Monitorowanie programu eTwinning
Badanie wpływu programu eTwinning na pracę i rozwój
zawodowy nauczycieli
PL
Wydawnictwo: Centralne Biuro Programu eTwinning (CSS)www.etwinning.net European Schoolnet
(EUN Partnership AISBL) Rue de Trèves 61 1040 Bruksela - Belgia
www.europeanschoolnet.org - info@eun.org
Irene Pateraki
Irina Defaranou, Santi Scimeca, Anne Gilleran Jessica Massini
Danosh Nasrollahi 1000
9789492913814
Wavebreakmedia, Ilike, Rawpixel.com, Robert Kneschke, DGLimages, Monkey Business Images, Poznyakov, Comaniciu Dan, Micolas / Shutterstock.com
Opublikowano w grudniu 2018 r. Poglądy wyrażone w tej publikacji są poglądami ich autorów i niekoniecznie pokrywają się z poglądami Komisji Europejskiej lub Centralnego Biura Programu eTwinning.
Niniejsza publikacja została wydana na zasadach i warunkach określonych w licencji Creative Commons Attribution 4.0 International License (creativecommons.org/licenses/by/4.0/).
Publikację sfinansowano z funduszy Komisji Europejskiej w ramach Programu Erasmus+ .
Autor:
Redakcja i korekta:
Projekt:
Koordynacja tłumaczenia:
Nakład:
ISBN:
Zdjęcia:
Publikację należy cytować jako: Pateraki, I. (2018). Badanie wpływu programu eTwinning na pracę i rozwój zawodowy nauczycieli - Monitorowanie programu eTwinning. Centralne Biuro Programu eTwinning - European Schoolnet, Bruksela.
SPIS TREŚCI
1. WSTĘP ...5
1.1. Czym jest eTwinning?...5
1.2. Działania monitorujące w programie eTwinning ...6
1.3. Uzasadnienie przekształcenia działań monitorujących w programie eTwinning (MeTP) w Ramy 2.0 ...7
2. METODOLOGIA I CEL METP ...9
2.1. Ramy MeTP 2.0 ...9
2.2. Wykorzystanie już istniejących ram (MENTEP) ...10
3. PRZEBIEG ...12
3.1. Etapy i system punktacji ...12
3.2. Etap 1: Ankieta wstępna, samoocena oraz informacja zwrotna ...15
3.3. Etap 2: Ankieta końcowa, samoocena oraz informacja zwrotna ...16
3.4. Analiza przypadków: uzasadnienie ...16
4. ANALIZA ILOŚCIOWA ...18
4.1. Profil uczestników MeTP: etap wstępny i etap końcowy ...18
Kraje pochodzenia uczestników ... 18
Wiek uczestników oraz ich doświadczenie w nauczaniu ... 20
4.2. Analiza odpowiedzi udzielonych w ankietach przez uczestników ...23
Postępy nauczycieli - porównanie ankiety wstępnej i ankiety końcowej ... 23
4.3. Praktyki nauczycielskie będące wynikiem udziału w badaniu MeTP ...27
4.4. Segmentacja użytkowników ...29
Grupy użytkowników według obszarów: Projekty / Rozwój zawodowy / Społeczność ... 29
Jakiego rodzaju działania zostały przeprowadzone przez użytkowników? Porównanie różnych grup w odniesieniu do ich potrzeb ... 31
4.5. Ewaluacja ...35
Przydatność ram MeTP 2.0 ... 35
5. ANALIZA PRZYPADKÓW ...37
5.1. Kryteria oraz zasady doboru ...37
5.2. Analiza opisywanych przypadków ...39
7. WNIOSKI ...53
6.1. Wnioski z analizy ilościowej ...53
6.2. Wnioski z analizy przypadków ...54
6.3. Wartość dodana ram MeTP 2.0 ...55
6.4. Zalecenia do dalszego rozwoju modelu ...56
7. GLOSARIUSZ ...59
BIBLIOGRAFIA ...67
1. WSTĘP
1.1. Czym jest eTwinning?
eTwinning – społeczność szkół w Europie – jest akcją skierowaną do szkół i finansowaną ze środków unijnych w ramach programu Erasmus+. Program obejmuje nauczycieli z 36 krajów europejskich (eTwinning) oraz 8 krajów sąsiadujących (eTwinning Plus).
eTwinning to tętniąca życiem społeczność, która w ciągu 13 lat swojego istnienia otworzyła się dla ponad 600 000 nauczycieli pracujących w 200 000* szkół. Do tej pory zrealizowano ponad 80 000 projektów*, w których uczestniczyło ponad 4 500 000 uczniów z całego kontynentu. Działania w ramach eTwinningu realizowane są za pośrednictwem platformy cyfrowej, dostępnej w 28 językach, oferującej szereg różnorodnych działań - od szkolnych projektów partnerskich realizowanych na szczeblu krajowym i międzynarodowym po specjalne przestrzenie dedykowane pracy zespołowej oraz doskonalenie zawodowe nauczycieli.
eTwinning oferuje swoim użytkownikom wysoki poziom wsparcia. W każdym z krajów uczestniczących w akcji (obecnie 44) znajduje się Krajowe Biuro Programu eTwinning (NSS) lub Partnerskie Biuro Programu eTwinning (PSA), których zadaniem jest promowanie akcji, doradzanie i wspieranie użytkowników końcowych, a także organizowanie różnorodnych przedsięwzięć oraz form doskonalenia zawodowego na szczeblu krajowym. Na poziomie europejskim eTwinning koordynowany jest przez Centralne Biuro Programu eTwinning (CSS), którym w imieniu Komisji Europejskiej zarządza European Schoolnet (konsorcjum 34 ministerstw edukacji). Biuro centralne współpracuje z Biurami krajowymi NSS i PSA, odpowiada za rozwój platformy i oferuje szeroki wachlarz form doskonalenia zawodowego; organizuje również inne inicjatywy, w tym doroczną Konferencję Europejską oraz galę* wręczenia Nagród* eTwinning, podczas której nauczyciele i uczniowie nagradzani są za udział w wybitnych projektach.
Pojęcia oznaczone * zostały wyjaśnione w Glosariuszu.
W publicznym obszarze eTwinningu goście mają dostęp do szeregu ogólnodostępnych informacji: jak zaangażować się w eTwinning, jakie korzyści akcja ta oferuje czy najważniejsze wydarzenia związane z programem. To także miejsce, z którego można czerpać inspirację do własnych projektów partnerskich.
Główny obszar eTwinningu, zwany eTwinning Live, jest dostępny wyłącznie dla zarejestrowanych użytkowników - głównie nauczycieli - i oferuje szereg narzędzi do komunikowania się i współpracy. W tym miejscu zarejestrowani użytkownicy, zwani eTwinnerami, mają możliwość wyszukania i komunikowania się z innymi członkami społeczności, mogą uczestniczyć w różnych formach doskonalenia zawodowego, takich jak kursy online (trwają sześć tygodni) oraz seminaria online (jednogodzinne webinaria). eTwinnerzy mogą również współpracować i wymieniać się przykładami najlepszych praktyk w grupach tematycznych*, a także znaleźć partnerów do swoich projektów na forach służących do szukania partnerów.
Nauczyciele współpracujący w ramach projektu mają również dostęp do TwinSpace - prywatnej platformy współpracy, unikalnej dla każdego projektu.
Dużą rolę w eTwinningu odgrywa także uznanie, jakie nauczyciele i uczniowie mogą uzyskać za swoją pracę. Projekty eTwinning mogą otrzymać Krajową Odznakę Jakości eTwinning*, Europejską Odznakę Jakości eTwinning*, a także brać udział w krajowym i europejskim konkursie o nagrody eTwinning. W 2018 r. wprowadzono odznakę "Szkoła eTwinning"*, która jest formą uznania za pracę wykonaną na poziomie szkoły.
W niniejszej publikacji termin “eTwinning” obejmuje całą inicjatywę, zarówno eTwinning jak i eTwinning Plus.
1.2. Działania monitorujące program eTwinning
Działania monitorujące program eTwinning składają się z dwóch części, które realizowane są co dwa lata:
1. Przeprowadzane na szeroką skalę badanie ilościowe w zakresie nauczania oraz rozwoju zawodowego nauczycieli i związanych z tym rozwojem potrzeb (Ankieta Monitorująca eTwinning).
2. Badanie jakościowe monitorujące postępy rozwoju kompetencji nauczycieli podczas realizacji działań w ramach eTwinningu (Działania monitorujące program eTwinning - MeTP, stanowiące przedmiot niniejszego sprawozdania).
Takie dwutorowe podejście umożliwia z jednej strony monitorowanie na dużą skalę wybranej grupy eTwinnerów, a z drugiej strony można w ten sposób zbadać bardziej dogłębnie uwarunkowania stojące za określonymi trendami.
Strategia monitorująca program przyjmuje perspektywę długoterminową, umożliwiając w ten sposób badanie i analizowanie postępów w miarę upływu czasu, śledzenie
Wyniki pierwszej edycji ankiety monitorującej eTwinning zostały opublikowane w sprawozdaniu monitorującym w 2015 roku: eTwinning - 10 lat później Wpływ na pracę, umiejętności i możliwości rozwoju zawodowego nauczycieli, natomiast wyniki drugiej edycji zostały opublikowane w w sprawozdaniu monitorującym w 2018 roku: 12 lat programu eTwinning Wpływ na warsztat pracy nauczycieli oraz możliwości rozwoju zawodowego z perspektywy eTwinnerów.
Bieżące sprawozdanie powstało w oparciu o działania przeprowadzone w ramach poprawionego i przeprowadzonego na szerszą skalę programu pilotażowego
"model dojrzałości MeTP” z 2016 r. Rezultaty tego pilotażu zostały opublikowane w sprawozdaniu monitorującym z 2016 roku: eTwinning w praktyce – Projekt pilotażowy wspierający monitorowanie rozwoju kompetencji nauczycieli .
1.3. Uzasadnienie przekształcenia działań monitorujących w programie eTwinning (MeTP) w Ramy 2.0
Przeprowadzony w 2016 roku program pilotażowy MeTP był eksperymentem, w którym badano wykorzystanie narzędzi do samooceny w celu śledzenia postępów w rozwoju kompetencji nauczycieli realizujących projekty eTwinning. Program pilotażowy skierowano wyłącznie do nauczycieli dopiero rozpoczynających swoją przygodę z eTwinningiem i realizujących swój pierwszy projekt. Wyniki, które przedstawiono we wspomnianym wyżej sprawozdaniu, pokazały że:
z Wszyscy uczestnicy zadeklarowali postępy, a rozwój kompetencji monitorowali za pomocą modelu MeTP podczas realizowanych przez siebie projektów eTwinning.
z Po raz pierwszy model MeTP oferował eTwinnerom zestaw narzędzi i procesów refleksji, które nie tylko wyznaczały nauczycielom kierunek działania, ale także wspierały ich doskonalenie i pomagały monitorować czynione przez siebie postępy.
Druga edycja "eTwinningu w praktyce" została opracowana w oparciu o następujące rekomendacje pochodzące z programu pilotażowego z 2015 roku:
z Konieczność przeprowadzenia programu w dłuższym przedziale czasowym (program pilotażowy trwał tylko cztery miesiące).
z Korzyści płynące z włączenia kompetencji w zakresie współpracy w zespole* do Modelu dojrzałości MeTP 2.0 (program pilotażowy uwzględniał wyłącznie kompetencje informatyczne* oraz kompetencje pedagogiczne*).
z Opracowanie i wdrożenie modelu, który mógłby objąć większą liczbę uczestników (w pilotażu wzięło udział tylko 35 nauczycieli); umożliwienie każdemu zainteresowanemu eTwinnerowi refleksyjnej analizy swojego nauczania także poprzez ukierunkowany rozwój swoich kompetencji i monitorowanie postępów w tym zakresie.
z Zorganizowanie bardziej elastycznego i automatycznego systemu wsparcia dla nauczycieli uczestniczących w projekcie (wsparcie w programie pilotażowym opierało się głównie na ocenie rówieśniczej, którą trudno przeprowadzić na szerszą skalę).
z Wyjście poza 'projekty' i dokonanie oceny wpływu innych działań realizowanych w eTwinningu (Program pilotażowy umożliwiał nauczycielom samoocenę oraz ocenę wzajemną rozwoju kompetencji wyłącznie podczas przeprowadzania projektów eTwinning).
W ramach MeTP 2.0 uwzględniono wszystkie działania, jakie można realizować w eTwinningu - projekty, warsztaty online, seminaria online, kursy, grupy. Ponadto w programie pilotażowym MeTP uczestnicy zobowiązani byli do wzajemnej oceny swojej pracy i do przedstawienia wskazówek do dalszego rozwoju. Wymaga to więcej czasu i zasobów, dlatego też w programie MeTP 2.0 ocenę rówieśniczą zastąpiono specjalnie dedykowaną stroną, oferującą wszystkie potrzebne informacje, jakich nauczyciele potrzebują, aby podnieść swoje kompetencje podczas udziału w różnego rodzaju działaniach w ramach eTwinningu.
2. METODOLOGIA I CEL METP
2.1. Ramy MeTP 2.0
Ramy MeTP 2.0 zostały opracowane w celu pomiaru subiektywnie postrzeganego wpływu działań realizowanych w eTwinningu na pracę i rozwój zawodowy nauczycieli.
Jak już wspomniano w poprzedniej części, projekt MeTP 2.0 miał szerszy cel niż pierwotny projekt pilotażowy. MeTP 2.0. W skład ram weszły następujące elementy:
z Ankieta wstępna zawierająca kilka pytań na temat kwestii demograficznych1. z Wyniki ankiety (wynik globalny oraz wyniki dla poszczególnych kompetencji).
z Strona zawierająca informację zwrotną wygenerowaną na podstawie wyników ankiety wstępnej.
z Ankieta końcowa zawierająca dodatkowe pytania na temat wykorzystania zasobów i działań oferowanych przez eTwinning.
z Związek pomiędzy wyżej wspomnianymi elementami jako sposób monitorowania rozwoju kompetencji podczas udziału w działaniach w ramach eTwinningu.
Nauczycieli poproszono o określenie swojego poziomu początkowego w odniesieniu do każdej z trzech kompetencji (informatycznej, pedagogicznej, w zakresie współpracy) poprzez wypełnienie ankiety online, w której nauczyciele musieli przeanalizować wskaźniki opisowe kompetencji oraz towarzyszące im stwierdzenia samooceniające. W zależności od osiągniętych wyników nauczyciele byli przekierowywani do strony z informacją zwrotną oraz proponowanymi działaniami w ramach eTwinningu, które pomogłyby im podnieść swoje kompetencje. Każda strona była indywidualizowana w zależności od osiągniętych w ankiecie wyników. Strony aktualizowano o nowe działania w eTwinningu pojawiające się na platformie. Od ośmiu do dziesięciu miesięcy później (w zależności od tego, kiedy nauczyciel wypełnił pierwszą ankietę), nauczyciele byli proszeni o ponowne wypełnienie tej samej ankiety, by sprawdzić, czy postrzegany przez nich poziom kompetencji zmienił się. Działania w ramach MeTP 2.0 realizowane były przez okres 10 miesięcy. Rozpoczęły się w listopadzie 2017 r. i zakończyły we wrześniu 2018 r.
1 Ankieta wstępna tego działania monitorującego to jedyny kwestionariusz dostępny dla wszystkich eTwinnerów. Ankieta końcowa nie jest już dostępna, ponieważ została użyta wyłącznie dla celów monitorujących tego sprawozdania.
Poszczególne elementy ram MeTP 2.0 to:
KOMPETENCJE: Bieżąca wersja modelu wykorzystanego do opisywanego tutaj działania obejmowała trzy rodzaje kompetencji: kompetencje informatyczne, kompetencje pedagogiczne oraz umiejętność współpracy.
POZIOMY: Każda z tych kompetencji może być realizowana i doświadczana przez nauczycieli na różnych poziomach, gdzie poziom 1 jest poziomem najniższym, a poziom 5 poziomem najwyższym w modelu dojrzałości. ‘Wskaźnik opisowy kompetencji’ opisuje każdą z kompetencji na każdym poziomie pod względem wymaganej wiedzy, umiejętności i postaw.
PYTANIA WSTĘPNE: W pierwszej ankiecie proszono nauczycieli o odpowiedzi na 9 pytań o charakterze demograficznym, natomiast w drugiej nauczyciele musieli odpowiedzieć na 8 pytań dotyczących przydatności działania monitorującego MeTP 2.0 oraz działań realizowanych w eTwinningu po wypełnieniu pierwszego kwestionariusza.
WYNIK OGÓLNY: Po wypełnieniu ankiet eTwinnerzy otrzymywali wynik ogólny oraz wyniki w odniesieniu do każdej z trzech kompetencji, gdzie poziom 1 odnosi się do najniższego poziomu kompetencji a poziom 3 do najwyższego stopnia dojrzałości.
STRONA Z INFORMACJĄ ZWROTNĄ: Strona z informacją zwrotną obejmuje 9 podstron:
Po jednej dla każdego poziomu każdej z trzech kompetencji. Na każdej ze stron nauczyciele mogą znaleźć zasoby oferowane przez eTwinning oraz wskazówki pomocne w osiągnięciu wyższego poziomu swoich kompetencji.
Sposób, w jaki ramy MeTP 2.0 były wykorzystywane i wdrażane został opisany szczegółowo w rozdziale trzecim tego sprawozdania.
2.2. Wykorzystanie już istniejących ram (MENTEP)
Celem MeTP 2.0 nie było opracowanie nowych ram kompetencji dla nauczycieli, ale raczej wykorzystanie i rozwinięcie już istniejących i zatwierdzonych ram, które zostały uproszczone i dostosowane do działań w ramach MeTP 2.0.
W odniesieniu do kompetencji informatycznych oraz kompetencji pedagogicznych, ramy MeTP 2.0 wykorzystały istniejące już ramy, które zostały stworzone dla potrzeb projektu pilotażowego MeTP. Wprowadzono jedynie niewielkie zmiany. Szczególną inspiracją dla modelu kompetencji pedagogicznych były australijskie standardy zawodowe nauczycieli (Australian Professional Standards for Teachers). Australijskie standardy zawodowe nauczycieli obejmują siedem wzajemnie połączonych standardów określających, co nauczyciele powinni wiedzieć i co powinni umieć zrobić.
Podzielono je ze względu na trzy obszary nauczania: Wiedza specjalistyczna, praktyka zawodowa i zaangażowanie zawodowe. Skuteczny nauczyciel potrafi łączyć i stosować wiedzę, praktykę i zaangażowanie zawodowe w sposób przedstawiony we wskaźnikach opisowych, w celu tworzenia takich środowisk nauczania, w których uczenie się jest
W przypadku modelu kompetencji informatycznych, stwierdzenia samooceniające powstały w oparciu o stwierdzenia z The Teacher Mentor for Digital Competence, opracowane przez norweskie centrum ds. TIK w edukacji. The Teacher Mentor to bezpłatny serwis internetowy adresowany do nauczycieli, którego celem jest wspieranie nauczycieli w autorefleksji nad stosowanymi przez nich technologiami w nauczaniu i uczeniu się. Model kompetencji informatycznych opiera się na ramach Self-Review Framework, narzędziu badającym wykorzystanie technologii, udostępnionym przez National Association of Advisors for Computers in Education oraz na modelu Teaching with Technology, oferowanym przez Hoopera i Riebera (1995). Narzędzia do oceny własnej z The Teacher Mentor obejmują cztery obszary: Nauczanie i TIK; Produkcja cyfrowa; Komunikacja cyfrowa; Krytyczny osąd treści internetowych. Model kompetencji informatycznych MeTP 2.0 wykorzystuje stwierdzenia ze wszystkich czterech obszarów i ze wszystkich ich poziomów.
Podczas badania umiejętności współpracywykorzystano narzędzie, które powstało w oparciu o narzędzie opracowane w ramach projektu MENTEP (Mentoring Technology- Enhanced Pedagogy), eksperymentu w zakresie polityki europejskiej finansowanego przez Komisję Europejską w ramach programu Erasmus+. MENTEP odpowiada na potrzebę polityk UE zmierzających do osiągnięcia przez nauczycieli umiejętności innowacyjnego korzystania z TIK oraz ulepszonych danych dotyczących kompetencji informatycznych.
Porusza również potrzebę zwiększenia zastosowania TIK w nauczaniu i uczeniu się, promowania większej spójności pomiędzy różnymi unijnymi i krajowymi narzędziami uznawania i przejrzystości oraz wzmocnienia profilu zawodowego nauczyciela. Celem projektu MENTEP jest opracowanie skutecznego, przyjaznego użytkownikowi i zrównoważonego narzędzia samooceny dla nauczycieli, umożliwiającego samodzielne badanie postępów w zakresie nauczania wspomaganego technologiami (Technology- Enhanced Teaching, TET), w czterech obszarach: pedagogika cyfrowa - wykorzystanie i tworzenie treści - współpraca i komunikacja - obywatelstwo cyfrowe. Narzędzie TET- SAT ma na celu zachęcić nauczycieli do autorefleksji, pomóc określić potrzeby edukacyjne oraz uruchomić proces realizacji stosownych działań. Zadaniem internetowego narzędzia do autorefleksji TET-SAT jest pomóc nauczycielom:
z Rozwijać cyfrowe kompetencje pedagogiczne.
z W sposób bardziej aktywny pobudzać do refleksji nad swoim nauczaniem z wykorzystaniem technologii cyfrowych za pomocą ustrukturyzowanego działania, oferującego informację zwrotną w zależności od jednego z pięciu poziomów zaawansowania.
z Samodzielnie kierować swoim uczeniem się i rozwijać kompetencje w dowol- nym czasie, w odpowiednim dla siebie tempie, poszerzając zakres możliwości rozwoju zawodowego o nieformalne internetowe środowiska uczenia się.
z Ustalić profil kompetencji osobistych, który można porównać z profilami innych nauczycieli.
z Uzyskać dostęp do dostosowanego do konkretnych potrzeb ekosystemu europejskich i krajowych zasobów szkoleniowych, umożliwiających nauczycielom dalszy rozwój kompetencji w zależności od potrzeb i zainteresowań.
3. PRZEBIEG DZIAŁAŃ METP
3.1. Etapy i system punktacji
Jak już wspomniano wcześniej, na ramy MeTP 2.0 składają się: ankieta wstępna, strona z wynikami, strona zawierająca informację zwrotną oraz ankieta końcowa.
Adres URL pod którym dostępne jest narzędzie oraz ankiety: https://metp.etwinning.
net. eTwinnerzy mogą zalogować się wykorzystując do tego celu dane do logowania w eTwinningu (nazwa użytkownika/hasło).
Ramy MeTP 2.0 dostępne są w sześciu językach: angielskim, francuskim, niemieckim, włoskim, polskim i hiszpańskim.
Ankieta wstępna składa się z:
z 9 pytań o charakterze demograficznym
z 9 pytań dotyczących kompetencji informatycznych z 8 pytań dotyczących kompetencji pedagogicznych z 8 pytań dotyczących umiejętności współpracy
Te 25 pytań powiązane z trzema kompetencjami zawierają także stwierdzenia samooceniające przypisane poszczególnym poziomom kompetencji, od poziomu 1 do poziomu 5. Każdemu stwierdzeniu odpowiada określona liczba punktów, a suma tych punktów stanowi wynik globalny. Uzyskany wynik globalny zostaje przyporządkowany jednemu z trzech poziomów: jeśli nauczyciel uzyskał 1-33 punktów, wynik ten uznany jest jako niski; 34-66 punktów to wynik średni, natomiast 67-100 punktów to wynik wysoki. Należy podkreślić, że wynik uzyskiwany jest tutaj w oparciu o samoocenę, tak więc nie ma tutaj progu "zaliczony". Każdy z osiągniętych wyników zachęca nauczycieli do lepszego zrozumienia procesu samooceny.
Rysunek: Przykład pytań i stwierdzeń, na które nauczyciele musieli odpowiedzieć, lub które musieli wybrać.
W zależności od wybranego przez siebie stwierdzenia, nauczyciele otrzymywali wynik ogólny oraz wynik dotyczący poziomu danej kompetencji, od poziomu 1 do poziomu 3. Każdemu wynikowi odpowiada stosowny komentarz, dzięki któremu nauczyciele mogą lepiej zrozumieć poziom, który prezentują. Ponadto, nauczyciele mogą kliknąć w przesłany link, pod którym znajdują się zasoby i zadania, umożliwiające osiągnięcie wyższego poziomu każdej z trzech kompetencji.
Rysunek: Strona z informacją zwrotną otrzymywana po zakończeniu ankiety
Zasoby zgromadzono w otwartej grupie eTwinning (uzyskanie do niej dostępu nie wymagało rejestracji): https://groups.etwinning.net/46362/ . Grupa składa się z 9 różnych stron zwierających informacje zwrotne:
z Kompetencje informatyczne, Poziom 1, 2 i 3 z Kompetencje pedagogiczne, Poziom 1, 2 i 3 z Kompetencje w zakresie współpracy, Poziom 1, 2 i 3
W zależności od poziomu nauczyciele otrzymywali propozycje działań i zasobów w eTwinningu, które pomogłyby im podnieść poziom swoich kompetencji. Oferowane działania i zasoby obejmowały:
z Materiały samokształceniowe*
z Zestawy projektowe eTwinning*
z Grupy (eTwinning) z Publikacje*
z Nagrania seminariów online
z Wydarzenia z udziałem ambasadorów*
z Warsztaty online z Seminaria online
Ponadto, nauczyciele, którzy odwiedzali strony zawierające informacje zwrotne, mieli uprzywilejowany dostęp do określonych warsztatów online, których celem było podniesienie jednej lub więcej wspomnianych kompetencji.
Strony oferujące informacje zwrotne były regularnie aktualizowane, tak by eTwinnerzy posiadali bieżącą wiedzę na temat nowych dostępnych form doskonalenia zawodowego.
Pod koniec tego procesu zachęcano eTwinnerów do wypełnienia ankiety końcowej, zawierającej te same pytania, co poprzednia ankieta oraz - dodatkowo - kilka pytań na temat działań w eTwinningu, które ci eTwinnerzy zrealizowali.
3.2. Etap 1: Ankieta wstępna, samoocena oraz informacja zwrotna
W listopadzie 2017 roku ramy kompetencji MeTP 2.0 zaprezentowano wszystkim eTwinnerom za pośrednictwem artykułu opublikowanego na portalu eTwinning, ogłoszenia które pojawiły się w grudniowym wydaniu biuletynu eTwinning, na eTwinning Live oraz w postach zamieszczonych w mediach społecznościowych (Facebook i Twitter). Nauczycieli zaproszono do samodzielnej oceny rozwoju swoich kompetencji poprzez wypełnienie ankiety wstępnej MeTP 2.0 a następnie, zapoznanie się ze spersonalizowaną informacją zwrotną. Kolejnym etapem był udział w proponowanych działaniach, a na koniec wypełnienie ankiety końcowej po upływie 8-10 miesięcy.
W celu wypełnienia ankiety wstępnej opartej na samoocenie, uczestnicy:
1. Musieli zalogować się na stronie:https://metp.etwinning.net za pomocą nazwy użytkownika i hasła do logowania w eTwinningu, a następnie wypełnić kwestionariusz samooceny, by określić poziom swoich kompetencji: pedagogicznych, informatycznych oraz tych w zakresie współpracy. Nauczyciele mogli odpowiadać na pytania w dowolnej kolejności. Mogli poświęcić tyle czasu, ile potrzebowali, ponieważ ich odpowiedzi były automatycznie zapisywane.
2. Po wypełnieniu ankiety mogli zapoznać się ze swoim wynikiem ogólnym oraz z wynikiem dla każdej badanej kompetencji. Mogli także odwiedzić stronę zawierającą spersonalizowaną informację zwrotną.
3. W zależności od zainteresowania i swojej dostępności, nauczyciele mogli zapoznać się z oferowanymi im zasobami oraz wziąć udział proponowanych działaniach.
W kwietniu 2018 roku, do wszystkich nauczycieli, którzy wypełnili ankietę wstępną pomiędzy listopadem 2017 r. a styczniem 2018 r. wysłano wiadomość email
z przypomnieniem o możliwości zapoznania się ze stroną ze spersonalizowaną informacją zwrotną, co było spowodowane zamieszczeniem tam nowych form doskonalenia zawodowego.
3.3. Etap 2: Ankieta końcowa, samoocena oraz informacja zwrotna
W lipcu 2018 r. do wszystkich nauczycieli, którzy pomiędzy listopadem 2017 r. i styczniem 2018 r. wypełnili ankietę wstępną wysłano maila z zaproszeniem do udziału w ankiecie końcowej. Druga z ankiet zawierała te same pytania dotyczące trzech badanych kompetencji, jednak pytania o charakterze demograficznym zastąpiono pytaniami odnoszącymi się do wykorzystania tego narzędzia, wykorzystania strony z informacją zwrotną oraz działań w ramach eTwinningu, w których uczestniczący w badaniu nauczyciele wzięli udział w ciągu poprzednich 8-10 miesięcy.
Uczestników badania poproszono o wypełnienie ankiety w pierwszym tygodniu września 2018 roku. W tym czasie do nauczycieli wysłano trzy maile z przypomnieniem o udziale w ankiecie, tak by zagwarantować odpowiednio wysoką liczbę badanych.
Celem ankiety końcowej było porównanie uzyskanych wyników z wynikami otrzymanymi podczas wypełnienia ankiety wstępnej w odniesieniu do działań, które nauczyciele podjęli w okresie ostatnich 8-10 miesięcy.
Strona z informacją zwrotną pozostała w postaci niezmienionej, ponieważ w okresie wakacyjnym nie zorganizowano żadnych nowych działań ukierunkowanych na rozwój zawodowy.
3.4. Analiza przypadków: uzasadnienie
Po zakończeniu ankiety końcowej skontaktowano się z częścią eTwinnerów, by obok wyników uzyskanych z dwóch ankiet badania MeTP można było także określić różne prawidłowości przejawiające się w praktyce nauczycielskiej i doskonaleniu zawodowym eTwinnerów.
Wśród wybranych nauczycieli znalazły się osoby, które wzięły udział w obydwu ankietach, odwiedziły stronę z informacją zwrotną, ale które niekoniecznie przeprowadziły proponowane działania.
Podczas prowadzonych rozmów nauczyciele mieli za zadanie dalej uzasadnić, dlaczego wzięli udział w badaniu MeTP 2.0 oraz jakie były ich oczekiwania. Nauczyciele wyjaśniali także, w jaki sposób stosowali autorefleksję i jaki - ich zdaniem - prezentowali poziom kompetencji oraz w jaki sposób badanie MeTP pomogło im ostatecznie
zrozumieć co chcieli ulepszyć. Jak się okazało, efektem ubocznym tego procesu - w większości przypadków - było osiągnięcie większego poczucia skuteczności2.
Według teorii skuteczności ludzie prezentujący wysokie przekonanie o swoich umiejętnościach traktują trudne zadania jak wyzwania, którym należy sprostać, a nie ich unikać. Takie osoby stawiają sobie trudne cele i mocno się ich trzymają. Ludzie z wysokim poczuciem własnej skuteczności wizualizują scenariusze sukcesu, natomiast ci, którzy nie wierzą w swoją skuteczność, wizualizują scenariusze porażki i koncentrują się na licznych rzeczach, które mogą pójść nie tak. Ludzie motywują się w zależności od poziomu poczucia skuteczności własnych działań i kształtują przekonania o tym, czego są w stanie dokonać stawiając sobie określone cele.
W opisanych tutaj przypadkach ramy MeTP 2.0 dały nauczycielom możliwość zorientowania się, w którym miejscu się znajdują, a także - poprzez działania w klasie oraz działania w eTwinningu - pozwoliły określić cele na przyszłość.
Wywiady - Analiza przypadków Etap 2:
Ankieta2.
Etap 2:
informacje zwrotne -punktacja Etap 1:
Ankieta1.
Etap 1 Strona z informacją
zwrotną
Etap 1:
Działania eTwinning zaproponowane
na stronie z informacją
zwrotną
2 Subiektywne poczucie skuteczności można określić jako przekonanie o swoich zdolnościach, które pozwalają osiągnąć określony poziom wydajności i mieć wpływ na wydarzenia, które dotykają naszego życia. Przekonania dotyczące własnej skuteczności określają sposób, w jaki ludzie czują, myślą motywują się i zachowują.
Tego rodzaju przekonania generują różnorodne efekty podczas czterech zasadniczych procesów. Są to procesy kognitywne, motywacyjne, afektywne i wyboru. (Bandura, 1994).
4. ANALIZA JAKOŚCIOWA
4.1. Profil uczestników MeTP: etap wstępny i etap końcowy
Wszyscy nauczyciele zarejestrowani w eTwinningu zostali zaproszeni do udziału w badaniu MeTP 2.0 i tym samym mogli skorzystać z działania, które w sposób systematyczny pozwala dokonać samooceny w zakresie wspomnianych trzech kompetencji. Wszyscy nauczyciele, pochodzący z bardzo różnych środowisk, niezależnie od stopnia zaangażowania w eTwinningu mieli do zaoferowania cenne spostrzeżenia.
KRAJE UCZESTNIKÓW
w badaniu MeTP 2.0 wzięło udział 1371 nauczycieli z 39 krajów. Z 1371 nauczycieli 407 zdecydowało się na udział w ankiecie końcowej. Analiza ilościowa opiera się więc na wypowiedziach 407 uczestników. Tych 407 uczestników reprezentowało 32 kraje. Największa liczba badanych pochodziła z Włoch (124 ankietowanych - 30%
wszystkich uczestników), na kolejnym miejscu znalazła się Grecja (35 ankietowanych) oraz Hiszpania (32 ankietowanych), co prezentuje tabela poniżej:
ANKIETA WSTĘPNA ANKIETA KOŃCOWA
KRAJ LICZBA
UCZESTNIKÓW KRAJ LICZBA
UCZESTNIKÓW
Albania 25 Albania 4
Armenia 28 Armenia 6
Austria 7 Austria 3
Azerbejdżan 39 Azerbejdżan 9
Belgia 10 Belgia 3
Bośnia
i Hercegowina 11 Bośnia
i Hercegowina 5
ANKIETA WSTĘPNA ANKIETA KOŃCOWA
KRAJ LICZBA
UCZESTNIKÓW KRAJ LICZBA
UCZESTNIKÓW
Bułgaria 15 Bułgaria 3
Chorwacja 44 Chorwacja 15
Cypr 3 Cypr 2
Czechy 11 Czechy 1
Dania 2
Estonia 1
Finlandia 2 Finlandia 1
Była
Jugosławiańska Republika Macedonii
8
Była
Jugosławiańska Republika Macedonii
3
Francja 41 Francja 8
Gruzja 5 Gruzja 2
Niemcy 22 Niemcy 4
Grecja 80 Grecja 35
Węgry 5 Węgry 2
Irlandia 1
Włochy 333 Włochy 124
Łotwa 8 Łotwa 1
Litwa 18 Litwa 6
Malta 2
Holandia 2
Norwegia 3
Polska 86 Polska 16
Portugalia 68 Portugalia 23
Republika Mołdawii 6 Republika Mołdawii 1
Rumunia 75 Rumunia 28
Serbia 36 Serbia 19
Słowacja 7 Słowacja 4
Słowenia 6 Słowenia 4
Hiszpania 116 Hiszpania 32
Szwecja 4
Wykres 1: Przedział wiekowy uczestników badania.
Wykres 2: Jak długo nauczasz?
2%
19%
38%
34%
6%
1%
2%
19%
38%
34%
6%
1% 3%
15%
12%
23%
47%
0%
ANKIETA WSTĘPNA ANKIETA KOŃCOWA
KRAJ LICZBA
UCZESTNIKÓW KRAJ LICZBA
UCZESTNIKÓW
Tunezja 27 Tunezja 8
Turcja 183 Turcja 29
Ukraina 21 Ukraina 4
Wielka Brytania 10 Wielka Brytania 2
RAZEM 1 371 RAZEM 407
WIEK UCZESTNIKÓW BADANIA ORAZ ICH DOŚWIADCZENIE W NAUCZANIU
Jak już wspomniano wcześniej, ze wszystkich 1371 nauczycieli, którzy wypełnili ankietę wstępną, 407 badanych wzięło udział w końcowym etapie tego działania monitorującego odpowiadając na pytania z ankiety końcowej badania MeTP.
mniej niż 25 lat 25-29 lat
30-39 lat 40-49 lat
50-59 lat 60-60 lat
Krócej niż 1 rok 1-5 lat
6-10 lat 11-15 lat
16-20 lat Dłużej niż 20 lat
Uczestnicy tego badania MeTP reprezentują grupę bardzo doświadczonych nauczycieli. 72% z nich jest wieku 40 - 59 lat, a 80% naucza od ponad 16 lat.
Biorąc pod uwagę typowy tydzień pracy w szkole, 68% badanych nauczycieli spędza przeciętnie ponad 17 godzin na prowadzeniu zajęć lekcyjnych w szkole (albo z całą klasą, albo z grupą, albo prowadząc lekcje indywidualne), a 63% nauczycieli uczestniczących w badaniu poświęca wspólnie ze swoimi uczniami ponad dwie godziny tygodniowo na działania w eTwinningu. Ponadto, 42% uczestników badania ma ponad 11-letnie doświadczenie w wykorzystywaniu TIK do celów edukacyjnych, zarówno w nauczaniu jak i uczeniu się.
Wykres 3: Od jak dawna korzystasz z TIK do celów edukacyjnych w nauczaniu i uczeniu się?
0,5% 1,5%
23%
33%
19%
23%
Dłużej niż 15 lat
11-15 lat
6-10 lat
1-5 lat
Krócej niż rok
Nigdy
Wykres 4: Przeciętny czas poświęcony na prowadzenie zajęć lekcyjnych w szkole (albo z całą klasą, albo w grupach, albo w ramach zajęć indywidualnych).
Wykres 5: Przeciętny czas poświęcony wspólnie z uczniami na realizację działań w ramach eTwinningu (albo z całą klasą, albo w grupach, albo w ramach zajęć indywidualnych).
8%
9%
6%
8%
34%
22%
13%
37%
40%
13%
10%
1-4 godziny 5-8 godzin
9-12 godzin 13-16 godzin
17-20 godzin 21-24 godziny
24 +
godzin 0-1 godzina
2-3 godziny
4-5 godziny 6 lub więcej godzin
W ankiecie końcowej zapytano także respondentów, czy oprócz eTwinningu brali udział w innych - stacjonarnych bądź online - formach szkoleniowych. Znakomita większość badanych (74%) odpowiedziała na to pytanie twierdząco, co pokazuje, że próbę populacji eTwinning, która zgodziła się w pełni uczestniczyć w badaniu MeTP, stanowią nauczyciele zainteresowani podnoszeniem swoich kompetencji i angażujący się w tego rodzaju działania. Potwierdzają to wszystkie przykłady opisywane w niniejszym sprawozdaniu: nauczyciele wspominali, że biorą udział w różnego rodzaju formach doskonalenia zawodowego, zarówno na szczeblu krajowym
jak i europejskim, choć niektórzy z nich zadeklarowali także, że nie mają czasu, by wdrożyć nową wiedzę na swoich zajęciach lekcyjnych.
Wykres 6: Czy po ukończeniu samooceny (ankiety), poza eTwinningiem, wziąłeś/wzięłaś udział w jakiejkolwiek innej formie szkoleniowej, realizowanej online lub stacjonarnie, która pomogła ci rozwinąć swoje trzy kompetencje?
4.2. Analiza odpowiedzi uczniów na pytania ankiety
POSTĘPY NAUCZYCIELI – PORÓWNANIE ANKIETY WSTĘPNEJ ORAZ ANKIETY KOŃCOWEJ
By w sposób ilościowy móc ocenić subiektywnie postrzegany przez nauczycieli postęp, zaczniemy od porównania wyników globalnych w trzech kompetencjach z pierwszej samooceny (ankieta wstępna) z wynikami uzyskanymi podczas drugiej samooceny (ankieta końcowa). Należy tutaj wspomnieć, że w celu uproszczenia analizy wyników, skalę równą 100 podzielono na trzy części: wynik 1 - 33 został uznany jako niski, 34-66 jako przeciętny, natomiast 67-100 jako wysoki. Żaden z wyników nie osiągnął wartości z przedziału 1-33; najniższe wyniki uplasowały się w przedziale na poziomie średnim 34-66.
Oto najciekawsze wnioski:
z Większość uczestników badania MeTP uzyskała wynik globalny powyżej 67/100 - zarówno w ankiecie wstępnej (61%) jak i końcowej (77%). Wynik 67/100 to próg, który został uznany jako wynik ‘wysoki’. Możemy zatem powiedzieć, że w przypadku większości nauczycieli poziom badanych trzech kompetencji był już stosunkowo wysoki, a jeszcze o 16% wyższy w kwestionariuszu końcowym.
z 39% badanych osiągnęło w ankiecie wstępnej wynik 37- 66, natomiast 23%
badanych uzyskało wynik 33-66 w ankiecie końcowej. Oznacza to, że wielu badanych, którzy osiągnęli stosunkowo niski wynik w pierwszym badaniu, poprawiło subiektywny obraz swoich kompetencji miedzy tymi dwoma etapami.
26%
74%
Tak Nie
z Najniższy wynik uzyskany w ankiecie wstępnej to 37/100, natomiast najniższy wynik w ankiecie końcowej to 33/100 (o 4 punkty niższy). Może to mieć związek z lepszym rozumieniem swojego poziomu kompetencji pod koniec całego procesu. Zjawisko to wydaje się potwierdzać w rozmowach przeprowadzonych z niektórymi nauczycielami i opisanymi w analizie poszczególnych przypadków.
Wykres 7: Udział procentowy wysokich
wyników globalnych w ankiecie wstępnej. Wykres 8: Udział procentowy wysokich wyników globalnych w ankiecie końcowej.
39%
61% 77%
23%
Ogólna ocena porównawcza wyników globalnych osiągniętych w ankiecie wstępnej i ankiecie końcowej również pokazuje pewne istotne prawidłowości.
Wykres 9: Subiektywne postrzegane postępy nauczycieli na podstawie wyników globalnych uzyskanych w ankiecie wstępnej i ankiecie końcowej.
Jak już wspomniano wcześniej, wyniki znakomitej większości badanych nauczycieli pokazały, że - w ujęciu ogólnym - uczestnicy zadeklarowali postęp w rozwoju swoich kompetencji (wyniki globalne). Bardzo niewiele osób pozostało na tym samym poziomie i bardzo niewielu badanych uzyskało tzw. 'postęp ujemny'.
0 20 40 60 80 100
Ankieta wstępna Ankieta końcowa
Wynik powyżej 67 Wynik pomiędzy 37-66 Wynik powyżej 67 Wynik pomiędzy 37-66
Co ciekawe, uczestnicy badania, którzy osiągnęli wynik 55-97 podnieśli subiektywnie postrzegany poziom swoich kompetencji w porównaniu z osobami, które uzyskały wynik poniżej 55 lub powyżej 97. Może to oznaczać, że na eTwinnerów - których subiektywnie postrzegany poziom kompetencji był bardzo niski lub bardzo wysoki - miało wpływ działanie monitorujące MeTP w tym sensie, że tacy nauczyciele ocenili ponownie swoje kompetencje za pośrednictwem ankiety końcowej w sposób bardziej realistyczny i świadomy i w konsekwencji osiągnęli wynik taki sam lub nawet niższy. Nie jest to zaskakujące: analiza niektórych przypadków zdaje się potwierdzać założenie przyjęte w innych podobnych badaniach.3 Sama ankieta nie ma wpływu na samoocenę nauczycieli, zwłaszcza w przypadku tych szczególnie wymagających (wysokie wyniki) lub którzy mają ograniczoną wiedzę na temat technik samooceny (niskie wyniki). Przykładowo w jednym z opisywanych przypadków Emanuela Boffa nie spodziewała się, że jej wyniki z ankiety końcowej będą niższe od wyników uzyskanych w ankiecie wstępnej. Emanuela Boffa wyjaśniła, że w jej odczuciu wyniki ankiety końcowej są tak naprawdę bardziej dokładnym odzwierciedleniem poziomu jej trzech kompetencji.
Mimo iż uczestnicy badania z tzw. postępem ujemnym stanowią mniejszość, to jednak z sytuacji tej wypływa ciekawy wniosek dotyczący procesu samooceny. Spośród badanych nauczycieli wybrano kilkoro z nich, by powiedzieli coś więcej o tym, jak MeTP oraz przede wszystkim to co zadziało się pomiędzy ankietą wstępną i ankietą końcową wpłynęło na ich autorefleksję. W tych ramach, działania i zasoby eTwinningu zaproponowane przez stronę z informacją zwrotną MeTp, nie tylko pomogły badanym nauczycielom zaangażować się w eTwinning, ale - w większości przypadków - pomogły im podnieść subiektywnie postrzegany poziom swoich kompetencji i pozwoliły nauczycielom lepiej oceniać się. Potwierdza to przykład Georgii Manety, która wspomniała, że po zapoznaniu się ze stroną z informacją zwrotną więcej uwagi poświęciła ankiecie końcowej i dokonała bardziej rygorystycznej oceny swoich kompetencji.
Podobnie jak w przypadku wyników globalnych, wyniki uzyskane w ankiecie końcowej w odniesieniu do konkretnych kompetencji są wyższe. Warto zauważyć, że:
z W przypadku samooceny kompetencji pedagogicznych 79% nauczycieli osiągnęło na początku badania wynik wysoki (ponad 67/100), który w przypadku 87% nauczycieli był jeszcze wyższy w ankiecie końcowej. Choć
3 “Główne wyniki doświadczalne pokazują, że nauczyciele, którzy skorzystali z narzędzia TET-SAT podczas kolejnej konfrontacji okazują się mieć nieco mniejszą wiarę w poziom swoich kompetencji w zakresie wykorzystania TIK w nauczaniu oraz wykazują bardziej sceptyczne poglądy na temat użyteczności TIK w nauczaniu i uczeniu się.” “Możemy wysnuć więc wniosek, że tę korektę w dół w odniesieniu do subiektywnego postrzegania umiejętności nauczania wspomaganego technologiami (TET) oraz powiązanych poglądów można wytłumaczyć tym, że narzędzie samooceny TET-SAT uruchomiło proces autorefleksji na temat praktyk respondentów, pomagając im z większą świadomością skorygować swoje poprzednie przekonania na temat roli TIK w edukacji oraz poziomu
wydaje się naturalne, ze nauczyciele osiągają wysokie wyniki w samoocenie kompetencji pedagogicznych, jako że obszar 'nauczania' można uznać za obszar fachowej wiedzy i umiejętności nauczycieli, to jest jednak rzeczą ciekawą, że w przypadku tej właśnie kompetencji nauczyciele osiągali wyższe wyniki, zarówno w badaniu wstępnym jak i końcowym.
z Jeśli chodzi o samoocenę kompetencji w zakresie współpracy, 45 % badanych uzyskało wyższe wyniki (ponad 67/100) w ankiecie wstępnej, gdzie w przypadku pozostałych dwóch kompetencji wyniki te uplasowały się odpowiednio na poziomie 61% i 79%. W przypadku tej kompetencji zanotowano jednak najwyższy wzrost postępu. 21% respondentów, którzy na początkowym etapie osiągnęli przeciętny wynik, otrzymało wynik wysoki w ankiecie końcowej, co oznacza, że początkowe 45% nauczycieli z wynikiem wysokim wzrosło do 66%. Przekroczenie tego progu (od wyników średnich do wyników wysokich) pokazuje, że kompetencje w zakresie współpracy kryją największy potencjał pod względem możliwości osiągania postępów (począwszy od raczej niskiego poziomu). Fakt, że właśnie w tym miejscu nauczyciele uzyskali największą poprawę, prawdopodobnie świadczy o tym, że większość z nich odczuwała większą pewność siebie po zaangażowaniu się w działania w ramach eTwinningu, które w dużej mierze opierają się na współpracy.
Przedstawione wyżej dane potwierdzają, że nauczyciele czują się najbezpieczniej w obszarze swojej fachowej wiedzy i umiejętności (nauczanie), są jednak otwarci i chętni do podnoszenia swoich kompetencji w innych obszarach za pośrednictwem działań realizowanych w eTwinningu, wspierani przez metarefleksje uruchomione przez ankiety. Ogólnie widać to po znacznym subiektywnie postrzeganym przyroście kompetencji pomiędzy ankietą wstępną i ankietą końcową.
Zaprezentowane niżej wykresy przedstawiają bardziej szczegółowe wyniki uzyskane przez uczestników badania oraz pokazują subiektywny przyrost trzech kompetencji oceniony za pośrednictwem ankiet MeTP 2.0.
Wykres 10: Subiektywny przyrost kompetencji informatycznych uczestników badania w oparciu o wyniki z ankiety wstępnej i ankiety końcowej.
0 20 40 60 80 100
DIGITAL COMPETENCE SCORES: PRE & POST
39%
61%
26%
74%
Wynik powyżej 67
Wynik pomiędzy 37-66
Wynik powyżej 67
wynik pomiędzy 37-66 Ankieta
wstępna Ankieta końcowa
Wykres 11: Subiektywny przyrost kompetencji pedagogicznych uczestników badania w oparciu o wyniki z ankiety wstępnej i ankiety końcowej.
Wykres 12: Subiektywny przyrost kompetencji w zakresie współpracy uczestników badania w oparciu o wynik z ankiety wstępnej i ankiety końcowej.
4.3. Praktyka nauczycielska wynikająca z uczestnictwa w badaniu MeTP
Oprócz wyników otrzymanych w oparciu o punkty uzyskane podczas samooceny, warto również przyjrzeć się jakościowej informacji zwrotnej udzielonej przez uczestników na temat narzędzia MeTP, w tym na temat ankiety, wyników oraz strony z informacją zwrotną.
Przedstawione poniżej wykresy pokazują dokonaną przez respondentów ocenę motywacji oraz pozytywną zmianę w ich pracy i działaniach prowadzonych w ramach eTwinningu po dokonaniu samooceny.
Kiedy zapytano respondentów, czy narzędzie do samooceny zmotywowało ich do udziału w większej liczbie działań w ramach eTwinningu, 63% odpowiedziało "Tak", a 30% "w pewnym stopniu". Co jest jednak najistotniejsze, odpowiadając na pytanie, czy w swojej pracy nauczyciela zaszła pozytywna zmiana po otrzymaniu informacji zwrotnej z narzędzia MeTP, 69% ankietowanych odpowiedziało "Tak", a 26 % "W pewnym stopniu".
0 20 40 60 80 100
21%
79%
13%
87%
0 20 40 60 80 100
45% 55% 34%
66%
Ankieta
wstępna Wynik
powyżej 67
Wynik pomiędzy 37-66
Wynik powyżej 67
Wynik pomiędzy 37-66 Wynik
powyżej 67
Wynik pomiędzy 37-66
Wynik powyżej 67
Wynik pomiędzy 37-66
Ankieta końcowa Ankieta wstępna Ankieta
końcowa
Wykres 13: Czy narzędzie do samooceny (ankieta) zwiększyło twoją motywację do częstszego udziału w działaniach eTwinning?
Wykres 14: Czy masz poczucie, że po otrzymaniu informacji zwrotnej z narzędzia do samooceny (ankiety) w twoim nauczaniu zaszła pozytywna zmiana?
63%
7%
30%
3%
69%
2%
26%
Tak W pewnym
stopniu Nie Tak W pewnym
stopniu Nie Nie potrafię
powiedzieć
Jest rzeczą ciekawą, jednak nie zaskakującą, że respondenci zadeklarowali, że musieli więcej pracować nad kompetencjami w zakresie współpracy (48%) niż nad kompetencjami pedagogicznymi (16%) czy informatycznymi (28%). Wynika to być może z faktu, że 75% respondentów pracuje z technologiami od 6-16 lat, podczas gdy współpraca jest im znana w mniejszym stopniu. Prawidłowość ta wydaje się być spójna z wynikami przedstawionymi w poprzednim akapicie, gdzie wyniki z ankiety wstępnej w odniesieniu do kompetencji współpracy były stosunkowo niskie, jednak znacznie podniosły się w ankiecie końcowej. eTwinnerzy mają poczucie, że w obszarze nauczania radzą sobie całkiem nieźle, potrzebują jednak większego wsparcia w przypadku kompetencji współpracy (i częściowo w przypadku kompetencji informatycznych) i to właśnie stanowi czynnik motywujący ich do zaangażowania się w działania oferowane przez stronę z informacją zwrotną.
Wykres 15: Nad którą z poniższych kompetencji - w swoim odczuciu - powinieneś/powinnaś więcej pracować?
28%
48%
8%
16%
Informatyczne Pedagogiczne Współpracy Żadna z trzech wymienionych
Nacisk na kompetencje w zakresie współpracy był również bardzo widoczny kiedy poproszono respondentów o wskazanie działań w ramach eTwinningu, które wybrali po ukończeniu samooceny MeTP. 243 osoby dołączyły do projektów, które ze względu na swoją naturę bardzo blisko związane są z kompetencją współpracy. Kolejne dwa popularne wybory to warsztaty online (do których dołączyło 162 uczestników) oraz grupy (do których przyłączyło się, lub które utworzyło 161 badanych).
Wykres 16: Po ukończeniu badania samooceny (ankiety) utworzyłeś/łaś lub przyłączyłeś/łaś się do:
Jak pokazują odpowiedzi, dołączanie do projektów lub ich tworzenie jest odpowiedzią na potrzebę użytkowników w zakresie podnoszenia kompetencji współpracy i jednocześnie świadczy o tym, że działania ukierunkowane na rozwój zawodowy są postrzegane jako warte poświęcenia im czasu, ponieważ w odczuciu respondentów pomagają niwelować słabe punkty w obszarze umiejętności współpracy. I rzeczywiście - wszyscy nauczyciele, których przypadki opisano w niniejszej publikacji, uczestniczą w projektach, a wielu z nich stwierdziło także, że dzięki pracy nad projektem mają poczucie, że udało im się podnieść swoje kompetencje w zakresie współpracy.
4.4. Segmentacja użytkowników
GRUPY UŻYTKOWNIKÓW WEDŁUG OBSZARÓW: PROJEKTY / ROZWÓJ ZAWODOWY / SPOŁECZNOŚĆ
By lepiej zrozumieć informacje udzielone przez uczestników badania MeTP, podzielono ich na grupy ze względu na te obszary w eTwinningu, w których uczestniczyli po raz pierwszy. Tego rodzaju podział użytkowników na grupy odnosi się więc do tych eTwinnerów, którzy są stosunkowo nowi w eTwinningu i którzy chcieli poeksperymentować w nowych formach działań, a także w wyniku swojego zaangażowania w badanie MeTP 2.0.
0 50 100 150 200 250
243 151
162 161 47
PROJEKTY Grupy
Seminaria online Wyróżnione grupy
Warsztaty online
Tabela poniżej przedstawia cztery różne segmenty: uczestnicy zaangażowani wyłącznie w projekty, uczestnicy koncentrujący się na działaniach na rzecz społeczności, uczestnicy skupiający się na rozwoju zawodowym oraz segment obejmujący uczestników zaangażowanych w więcej niż jeden obszar.
projekty 12%
społeczność 19%
rozwój zawodowy 28%
użytkownicy łączący działania w różnych obszarach 34%
W przypadku ostatniej grupy, wspomniane tutaj działania eTwinning oznaczają różne kombinacje warsztatów onlie, grup eTwinning, projektów i seminariów online.
Potrzeby użytkownków na podstawie działań w eTwinningu
Poniższe wykresy przedstawiają poszczególne potrzeby każdej z grup użytkowników.
Ogólnie rzecz biorąc, blisko 50% uczestników każdej z grup ma poczucie, że powinni więcej pracować nad kompetencją współpracy. Znajduje to swoje potwierdzenie w wynikach zaprezentowanych w poprzednim rozdziale: niezależnie od tego, na czym użytkownicy chcieliby się skoncentrować, wszyscy mają potrzebę poprawy w tym obszarze.
Wykres 17: Użytkownicy realizujący projekty mają poczucie, że powinni pracować nad kompeten- cjami:
24%
47% 13%
16%
Uczestnicy, którzy wybrali projekty: 33%
ma poczucie, że powinni więcej pra- cować nad kompetencjami informa- tycznymi, a 16% nad kompetencjami pedagogicznymi. Wygląda na to, że zaangażowanie w projekty jest po- strzegane przez tę grupę jako sposób na podniesienie kompetencji informa- tycznych - oczywiście oprócz kompe- tencji w zakresie współpracy raczej niż kompetencji pedagogicznych.
33%
47%
16%
4% Informatyczne
Pedagogiczne Współpracy Żadna z trzech wymienionych
Wykres 19: Użytkownicy, którzy łączą różne działa- nia w ramach eTwinningu mają poczucie, że po- winni pracować nad kompetencjami:
Wykres 20: Zapoznanie się z informacją zwrotną przez użytkowników:
USERS WHO COMBINE ETWINNING ACTIVITIES FEEL THEY NEED TO WORK ON:
29%
46%
21%
4%
W przypadku użytkowników, którzy dołączyli do grup, 24% ma poczucie, że powinni bardziej pracować nad kompetencjami informatycznymi, 13%
nad kompetencjami pedagogicznymi, a 16% nad żadną z trzech kompetencji.
Ten drugi wynik procentowy pokazuje, że segment ten czuje się pewnie we wszystkich kompetencjach i być może chciałby podzielić się swoją fachową wiedzą z innymi kolegami i koleżankami.
Informatyczne Pedagogiczne Współpracy Żadna z trzech wymienionych Wykres 18: Użytkownicy skupiający się na rozwoju zawodowym uważają, że powinni pracować nad kompetencjami:
28%
47%
14%
11%
Użytkownicy, którzy wybrali działania ukierunkowane na rozwój zawodowy: 28% ma poczucie, że powinni także więcej pracować nad kompetencjami informatycznymi, 14 % nad kompetencjami pedagogicznymi, a 11% nad żadną z trzech kompetencji.
Użytkownicy, którzy łączyli różne formy aktywności w eTwiningu: 29%
odczuwa potrzebę większej pracy nad kompetencjami informatycznymi, 21%
nad kompetencjami pedagogicznymi, a 4% nad żadną z trzech kompetencji.
Także i w tym przypadku wybór kombinacji różnych działań jest odpowiedzią na potrzebę poprawy kompetencji współpracy. Co ciekawe, niewielki procent ankietowanych (4%) czuje się pewnie we wszystkich omawianych obszarach.
USERS WHO COMBINE ETWINNING ACTIVITIES FEEL THEY NEED TO WORK ON:
29%
46%
21%
4%
24%
47% 13%
16% Informatyczne
Pedagogiczne Współpracy Żadna z trzech wymienionych
28%
47% 14%
11% Informatyczne
pedagogiczne Współpracy Żadna z trzech wymienionych
Jak już wspomniano wcześniej, widać jasno, że pod względem kompetencji, niezależnie od grupy, wszyscy użytkownicy w ten sam sposób układają swoją listę priorytetów: na pierwszym miejscu kompetencje w zakresie współpracy, następnie kompetencje informatyczne, pedagogiczne i na końcu 'żadna z trzech opcji'.
JAKIEGO RODZAJU DZIAŁANIA UŻYTKOWNICY PRZEPROWADZILI?
PORÓWNANIE RÓŻNYCH GRUP POD WZGLĘDEM POTRZEB
Uczestników podzielono także na grupy pod względem kompetencji, nad którymi ich zdaniem powinni bardziej pracować oraz ze względu na działania, jakie postanowili zrealizować po zapoznaniu się z informacją zwrotną. Widać tutaj, czy nauczycielom udało się znaleźć działania w eTwinningu, które wychodziłyby naprzeciw ich subiektywnym potrzebom i czy finalnie udało im się w te działania zaangażować.
Jak pokazuje poniższy wykres większość (61%) respondentów odwiedziła stronę z informacją zwrotną i skorzystała z niektórych materiałów.
Wykres 21: Zapoznanie się z informacją zwrotną przez użytkowników.
W obrębie tej grupy 50% respondentów miało poczucie, że powinni więcej pracować nad swoimi kompetencjami w zakresie współpracy - 28% nad kompetencjami informatycznymi, 16% nad kompetencjami pedagogicznymi i 6% nad żadną z tych trzech.
61% 17%
10%
12% Odwiedziłem/łam stronę z informacją zwrotną, przeczytałem/łam zawarte tam informacje i wykorzystałem/łam niektóre z zaproponowanych tam materiałów Odwiedziłem/łam stronę z informacją zwrotną, przeczytałem/łam zawarte tam informacje i wykorzystałem/łam większość z zaproponowanych tam materiałów Nie zauważyłam, że dostępna jest strona z informacją zwrotną
Nie miałem/łam czasu odwiedzić strony z informacją zwrotną
Informatyczne Pedagogiczne Współpracy Żadna z trzech wymienionych
Wyróżnione grupy eTwinning Grupy eTwinning Warsztaty online Projekty eTwinning:
Warsztaty online (sesje wideokonferencyjne dostępne z eTwinning Live,
organizowane przez innych eTwinnerów lub ambasadorów) Seminaria online
Wykres 22: Zapoznałem/łam się z informacją zwrotną, przeczytałem/łam informacje i wykorzystałem/
łam niektóre z zaproponowanych tam materiałów - muszę więcej pracować nad kompetencjami:
28%
I HAVE VISITED THE FEEDBACK PAGE AND I ENGAGED IN AND USED SOME OF THE SUGGESTED MATERIALS - I NEED TO WORK MORE ON:
50%
16%
28%
6%
0 10 20 30 40 50 60
Przedstawiony tutaj wykres pokazuje, które z działań w ramach eTwinningu były wybierane i realizowane przez eTwinnerów po zapoznaniu się ze stroną zawierającą informację zwrotną i ze względu na kompetencje, którą eTwinnerzy chcieli rozwijać.
Najczęściej wybierane działania różnią się nieco w zależności od kompetencji, na której badani chcieliby się skupić: projekty w przypadku kompetencji w zakresie współpracy, warsztaty online w przypadku kompetencji informatycznych oraz projekty w przypadku kompetencji pedagogicznych oraz ponownie warsztaty online dla wyboru 'żadna z trzech kompetencji'.
Związek pomiędzy kompetencjami pedagogicznymi i projektami wydaje się dość oczywisty. Warto jednak tutaj zauważyć, że użytkownicy, którzy chcieliby podnieść swoje kompetencje informatyczne mieli poczucie, że różnego rodzaju warsztaty online oferowane przez innych użytkowników na eTwinning Live odpowiadały tym potrzebom.
Kolejny wykres przedstawia użytkowników, którzy jako nieliczni zaznaczyli dwie ostatnie odpowiedzi (“nie miałem/łam czasu zapoznać się z informacjami zwrotnymi” oraz “Nie zauważyłem/łam, że była strona z informacją zwrotną”). Widać, że choć respondenci ci (22% wszystkich badanych) nie zapoznali się z informacją zwrotną, to czują się tak
Współpracy Informatyczne Pedagogiczne Żadna z trzech wymienionych
Informatyczne Pedagogiczne Współpracy Żadna z trzech wymienionych
Współpracy Informatyczne Pedagogiczne Żadna z trzech wymienionych
mają poczucie, że muszą więcej pracować nad swoimi kompetencjami w zakresie współpracy, niektórzy z nich nad kompetencjami informatycznymi, jeszcze mniej nad kompetencjami pedagogicznymi i najmniej nad żadną z trzech wymienionych.
Dlatego właśnie prawidłowość dotycząca kompetencji jest taka sama. Jeśli jednak chodzi o działania, jakie respondenci wybrali, warsztaty online plasują się wyżej niż w przypadku poprzedniej grupy, co pokazuje że działania w eTwinningu ukierunkowane na rozwój zawodowy są bardzo popularne i że postrzega się je jako odpowiedź na subiektywnie postrzegane słabsze strony w zakresie wszystkich trzech kompetencji.
Wykres 23: Nie miałem/łam czasu zapoznać się ze stroną z informacją zwrotną - Nie zauważyłem/
łam, że była strona z informacją zwrotną - muszę więcej pracować nad kompetencjami:
31%
44% 15%
10%
0 5 10 15 20
Wykres poniżej przedstawia działania, które eTwinnerzy postanowili zrealizować w zależności od tego czy zapoznali się z informacją zwrotną czy nie , bez względu na kompetencje, nad którymi użytkownicy zdecydowali się pracować. Patrząc na wykres, warto zauważyć, że:
z Warsztaty online to najbardziej popularna forma działań w przypadku trzech z czterech grup.
z Warsztaty online (spotkania wideokonferencyjne dostępne z eTwinning Live, organizowane przez innych eTwinnerów lub ambasadorów) okazały się najbardziej popularną formą działań w przypadku grupy, która zadeklarowała, że “Zapoznała się z informacją zwrotną i skorzystała z niektórych zaproponowanych materiałów”.
Wyróżnione grupy eTwinning Grupy eTwinning
Warsztaty online Projekty eTwinning:
Warsztaty online (sesje wideokonferencyjne dostępne z eTwinning Live, organizowane przez innych eTwinnerów lub ambasadorów) Seminaria online
Nie zauważyłem/łam że dostępna jest strona z informacją zwrotną
Nie miałem/łam czasu odwiedzić strony z informacją zwrotną
Odwiedziłem/łam stronę z informacją zwrotną, przeczytałem/łam zawarte tam informacje i wykorzystałem/łam niektóre z zaproponowanych
tam materiałów
Odwiedziłem/łam stronę z informacją zwrotną, przeczytałem/łam zawarte tam informacje i wykorzystałem/łam większość z zaproponowanych
tam materiałów Wykres 24: Które z działań eTwinning były wybierane przez uczestników badania pod wpływem informacji zwrotnej.
Działania, które uczestnicy badania przeprowadzili po zapoznaniu się z informacją zwrotną (i niezależnie od kompetencji, którą badani chcieliby podnieść) mówią nam, że:
z Działania ukierunkowane na rozwój zawodowy stanowią siłę napędową w przypadku osób, które nie miały czasu zapoznać się z informacją zwrotną, jednak osoby te rzekomo mają dużą wiedzę na temat różnego rodzaju działań oferowanych przez eTwinning.
z Projekty są bardzo popularne w grupie użytkowników, którzy zaangażowali się w niektóre z działań i ogólnie rzecz biorąc, jest to druga najczęściej wybierana opcja wśród wszystkich grup.
z Wyróżnione grupy cieszą się mniejszą popularnością i może być to związane z faktem, że ich liczba jest ograniczona i że powiązane są z konkretnymi tematami lub tym, że nauczyciele nie mają czasu, by się w nie angażować, 0
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Wyróżnione grupy eTwinning Grupy eTwinning Warsztaty online
Projekty eTwinning:
Warsztaty online (sesje wideokonferencyjne dostępne z eTwinning Live, organizowane przez innych eTwinnerów lub ambasadorów)
Seminaria online
z Grupy eTwinning o charakterze ogólnym i prowadzone przez innych eTwinnerów cieszą się większą popularnością wśród użytkowników, którzy zaangażowani są już w pewne działania, jednak nie są one postrzegane jako działanie umożliwiające podniesienie kompetencji (i nie jest to niczym niezwykłym, ponieważ tylko zaawansowani użytkownicy czują się pewnie angażując się w społeczności internetowe).
z Spośród wielu dostępnych różnych form doskonalenia zawodowego seminaria online cieszą się najmniejszą popularnością, co prawdopodobnie wynika z doboru określonych tematów i specyficznego formatu, wciąż jeszcze nie postrzeganego jako możliwa forma kształcenia (w odróżnieniu od warsztatów online).
4.5. Ewaluacja
PRZYDATNOŚĆ RAM METP 2.0
W ankiecie końcowej ram MeTP 2.0 poproszono 407 respondentów o informację na temat przydatności poszczególnych narzędzi z ram MeTP 2.0 podczas samooceny dokonywanej przez badanych. Wyniki mówią nam, że:
z Wynik globalny, który badani otrzymali za pośrednictwem tego narzędzia był postrzegany jako przydatny lub bardzo przydatny przez 86% respondentów.
z Wynik w odniesieniu do poszczególnych kompetencji był również postrzegany jako przydatny lub bardzo przydatny przez 89% respondentów.
z Strona z informacją zwrotną zawierająca sugestie została odebrana jako przydatna lub bardzo przydatna przez 87% respondentów.
Wykres 25: Przydatność wyniku globalnego. Wykres 26: Przydatność wyniku w odniesieniu do poszczególnych kompetencji.
45%
41%
10%
2% 2%
39%
50%
8%
2%
1%
Bardzo przydatna Zupełnie nie
były przydatne Trochę przydatne Zupełnie nie była
przydatna Nie wiem tego
Bardzo przydatna Zupełnie nie
były przydatne Trochę przydatne Zupełnie nie była
przydatna Nie wiem tego
