PanaMaths Mars 2017
Résoudre dans \ en discutant suivant la valeur du paramètre réel m :
( )
( 1 ) 1 2 2 ( )
2 2
0 3
x y m m
m x z
x my m
z
y S
z
+ − = +
+ − + =
− + = +
+
⎧ ⎪
⎨ ⎪
⎩
Analyse
La méthode du pivot de Gauss (cf. le coefficient de « x » dans la première équation) nous permet d’obtenir facilement la discussion sur m.
Résolution
On a :
( ) ( ) ( )
( ) ( )
( )
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )( ) ( ) ( ) ( )( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
1 2 3
1 1
2
2 2 1
3 3 1
1 1
2
2 2
3 3 1
1 2
1 2 0
2 3 2
1 2
2 1 2 1 1
2 1 2 2 2
1 2
2 1 2 1
2 2
x y m z m L
S m x y z L
x my z m L
x y m z m L L
m y m z m m L L m L
m y m z m L L L
x y m z m L L
m y m z m m L L
m m z m m L L L
+ + − = +
⎧⎪ + − + =
⎨⎪ − + = +
⎩
⎧ + + − = + ←
⇔⎪⎨ − + + + = − + + ← − +
⎪ − + + + = − + ← −
⎩
⎧ + + − = + ←
⇔⎪⎨ − + + + = − + + ←
⎪ − − = + ← −
⎩
Le coefficient de « z » dans la dernière équation permet de mener la discussion : 1er cas : m=0
On a alors :
( )
2 2 3 4
2 2
2 2 2 2
0 0
x y z
x y z x y
S y z
z y z y
+ + =
⎧ ⎧ = − − + ⎧ = − +
⇔⎪⎨⎪⎩ − + = − ⇔= ⎨⎩ = − ⇔⎨⎩ = −
PanaMaths Mars 2017
Dans ce cas, le système admet une infinité de solutions :
( )
{
3y 4 ;y; 2y 2 /y}
= − + − ∈\
S
2ème cas : m=2 On a alors :
( )
4 5 4120 8
x y z
S y z
+ − =
⎧⎪
⇔⎨ − + = −
⎪ =
⎩
La dernière équation n’admet bien sûr pas de solution.
S
= ∅3ème cas : m∉
{ }
0 ; 2On a alors :
( )
( )
( ) ( ) ( )( )
( ) ( )
( ) ( )
( )
2
2 2
1 2
2 1 2 1
2 2
1 2 1 2
1 1 2
1 1
2 2 2
2 2
2 2
3 2
1 2
2 2
3 2
x y m z m
S m y m z m m
m m z m m
x y m z m x y m z m
m m m
y z m y m
m m m
m m
z z
m m
m m
x m m
m m
y m m z m
⎧ + + − = +
⇔⎪⎨ − + + + = − + +
⎪ − − = +
⎩
⎧ ⎧
= − − − + + = − − − + +
⎪ ⎪
⎪ + ⎪ + +
⎪ ⎪
⇔⎨⎪ = + + + ⇔⎨⎪ = − + × − + +
+ +
⎪ = − ⎪ = −
⎪ − ⎪ −
⎩ ⎩
+ +
⎛ ⎞ ⎛ ⎞
= − −⎜⎝ + ⎟⎠− − × −⎜⎝ − ⎟⎠+ +
⇔ = − +
−
= −
1 2
3 2
2 2
2 2
x m y m
m z m
m m
⎧ ⎧ =
⎪ ⎪ −
⎪ ⎪ +
⎪ ⇔⎪ = −
⎨ ⎨ −
⎪ ⎪
+ +
⎪ ⎪ = −
⎪ − ⎪⎩ −
⎩
Le système admet dans ce cas une unique solution :
1 3 2
; ;
2 2 2
m m
m m m
⎧⎛ + + ⎞⎫
=⎨⎩⎜⎝ − − − − − ⎟⎠⎬⎭
S
PanaMaths Mars 2017
Résultat final
Soit
S
l’ensemble des solutions du système( )
S :( )
( )
1 2
1 2 0
2 3 2
x y m z m
m x y z
x my z m
+ + − = +
⎧⎪ + − + =
⎨⎪ − + = +
⎩
• Si m=2,
S
= ∅.• Si m=0,
S
= − +{ (
3y 4 ;y; 2y−2 /)
y∈\}
• Si m∉
{ }
0 ; 2 , 1 ; 3; 22 2 2
m m
m m m
⎧⎛ + + ⎞⎫
=⎨⎩⎜⎝ − − − − − ⎟⎠⎬⎭