و بارلا يناغلأ ةيعلاطتسا ةيرظن ةبراقم :ةيفاقثلا ريباعتلا لاكشأ ايتيفارغلا ةدعوب ةنيسح "ب" ةرضاحم ةذاتسأ مولعلا ةيلك ةيعامتجلاا مناغتسم_ سيداب نب ديمحلا دبع ةعماج خيرات :عاديلإا 28 / 03 / 2018 :لوبقلا خيرات 04 / 04 / 2018 :صخلم يح،ايعامتجإ لاعف اهرابتعإب ةيفاقثلا ريباعتلا لاكشأ عوضوم ةيثحبلا ةقرولا هذه جلاعت نبراق ث اذه ا ح ةيفاقث تاسرامم امهنأ ثيح نم ايتيفارغلاو بارلا يناغأ:يترهاظ صحفت للاخ نم عوضولما اهل ،ةثيد هتايصوصخ ةيزمرلاو ةيعامتجلإا اهتلالادو ا ةيقيثوت ةيرظن اهنوكب هذه انتبراقم فصتت ويسوسلا قايسلا ميدقت اهللاخ نم انلواح، جتنأ يذلا يخرات ناج نم ،ايتيفارغلاو بارلا ز نم عوضولما اذه تسرد يتلا تايبدلأا ضعب فصوو ضرع مت رخأ ب اياو .ةددعتمو ةفلتخم :ةيحاتفلما تاملكلا ،بارلا يناغأ ،ايتيفارغلا ةيكيمانيدلا،ةيفاقثلا ةكرحلا،ةيفاقثلا ريباعتلا ،ةيشماهلا ةفاقثلا ،بابشلا ةيعامتجلإا .ةيفاقثلا تاسراملما ، Abstract
This paper deals with the issue of cultural expressions as a social reality. We approached this subject by examining the phenomena of rap and graphitia as modern cultural practices with their social and symbolic characteristics and connotations
This approach is characterized as theoretical and documentary, in which we tried to present the sociological context that produced rap and graphitia. On the other hand, some of the literature that studied this subject was presented from different angles.
key words: Rap, graphitia, youth, marginal culture, cultural expressions, cultural movement, social dynamics, cultural practices.
ةماع ةئطوت : طبترم ايفاقث اريبعت ايتيفارغلاو بارلا ربتعي ا نكمي رخأ بناج نم،رصاعلما يمومعلا ينيدلما ءاضفلاب امهفصو ب مرلا ةيعامتجلإا ةمواقلما لاكشأ دحأ امهنأ يف ةيعامتجلإا تايمانيدلاو تاكرحلل ةجتنلما ةيز تافاقث اهنأ ىلع فنصت ام ابلاغ،ةفلتخمو ةعونتم ةيعرف تافاقث دجاوت ىلإ زمرت ثيح،يعارصلا اهقايس .ىطسولا ىتحو ةريقفلا ةقبطلل نيمتنلما بابشلا ةئفب ةطبترم ةيشماه ةيعرف لا يناغأ راتخنو متهن انتلعج لماوعو بابسأ ةدع كانه ليلحتو ةشقانلم ةيرادجلا تاباتكلاو بار ريباعتلا ةيفاقثلا بابشلا دنع لعل :اهمهأ هذه فشكت _ ةيفاقثلا ريباعتلا تاعارصلاو لكاشلما لثم ،عمتجملل ةروتسلماو ةيفخلا قاسنلأا نع ةيعامتجلاا ةفاقثلاب فرعي ام نمض امومع فنصت اهنأ ىلع ةيفاقثلا تاسراملما هذه رابتعا نكمي _ تاذ ةيشماهلا ةينف ةروث امهرابتعا نكمي لكشلا ةيحان نم،نومضلما ةيحان نم اذه،يملسلا يبلطلما يجاجتحلإا عباطلا نونف نم هيلع اندوعت ام ىلع ةيلامج . ةيعامتجلإا اهتاريثأت و بابشلا طسو يف ةرهاظلا هذه راشتنا ةعرس _ نيب ةكرتشم ةينومضمو ةينف صئاصخ ةدع كانه كلذ ىلإ فض ليلحت يف ايتيفارغلاو بارلا يناغأ و ةيعامتجلإا رهاوظلا ةيعامتجلإا ةايحلا يناعلم تاروصت جاتنإ للاخ نم لواحنس ةساردلا هذه باررلا نرف ةأرشن شيرارت ىرلع فررعتلا اريتيفارغلاو ،كرلذ يرف ةرثررلما لرماوعلا و كلذ ىلإ فض يتلا ةعونتلما صئاصخلا ةلمج ،بارلا و ايتيفارغلا زيمت رهج نرم ضرعترسن نأ لوارحن ررخأ ة عوررررضولما لوررررح تزررررجنأ يررررتلا ةقباررررسلا تاررررساردلا فررررلتخم ، ةرررريرئازجلا وأ اررررهلم ةرررريمنجلأا ءاوررررس رررررصح دررررصق عوضولما اهللاخ نم جلوع يتلا اياوزلا فلتخم اهيلع لصحتلما جئاتنلاو . 1 :بارلا يناغأ أ\ :هصئاصخو بارلا ةأشن
هتأرررررشن دورررررعي ةيبعرررررشلا نورررررنفلا نرررررم نرررررف وررررره ىرررررلإ ةدرررررحتلما تاررررريلاولا يرررررف نيررررررشعلا نررررررقلا نرررررم تايميعبرررررسلا مرررث اررربوروأ ىرررلإ نررررقلا رررفن نرررم تارررن نامثلا دودرررح يفياهدرررعب لرررقتنا مث،ادررريدحت كروررريوين ةرررنيدم،ةيكيرملأا برررريهلا نررررف ىررررلإ يررررمتمي يذررررلا بارررررلا روررررهظ ربتعي،ارررريفيرفإ اه ررررشاع يررررتلا ةرررريعامتجلإا عاررررضوجل ةررررجيتنك بورررره رررشمهلما ةررريعامتجلإا تارررئفلا مه لا،ةرررلاطبلاو ررررقفلا ثررريح ،ةررريكيرملأا ةدرررحتلما تاررريلاولا جورررنز ارررصوصخ ة رارررصحنا لا ةرررلادع لإا تاردرررخ اب ةرررقلعتلما ةررريعامتجلإا تلاكرررشلما فرررلتخمو ،ةررريعامتج طرررسولا يرررف جامدرررنلإا ، رهارررظلما هذررره لرررك ، رررلا... يررركيرملأا يعارررمتجلإا بررريهلا ةأرررشمل لرررماوعك تحرررضأ -هنأ ثررريح نم،باررررلاو بوررره رررم ا لاكررررشأ ةرررريزمر و ةيدررررسج ي ررررربع نا يعوررررلا نررررع يررررعمجلا للاررررخ نررررم اهررررش عت يررررتلا ةرررريعامتجلإا تلاكررررشلما شرررررط بريهلا نأ زرقيه نازارب رري ددصلا اذه يف ،ةيكيرملأا ةدحتلما تايلاولا يف ةشمهلما تائفلا ةرسرامم وره بوره يعوررررررررررررلا ةرررررررررررركرح رررررررررررررسفت،ةينف ريباررررررررررررعتو ةيبعررررررررررررش ةررررررررررررفاقث نررررررررررررم فنررررررررررررص وهو،ينيدررررررررررررلما طررررررررررررسولا يررررررررررررف ةرررررررررررريفاقث لإا ررررررررررررررعتلا هذرررررررررررررره ررررررررررررررسأتت،يعامتج ا تاودلأاو ىقيررررررررررررررسولما عونييقيررررررررررررررسولما دررررررررررررررعبلا :داررررررررررررررعبأ ةررررررررررررررثلاث اررررررررررررررفو ريب يتيفارغلا دعبلا ، لاثم صقرلاييدسجلا دعبلا، ةلمعتسلما 1 ةدريدجلا ةريعامتجلإا تاركرحلاب طبتررم يملرس يجارجتحا نف هنأب هنيماضم ةيحان نم بارلا فصوي ام اريثك لما نرررقلا تان تررس عررم ترررهظ يررتلا رررريثكلا ءازإ ةيمررسرلا تاررسايسلا رررييغت ةرورررض ىررلإ اوعدررت ترررناك يتلا،يارريا اذرهل ،ةريعامتجلإا تلالاترخلإا رورهظ يرف ابمرس ترناك يرتلا ةريعامتجلإا ةاريحلا رهارظم نم نرم ءاورس باررلا نرفف نررررررررف ورررررررره نومررررررررضلما وأ لكررررررررشلا ةرررررررريحان يلاررررررررضن ةررررررررغللا ةررررررررعيبطي يمررررررررسرلا يعاررررررررمتجلإا اررررررررسملا ةررررررررفاقث رررررررررسك ابللا،ةررررفظولما ةرررريعامتجإ ةيررررسايس ةادأ بارررررلا ةرهاررررظ ررررربتعت قايررررسلا اذرررره يف، لا...ةيدررررسجلا ريباعتلا،س ةيدقن 2 نأ رررحلان ارررسنرف ةرررلاح انذرررخأ اذإرررف ،اررريقيرفإ مرررث اررربوروأ يرررف تارررن نامثلا ةررريادب عرررم اعرررساو ارارررشتنا باررررلا دهرررش ررررريبعت ناررررك بارررررلا نررررف ةرررسرامم ا لإا تاررررئفلا ضررررعب اهتدهررررش يررررتلا جامدررررنالاا ةررررلاح نررررع لوررررصلأا تاذ ةرررريعامتج ،اررررهلم ةرررريبراغلما ةررررصاخ ةرررريقيرفلإا فورظلا، مه لا،رقفلا،ةررررلاطبلا اررررهلم لررررماوعلا نررررم ةررررلمجل عررررجار اذرررره و باررررررررلل ةررررررريفاقثلا ريبارررررررعتلا تفرررررررصو اذرررررررهل ،نيرجارررررررهلما ءازإ ةررررررريعامتجلإا تارررررررسايسلا ةرررررررماع ةفرررررررصب,ةينكسلا ةيدقن ةسراممك اضولاا ءازإ مهلما بابشلا اهسرام ةيعامتجإ .يفاقثلا ريقحتلاو ،ةيعامتجلإا ع قايررررسلا ررررفن يرررف ةررررلاحو،ةيمومعلا تاررررسايسلاو ةرررريعامتجلإا عارررضولأا دررررقتمي نررررفك اررريقيرفإ يررررف بارررررلا رررربتعي ،لودررلا هذرره اهدهررشت يررتلا رارقتررسالالا ك ةرريفاقثلاو ةرريعامتجلاا تارريوهلا وررمن نررع ررربعي ام لررعفب ترررهظ يررتلا ررررررررررررريغ ةرررررررررررريعامتجلإا وررررررررررررقلا تاررررررررررررقلاع و تاعارررررررررررررصلا ،ةررررررررررررئفاكتلما كاررررررررررررنه يررررررررررررف بارررررررررررررلا نررررررررررررع ةدرررررررررررريدع ةررررررررررررلثمأ . لا...نوباغلا،لاغن سلا
صرررررخي ارررررميف ةرررررلاح ،ررررررئازجلا هرارررررشتنا نأ ريغ،تارررررن نامثلا ررررررخاوأ عرررررم باررررررلا رورررررهظل ىرررررلولأا تايادررررربلا ترررررناك سأ يرررررر أ ةررررررقرف روررررررهظ عررررررم تانيعررررررستلا فررررررصتنم يررررررف ناررررررك ةرررررريعامتجإ ةرهاررررررظك هررررررسسأمتو و لرررررربود يررررررفطل لا...نوناك تن ناركو، تاررن نامثلا ةرياهن عررم ةرصاخ ررئازجلا هتدهررش يذرلا يعاررمتجلإا لرلخلا رهارظلم ةرريمتح ةرجي تاعارررص اررهعبطت تررناك ةرريعامتجلإا تلالاتررخلإا هذه،يارريالما نرررقلا نررم تانيعررستلا عررم ادرريقعت دادزا يذررلاو ،ةررررررررريبورعي ةرررررررريفاقثلا تاررررررررهجوتلاو تارارررررررريتلا فررررررررلتخم نيررررررررب ةرررررررريفاقث تاعارررررررررص ،يررررررررعمتج او ياررررررررتايسلا نيررررررررب سا ةيدارررصتقلإا ةرررمزلأا لاحفترررسلا ةرررجيمت ترررناك رهارررظلما هذررره لرررك، لا... ةررريتايوه تاعاررررص، ةيغيزامأ،ةيملا دارررصتقا ىرررلع ةررريرئازجلا ةطلرررسلا دارررمتعاو،لورتبلا راعرررسأ يندرررت لرررعفب ررررئازجلا اهتدهرررش يرررتلا عيرلا ، ررررثأ ارررمم و رررمه لاو ةرررلاطبلا كلذرررك ،داررررفجل يارررد علما وترررسلما ىرررلع ابلرررس ا رررلادعلا رارررصحن ىرررلإ فرررض ،ةررريعامتجلإا ة ةررريملاعلإاو ةيررسايسلا تارريرحلا ةررمزأ ىررلع ةدايز،ةررريطارقوميدلا و مكحلاررب ةررقلعتلما ةيررسايسلا لكاررشلما كررلذ يندررررررلما عرررررمتج او ةرررررريفاقثلا بررررررلاطلماو ، ةررررررياهن عررررررم ةررررررصاخ ةرررررريعامتجلإا تاررررركرحلا روررررررهظ يررررررف مهاررررررس كررررررلذ لرررررك ورررررتكأ ادرررررحأ،ةيجاجتحلإا تاررررركرحلاي تانيعرررررستلاو تارررررن نامثلا رب 1988 ، يارررررتايسلا شارررررتفنلإا ةررررركرح اذررررركو ، ررخلأا ةريعامتجلإا تاسراملما لمجم و يملاعلإاو و تانيعرستلا ةيررشع يرف ررئازجلا هتدهرش ارم كرلذ درعب مرث ةيرئازجلا ةلودلاو عمتجملل ةمزأتلما رهاظلما . ررك رررسفت تاررريغتلما هذرره ل لكررشتو بارررلا هرريف رررهظ يذررلا يعاررمتجلإا قايررسلا اررنل ه امتجإ ةرهاررظك ةددررحم ةرريع ،ملاعلما يتلا ةيعامتجلإاو ةيسايسلا تابارطضلاا ةيادب عم نمازت نفلا اذه روهظف للارخ ررئازجلا اهتدهش ةيررررررررررررررررشعلا كرررررررررررررررلت 3 ، ةررررررررررررررررقلعتم ةيرررررررررررررررسايس ايارررررررررررررررضق نررررررررررررررررع ريبعتلارررررررررررررررب طبرررررررررررررررترا نومرررررررررررررررضلما وتررررررررررررررررسم ىرررررررررررررررلعف ةررريعامتجلإا ةيدارررصتقلإا ةررريحانلا نرررم ارررمأ ،هزورررمرو مررركحلا ارررظن دارررسفو،ةيطارقوميدلاب هعيرررضاوم ترررناكف لا...ابوروأ ىررلإ ةرجالا،تاردررخ ا،ةلاطبلا، مه لا لررثم هررملاحأو يرررئازجلا بابررشلا لكاررشم رركعت فررض، ةيقارعلا ةيضقلا ةصاخ ةيلودلا اياضقلا كلذ ىلإ و ةيميطسلفلا . ترررضخمت هذررره ،ةدررريدج تاررريوه ليكرررشت ةدارررعإ لوارررحت ةدررريدج ةررريفاقث ةررركرح نرررع ررررئازجلا يرررف باررررلا ةرهارررظ ك ةريخلأا اه يرشماه ررهظت نأ نرفلا اذره للارخ نرم ترلواح يرتلا ةيرشماهلا ةريعامتجلإا تارئفلاب ترطبترا ارم اريث ،يمرسرلا يعاررمتجلإا اررسملل ةبرسملاب يررف ةيررشماه ءاريزلأاو ىقيررسولماك ةرريفاقثلا لاكرشلأا نورركت نأ نرركمي ثيح دئاسلا طخلا ةفاقثب اه قلاع ءوض 4 ، امك تلواح رخأ ةهج نم نرم اهرسفن لقنت نأ نرم زركرلما ىرلإ مارهلا ريثأررت ةرريلمع رررهظت رررخأ بررناج نم،ةطلررسلا عررم ةحررضاو ادودررح تعررضو يررتلا ةرريفاقثلا تاررسراملما كررلت للاررخ ةحضاو نفلا اذه ةصاخ بابشلا دنع صئاصخ صيخلت نكمي دقت ام ىلع ءانب ف :يلي اميف بارلا ن
_ ،ةيبعشلا ةفاقثلاب هطابترا ةنيدلما ءاضفو نفل ةيقبطلا لوصلأا _ بارلا ينا : ةريقفلاو ىطسولا ةقبطلا يجاجتحا يداقتنا عباط تاذ بارلا نيماضم _ ةرررررغللا ةررررريحان نرررررم ءاورررررس ررررررخلأا ةررررريئانغلا عوررررربطلا نرررررع فرررررلتخي هرررررلعجت ةرررررينف ةيلكرررررش صئارررررصخب زررررريمتي _ ةيدسجلا تاكرحلا وأ ،ةلمعتسلما ب \ ةقباسلا تاساردلا ف ،باررررلا نرررف ترررلوانت يرررتلا ارررحبلأاو تارررساردلا تددرررعت ارررهتلالادو ةرررفظولما ةرررغللا ةررريواز نرررم هرررتلوانت نرررم ارررهلم دررعبلاب تررمتها تاررسارد دررجن اررمك،اهتلاوحتو ةررنيدلماب اررطبترم اررنف هفررصوب هرريلإ تررقرطت رررخأو ،ةرريعامتجلإا ةرررريعامتجلإا ةرررركرحلل ةادأ اهفررررصوب بارررررلا ةرهاررررظ ترررربراق اررررحبأ كاررررنه كررررلذ ىررررلإ فررررض،بارلل يررررنفلا جاررررتنلإو ررررريدجلا تاررررريوهلا د ا مرررررضخ يرررررف ة ةدرررررع ترررررحرط تارررررسارد تزررررررب ارررررياوزلا هذررررره لرررررك يرررررف ،ةررررريعامتجلإا ةررررريكيمانيدل صررررخت تلااكررررشإ لما نومررررض و يررررتلا تاررررساردلا نيررررب نررررم ،ةرررريعامتجلإا ةرررريمبلاب هررررتقلاع يررررف بارررررلل يررررنفلا لكررررشلا :دجن نلآا دحل اهيلع انفرعت _ لما ءاررنبأ بار:باررررلا يررف ةررسايسلا ورررهفم ب ةررنونعم نوررميلك نلاأ راررريبل ةيررسنرف ةررسارد ارررجذومن نيرجارره 5 ، لورررصلأا تاذ باررررلا قررررف ارررهفظوت يرررتلا ةيرررسايسلا لئارررسرلاو تاررريوتح ا فرررلتخم ىرررلإ ةرررساردلا هذررره قررررطتت ةررريقيرفلإا ي ةررريبراغلما نادرررلبلا و ءادورررسلا اررريقيرفإ ، ةيدارررصتقا ويرررسوسلا ةرطيرررسلا لاكرررشأ فرررشك لرررجأ نم دررتمت يررتلاو ،ةرريقيرفلإا لوررصلأا وذ نويررسنرفلا اررهلم يناررعي يررتلا ةرررتف نررم دررمتعا ثيح،رامعتررسلإاو ةرريدوبعلا .ةراتخ ا ةنيعلا تاموبللأ يتاعوضولما نومضلما ليلحت ىلع ثحابلا _ ريبارررعتلل ةرررطبارك بارلا:ةررريقيرفإ تاررريوه ب ةرررنونعم ورررنازوأ لارررش م ةرررسارد 6 فرررصوب ةرررساردلا هذررره مترررهت، ترمتها ارمك ،تلالادرلاو ينارعلما ةيحان نم صوصنلا يف ةيوغللا تارايخلا يتاريوهلا ضوارفتلا تايجيتارترساب ، تلمررش ةررهجوم فررصن ةررلباقلما عررم ةررظحلالما ةررثحابلا اررهيف تررفظو نوباررغلاو لاغنررسلا نررم ةررنيع ةررساردلا هذرره .صوصنلا ليلحتب تناعتسا امك ،ةراتخ ا بارلا قرف عم ةرامتسلإا ىلإ ةفاضإ ب ةررررنونعلما ينارررريلم دررررمحم يعماررررجلا ثررررحابلا ةررررسارد _ رررريوهو ةرررريلماع ةررررفاقث دودررررحلا ىررررلع تا 7 هذرررره ثررررحبت، اذررهل ةرريلامجلا ةيلكررشلا ةيررصوصخلا اذرره نررم ررريكلأا و نومررضلما وتررسم ىررلع بارررلا نررف ةررعيبط يررف ةررساردلا نفلا ، ملوعلما نفلا لاكشأ نم لكش بارلا نأ و
رد_ ا ةس نيثحابلل ةريمن ةيررضح ةوداد و ينيدرموب مرساقلب بابرشلا لارك ب ةرنونعلما باررلا ةرينغأ للارخ نرم يررف رررئازجلا 8 ، ةرريرئازجلا بارررلا يناررغأ لئاررسر يررف ةدوررجولما عيررضاولما مررهأ لوررح ةررساردلا هذرره عوررضوم رودرري ،ةلاطبلا،بابرررررشلل ةررررريعامتجلإا لكارررررشلما لرررررثم ةيدودحم لا ةرررررلادع لإا كلذرررررك ،اررررربوروأ ورررررحن ةررررررجالا ،ةررررريعامتج فرض ،ةيلماعلا اياضقلا ةريرئازجلا ةرجرادلا نيرب جيزرم يري يرتلا باررلا ينارغأ يرف ةرفظولما ةرغللا ةرعيبط كرلذ ىرلإ صورصخلا هرجو ىلع ةيسنرفلاو ىرلع ةرساردلا هذره تدرمتعا ،ةريعامتجلإا ارهتلالادو ةرغللا هذره تلاامعترسا ، .ةفورعم بار قرف لاث رايتخا مت ثيح ةراتخ ا تانيعلا نيماضم ليلحت 2 \ تكلا وأ ايتيفارغلا ةيطئاحلا ةبا : أ\ :صئاصخلاو ةأشنلا ،لاثرم محفلارك ةرعونتم لئاسو اهيف لمعتست ناردجلا ىلع قنلاو مسرلا ،ةباتكلا اهنأ ىلع ايتيفارغلا فرعت فوررررهكلا يررررف تدررررجو وررررقن اررررهنأ ىررررلع ارررريتيفارغلا رررررهظت ةرررريخيراتلا ةرررريحانلا نررررم روخررررصلا و ىررررلوأ نإررررف اذررررهل ، رررسارد ترررناك اررريتيفارغلا لورررح تارررساردلا تارررباتكلل رررضاولا رورررهظلا نأ رررريغ ،ةررريجولوبورينأو ةررريجولويكرأ تا يرررررف ادررررريدحتو ةررررريكيرملأا ةدرررررحتلما تاررررريلاولا يرررررف ترررررناك ةررررريعامتجإ ةرهارررررظك ةررررريرادجلا يرررررف كروررررريوين تارررررهورتيم .ةيبورولأا لودلا ىلإ ترشتنا ام ناعرس مث ،تان تسلا يعامتجلإا ضفرلاب ايتيفارغلا روهظل ىلولأا تايادبلا تمستا ارهنأ ةرجةب ةيمرسرلا ةطلرسلا فرط نم ةصاخ ارررهنأب اه فرررصوو ةرهارررظلا لورررح ترررمتك كاذرررنا فحرررصلا نرررم رررريثكف ،ةرررنيدلما ررررظنم هورررشت لرررخاد لرررلخ لكرررشت يرررضحلا يررنارمعلا اررظنلا ، ،ةررنيدلما ءاررضف كررلمت نررم عوررن يرري ةرريرادجلا تاررباتكلا نأ رارربتعاب اررهنأ امك لكررش نررم لاكررشأ ،يزررمرلا فررنعلا ررينفلا ةرريحانلا نررم لا هررنأب كاذررنا فحررصلا بررلغأو ةيمررسرلا ةطلررسلا تررربتعا ة .اهيلع فراعتلما ةيلامجلا ةينفلا دعاوقلا ىلإ مكتحي لا هنلأ،انف ايتيفارغلا رابتعا نكمي عرررررجري لرررررماوع ةدرررررع ىرررررلإ ةيبعرررررشلا ةرررررصاخ ءاررررريحلأا يرررررف اهرورررررضحو ةررررريرادجلا تارررررباتكلا رارررررشتنا ، ارررررهمهأ لرررررعل هذره ارهلمحت يتلا ةيريبعتلا نيماضلما ةرلمج كرلذ ىرلإ فرض ،ةرطيرسلاو رمه لا ضرفرو دارقتنا نرم تارباتكلا لا ةررررصاخ بابررررشلا اهررررش عي ناررررك يررررتلا لكاررررشلما ررررمه , ةررررنيدلما تادرررريقعت و يررررف مهجامدررررنإ نود تررررلاح يررررتلاو ارهلم ةيبعرشلا ةررصاخ ةرنيدلما ءاريحأ طرسو يرف ةرريعامتجلإا تارفارحنلإا رورهظ و ،يعارمتجلإا طرسولا كررلذ لرك ، اررشتنا ىررلع دعاررس يجاررجتحلإا عباررطلا اررهيلع بررلغي ةيلررصاوت ةرريزمر لئاررسر نررع ةرارربع يرري يررتلا تاررباتكلا هذرره ر يدقنلا .ةيلاعفنلإا تاعابطنلإا كلذكو
يرررف مهارررست ةيررررضح ةرهارررظ ارررهنأب فاررررتعلإا للارررخ نرررم ةررريعامتجلإا اه يعررررش اررريتيفارغلا تذرررخأ ررررخأ قايرررس يرررف ،ةيميدلما ةيكيمانيد ذإ ريعامتجلإا اياضقلا نع ربعت نرم ،بابرشلا اهرش عي يرتلا ةيرسفنلا تاطوغرضلا نرع و ة ارريتيفارغلل رررخأ ةررهج ت ةررينفو ةرريلامج ةيررصوصخ لررخاد ةرريوغللا و ةرريلامجلاو ةرريفاقثلا ةرريددعتلا يررف مهاررس .ةنيدلما هنأ امك ا .ةنيدلما نييزت نف لمو ةرررررررررريررحتلا تارررررررررركرحلاو يارررررررررر نرفلا رامعتررررررررررسلااب رررررررررررئازجلا يررررررررررف ةرررررررررريطئاحلا تاررررررررررباتكلا تررررررررررطبترا ارررررررررره لا ةروررررررررررث ،ةيرامعترررررسلإا ةيرررررسنرفلا ةرررررسايسلا ىرررررلع لرررررعف دودرو ةيرررررسايس لئارررررسرك ترررررربتعا ثيح،ةررررريرئازجلا ذإ نررررركمي ةيريهامجلا ةئبعتلاو يروثلا يعولا راشتنا يف تمهاس ةيروث ايتيفارغ اهنأب اهفصو 9 عيررضاوم ىررلع رررئازجلا يررف ةرريرادجلا تاررباتكلا تزرركترا للاقتررسلإا دررعب لا تاررقلاعلا ةررصاخ ةرريعامتجا ةرريميمح دقلا ةرك قرف عيجشتو ةرصانلم ةادأك تناك امك،ةأرلماو لجرلا نيب لا... اهريررررسفتو اهحرررررش ابررررس يررررتلاو تانيعررررستلاو تاررررن نامثلا عررررم رررررئازجلا ارررره فرع يررررتلا ةرررريعامتجلإا تلاوررررحتلا نإ عيرررررضاولما تحبرررررصأ ثررررريح ،ةررررريرادجلا تارررررباتكلا رررررربع يعارررررمتجلإا دررررررمتلاو درررررقنلا نرررررم ررررررخأ لاكرررررشأ تددرررررح ا تاءاررررررضفلا فررررررلتخم يررررررف اراررررررشتنا ررررررريكأ ةيررررررسايسل ك، بازررررررحجل جيورررررررتلا ،هررررررنم رمذررررررتلاو مرررررركحلا اررررررظن دررررررقن ةرررررررمزلأاك ررررررررخأ عيرررررررضاوم برررررررناج ىرررررررلإ ،يارررررررتايسلا دارررررررسفلا عيرررررررضاوم،اهيلع بارررررررختنلإا لرررررررجأ نرررررررم ةيرررررررسايسلا برلطلماك ةيفاقثلا بلاطلما كلذ ىلإ فض ،تاردخ ا،ةرجالا ،ةلاطبلا، مه لا،رقفلا ،ةيداصتقلإا يفارقثلا يغيزاملأا .ياتايسلا لاسلإاب اهلم العت ام ةصاخ ةيميدلا عيضاولماو ، ارره لمح يرتلا نيماررضلما ةرلمج هذره كاذررنا ةريرادجلا تارباتكلا ثريح، اررهيلإ تلرصو يررتلا عدرصتلا ةرلاح تررمجرت رئازجلا يف فلتخم .تلااج ا ددررررررررررررررررعتلاب رررررررررررررررررئازجلا يررررررررررررررررف ارررررررررررررررريتيفارغلا تمررررررررررررررررستا اررررررررررررررررم اررررررررررررررررريثك ةيلكررررررررررررررررشلا ةرررررررررررررررريحانلا نررررررررررررررررم ةررررررررررررررررجاللاييوغللا ى ررصفلا ةرريبرعلا ،ةيغيزاملأا،ةيرسنرفلا،ةيرئازجلا 10 ، رري كررلذ ىررلإ فررض نررم عوررن اررهنأ ىررلع نوثحارربلا ضررعب ،يزمرلا فنعلا ت لا...متشو بس نم ةئيذب تاملك لمح 11 :اهلم صئاصخلا نم ةلمجب ايتيفارغلا زيمتت ةيبابش ةينف ةيفاقث ةسرامم _ ةيروكذ ، ىلولأا ةجردلاب بترم يرضحلا ءاضفلاب ةط ةيبعشلا ءايحلأا ةصاخ فورعم ريغ لسرلما نايحلأا بلاغ يف _ صخشك
سراملما دارفلاا _ و ةريقف ةقبط نم ايتيفارغلل ن ىطسوو تاجاللاو تاغللا ةددعتم ةيطئاحلا تاباتكلا _ يزمرلا فنعلا نم عونب فصتت _ يلاعفنلإا يعامتجلإا درمتلا تاريبعت و ب \ باسلا تاساردلا ايتيفارغلا لوح ةق دررررررررررجن ، ارررررررررريجولويكرلأا مررررررررررلع بررررررررررناج ىلإررررررررررف ،تاررررررررررصصخت ةدررررررررررع ةررررررررررسارد لررررررررررحم ارررررررررريتيفارغلا عوررررررررررضوم ررررررررررربتعي .لاصتلإا ولع،ةغللا ولع،يعامتجلإا فنلا ملع،يرضحلا ةصاخ عامتجلإا ملع،ايجولوبورينلأا :دجن اهيلع انلصحت يتلا تاساردلا مها نم _ ةررسارد رريتيفارغلا نررف لوررح ناررم لاورركينل ةرريعامتجإ ةرربقارمو تاررسرامم ا 12 ، ةررساردلا هذرره عوررضوم روررحمتي يذرررلا يعارررمتجلإا طبرررضلاو ةررربقارلماب ادررريدحت ،يعارررمتجلإا ارررسملاب اررره قلاع يرررف اررريتيفارغلا ةرهارررظ لررريلحت لورررح نرم ،نيلعارفلا ءلاررهل ةارضاقمو ةبقارم كانه نأب ثحابلا ري ثيح،اسنرف يف يتيفارغلا لعافلا ىلع سرامي ررررنه رررررخأ ةررررهج ررررسري نيدررررعبلا نيذرررره نررررم اررررقلاطنا ،ةررررنيدلما لررررخاد نررررفك ارررريتيفارغلا ةيعرررررشب فارررررتعا كا لوارحيو هرثحب عوضولم ثحابلا ةرعقومتم ارهنأ ىرلع اريتيفارغلا ررسفت ةريناديم ةرسارد نرم ارقلاطنا كرلذ لريلحت .يعامتجلإا ءاصقلإاو جامدنلإا ةيلدج راطإ يف ررررررررررررريرئازج ةرررررررررررررسارد _ ة ارغ ب ةرررررررررررررنونعلماو ساروأ ميرررررررررررررركل زورررررررررررررمرلاو تارررررررررررررغللا ىرررررررررررررقتلم:رئازجلا ةرررررررررررررنيدم اررررررررررررريتيف ملكتررت ناردررجلا.تاباطخلاو 13 ، يبط لوررح ةررساردلا عوررضوم رودرري ررع ةرريرادجلا تاررباتكلا يررف ةررفظولما ةررغللا ة و تارباتكلا يرف ةرفظولما تارغللا ثرحابلا فنص ثيح،رئازجلا ةنيدم ةلاح ةسارد،يعامتجلإا باطخلاب اه قلاع اد ةررررررريرئازج ةرررررررجال ىرررررررلإ ةررررررريرادجلا نرررررررم ةرررررررنيع لررررررريلحتب ارررررررق مث،ى رررررررصفلا ةيبرعلا،ةيغيزاملأا،ةيرررررررسنرفلا،ةجر فررريظوتف ،يعارررمتجلإا بارررطخلا وترررسم ىرررلع اهلولدرررم ارررهل ةرررفظوم ةرررغل لرررك نأ جتمترررس ل ةررريرادجلا تادرررحولا ارررم ةدارررع ى رررصفلا ةررريبرعلا طبرررترا ةررريغيزاملأا ةرررغللا ترررفظو ارررم ارررريثكف ةررريغيزاملأا برررلاطلما امأ،ينيدرررلا نأرررشلاب ةيسنرفلاو . للاررررررخ نررررررم يزررررررمرلا فررررررنعلل ةرررررريعامتجلإا تاروررررررصتلا بةررررررنونعلماو ةروررررررن رماررررررع ةررررررثحابلل ةرررررريرئازج ةررررررسارد _ ةيرادجلا تاباتكلا 14 لاكش ةيرادجلا تاباتكلا رابتعا لوح ةساردلا هذه عوضوم رودي ، فرنعلا لاكرشأ نرم تلا تاباطخو, برررسلاو متررشلا تارررملكي ةرررفظولما ةرررغللا ةررعيبطل اررررظن ،سرارررملما يزررمرلا لا...ضيررررح اررريجانم ،
تاروررررصتلا ةاوررررن جرختررررستل ،ةراررررتخ ا ةررررنيعلا تادررررحول وررررتح ا لرررريلحت ةررررينقت ارررريبطت ىررررلإ ةررررثحابلا تدررررمع .ةيرادجلا تاباتكلا يف يزمرلا فنعلل ةيعامتجلإا ىرررررلع ةرررررباتكلا ب ةرررررنونعلما و كارررررشلا درررررمحأ يررررر رغلما يجولويررررسوسلا ثرررررحابلل ةرررررسارد كاررررنه كرررررلذ ىرررررلإ فررررض م :ةرررسردلما ناردرررج ىرررلع لرررصحتأ مرررل نلآا درررحل ةرررباتكلاو عرررنلماو مارررهلاو بابرررشلا ايجولويرررسوس يرررف تامدرررق كاررررررشلا درررررمحم لورررررح تارررررفلرلما دررررحإ يرررررف ارررررعلا اهنومرررررضم ىرررررلع ترررررعلطا نررررركل ةررررساردلا 15 عورررررضوم رودررررري ، يرررف ةرهارررظلا هذررره ثرررحابلا لرررلح ثررريح ،برغلمارررب يارررتردلما ءارررضفلا لرررخاد ةررريرادجلا تارررباتكلا لورررح ةرررساردلا ررب اره قلاع بررسح ارريتيفارغلاو ،ارريعامتجإ روتررسم وره اررم و تاررهوباطلا فررشك ىررلإ زرمرت اررهنأ ثرريح نررم ،عمتج ا ،ارررريعامتجإ عورررنملما باررررطخلا كرررلذ ورررره ثرررحابلا هررررنأ رررريغ ررررعم لرررماعتلا اررررنيلع برررجو ه هرررنأ ساررررسأ ىرررلع ةرهاررررظ هل ةيحص ا هقطنم ا صاخلا . ةمتاخ يترهاررظل ةرريعرفلا تاررفاقثلا رررهظت ثرريح نررم ارريتيفارغلاو بارررلا مئارررق يزررمر يعاررمتجإ اررظنل ناررسسري اررمهنأ رخلأا ةرررينفلاو ةررريفاقثلا قارررسنلأا نرررع زررريمتم هرررلعجت ةيلكرررشلاو ةينمرررضلا هتايرررصوصخ هررريدل ،هرررتاذب ، ثررريح زرررربت ةئرررشانلا ةررريعامتجلإا تاررريوهلا ، رررري ددرررصلا اذررره يرررف ،رخلأارررب هرررتقلاع يرررف ارررنلأا ارررهللاخ نرررم ددرررحتي يرررتلا يواررررفلا رازرررن يررر رغلما ثرررحابلا ا نأ عرررمجي ررررصانعلا ددرررعتمو لرررماكتم ةاررريح طمن وررره ةررريفاقث ةرررسراممك باررررل اهريغو ةيناسنلإا تاقلاعلاو ةيمويلا ةغللاو ادنهلا تايوتسم ىقيسولما نع لاضف 16 . شماوهلا عجارلما و
1. Bazin(H)(1995) ;La culture hip –hop ;Paris ;ed Desclée de Bronwer pp09 10
2.Miliani(H) (2002) ;culture planétaire et identités frontaliers : à propos du rap en Algérie ;cahiers
d’etudes Africaines ;V168 ;N04 ;pp763 776
3.Dadoua(H N); Boumédini(K) (2011) ;paroles de jeunes à travers la chanson rap en Algérie ;Synergies
4 . نب ي نوررررخأو ينورررط تررر 2010 ، عااامتت او ةااافاقثلا تاحلطاااصم ماااتام :ةدااايدج ةيحلاطاااحا صيتاااافم ررررت، ةمجرتلل ةيبرعلا ةمظنلما،توريب،يمناغلا ديعس ص، 698
5 .Clément (P A)(2015) ;La signification du politique dans le rap : l’exemple du rap du fis d’imigrés ;culture
et conflit ;N97 ;L’harmattan ; pp123 141 ; www .carin.info
6. Auzanneau(M) (2001) ;identités Africaine :Le rap comme lien d’expréssion ;cahies d’etudes www.carin.info ; 734 ;pp711 N163 ; Africaines 7 . Miliani(H) ;idem
8 . Dadoua(H N); Boumédini(K) ;idem
9 . ي لاعورررب ياررب 2014 رئازجلا:يرامعترررسلإا درررهعلا للارررخ ةرريتايوهلا ةرررئبعتلا يرررف ةررريلاظنلا ارريتيفارغلا ةررريلاعف، ،اجذومن ةلجم ،عمتت او ناسنلإا ددعلا،ناسملت ةعماج 08 ، 2014
10. Aouras(K) (2009) ;Les graffiti de la ville d’alger :carrefour de langues de signes et de discours. Les murs parlent ;insanyat ;Crasc ;Oran ;N44 45 ;pp159 174
11 . ي ةروررررن رماررررع 2005 2006 ، ةاااايرادتلا تاااااباتكلا للاااااخ ناااام تااااامرلا خاااانعلل ةاااايعامتجلإا تاروااااصتلا ، ةنيطنسق ةعماج ،ةيبرتلا ولعو فنلا ملع يف ةروشمم ريغ ريتسجام ةلاسر
12. Mensch (N) (2013) ; l’art transgressif du graffiti :pratiques et contrôle
www.these_A_mensch_nicolas_2013graffiti.pdf ;
;université de France Comté sociologie doctorat ; social 13. . Aouras(K) ;idem 14 ع. ةرون رما ، عجرلما سفن 15 . ي نورخأو لامج بيطوب 2011 ، ،شماهلاو ةباتكلا:كارشلا دمحأ تنارب وفنأ،ساف 16 . ي رازن يوازفلا 2008 ، ةليدب ةفاقث ما ةرباع ةحيح....بوه بيهلاو يبرعلا بابشلا .net/knowledgegate/opinions/2008/10/18 www.aljazeera
