نحو تحيين اتفاقية تفادي الإزدواج الضريبي بين دول المغرب العربي من خلال النماذج العالمية الحديثة

(1)

354 فر ود / MÂAREF Revue académique

ا ب ا لود

ا جاودز ا يد

ا

ا جذ ا ل

ا

أ . ر ا  : ا ا جاودز ا ا و ةرو ن إ ا ا ف م ا ب ا لود ا 1990 ا جذ ا ء ي او ، ا نا ا ل ا ل رو ا م أ ت ا ةد زو ، ر ا ا ت ا إ ، ا تار ا ت ا ، أ ا ل ا د ا ا ذ ا ا ت ا ا ة ا ت او ا ت ا : ودز ا ا ب ا ، ا ت ا ، و ا ا جا Towards an update on the double taxation avoidance Agreement between the Arab Maghreb countries through modern global models

Abstract:

This study aims to statement the need to update and activate the double taxation agreement concluded between the Maghreb countries in 1990, which will certainly, overcome the obstacles in front of investors and businessmen in the Maghreb countries, and increase the flow of foreign investments to the region, in view of the economic changes in the area of taxation in more than twenty years ago, especially, according to the continuous revisions that affected the model tax treaties

Key words: International double taxation, tax treaties, Maghreb

Arab.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 أ ذ - أ -ة ا – ساد

(2)

: ا ة ة ا ل ا أ أ م ا ا ت ا ا ا ت ل ا و ، و ا ا جاودز ا ل ر ظ ا ا ص ا ل و لو ا د ا ت ز ا ق ا ع ود ا د أ ا ت ا ما إ ل جذ و ت ر ت و جاودز ا ذ ق ا عو دا ة ا ا أ ا يد ا نو ا ا و ، ا لو ا و ا ا ت ل ا د ذو ا ا لو ا آ ذ أ او ا جاودز ا ا ما لو ا ت و أ ك نا ا و ا ا ا ا 3000 ة ا إ ء ا ، ا ن ذ ا ا ت ، ا لو ا ى أ ا ت ا ا أ ، ا لو ا وأ ءا فا ا ةد وأ ا ب ا و ا جاودز ا ا لود ا ا م ا د ا ة ا 1973 م ة ا ا 1997 و نا لد ا نو ا ا ء ر و ا جاودز ا يد ا م ا ب ا د ا لود ا ا ا 1990 ا ودز ا ،ل ا سأرو ا ا و ا ا جا وأ يأ أ و حوا لا ة ا ه نأ ا أ رو : ار ق ا ا ا ح و ا جاودز ا ا و ا ب ا نا ا ذ ا ت ا ء ؟ : وأ ا جاودز ا ق و ا أ ، 1 ( ا جاودز ا م : ا جاودز ا ف ض تاذ ا ا و ل ا تا و ا ة أ ة " اذ

(3)

جاودز ا طو رأ ا ه ل ا 1 : : ا ة و ا ة أ ا ن اذ ء ا ة و : سأر مأ د ءا ا ةد ا ة و يأ ل ا يأ : ا ة و اذ و ا ة ا ا و ا ا وأ ا ة ا و ا او ا ض : ا ا ا ة و وأ ا ة ا ة و سر ض ا ار ر او 2015 ا ض ي ار اذ ة ف ٍجاودزا او ا ا د ا جاودز ا ح ا نأ او ، ، ا ا نأ ر و ا ا ما ا ا جرد 2 2 ا جاودز ا ثو ب أ ( : أ ب ا إ ر او ة ا ه ء ب أ د ا ا ا ا م أ ل لو ا ف او طو وأ ، ا ،ة ا و ا ت ا ا ر ب و ا : ا ا ةد ز ،ة أ ا ض د لو ا ا د ا ا ا ه وأ ا :لو ا ا ع ا ا ف ا ج ر ر ا ا ر ى أو ،( ا ) ا ا وأ ط ( ا) ا ا ر و ،(ر ا ) د ا 3

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 " ، دا ،" و ا ،ة ا ، 1962 ص 192 2 ص ، ا ، دا 192 3 " ، أ ا " ا ا و ا ت ا ، ا ا ، ا ا راد ، ، ، ر ا 2002 ص ، 98

(4)

د ا ا ا ا ف ا : ةد ر ا ر ا ا تاذ ا ا ( ا) ، ا ا تاذ (ة ا وأ) ا ا ا وأ ا 1 ه و ا ةر ا ر : ل ا ر ا ر ة ا ا ا جاودزا ثو ل ا إ يد ، و ا لو ا 2 3 ( ا جاودز ا عا أ : :عا أ ة إ ا جاودز ا أ : ا ود آ و إ و ق و 1 ا) ا ا ا جاودز ا :( دو و ا ي ا دو اد ا وأ ا ت ا د ث و ، اذ و ا م ا ث و د ا وأ و ا اذإ ، و ا ا ا 2 :( و ا) ر ا ا جاودز ا ا ث و طو ا ،ة او ود أ ا ض و د ر ا 3 ض ن و او ا و ا ا ا د ا إ رد د ا وأ ا أ ا و ا وأ ا و ا جاودز ا إ و ا 4 : - جاودز ا ا و ا ا س أ ا ع ذو : هر ود أ ء ا وأ ل ا جاودز ا يد ا و ا ا ع ا ا : ا س أ م ل ا ،ةو ا وأ مأ ) ا ل د ود او

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ص ،ه ذ ، أ ا 100 2 " ،يز س إ " ر يد ا ر و أ ، ، ا ا ، د ا م ا هار د 2005 ص 71 3 " ،ب ا ر " ا تادا او ت ا ، ا ا ، ا ا راد ، ا ء ا ، ،ة ا 1968 ص ، 335 4 ص ه ذ ،يز س 71 ، 72

(5)

(ع و : و ب ا جاودز ا : إ و 1 :د ا ا جاودز ا ف ةد ا إ ع ا ا ا ء ا ف وأ و ا ا ا ارو ع ا ً أو ، و ا ا د ا وأ ا ا ق ا إ و د ا جاودز ا نأ ا ا ارد و ، ا و 1 ا إ لو ا ، :ف 2 لا ا سوؤر ة وأ ، ا لا ا سوؤر ل د ا ا أ لود ا ا ض ا 2 :د ا ا جاودز ا ا جاودز ا و ذو ا ت ا ا ما و ا ن ا ر إ لو ا ا ا ا و ا ا و أ 3 4 ( ا جاودز ا ر آ : ا ر آ ة ا ه : ود وأ اد جاودز ا ن ءا : ا ا جاودز ا أ تاءا إ را ع و إ يد أ و ا ء ا جاودز ا نأ ، و ا ا ب ق ا ن ،ج او يد ا ط ا إ ا يد ا او ، و ا جاودز ا أ ب م و ، و ا ةد ة ي ا سوؤرو ا ل ا ، لو ا ا ا

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ا ص ،ه ذ ، أ 103 2 " ، أ ا ،زارد ا " ا ت او ا ا ا ا را ا ، ، ر ا ، ا 1986 ص 136 3 " ، ا " ا او ا ا ا ، او ا راد ، 1996 ص 152

(6)

لا ا و نود ة أ ا ض نأ نا ا و ا د ا ت ا ا ، 5 ( ا جاودز ا ق : ر ا ر ا جاودز ا ة ض ا ا نأ إ ة ا ا ع ا ، لو و ،(ة او ت ا جاودزإ) ا ا ذو و ا نأ و ّٰ ا » .« 1 ة ا ه ن ا ا او و ا ة ا ا ل ا جاودز ا ، ا ا ا ا د ، د ا لو ا أ ، ا و ا ا ا ا ع د ن ،جاودز ا ا ع و ت ا ل ا ا ا و ة و ضر ذ ن و ا ا جاودز ا ا و يد ا ن و ، و ود ، و ا ةد ق ة ك و ، و ا ا ا و ا ا جاودز ا ا م ر إ ا جاودز ا : 2 و وأ ا و ى ود م نأ ذو ا جاودز ا ا ح ر ا ا ض ن ، ارأ ا و ، دو جر أ نأ و أ ود ي ا وأ فا ا ةد او ا ت ا ةد جاودزا ت ا ك أ و ،لو ا ت ا و ا د ا ت او ة ا ا و ذ ت ا 3

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ه ذ ، ا 2 ا 3 ص ،ه ذ ، دا 198

(7)

ا إ ا و ، و ا ا ت ا : 1 و ا ا ا ( : ا ود ا ا ق ا أ ا وأ ة ا ف و ا ن ا ص أ وأ أ وأ ود ت ا او و ن ا ا ا ت ا ا أ 1 وأ ت ا إ لا ا ا تا ا أ ن ا ت ا أ ف و ، ت ا ا م أ وأ ود ا ت ت او ةو او ا ا ا ا ا 2 ب ا و ا جاودز ا يد إ أ ت ا ه ف ة ا لو ا ا ا نا نو ا ا ء ر و ا 3 ا ه ل : ا ت ا أ ر أ و ن و ة ا لو ت ا ا ا 4 و ﺮﺛ ﻮﻘﻟ ا ﺪﻋ ل ا ﰲ ا ا ا ﺔﻴﺒﻳﺮﻀﻟ ة ا لو ا ا أ ا تا ا أو أ أ ﻀﻟ ﺔﻴﺒﻳﺮ ا تا ا ﺔﻴﺒﻳﺮﻀﻟ فا ا ةد ا و 2 ا ت ا عا أ ( وأ ا أ د ءا ا ت ا ا ا وأ وأ ا ا ت ا ن ، ض ز ة ا ن ،فا ا ةد ن وأ ، و ا

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 " ، ا س إ ،ي ا او و ا ن ا و ا تا او ت ا ا ة ا ا تارا ا ا ،"ة ا ، 2013 ص 11

2 Bruno Gouthière, les impôts dans les affaires internationales : trente études pratiques, édition Francis Lefebvre, 4 ème édition, Paris, 1998, P 11

3 " ،ة رد ا ا ا ت ا ر إ ا ا ا ا أ " ر ، ا ا ،ةراد ا ر ا ، ا م هار د و أ 2009 ص 33 4 تا ا ن ا ر ا 23 ي 1969 ةد ا ، 26

(8)

ل ا د ن ،ل أ تا وأ اد ن وأ ةد د ا ثا ا و ة وأ ا ة 1 أ سأرو ا ا ا إ ، ى ن ، ا ا لو تا ا ى أ عا أ ك ،ل ا م إ إ ،ثا ا وأ ت ا ا تا لو ا ا ةد ا ا نا ا ا راد ا ة ا ن فا د ا ﰲ ت ا لد رادإ لو ا ا ا ة او ﰲ ت ز ا و ا 2 3 و ا ا ت ا فا أ ( :  ا و ا جاودز ا ا ا و ا ت ر او ا ق ا ر و ا ل ا 3  ت ا لد ا او ب ا ر ، ا ا ء ا ل ة ا لو ا ت ا  ا و ير ا لد ا يد و ا ا ا  ت ا نو ا و ا فا ا ا ا ﻴﺒﻳﺮﻀﻟ ﺔ 4 ا ت ا ضو ا ا ( : تا ة ا ت ا ما إ 4 1 ا لو ا ن ك ت و ا ن ة ا ت ا و ت ا 2 ةد ل لو ت ا ا ا و وأ ا ن

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ص ، ا ،ة رد ا 33 2 ﺎﻳﺮﺑ رأ ج ن ﺪﻟﻮﻧ "، ا تا ا " ا ، او يد ا ا ، ة ا E/C.18/2014/5 ، 2014 ص 1 3 " ، او د ا نو ا ،ة ا ا ا ﻴﻗﺎﻔﺗ ا ﻣﻷ ﻢ ا ﺤﺘﳌ ﺪ ا ة ﻮﻤﻨﻟ ذ ﻼﻟ ﺔﻴﺟ جاودز ا ﺑ ﱯﻳﺮﻀﻟ ﲔ ا ﻠﺒﻟ ﺪ ا نا ﺔﻣﺪﻘﺘﳌ ا ﻮﻤﻨﻟ او ﺪﻠﺒﻟ ا نا ﻣﺎﻨﻟ " كر ، 2001 و ص 4 ي ا ص ه ذ ، ا س إ ، 16

(9)

3 ا تاءا إ و لو ا ء ؤر ف ا ا ة ود ا 4 ا ء ا وأ ، ا أ ق وأ د ا ا ء و : ا فو ا ي وأ ا فا ا أ ل إ ل ت وأ ن ت ل دإ ز ا و ، ا و ا ا ر ل دإ نود ا ا ل ذو ، 1 ر او ذ ا ا ت ا : تا ا ضو ا ق ا جذ نا ا م ا او ذ ا ة ا ا او ا ا ذ ا د ا او نو ا ا ل ا سأرو ا 2 ر ا ا تا ا ر و ق وأ ن ا ن ذ ا ا 000 3 أ نأ ،ة و ت أ ل د إ د ر ا ف ، ر ن ضو ا ض او ة ا فا ا نأ ا ا تا ا 3 ة ا ا ا ا نا ا نأ و و ا نا ا ، أ اد ا ذ ا ذ ا ا د ا او نو ا ء ا لو أ ا 4 ا ا ى ا نا ا ى إ و ﺔﻴﺒﻳﺮﻀﻟ ذ ا لو ا ةر إ ر ،ن ا أ ، ا ى ا م ا ذ ا ا ا أ ضو ا ض 1996 5

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ﺎﻳﺮﺑ رأ ج ن ﺪﻟﻮﻧ ص ه ذ ، 4 2 " ، د ا او نو ا سأرو ا ذ ا ا ا "ل ا ، ر 0 201 3 ر ص ا

4 Veronika Daurer and Richard Krever," Choosing between the UN and OECD tax policy model: an African case study", EUI Working Paper RSCAS 2012/60. p 05 5 " ،ج د ة " ر ا ا تار ا ل ت ارد ، ة ا ، راد ، ا ، ناو 2016 ص 124

(10)

م ة لوأ د ا او نو ا ا ترد 1963 ، ﰒ ﺎﻋ م 1977 م و 1992 ءا إ ة إ ا ذ و ةر ا ت ا م آ تا 2014 1 م ة لو ت ة ا ذ ا ا أ 1980 ، إ ا تز أ ذ و 2001 ﰲ ﰒ م 2011 1 ذ ا ا ف او ا وأ ( ف ا ذ ا ا ﰲ ة ا ا ا نأ ر ا ق أ اد ض ﰲ نا نإ و ، ا ا ض ا ر ا ا ض ق أ ر ر ا ا 2 ة ا نا ا ا ا ا ة ا ا ا ف و ) 34 ا ء ا لو و ،( ا ﻻ ا ا أ ا هدورو ف ا ع ا نأ ﺷ ﰲ ﺮ ا ت و 3 2 :دا ا م أ ل ذ ا ر ا ( أ ر ا ل ت ا أ : ا م ر ةد ا 03 ر : ر د ا ر ا ل 03 ك نأ ، ا ،ة ا ا ا ةد ا ا او ر او ذ و ،ير وذ ط نأ ر ةد ا ء إ إ 14 ا وأ ة ا ا ا ا د ا م أ د و 05 و 07 ا ا ة ا م و ، ةد ا م أ ا ن و 03 ة ا ا ا ةد ا أ أ ماد ر 14 ت و ا ردأ أ ،

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 O E C D, Model Tax Convention on Income and Capital (Paris: OECD, 2014) 2 ، د ا او نو ا 3 " ، ا ا نو ا ن او يد ا ا ءا ا ةد ز ا و ا نو ا ،" ا ،كر ة ا ا 22 أ 2015

(11)

ا ا ا ذ ا ا ا ع ا نو ة ا 1 ةد ا 05 ا ا ة ا : و ء ا ن ذ ا ة ا ا ا اد ة 06 أ ر ، 12 ا ا ذ ت م نأ ة ا ا جذ ة ل ا ر ا ت ا 183 ة يأ أ وأ م 12 ا ا ا وأ ا ت ا ا ة ا ا جذ ، اد ة م أ أ و ر ا ت ا م ا و اد ت ة ا ا ا ا ا ت ء ا د إ ت ة ا و ا إ أ اذإ ا ة ا يذ ا او وأ ى ا ا 2 ذ ا ا ف و اد ة ا ، ير ط ا ء ا م د ى أ ة ود ا ا م ة ا ا ا ن ، وأ و طو و ا وأ ن اذ و هر ا ت ا ط ا 3 و او نو ا أ ا تا ا ت أ م ا ج ا ا ا ة ا م ح ا د ا ا ا اد ة ن 4

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 Michael Lennard, "The UN Model Tax Conventions Compared with the OECD Model Tax Convention–Current Points of Difference and Recent Developments ; IBFD, ASIA-Pacific Bultin; January/February 2009 p04 2 Stef van Weeghel , OECD vs. UN Model Income Tax Convention. Univer-sity of Amsterdam (Amsterdam Center for Tax Law)/PwC ITC , Mumbai 2013 p6 3 ةد ا 05 ة 7 ا ﻴﻗﺎﻔﺗ ﺔ ا ﻣﻷ ﻢ ا ﺤﺘﳌ ﺪ ا ة ﻮﻤﻨﻟ ذ ﻼﻟ ﺔﻴﺟ ا جاودز ﺑ ﱯﻳﺮﻀﻟ ﲔ ا ﻠﺒﻟ ﺪ نا ا ﻣﺪﻘﺘﳌ ﺔ ا ﻤﻨﻟ ﻮ او ﺪﻠﺒﻟ نا ا ﻣﺎﻨﻟ 2011 ص 12 4 " ، ا ا و ا نو ا ءا ا ةد ا ت ل د ح 5

(12)

ر ةد ا 06 ر ا ك ا ا : ا ا ة ا ا إ ذ ا ا ذ ر ا ت ا ا ى ا ة ا و ا ا ض ى أ ة ود ا ة ا ا ر ر إ ر ةد ا 07 ت ا ح رأ : ا ا ر ة ا ا ا أ ، ذ ةد ا م أ ،"ة ا ب ة " أ 07 ح رأ ا ا ض أ ا ا ةد ا ت و ، ا ا ة د ا ا ا ا ا ى أ ا ا ى ا ر ا ا و ،ر ا ا و ر ا ا م ا ذ وأ ع ا 1 ا نأ ا دا ا م أ إ ى و ةد ا ه م أ أ ا ت ا و ،تاو او ا او و ا ء ا ف ا ا ر ا ا و ت ا أ أ ا ر ةد ا 09 ا ت ا : ت ا ص أ ة ا ا ا أ ا ا ة ا ح رأ ا ذ ا ا ر ر دا ا 10 : 11 : 12 (تاو ا ، ا ا ، ا) : ح رأ ع إ د أ ذ ا ة ا ا ا ة ا و ا ا ا ا ا ض ا ضو و ،ى ا ءا ا ت و ا ا ا أ ى أ ت وأ ص أ وأ ا ا ن : ا ح رأ ا تد ذ ا 05 % و ص ا ت ا ا ن ة 25 % ح ر ا عز ا ا ل أر

ــــ

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

" ا نا او ا ا نا ا ا جاودز ذ ا ة ا ا ا ، ع ا لو ا ، 5 -9 د/لو ا ن 2005 ة ا ا E/C.18/2005/5 ص 4

(13)

15 % ى ا ت ا ا ح ر ا ا إ 1 ة ا ا ، ا ا ا ا ء او ك نأ ، ت ا ى ا ة ا و ا ا ة ا لو ا ضو ا 2 ا ا نأ ن ا ا و ا ي ا ا ل تد ى ى ا ة ا و ا ا ا ا ا 10 % ا ا ا ا و ا ا ت ك ا ن ،تاو ا ا و إ ة ا ا ا أ و ا ة ا و ا تاو ا ا ا ض ا ا تاو ا ا ا ضو ةد ا ص ا ا نأ و ا ة ا لو ا 12 ، ا ء ا لو ا ب نأ إ ، ا ا ،ةد ا ه ت و و و 3 ر ةد ا 14 ة ا ا : أ ر ةد ا أ ا ا نأ 14 ة ا ا ر دا ا م أ أو ا وأ 03 ، 05 و 07 و ، ا ا ة ا ا ا نأ إ ا ا ة ا م ر ةد ا أ أ ماد 14 نأ او ، ا ا ا ن اذإ ى ا ة ا و ا ة ود ة ا ﰲ ه إ وأ ، أ وا ا ة ا ﰲ ة ى ا ة ا و ا 183 ة يأ ل م 12 ردأ ذ و ،ا ا ا ا ا ع ا نو ت و ا ة ا ا ر ةد ا 18 ا ت ا : ي ا لو ا ر ا ،(ب)و (أ) ر ة ا ا ا ض ي ا ا ا إ ي او ا جذ م أ ا

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 OECD, Model Tax Convention on Income and Capital (Paris: OECD, 2014) p 30 /31 2 ا نا ا ا جاودز ذ ا ة ا ا ا ، ا نا او ا 2011 ص 19 3 Micheal Leanard, Op-Cit , p 8

(14)

أ إ ، ا ى ا ت او ا ت ا ر إ ا ت ا ا ض ي ا ا ش ا ر و ا ا ن ا م ع إ ،ةد ا ا ر ا أ ا ر او ت ا ه اد ة وأ د اذإ ى ا ة ا و ا أ ، ر ا ه ل او نأ ا ا ذ ا ة ا ،يد ا او نو ا ل أ م دأ أ إ ا ا ع أ أ ت و ا ا جذ ا ا ود ا ص ا ز لود و ا ه ا لو ا ا ض ، ود ن ا ر ا ود و و ا ا داز جذ ا فا ا ضو ا ت د ذ ا ذ ا ة ا ا ا ا و نو ا ا ب ا د ا لود ا جاودز ا يد ا : ار ا) ا ةد ا 4 و 5 د ا ا ة ( او ا ب ا 17 ي 1989 ا ب ا د ا نأ ، : ا ا ر او ؛ت ا ع ا و ر ا لو ا لا ا سوؤرو ا ،ت ا ،ص ا ة ا ا نأ ةد ا ه ل ه ذ م و ر ا لو د ا ت و ا ى إ ر ةاد أ ا ة ا ا م ا ل يد ا ا ر 1 و ما إ ل ص ا ه ا أر و او ا ل ا ت و او ت ا نا لد ا نو ا ا ء ر و ا جاودز ا يد ، ا ا) ا ب ا د ا لود ا ا ا 23 / 07 / 1990 ( أ و أ ى ، ا ه ما إ ا ا تار ا ا و م أ ء ن او ي ا ا و ص ر او ا ع و ا ت او ا ا ت ا ا ىد ، ر ا ى

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ص ه ذ ،يز س 229

(15)

ا ر ا يراز ا ا ةرو ا ل أ م ا ا او 29 أ 2013 ، 1 ةرو ر ا د ا ءارزو ّ أ نو ا و ا ب ا نا ا جاودز ا م ا ا ا ا ب ا إ ا عو دا و ا ا ل ا ب ر ا د ا وأ 2 ا أ لد ا يراد ا نو ا ا ةرو و ا و ل ا خ أ ا ت ا د ا ص ا ةد و ت ل دإ يرو ا ا و ا و و ا ا ا جذ ا ا ى أ ة ا فا ا : ا ا و ا ا ر ا وأ ل ا ب ا لود ا جاودز ا ا م أ او نو ا و ة ا ذ ا ا م أ ر و او ا ر او ا وأ ف ا د ا : ر ا 05 ا ا : أ ا ر و ا ةر ا ت أ ا ن ص ل ا ا ض ر ا 06 ا ا ة ا : ، ا ا ة ا م نأ و ء أ نأ اد ة 03 ر ، أ 12 ا ذ ا و 06 ا ة ا د أ ،ة ا ا أ ر ا ت ا ذ ت م ر ا د ا ة ا ا ر ، اد ة 183 ﺎﻣﻮﻳ أ وأ يأ ة 12 م إ ا ا ا وأ ا ة ود ة ا ا ا ةد و ا ت و إ ةر ا

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ر ر ل ، ا ة 18 -02 -2014 www.elkhabar.com/press/article/25863/#sthash.OujZtDt8.dpuf

2 APS, Maghreb -Vers l'harmonisation des systèmes fiscaux des pays membres de l'UMA Publié dans Maghreb Emergent le 30 -05 -2013

(16)

ا ا اد ت ا ى أ ة ود او ة ا نأ م ل و ا ب ا ا ا ا ة ا ق ر ةد ا ر إ ج و و 05 ا ا ا و ، ا ا وأ ذ ا ة ا ا ا ب ا لود اوو ر ا 11 ح رأ : ا ض ا و أ ا ا م أ ل تار ا أ ح رأو ة ا تار ا أ ح رأ أ أ ى او ة ا ذ ا ا ل ة ا ح ذ إ نا ا ا ن اذإ أ ا ل ا و ،ى ا ة ا و ا ا ح رأ ة ع ا ا و ا ح رأ ا ذ ا ا ا نأ ، ا ا و ا ر 25 % ح رأ مز ا ل ا سأر دأ د ذ ا ة ا ا ا أ ،ة ا تار ا أ 10 % ى أ و ، تار ا أ د ا ا ا و ، ى نأ نا ا نأ ا 50 % 1 ت أ ، ا ا ا ت أ ل ا ا 05 % ا ا ا ل أ و ة ا تار ا 15 % تار ا ا ا ا ل ا ا ا و ة ا ل ق ا ه ة ت و ا ر ا 12 ا ا : ا م أ نأ ، ا ا ا ل ء ا ، او ة ا ذ ا ا م أ ا ا ا ا ا ع إ إ أ ، ا ة ا لو ن و ا ا أ نا ذ ا ا نأ

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ص ه ذ ، ج د ة 127

(17)

ا إ ى ا ة ا و ا أ ا ا ع إ زا ا و ا ا يرو ا ل ءا ا ا ة ا لو ا ك ا ة ا ا ا ا نو ا ا ل وأ ، ت و ا زو ت ا و ا و ا ا ل 10 % د و ا ت ا ا ا ا ة ا لو ا ر ا 13 تاو ا : ن نو ا ا م ت أ ا نأ ة ا و ا إ او تاو ا ا ض ا ،ةر ا تاو ا ا أ ا ة ا ا ا ض ا أ تاو ا ا ا ا ا ن إ أ ، ا ا ة او ةو ا د ة ا و ا أ سر ة ود ا ةو ا ا ى ا لوا وأ ، اد ة ا تاو ا ﰲ و ا ا 23 ا جاودز ا يد ق : م ا ، ا و ة او ا ا ا ة ا و ا و ا ا نأ ،ى ا ة ا و ا ا ا ء ا ا جاودز ا از ذ ا ا ا و : ا ا نأ ر ا ه ل ا جاودز ا يد ، ا ب ا لود ا ا أ ذ ا ا أ نو ا ا م أ ت ا أ ا نأ إ ، ه نأ ، ا ا ة ا ا ا م أ د ا ة ا م ا ا ا أ ا لو ا ا ود س ا ا أ ، ا إ ن ر أ رو و ا ة ا ت ا و ل د و ا و ت ا ل ا ا

(18)

ة ا و ا و ا ت ا ة ا ت او ت ا ا ى أ ة ا فا ا او نو ا و ة ا ذ ا ا ا ءا د ا ا و : ا ت ا ا ا م أ نأ ا ب ا لو ﺔﻴﺒﻳﺮﻀﻟ ا ا ا ةرو ا إ ا ت ا ت ءا إ أ ا نأ و ئد ا ن ا ا ذ او ا ب او جاودز ا ن ا ةر او تار ا ا أ ا ا ا ب ا لود ا ا آ ق ا ص ا ةرو ت ا ا أ لد ا يراد ا نو ا ا د ا لود درو او ا و ت ا ت او ت ا كا إ ص ا و د او ضو او فا ا ةد وأ ا ت ا و ، ا جاودز ا ا ل ا أ أ م و ، ا ت ا ا ةدارإ ا و ا ا ةد ز ا ت ا ف و ،لو ا ا ا ا و أ ن و نا ا ا ا ى ا ود ت ا ا : ا أ . ا 1. " ، دا ،" و ا ،ة ا ، 1962 2. " ، أ ا و ا ت ا " ا ا ا راد ، ط ، ا 2 ، ر ا ، 2002 3. " ،يز س يد ا ر إ " ر ، ا ا ، د ا م ا هار د و أ ، 2005

(19)

4. " ،ب ا ر " ا تادا او ت ا ، ا ا ا ء ا ، ، ،ة ا ، ا ا راد 1968 5. "، ا ،" ا جاودز ا ، ا ا ا ency.com/law -http://arab 6. " ،نو آو زارد ا ا ت او ا ا ا ا " ، ، ر ا ، ا را ا 1986 7. " ، ا " ا او ا ا ا راد ، ا ، او 1996 8. " ، ا س إ ،ي ا و ا تا او ت ا ا او و ا ن ا ا ا ،"ة ا ، ا تارا ة ا 2013 9. " ،ة رد ا ر إ ا ا ا ا أ " ر ا ا ت ا ا ر ا ، ا م هار د و أ ، ا ا ،ةراد 2009 10 . ا تا ا ن ا ر 23 ي 1969 ةد ا ، 26 11 . ﺎﻳﺮﺑ رأ ج ن ﺪﻟﻮﻧ "، " ا تا ا يد ا ا ، ة ا ا ، او E/C.18/2014/5 ، 2011 12 . " ، او د ا نو ا ،ة ا ا ا ﻴﻗﺎﻔﺗ ا ﻣﻷ ﻢ ا ﺤﺘﳌ ﺪ ة ا ﻮﻤﻨﻟ ذ ﻼﻟ ﺔﻴﺟ ا جاودز ﺑ ﱯﻳﺮﻀﻟ ﲔ ا ﻠﺒﻟ ﺪ ا نا ﺔﻣﺪﻘﺘﳌ ا ﻮﻤﻨﻟ او ﺪﻠﺒﻟ ا نا ﻣﺎﻨﻟ " كر ، 2001 13 . " ، د ا او نو ا ا ذ ا ا ا ل ا سأرو م 2010 " ، ر 2010 14 . " ،ج د ة " ر ا ا تار ا ل ت ارد ، ، راد ، ا ، ناو ة ا 2016 15 . "،يد ا نا ا او نو ا ذ ا ا ا م ل ا سأرو ا 2014 " ، ر 2014 16 . " ، ا ا نو ا ن او يد ا ا ةد ز ،" ا ا و ا نو ا ءا ا ة ا ا ،كر 22 أ 2015 17 . " ،ة ا ا ةد ا ت ل د ح 5 ا ا " ذ ا ة ا ا ا و ا نو ا ءا ا ، ع ا

(20)

لو ا ، 5 -9 د 2005 E/C.18/2005/5 ب . ا

1. Bruno Gouthière, les impôts dans les affaires internationales : trente études pratiques, édition Francis Lefebvre, 4 ème édition, Paris, 1998,

2. Veronika Daurer and Richard Krever," Choosing between the

UN and OECD tax policy model: an African case study", EUI

Working Paper RSCAS 2012/60.

3. O E C D, Model Tax Convention on Income and Capital (Par-is: OECD, 2014)

4. Michael Lennard, "The UN Model Tax Conventions

Com-pared with the OECD Model Tax Convention–Current Points of Difference and Recent Developments; IBFD, ASIA-Pacific

Bultin; January/February 2009

5. Stef van Weeghel , OECD vs. UN Model Income Tax

Con-vention. University of Amsterdam (Amsterdam Center for Tax

Law)/PwC ITC, Mumbai 2013

6. APS, Maghreb ,Vers l'harmonisation des systèmes fiscaux

des pays membres de l'UMA Publié dans Maghreb Emergent le

30 -05 -2013

7 .www.elkhabar.com/press/article/25863/#sthash.OujZtDt8.dpuf

le : 18 02 2013