• Aucun résultat trouvé

Logarithmes décimaux

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Partager "Logarithmes décimaux"

Copied!
15
0
0

Texte intégral

(1)

Exercices sur le logarithme

décimal

1. Soient a et b ∈ R∗+. Simplifier: (a) log 0, 1 · Ã a2 r b2 a !3 a b3 (b) log µ 10a3b−2 a√a2b3 ¶3µ a−4b3 100√4b2a ¶−2 (c) log 0, 001³√3a4b−2´3 √ b3√4 a3 (d) log³ 10−3a4 3√b 0,01a2√a3b2 ´ 2. Calculer:

(a) log 2 + log 5

(b) 2 log 5 + log 12 − log 3

3. Si log 2 = α, exprimer en fonction de α : log 4; log 16; log 40; log14; log 0, 2

4. Si log b = a avec b ∈ R∗

+, alors déterminer:

log 10b; log100b ; log1b; log√b; log b5; 2 log 3b + log√5

b − log 9 5. Déterminer domf et simplifier f (x) si possible:

(a) f (x) = log(4 − 3x) (b) f (x) = log(4 − x2) (c) f (x) = log(2x − 3) 3 2 − x (d) f (x) = log4x − 1 x − 3 (e) f (x) = log |5x − 1|

(2)

(f) f (x) = logx 3− 6x2+ 11x − 6 x2+ 3x + 2 (g) f (x) = log (1 + x 2)3 p x +√1 + x2

6. Résoudre dans R les équations suivantes: (a) log x = 1

(b) log x = 3 (c) log x = −4

(d) log(x + 4) + log x = 0

(e) log(x + 3) + log(x + 5) = log 15 (f) log(x + 1) = 3 − log(1 − 2x) (g) log(1 − x) − log(x + 1) = −2

(h) log(x + 1) + log(x − 1) = log 3 + 4 log 2 (i) log(x2+ 5x + 6) = log(x + 11)

(j) log(1 − 5x) − log(x + 1) = −1

7. Résoudre dans R les équations suivantes: (a) (log x)2− 3 log x − 4 = 0

(b) 2(log x)2− log x + 1 = 0 (c) (log x)2+ log x − 12 = 0

8. Résoudre dans R les inéquations suivantes: (a) log x >1

2

(b) 2 log x6 −3

(c) log |2x + 1| + log |x + 3| < 1

(d) log 24 + log(3 − x) < log(x + 1) + log(25x − 49) (e) log(3x2− x − 2) > log(6x + 4)

(3)

Corrigé

1. (a) log100.1 Ã a2 r b2 a !3 a b3 = log100.1 + log10 Ã a2 r b2 a !3 + log10 a b3 = −1 + log10a6+ log10 r b2 a 3 + log10 a b3 = −1 + 6 log10a + 3 2log10 b2 a + log10a − log10b 3 = −1 + 6 log10a + 3 log10b − 3

2log10a + log10a − 3 log10b = −1 +112 log10a (b) log10 µ 10a3b−2 a√a2b3 ¶3µ a−4b3 100√4b2a ¶−2 = 3 log1010a 3b−2 a√a2b3 − 2 log10 a−4b3 100√4b2a

= 3 log1010+3 log10a3+3 log

10b−2−3 log10a− 3 2log10a 23 2log10b 3

2 log10a−4− 2 log10b3+ 2 log

10100 +

2 4log10b

2+2

4log10a = 3 + 9 log10a − 6 log10b − 3 log10a − 3 log10a −9

2log10b + 8 log10a − 6 log10b + 4 + log10b + 1 2log10a = 7 + 23 2 log10a − 31 2 log10b (c) log10 0.001³√3 a4b−2´3 √ b3√4 a3 = log100.001 + 3 log10√3 a4b−2− log 10 √ b3− log 10 4 √ a3 = −3 + log10a4+ 3 log10b−2− 1 2log10b 31 4log10a 3

(4)

= −3 + 4 log10a − 6 log10b − 3 2log10b − 3 4log10a = −3 +134 log10a − 15 2 log10b (d) log10 Ã 10−3a4√3 b 0.01a2√a3b2 ! = log1010−3+ log 10a4+ log10 3 √

b − log100.01 − log10a2− log10

√ a3b2 = −3 + 4 log10a + 1 3log10b + 2 − 2 log10a − 3 2log10a − log10b = −1 +12log10a −2 3log10b 2.

(a) log102 + log105 = log10(2 · 5) = log1010 = 1

(b) 2 log105 + log1012 − log103 = log1052+ log 1012 − log103 = log10 µ 25 · 12 3 ¶ = log10 µ 300 3 ¶ = log10100 = 2 3. (a) log104 = log1022 = 2 log102 = 2a

(5)

(b) log1016 = log1024 = 4 log102 = 4a (c) log1040 = log10(4 · 10) = log104 + log1010 = 2a + 1 (d) log101 4 = log101 − log104 = 0 − 2a = −2a (e) log100.2 = log10(0.1 · 2) = log100.1 + log102 = −1 + a 4.

(a) log1010b log1010 + log10b = 1 + a

(b) log10 b 100 = log10b − log10100 = a − 2 (c) log101 b = log101 − log10b = 0 − a = −a

(6)

(d) log10√b = 12log10b = 12a (e) log10b5 = 5 log10b = 5a (f) 2 log103b + log10 5 √ b − log109

= 2 (log103 + log10b) +15log10b − log1032

= 2 log103 + 2 log10b +1 5log10b − 2 log103 = 2a + 1 5a = 11 5 5. (a) f (x) = log10(4 − 3x) x ∈ domf ⇔ 4 − 3x > 0 ⇔ x < 43 ⇔ x ∈ ¤ −∞;43 £ domf =¤−∞;4 3 £

f (x) n’est pas simplifiable!

(b) f (x) = log10(4 − x2)

x ∈ domf ⇔ 4 − x2> 0 ⇔ (2 − x)(2 + x) > 0 ⇔ x ∈ ]−2; 2[ domf = ]−2; 2[

f (x) = log10[(2 − x)(2 + x)] = log10|2 − x| + log10|2 + x|

(7)

(c) f (x) = log10(2x − 3) 2 2 − x x ∈ domf ⇔ (2x − 3) 2 2 − x > 0 et 2 − x 6= 0 ⇔ x ∈ ]−∞, 2[ \ ½ 3 2 ¾ domf = ]−∞, 2[ \ ½ 3 2 ¾ f (x) = log10(2x − 3) 2 2 − x = log10(2x − 3)2− log 10|2 − x| = 2 log10|2x − 3| − log10|2 − x| (d) f (x) = log104x − 1 x − 3 x ∈ domf ⇔ 4x − 1 x − 3 > 0 et x − 3 6= 0 ⇔ x ∈ ¸ −∞;14 · ∪ ]3; +∞[ domf = ¸ −∞;14 · ∪ ]3; +∞[ f (x) = log104x − 1 x − 3 = log10|4x − 1| − log10|x − 3| (e) f (x) = log10|5x − 1| x ∈ domf ⇔ |5x − 1| > 0 ⇔ x ∈ R\ ½ 1 5 ¾ domf = R\ ½ 1 5 ¾

(8)

(f) f (x) = log10x 3− 6x2+ 11x − 6 x2+ 3x + 2 x ∈ domf ⇔ x 3− 6x2+ 11x − 6 x2+ 3x + 2 > 0 et x 2+ 3x + 2 6= 0 ⇔ (x − 1)(x − 2)(x − 3)(x + 1)(x + 2) > 0 et (x + 2)(x + 1) 6= 0 ⇔ x ∈ ]−2; −1[ ∪ ]1; 2[ ∪ ]3; +∞[ domf = ]−2; −1[ ∪ ]1; 2[ ∪ ]3; +∞[ f (x) = log10x 3− 6x2+ 11x − 6 x2+ 3x + 2 = log10(x − 1)(x − 2)(x − 3) (x + 2)(x + 1) = log10|(x − 1)(x − 2)(x − 3)| − log10|(x + 2)(x + 1)|

= log10|x − 1|+log10|x − 2|+log10|x − 3|−log10|x + 2|−log10|x + 1|

(g) f (x) = log10 ¡ 1 + x2¢3 p x +√1 + x2 x ∈ domf ⇔ ¡ 1 + x2¢3 p x +√1 + x2 > 0 et x + √ 1 + x2> 0 et 1 + x2 ≥ 0 ⇔ x +√1 + x2> 0 ⇔√1 + x2> −x 1er cas: x ∈ R +: √ 1 + x2> −x toujours vérifié ∀x ∈ R + ⇔ x ∈ R+ dom1= R+ 2ecas: x ∈ R: √ 1 + x2> −x ⇔ ½ 1 + x2> x2 x < 0

(9)

⇔ ½

0x2> −1 toujours vérifié ∀x ∈ R x < 0

dom2= R∗

Donc: domf = dom1∪ dom2= R+∪ R∗ = R

f (x) = log10 ¡ 1 + x2¢3 p x +√1 + x2 = log10 ¡ 1 + x2¢3− log10 p x +√1 + x2 = 3 log10(1 + x2) −1 2log10 ¯ ¯x +√1 + x2¯¯ 6.

(a) log10x = 1(E)

x ∈ dom(E) ⇔ x ∈ R∗+ Donc dom(E) = R∗ + log10x = 1 ⇔ x = 101 ⇔ x = 10 S = {10} (b) log10x = 3(E) x ∈ dom(E) ⇔ x ∈ R∗ + Donc dom(E) = R∗ + log10x = 3 ⇔ x = 103 ⇔ x = 1000 S = {1000} (c) log10x = −4(E) x ∈ dom(E) ⇔ x ∈ R∗ + Donc dom(E) = R∗ + log10x = −4

(10)

⇔ x = 10−4

⇔ x = 10 0001

S =©10 0001

ª

(d) log10(x + 4) + log10x = 0(E)

x ∈ dom(E) ⇔ x > −4 et x ∈ R∗ + Donc dom(E) = R∗ + log10(x + 4) + log10x = 0 ⇔ log10[(x + 4) · x] = 0 ⇔ log10(x2+ 4x) = log 1 ⇔ x2+ 4x = 1 ⇔ x2+ 4x − 1 = 0 ∆ = b2− 4ac = 42− 4 · 1 · (−1) = 16 + 4 = 20 √ ∆ = 2√5 x1=−b− √ ∆ 2a =−4−2 √ 5 2 = −2 − √ 5 à rejeter x2=−b+ √ ∆ 2a =−4+2 √ 5 2 = −2 + √ 5 S = ©−2 +√5ª

(e) log10(x + 3) + log10(x + 5) = log1015(E) x ∈ dom(E) ⇔ x > −3 et x > −5 Donc dom(E) = ]−3; +∞[

log10(x + 3) + log10(x + 5) = log1015 ⇔ log10((x + 3) · (x + 5)) = log1015

⇔ x2+ 8x + 15 = 15 ⇔ x(x + 8) = 0

⇔ x = 0 ou x = −8 à rejeter S = {0}

(f) log10(x + 1) = 3 − log10(1 − 2x)(E) x ∈ dom(E) ⇔ x > −1 et x < 12

Donc dom(E) =¤−1;12£

log10(x + 1) = 3 − log10(1 − 2x) ⇔ log10(x + 1) + log10(1 − 2x) = 3

(11)

⇔ log10((x + 1) · (1 − 2x)) = 3 ⇔ log10(−2x2− x + 1) = 3 ⇔ −2x2− x + 1 = 103 ⇔ 2x2+ x − 1001 = 0 ∆ = b2− 4ac = 1 − 4 · 2 · (−1001) = 8009 x1=−1− √ 8009 4 = −22. 623 à rejeter x2=−1+ √ 8009 4 S =n−1+√48009 o

(g) log10(1 − x) − log10(1 + x) = −2(E) x ∈ dom(E) ⇔ x < 1 et x > −1 Donc dom(E) = ]−1; 1[ log10(1 − x) − log10(1 + x) = −2 ⇔ log10 (1−x) (1+x) = −2 ⇔ 11+x−x = 10−2 ⇔ 1 − x = 1001 · (1 + x) ⇔ −100x = 1 + x − 100 ⇔ −101x = −99 ⇔ x = 99 101 S =©10199 ª

(h) log10(x + 1) + log10(x − 1) = log103 + 4 log102(E) x ∈ dom(E) ⇔ x > −1 et x > 1

Donc dom(E) = ]1; +∞[

log10(x + 1) + log10(x − 1) = log103 + 4 log102

⇔ log10((x + 1) · (x − 1)) = log10(3 · 24)

⇔ x2− 1 = 48

⇔ x2− 49 = 0

⇔ x = 7 ou x = −7 à rejeter S = {7}

(i) log10(x2+ 5x + 6) = log10(x + 11)(E) x ∈ dom(E) ⇔ x2+ 5x + 6 > 0 et x > −11 ⇔ (x + 2)(x + 3) > 0 et x > −11

(12)

Donc dom(E) = ]−11; −3[ ∪ ]−2; +∞[ log10(x2+ 5x + 6) = log10(x + 11) ⇔ x2+ 5x + 6 = x + 11 ⇔ x2+ 5x + 6 − x − 11 = 0 ⇔ x2+ 4x − 5 = 0 ∆ = 36 x1=−4−62 = −5 x2=−4+62 = 1 ⇔ x = −5 ou x = 1 S = {−5, 1}

(j) log10(1 − 5x) − log10(x + 1) = −1(E) x ∈ dom(E) ⇔ x < 15 et x > −1 Donc dom(E) =¤−1;15£ log10(1 − 5x) + 1 = log10(x + 1) ⇔ log10(1 − 5x) · 10 = log10(x + 1) ⇔ (1 − 5x) · 10 = x + 1 ⇔ 10 − 50x − x − 1 = 0 ⇔ 51x = 9 ⇔ x = 173 S = ½ 3 17 ¾ 7.

(a) (log10x)2− 3 log10x − 4 = 0 (E) dom(E) = R∗

+

On pose: y = log10x Donc: y2− 3y − 4 = 0

⇐⇒ y = −1 ou y = 4

Alors: log10x = −1 ou log10x = 4 ⇐⇒ x = 10−1 ou x = 104 ⇐⇒ x = 1 10 ou x = 10000 D’où: S = ½ 1 10; 10000 ¾

(13)

(b) 2 (log10x)2− log10x + 1 = 0 (E) dom(E) = R∗

+

On pose: y = log10x Donc:2y2− y + 1 = 0

Cette équation n’admet pas de racines réelles. D’où: S = ∅

(c) (log10x)2+ log10x − 12 = 0 (E) dom(E) = R∗

+

On pose: y = log10x Donc: y2+ y − 12 = 0

⇐⇒ y = −4 ou y = 3

Alors: log10x = −4 ou log10x = 3 ⇐⇒ x = 10−4 ou x = 103 ⇐⇒ x = 100001 ou x = 1000 D’où: S = ½ 1 10000; 1000 ¾ 8.

(a) log10x > 12 (I) dom(I) = R∗ + Donc: log10x > 12 ⇐⇒ x > 1012 ⇐⇒ x >√10 D’où: S =¤√10; +∞£ (b) 2 log10x ≤ −3 (I) dom(I) = R∗ + Donc: 2 log10x ≤ −3 ⇐⇒ log10x2≤ −3 ⇐⇒ x2≤ 10−3 ⇐⇒ x2 Ãr 1 103 !2 ≤ 0

(14)

⇐⇒ Ã x − r 10 103· 10 ! Ã x + r 10 103· 10 ! ≤ 0 D’où: S = " − √ 10 100; √ 10 100 # ∩ dom(I) = # 0; √ 10 100 #

(c) log10|2x + 1| + log10|x + 3| < 1 (I) x ∈ dom(I) ⇐⇒ |2x + 1| > 0 et |x + 3| > 0 ⇐⇒ x 6= −12 et x 6= −3 dom(I) = R\©−1 2; −3 ª

Donc: log10|2x + 1| + log10|x + 3| < 1 ⇐⇒ log10[(|2x + 1|) (|x + 3|)] < 1 ⇐⇒ (|2x + 1|) (|x + 3|) < 101 ⇐⇒ |(2x + 1) (x + 3)| < 10 ⇐⇒¯¯2x2+ 6x + x + 3¯¯ < 10 ⇐⇒ −10 < 2x2+ 7x + 3 < 10 ⇐⇒ ½ −10 < 2x2+ 7x + 3 2x2+ 7x + 3 < 10 ⇐⇒ ½ 2x2+ 7x + 13 > 0 (1) 2x2+ 7x − 7 < 0 (2) ⇐⇒      x ∈ R x ∈ # −7 −√105 4 ; −7 +√105 4 " ⇐⇒ x ∈ # −7 −√105 4 ; −7 +√105 4 " S = # −7 −√105 4 ; −7 +√105 4 "

(d) log1024 + log10(3 − x) < log10(x + 1) + log10(25x − 49) (I) x ∈ dom(I) ⇐⇒ 3 > x et x > −1 et x > 4925 ⇐⇒ x ∈ ¸ 49 25; 3 · dom(I) = ¸ 49 25; 3 ·

Donc: log1024 + log10(3 − x) < log10(x + 1) + log10(25x − 49) ⇐⇒ log10[24 · (3 − x)] < log10[(x + 1) (25x − 49)]

⇐⇒ log10(72 − 24x) < log10

¡

(15)

⇐⇒ log10(72 − 24x) < log10 ¡ 25x2− 24x − 49¢ ⇔ 72 − 24x < 25x2− 24x − 49 ⇔ 0 < 25x2− 121 ⇔ (5x − 11) (5x + 11) > 0 ⇐⇒ x ∈ ¸ −∞; −115 ¸ ∪ · 11 5; +∞ · S = µ¸ −∞; −11 5 ¸ ∪ · 11 5; +∞ ·¶ ∩ ¸ 49 25; 3 · = · 11 5; 3 ·

(e) log10¡3x2− x − 2¢> log

10(6x + 4) (I) x ∈ dom(I) ⇐⇒ 3x2− x − 2 > 0 et 6x + 4 > 0 ⇐⇒ x ∈ ¸ −∞; −23 · ∪ ]1; +∞[ et x > −23 dom(I) = ]1; +∞[

Donc: log10¡3x2− x − 2¢> log

10(6x + 4) ⇐⇒ log10 ¡ 3x2− x − 2¢− log 10(6x + 4) > 0 ⇐⇒ log10 ¡ 3x2− x − 2¢> log 10(6x + 4) ⇐⇒ 3x2− x − 2 > 6x + 4 ⇐⇒ 3x2− 7x − 6 > 0 ⇐⇒ x ∈ ¸ −∞, −23 · ∪ ]3; +∞[ S = µ¸ −∞, −23 · ∪ ]3; +∞[ ¶ ∩ ]1; +∞[ = ]3; +∞[ (f) log10(x + 2) + log10(x − 4) < 2 log10(x − 1) (I)

x ∈ dom(I) ⇐⇒ x + 2 > 0 et x − 4 > 0 et x − 1 > 0 ⇐⇒ x > −2 et x > 4 et x > 1 ⇐⇒ x > 4

dom(I) = ]4; +∞[

Donc: log10(x + 2) + log10(x − 4) < 2 log10(x − 1) ⇐⇒ log10[(x + 2) (x − 4)] < log10(x − 1) 2 ⇐⇒ log10 ¡ x2− 2x − 8¢< log 10 ¡ x2− 2x + 1¢ ⇐⇒ x2− 2x − 8 < x2− 2x + 1 ⇐⇒ 0x < 9 vrai ∀x ∈ dom(I) D’où: S = ]4; +∞[

Saisie et mise en page du corrigé :

Exercices 1-3: Alain KLEIN, IIe C2 (2007-08) Exercices 4-5: Ailin ZHANG, IIe B2 (2007-08)

Exercice 6: Bob WEBER, IIe B2 (2007-08)

Références

Documents relatifs

La fonction logarithme décimal, notée log ,est définie sur 0; +∞. Sa courbe représentative est donnée ci-dessous :. 2)

Pour chaque unité de pH, indiquer sous l’axe la concentration en ions oxonium associée.. Déterminer le niveau sonore pour une intensité I = 1,0 W.m -2 correspondant au seuil de

Démonstration : a et b sont deux réels tels que 0 &lt; a &lt; b.. .? ); on précisera cela plus loin avec les croissances comparées.. Exercices : Résolution d’équations ou

II.3 Logarithme d’un produit de nombre positifs.. II.4 Logarithme

II.3 Logarithme d’un produit de nombre positifs.. II.4 Logarithme

un deuxième capital de 16 480 € est lui aussi placé à intérêts composés durant 5 ans et 3 mois au taux annuel de 6 %.. Quel doit être le taux de placement du premier capital pour

Les propriétés de la fonction logarithme décimal se déduisent immédiatement de celles de la fonction ln.. Par exemple, pour tout entier relatif

Le logarithme décimal est la fonction continue qui transforme un produit en somme et qui vaut 1