• Aucun résultat trouvé

Architecture et Apprentissage d'un Système Hybride Neuro-Markovien pour la Reconnaissance de l'Écriture Manuscrite En-Ligne

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Partager "Architecture et Apprentissage d'un Système Hybride Neuro-Markovien pour la Reconnaissance de l'Écriture Manuscrite En-Ligne"

Copied!
214
0
0

Texte intégral

(1)

HAL Id: tel-00084061

https://tel.archives-ouvertes.fr/tel-00084061

Submitted on 5 Jul 2006

HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of sci-entific research documents, whether they are pub-lished or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or from public or private research centers.

L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est destinée au dépôt et à la diffusion de documents scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, émanant des établissements d’enseignement et de recherche français ou étrangers, des laboratoires publics ou privés.

Architecture et Apprentissage d’un Système Hybride

Neuro-Markovien pour la Reconnaissance de l’Écriture

Manuscrite En-Ligne

Emilie Caillault

To cite this version:

Emilie Caillault. Architecture et Apprentissage d’un Système Hybride Neuro-Markovien pour la Re-connaissance de l’Écriture Manuscrite En-Ligne. Traitement du signal et de l’image [eess.SP]. Univer-sité de Nantes, 2005. Français. �tel-00084061�

(2)

Architecture et Apprentissage

d’un Système Hybride Neuro-Markovien pour la

Reconnaissance de l’Écriture Manuscrite En-Ligne

!" # $% & ' & () * %" & ( '%* ! %" & # )&+'%& ,) & -+$'%& ,) !!" ,)

%!!+$& )$ # . /( " 0 1$+- )$2 3 $ & % 4

. %)$ & 1$+- )$2 3 $ & ( +)

5%' %& )$ # . 1 $$ 6 7 " * )$ 7 $ 7 2 8 + /9 &

. )4 1$+- )$2 3 $ & :

. 7$ & % 8 6 %;&$ ( + - $ 2 2 % &

! "#$% &$' #( ) #%!! ( $ * + ( % ! , - . //0 - ($(1*2 3 0 (4* 0-- 0

(3)
(4)
(5)
(6)

3

Remerciements

< & &+)& ( %/+$( = 5!$ ' $ '% !") !$+-+ ( & ' = '+ ( $ & )$ ( &7> 2 7$ & % 8 %$(6 %)( ,) % % !& ( ( $ * $ ' &$%3%)5 & ' % &$+() & (% " '+ ( ( "% $ 7 $ 7 . ?) " + & % )$ ( '% $ + % % !+)$ + '!" %& + 2

+ +)& & - ,) & 7)'% & $ " &)$ -- % ( ( -- $ & $ & .

) +'' ' & ( ' &$%3%)5 ( $ 7 $ 7 2 9 %3% %) ) + % % & +'! & (% " (+'% ( "% "% - %& + & ( "% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ & . < $ ' $ 7$ & % 8 %$(6 %)( 2 1 $$ 6 7 " %"" % & & -% @ $$ !+)$ ' %3+ $ & = (+'% & %!!+$& " )$ +'! & & !$ )5 + " .

< $ ' $ &$> >$ ' & " 1$+- )$ /( " 0 "%A( & %)$ & )&& !+)$ %3+ $ % !& ( 5%' $ '+ &$%3% "2 & ( $%!!+$& $ '% ) $ &.

< $ ' $ + )$ )4 +$ && 2 1$+- )$ = " 3 $ & ( & 1 $$ 6 7 " %"" % 2 !+ %/" 7 $ 7 & 3 "+!! ' & ( "% + & 8 + /9 & 2 !+)$ %3+ $ % !& ( B&$ ' '/$ ( '+ 9)$4.

< $ ' $ &+) ' +"">*) & %' 6 ( " ,) ! '%* & 8 ( + +'') %& + 2 ( " 4 2 () $% ( ) & & ( " C +" !+"4& 7 ,) ( " ) 3 $ & (

% & .

D ' !%$ & 2 '% E)$ !+)$ " )$ + - % & " )$ +)& . D %)$ & & 1 $$ 2 " +" " ( 9+)$ ( $ &)$ .

& ) *$% ( = &+) )5 ,) ' + & % ( = + " $ "% &7> & "% 3 ( '%'% .

(7)
(8)

3

T

ABLES DES MATIERES

! "! !#! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ % ! "! & ' #! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$( ! "! ' # ) ! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$( % ! "! ! ($$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ (% # " '! !# ! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ * # ! + "! , # $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ -* #! ! "! ,! # #! # ! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ . :.: # ... F 5 5 6 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 7 5 5 3 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 . :.:. .: $ &)$ 6" * ... G :.:. . $ &)$ 7+$ 6" * ... : :.:. .H + % % ... :: :. I ... : 5 5 1 + 5 5555555555555555555555555555555555555555555555555555 5 5 8 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 0 :. . .: !!$+ 7 *"+/%" ... :H :. . . !!$+ 7 % %"4& ,) ... :J + % % % *' &%& + ... :J *' &%& + 5!" & ... : *' &%& + '!" & ... :K :.H 1 6 :K 505 " + 5 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555 7 :.H.:.: * & ( $ &)$ " = ) '+(>" ( %!!$ & %* ... :F :.H.:. $ !& + & +$'%" %& + +)$% & ... :F :.H.:.H +$'%" %& + !%$ $%!!+$& %)5 " * ( $ - $ . ... :L :.H.:.J ($ ' & ( " $ &)$ ... :G :.H.:. & + ( '%$,) ( % $ & ,) ... 505 " 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 :.H. .: ""+*$%!7 ( %$% &>$ 2 " & + +) * $%" %& + . ... :.H. . 6 7% & ""+ %* !%& %" ( " $ &)$ . ... 5050 % 9 + 9 55555555555555555555555555555555555555555 0

:.H.H.: + % % ( 4'/+" 2 $ !$ &%& + ( ' + - 5 ... H :.H.H. !$ &%& + !+)$ "% $ + % % ( '+& . ... J :.H.H.H +( " %& + ( "% $ !$ &%& + !%& %" () * %" (4 %' ,) . ... :.J 6 1 ? ... K 5/5 1 555555555555555555555555555555555555 7 :.J.:.: !!%$ ' & ( *$%!7 ... F :.J.:. M6!") !$+ 7 3+ NM6!!3O... F 5/5 ) : ;2"8 < 555555 = 5/50 $ > 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 . 5/5/ 8 3 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 0

(9)

3

5/5 1 6 55555555555555555555555555555555555555555550 :.J. .: +'/ % + ( "% - )$ -+ & + "" ' & ( ! (% & ...H: :.J. . +'/ % + ( "% - )$ -+ & + "" ' & ( ! (% & ...H :. ...HH / ! #! ! ( "! ! # ! % $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$0-.: ...H 5 5 6 6 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555550 5 5 6 + %($555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555550-5 %($555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555550-50 %($5 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555507 . 1 1 6 ...HG 5 5 2 + 8! 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555550. 5 5 $ 9 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555/ . . .: 0% ( %!!$ & %* ...J: . . . "*+$ &7' ( %!!$ & %* ...J . . .H %" )" () *$%( & ...JJ . . .J !!$ & %* &+ 7% & ,) "%$* ...JK 5 50 9 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555/-. 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555/-.H55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555/-.: & %" %& + ( !+ ( & 7+ 5 () !% ...JK . .H. $ 7& &)$ () $ %) ( )$+ ...JL .H 8 N O ...JG 505 ! %(! 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555/. 505 3 9 1 (( ? 2 ((55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 5050 1 (( ) 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 505/ 2 (( ) ( 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 / .J ... 0 ! # )! ! # 1 #2 % ! ! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$-. H.: 1 ... F H. @ 8 ...K 05 5 6 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555-05 5 ' 9 # @ 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555-H.H I I0 ...K 0505 # @ + 9 %( 88!55555555555555555555555555555555555555555555555-0 0505 1 9 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555-/ H.H. .: %) )$+ %" %'+ & ( ) ...K H.H. . %) )$+ %" %3%" ( ) ...KK H.J I1 11 . ...KL 05/5 $ 9 9 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555-. H.J.:.: !!$ & %* !%$ ...KG H.J.:. !!$ & %* *"+/%" ...F 05/5 8 + 5 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555557 H.J. .: %!!$ & %* ...F H.J. . %!!$ & %* ...FJ H.J. .H %!!$ & %* 1 & 1 ...FK H. ...FF

(10)

5 # ! +#! ! "! # 3#! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ .4 5 " # #! ! "! # !#! ! ! 1 ' !$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 6* J.: 1 ... L: J. 1 ? ... L /5 5 $ 9 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 = /5 5 % 9 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 =0 /5 50 ( 9 3 5555555555555555555 =/ J.H 11 ... LK /505 # 1 ((55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 =-/505 $ 9 + 9 55555555555555555555555555555555 =. J.J 1 1 ... G: /5/5 , 55555555555555555555555555555555555555555555555555 . J.J.:.: $ !& + ( "% /% ... G: J.J.:. $ !& + ( "% /% 1 ... G /5/5 +3 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 . /5/50 $ 6 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 ./ /5/5/ % 6 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 .= J. 1 1 ... GL /5 5 6 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 .. /5 5 $ + 9 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 J. . .: !% ( %(%!&%& + ... : J. . . & %" %& + ( !+ ( . ... : : /5 50 A + 1 (( 555555555555555555555555555555555555555555555 0 J. .H.: %"4 () +'/$ ( +) 7 ... : H J. .H. %"4 () +'/$ ( )$+ ( &4! %$% & $ & ,) ... : H J. .H.H %"4 ( !%$%'>&$ ( + 3+")& + # - B&$ & ( "% ... : J. .H.J -") ( "% + &$% & ( !+ ( !%$&%* ... : K J.K 1 1 ... : L J.F 0 1 ... : G J.L ... :: - " 7" +! 1 ' !7) # 1 ' !$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ *** .: # 6 ... ::: 5 5 $ 2 (( 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 5 5 *3 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 .:. .: 0% ( (+ ... :: .:. . $ 7& &)$ +!& ' ... ::H .:. .H )"&%& ... ::H . # 6 ... :: 5 5 9 + 9 9 : 9 9 5 5555555555555555555555555 5 5 6 2 (( 9 55555555 -5 -50 % 6 1 ((B2 ((55555555555555555555555555555555 7 .H 0 ... ::G .J ... : : 5/5 ! 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 5/5 ! 2 1 ((5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 0 . ... : J

(11)

5 # ! +#! ! "! # ! 1 ' ! $$$$*/-8 9 ! ! "! #! ! " $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$*/. K.: #1 I ...: F K. 1 ...: G -5 5 9 6 555555555555555555555555555555555555555555555555 0 -5 5 ! + 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 0 -5 50 C 9 9 + 5555555555555555555555555555555555555555 00 -5 5/ *3 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 00 K.H ...:HJ -505 8 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 0/ -505 8 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 0-K.J 1 ...:HF -5/5 , 9 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 0= -5/5 $ 9 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 / -5/50 ! 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 / K. ...:JH . )! ", #! '! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$*5-F.: 11 ...:J F. ...:JK F.H ...:JF F.J ...: 75/5 , +3 #%A(ADD 55555555555555555555555555555555555555555555 75/5 ! 3 5555555555555555555555555555555555555555555555555 0 75/50 ! 88# 6 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 -75/5/ ! 3 88# 8) 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 . 75/5 ! 3 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 -F. 1 11 ...:K F.K ...:K 6 #! #! ! ! ! "! "! " #!! *80 L.: : ...:KH L. 1 6 ...:K =5 5 8 55555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 -=5 5 $ 9 + 1 (( 88! 555555555555555555555555555555555555 --=5 50 *3 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 -7 L.H ...:KL =505 8 5555555555555555555555555555555555555555555555555555555 -. =505 $ + + 7 =5050 555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555 70 L.J ...:FJ : !# ! %! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$*.. '# ) ! $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$*6* "! , !

(12)

#$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$*4-5

L

ISTE DES FIGURES

*)$ :. - & + ( '+& $ &)$ & '% ) $ &... L *)$ . 4 &>' ( % ,) & + ( $ &)$ 6" * ... G *)$ H. 5 '!" ( $ &)$ + &$% & ... : *)$ J. %& *+$ & +$' ( "P $ &)$ ... :H *)$ . "") &$%& + ( "% ( -- $ ( !$+ ) ( $ + % % /%

*' &%& + 5!" & & '!" & () '+& 6" * ) ... : *)$ K. %&+' ( ) %$% &>$ ... :L *)$ F. +(>" ( " * ( /% !%$%/+" ,) ... :G *)$ L. 1$ &%& + () '+(>" ( $ &)$ )$ 3 ( & = " %!!$ & %* ... *)$ G. 5 '!" ( %"!7%/ & "%& %3 ( % $ & ,) ... *)$ : . C 7% & ""+ ( %""+*$%!7 !+ /" ( "% " &&$ - ... *)$ ::. !$ &%& + -"+) ( 1%$ Q %) R1%$ Q %)2 :S... J *)$ : . $ &)$ ( "+ *) )$ ( -- $ & () '+& "+ *) )$. ... J *)$ :H. '/" ( HK &$% " ' &% $ )& " !+)$ $ !$ & $ " -+$'

( )5 ( ' + R $& $ 2 S. *%) 7 = ($+ & # : &$% ($+ & 2 :

+ 3 5 2 : + %3 ... *)$ :J. ! TT # +$!+$%& + (P -+$'%& + !%& %" . N%O /%"%4%* & '!+$ " ()

* %" N/O - B&$ ( +/ $3%& + *"+/% & "% " &&$ & N O - B&$ 3 %)5 ( *$ ... K *)$ : . 7 $ 7 ( +$$ !+ (% &$ " !$+&+&4! = *%) 7 () "%/ " H & "

* %" ( &$ N= ($+ & O ... F *)$ :K. !%$%& + +)!" !%$ 8 # '%$* & 74! $!"% !%$%& )$ ... L *)$ :F. -- $ & $ !$ &%& + '%$M+3 () '+& ... G *)$ :L. ) )$+ / +"+* ,) N= *%) 7 O %) )$+ -+$' " N= ($+ & O ... H *)$ :G # +'/ % + !%$%"">" ( "% - )$ ( ! (% & ... H: *)$ # % 6 +'/ % + ,) & "" /6 +'/ % + +$$ & 3 (%0++ &... H *)$ : # +'/ % + ( 5! $& ... HH *)$ . +( " %& + ( ) )$+ ... H *)$ H. 1%$& & + ' & %3 ) )" 74! $!"% = *%) 7 & 5 '!" (

$ !$ &%& + ( " &&$ % & / = ($+ & . ... HK *)$ J. 1%$& & + ' & !+ /" -+ & + ( " %$ 7& &)$ () ... HF *)$ . 1 $ !&$+ = &$+ +) 7 ... HL *)$ K. 1$ ! (P) $ %) $ )$$ & ... HG *)$ F. 7 '% (P) ! $ !&$+ ')"& +) 7 ... J *)$ L. + & + ( &$% - $& ( &4! *'+A( ... J: *)$ G. +&%& + ( )$+ & !+ ( !+)$ " %" )" () *$%( & ... JJ *)$ H . 7+ 5 ( "% 3%" )$ () !% ! (% & "P%!!$ & %* N 2 : 6 2 :6 2 :O.... JF *)$ H:. "") &$%& + ( + 5 + (% ) 1 & (% ) ... *)$ H . !"% ' & ( "% - B&$ ( + 3+")& + (% " % & '!+$ " & !%& %".. : *)$ HH. -- $ ( &$) &)$ &$ 1 2 & ... : *)$ HJ. "") &$%& + ( "P &$ () %3 " %$% &>$ % ... *)$ H . !$ &%& + () ( R )4+ 2 :GG:S... H *)$ HK. !$ &%& + ( 4 &>' & # R ) 2 :GGL%S ... *)$ HF. "") &$%& + () 1 % & $ ( R )4+ 2 :GG S. ... K *)$ HL # 0"+ ( %*$%'' (P) 4 &>' ( 1U ... L *)$ HG. !$ &%& + (P) '+(>" ( %$M+3 % 7 *%) 7 ($+ & %3 %)&... K

(13)

5

*)$ J . + % % () '+& V()$ V "+ $ &)$ !%$ ) & ) ....KH *)$ J:. 7 '% "% ,) 6 2 = *%) 7 " -+)$ & !+)$ 7%,)

+/ $3%& + " !$+/%/ " & ( %!!%$& % = ) "% 2 & = ($+ & 2 = !%$& $ () &$ "" +W 7%,) !+ & ( * " !$+/%/ " & % !+ & $ +$ ( &%& ()

!$+3 % & () 2 " ( & $' " ' "" )$ %" * ' & & '!+$ ". ...K *)$ J . 4/$ ( ')"& 1 6 2 1 & ,) & )$ () ( R $-2 :GGJ/SKK *)$ JH. 2 4 &>' 74/$ ( # *' &%& + & R0 * +2 :GG S

...KF *)$ JJ. 7 '% ( $ + % % (P) 74/$ ( !$+!+ (% R 7+ 42

%S...KL *)$ J . !!$ & %* "+ %" 3 $ ) %!!$ & %* *"+/%"...KG *)$ JK. 7 '% $ !$ &% & ) %"!7%6 &2 +WN O $ !$ & " 3 & )$

( +/ $3%& + = " &% & & &α&N O + & " +$& %3 " !$+/%/ " & ( "%

)')" )$ &+)& "% ,) ...F: *)$ JF. &$+!$+!%*%& + () *$%( & (% ) %!!$ & %* ...FJ *)$ JL. &$+!$+!%*%& + () *$%( & (P) $ &>$ '!" - ...FK *)$ JG. 4 +!& ,) () 4 &>' ( $ + % % ( %$% &>$ ...L: *)$ . !$ &%& + () !$+ ) ( 5&$% & + " * N:6 % ,) & + () * %" 6 $ 7% & ""+ %* !%& %" H6 +$'%" %& + & 5&$% & + ( %$% & $ & ,) O ...L *)$ :. 7 $ %) -+$'%& 1 ( ) 7--$ J % )$ ) &%/" && . ...LH *)$ . 5 '!" ( %$% &>$ %3% & & %!$> 7% & ""+ %* N 7--$ F2 ' ) )" %2 '%9) )" X " %$$ $ !$ & & " " 3 $ ( &4" &O. ...LJ *)$ H. "") &$%& + ( % *" (% " %" )" ( "% ( $ & + N% *" YO & +)$/)$ (

"% &$%9 &+ $ N% *" ZO...L *)$ J. )"&%& ( " 5&$% & + ( %$% & $ & ,) N" &&$ O ...LK *)$ . $ 7& &)$ () . " & = +& $ ,) !%$ +) ( "%$& " / % + &

!% & ' & + . +'/$ ( "% & *%" %) +'/$ ( "%/ " =

( $ ' $ +'' !%$ 5 '!" : +$& !+)$ ) $ + % % ( ( * & ...LF *)$ K. 1 $-+$'% () 1 : +) 7 % 7 )$ "% /% ( 7--$ . ...GK *)$ F. 1 $-+$'% () 2 : +) 7 % 7 2 )$ "% /% ( 7--$ . ...GF *)$ L. %)5 ( $ + % % ( 7--$ * $%" %& + [ %"4 () !% . ..: : *)$ G. -") ( " & %" %& + ( !+ ( [ -- & ( %&)$%& + ( "% &% * &

74! $/+" ,) ...: *)$ K . "") &$%& + ( " '!% & () +'/$ ( %$% & $ & ,) ( "% +) 7 % 7

...: *)$ K:. "") &$%& + ( " -") ( !%$%'>&$ ( + 3+")& + (% " %($ ( "%

$ + % % ( 7--$ ...: K *)$ K . "") &$%& + () +'/$ ( !%$%'>&$ " /$ -+ & + ( !%$%'>&$ (

+ 3+")& + ...: F *)$ KH. %"4 ( "% + &$% & ( !+ ( !%$&%* & '!% & () "% - )$ )$ "

! $-+$'% (P) : +) 7 % 7 N %$. 6 "% - )$ %3 +) %

+) 7 % 7 N: )$+ O $ + % % ( 7--$ * $%" %& + ..: F *)$ KJ. &$) &)$ ( ) ...:: *)$ K . 5 '!" ( 7--$ ( = G !$+3 % & ( "% /% ...::H

*)$ KK. +$'%" %& + & 5&$% & + ( " -+$'%& + 6" * & + &$) & + ( " -+$'%& + ! &)$%" = !%$& $ ( (+ (4 %' ,) +$'%" . ...:: *)$ KF. %&$ ( + -) + () & () )$ "% /% ( 7--$

1 ...::F *)$ KL. 7 '% ( & *$%& + ( ) $ !$ &%& + &%& ,) (% ) $ !$ &%& +

(14)

5

*)$ KG. $ 7& &)$ '/$ ,) ... : *)$ F . +)!"%* U ... : : *)$ F:. 1$ ! () /%"%4%* & '!+$ " ... : L *)$ F . 7 '% * $%" () 4 &>' ( $ + % % ( '+& % 6" * ... : G *)$ FH. 8 )%" %& + ( &%! ( !$ &$% & ' & )$ " '+& V,)% (V... :H *)$ FJ. 8 )%" %& + ( "% ( & $' %& + ( " * ( $ - $ () '+& ,)% ( .

3 * && (% " +$($ ( *%) 7 = ($+ & +$$ !+ ( & = #:6 " * %" +$ * %"2 6 ( & $' %& + ( 5&$ '%2 H6 %-- 7%* ( " * ( $ - $ ... :H: *)$ F . 8 )%" %& + ( "% +$$ & + ( " " % + () '+& ,)% ( .

3 * && (% " +$($ *%) 7 ($+ & +$$ !+ ( & = # :6 " * %" +$ * %" %3 " * ( $ - $ 2 [ " * %" +$$ * ... :H *)$ FK. 8 )%" %& + ( " 7% & ""+ %* !%& %" & ( "% %$% & $ %& + ( " 3

N *$ O & !+ N + $O ( &4"+. 3 * && (% " +$($ *%) 7 ($+ &

+$$ !+ ( & = # :6 " * %" +$ * %"2 [ " * %" +$$ * & $ 6 7% & ""+ .. :HH *)$ FF. +(>" " &&$ ( /% ... :HJ *)$ FL. +(>" " &&$ ( )5 &%& ... :H *)$ FG. +(>" " &&$ &$+ &%& ... :H *)$ L . +(>" " &&$ &%& %3 %)& ... :HK *)$ L:. !$ &%& + ( '+(>" '+& ( "%/ " ) 2 ,)% ( &

( !\& %3 ( '+(>" " &&$ - 5 = ) )" &%& ... :HK *)$ L . 0%"%4%* () !%$ - B&$ (P+/ $3%& + ( "% &$%9 &+ $ () '+&

,)% ( ... :HF *)$ LH. &+*$%'' ( "+ *) )$ N +'/$ ( !+ & O ( %$% &>$ )$ "% /%

... :HL *)$ LJ. 1$+!%*%& + () '+& ) (% " . & ' " !$+/%/ " &

( +/ $3%& + !+)$ 7%,) &%& ... :HG *)$ L . %$% & $ & ,) ( " %$ 7& &)$ &4! ,) ... :J *)$ LK. $%!7 ( $ + % % +$& () !+)$ " * %" () '+& )

+W + & %9+)& " 7 ' 8 & $/ ( &$+ '+& ( !") -+$& 3$% '/"% N"+*%$ &7' O ... :J: *)$ LF. "*+$ &7' ( 8 & $/ ... :J *)$ LL. 3 ( () !$+ ) ( %!!$ & %* $+)* ... :JF *)$ LG. 1 $-+$'% ( $ + % % 2 &%)5 ( $ + % % ( '+&

!$ ' >$ !+ & + & ' )$ ( "% !+ & + '+4 () 3$% '+&2 !+)$ " /%

( %!!$ & %* N 11O & ( & & N O '+&. ... : J *)$ G . 1 $-+$'% () $ + % )$ '+& "+ "% &% "" ( '+& . ... : F *)$ G:. 5 '!" & & $!$ &%& + ( '+& + $ + ) !$ ' >$ !+ & + ... : L *)$ G . 5 '!" ( '+& + $ + ) !$ ' >$ !+ & + () = ) '%)3%

( $ ' %& + ( "% ... : G *)$ GH. +( " %& + '%$M+3 () '+& ) %3 : &%& !%$ " &&$ ... :KH *)$ GJ. 7 ' !+ /" () '+& ) !+)$ ) '+& /%"%4 +/ $3%& + ... :KJ *)$ G . !$ &%& + " &&$ ')"& 6 &%& ... :K *)$ GK. !%$& & + +)7% & ( "% 3$% '/"% () '+& ( = : +/ $3%& + :KG *)$ GF. +(>" " &&$ %3 !$ +'!& ( "% ()$ ... :KG *)$ GL. + ( 1+ + Nλ ] O ... :F *)$ GG. 7 ' )' $+ 2 *' &% & " '+& ( ( )5 ,) ( &%&

& " !") !$+/%/" ... :F *)$ : . "")$ ( "% !+ ( $%& + ( +$& () !+)$ " '+& ( ... :F: *)$ : :. & *$%& + ( ) '+(>" ( ()$ )$ ) '+(>" : &%&2 /% '+&

(15)

5 3

LISTE DES ALGORITHMES

"*+$ &7' :. "*+$ &7' ( %!!$ & %* () ! $ !&$+ ')"& 6 +) 7 ...JH "*+$ &7' . "*+$ &7' ( $ 6 7% & ""+ %* !%& %" ...LJ "*+$ &7' H. "*+$ &7' ( +$'%" %& + & 5&$% & + ( %$% & $ & ,) ...LK "*+$ &7' J. "*+$ &7' ( !$+!%*%& + ( ) 5 '!" ...G "*+$ &7' . "*+$ &7' ( %!!$ & %* () ...G "*+$ &7' K. "*+$ &7' ( $ &$+!$+!%*%& + () !+)$ ) 5 '!" ...G: "*+$ &7' F. "*+$ &7' ( ( & & + ( 5&$ '% & " * ( $ - $ ...:H "*+$ &7' L. 1$ ! ( /% ( " %!!$ & %* () 4 &>' 74/$ ( ...:J "*+$ &7' G. "*+$ &7' ( $ &$+ !$+!%*%& + [ % () %5 ')' ( 8$% '/"%

...: J "*+$ &7' : . "*+$ &7' ( $ &$+!$+!%*%& + [ % () %5 ')' ( -+$'%& +

')&) "" '!" - ...: K "*+$ &7' ::. "*+$ &7' ( $ &$+!$+!%*%& + [ % T ...:K "*+$ &7' : . "*+$ &7' ( %(%!&%& + 6^ ...:KF "*+$ &7' :H. "*+$ &7' ( $ &$+ !$+!%*%& + [ % * $ ,) ...:F

(16)

53

L

ISTE DES TABLEAUX

%/" %) : . "") &$%& + ( "P -") () +'/$ ( + 5 + )$ " &%)5 (

$ + % % ... J %/" %) . %$% & $ %& + ( 4 &>' 74/$ ( 6 !%$ " )$ (+'% (

$ + % % ( " $ &)$ 2 "% - )$ & '+( ( %!!$ & %* . ... FL %/" %) H. % "" ( +) 6/% ( %$% &>$ ... G %/" %) J. % "" ( +) 6/% ( %$% &>$ 1 ... G %/" %) . % "" ( +) 6/% ( %$% &>$ !+)$ " +!& ' %& + () 4 &>' ... GH %/" %) K. +'!%$% + ( ( )5 %$ 7& &)$ ( $ - $ 1 & ... GL %/" %) F. 5 '!" ( & '! ( %!!$ & %* ( ) N%$ 7& &)$ "% !")

$ () & # ) +) 7 % 7 6 "% - )$ " % $ O ... : %/" %) L. %/" %) ( ! $-+$'% ( ) %3 ( -- $ & & %" %& + ... : %/" %) G. 1 $-+$'% ( ( 3 $ + - *)$%& + () [ % %"4 () +'/$ (

+) 7 ... : H %/" %) : . %/" %) ( % %"4 ( " '!% & () +'/$ N /.O ( %$% & $ & ,) N %$.O: J %/" %) ::. +'!%$% + U1 )$ " H /% # 7--$ 2 ' ) )" & '%9) )" ... : L %/" %) : . +'!%$% + U1 )$ " /% 1 & # 7--$ 2 ' ) )" & '%9) )" ... : G %/" %) :H. 1 $-+$'% + ) )$ "% /% ... : G %/" %) :J. 1 $-+$'% + ) )$ "% /% 1 ... :: %/" %) : . !%$& & + () +'/$ ( 5 '!" ( 7--$ (% " /%

N 11 # /% ( &$%; ' &2 # /% ( * $%" %& + O ... ::H %/" %) :K. %)5 ( $ + % % )$ "% /% ( * $%" %& + ... ::J %/" %) :F. %)5 ( $ + % % () & )$ " /% ( & & %$% &>$

1 ... ::K %/" %) :L. 1 $-+$'% $+ () & () 2 +'/$ ( 5 '!" $ + ) & + $ + ) %3 " !+)$ &%* ( $ + % % % + )$ "% /% ( 7--$ 1 ... ::F %/" %) :G. 1 $-+$'% $+ () & () 2 +'/$ ( 5 '!" $ + ) & + $ + ) %3 " !+)$ &%* ( $ + % % % + )$ "% /% ( ' ) )" 1 ... ::L %/" %) . 1 $-+$'% $+ () & () 2 +'/$ ( 5 '!" $ + ) & + $ + ) %3 " !+)$ &%* ( $ + % % % + )$ "% /% ( '%9) )" 1 ... ::L %/" %) :. -- & () +)!"%* !$+() & )$ " /% ( & & 1 ... : %/" %) . 5 '!" ( 7--$ + $ + ) !%$ " +)!"%* !$+() & ... : H %/" %) H. +'!%$% + ( +)!"%* !$+() & & ... : J %/" %) J. 1%$%'>&$ -+ & + ( $ &>$ ... :JF %/" %) . &% " ( +$& () & &%& ( '+& %3 & % " 5 ,) ... :JL %/" %) K. %" )" () *$%( & "+ " %!!%$& % ( " &%& = ) 7 ' ! - ,)

N ]-%)52 8]3$% O & " ( -- $ & $ &>$ ... : : %/" %) F. %" )" ( "% '%&$ $%(92& )$ " 5 '!" !$ & %/" %) ... :

%/" %) L. & + % $ ( '+& ( ... : H %/" %) G. 3+")& + () !% () *$%( & -+ & + ( & $%& + ... : J

(17)

53

%/" %) H . +'!%$% + ( ! $-+$'% ( ) $ &>$ ( &4! '+(>" * $%& )$ %3 ) $ &>$ ( -+$'%& + ')&) "" '!" - )$ "% /% ( & & '+& ..: F %/" %) H:. 1 $-+$'% () 4 &>' 74/$ ( %3 ( %!!$ & %* 2 &

' 5& 6 ...:K %/" %) H . 1 $-+$'% ( ) %!!$ & %* %3 +) % +'! & & + %3 " " 5 ,)

...:K: %/" %) HH. %)5 ( $ + % % )$ "% /% ( * $%" %& + N + %!!$ O

...:K %/" %) HJ. '!% & () +'/$ ( &%& )$ "% &+!+"+* () = : +) 7 % 7 .:KK %/" %) H . 5 '!" ( +$$ !+ (% ( +$& %3 " &%& ( '+(>"

" &&$ (% " % ( ) +'/$ - 5 ( &$+ &%& !%$ " &&$ ...:KF %/" %) HK. %)5 ( $ + % % () 4 &>' ')"& 6 &%& * $%" %& + ...:KF %/" %) HF. %&$ () *$%( & (% " % ...:KL %/" %) HL. %" )" () &%)5 ( $ *)"%$ & !+)$ ( 3 $ *' &%& + () '+& ( .:F %/" %) HG. -") ( ) & %" %& + () 4 &>' !%$ ) '+(>" ( ()$ 2 &%)5 (

$ + % % N_O () 4 &>' : &%& )$ "% /% ( & & ...:FJ %/" %) J . %)5 ( $ *)"%$ & '+4 )$ "% /% ( %!!$ & %* ...:FJ

(18)

&$+() & + * $%"

I

NTRODUCTION GENERALE

B' " +$( %& )$ 3%7 & " '+ ( ( "% +'') %& + 2 " $ & & "% !%$+" ( ' )$ & ( )5 '+(%" & ( +'') %& + !$ 3 " * . ) 7+$ Q+ !") +) '+ "+ * 2

+'/$ )5 &$%3%)5 & !$+ ! & 3 7 $ 7 & = -% $ ( !%$%;&$ " +$( %& )$ ( " 3 $+ ' & ( " )& " %& )$. % '+ 2 ") 6 % ,) " $ & " + &$% & $% + & %)5 4 &>' ( -+$'%& + !%$ ( & $-% %&)$ "" # ) * & ( "% '% 2 ) $ *%$(2 "% !%$+" ` & / & () " $ &)$ '% ) $ & . ) 3 )5 + !& )&+! ,) () /)$ %) % !%! $2 + %$$ 3 )$ " !%$%( *' () /)$ %) % +$( %& )$ ! $ !& /" .

)9+)$( 7) 2 & +$ / +)3 & " 7)'% ,) -% & " --+$& ( %(%!&%& + . ' 6 "%3 $ ( & " !7+ !+$&%/" + & ) 5 '!" . )$ $*+ +' & % Q" ' & (> "+$ ,) " + 7 $ 7 2 !%$ 5 '!" 2 = +'!+ $ ) ! & & ' %* . 1+)$&% &2 "% & (% & && X ( !$+*$> '!+$&% & + & & $ %" !+)$ $%!!$+ 7 $ " '+ ( () )' $ ,) & ") ( " $ &)$ '% ) $ & . %!!%$ & + ( % &% & ! $ + " N1 O2 ( &%/" && 1 2 ( '%$&6 !7+ 2 & " !7+ ( $ >$ * $%& + ,) +'/ & ) ')"& &)( ( -+ & + %" & 6 %* (% ! $ + " 2 /"+ 6 +& 2 9 )5 3 ( + 2 %!!%$ " !7+&+ & %' $%` 6 + - $' &&

&)%& + . !$+*$> &$> * - %& - + & *%" ' & & $ * &$ (% " + -+$& ( ) %* ( &4"+ ( * &%)5. " + & ( 3 ) %)9+)$( 7) &$> +'!%$%/" %)5 &4"+ ) ) " # " )$ !+ ( & " )$ 3+")' + & & ( 3 !%$ ( )5 &$+ % . " & % !+ /" ( $ $ %3 ) &4"+ ,)% 6+$( % $ 2 )$ () !%! $2 & ( &$% & $ & '! 6$ " && -+$'%& + 3 &) "" ' & '!+$& +W )$ "% !"% >& . !%$%"">" = &+) !$+*$> '%& $ " 2 " $ & = ' )5 '%;&$ $ " & $!$ &%& + ( &$% $ & ,) 3+ & !$+" - $ $ )$ ( ')"& !" ( !+ & - . & (% " %($ ( %!!" %& + ( % ( $ &)$ 6" * = %!% & " ' & ,) $ 3 & + &$%3%)5.

!$ !%" %!!" %& + %)9+)$( 7) '!+ & ( + &$% & -+$& = " )& " %& )$ !+)$ $ &$ ($ " &%)5 ( $$ )$ = ) ) " % !&%/" !%$ ") 6 . % + &$% & !$ !%" &% & "

&4" ( $ &)$ 2 +'/$ )5 4 &>' '!+ & ) $ &)$ ( &% 7 2 3+ $ 'B' ) &$% !%$& )" $ ( %$% &>$ 2 ,) & "+ ( B&$ %&)$ " (% " % ( ) % ( '+& +) !7$% . P+/9 & - ( && &7> & ( + &$ /) $ = !$+*$ $ (% " ( -- " !$+/">' ( "% $ + % % ( "P $ &)$ '% ) $ & + + &$% & 6" * .

1+)$ ( ' ) $ " $$ )$ ( $ + % % 2 $&% 4 &>' '!+ & ) !7% ( & %" %& + +) ( %(%!&%& + %) $ !& )$. $ && + &$% & & +)3 & '%" 3 ) !%$ " )& " %& )$ ,) +)7% & )& " $ + '%& $ " -- % ' & (> "% !$ ' >$ + ( +W " " % !+ + . 1+)$ "%2 " + 3 & ( + &$) $ ) 4 &>' +' $ !& )$ ! $-+$'% & +$ * "" ' &.

+) !$ &+ (% && &7> ( )5 '+& )$ ( $ + % % 6" * +' $ !& )$2 " ) !+)$ " %$% &>$ '% ) $ & +" 2 " + ( !+)$ " '+& )$ - . 1+)$ "%2 +) !$ + + ) %!!$+ 7 P%!!)4% & )$ ( ' &7+( &%& & ,) +'/ % & ( $ %)5 ( )$+ & ( '+(>" ( %$M+3 % 7 . !$ ' $ + & )& " !+)$ " )$ -+$& !+)3+ $ ( $ ' % & &$ >,) ! $' &&% & ( ( & & $ ( %$% & $ & ,) ! - ,) N %$% &>$ !%$

5 '!" 2 +) = ) %)&$ 3 %)2 '+& +) +$! ( '+& 2...O. + ( + & ) &$> /+ %!& &)( = '+( " $ " !$+ ) &+ 7% & ,) & " ,) )5 + () % & %)5 ,) !$+() & !%$ ( "P $ &)$ '% ) $ & . P%!!+$& ( &$%3%)5 - $% = "% -+ )$ "P &)( 2 "% + !& + & "% ' E)3$ (P) &4! ! - ,) ( $ %)5 ( )$+ %)5 !$+!$ & &$>

& $ % & # " $ %)5 = + 3+")& + . ( & $B& ( " )$ &$) &)$ $ ( (% "P & *$%& + ( "P &%! &+)9+)$ ( " %& ( "% ( - & + ( %$% & $ & ,) ( "% -+$' =

(19)

&$+() & + * $%"

$ + %;&$ . 2 (% ) $&% ' )$ 2 P & " $ %) ,) -%/$ ,) !$+!$ %$% & $ & ,) . +)& -+ 2 " ( -- )"& () !$+/">' + & ,) ( !"% 2 " P%* & %"+$ (P &)( $ "P -") ( + &$% & )$ "% &+!+"+* $ & ) N 7+ 5 () +'/$ ( 3 %)5 ( $ !$ &%& + # () ! 5 " %) 4'/+" ,) X )$ " !%$&%* ( + 5 + 2...O. $ %)5 ( )$+ &% & ( /+;& + $ ( -- " = & $!$ & $ & !%$%' &$ $2 +) !+)3+ $% ($ ,) " 5 * & $' ( %$ 7& &)$ & ! $-+$'% + & +'!%& /" %3 " %!!" %& + 3 .

&& &7> ( +'!+ &$+ !%$& # ) !%$& &$+() & 3 !$ &% & " + & 5& ( " $ &)$ '% ) $ & )$ 3 6" * N 7%! &$ : = HO !) ( )5 !%$& +)3$% & " %5 '%9 )$ ( + &$%3%)5 ( $ 7 $ 7 2 " ) )$ " $ %)5 = + 3+")& + & " )$ +)!"%* %!!" ,) = "% $ + % % ( %$% &>$ '% ) $ & +" N 7%! &$ J = O2 " %)&$ )$ "% $ + % % ( '+& )$ - 6" * N 7%! &$ K = LO.

% "% !$ ' >$ !%$& 2 +) %3+ &$+() & "% !$+/" '%& ,) ( "% $ + % % ( " $ &)$ )$ 3 & !") !%$& )" >$ ' & ( " $ &)$ )$ 3 6" * .

7%! &$ : !$ & " ( )5 *$% ( "% ( " $ & & " )$ ( -- $ & &7>' ( $ 7 $ 7 . +) ( - $+ " %$% & $ & ,) ( " $ &)$ %&)$ "" & +) ( $ $+ " ( 3 $ %!!$+ 7 & "% - )$ % + !+)$ "% $ + %;&$ .

7%! &$ & ( ( = ( "% - )$ !%$& )" $ # " $ %)5 ( )$+ = + 3+")& + 2 ,) +) $3 $+ & ( " ' & ( /% (% " 4 &>' ( 3 "+!! ( $ + % % %) / !+)$ " %$% &>$ +" ,) !+)$ " '+& . +) &$+() $+ (% ) !$ ' $ & '! ,) ",) !$+!$ & )$ " $ %)5 ( )$+ & " %$ 7& &)$ "% ,) $ + &$ (% "% " && $%&)$ . 1) +) ( &% "" $+ " %$ 7& &)$ ( /% # " ! $ !&$+ ')"& 6 +) 7 !+)$

) & / +'!$ ($ " -+ ( ' & ( $ %)5 = + 3+")& + .

7%! &$ H & + % $ %)5 ( -- $ & 7 '% ( +)!"%* )$+6'%$M+3 !$+!+ (% "% " && $%&)$ . &$+() & $ + % % ( "% !%$+" 2 " + & ) & & & () %) (+'% ( "% $ + % % ( " $ &)$ 2 !$ !%" ' & 7+$ 6" * . +/9 & - () 7%! &$ & ( !$ & $ (% ) !$ ' $ & '! " ' % ' & " & $B& ( ) +'/ % + 6 2

%) ( )$+ $& - " & +(>" ( %$M+3 % 7 !) (% ) + ( & '! " ' &7+( ( %!!$ & %* ( 4 &>' 74/$ ( .

% !%$& & + % $ = "% $ + % % ( %$% &>$ +" 2 /$ ,) ( /% ( +&$ $ + % )$ '+&. +) ( &% "" $+ " ( -- $ & 4 &>' 2 ,) +) %3+ '!" ' & 2 /% )$ " $ %)5 ( )$+ = + 3+")& + & '+ &$ $+ " & $B& ( %$ 7& &)$ !+)$ ( %!!" %& + = $ +)$ " ' & .

7%! &$ J ( &% "" ) !$ ' $ 4 &>' ( $ + % % ( %$% &>$ 6" * 2 /% )$ ) %$ 7& &)$ 2 $ %) ( )$+ = ( %"%* & '!+$ " N ' "%4 )$%" &a+$MO.

+) % %"4 $+ " '!% & ( && &+!+"+* !%$& )" >$ )$ ( )5 / 7'%$M ( $ - $ 2 "

/% 1 & R1+ + 2 :S.

7%! &$ !$ & ) 3+")& + ( 4 &>' ( $ + % % ( %$% &>$ 6" * /% )$ " 5!"+ &%& + ) ,) ' & ( " -+$'%& + & '!+$ "" ( " $ &)$ . % " /)& ( % $+;&$ " &%)5 ( $ + % % 2 +) %3+ 7 $ 7 +'' & " &% & !+ /" ( %!!+$& $ %) 4 &>' & %" ( " -+$'%& + +'!" ' &% $ & "" ,) "% +& + ! &)$%" ( " $ &)$ R1+ + 2 /S. % !$ ' >$ &%! % & ( % %"4 $ ) $ %) ( )$+ ()%" %) 2 "

(20)

&$+() & + * $%"

H 2 $ %) = ( %"%* !%& %" N !% !"% ' & )$%" &a+$MO &$> %(%!& (% " %($ ( ) $ + % % ( %$% &>$ &%& ,) . % + ( &%! & ( % %"4 $ " ! $-+$'% $+ () & () %- ( ( '+ &$ $ " & $B& ( +)!" $ ( " -+$'%& + & '!+$ "" & !%& %" !%$ ) "% - %& + ')"& !" . &)( ( "% +'/ % + ( ( )5 $ %)5 & !$ & & %$*)' & !%$ ( -- $ & 5! $ ' &%& + R1+ + 2

S.

% !%$& & " 5& + %) 3 %) '+&.

7%! &$ K ( $ & ( &% " " 4 &>' )$+6'%$M+3 ,) +) %3+ '!" ' & !+)$ "% $ + % % ( '+& '% ) $ & 6" * + + &$% & R1+ + 2 JS. 7%! &$ $ !$ ( " !%$& !$ !%" () 4 &>' # +$'%" %& + ( " $ &)$ !+)$ ) $ + % % +' 6 !& )$ 2 5&$% & + ( %$% & $ & ,) 2 "% - %& + %) 3 %) %$% &>$ & " &%* ( %" * ' & & '!+$ " ! "+& !%$ ( '+(>" ( %$M+3 % 7 !+)$ 7% ) ( '+& () " 5 ,) .

7%! &$ F +$$ !+ ( = " % %"4 () !$+ ) ( %!!$ & %* ) - () 4 &>' 74/$ ( )$+6'%$M+3 . +) !$ &+ (% ) !$ ' $ & '! " 7 '% * $%" ( " %!!$ & %* ( ) & " 74/$ ( . +) ( - $+ ) $ &>$ * $ ,) ( +!& ' %& + ( !%$%'>&$ () $ %) ( )$+ = ( "% % & %" %& + !$ %"%/" %) 3 %) %$% &>$ . +) ( " $+ " !%$%'>&$ ( $ &>$ (% " /)& ( +'!%$ $ " ' &7+( "% ,) ( &4! '%5 ' %& + ( 3$% '/"% N # %5 ')' M " 7++(O2 '%5 ')' ( -+$'%& + ')&) "" N #

%5 ')' )&)%" -+$'%& + O & "% ' &7+( !$+!+ . +) +'!%$ $+ " !$+!$ & & $ )"&%& ( ( -- $ & ' &7+( ( %!!$ & %* R % ""%)"&2 S.

7%! &$ L !$ & ( )5 3+ ( +!& ' %& + () 4 &>' ( $ + % % ( '+& ,) +) %3+ 5!"+$ & 5! $ ' & . % !$ ' >$ 7 $ 7 = %(%!& $ %) ' )5 "% '+( " %& + '%$M+3 )& " = " $ &)$ %&)$ "" &$+() % & ) %$ 7& &)$ ')"& 6 &%& R % ""%)"&2 /S. % + ( 3 = % $+;&$ "% $+/) & () 4 &>' (% + !$+ ) (

(21)
(22)

PARTIE I :

ÉTAT DE L’ART

(23)
(24)

% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ &

F

1 L

A RECONNAISSANCE DE L

ECRITURE MANUSCRITE

+/9 & ( 7%! &$ & ( ( $ $ & -% $ " / "% ( ( -- $ & %!!$+ 7 )& " (% " (+'% ( "% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ & & ( ! - & $ "%& 3 = 7% ) ( %!!$+ 7 .

+) %/+$( $+ (% ) !$ ' $ & '! " ( )5 *$% ( "% ( " $ & & " )$ ( -- $ & &7>' ( $ 7 $ 7 . 1) +) +) & $ $+ %)5 ( -- $ & -+$' ( " $ &)$ & " )$

( (% " &%! ( $ + % % . - 2 +) +) -+ %" $+ )$ " -+$'%& + )& " !+$& !%$ ) * %" ( $ &)$ (% ) /)& ( $ + % % & +) ( $ $+ " ( 3 $ %!!$+ 7 )& " $ + % % (% " /)& ( &$+() $ !+)$ " 7%! &$ ) 3% & ( "% - )$ !%$& )" $ & " ,) " $ %)5 ( )$+ = + 3+")& + & " 4 &>' )$+6

'%$M+3 .

1.1 L’écriture manuscrite : définitions et domaines

:.:.:

-

& +

%($ 6%!$> (+ " ( - & + !%$ ( 7% ) ( & $' () )9 & ( !$ + )!%& + " $ &)$ '% ) $ & . ( - & + + & 5&$% & () ( & + % $ : ( " %( ' 2 )3 >' ( & + . 1+)$ " 3+ %/" $ &)$ 2 + &$%3%)5 + & $ "%& + %3 " ( - & + H & J2 &% ( ,) "% !$ ' >$ % !& + (% "% ( - & + () & $' '% ) $ & + 3 & !%$-% & ' & = + &$%3%)5.

# #! . -. > " 2 5 ) "%& "% ,) $ &)$ 2 $ &2

+)3$%* .

*$ !$ &%& + ( "% "% *) !%$" !%$ ( * *$%!7,) . )E

5 ) 9 E 5 ) E

5 /$ 7% ) ( 4 &>' !%$& )" $ ( * '!"+4 !+)$ &&

$ !$ &%& + . C 9 9 6 5 C

5 )E 9 9 5 ! %"&. C

66 $ &)$ $>& 2 ,)P+ ! )& +'!$ ($ ,) "P+ + %;& + +( !%$& )" $.

0$ $% '%& $ "" () -% & (P $ $ . ' 5 ' E66 5 5$

% >$ ( &$% $ * 2 %$% &>$ . ' 5 '

6 5 C F 5 ' 3 5 ) 9 9

E E E 5 5!$. -%'.

C $ &)$ &$> ' ) .

-$ & + (P $ $ 2 $ (% & + . )E 5 )E

5 ! %"&. & + (P $ $ ) E)3$ " && $% $ .

2 : E 5 2 : E 5 )E

5 8$ % >$ (P $ $ . ' E F 5 &4"

%$% & $ & ,) (P) $ 3% . )E 8 ) D ! 5 N

!$ ->$ $% 8 +) 2 5O P%!!" ,) 2 !%$ 5&.2 = ) E)3$ 2 = ) +" " && $% $ . C &4" $ 7 $ 7 2 %4% & !+)$ %'/ & + (P 5!$ ' $ "% +'!" 5 & ( "% %&)$

& ( "% 3 2 & P %$&% & !%$ !$ ! ( "% "% *) ) ) "" . )E & 5 C !$+ ( ( $ %& + " && $% $ 3 % & = &$%() $ 2 % !% $ !%$ "%

:

7&&!#UUaaa.% %( ' 6-$% % .-$U( & + % $ U & a / ( " % %( ' -$% b% & ( ( & + % $ " * .

(25)

% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ &

L

+ 2 "P% & 3 & !+ &% ( "P !$ &. )E 5 1%$

% %". & " &&. 0 6 . $%!7 ' %$% & $ & ,) (P) %$& & . )E & 5 6 . )E E " &4" ,) " ( & *) ( %)&$ . '!"+ + & ( + "" . .$ . & +) (+ )' & + & &)% & ) !$ )3 . C

'% % & + & ( !%$& )" $ 2 + & (P+-- $ !)/" . ) !")$ ". C % & ( !$+ ()$ % $ = "% & ) (P) !$+ >. 5!$. 3 "" . !

P --+$ $ (P% +$( $ ( ! > + &$%( &+ $ . 6$ ) !")$ ". . $ * &$ ' & (P) +! $%& + (% " " 3$ +'!&%/" (P) &$ !$ . 1%$ ' &+ . 3$ ( +'!& 2 $ * &$ . 1 5 1%$ 5&. 8 "" . $%3%)5 ' )$ ( +!

& ( +$$ !+ (% . ' 3 5 4$ 3 ) '%9) )" . '/" (

& 5& ( "P & () +)3 %) &%' &. )EC 5 )EC 5 ) 2

C +)2 '!" ' &2 C 5

N:O # ; 1 ! %(9. & . 8 > " . '!$) & () "%& !$+!$ ' & $ & = "% '% .

*$ (9. ?) & $ & = "% '% 2 !%$ +!!+ & + = ,) & '!$ ' 2 (% &4"+*$%!7 2 & .

5 5 /$ . '. 5& +$ * %" +) +!

(P) +)3$%* $ & = "% '% . # : E 5 GE

5 C 3 5 '

9 E 5 1%$ 5&. ( & %) %)9+)$(P7) 2 !%$ ) ) %*

%/) - & +)$% &2 (P) +)3$%* (% &4"+*$%!7 +) $ * &$ )$ ) )!!+$& -+$'%& ,) 2 !%$ +!!+ & + = "% 3 $ + '!$ ' . ( & !") !%$& )" >$ ' & ( $&% & 5& +) $ & $ '%$,)%/" !%$ " )$ % & 2 " )$ $%$ & 2 " )$ )!!+$&2 " )$ +/9 &2 & .2 & ,) + & * $%" ' & % & $ )$ = "P 3 & + ( "P '!$ ' $ . 8

5 8 9 5 ' :

E 5 5 ! %"&. )

8 '/" ( & 5& $ " * )52 $ & 7 /$ )2 %$%' 2 !+)$ $&% *$ 2 ( +)3 $& = !%$& $ ( :GJF2 <+$(% . &$ ">/$ # 8

:2 9 ( <% 1+&+ M N!)/" &$ :L J & :L:JO.

D 9 5 6

& ) '+4 ( +'') %& + +$ & " & %!!$ ( + 9+)$ (% + 3 " %& + . "" ! )& B&$ +) ( -- $ & &4" 2 '!$ ' +) . &4" ( $ &)$ ( -->$ & !%$ " )!!+$& )$ " ,) " + &$% " * *$%!7,) N! $$ 2 !%! $2 &%/" && ( * &%" 2 +$( %& )$2 & .O & " '+4 !+)$ " &$% $ N!+ b+ 2 &4" &2 &4"+2 !")' 2 "%3 $2 '% 7 = $ $ 2 & .O. B' " '!$ ' !$ ( ) !%$& *$% ( % & (% ( 3 $ %!!" %& + !+)$ ( $% + ( " / " & 2 &+ M%* & )$ & 2 -% " & & $%! ( & ( +'') %& + 2 " $ & $ & +$ &$> + 3+ & ,) + & !+)$ % !$+() & + %&)$ "" ,)

+) % & * +) !+)$ + )& " & (% " ( %* + & ( $&% '%"%( N!%$M + 2 (4 " 5 2 (4 !$%5 O +) ( %)&$ &c 7 +'' ! 4 7+"+* 5! $ ' &%" 2 (% " () %& + 2 " 5!$ + ( & ' & ` " $ )"& ,) " &$%3%)5 ( $ 7 $ 7 )$ " '!$ ' +) " '% ) $ & + & * $%" ' & / !%$ !%$ " )$ %&)$ . -- & " '!$ ' & * $%" ' & +( "+ ) -+ & !%$& )" >$ ,) $ ( !") -% " " ( 3 "+!! ' & ( 4 &>' %)&+'%& ,) ( &$% & ' & R0 "%A(2:GGJS.

+ $ % & " $ &)$ '% ) $ & 2 + &$% & ' & (% " %($ ( ) 4 &>' N ' 6O %)&+'%& ,) +)">3 ( &$> +'/$ )5 !$+/">' 2 & 'B' ( %3% * - %& 3 + &

& $ * &$ ( )5 ( $ >$ ( R1"%'+ (+ 2 X @+ $ 72 HS2 &+)& " ( -- )"& + & !% +$ )$'+ & . ( !$ ' >$ +)$ ( ( -- )"& &+) 7 = "% &$> *$% ( 3%$ %/ " & = "% -+ & $ & &$% $ !& )$. " $ )"& ,) ) 'B' %$% &>$ 2 % -+$& +$ ) 'B' '+&2 & 9%'% $ !$+() & = " ( & ,) . +")& + !$+!+ 3+ & %"+$

'!+ $ ( + &$% & !+)$ !%"" $ ( -- )"& . + &$% & 3+ & !+$& $ )$ "% "% *) &$% & 2 " " 5 ,) & " %"!7%/ & )!!+$& 2 " &4" ( $ &)$ %)&+$ N $ !&2 )$ -2 ' 5& O2 " +'/$ %(' /" ( )& " %& )$ N 4 &>' '+ +2 ')"& 2 +' $ !& )$O & / & () )$ " &4! ( &c 7 -- &) . &c 7 " !") /% ,) 3+ & +$$ !+ ($ = "% $ + % %

(26)

% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ &

G ( %$% &>$ +" N( * &2 ' ) )" 2 '%9) )" O2 !+)$ & ($ = "% $ + % % ( '+& 2

& ) & ( !7$% .

+'!" ' & ( &c 7 ( $ + % % 2 )$ " ,) "" + &$%3%)5 + & !+$& 2 " $ &)$ '% ) $ & ! )& %) !$B& $ = ( %)&$ &$% & ' & . " & % 3 %* %/" ( ( & - $ +) ( 3 $ - $ " ( & & ( ) $ !& )$ R0 - %2 JS2 ( ( & $' $ ( %$% & $ & ,) / +"+* ,) N%* 2 5 O R0% ( 2 S 2 ( % ( $ = " %!!$ & %* ( " $ &)$ R )" * 2 S +) = " 3%")%& + &U+) "% +$$ & + ( !$+/">' *$%!7+6'+& )$ R a &&2

S2 ( $ 7 $ 7 $ ( '+& 6 " (% ) & 5& (% ) +!& ,) ( ( 5%& + .

:.:.

)5

& )$

% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ & & % &) "" ' & ) (+'% ( $ 7 $ 7 &$> % & - +W " + ( & *) +'') ' & ( )5 & )$ ( %!!" %& + $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ & ) 3% & " '+( ( % ,) & + +) ( % ( " $ &)$ #

− % 9 N&$%() & +

% *"% # O. & 5& & $ + ) !%$ " +$( %& )$ = !%$& $ ( "% &$%9 &+ $ () &4"+ ( $ & !%$ ) ) & ( !+ & .

− % 9 N&$%() & + % *"% # 66 O.

& 5& % & $ & )$ () !%! $ & (+ & B&$ $ + ) !%$ " +$( %& )$ = !%$& $ ( + '%* .

:.:. .: $ &)$ 6" *

)& " %& )$ $ & %&)$ "" ' & = " % ( ( ) &4" & )$ ) %$(+ +) $% +) ( ) &4"+ ( * &%". "+* " ( $ + % % & $!$>& " %$% &>$ +) " '+& $ & !+)$ " &$% -+$' $ %$% &>$ )' $ ,) N&4! O.

$+ !$+!$ & %$% & $ & "% $ + % % 6" * # "% +& + ( +$($ ( $ &)$ N 7%; ' & & '!+$ " ( &$% & O2 "% (4 %' ,) () &$% N3 & 2 % " $%& + 2 " 3 $ () &4"+O

& ,) " && () &$% N%) ) !% )$ ( &$% &O.

D 9 5 2 + + 9

Stylo doppler (déplacement relatif) Aucun papier spécifique Stylo caméra

Papier à texture spécifique Écran tactile

ou tablette PC, Assistant personnel,

(27)

% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ &

:

% *)$ !$ & ( -- $ & +)& " & )!!+$& ( % ,) & + . !$ ' $ "+* " ( $ + % % '% ) $ & +'' $ %" + & & & *$ = ( +$*% )$ " &$+ ,) ') ( ) &4" & ! $' &&% & "% % ( %$% &>$ 3+ $ ( '+& & !7$% %)9+)$( 7) & !%$-+ ') ( "%3 $. ( 7+$ ( '%$ 7 '!+$&% & ( ! & & % &% & ! $ + " 2 ( %)&$ %!!" %& + + & ( 3 "+!! = !%$& $ ( &%/" && *$%!7,) & $ '' & ( &4"+ ( * &%)5 #

− % " ' " ) ' ( %"2 !+)$ "% % & &+ M%* ( -+$'%& + %)!$> () " & ( '%"%( 2 !+)$ "% % ( +$(+ % ' ( %" H.

− % " '+ ( ( " () %& + 2 !+)$ + ( $ " * % & (% % &c 7 ( %!!$ & %* ( " $ &)$ ,) ! )& )$3 "" $ ,) ) -% & = "% -+ ! (% & + * & ( !$+() & + ( $ &)$ R )" * & %".2 S.

− )&% & (% " ' " ) +"% $ ,) ' ( %"2 !+)$ ( & & $ $%! ( ' & " ( -- $ & %) " %)5 &$+)/" ! 4 7,) & '+& )$ N1%$M + 2 " $+ `O & %)5 7

+"% $ N(4 " 5 2 (4 !$%5 O.

− & (% " ) 3 $ ( $ ) + 2 %3 "% !+ / " & ( !$ ( +& 2 % +&%& + 2 + $3%& + ( &+)& &$% $ & & +$%" R a M 2 S ( ( -- $ & & $3 % & ( "% $ ) + .

:.:. . $ &)$ 7+$ 6" *

%)&$ %($ %!!" %& - ( "% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ & & "% $ + % % 7+$ 6" * 2 "% $ + % % % " ) %!$> " &%! ( )' $ %& + () (+ )' & !%! $ & % !% -+$ ' & ) +/9 & - ( &$% & ' & & '! $ " +'' $ + % % 6" * . ( -- )"& '!+$&% & & ( +" $ " $ & () $ & () (+ )' & ,) ! )& B&$ /$) & !%$ " 4 &>' ( )' $ %& + '% %) !%$ + + & 5& . "+* " (+ & (% " '%* / ( ' + "" !%$ $ " '+& %3% & ( " $ + %;&$ . ( -- )"& + & "+ ( B&$ & >$ ' & $ +") & " "+* " ,) -+ & + & % &) "" ' & + & +$ &$> /" )$ ( %!!" %& + !$ & "" ,) #

− % " &)$ %)&+'%& ,) ( (+ )' & '% ) $ & # " &)$ ( %($ !+ &%" '% ) $ & & &$ %)&+'%& ,) () +)$$ $ R<%$+) 2 :GGLS2 " &)$ ( '+ &% & ( 7>,) R +$ M 2

:S `

− % $ + % % & &$% & ' & %)&+'%& ,) ( -+$'%& + '% ) $ & !$ % # % %"4 ( -+$')"% $ R $+)52 :GGL X +d% + 2 S !+)$ " *$% ( %(' &$%& + !$ !%" ' & N 2 % ( %""+ %& + -%' " %" 2 $ +$ 1)/" 2 `O. − % )' $ %& + ( +"" & + !%&$ '+ %" 2 ( %$ 73 2 (+ )' & % 2 +''

!%$ 5 '!" " !$+9 & 0 N!+)$ * &%" &+ 0++M +- &7 % O (+ & " +/9 & - & ( + 3+ $ ) '/" ( +)& " ! $' &&% & " % > ( &% & & +""%/+$%& - = ( " 3$ )' $ () 8 >' > " R0+) 7 2 S & 0 8 IJ2 !$+*$%'' ( )' $ %& + & (P ( & + 74! $& 5&) "" ( "P '/" () +$!) (

7&&!#UU7J::::.aaaJ.7!. +'U*+'+/ " U-$U-$U ) &+' $ &+$ U ) UM 7.7&'"2 %$& " %/" && 1 1 -% & ( "P7\! &%" @ ) &%/" ' & % - " .

H

7&&!#UUaaa.3 + +/9 & . +'U U!(-U ( ' ( %!$+ .!(-2 !$ &%& + ( ( ! 4 & '2 %!!" %& + !+)$ " (+ & )$ ,) ! $' & ( $ $ & ( )' $ $ " )$ +$(+ % %3 ) !%! $ & )

&4"+ +!& ,) .

J

(28)

% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ &

:: /$+) ""+ & '% ) $ & ( " E)3$ 8 , ( ) &%3 "%)/ $& R +"% 2

HS.

− % $ 7 $ 7 ( -+$'%& + (% ) /% ( (+ )' & '% ) $ & & "" ,) " ( & - %& + () $ !& )$ R0 - %2 HS.

"+* " ( $ + % % + & ) +e& &$> "+)$( & $' ( !) % ( %" )"2 ' '+ $ & - % $ & %!!" ,) & !% %)5 !%$& )" $ +) ! & & -$% &$) &)$ + &$% $ ' & %)5 "+* " ( $ + % % 6" * ( & (%3% &%* = ( %!!" %& + " *>$ & = ( +$( %& )$ 2 %* (% ( !+ 7 . +) &$%3% "" $+ '%9+$ &% $ ' & (% & %5

&6=6( $ ") ( %!!" %& + %4% & ) /+ +'!$+' ! $-+$'% U&% "" () 4 &>' .

:.:. .H + % %

% !$ !%" ( -- $ &$ " ( )5 (+'% ( " $ &)$ '% ) $ & 6" * & 7+$ 6 " * 2 +)3 & &$% & !%$ ' &2 $ ( (% "% %&)$ ( (+ = &$% & $ N& '!+$ "" +) !%& %" O & ( " -+$'%& + ! $& & ,) " + ! )& 5&$% $ (% ) /)& ( $ + % % . 7 '% ( $ + % % + & !+)$ %)&% & *"+/%" ' & +'') & ( " & &$+ +& + " # " !$ &$% & ' & 2 "% $ + % % 2 " !+ &6&$% & ' & .

!$ &$% & ' & + $ & " % ,) & + & "% +$'%" %& + ( (+ . " $3 & = )!!$ ' $ " /$) & () & !%$ " + & 5& ") 6'B' "+$ ( " % ,) & + N-$ ,) ( 7% & ""+ %* ( "% &%/" && *$%!7,) 2 ,)%" & ( )' $ %& + () % $2 5&$% & + () & 5& (% ) (+ )' &O & )5 * $ !%$ " 7)'% R0 * +2 :GGJS. % ) %!!" %& + '+ + )& " %& )$ + 7 $ 7 $% = $ ($ " (+ ( ! (% & ( 3%$ %/ " & ( " )& " %& )$ ! (% & % !$+() & + ( $ &)$ # 3 & 2 -+$' . % ) %!!" %& + +' $ !& )$2 "

4 &>' ( 3$% B&$ = "% -+ ( ! (% & ( 3%$ %/ " & & $ & &$% $ !& )$.

% $ + % % ! )&6B&$ ( +'!+ ( )5 !%$& # "% *' &%& + & "% $ + % % !$+!$ ( (+ . % !%$& *' &%& + + & = ( +)! $ " (+

+) 6 " ' & +'' ( " &&$ (% ) '+&2 +) ( '+& (% ) & 5& ,) $+ & %"+$ ( & - & & ,) & .

!+ &6&$% & ' & ! $' && & ( '!" - $ +) +$$ * $ " &%! !$ ( & !%$ " %!!+$& ( + % % " 5 %" 2 *$%''%& %" & '% & ,) . + % % " 5 %" + & * $%" ' & " !") )& " (% &+)& 4 &>' ( $ + % % ( $ &)$ . " ! $' && & ( 3 $ - $ "% !$ ( ) '+& (% ) ( & + % $ 2 && 3 $ - %& + ! )& %3 $ $ +e& ) -+ & + ( "% &% "" () " 5 ,) 7+ . +'/$ )5 &$%3%)5 + & !+$& )$ " +!& ' %& + ( && +! $%& + # % > %) " 5 ,) R \& 2 :GGFS2 %$ 7& &)$ () " 5 ,) 2 $ () & + () " 5 ,) R ""+)52:GGL], $ 7 $ 7 ( ( &% &$ " '+& +/ $3 & 7% ) ( '+(>" '+& () " 5 ,) R %$/+ "2 JS. &$+() & + ( '+(>" ( "% *%* ! $' & * - %& 3 ' & ( %' " +$ $ " &%)5 ( $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ & . & %5 & $ "%& 3 ' & $ & (% " (+'% ( " $ & R1 $$%)(2 HS & /% )$ ( &$%3%)5 % & $ )$ $ + % % ( "% !%$+" .

!$ !%" &%! -+$'% & "% $ + % % ( " $ & + & ( ( " % + !%$& )" >$ ,) ( ! ( & () + & 5& & !$ !%" ' & () &4" ( $ &)$ ,) +) %""+ ( $ $ !%$ "%

(29)

% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ &

:

1.2 Styles d’écriture et schémas de reconnaissance

$ &)$ '% ) $ & & ) 5!$ + " /$ !$+!$ = 7%,) ! $ + 'B' $&% $>*" ( !$+() & + ") + & & * . ( -- )"& $ + &$ !%$ " "+* " !+)$ $ + %;&$ ( " $ &)$ '% ) $ & & & ( ) !%$& ( "% *$% ( 3%$ & ( &$% !+ /" ( 'B' %$% &>$ & ( %)&$ !%$& ( " 7%; ' & ( %$% &>$ = " & $ )$ () '+&. % "% ) & () (+ )' & +) +) -+ %" $+ (%3% &%* )$ "% $ + % % () (+'% ( " $ &)$ "%& 6" * ,) +) & $ .

:. .:

4! ( $ &)$ '% ) $ & $ +

) .

*$% ( '%9+$ & ( %!!" %& + ( !+ /" % &) "" ' & )$ " '%$ 7 '!+ & ) $ &)$ + %&)$ "" !+)$ " )& " %& )$ # %$% &>$ ! - ,) N $%-- & 2 ' &f$ & $KO 2 $ &)$ " &&$ %! &%" 2 $ &)$ ( &% 7 N<+&FO. 4 &>' ( $ + % % % + &$% & + & +$ $ "%& 3 ' & $ &$ & # + ! )& & $ !%$' " !") $ !% () $+ +-&

$% $ / $L2 4 $ !&G2 ') : . % ! < = $ "") &$ ( )5 %"!7%/ & ( !$+() & + *$%!7,) + &$% & .

D 9 05 *3 +

( & *) !$ !%" ' & &$+ &4! ( $ &)$ # " $ !&2 " )$ - & " &4! ' 5& . ) %$% & $ " $ &)$ ( ) '+& " &&$ !%$ . % $ + % % & % "%$* ' & '!" - %$ ) *' &%& + !74 ,) 5 & . % *' &%& + () '+& " &&$ $ )' *$+ >$ ' & = "% ( & & + ( !% 2 +$$ !+ (% %3 " %/ ( !+ $ (

&4" & ! (% & ) & '! - 5 & ) $ + % % /% %$% &>$ .

) 6 +$$ !+ ( = ) '+& +W&+)& " " &&$ + & %&&% 7 . $ &)$ )$ 3 & ( & %&)$ "" 2 +)$% & & $%! ( !%$ +!!+ & + = " $ &)$ %"" *$%!7 .

7&&!#UUaaa. % ( .+$*U!%"'U $- 4a7 $ U ( 5 -$.7&'"2 "+* " " /$ !+)$ ( %!!" %& + 1%"'.

K

7&&!#UUaaa.%$& +'!. +'U '%$&a$ & $.7&'2 & +-- " () "+* " '%$&f$ & $ N O.

F

7&&!#UUaaa. . +'U!$+() & U9+&U2 & +-- " () "+* " <+& N O.

L

7&&!#UUaaa.' $+ +-&. +'Ua (+a '+/ " U(+a "+%( U&$% $ / $.' !52 $+ +-& &$% $ / $.

G

7&&!#UUaaa.3 + +/9 & . +'U2 & +-- " ( 4 $ !& N8 + /9 & O.

:

7&&!#UUaaa6 + 5." !K.-$Ug" - 7&QU ') U2 !$ &%& + ( ') 2 1K Alphabet Graffiti

(30)

% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ &

:H &4! ' 5& & ) +'/ % + ( ( )5 &4! !$ ( & .

D 9 /5 ! 9 D E

$ &)$ )$ 3 !$ & " %3% &%* ( ) " % + -%3+$ % & "% -") ( & & "% $%! ( & () * & . "" % ( = "% ! $ !& + ( " $ &)$ ( ) '+& +'' ) &+)&. -% & ,) $ & ( $ & ' & )$ - ! $b+ & " " &&$ +'' ) 7%; ' & # $ $ %&&% 7 . -% & ,) % ( %/+$( $ & $ !& !) )$ 3 ! $b+ & " " &&$ +'' ) '/" ( &$% $ & !) %&&% 7 N * & O. && ' &7+( ! )& &$%; $ ) $ &)$ )$ 3 + -") ( 2 % %( () = ) +)!)$ (% " * & ( +'') %& + 2 $%" & ' & ( "% !$+() & + *$%!7,) & ) $ ,) ( -$ %* (% "% ! $ !& + ( ) '+& +'' ) &+)&. %!!$ & %* & "% $ + % % () )$ - +) () &4! ' 5& + & / %) +)! !") +'!" 5 ,) (% " % () $ !& & ! )3 & B&$ ( $ & ( "% 'B' -%b+ ,) !+)$ " -% & + & ( ) '% >$ *"+/%" + & !%$ ) %!!$+ 7 % %"4& ,) .

:. .

+( ( $ +

%

%

7+ 5 &$ " ( -- $ & %!!$+ 7 & -+$& ' & ( ! (% & ( " %!!" %& + +W 5 $ "% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ & . )5 !%$%'>&$ ( " %!!" %& + + & = !$ ($ +'!& !+)$ 7+ 5 # "% &% "" () 3+ %/)"% $ !$+!$ = " %!!" %& + 2 & " +'/$ ( $ !& )$ .

% !$ ' >$ %!!$+ 7 + & ) $ + % % *"+/%" () '+&2 "" & (%3% &%* %(%!& %)5 " 5 ,) ( &% "" $ &$ & . % ( )5 >' %!!$+ 7 +$$ !+ ( = ) ( +'!+ & + () '+&

" &&$ & "% $ + % % () '+& 3 % ) ( & - %& + ( " &&$ ,) " +'!+ &. "" & / %) +)! !") %(%!& !+)$ ) %!!" %& + ')"& & +' $ !& )$ & (% " %($ = 3+ %/)"% $ & () .

:. . .: !!$+ 7 *"+/%"

%!!$+ 7 *"+/%" & ( ( !$ !%" ' & = "% $ + % % ( " &&$ +" 2 +) ( '+& +" . + !$ ! & ( ( $ $ " & & !%$ ) '+(>" *"+/%" ) ,) & ( 3 /" . ) '+& $% ( $ & !%$ ) '/" ( %$% & $ & ,) ( &% "" - 5 +) 3%$ %/" -% % & !% $ - $ 5!" & ' & = ) '+(>" ( " &&$ . &4! ( %!!$+ 7 & !") "%$* ' & )& " (% " (+'% 7+$ 6" * R $+)52 :GG: X ""+)52 :GGK X ) "" 3 2 :GGFS ,) (% " (+'% 6" * 2 +&%'' & !+)$ "% $+/) & ( " %!!$+ 7 -% %)5 /$) & & %)5 ( -+$'%& + ( " $ &)$ & " %!!" %& + ! - ,) & "" ,) " &$% & ' & ( 7>,) .

1+)$ "% $ + % % ( %$% &>$ +" 6" * 2 ( -- $ & 3+ + & & 5!"+$ +'' " & 7 ,) ( ' +$$ !+ (% R + ""2 : X 0%7"'% 2 :S 6 %" * ' & & '!+$ "2 %!!%$ ' & "% & ,) N "% & '%& 7 * % *"% O2 ( &% &$

(31)

% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ &

:J

%$% & $ & ,) & ( %!!$+ 7 &%& & ,) +'' " M6!") !$+ 7 3+ NM6!!32 R 7a M2 :GGKSO2 " $ %)5 ( )$+ N 2 R )4+ 2 :GG: X 4+ 2:GGK X 1+ + 2 :SO +) " '% 7 = 3 & )$ )!!+$& N 8 2 !%$%&$ = 3% & '%$* 2 % *"% !+)$ )!!+$& 8 &+$ % 7 2 R8))$! 9"2 X 7'%(2 JSO. +) $ 3 ($+ (% "% & + ) 3% & %)5 -+ ( ' & ( ( -- $ & "% - )$ )& " .

+ $ % & "% $ + % % ( '+& '% ) $ & 2 ) *$% ( !%$& ( &$%3%)5 !+$& & )$ ( '+(>" !%$%' &$ ,) & " ,) " '+(>" ( %$M+3 % 7 N 2 % *"% !+)$ (( %$M+3 +( " O. " %* & -% & ( %" )" $ !+)$ &+) " '+& () " 5 ,) ) +$ ( 3$% '/"% ( "% 7%; +/ $3 !%$ $%!!+$& %) '+(>" . $ & + 3%/" & '! 6 $ " ) ,) ' & (% " %($ ( ) 3+ %/)"% $ $ &$ & & - * +) )& " % & ( %!!$+5 '%& + + () % & = ( +")& + +) 6+!& '%" .

:. . . !!$+ 7 % %"4& ,)

+ &$% $ ' & %)5 %!!$+ 7 *"+/%" +W+ ! )& !% $ + %;&$ ( '+& + '+( " 2 " %!!$+ 7 % %"4& ,) (+ ) !") *$% ( +)!" & * $ & %) 4 &>' $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ & 6" * N & 7+$ 6" * O. "" %!!) )$ ) ( $ !& + !")

-+)3 & " = "% &$) &)$ %"!7%/ & ,) () 3+ %/)"% $ # '+(>" " &&$ 2 '+(>" '+& +) ( !7$% . ) '+(>" '+& $% + &$) & !%$ + %& %& + ( '+(>" " &&$ ,) " +'!+ &. " &&$ !+)$$% "" 6'B' B&$ ( +'!+ +) & & 2 *$%!7>' +) ( /)&2 +$! & - ( " &&$ .

+'/$ '!+$&% & ( 4 &>' ( $ + % % 6" * & 7+$ 6" * + & /% )$ && %!!$+ 7 & ! )3 & ( & *) $ !%$ " )$ '+( ( "+ %" %& + ( %$% &>$ (% ) '+&. ( " '' ( %4$ R %4$ 2 :GFHS &$+() & "% !$+/" '%& ,) ( %!!$+ 7 % %"4& ,) # 1+)$ &$%; $ " '+(>" ( " &&$ " -%)& !+)3+ $ "+ %" $ ( $ >$ 2 & !+)$ " "+ %" $ " -%)& %3+ $ %!!$ " '+(>" ( " &&$ . ( & *) &$+ 3+ ( "+ %" %& + # "% $ + % % % *' &%& + 2 "% $ + % % /% *' &%& + '!" & & "% $ + % % /% *' &%& + 5!" & .

+ % % % *' &%& +

'+(>" %!!) )$ ) ( & & + ( "% !$ ( ) " &&$ 2 & (+ )$ ) '+( " %& + &%& & ,) ( K " &&$ ( " %"!7%/ & ( ! (%'' & ( "% *' &%& + . 1+)$ "%2 " & % $ ( )& " $ ( " ' & 3%$ % & ( &$% & %$% & $ & ,) " ' &% $ (% " /)& ( ) +'!%$% + +) ( $ ' %& + ( 7%,) "% . % ' &7+( %!! " M6!!3 !+)$ M !") !$+ 7 3+ & ) ( ' &7+( " !") " ' &% $ . "" + &

'!" ' & = ' )$ $ ) ( &% &$ " (+ = $ + %;&$ & &+) " 5 '!" !$ & (% "% /% (P%!!$ & %* %- (P ( & $' $ " M !") !$+ 7 . " )-- & %"+$ ( ( & $' $ = ,) "" "% %!!%$& & "P+/9 & ,) & + . % " 4 &>' 6" * 2 + ! )&

+& $ "% & 7 ,) ( 7a M & "*$%' ,) )& " ) $ ( $ %) ( )$+ %)&+ % + %& - %/+"+ R 7a M2 :GGLS !+)$ 7%,) %$% &>$ . % !%$& )"%$ & ( $ %) $ ( (% ) +'/$ ( +$& ( & ,) %) +'/$ (P &$ 2 " /)& &% & %"+$ (P+/& $ ) +$& "% !") !$+ 7 !+ /" ( "P &$ (% " % (P) (+ %!!%$& % & = "% /+ "% .

& !7% &$ % & () &$%3%)5 & !$ & ) 4 &>' ( $ + % % ( '+& '% ) $ & )$ - /% )$ ) & 7 ,) V!%$ '+(>" V & )$ ) %!!$ & %* ')"&% ( "%

*' &%& + %$% &>$ & ( '+(>" ( %$% &>$ +'/ % & !$+*$%''%& + (4 %' ,) & %!!$ & %* ( $ %)5 + 5 + & R &$ 2 :GGL X &$ 2 S.

% $ +'!+ & + () '+& " &&$ & /% ) & )$ ) &$%& * ( !$ ( & + U3 $ - %& + . %!!$+ 7 + & *) ( !%$ " " 5 ,) ,) -+)$ & ) +'/$ $ () &

(32)

% $ + % % ( " $ &)$ '% ) $ &

: ( % ( (%& . ' &7+( !$ & & " %3% &%* ( !% !+ $ " !$+/">' ( -- " ( "%

*' &%& + " &&$ & + & +!& '%" 3 6=63 ( '+& .

%!!$+ 7 ( $ + % % % *' &%& + + & " ' & * $%" ' & %)5 '+(>" " &&$ 2 !+)$ ( $% + %" )"%&+ $ & +'/ %&+ $ . %!!$+ 7 /% *' &%& + ,)% & = "" ! $' && & ) 3 %) ( ( $ !& + !") +)!" %) 3 %) " &&$ & 'B' - $ )$ = "% " &&$ +'' " *$%!7>' . "" + & %(%!& %)5 *$% ( 3%$ %/ " & ( " $ &)$

%&)$ "" . ( )5 !$ !%" ' &7+( ,) !$ (+' & + & " $ %)5 ( )$+ & " '+( " %& + '%$M+3 . ) !+ & ( 3) &7 +$ ,) & () &$ "2 "" + & "%$* ' & '+ &$ " )$ -- % & . ! (% & " )$ %!!$ & %* & +$ %)9+)$( 7) ) )9 & ( $ 7 $ 7 ( % &)%" & . +) $ 3 ($+ !") ( &% " )$ )9 & (% " 7%! &$ H. $ &$+)3 *%" ' & ( 3 $ ' &7+( ( $ + % % ( -+$' /% )$ "% &7 +$ ( "% "+* ,) -"+) 2 " "% - )$ M6!!32 " '% 7 = 3 & )$ )!!+$&. ?) " ,) + & " "% - )$2

" & * $%" ' & +)!" %)5 7%; ( %$M+3 !+)$ / '+( " $ "% +& + ( ,) & '!+$ "" ( " $ &)$ .

*' &%& + 5!" &

% *' &%& + 5!" & 2 ( & %) *' &%& + N !)& *' &%& + O -- &) ) *' &%& + % !$ +$ 2 "" + &$) & ) *$%!7 ( &+)& " 74!+&7> ( +)!)$ () '+&. *' &%& + &$ & & $%$ ' & )& " '% !")&\& ) " *>$ )$6 *' &%& + " &&$ ,) " "% - )$ ( 3$% 3%" ( $.

D 9 5 # 66 9

3 9 H I

% *)$ "") &$ !$+ ) )$ "% $ + % % () '+& ) . &$ ( 3 $ 74!+&7> ( " ' & ( %$% &>$ + & -- &) 2 " " ' & +/& ) + & +'!%$ = "%

Classifieur de caractères/graphèmes u u u n n n Segmentation implicite Segmentation OUTSEG Analyse syntaxique par rapport au lexique

« u n »

Segmentation explicite Segmentation INSEG

Figure

Illustration des différentes sorties

Références

Documents relatifs

Exceptions : des pneus, des bleus Les noms terminés par ou ont leur pluriel en

Exceptions : bail, émail, corail, soupirail, travail, vitrail, vantail font leur pluriel en aux. Les noms terminés par x, s ou z ne changent pas au pluriel

Dans ce chapitre, nous avons étudié différentes approches pour la détermination du nombre de composantes N s d’un signal InSAR affecté par un bruit multiplicatif.. Dans

Un certain nombre de connaissances a priori sur l’´ecriture manuscrite ont ´et´e analys´ees et utilis´ees pour retrouver l’ordre du trac´e. Seules les lettres isol´ees faites

Les paramètres des NSHP − HMM des modèles de lettres sont : hauteur de 20 pixels, voisinage de 3 pixels; le nombre d’états normaux pour un NSHP − HMM correspondant à une lettre

Notre travail consiste à la conception d’un système de reconnaissance d’écriture manuscrite arabe dans un vocabulaire limité, nous proposons une approche hybride basée sur

Parce que ce qui est fascinant dans le livre de Bernstein, c’est qu’il fait émerger, à partir d’une analyse phénoménologique des deux préjudices radicaux que sont la torture et

L'adoption d'une innovation est une décision permettant la pleine utilisation d'une idée nouvelle comme seule voie favorable pour résoudre un problème (Rogers, 1983).