Lavreg Tonton Filip
Brasañ plijadur Tonton Filip, d'an termen ma oa c'hoazh foarioù, a oa mont da foar Sant Laorañs e Bro Klegereg. Ne oa ket a harz gantañ an deiz-kent !
– « Faot din bezañ gwisket fresk, gant ur roched houarnet brav, ur jiletenn mod nevez... »
Ar bloaz-se, war an oll, Tonton Filip en devoe prenet ur lavreg, pe kulotoù mar kârit, unan velouz evel ma zouge pitaoued ar c'hornad. Kemeret a oa bet gant ur marc'hadour a dremene dre ar maezoù da werzhiñ kement seurt miheraj... Kent monet da gousket, Tonton Filip, eveljust, a ra un añse gant e lavreg :
– « Gast ! Re hir eo an divharr anezhañ. Ruziñ a raont war an douar ! Razh an dud a skrigno da c'hoarzhiñ er foar doc'h man gwelet !
– Savit un tammig ar brikolenn ! a lâras e vaouez.
– C'hwi a wel a-walc'h e kerzhan warnezhi, eme Tonton Filip. Re hir eo ar lavreg-mañ : ret e vo deoc'h, plac'h, er berraat un nebeut.
– Fe dam ! Labouret am eus ma gwalc'h tro an devezh, skuizh-brein on. Monet a rin abred da gousket.
– Else, a zistag Tonton Filip, ne c'hellin ket me dougiñ ar meni lavreg-mañ arc'hoazh da vonet d'ar foar ! »*
Setu bremañ o tostaat e verc'hig Anna, daouzeg vloaz dezhi.
– « Hama ! Ma merc'hig, c'hwi eo ar wellañ ! C'hwi a verray aes bras ma lavreg din. Ho mamm a zo sklommet he bizied dezhi henoazh. »
– Ya, sur tatad, mes...ne c'hellan ket ! – Na perak 'ta ?
– Man deverioù skol a zo da skriv, ma levroù da zeskiñ, ha mamm ne c'houlen ket ma choman da loskiñ goloù.
– Mat ! a huch Tonton Filip ; div vaouez en ti, div vaouez a netra.»
Tonton Filip a ya da gousket, taeret ruz...
Moereb Janet a oa berped an hani ziwezhañ da glask he gwele. Hi a wel lavreg an Tonton war ar gadoer, gant he divharr re hir :
– « Paour kaezh den ! N'hellin ket ur seurt er leuskel da vonet d'ar foar gant kulotoù seurt-se ! Mezh am bo gantañ ! »
Ha moereb o kemer he gultan, un nadoez ha neud. Doc'htu emañ daet ganti
troc'hiñ, krignat, gwriat ha pakiñ ur roc'han mat ag ar lavreg. Ha hi, kontant, da grapiñ en he gwele, e-tal Tonton Filip, kousket mat !
Anna, e-pad an amzer-se, ne rae nemeit treiñ ha distreiñ edan he lañjer :
– « Goap a vo graet a ma zad arc'hoazh e foar Sant-Laorañs, emezi. Ne vin ket pell ur seurt o kempenn ar meni kulotoù-se ! »
Neuze, Annaïg a sav a roched, a vev ar goloù, ha dousig, dousig, evel ur logodenn, a gemer e gultan, he bouest nadoez ha neud ! Doc'htu emañ daet ganti, troc'hiñ, krignat, gwriat ha bevenniñ ur roc'han mat ag ar lavreg ! Ha hi, kontant, da retorn d'he gwele, e pezh hani e kouezh an hun a-benn warnezhi...
Antronoz da vitin, ne oa ket diwezhat moereb Janed da zigor ar fenestr. D'he zu, e sailh abred Anaig ag he gwele. Tonton Filip o tihun a zo souezhet bras o welet e- taltoñ e vaouez hag e verc'h :
– « Grait un añsae gant ho kulotoù bremañ ! » a lâront war-un-dro.
Tonton Filip, skañv èl un estig, a strimp er-maez ag al linselioù :
– « Me a ouie, sur, e vehe bet kempennet ma lavreg. C'hwi a zo div verc'h koulouch !
– Ayaou 'ta ! a huch oll ar begoù war-un-dro pa oa gwisket ar lavreg velouz...
– Gast ! eme Tonton Filip, ne gomprenan ket netra : an neizhour an tamm kulotoù-mañ a ruze war an douar ; ar mitin-mañ, bec'h dezhe ma arruont gant man daoulin ! »
Raf Pondi – An Doere Nenn 111 – Gouiañv 2009-2010
