1. Pour aller à la chasse, les hommes aiguisent tout d'abord les flèches./
2/3. Après cela vient le moment de la préparation "spirituelle"./ Et le matin, ils partent à la chasse; ceux qui ont des chiens les emmènent./ 4. Une fois dans la forêt, ceux qui possèdent des chiens partent d'un 5. côté et ceux qui vont faire le guet d'un autre côté./ Et chacun est
à son poste : ceux qui ont des chiens font du bruit pour chasser les 6. animaux; les autres chasseurs font le guet./ S'ils ont bien dormi,
ils tuent des animaux.
7/8 Après avoir abattu des bêtes, ils vont dans une clairière./ La, ils 9. commencent à partager le butin de la chasse./ Quand le partage est
fait, ceux qui possèdent des chiens reçoivent la part de viande qui 10/11. est destinée aux bêtes./ Ils prennent cette part./ S'il reste de la 12/13. viande, on termine le partage./ Chacun prend sa part./ Quand tout est 14/15. terminé, ils retournent au village./ La chasse a été bonne,/ les chas
seurs ont eu de la chance./
16. A ce propos, j'ai parlé tout à l'heure d'une période de préparation 17. "spirituelle"./ Chez nous, il est interdit d'avoir des rapports avec 18. une femme avant d'aller à la chasse./ La nuit qui précède la chasse, 19. les femmes dorment à part./ Les hommes aussi doivent dormir seuls./ 20. Si toi, un homme, tu as des rapports avec une femm.e, la chasse ne sera 21. pas bonne, vous ne tuerez pas de bêtes./ C'est pourquoi, chez nous,
il y a cette période de préparation "spirituelle".
22. Depuis l'arrivée des blancs, vous, les jeunes, vous ne voulez pas 23. faire comme les aînés./
Pn
temps de nos ancêtres, la chasse était 24. une affaire sérieuse./ î'ais vous, maintenant, quand vous décidez d'aller à la chasse, vous commencez d'abord par avoir des rapports avec une femme.
11
RECIT III
PANZI YA GIGWËLA
1. Gëmbo dyèdu, giùgumbudi gugwèla mukédu, lêmba dyaye nd syàye afwëde- guvwàngSna./
2. Eye giùmonyi môna-mukedu wàgudwa gumujima, muwâleza syaye nd lemba dyaye
I I ^ ^
egi : "-ngâmbna môna-mûkêdu, ngâmbna pînya (ya) mdkêdu, inSenu mungdgwelele mûkèdu."/
" 7 yv '
3. MugugwSla gwà mukedu, syàye nû lemba dyaye afwëde-guzQla madSmbe; mwSya gùdilêmba dya mukèdu./
4. Tegu gûhSna "màdSmbe à pïpa", "màdSmbe à wîmbu" dwâna-gudâmega./
5. Gyahanyi mâdômbe à pipa, madSmbe w5wo àna-gdnwïwa, àdâ mwàgumbudîwa wâla, adâ mwàdunyiwa wâla./
6. Lembarufwëde-gûnwa madëmbe, lemba dyarmûkèdu àfwëde-gûnwa madëmbe./
^afwSde mûkëdu
7. Gyanwi mâdômbe, gwàhwa, ënwe mùmwâvÔduga./
8. Mumwaya mugühànga ndSmbu yà mbëngo yà gûsùmba madëmbe agwà(w)o./ 9. Gimwîzi nu màdSmbe à mujïyâdi, mwâdùdïl ênzi gëmbo dyà lemba./
10. Lemba gyamigùmbudi wâla, dangwëdi, wàmizQla, wàya nênu gëmbo dyà mvwMzi./ 11. Mvwâzi ùdi dâda wa mdkôdu; dâda wavwala mdkêdu./
< '
1 ^ .12. Gimwënzi gëmbo dyà mvwSzi, mwàya mguhân ênzi madëmbe agwàwo./ 13. Tegu, lemba dyarmûkëdu gümilâgula./
^mukèdu
14. Mwamulagula gùdi dâda-mvwâzi./ 15. Gyanulâgula, gwahwa./
T
16. Ënwe, dàngwëdi, mwazula màdëmbe agwàwo, murawâhwa sya-mûkëdu, syà-mdkëdu, gyànwi, gwahwa./
17. Lemba gyamigùmbulawâla, sya-mûkëdu 15 gwênzi adi nu gima
18. gya guzwël(a) ênzi lo./ Mumwïla lêmba nû mvwâzi àna-gwîvulangâna, dàngwëdi àmibùla gilëmbe ègi : "mugigwëlâ gyà mûnàmi, mufwëde-gùngûhwa mafûnda a mbëngo ginana."/
19. Giùgadi nu mbôngo, mùmwâyanziga mugûlwila tàlo./
21. Girawïzi ufùgu wa mûjïyâdi, rawez(a) ênzi nu màdSmbe agwàwo mugQhwa ugwënu./ 22. Gimùhanyi mâdèmbe gudidâda, dangwSdi, mwêne wanwa./
23. Wadîllula mùjîma; wandbùla gilBmbe./
24. DangwSdi, dyêza mindèle, tSlo syâ pïlâ lo; mafünda syâ nu mïgSgo gûbwa./ {gwêza
mwêza
25. Ëswe hadwàgêsile gilênge, mugugwëla mukëdu, Ib gwâgo gwagêsile tSlo syàvûla lo./
26. Dangwëdi gwêza syâ pïlâ lo./
27. Dangwëdi, mùgûhwa mûkëdu, màfûnda syâ nd màfûnda !/ 28. Hâha syâ,rhêza mazâila, pïlâ lo./
\gwêza Imwêza Vdyêza
Y ^ w
29. Gyagûlbmbi mâzaila màgOba àdSnu, mùmwâyanziga mugdlwila, tïi, mbSla igwào,
- i,
mwagûvwila kenda./
30. Muwâfùda midi magëba àdâdu, îvu 16 màgSba àyâdi./
31. Giùhânyi mbongo, tëgu, ngâzîmbila, mbëla igwào, muwâhàna màdbmbe àdûhu nû ïzëza, mwàguhwa mukëdu./
■i ^ ^
1
32. Muwaya nenzi mugüdalangëna ifu, mugudàlangSna ivu nanyi udi nu îfu yabôla, yala îvu 16 mùkëdu üdi nû îfu yabSla./
33. Ivu mukedu ùdi nû îfu yabôla, ëye, yàla, muwâySnziga mûgudàla./ I “•
34. Mwên(e) ênzi mûkëdu na gùgudàla./
?
35. Mùfwëde-gunënga tïi, îvu mûkëdu wàmïda, wàbuda; gimwënzi nu mbna, waya mugufûda gîwa gigwëla gùdidâda mûkëdu./
36. Giwënzi nu mùkëdu nu mbna, muwâyànziga mùgulwîla tàlo./
37. Gwàgësa mbbngo màzSila màgîîba àdSnu, îvu 16, muwâfùda màzaïla màgîlba àdâdu, îvu 16, màzaïla màgîlba àyâdi./
38. Gëmbo dyëdu, gyâna-gugwëla mukèdu gybgyo, gëmbo dyëdu, guGipQga, gyâna- gugwëdiwa mukèdu gybgyo./
39. Gudilêmba, gûwàhanyine tegu madbmbe, àfwëde-gùgûbùl(a) ênzi gilbmbe gigwào./ 40. Musigidêla ya GipOga hàgêsile tegu lêmba afwëde-gùgubùla gilbmbe, mîdi
rawàgîsile gwàgêsile imôsi nû sîkâma sidânu./
41. Lêmba gyagwaji kômbo, mwagûhwa./ 42. Gudidâd ênzi, gidëso gîmôsi.. /
13
43. GiQgwëdi, gwàhwa, dada gugûhwa kombo siyâdi : kotnbo imôsi, idwâna- gûdâmega ëgi kombo y a mâdy&go./
>1 I I
44. Mwaisïya hëne hSho, münwâdya./
A ^
45. kombo igwào,
ya
ndûmbu; gyagûhwi, mumwâya mgusiya nu mùgazyaye gëmbo, münwâdya./46. Gëmbo dyëdu, gigwëla gîgyâna-gühïda gySgyo,/
47. îvu ênzi mâfügu ahida, yala nü mùkSdu nu guvwàngânâ lo, wâla wafw3na mùgüfwa./
48. Mugûfwa gwa wâla mudi ênzi nü pànzi sigwào./
49. ufwSde-gudïzïga pànzi syavSla syâna-gugühànga mukëdu./ 50. îvu mâlimba amona egi panzi yïyi înene, wâla ufwëde-gQfwa./ 51. Gudi ndâmbu sïyâdi./
52. Afwëde-gudàla^gana müdi nü àna./ I ^IVU
53. Wâla, giùgadi nü àna, gûfwa gwawo gudi mutindu wêka./ 54. Mbëngo syà wâla gugüvùdudïla, îvu wâgônda mbna./
I
55. îvu wâla udi nü mbna mbSngo gùgüvùdudilâ lo, mumwïla nu ànaye âdi mûgâji./ 56. îvu wâdùna anàye, mbSngo gugüvùdudïla nâsyo./
57. Êye gudïla ênzi âna lo./
58. Amindële ana-gülêgi gigwëla, gëmbo dyëdu, gidi gusumba, egi andômbe ana- güsûmba agâzyao !!/
•a ^ y 2 ,
59. Lo gwedu dwana-güsümba âkedu lo./
60. Gidi "gigwëla" mümwïla mukèdu^wàna-gwënd ênzi mugüdàla âpàngi syenzi./
''wàya mgudâla gïnënzi vîîlo wàya mgudâla syenzi.
61. Amindële ana-gülêgi madyâsi, mwayapnônzo ya Nzâmbi./
tjnSnzyanzâmbi.
62. Ëswe^gudwàgônda nzo ya Nzâmbi, madiâsi edu adi gigwëla./ 1didwàgênda
\ mudwàgônda (hadwàgônda
63. Mügxdi gidimbo^mugudiziga ëgi mükëdu ngàmügümbula./ ^mugudizig êgi
64. Lo gwâgo gQdi gusùmba lo mumwila wâla giùfwi, mükëdu wàfwëna müguvuduga gèmbo dyào./
A
65. Gugâle gdsümba, mükëdu Ib gwênzi afwëde-gwënda gëmbo dyào lo./ 66. Wabwa muhïga./
RECIT III
L'AFFAIRE DE LA DOT