PanaMaths
[1 - 4]Février 2002
Donner la forme algébrique des complexes suivants :
( )( ) ( )
( )( )( ) ( )
( )
( )
1 2
2
3 4
2 3
5 6
4
7 8
9 10
11 12
3 5 2 18 2
4 2 1 3 4 3
5 2 1 3
1 2 1 3
2 1 5 3
2 4
6 5 2 7 5 2 3
1 1 2 1
z i i z i i
z i i i z i
z i z i
z i z i
i
i i
z i z
i i
i i i i
z z
i i i i
⎛ ⎞ ⎛ ⎞
⎜ ⎟ ⎜ ⎟
⎝ ⎠ ⎝ ⎠
= − + = − −
= + − + − = −
= + = −
= − − = + −
+ −
= − = +
− − + + +
= + + − + = + −
Analyse
L’exercice fait appel aux propriétés élémentaires des nombres complexes.
Résolution ( )( )
1 3 5 2
z = −i + i
On développe le produit proposé et on regroupe les termes (réels et imaginaires) :
( )( )
21 3 5 2 15 6 5 2 15 2 17
z = −i + i = + − −i i i = + + =i +i
( )
2 18 2
z = −i − i
( )
22 18 2 18 2 18 2 2 18
z = −i − i = − i+ i = − i− = − − i
( )( )( )
3 4 2 1 3
z = +i − +i − i
( )( )( ) (
2) ( ) ( )( )
3
2
4 2 1 3 8 4 2 1 3 9 2 1 3
9 27 2 6 9 29 6 3 29
z i i i i i i i i i
i i i i i
= + − + − = − + − + − = − + −
= − + + − = − + + = − +
PanaMaths
[2 - 4]Février 2002
( )
24 4 3
z = − i
L’identité remarquable :
(
a b+)
2 =a2+2ab b+ 2 est utilisable dans ^ et on a :( )
2( )
24 4 3 16 24 3 16 24 9 7 24
z = − i = − i+ − i = − i− = − i
( )
25 5 2
z = + i
( )
2 25 5 2 25 10 2 2 25 10 2 2 23 10 2
z = + i = + i+ i = + i− = + i
( )
36 1 3
z = − i
On peut, avec les nombres complexes, utiliser l’égalité :
(
a b+)
3=a3+3a b2 +3ab2+b3 :( )
( ) ( ) ( )
( )
3 6
2 3
2 3
1 3
1 3 3 3 3 3
1 3 3 3 3 3 3 1 3 3 9 3 3
8
z i
i i i
i i i
i i
= −
= + − + − + −
= − + −
= − − +
= −
( )
47 1 2
z = − − i
( ) (
4)
4( ) ( )
2( ) ( )
3 47
2 3 4
1 2 1 2 1 4 2 6 2 4 2 2
1 8 24 32 16 1 8 24 32 16
7 24
z i i i i i i
i i i i i i
i
= − − = + = + + + +
= + + + + = + − − +
= − −
8
1 3 2 z i
i
= − +
On transforme ici classiquement la fraction en multipliant le numérateur et le dénominateur par l’expression conjuguée du dénominateur pour que le dénominateur de la nouvelle fraction soit réel :
( )( ) ( )( )
2
8 2
1 3 2
1 3 2 6 3 2 7 3 1 7 1 7
2 2 2 4 4 1 5 5 5
i i
i i i i i i
z i
i i i i
− −
− − − + − − − −
= = = = = = − −
+ + − − +
PanaMaths
[3 - 4]Février 2002
9
1 2 z i
i
= +
−
( )( ) ( )( )
2
9 2
1 2
1 2 2 2 3 1 1 3 1 3
2 2 2 4 4 1 5 5 5
i i
i i i i i i
z i
i i i i
+ +
+ + + + + − +
= = = = = = +
− − + − +
( )
10
5 3 4
i i
z i
= − +
On peut ici commencer par développer le numérateur ou, conserver 5i en facteur et travailler sur la fraction 3
4 i i
−
+ . Nous développons la deuxième approche :
( ) ( )( )
( )( )
( ) ( )
2
10 2
2
5 3 3 4 12 3 4 12 7 1
5 5 5
4 4 4 16 16 1
11 7 5 5 35 55
5 11 7 11 7
17 17 17 17 17
i i i i i i i i
z i i i
i i i i
i i i i i i
− − − − − + − −
= = = =
+ + − − +
= − = − = + = +
11
6 5 2 7
1 1
i i
z i i
− − +
= +
+ − +
( )( )
( )( ) ( )( ) ( )( ) ( )( ) ( )( )
( ) ( )
( ) ( )
11
2 2
2
6 5 1 2 7 1
6 5 2 7 6 5 2 7
1 1 1 1 1 1 1 1
1 1
6 5 1 2 7 1 6 6 5 5 2 2 7 7
1 2
1 1
6 11 5 2 5 7 10 16
2 2
5 8
i i i i
i i i i
z i i i i i i i i
i i i i i i i i i i
i
i i i
i
− − − +
− − + − −
= + = + = +
+ − + + − + − − +
= − − + − + = − − + + + − −
−
= − − + − + = −
= −
12
5 2 3
2 1
i i
z i i
+ +
= +
−
( ) ( )( ) ( )( )
12 2
2 2
5 2 3 1
5 2 3
2 1 2 1 1
1 5 2 2 3 3
2 1
1 5 2 5 3
2 2
1 5 1 5
2 2
0
i i i i
i i
z i i i i i
i i i i
i
i i
i i
+ + +
+ +
= + = +
− − +
− + + + +
= +
− −
− + −
= +
− − +
= +
=
PanaMaths
[4 - 4]Février 2002
Résultat final
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11 12
17 2 18
3 29 7 24
23 10 2 8
1 7
7 24 5 5
1 3 35 55
5 5 17 17
5 8 0
z i z i
z i z i
z i z
z i z i
z i z i
z i z
= + = − −
= − + = −
= + = −
= − − = − −
= + = +
= − =