DE RECHTSPOSITIE VAN DE TELEWERKNEMER
HOOFDSTUK 1. TELEWERK: BEGRIP EN TYPOLOGIE
HOOFDSTUK 1. TELEWERK: BEGRIP EN TYPOLOGIE
Telewerk of telearbeid maakt niet het voorwerp uit van een bijzondere wettelijke regeling.
Het hoeft bijgevolg weinig te verwonderen dat noch in de wetgeving, noch in de rechtspraak een definitie wordt gegeven van de notie telewerk.
In de doctrine wordt telewerk gemeenzaam omschreven als een vorm van werken op afstand met behulp van informatica en telecommunicatietechnologie.1 De omstandigheid dat “op afstand” wordt gewerkt of dat bij het verrichten van de arbeidsprestaties gebruik gemaakt wordt van informatica en telecommunicatietechnologie volstaat met andere woorden niet opdat sprake zou kunnen zijn van telewerk. Aan beide criteria (werken op afstand en het gebruik van informatica en telecommunicatietechnologie) dient te zijn voldaan om een bepaalde tewerkstelling als telewerk te kunnen omschrijven.2
Omtrent wat precies onder werken “op afstand” dient te worden verstaan bestaat geen eensgezindheid.
Volgens een enge interpretatie wordt onder werken op afstand verstaan, het werken buiten de lokalen die behoren tot de accommodatie van de werkgever.3 Overeenkomstig een dergelijke interpretatie is het werken in zogenaamde satellietkantoren die behoren tot de infrastructuur van de werkgever, niet op te vatten als “werken op afstand” en dus evenmin als telewerk.
De meerderheid van de rechtsleer hanteert evenwel een ruimere interpretatie van de notie
“werken op afstand”.4 Er wordt met name geacht sprake te kunnen zijn van werken “op afstand” wanneer de arbeidsprestaties worden verricht op een andere plaats dan de plaats waar de resultaten van de arbeid nodig zijn, of de plaats waar de betrokken arbeid doorgaans wordt
1 Vr.en Antw. Kamer 200-2001, 17 januari 2001, 8009 (Vr. nr. 166 Anthuenis); BALLARIN, L. en BELIEN, M., “Thuisarbeid en telewerk: vragen en definities”, Arbbl. 1995, 8;
DEWAEL, H., “Telework en thuisarbeid”, in, Liber amicorum Roger Blanpain, Brugge, Die keure, 1998, 205; MAERTEN, P., “Telewerken: juridische aspecten van en virtuele arbeidsorganisatie”, Or. 2000, 173; OVERSTYNS, B., “Telewerk”, in, VANACHTER, O.
(ed.), Arbeidsrecht, een confrontatie tussen theorie en praktijk, Antwerpen, Maklu, 1993, 113;
VANTHOURNOUT, J., Internet@work. Sociaal-juridische aspecten, Antwerpen, SD uitgeverij, 2001, 89.
2 BALLARIN, L. en BELIEN, M., “Thuisarbeid en telewerk: vragen en definities”, Arbbl.
1995, 8.
3 Zie: Vr.en Antw. Kamer 200-2001, 17 januari 2001, 8009 (Vr. nr. 166 Anthuenis).
4 BALLARIN, L. en BELIEN, M., “Thuisarbeid en telewerk: vragen en definities”, Arbbl.
1995, 8; DEWAEL, H., “Telework en thuisarbeid”, in, Liber amicorum Roger Blanpain, Brugge, Die keure, 1998, 205; MAERTEN, P., “Telewerken: juridische aspecten van en virtuele arbeidsorganisatie”, 173; OVERSTYNS, B., “Telewerk”, in, VANACHTER, O. (ed.), Arbeidsrecht, een confrontatie tussen theorie en praktijk, Antwerpen, Maklu, 1993, 113;
VANTHOURNOUT, J., Internet@work. Sociaal-juridische aspecten, Antwerpen, SD uitgeverij, 2001, 89.
verricht.1 Bijgevolg wordt niet enkel telethuiswerk, het werken in telewerkcentra, en het mobiel telewerken in aanmerking genomen doch tevens het telewerken in satellietkantoren.2 Telethuiswerk is een bijzondere vorm van huisarbeid die het voorwerp uitmaakt van een bijzondere regeling in de Arbeidsovereenkomstenwet.3 Het betreft met name huisarbeid waarbij de afstand met de onderneming wordt overbrugd middels het gebruik van informatica of telecommunicatietechnologie.4 Gelet op het bepaalde in artikel 119.1. WAO kan huisarbeid of thuiswerk omschreven worden als arbeid die door de werknemer wordt gepresteerd in zijn woonplaats of op elke andere door hem gekozen plaats en waarbij de werknemer niet onder rechtstreekse controle van de werkgever staat.
Telewerkcentra, telewerkkantoren of telewerkverzamelkantoren zijn kantoren of bedrijfsruimten die worden uitgebaat door een gespecialiseerde onderneming en waar de werkgever werkruimte huurt waar de in de buurt wonende werknemers hun arbeid kunnen verrichten en met behulp van de er aanwezige informatica en telecommunicatietechnologie de afstand overbruggen tussen het telewerkcentrum en de ondernemingen.5 In één telewerkkantoor zijn mogelijkerwijze werknemers aan het werk van diverse onderneming.
Daar een telewerkkantoor geen vrij door de werknemer gekozen werkplaats is in de zin van
1 BALLARIN, L. en BELIEN, M., “Thuisarbeid en telewerk: vragen en definities”, Arbbl.
1995, 8; MAERTEN, P., “Telewerken: juridische aspecten van en virtuele arbeidsorganisatie”, 173; OVERSTYNS, B., “Telewerk”, in, VANACHTER, O. (ed.), Arbeidsrecht, een confrontatie tussen theorie en praktijk, Antwerpen, Maklu, 1993, 113;
VANTHOURNOUT, J., Internet@work. Sociaal-juridische aspecten, Antwerpen, SD uitgeverij, 2001, 89.
2 CORNIL, L. en PERTRY, V., Informatie in de relatie werkgever-werknemer, Diegem, Ced.samsom dossier 2001.01, 2001, 166-167; DEWAEL, H., “Telework en thuisarbeid”, in, Liber amicorum Roger Blanpain, Brugge, Die keure, 1998, 205; LARDIERE, G., “Réflexion sur le télétravail”, J.T.T. 1997, 421-422; GOOSSENS, K., “Vergelijking van de rechtstoestand van de telewerkende werknemer met die va de buitenhuiswerkende werknemer en de telwerkende zelfstandige”, Or. 2004, 255; MAERTEN, P., “Telewerken: juridische aspecten van en virtuele arbeidsorganisatie”, 174-175; VANTHOURNOUT, J., Internet@work. Sociaal-juridische aspecten, Antwerpen, SD uitgeverij, 2001, 92-95.
3 Het betreft Titel VI van de WAO, zoals ingevoegddoor de Wet van 6 december 1996, B.S.
24 december 1996.
4 BALLARIN, L. en BELIEN, M., “Thuisarbeid en telewerk: vragen en definities”, Arbbl.
1995, 8; DEWAEL, H., “Telework en thuisarbeid”, in, Liber amicorum Roger Blanpain, Brugge, Die keure, 1998, 206; MAERTEN, P., “Telewerken: juridische aspecten van en virtuele arbeidsorganisatie”, 174; OVERSTYNS, B., “Telewerk”, in, VANACHTER, O. (ed.), Arbeidsrecht, een confrontatie tussen theorie en praktijk, Antwerpen, Maklu, 1993, 114.
5 CORNIL, L. en PERTRY, V., Informatie in de relatie werkgever-werknemer, Diegem, Ced.samsom dossier 2001.01, 2001, 166-167; MAERTEN, P., “Telewerken: juridische aspecten van en virtuele arbeidsorganisatie”, 174; OVERSTYNS, B., “Telewerk”, in, VANACHTER, O. (ed.), Arbeidsrecht, een confrontatie tussen theorie en praktijk, Antwerpen, Maklu, 1993, 114; VANTHOURNOUT, J., Internet@work. Sociaal-juridische aspecten, Antwerpen, SD uitgeverij, 2001, 93-94.
artikel 119.1 WAO, valt deze vorm van telewerk niet onder de bepalingen in de arbeidsovereenkomstenwet betreffende de huisarbeid.1
Een satellietkantoor behoort in tegenstelling tot voornoemde telewerkcentra tot de bedrijfsinfrastructuur van de werkgever. Het betreft als het ware een telewerkkantoor dat door de onderneming zelf wordt uitgebaat.2
Het mobiel telewerken tenslotte is een vorm van telewerk waarbij gewerkt wordt van op een mobiele werkplaats, zoals bijvoorbeeld de wagen of de trein.3 Bij deze vorm van telewerken wordt vaak gedacht aan handelsvertegenwoordigers en medisch afgevaardigden die hun bestellingen en verslagen doorsturen naar de onderneming met behulp van informatica en telecommunicatietechnologie zonder zich daarvoor naar de onderneming te hoeven verplaatsen.4
1 MAERTEN, P., “Telewerken: juridische aspecten van en virtuele arbeidsorganisatie”, 174-175; I
2 MAERTEN, P., “Telewerken: juridische aspecten van en virtuele arbeidsorganisatie”, 175.
3 CORNIL, L. en PERTRY, V., Informatie in de relatie werkgever-werknemer, Diegem, Ced.samsom dossier 2001.01, 2001, 168; LARDIERE, G., “Réflexion sur le télétravail”, J.T.T. 1997, 421; MAERTEN, P., “Telewerken: juridische aspecten van en virtuele arbeidsorganisatie”, 175.
4 CORNIL, L. en PERTRY, V., Informatie in de relatie werkgever-werknemer, Diegem, Ced.samsom dossier 2001.01, 2001, 168; LARDIERE, G., “Réflexion sur le télétravail”, J.T.T. 1997, 421; MAERTEN, P., “Telewerken: juridische aspecten van en virtuele arbeidsorganisatie”, 175.