نمط الشخصية الهادف وعلاقته بالنتائج المدرسية

ا ةرازو

ـــ

ـــ

ــــــــــ

ا

ـــــــــ

ـــــ

! او "

ــــــــــ

ا #

ــ

ــــــــــــ

"

$%د ' ('

) ا

*

+ ,

-. / ﺴ+

1

ـــــ

ــــــ

ا

ـــــ

ــــــــــ

,2 م

ـــــ

ـــــ

*

ـــــ

ــــــــــــــ

$45 ا * ﺴ6

+

78 + ةد 9 : 5 ج <= ة 1>

?

$45 ا * @A

م

ا

B CD<=

ﺔﻴﺳرﺪﻤﻟا ﺞﺋﺎﺘﻨﻟﺎﺑ ﻪﺘﻗﻼﻋو فدﺎﻬﻟا ﺔﻴﺼﺨﺸﻟا ﻂﻤﻧ

ﻲﺋاﺪﺘﺑﻻا ﻢﻴﻠﻌﺘﻟا ةﺬﺗﺎﺳأ ﻦﻣ ﺔﻨﻴﻋ ىﺪﻟ ﺔﻴﻧاﺪﻴﻣ ﺔﺳارد

ناﺰﻴﻠﻏ ﺔﻳﻻﻮﺑ

داﺪﻋإ ﻦﻣ

ﺐﻟﺎﻄﻟا

:

فاﺮﺷإ ﺖﺤﺗ

ذﺎﺘﺳﻷا

:

ﺪﻤﳏ لﻮﻠﺟ جﺎﳊا ﻦﺑ

ﻒﻴﻔﻋ ﺰﻴﻧﺮﻣ

ﺔﻨﺠﻠﻟا ءﺎﻀﻋأ

ﺔﺸﻗﺎﻨﻤﻟا

:

أ/

ﺶﻠﻴﻠﻋ

ﺔﻠﻓ

)

ًﺎﺴﻴﺋر

(

أ/

ﻒﻴﻔﻋ ﺰﻴﻧﺮﻣ

)

ًاﺮﻃﺆﻣو ًارﺮﻘﻣ

(

أ

/

لﺎﻣآ مﺪﻘﻣ

)

ًﺎﺸﻗﺎﻨﻣ

(

ﺔﻨﺴﻟا ﺔﻴﻌﻣﺎﺠﻟا : 2013 / 2014

ھ ا

ــــ

ءاد

ّ ن إ هذھ ارد م أ ب و يد ةر ! يدھأ ّ" ا # رار" او ر$ %# # & ' %#( أو ) % *ر يد او . د او إ ھر ' ل طأو ) ھ -. / ر( ا نو#* ا م0ا / 1 ا . إ / 1 ا وز ً#و ت# ( ا ) د $ . ءاز 0ا يد5وأ إ " د 6 " ، " ج * ا " ، " ء . " و " ةور " . ه ' ص 6 م ب ط ل( إو ... أ د ا اذھ يدھ .

ثــ* ــ$ ا : د * لو ج * ا ن$

ر د; و ر(.

أ د * $ < % و ر(. او ق 'و ا / # ل ا اذھ ز # . م ظ-* ل? '0ا ةذ @ ن # 5او ر(. ا ل ز $ مد; # م! ) ، ر(ذ $ ص6أو أ ذ ي ? - ا ،ف - ز #ر ذ 0او ،/ ر( قB ة ذ 0او ة ش ،/ ' ذ 0او ر دو ، ذ 0او ، -ط" # ر$D ذ 0او ل( إو ،ب ھو ا د$ د # ةذ أ ،مو ا / ص"6 د *أ مود E ذ 0او،د * ير E ذ 0او ، ن ذ ا 6$ م و ا # و $ ـ اد .رإو م ـ د# و م ـ # م ، ةو6 ا إو : مر (0ا در( $ ،ر .$ ا مظ $ د * حB- ،د * ،دو د * ا ن$، ،قرز لو ج * ا ن$ ظ*B ـ إو م Gارآو م د $ ن وأ ب رE ن #د ن ل( . ءاز ا ر 6 ) م(از ' .

فد ا ا ا ط إ ! ا "ار$ ا ف$ % &' ا ت )*+ ا " + , " ف ط - ). / ! ا 01ا$+ 2ا 3 ) + ا ة5% ", "ر$ ا 61 +' او 3 %5- % - ' . ى$ 126 '9 ا - ًاذ +"أ ) 72 ، ذ 54 > أ ( - 3ھر .أ حوا +% 21 و 59 " ا فد ا ا س *- -$ + - ' TDS ا إ 3B + ا ، / ! ا 01ا$+ 2ا 3 ) + ا ) - 0C ن !+-2ا م أ 5 - % 61 + و ،F ا ف ط - G او ط %ر2ا /- - 61 + H GC ، ''*- ) !% تار +Iا 0C ). " نJ" " ' ' او فد ا ا "ر$ ا 61 +' ) ر = 0,11 ( اد K L 5 و ، 1 إ اد K ذ +",ا M'B N+ ' 1 إ ) ت = -1,234 ( -$ , N+ ' اد K L 5 و . ى$ فد ا ا . دJBو م$. إ "ار$ ا ه5ھ 0C F ا P)I ،Q ).و +' او 01ا$+ 2ا 3 ) + ا ة5% "أ 61 +' ا 0C /-اJ. ة$. /Iا$% إ L ذ RB $ ، "ر$ ا 61 "ر$ ا . Résumé :

Cette étude a pour objectif de découvrir la nature de la relation entre le style télique de la personnalité dominante qui relève de la théorie de renversement psychologique d’Apter, et les résultats scolaire des professeurs d’enseignement primaire, qui obtenu par ces élèves, chez échantillon de 126 professeurs de l’enseignement primaire, (72 sexe masculin et 54 féminin), qu’il y a l’âge entre (21 ans, 59 ans), utilisant l’échelle de dominance télique, qui a traduit en arabe et adapter par le chercheur, et les tests scolaire.

Les résultats de cette recherche été le coefficient de relation de « Person » par rapport le style télique de la personnalité et les résultats scolaires (r =0,11) non signifiant statistiquement, et par rapport le variable du sexe de professeur (t = -1,234) non signifiant statistiquement, et même au variable de l’ancienneté. Le chercheur conclu après les traitements statistiques qu’il n’y a pas de relation entre le style télique de personnalité chez les professeurs de l’enseignement primaire, et les résultats scolaires.

GU ) ... ... ... ... ب P )-"ار$ ا ... ... ... ج F! ا ت ... ... ... د لوا$9 ا 1 ... ... ... ح ل GU,ا 1 ... ... ... ط Y ا 1 ... ... ... ي لو0ا ل"- ا : / ارد ا ل6د -$* ا ... ... ... ... 01 F! ا ناJ'. ... ... ... 04 F! ا دو$ ... ... ... 04 اود C F! ا ر +Iا R ... ... ... 05 F! ا GUإ ... ... ... 06 F! ا ت [ C ... ... ... 06 F! ا فا$ھأ ... ... ... 07 "ار$ ا ّ ھأ ... ... ... 07 "ار$ ا ت !)] ... ... ... 08 * ا ت "ار$ ا ... ... ... 09 F! ا ت J ^ ... ... ... 11 # ! ا ل"- ا : / "6. ا $ % ... ... ... ... 13 ا ' ... ... ... 14 ا ر % ... ... ... 14 ا تا_ -... ... ... 17 ا ت ... ... ... 18 ا ت ... ... ... 19 1 . ط ,ا ت ... ... ... 20 2 . ت ا ت ... ... ... 24 3 . 0- ا ء ' ا ت ... ... ... 26 4 . J) ا ت ' ا ) > ا 9+"2او ( ... ... 28

7 . / & ا ^ I ... ... ... 38 ث ! ا ل"- ا : / -# ا ت $ ; ت رظ#

La théorie de renversement : les styles motivationnels

'ھ5 ا ت2 ! ا ) &' ا ( ... ... ... 40 ت )*+ ا ^J I ... ... ... 43 ر + ا &) ا ') ... ... ... 44 ت )*+ ا ' " ",ا ر GC,ا ... ... ... 45 Cا$ ا ط أ كJ) ا P1 I ... ... 46 ا P1 I : فد ا ' ا -فد ا K ' ا ... ... 49 / & ا ^ I ... ... ... 51 B"- ا I$ار : ل "* ا ارد ا $ % ... ... ... ... 53 0"ار$ ا / !+ ا مJ ... ... ... 53 "ار$ ا / !+ ا طو U $ 9 : ... ... ... 54 /-اJ ا 0"ار$ ا / !+ ا 0C ة ab ا ... ... 53 أ 5 )+ ] % ا /-اJ ا ... ... ... 55 ب -"ر$ ] % ا /-اJ ا ... ... .... 56 ج . +B2ا /-اJ ا ... ... ... 58 د د + 2ا /-اJ ا ... ... ... 58 ه / !+ Cا$ ا . ... ... ... 59 س 6 ا ل"- ا : / #اد ا / ارد / # ا تاءار ا ا ار ا

3 . . ]+"2ا "ار$ ا ن -زو ن ... ... 62 4 . . ]+"2ا "ار$ ا 'ّ . ... ... ... 62 5 . ا$ ا "ار$ ا تاودأ ... ... ... 63 6 . . ]+"2ا "ار$ ا 61 + ... ... ... 65 ا ار ا 1 . "ار$ ا 0C R + ا 6 ' ا ... ... ... 67 2 . " ",ا "ار$ ا ن -زو ن ... ... .... 67 3 . و R +9-" +9-",ا +9-"ار$ ا 'ّ . ... ... ... 68 4 . 1 إ " ",ا "ار$ ا 'ّ . دا Cأ ت ... ... 69 سد ا ل"- ا : KG # ا ر - و ضر ا ض 1 . $ % ... ... ... .... 76 2 . فد ا ا ... ... ... 76 3 . و,ا 1_9 ا [ & ا 61 + ... ... ... 78 4 . > ا 1_9 ا [ & ا 61 + ... ... ... 79 5 . > > ا 1_9 ا [ & ا 61 + ... ... .... 79 6 . 61 + - ا [ & ا ... ... ... 80 ل"- ا I$ ا : KG # ا ر - و ضر ت ـــ ـ[ ـ&ـ ا ـ ـ ـــ'ـ-1 . '-ھ &%و و,ا 1_9 ا [ & ا ... ... 83 2 . '-ھ &%و > ا 1_9 ا [ & ا ... ... 83 3 . '-ھ &%و > > ا 1_9 ا [ & ا ... ... 83 4 . '-ھ &%و - ا [ & ا ... ... . 83 5 . ت ^J+ ا ... ... ... 84

ق*B ا / G E 2 . ق*B ا / G E ... ... ... 91 ــــــ ا ــــــ لواد ر لو ا لو ا نا" #$ ا 1 R زJ% دا Cأ ' . " ",ا "ار$ ا M'9 ا 69 2 R زJ% " ",ا "ار$ ا ' . دا Cأ ا ت e& ا 70 3 R زJ% " ",ا "ار$ ا ' . دا Cأ -$ ,ا 71 4 R زJ% " ",ا "ار$ ا ' . دا Cأ M ر$+ ا N 72

M'9 ا و فد ا 77 7 "ر$ ا 61 +' او $9 ا بJ)"أ ط %ر2ا / 78 8 M'9 ا ف +I فد ا ا قو & ا 79 9 / ا 0C -$ ,او فد ا ا ط %ر2ا / 80 10 "ر$ ا 61 +' او فد ا ا ط %ر2ا / 80 ا ـ ــــــ ل ا %ـــ'ـــ(ــ )ا"ـ ــ #$ ا 1 M'9 ا " ",ا "ار$ ا ' . R زJ+ ي 1اد ] -. 69 2 ا e& ا " ",ا "ار$ ا ' . R زJ+ ة$ .أ ] -. 70 3 / ا 0C -$ ,ا " ",ا "ار$ ا ' . R زJ+ ي 1اد ] -. 71 4 ] -M ر$+ ا N " ",ا "ار$ ا ' . R زJ+ ة$ .أ . 72

ا " ",ا "ار$ ا ' . R زJ+ ة$ .أ ] 77 7 M'9 ا و فد ا ا د أ ة5% ",ا R زJ% 78 ق ا ا * + ا ا #$ ا 1 فد ا ا س *-) TDS ( 0)^,ا (Apter) 92 2 فد ا ا س *-) TDS ( ا إ 3B + ا 95 3 ا N) ا ط 0C 0) !% ر +Iا 98 4 ت [ ا ط 0C 0) !% ر +Iا 99 5 & ا N) ا ط 0C 0) !% ر +Iا 100 6 "ار$ ا ءا Bإ Iر 102

-1 -ةد $ ا ر )ا * + ا ,- . ا /0 1 ص 34ا ء $ 'ا ,- . ھ4 ، ف 1 7 8و :. ; ت . :. # <; = " ةد $ ا ت :. - - ; > ا دا -4ا =1 ، م $ ا ن @ < و . :ھ A > ><"أ ، ا ا ل " ت ارد ة# أ D " ، /'ا تد# ;و ت ار# ا ه ھ ، $ < ا F;ا . G )و د H ا 3 I ر > > *" ا > -" # H8 " * د H ا ه <H; ,- Jا +-او# او ر ا ثا#"4ا =1 L8ر > :. و " M' لر 8 " و " دأ " ، او L )Nا O ج تا#$ > 1 F ارد ,-" # " Jا +-او# او ) ن <Q را 7 رإ ( ، = إ ا SG ) ب < 8ا + رأ > ك ھو :1 ا ، 8 تا ا V $W; ,- A ا ھ ا س أ ّنأ =1 # 8Y ا = إ نو )آ ق @; د H1 " ز ور " و " 1 . " ء 1 ا > )آ V - ك ھو ط 'أ = إ د H ا # ا ^ 0 ) Gا @'Jا ط < 'Jاو ( وL - ت و ، +-او# ا > د# ,- ا م .H لL )ا > :. و ا . ا <H; ,- * #" ت ھ ;ا ت .ظ ,` ا ن $ ا > ة )4ا > ab* ا ,-و ل * أ cH ا ء 1 O ھد d د H ا # " kensmith " و " Micheal " و " Reisssteven " ا Q د =1 ت ھ ;Jا ه ھL8 ; D " ; , ا +-او# ا > =1 م $; .'أ =1 دا -e 8 1< ا ط '4ا <H;و ,' <'fا ك 1<1 ت 8 W 8 ، ك 1<1 8 W ا +-او# ا نأ * #W ا ت ار# ا ه ھ ى ; 8 و <' ,ھ $1@ < Jو را و د H ;اذ ,- = "و د - = إ د - > ة i >Q د H1 نأ d ا cH' ,- > <8 > -اد W ، F 8 ة# H ا F 0 ) د - Q ّنأو 0 ا F ، W 1 د - Q # F'أ =1 ت ار# ا ه ھ #8j; 8 ) -و ( > ص ) -ا# ا ، ,8 أ ط 3 k 1 ا ا ھ # و ةد < ن <'fا l > )Nا + و F;اذ + .

ر )ا

ھ4ا 71 D" ا > ' إو

ا F*W ع `

م

ـ

ا I '

فد . ا

أ ى# اد ا م ا ةذ

F db و

رد ا مھذ فرط ن ا ،

-2

-Renversement

(

#

ا

=1

>

أ اد ا م ا ةذ

،

ا ھ : ! ; :; #dو

> ' ,- #. ا

.

ي ! ا /' ا

،

=1 ي W و

ba

a

-ل

ا لّو4ا F1 - ,- و ;

,1 > %;و

:

ا ل " ^ ر ;

،

ا ت ' Q

،

ا ت !'

،

,' * ا F1 - ,-و

ا

!'

جذ ' /<"

)

Apter

(

.

F1 - ,-و

* ا

,1 > %;و , ار# ا

W ا D

:

, ار# ا

W ا م .H

،

, ار# ا

W ا طو 3

،

ا ا

, ار# ا

W ا ,- ة aj ا

.

,' * ا /' ا أ

،

= إ عز و ,$ @ ا /' ا ن

aba

-ل

،

F1 -

لو4ا

D" ا ق @;

F

H 'ا# ا ار#1

. ا تاءا fا = إ

:

أ

-b@ Jا

ار# ا

:

ار# ا فا#ھأ %; , ا

،

ن زو ن Q

ار# ا

،

Jا ار# ا

b@

،

DW ا تاودأ

،

"b0 > V$W ا

DW ا تاودأ

)

ت * او ق# ا

.(

ب

-4ا ار# ا

:

ھءا إ ن زو ن Q = إ ق @ ا :; . -و

،

:a

و

4ا

ار# ا

:a ، ار# ا ,- +

ا p. ا

G "fا /

4ا

pG ا <H; ,- # < ا

.

أ

,' * ا

H ا

>

ا

pG ا ض *" ا F - لو ; ,$ @ ا /'

F1 - ,- أ،

ت ` H ا d ض ; D * ا

: #$; :a

G d . 1; DW 0 ا ت 0 ا

V"b ا G d :a + ا ا

.

-4 -ا : " ر ا و ا ا ا ة أ ى فد ! ا "#$ ا % & " . &ا ' ارد ى نا) * + , ا ا ا ة أ -' ّ . دو ا : أ -ا : / 012 ا 3 4 12 ًاذ أ ا ا ا ة أ ع, 8' -' نا) * + , ن 1 ' ا م : أ ;+ر - < = ا . ب -ن ا : 3 ار ا ا ل @ 1 ا ار ا : 2013 -2014 . ج -ن ا : نا) * + , 1 ا 012 ا +, B ا ت ط E ا F -' & G ا ع, 8' 32 ط E' ھو نا) * + , B ا +B+ : نا) * ط E' 03 ، نا) * ط E' 05 B J ا ط E' ، 01 B J ا ط E' ، 02 ط E'، &د 1 ا 01 ، &د 1 ا ط E' 02 ، ةر,'ز ط E' 02 / ,' ط E'، . د -فا ھ ا : ا فا ھLا M E1 1 ا 012 ا + :

+BN& O:P ا ا ا ة أ ى فد ! ا "#$ ا % & - ا FB ' Q2 -' ! Q"1 ا ر ا او :< ا ت 2 E ا ھ ' F 1 ' ا ت & B ا . - R$= ا +BN& O:P ا ا ا ة أ ى + 8 ا ب, أ - ا :< ا ت 2 E ا ت & 1 ' ا F ھ ' Q2 -' ! Q"1 ا ر ا او B ا . ـھ -تاود ا : - ادLا M 2J 012 ا -' E 2J ا O& 8 ا F 0P 2 ا م - ا : ل او B ا / إ UB ا - ! ا فد ! ا "#$ ا % & س E' TDS . -ا ت ط $ -ا F E' "1 ت-ار 2 @-ا : ) :&BF W ، B W ،ت X +ر ( .

-5 -1 -$اود ر % ا : -+B$ و ; @ ة ت 'ا او او B ا نا ' F 0P 2 ا B8 ل @ -' ل @ -'و ، ا ا ا PB' F Y < او ي, B ا فاB4[او ;+ر ا -' E ا ار ا م +Lاو تاء E ا -' B@] - P -'و ، ر ا ا Q 1 QUأ - FB$ ا ءارآ ل @ - +, B ا ا 3& _ او ،تاء E ا ه ھ ل @ ! ن,PB"+ ا,& _ ى, :' R X / إ ' ار ا ا R X ن PLا N ' F ي) -+,= - 2& 8 ا F ذ Lا FB ا U,*ا 2 ا, + U م وأ سور ا B a1 F نو ! او Lا وأ،ذ % & "#4 ]ا ه ھ ّنأ و، ' <" ّ&أ إ 1" ا -' B G= ا ! ءار ! ا 2ط - R$= و 1 _ 012 ا ا ھ ء U ا ، E د M EP / )= B

+BN& O:P ا ا ا ة أ ى ! ا فد ! ا "#$ ا % & يB W ' -B آ ذ b ت 2 E ا ا Q < ا F ! ادأو ، ةد U ت ارد د,Uو م اBN&و &د F ّنcF ،تاB W ا ه ھ 3 و dUاB ا / إ ,& F Xإ Q=$+ 012 ا ا ھ / P ;= + ي ا ا هءادأو ذ Lا "#4 - ا ل 8' F B ا ر ا ا F U ةر," B!N+ ي او ' ا Q "1 ا ت & 1 ' ا F F ا "#$ ا ط &L يBN ا ر," ا O:P ا ا ا ' B ا 012 ا ) - ! ا فد ! ا % ا ( ، ت ر - FB$ ', ا ت NP ا ل @ -'و

/ B4 2' Q=$ Bef+ ة Lا فد ! ا "#$ ا % & نأ gP, EF ا &ا ا 1 ا ت & 1 ' ا F ار ا ا F 8 & B!N ا - ار ا Q "

B ا ،

ءاBUإ QUأ -' +,ط ة ' هB =< / ذ,1 او 0P 2 ا ل,aF ر eأ ي ا B'Lا

=$ ا 2ط / ف, , 012 ا ا ھ ! اB W ' - ا 2طو Qh, i ذ و ، إ ف ! 2 ' ل, P dXو / إ ُ8 ا ة Lاء E &ا E د ت آ د 8+ -' د !U / إ : ا ىB@أ !U -'و، ء / ،-+,= ا - - وf: ا ة :' 'اB ة Lا "#4 % & F + 8 او % J# ا ي ُ - :1 F BG_أ +,= ، ا,&,= ! 2Uا, ! ادأ F ط $& BG_أو + U BG_أ ، ! &او فد ! ا "#$ ا % & / إ i - + 8 ا - JJ# ا -+ ا d 8 او ر ا ' @ F ن,& < + .

-6 -2 -&'ا : ! و ل <طLا B F QG ا 2 ا !' !' F +, Bّ ا ت : f ا ح 8& ّنإ ّU ارد Q "1 ھ +و) و ! "#4 -+,= F / Pو ، -' , 8' / R , + ا 8+إوأ 2 Bef ا Q'ا, ، ر ا ذ أ R" + ا "#$ ا % & B2 + 0 P ھ ھأ -' _, : Q=$ او د 1 ا Fاد ب, أو ا ا ه Q'ا, ا . ىB+ 0 P «Apter» ,ھ Q e وأ 'ز ' <h ; دB< ا ى "#$ ا % & نأ F 2 E ' :<& P - ھ 8 ا يأ Fو - :_ ' R ,' . ا لاf: ا 0P 2 ا حBJ+ و : e G ا هد l فد ! ا "#$ ا % & - U, Qھ ــ ) ط $& ا،% J# ا، + 8 ا ( ى ا ا ا ة أ ، ' فBط -' EE1 ا ر ا او F ھ ؟ن 1 ' ا م : أ ا لؤ : ا ا ھ ل @ -'و o Lا ق,:& م ا : -Qھ ا ا ا ة أ ى + 8 ا ب, أ - U,ُ ر ا او م : أ F ھ ' فBط -' EE1 ا ؟ن 1 ' ا -& - قBF U,+ Qھ ; 8 ا ف @ فد ! ا "#$ ا % ؟ Qھ U,ُ فد ! ا "#$ ا % ط 2 را ا ا ا ة أ ى ! ' أو ؟ Q ا F 3 -( )*$ : -)* ا ا : فد ! ا "#$ ا % & - U,ُ e G ا هد l ) ط $& ا،% J# ا، + 8 ا ( ى ر ا او ا ا ا ة أ م : أ F ھ ' فBط -' EE1 ا ن 1 ' ا .

-7 -ت )* ا + , ا : ا ا ا ة أ ى + 8 ا ب, أ - U,ُ ر ا او EE1 ا م : أ F ھ ' فBط -' ن 1 ' ا & - قBF U,+ ; 8 ا ف @ فد ! ا "#$ ا % U,ُ ط 2 را % "#$ ا فد ! ا ا ا ا ة أ ى ! ' أو Q ا F 4 -$ا ھأ : 012 ا ا ھ ف !+ إ / : -ر ا او ا ا ا ة أ ى فد ! ا "#$ ا % & - ا FB ' ل :< ا ت 2 E ا +BN& O:P ! ' " Apter " . % & F ث &[او ر,_ ا ا ا ا ة أ - قوB< ا - R$= ا "#$ ا فد ! ا - ! ا ) ت 2 E ا +BN& O:P :< ا ( . ة Lا "#$ ا % & O E ا ا ا ' ار ا ا Bel ى ' FB ' ) :< ا ت 2 E ا +BN& O:P ( د 8+إ و 1' B ا ت E : ا F ا ا ا ة أ ء E &ا ت آ .. -اB +,= '-اB ء / د 8 ا ة Lا -+,= / - وf: ة : ا + E فد ! ا "#$ ا % & -"#$ ا !F F ة + U +BN& ئد 2 R+B ا . -+ U 012 ' 8 ا 2 = ا ءاBeإ و ا 012 ا F ھ : ا . 5 ار ا ھأ : Lا Q'ا, ا -' ' ةر," "#$ ا % & B2 + ى _, : او :< ا ة 1 ،داBFLا ّنأ ;< ا F ن]ا ! : ا ر,'Lا -'و ً+,= ; "#$ ا % & ًeارو +BJF وأ ل,E _ " ت : ا +BN& ."

-8 -و 2E : %J#+ ي ا s#$ F ا _, F ي 8 ، +BN& O:P d ا, ا F ,!F ت 2 E ا :< ا ) "#$ ا ط &أ ( فد ! ا % ا / إ Q + s#4 ، ّ ا دB< ا ;= _ ر,'Lا ىB+ ي : او ل)! ا @l' ة 1 ا @l+و M2:' % J# نود !&آ F !$ + ع او . F 012 ا ا ھ ھأ - = و -' ى "#$ ا ط &أ / فB ا / إ / :+ &,_ ا ا ا ة أ Q < ا F ! ادأ / 8+[ا وأ 2 : ا ھB el ى ', ، ا و ھ ' & / . 6 -( ./ ار : فد 0 ا 12 ا 3 : ,ھو، ;+ر ا ' ء eأ ذ L ا) + ك, : ا ا ھو _, Q=$+ Fاد ب, أ ,ھ ط $ ا ب Uاو % J# او + 8 ا ھ e e د أ وذ . ا 4 , Sérieux : ;= ن :&u 2: ' ! ا فا ھLا ,1& U, ا ى ' / ل + B4f' FBN ا ك, : او 1J: ا ) &]ا .( 3 /1% ا planification : + 1 و ور % J# ا / ذ Lا ةر ى ' / ل + B4f' 'و !Fا ھأ ه ' ار ا Q "1 ا - د او ا,$ ا Q ا 8 ر ا . ط 2 ا ب %7ا (Evitement de l'activation) : ب Uا ى ' / ل + B4f' ذ Lا = ' +د ن,= ا R ا, ا وأ ت X, ) _BP ( ا ت X, ا ءارو : او ة از a<# ' ت Uر ط $ ا ! F ن,=+ ) www. reversaltheory.org/fr ( . 8 ار ا % ا : ھ +,o ا 2: ا ! Q"1+ ا F ذ Lا 2+B8 ا ن 1 ' ا PB' + !& ةد !$ ا ا ه ھ F ار ا ، G P ن,= < B ا 2: ] 68 -100 [ ا ھ / ن 1 ' ا ، ن,= J , ا 2: او ] 34 -67 [ ن,= a<# ا 2: او ] 00 -33 [ . 7 -ت ار ا 9: ; ا :

-9 -ا +BN& ھ ار UB _ 0P 2 ا ! ا ا +BN ا ت 2 E ) ت = & ا ( :< ا ) Théorie de renversement psychologique (

O أ +BN v Jhا ' وأ

"#$ ا ط &أ وأ Fا ا ،

E+B2'Lا ث,12 ا -' : ءاBU +BN ا ه ھ تl$& و

) M.Apter .( Lا ت ار ا ا +BN& / : f ا 2+B8 او E+B2' ت 2 E ) ت = & ا ( ! :< ا ـ Q Lا / 9 ھ 012 رو 1' : 1 -,+) < ا ت ار ا -2" . 2 -ل,1= ا ط و ن 'د[ا ل,P ت ار ا . 3 ;< ا ت ار ا – XB' ) "#$ ا ت اBJXا (... . 4 _, : ا ت ار ا ) ح, 8 ا، ةBط # ا ، ر ا O W ا (... . 5 "#$ ا ت ارد ) ;< ا ر < ا ، % ا F "#$ ا، Fا ا O أ ) أ( ، د او EھاB ا .... 6 M E ا ت ارد ) %Wa ا ،B , ا ، ',= : ا ضاB Lا ( . 7 & 2 ا X +B ا F ت ارد ) ةB J# ا ت X +B ا ، :F ا ،ل <& او Fا ا (... 8 -:< ا س E او E ا تاودأ B+,J . 9 , ' ت ارد ) ك, ا ، -< ا ، F EG ا ، ا Qhا, ا ، عا [ا (.... . ه ھو داBFLا Q= 2J ا :< ا < ظ, ا / ا +BN ا ه ھ B $ و ت 2 E ا ) ت = & ا ( :_ ا :< ا ت 1 ا ت e - ث 1 ا . آ +BN ا ه ھ م E ) م) & = ' ( B< ا ى :< ا ز !8 أ م تاB :< تاذ د دودر Fو ھ 8 ا F _ B W + نأ دB< ا d J :+ يأ ، @ا ا i ا م وأ ت 2G ا ! ن,=+ ا :< ا ت 1 ا R # 2 _B ا O:P _, Fو <&ا Fو Fأ B@آ / إ - P -' دB< ا . GP 2 ا ! BUأ ارد F ) زاد &BF ا ) ( Linda Fernandez ) ( 2003 ( ةBX 1' ةذ أ / وLا ،- "#$ ا ط &l و - @ ا ل,P ، B XB ا ;< ا F

-10 "#$ ا ط &أ -' ت P y و ) ،ضر ا ،فد ! ا B * % _ % ا،%2a ا ل ا ) ب 8 ا .( ةBھ ظ / ط &Lا ه ھ Beأ ىB@أ !U -' ث 1 Lا ه ھ _f _ - @ ا . ] _ GP 2 ا ! 3' ا ار ا ت XBF 3& _ : -- EھاB ا -- @ و "#$ ا ط &أ ت P -- U, . -U,+ "#$ ا ط &أ ت P y 2 لاد Beأ ) % ا ،فد ! ا B * % ا ب 8 ا % ا،ضر ا ) ل ا ( - EھاB ا ء fھ - @ / . !'ا, ور ا ا 3& _ 31 و ،- @ ا - +,& G ا -' EھاB'و MھاB' 31 MھاB' -' ھر أ - @ ا B * - +,& G ا -' EھاB'و 15 / ا 17 . س 9 ا تاودأ : ر 2 @ا ) Fagerstrom ( - ,= U, ,+) < ا M ا ر 2 @ا ,ھو . - @ _, : او :< ا M ا ر 2 @ا ) Fernandez .( ل "#$ ا ط &أ س E' ) Apter .( =+ % ا : U,+ نأ 3 2eأ ا : ة 4 - ) J , ' وأ +, ( "#$ ا ط &أ -' ت 1 ا y 2 ) % ا B * ب 8 ا % ا ،ضر ا % ا ،فد ! ا ( ة 4و ) J , ' وأ +, ( :< ا M ا - @ _, : او . ة 4 - ــ ) < X وأ +, ( "#$ ا ط &L y 2 ) % ا ،فد ! ا % ا %2a ا % ا،R = ا ( - @ ا م و . "#$ ا ط &أ y 2 لاد Beأ ) ،فد ! ا B * % ا % ا،ضر ا % ب 8 ا ( 0 P ، +,& G - EھاB ا - @ / : • - @ ا B * / ' BG_أ - @ ا / فد ! ا B * % ا Beأ B!ظ . • - @ ا B * / ' BG_أ - @ ا / ضر ا % ا Beأ B!ظ . • ب 8 ا % ا Beأ B!ظ _ ) ل ا ( B * / ' BG_أ - @ ا / - @ ا .

-11 -=+ % ا * ; ( : فد ! ا B * % 2: : - @ او &]ا ; PLاو B $ ا - 012+ -@ ا MھاB ا ت X, ا ه ھ 0 1 ، 1+B' ت Xو F 8+و ع v :+ ي 1 ,ھ 2: aE e ةر 8 : ا ك ! ا -'ز ! 'ز . ىB+ فد ! ا B * % ا ا ھ نأ _ Q_ $ او M E ا - ه 2+ %$& Q' &أ - @ ا F . فد ! ا % ا 'أ : / - @ ا O ا, F B=<+ &L M MھاB ا Q 8+ - @ ا نأ ىB F &]ا ; PLا O 8+ ,ھ ا ، 1h . 8 -( : ﺻ : اBN&و ّ ھأ و ع,X, ا eا 1 F h,"@و 3!Uاو E 0P 2 ا ت , " ا -' , 8' F 3 G : -BF, م س E ا تاودأ ا h # ـ "#$ ا ط &l ) Apter ( % & س E' ء G فد ! ا "#$ ا TDS : . -1 ا ار ا ع,X,' s# E ت ارد BF, م . ـ :< ا ت 2 E ا +BN B ا W dUاB' BF, م : Apter .

- 13 - ـ ـ ـ ـ : و ا ء م ھ ا ا ا أ ! "#$ ا ع ! & '( ) *+او , او * , ا - ا ، ذإ 1 إ ف345 645 7ارد : ;أ * و 645< ' *او س ا ق? أ ج 7ا 1 إ ف345 '! ت "5 B س ا ت "#C 64 )D!أو ھ E5او 5 '! , * وأ ,) FG " ل? ! 64'Bاودو 64 . ل د E(I 64 ! '7 ا & ! ھا "#$ ا 7ار3 م ا ء ' ا م ھا 3(اD5 3Jو ' ا K $ ضا !+ا 1 : M او , ا ، هOھ ا ة +ا < <إ 4 : M ا Q ( R و R Jد 4B ن ,*Iا 64 ، أ اO و 64 ا اOھ T& Q$( ت?Q$ ا ج? و K ھ E5ا ا 6 B و "#$ ا 7ارد ھ ، ھرا ;أ &, ةد3' ! : 7أ : U 5 7ار3 ا هOھ 4"G " V$Q او . 7أ 3R'5و ن ,*Iا ة ر U ا *و ' و W $! X Q5و 4& ، 4 3RB ، ! ھ ار U5 "#$ ا ا 6 ف 7 Y ذو تاودأ ل ' و Zھ !و ق ط ' ا 6 ، R ا 6 م3J 3Jو , ا تار & <او ا DGاو ا , ا س و "#$ # ا :*ا E ا V$ و 7ار3 !ز? ا دا ا ، ! "#$ ا م 4 ! & '(و ا3 R'5 ا 6 6 ھ ! أ ،

ھا ا ت ( ا ! 3(3' ا 3E* :&, ا اO4 و 7ار3 ط *+ا ( "#$ ا ، ت , ا ( *و ، ء & ا ( *و "#$ ! 4 ا ، ( او , ا ، ا ( *و ، ل E ا ( *و ، ا ( *و R & ت .

- 14 - 1 . و ا : R'5 ا 6 6 ھ ! أ ! "#$ ا م 4 ! & '( K" ا اOھ !3R! B * Cأ ا3 ، 4 ! Q5 Bو 4 5 B *ا3) او R' او ,E ا FG "# او ت " ا ) K $( 4B W ] - ا 6 ' ا ! هرو3 K ( يO ا د ا B ، ءار_ا ( &5و V(ر ' ا تد3'5 اO4 و 4 ' &طو "#$ ا م 4 ! Z '5 ا ، 4"G " و و ٍن '! "#$ ا &'5 K -( ةد3' ! ، م 4 ! 4B :'$ ! و M ! ، * ت 4)و ا اO4 و ا ء ، 5و 645ا , 5 ط ( &5و Gا "#$ 64 7ارد : 7أو a . 2 . ا : F#$ ا 4 ( اد ! W5 ھ E5او W Jا ! B X اD !و و ،ه ; 4) ! و3&( ى أ ! * و ار U ! 4 $! ،ه M ٌK ھو Q ! ة3 و وأ 3 ! ! ، و Q F#$ ا اOھ ُ( ى ُ(و ت 4E او :*ا E ا ! د3 B e-& نذإ ،W B ةD( ا

و3&( يO ا : ا اOھ ف '* V

(اوD ا هOھ ل? ! ؟ةد3' ا 2 -1 . ا : َFَ#َC : 3 ' ! ا3 و َ5 ْرا #C ء ْ ﱠ$ ا ، ُه َ?ْ َأ ! ف34 ا زو َ) 64ّ, ا َFَ#َCو ، َCَو W ! ج ه3َ َ ! َFَ# . و َ َ)َر ِWْ َ ِإ َFَ#َC W إ . وَأ ?!l ! 4 ف U( 6 َو ِWْ َ ْ َ T B ،ه َ"&َ ن َ?ُBَ َFَ#َCو W"#$ َKُ َ! W! !أ َFَ#َC و E D ! . D(ِDَ'ْ ا K(ِDْ ﱠ ا ِBَو ) ُ( َ ﱠ*ِإ َm ِ ُ ُھ ٍم ْ َ 6 َ5 ْ$ َ# ُF ِْB ر َ"ْ َ ْ+ا ِW ( ] (_ا 42 -ا 6 ھا .[ َFﱠ#َC : ُها 7 ﱠ ِ! هDّ !و W ّ ء ْ ﱠ$ ا ، َ Q$ ا Fّ#Cو ءاﱠ3 ا Fّ#C ل َRُ(َو . َ5و َ$ ﱠ# َF : َDّ 5و َ ّ '5 ُ !َ ْ+ا . ﱠ$ ا ِ F : 3- ةزر & ا !?' او ف34 ا 1 a Uُ(َو KX ا ءْ ﱠ$ ا . F ْ#ﱠ$ ا : َ;َو ر ُ4ُظَو ع َ ِ5ْرا ُWَ 6,) K ُ ِْIا ِB : و ن َ,ْ* ) 7? ا 3 ( ﱠO ا ا ا تا Wْ ِ!َو 45دارإ ِB R , ا 4* Q ) J? +ا F ْ#ﱠ$ ا ( W ھm5 ت َ ِ ِW ِB ت Bا 5 ! َ ُھَو َ ْEُ! ِB J? +او ﱠ ِ ْRَ'ْ ا ر $ * ,*إ . ) Z! ) ( ج ( : ص #Cو ص #Cأ .

- 15 - ﱠ$ او ِ"# : Wِ ْ َ'ِ * َ,ْ*إ F#( "#C !َأ . "#$ ا : ةD ! ت َ ِ وُذ ﱠ(ِ َJ "#C وُذ ن َ?B ل َRُ(َو ه َ; ! Fْ#ﱠ$ ا D 5 ت َ ِ KRَ ْ,ُ! ن و ةَداَرِإَو ) X3-! ( ) ص ،نو آو 1 U"! 6 ھا إ 546 ( . َFَ#َC : َ َ! ، #C َFَ#C : 5را م R ا F $5 : ا 5و 5و ا ا ) ] - ا س ! R ا ، يد آ زو ا ، - نو3 ( . '! ت 4!أ B e & ا ھ3E( < ل ' 7<ا (3 "#C ' ا M ا 6) . 2 -2 . ً!"#$ا ا : "#$ ة3(3 ت ( '5 3) 5 ، ت ( ' او K! C ! ) T - V( '5 ك ھ و ة J وأ rط ى +ا ، ]&5 ( V( '5 K ذإ ة '! ر "5 وأ ، د3 3R B " ) ندر & أ ر ت " ر 4$ ا W B " "#$ ا " , B 4s' #! ( '5 , ! ب R( ! 5 ھ< 4s' و )ا 4s' و ) Q 7 4s' و G. Alport 1937 ) د -! ،با ط 2002 ، ص 276 .( :ھO(و " ر & أ Alport "#C نأ 1 إ personality M ا B 4 أ B د '5 وأ (D E*Iا * +ا وأ ,* ا 1 إ persona M ا B '5و (3R ا 5? ا ،ع R ا ' Jأ ءا35را ن ا د ا e 6(3R ا * !و ا ح , T U" ا اOھ ]&5 (و

)و 1 رو3 ا K 64ھ W ن ! R( يO ا ، 3 أ 64 ف ' ( < J ا * Bو ، * ! 4 إ ( "#$ B ت &U*ا ! K ا ع J W U'( ! ، 4* * ! يأ ; R R- ا F#$ ا هءارو #( ء U ) ،با ط د -! 2002 .( تر ' أ ندر + G. Alport : "

يO او ت & ا ! ة & )رد 1 د ا K اد ! (3 ا 6 ا Y ذ ھ "#$ ا 6 ( ا D 5 ا ,E ا , ا ةD4)+ا K Q او ك , ا B د " ) ،با ط د -! 2002 ، ص 276 .( Eysenck : " ھ "#$ ا Xار ةر R ا ! Q او ة ھ ا , ا ط *v Q ا ع E ا ] - او " ) J ا ، 2003 ، ص 567 ( .

- 16 - ت , Burt : " , او ,E ا ت D ا K! Q ا م ا Y ذ ھ "#$ ا ا D 5 او &,* '! اد B ر R5 او ةD ا : 7+ا )<او (د ا W r ! W Q " ) ،س & K" B 1997 ( . Dollaord et Miller : " ر R5 ا T 5 ا ع E! "#$ ا ! 1 E 7<ا ع *و : E ,( V و د ا : E ,( " ) ، J ا 2003 ص ، 567 ( . فو د لا : " او ة , ا ط *+ا Y 5 "#$ ا Q او كاردIاو س , Iا ت ! &,* R,

w'& ا 64s' س ا D 5 او ك , او " ) با ط د -! ، 2002 ، ص 277 ( . ف ر / Sarnoff : " تر &5 ا &,* ا (د ا ق ,*+او ت , ا Y 5 ھ "#$ ا 1 ن !D ا & ه ; د ا D ( ] * KQC " ) ، J ا 2003 ، ص 567 1 , ( 0 1 ھو Krech et al " Q5 "#$ ا ! ا ) K ! V Q د ا ت<و -! د3-5 ة3( B ! ! B (د ا تاD را 7 M ! ] -! 4 د3- 5 " ) ، J ا 2003 ، ص 567 ( . ر 3 Fernald : " "#$ ا WU - د ا 4 : E ,( ا ة3( او ةD ا : 7+ا ھ ، J ا 2003 ، ص 567 ( . ھو ر 0 Crider et al : " ! W5? 5و د ا D ( يO ا , او R' ا ت ' 3( ا ] ا ھ "#$ ا r & ا " ) ، J ا 2003 ، ص 567 ( . 4 ر Morris : " * ھ "#$ ا ن !D ا ى3! 1 ا ك , او $ او ر QB+ا ! 3( ا د ا ] VJا ا & و " ) ، J ا 2003 ، ص 567 ( .

- 17 - , 5 ھو ن 6 Bernstein et al : " 4 ھ s( ا Gا3 ا , او , ا تاD ا ! 3( ا ] ا ھ "#$ ا W V #( وأ ه ; F#$ ا " ) ، J ا 2003 ، ص 567 ( . 7 ا '8 9 : " E 7<او ا R( اد B ( Q5 "#$ ا ، وأ ! (د 6 5 Q د ا ك 7 , 5 ! Q ( ، ! (د 6 5 "#$ ا Q 1 د ا K اد ةD4)+ا وأ ت , ا وأ VG ظ ا ! E ت & ا ! ة & )رد اردIا ُ او وD ' *<او ,E او 'Bا3 او B ' او ، E 7<ا B ةD ا د ا R( ط د3-5 او VJا ، V Q ا B ص # ا W 7أو ا ! r & ، Z ( 3Jو ء 7 وأ aBا 5 ب 7+ا اOھ aBا 5 " ) با ط د -! ، 2002 ، ص 278 .( "#$ ا م 4 ! B 7 7+ا Q ا نأ & ( V(ر ' ا هOھ ل? !و د ا د 5 ھ ، B س ا K K ! ه ) ا w' ! F#$ ، س ا w' K ! ى أ ه )و !و ، ھ 3 أ K ى أ ه )و ! ! س ا ، ت &X ھ م 4 ا اOھ B * ا 7 7+ا Q او لا +او ن !D ا & 45اD !و "#$ ا ت 7 ! (د وأ . 3 . ا تا: : C D 5 ( د B يأ "# : w' B دا B+ا W $5 ! 6; ا 1 آ 1 إ د B ! "#$ ا V #5 ذإ *ا3 ا ا ا . 1 إ م ( ! M ( د B ك ھ ن نxB ،ً &,* ا - ا W5 د ا "#C K 5 ، _ W "#C ت ! & '( اO4B ، a( ط - ا هOھ B m& ا Q (و ا $ ا ت " ) ،ي3 &' ا 2011 ( . -&, Q! ھو W r و د ا Q ! (3 ا J?' ا K 5 ، ﱢ Q( د B W, ن ! W و 4 - م R( ا K $ او W4)ا 5 ا VJا ا ل? ! "#C ( _ا . W B 6 5 يO ا 3( ا KQ$ ا Y O K 5 تادا3' 7ا د ا )<ا Q ! (3 ا .

- 18 - Y O 4 Q و د ي ھ ا ك , ا ]RB , "#$ ا دا3' 7ا B ك , # ا VJا ا ، اOھ دا3' 7<ا , او تاد ' 1 ,( ! ن Q ( 6 R او ت Bاو3 او .... ھ ;و . -- او ا {(ر 5 4 "#$ ا ، e أ !D ا ة QB s 5 4* . -Q ! 6 5 "#$ ا K! Q ا اOھ aR- ( 6 و 1 ً !ود WR R-5 1 إ د ا 1',( K! . 4 . ا ت ; : K ا3 "#$ ا D 5 45 * Q! و را 7ا 5 و 4 د ' +ا B ء ' ا 4 ا ا : أ -5< ا ت ; ا : ثور ا ,E ا د ا ن K 5 ، X?X 1 ا 4 "5 Q ( ھ م ,Jأ : 1 -+ا ا3 ا و )ر # ا ,- ا تا Xm &R , ا ,- ا ء s . 2 ء s +ا a( ط W إ ةدرا ا ت 7 , Iا , 5 هرود يO ا &"' ا ز 4E ا دودر ةD4)أ 1 إ &" تار Cإ KQC B 4 7رإ و 4 ) 5و &R , ا ,- ا &7 ا ل 'B+ا ) ،ير جر ) 2010 ( . 3 -ا ,E ا ت ( Q ا ت?s' ا ھو ل 'B+ا دود م R5 ، د3M ا ، ھ ;و ... ، ْذإ ّ أ 3 "#$ ا ( Q5 B T او Xأ 4 ,E ا ا ا نl ء ' ا ب -3 ا >? ا ت ; ا : ر "5و كاردإ ! R' ا ت ' K" ( ! K K $5 6 '5و O5و K #5 و ھ ;و ... ، ي $& ا KR' ا 4 م R( ا تا &# ا ( Q5 B B ' ا ، e ! "#$ ! 3 ! ' ا ( U ا B ' ا R' ا ةر3R ا ھ ء O او r & ا و 4 a B او ( U ا Bاو3 او ت D ا B 6Q- او aBا او ف " ا 45 s R!و . ت ت ; ا @ا : ا F#$ ا B 5 ا ل ' *< 3"R( تا M ب -" )ر وأ تا M5و اد ) (D B ، Vطا ' ا B K 5 ، 3R' ا , ا ، ت ھ E5<ا R' ا ، ل ا ، جاD ا ، ت , او ' *<ا او ! ' ا G U او .... { ا .

- 19 - ث ?> ا ت ; ا : 4 K" ا "#$ ا :* ) a # ا )<ا aBا ا و (3 ا 6 R R ' ا VJا ا B ، ' ا K ا ، ف ' ا ، B ة3G , ا ( ' او ن * R ا r & ا ) ، J ا 2003 ( . ج A ' ا ت ; ا : ءا 7 F#$ ا B Xm5 ا )ر # ا K!ا ' ا ) 4 3"R( وأ ' &ط K!ا ' ً?" ! Y ذ ن )ا B RX وأ ) * ! V D ، 2009 ، ص 19 .( 5 . ا ت B : , ا ط $ ا نأ -R و و , )او *ا3)وو KQC B W &' ا Q ( ?( نأ Q ( ! ل 'Bأ وأ ظ أ W هر3R(و )ر # ا 3ھ $ ا وأ ك , ا ھ نذإ W, R( ، ! ة ھ ظ * ,*Iا "#$ ا نأ ل R ا Q ( و ا K K ! ' &U ا ھا Q ( ا ) & او د ار 7 R( U 4 . R 4 5و Y$ أ3&5 ' ا R( U او &, ا ، ة ' ا aG R- ا ء B R ا يأ a U ا R ا و ، ت ( 4 5و ? ' ا ( ا أ3&5 ى أ ةر &' وأ ، او R ا *ا ُ5 ّ ' ُ5و # ا ھا ا ف ّ' 4 ، 45l$* T 5و 4Xو3 طو C د3-5و E او د ا T " 4 B m& ا Q ( 1 ھر U5و ، ھا ا هOھ * ءا 7 B وأ ) Q 7 D ' &ط وأ G وأ ) ( . ( * M ةر & ( او وأ ( M ! J?' ا T ( ض B s 5 -5 أ X طو C ، E ا وأ ? ا a( ط W5 &Xإ Q!أ ض ا اOھ ، ت ?! ن Q5 3J *ا3 ! بر E5 وأ '! بر E5 وأ R! ، ةر B ض ا اOھ &'* نأ Q!أ اذإو * * J ض ا ر Jر ، أ وأ ن * J ( ا ! a & ( نأ Q (و ) ، J ا 2003 ( . B 3E* اOQھو KJأ * نإو #! *ا Jو ت ( * ى +ا م ' ا نlC W*lC ا 6 ى +ا م ' ا ! Jد ، ء Xأ ! 5 4 B 6Q- ا :'" ا ! K!ا وأ تا M ! د ) ا * :( E ا ، 6 B E(ر35 J3 ا )رد دادD5 ء " Iا ت R5و س R ا ) Q5 م3R Q ا # ا ل3'! a s(و ب ,- ا lU .

- 20 -

J?' ا T 5 ا ط $ ا 6 ' ا ( * 4 ! O* ت ( * ة3 ا 6 B 3E* اOQھو ا J<ا را Q5و ط $ ا W& او ' &U ا W& ا ن ا ه & *او 6 ' ، 3E* ( *

-5 6 ' ا ءادأ B M او lU# او و - ا J?' ا & 5 ا lU# او و - ا طو C X ، ا J ( ا هOھ ! a & (و را Q او دا3' 7<او X+ا * . ( * 4 ! ھ , 5و 4 '5و 4B '5 #! ت ( * ك ھ "#$ ا B Y O و ا -ا ( *و , -ا K ) تاO ا ( ، ! ' ا K - ا ( *و .... { ا . ت ( * 6ھأو ا "#$ ھ : ط *+ا ( * ، * ( ت , ا ، ( * ! 4 ا ء & ا "#$ ) ! ' ا K - ا ( ، , ا ( ا ، ا ( * ، ل E ا ( * ، ( * ت & R ا وأ ) ت 7 Q'*<ا .( 5 -1 . ت B ط Dا : R( ;Iا ء &ط+ا أ و (3J " طا J & ھ " " 400 د? ا K&J 7 " ا W ,R5 "#$ ا ط *+ : ) 1 ( ح ا KG ا ي !3 ا ، ) 2 ( : R ! &U ا د K5 R ا يوا " ا جاD ا ، ) 3 ( ي U ا 6G $ ا يواد , ا ، ) 4 ( ط در & ا 3 & ا يو ا . ) 6 Q- ا 3& م , ا ، د3 l& ا E! 54 ة3'R ا وذ 1421 ـھ ( . V "5 Bو ) K و3 &!أ ( G او ا او ير او Gا 4 ا 3E* ، K R( G او ا او طا J & ھ 3 يو او يواد , او يوا " او ي !3 ا . $ 7 ا ن R ا Bو ا لو D U(Iا ) ( " وزو & ) " Ceasarc ambroso ( U * 1 إ س ا 6 ,R5 : ! E! (د و ، ! E ,) ت :,-. ) 3 -! ، (D ا 1974 ( . ( $' ا ن R ا Bو ;و , *و ,) ط *v ت ( * ة3 ت 4ظ 7أ 1 &! (3 4 ھأ : أ -5< ا ط Dا B : • 0 B :

! "#C B T ا ا ( & او ف? <ا 1 &! ( ا هOھ ة QB

ن "( م " او يرو3 ا ن ھO ا ھو R' ا ضا !+ا ! , Gر ، اOھ 1 و س 7+ا م J " $5 " J? د )و e-&( Q ل R' ا 1 ! ! & د3 7ار3

- 21 - و ,E ا ت " ا Iا ا ] ا َنأ 1 إ K B ا (Oھ 3 l V -، ! "B "#$ ]&5 ( K( U ا ا * "#$ ]&5 ( , ا "R ا ] او ) "! يرود ن ھO ( ) ، (D ا 3 -! 1974 ( Oھ R' ا ض " ا دا Bv &, ا ، 6X K او WX - أ ا ,E ا ط *+ا 1 إ (د ' ا دا B+ا V "5 1 إ K B (د ' ا 1 FG "# ]&5 ( ] * K و إ '! *ا3)وو ارد : E ' ا F ا Pycnique : هد ' أ ةرا3 7او "R او , ز (و ، ,E ا ~ ! 4B &J ا • ; نز ا K RX 6,E ا ا "J J , ر3" او W) ا (3 ,! w( . ُ* "#$ ,E ا ] ا اOھ ]&5 (و ا ) R ض ! يl w( ! ( 4 B بو ( لؤ او ' *<ا : R D (و "R5 وأ ل U5 3J !ز تا B B ض &R*<او ح ا ( " ا T ا ا &' ا 1 إ K او س ط? <او W5< ' *ا T ، ض ! اذإ ھو ض يرو3 ا ن ھO ا ض ! W& "* ! ن Q( R . 9 ا F ا Asthénique : "#$ ,E ا ] ا اOھ ]&5 (و فا ط+ا K( ط ر3" ا a ! R ا K( ط V -* ! "B ) , * وأ R ض ! يl <و م " s( ! د E! V " ح?U ا ( )<ا ت J?' او KE# او a ' Q او K!l ا 1 إ K ( يO ا ھو ،ةدو3- ا a J و ( ض ! اذإ ھو 3Gاز KQ$ م 6 4 م " ا ض ! W& "* ن . >G ا F ا Athlétique : ت?s' او s( ' ا ف +او s' ا W ( Q5 ,- D ( ، ! ا ] ا اOھ ]&5 (و U ,E ا ! ! * W J ! R , ا ا U7و و3&( '! "#C "#$ ا ، ! " ا ,B او ة U , او M ا ! *3& ا ك Q <او ة R K ( ھو - ا ط $ او ، D' او ' *<ا 7 ,- او KE# ا ن +ا ! B W و3&(و ! ن Q( ض ! اذإو V - ا ] ا B م " ا ض ! W& "* .

- 22 - HB6 ا I F ا Dysplastique : د ' أ م * V" ( < 4B ,E ا ا ! a&7 ! ء $ D ( < ع * 4B ،W ,) ] * B V - ا ع ا 1 إ ب Jأ ھو ،W "#C "#$ ا يأ ، s&R ا و3&( ! ا 4B ' *<ا 7 ,- او ءا U*<او KE# ا W و در ، ط W& "* ! ن Q( ض ! اذإو م " ا ض ! . ) ، (D ا 3 -! 1974 ( . B!" : ] ا &&7 J? 3) ( < نأ ( ا هOھ ءازإ - ا ' ا VJ ا ] او ,E ا ، )اD ا ,E ا ] ا B Q' ا وأ )اD ا ] ا :&7 ھ . • نو >J B Sheldon : 6,J " نو3 C " ا ط *أ X?X 1 إ س ھ : ' ا F ا # ) E , ( Endomorphique : U ,5 يO ا ھو D ا W <ا $ G 4B e K +ا B 64* (3 ع )<ا : و ا او ح او ا ط ' ا ة - او ةO ا R ض ! اذإو M ا ! يرو3 ا ن ھO ا W& "* ! ن Q( . >G ا F ا ) K ر ( Mesomorphique : D (و *3& ا D ا W U ,5و ة R ا ما3# 7< D ا W U ,5و ما R ا a , 5 , و w( ' ا ر3" او ! ا W5?s' ط # او ,B او ة U , او ،تاO ا ض Bو ع B3*<او ا " او ة ن Q( R ض ! اذإو يرو3 ا ن ھO ا W& "* ! . 9 ا F ا Ectomorphique : a K( ط # ا D ا W U ,5 يO ا ھو V -* ر3" ا ، ' *<ا 7 ,- او KE# او D' ا : و Q او K!l ا ة Q D (و ;و R ض : أ ! اذإ م " ا ض ! W 4 ( ! & . ) ،با ط د -! 2002 ، ص 304 ( . -5 B G J '" ا از ! Y ذ 6;ر Q و ,E ا ] ا &&, ا J?' ا 3(3 ت 7 ر 4ظ وأ '! R ض Iاو '! R وأ )اD! . ) ،با ط د -! 2002 ( .

- 23 - ب 5 ا ط Dا B ) L – ر ھ – L و: زور :( ( ا هOھ ) 5و 1 إ , ا , ا 6 ' (د ' ا تا &# او ت ? ا ,( ي " ( Z* Yung " ا :,- ھ3(3-5 Q ( ت "#$ ا نأ ى ( يO , ا ] ا W إ 5 ا : ط 5' @ا ا F : ھ U,& ا "#$ ا ى3 ة3G , ا ت< ' *<ا : ح ا ، ح ا ، ( _ ع )<ا : ، 5 R او ع?U 7<او ة U , ا : ، WE 5 ھ ' *<ا J U او # ء C+او س ا -* يأ جر . ) ،با ط د -! 2002 ( . ا # @ا ا F : ا J U ا < ( R ا ت< ' *<او تاO ا -* K ا3 WE 5 ھ ' * KE# او Y$ او ف # او نD- او زDR او ن - او ع s# ا ھ ھ ة3G , ا . ) ، (D ا 3 -! 1974 ( . ج ر ?'ط ا ط أ Horney : ھو س ا ! K! ' ا ب 7أ :,- ت "#$ V "5 : بر ا ا F س ا E :

B3 ا K - ا ما3# 7او ءا U*<او KE# ا W و3&(و

س او K $ ا ! بو 4 ا aR-5 ا . ا F H+ ا س > : ة R ا ما3# 7< K او V ' K $ ا 4)ا ! B و3&(و ا وأ K- ح س ا ! K! ' . س > كر ا ا F : ما3# 7او :- او نو ' او 6ھ K ا B و3&(و ع JIا س ا ! K! ' او K $ ا K B ع J<او . د -ا ط أ L و: زو ?'ط Rosenzweig : :,- ت "#$ ا V "5 ھو ب 7أ تاO ا 1 M ا ! Jا ا ر s ا 4)ا ! : F +ر ا او ا تاذ ا : Jو اذإ ء C+ا وأ س ا ! C & ا م R *? K ( 6 ظ W . > ا ا او ا تاذ ا F : 6 ظ W Jو اذإ ھر R او W, * ! م R *? K ( M ا ! .

- 24 - ة ا او ا تاذ ا F : M ا 1 < م ا ء R إ 1 إ K ( 1 Q و تاO ا وأ & ; ة J K ! 4E! ،فو ا ،ب Q ا •- او Y ذ 1 إ !و . ا او ا تاذ ا F : <ا Bاود aR-( يO ا ھو م R * م? أ a( ط R ا . m& س 7l T "5 , * وأ *3 ت rB 1 إ س ا 6 ,R5 1 إ 7 7أ ف345 ط *+ا ( *و G " 6ھl 64 7و 645 "#C F . 5 -2 . B ت ت 5 ا Traits : ' ا وأ 5 ا :

F#$ ا B ةزر & او r & ا فو ا M5 6; &,* ا " ا ھ

او اD 5 ه ; هD 5 e -، '! ع &,* ا دا3' 7<ا ھ ى أ ةر &' و فو ا ف? ا 6; ك , ا ! ، r & ا ا اOھو 4 ( K ه Xأ < VJا ا ! B ِK VJا ا . W( M5 ا فو ا VJا ا ! B !+ا ھ * !+ا 7 W(3 يO ا F#$ B !أ ; ن Q W'B35 وأ . ت , ا ( * ف345و 1 إ 47 J Q ( ا ت , ا ! د3 KJl "#$ ةر ( Q5 w' 4s' " او - او اD 5 ه ; د ا D 5 e - &,* او . 73 4 ا KQ$ ا د ' أ س J U ,* و ) ، ! ،K U ,! .... إ { ( W"G " 3(3-، Y O 4"G " 3(3- 45 7 وأ "#$ ا د ' أ س J U ,* . ( * ! 4 وأ B R 5 ا Bا 1 ي U 5 ت , ا ت ( * نإ ط *+ا : 1 . 5 ف " &,* Xو 7 ةر R! "#C ت و ا "#$ ا ت 7 Q' , 5و # ا VJا ا B '! : 7l إ ك , m& ا ن Q! ، ة R ل ا F#$ B هّ3) وأ ه 4 B ءا 7 $J ا B ة R ا هOھ K ! 1 إ !ود K ( K ' ا B $J . 2 . Q ( ! ى3! B س ا V #( '! 7 ! W* ، B ه ; W&$( 3 أ < نأ '( اOھو ة3( ا * ,*Iا ت "#$ ا ! G 4* < 5 E ا ن Q5و ت , ا ) . 3 . F#$ ا V و لو -5 4*أ B ط *+ا ت ( * V #5 ت , ا ت ( * نxB اO4 و ط *+ا ت ( * W إ :ھO5 ! أ د ' أ وأ صا # .

- 25 - " , او trait Oھ ! 64 ( 5 &,* X D* ھ ت ( ا ه د ا ك 7 W) W5 B "5و " ) ، J ا 2003 ، ص 590 .( " إ ّ, ا ّن "#$ 7 7+ا تا3 ا ھ ت ف3ھو ) ف $ ا ھ ت , ا ت ( * 7 , 5 ء M ا 4 م R5 ا ت J?' او تا3 ا هOھ W m& او دا B+ا ك . " Oھ 1 و ! E "#$ ا 1 إ ا 3 ' 1 R 5 ' ) ت , ا ت ( B ا # ا VJا ا & و ن !D ا & س ا ك 7 6,5 ا ا ا3 ا تاD ا " ) ، J ا 2003 ، ص 590 ( . تر ' أ B Alport : 3R ّ! D " تر & أ " ا 1 ي -5 G J 18 7 V أ ) ، J ا 2003 ، ص 590 ( ت , ا ! #! عا *أ (D E*Iا M ا B ةدراو : -(د B ى أو $! ت 7 ك 4B ، ن Q5 * او س ا ! & د3 4 B R ( 1 و+ا ه ; نود '! د . ى أو (D ! ت 7 ك ھ X 1 , ا Xl5 '7 ھ 4 قر او ( * ! ھ ; ى +ا ت , ا ، د ا ر3"( ك 7 K 1 Xm5 (D ا , B ، أ ( * او J K ًا Xl5 ك , ا V" ( نأ 1 إ يدm5و & 3 1 إ د ا "#C D 5 4*أ <إ , G ا ! X م U &,* . 3R '(و " تر & أ " ن Q!x 5 (D ا ت , ا ! K J د3' "#$ ا V و حوا 5 -8 ت 7 ، K ! : تاO ا 1 D ! ، KR ,! ، ن B ، *او3 ، ط . ) ، J ا 2003 ، ص 590 .( ّ 4 E!و دو3-! ھر 4 B ( * ا ت , ا !أ a ، س ا w' نأ ? ! Y ذ !و B X 7 , * *+ا نأ ! 6; * *l ن B " ( 3J ر (Iا 64 فو ' ا 4 7 6 ، B ةد 4' ا ت , ا ! ن Q5 < e ھر 4ظ 3 r) ! ت , ا هOھ 3'5و د ا .

- 26 - ب -B 0 Cattell : G J F # K5 م J 3R " تر & أ " 1 إ R , ا 171 ت Q ا 4 ! فO نأ 3' &( M ا ظ +او Bدا ا ، G " Iا R( U W!ا3# 7 و K - Bو ' ا K و ! ' ا ا F #$5 1 إ 35 5و ! ت )ر3 4Q ( F#C K نأ 3R ا 7 ، و J ھ د 3 -U, ا ت , ) ، J ا 2003 ، ص 590 ( ! 3(D و 7 ( $ 1 إ K و K - ا G R ا ت J?' ا ن و -U, ا ت , ا , 5 B 4!ا3# 7ا Q ( (ر3"! ت 7 ھ & ا 4 . * 3RB & 5 ا -U, ا ت , ا ! Y ذ ; 1 إ a Jو ي 4 !و KE' ! اد B نأ ? ! • ?

E 4 ا ھ ! (ر3"! 7 ! ، ا (ر3" ا ت , ا !و K5 4 إ ر Cأ : • - ! ، T ! ، Z 4 ! ، R ,! ، ذ ، &; ، ل E ، ر ,) ، ح ! ، :r Q! ، aXاو ، ك QC ، ، ، •B -! ، ر - ! ، س , ، •B ، ! M! ، ن &) ، U ,! ، ، و و هOھ ! T ا B 6 R ,! 1 4 ! K B ن 'R( س ا نأ ت , ا 3 أ ف U ا B VR(و ! 7 WBا طأ 1 وv ! 5 sJ ! 7 * ا ، , ا 5 ھ س ا حوا (و sJ ا . 5 -3 . B ت ا ء ' ا ) > ا >96 ا ( : ا ( * ! 4 ا ء & ) ! ' ا K - ا ( ( ( U5و ج !دإ ةر & ھ ط *+ا ھء ةد إو '! ت , او W B ورو ( " 7أ 1 J3 س R م ھ<ا # ا ك , ا بو s تا3ھ $ ا ، 6 ' ا J3 G " Iا E ' او . ) 3 -! ، (D ا 1974 ( . T : ا B Eysenck : م3# 7ا 3R U( & ا ا 6 ! ' ا K - ا Z4 ! Y*D(ا * ت "#$ ا 7ار3 Us او ( , ا ، K -5 ل? ! Y ذ ن و ت )Iا 1 تدرو ا * & 7ا 4 زو B 35 6 ' ا B ا3 ، Z 7ا 3Jو ن Q!إ د ' أ وأ K!ا X?X س 7أ 1 "#$ ا V و 7 7أ . ) J ا ، 2003 ، ص 592 .(

- 27 - ھU ا : * ھO ا ط *+ا يوذ س ا 1 4 (و Psychoticism ا K ! ت 7 ( R : J ا ، *او3' ا ، ا دو & ، ك , ا ا ; ، 3 R ا wBرو ا )< ، 4 5 < (O ا !أ '( ?B * ھO ا ل ا هOھ 64 & و ت , ا هOھ K ! ن . ــ ط 5' @ا @ا ا # : ن ط ,&*<ا K ( 1 إ &- و ح *<او )<ا D ا M او ةر XIا ن &-(و ة ط # ا 1 إ ن (و ( _ا ، !أ Gا U*<ا ن 1 إ ن D B ا &7 - لاD'*< ن ' ,(و • - او :,- او ءو34 ا 64, *أ ن & E ( 64*أ ?sB ( _ا ! س M*<او ةر XIا . ا @ – ت ' ا : & R ! )اD! 64* Q ن ' *<ا V" ( ، E D ! ، ;و R J & , ا ت< ' *<ا ! Y ذ ، 64* Q ن , B ن ا يأ * ا ف U ا 1 س ا !أ ن &sM( Jو Gد ھ ، ' *ا Xو 5 !و . ا و

3'& ا اOھ w'& ا 3( !

"' . ; ط ,&*<ا 3' 4B X? ا د ' +ا ! س ا 3G , ا 3'& ا نأ – W (و Gا U*<ا ' *<ا 3' – ت & ا ، 5و , Gر KQ$ "#$ ا ت 7 ر R ى ( " Y*D(ا " B ء هOھ 1 F#$ ا J ! د ' +ا X? ا ، D 3Jو ا

B ع 7 7+ا روOE ا e & ا اOھ

"#$ ا غ !3 Xور ا قو ا 1 إ ، ط ,&*< B ت ( ,! ن+ ةر XIا 1 إ ن ( ? ! ن ا W & s # ! 64(3 &"' ا ، &,* 64 4 B ' *<ا ت & ن " ( (O ا !أ ' *<ا ! K' ا در B 7 KJأ &"' ا 6ھز 4) ن+ ءو34 ا . ا د ' +ا نأ & ا 6 '! 3R '( 4!3J " Y*D(ا " KQ$ "#$ ا , 5 < 4 Q و ! ھ ،K! 3'(و " W( !و 7 " & ا ! ( Q ا م !أ ل E ا T B B (3Gار ع J? K - ا Z4 4 إ (3 ھا "#$ ا B د ' أ , د ) ، ! ' ا اOھ وأ د ' أ !أ ر &Q ا , # ا جذ * 1 3( يO ا جذ ا 4B K!ا , جذ * وأ : ح *<ا s او RBا او ط ,&*<او ُ' او " . ) J ا ، 2003 ، ص 593 ( .

- 28 - V ةد 9 ا ت او ' ا : 1 -ح 6 @ا : ذ ، K!l ! ، ير "5 ، U ,! ، K أ ، ت ! ھ<ا '7 ، Q ا ت (د ; ، Bر قوذ ، 6 Q ، ع3&! ، a ، VR ! . 2 -G ا : V ء ، T او ، X ، W 3 '( ، J? أ ، Z ! ، 3E! ، a Jد ، رO ، يد " Jا . 3 -ط 5' @ا : ] $* ، ي3 l5 ، T ! ، ر X X ، ط? ? D* ، ءي ) ، G R 5 ، - ! ، ت " ا 5 ! ، ! M! ، ح ط ، U ,! . 4 -?3ا ا : قوO ! ، T! , ! ، 6( ، ف U ، ( _ a ( ، * ; R ي3 ، ~Bاد ، دودو _ا م -( ( ، 6 R ,! ، نو ' ! ، aBا ! . 5 ُ ا , : a J ، W5اذ 1 a $( ، V ، ' *ا R ,! ; ، B3*ا ، س , ، Z D! ، د , ، ب s; . 5 -4 . B ا ت 0 >5 ا : , <6/@او ا B : Q( !+ا 6 ' ا ( ا هOھ 7أ " ,طاو ن Watson " 7 1913 4 ھأ : ة3 B ھر و W " , ا نر R ا ا 6 ' !3R! ك 1914 " ، ب و " 7 * 4)و ! ا 6 1919 " W &5أ ه3' ! WE4* 1 ر 7و 6ھ 4Cأو ) ي 5 ) ، Q7 ، ھ ل ، Y(3*ر X ( 6ھ ;و . ت 7 ع E! وأ ' ! تاد ع E! ! ن Q 5 , ا * 4)و ! "#$ ا ا ط $ ا ط &5ر? R&ط &, Q! ت E 7<او ت 4& ء ذ W 7ا ء C ك ھ و Xور ! DGا ; وأ ثور ! ، 6 , ا Q ا B &, Q! ق ط ء O B ، ت< ' *<او DGا M او 6 +او ةO ا VJا &, Q! ق ط ، ةD4)أو د3; W لوm,! اد م? <إ ھ ! Q او ةد3-! ) طو $ ! Q-! اد ، ھ ت< ' *<او ت ا U ا ( $ U&5 ! تازا Bx ُ; و (3 &"' ا ز 4E ا ) ، (D ا 3 -! 1974 ( . م J 3Jو ,طاو ن ط ا K' :, Q! ي $& ا ك , ا نأ 1 4 B ھ بر E5 ة3' ط $ ا ! K U ا ! K'B " ت & أ " رl ا ! ف # ا ةد ( Q5 B ، R( U ا و R' ا تاد ' ا ن Q 5 ط C ت 4& U&5 ! تاد ' ا ن Q5و - ا تاد ' او ( _ا دا B+ا V #( W "#C B 3( B ء W K'E( ! د B K تا & :, .

- 29 -

Q ! (د 4 Q و &,* 5 &X وأ R U! 5 &X X , د ا "#C * :,- ةر U ! VJ ا ، r & ا وأ !أ F#C ك ھ B ن !ز K B ? ! قد ،ن Q!و B !أ <و : ;أ ،ن +ا r & ا VJ ا * Q و ھ K'E5 ا W ! ذ G وأ Jد !أ . KJأ <و أ < هءاD)أ ع E! ! ن Q ( KQ ا ّنإ ، 64 أ3&* نأ 3 < KQ ا 64 * نأ *درأ اذإو ة3 1 ءD) ءD) WGاD)أ . ) ، (D ا 3 -! 1974 ( . و ' *او R و ,) ت 7 ع E! ! ن Q 5 * ,*Iا "#$ B ، *درأ اذإو M ت " ا هOھ 4 B 4 5 r VJا ! r 45 ! 3 < "#$ ا 7ارد ، د3' ( نأ :E(و ّR( نأو ن " ا جر # ا ! 4 ?! Q ( ا ت , ا هOھ ا ) ا ( (3R5 ا Jر ، X , ا V( '5 ن Q( نأو ? ا وأ " ا ) ى3 - اوو ، !أ ا ت , ا ?! a( ط ص - ا 4 ر3( اد W, * ) وأ ط & ا m& ا ن U& 7<ا ( <و 4 B ‚ &! وأ rط وأ ھو ن Q5 نأ !إ ت , ا هO4B 4 د <ا Q ( ا +ا ! ل ل ) 3 -! a # ا 3& ، 2005 ( B &, Q ا د ا تاد 1 VJ ( - ا r & ا VJ ا B د ا E 7ا ل ا نإ VJ ا فو 4 $ او ا r & ا VJا ا ، - ا K-( نأ د ا يO ا د B s ا a( ط W $! M M ا 1 ] هد 5 وأ W ر ،هد و ق U ا هOھ W'! -E*و B ، ا

r & ا VJا ا B Q ا ب 7+ا اOھ د ا م3# ,( نأ & ل ا ك 4B

ة - ا . آ KG 7 ن ,*Iا ت 7 ن Q 5 اOQھو ، Q * Q ! م Q-! ط $ ا ط B ،مز? ،را Q ا ،6 3 ا ، Xا3- ا ة3C ، Xm ا ة3Cو 7 ، XIا ھ K و O ! 5 )ر طو $ ا ه W5< ' *او ه $! وأ ه3"R( يO ا 1 ' ا وأ W , د ا WRR-( نأ 3( ( يO ا ض M ا r & ا VJ U&5 ا ، ط $ ا ّنlQB ط $ ا ط ا *ا R ! Q-! آ ن ,*Iا W, * W5 QBو هDGا ;و ه و WBا3ھأو ه Q 5و ه $! ا ف " . , 5 ا ت ( ا R 5 1 ت , ا وأ , ا J U ا ! م * 4*أ 1 "#$ ا Q ا W) 5و ك , ا ر R5 اد ى J 1 إ "#$ ا &,* 3 ' ، ن B ' ا !أ "#$ ا ي ! ! ن , ا ، ى R ا 1 < د • ? ا ك , ا 1 نوD B

- 30 - W اد B G Q ا ، , Q( ك , ا ! م * "#$ ا نأ نو (و E ' ا وأ 6 ' س ا W& '! VJا ! B W* '(و ة - ا تا &# B ' ا ، ھ ك , ا ن ' ,( 64*أ ; ( ھ ا - ا ' او Q او كاردIاو ' *<ا ت E 7<ا K $( 7او 1 ' ، يأ نأ ا اOھ ( ا ا '7و ا ء ! a ة ك , (3 R ا ا 6 ' ا 1 ه "R5 طا CI Q 7?Q ا ، *أ رود 1 6ھ3 l 4) ! 'Bأ W ) 5 B &, Q ا Q ا ط ، 6 '! ! Q ا ن R R 1 و ُ( 45 7و "#$ ا K )ا VJا ! B :, Q ة 7+ا ء s أ Y ذ B 64 ?!و ( _ا ! ، نxB ھ !و ا ( ت ' ا B )<ا 6 ' ا ت ( * 4 a U( ! ا , ا ) J ا ، 2003 ، ص 595 ( ا ! س ا 6 ' ر U 5 ا B ' او , ا تاد ' ع E "#$ ا ى 5 تا &# ا )<ا د "#$ ا &U5 ا ، ُ( ? ! ب r < B ت ( ا هOھ aBو , W*أ س 7أ 1 W U - ا ! را 7 زD'( ن اOھ W 7 ن+ F#$ ا 4 '5 ةد ، ! 7 Y ,( V 6 '5 B K$B W*+ وأ ، e- B W) ا 1 نو آ a U( "#$ ا WGد &! w'& * ' 7<او 6 ' ا 1 إ "#$ ا B ! K وD'5 4*+ 6 ' ا ت ( * D(D' ، B ت ( ا ز أ !و ا اOھ E - ا ( *و J ا ( * ھ ث?X ل "#$ ا تا M ا ( *و د & ا . YZ 6 ا B : J ا ( * sR5 expectant J ا ل 5ور 4 Rotter ت 'J 5 a #( 6 ' ا نأ ك , ا W) 5 B '! ، D'5و W5ا & E * ت 'J ا هOھ :, Q( F#$ ا نأو ( تاD 7 زD' ه , 5 و W ، ? ! Y ذ !و 3J را 7 W 7ارد B K$ ( يO ا : U ا نأ ( < E ّ * 3J W*+ و - ا د3 :ھO 7 هد 4) نl 3 ( 'J 5 1 ى37 : ;+ا 1 ، K" اذإ !أ Y ذ ن ت * - !<ا 3 أ B !? 1 W ! أ Bد "! ن Q( نأ 1 إ ب Jأ W(أ J 1 <د W5ار3 ، ( !l ر R ( ك , F#$ ا م J نxB اOھ 1 و : د ا J ( ! 4 وأ ك , W! J 3' WXو3 4 * Xو ، ك , م R ا E * د ا 4ُU ُ( ا R ا وأ ھ+ا " ) ، J ا 2003 ، ص 595 ( ، R :ھO( !3 W, ?! KsBأ ي35 ( يO ا F#$ ا ? !

- 31 -

ظو نl$ ،

W*إ ! ظو 1 ل "- 64! W7 & نأ J ( W 'E5 ة &# ا ن+ Y ذ K' (

4) W*+و ا B ة & ھأ U'( -ظو 1 ل " . ى (و " 5ور " تƒB Q ا ]&s5 V # و Q ! : 7أ ن ' ( س ا نأ وأ ا3G 7 'J 5 ه & ا ]&s D ! د )و ح Jاو ت R' او ا E 5ا 7 '! س ا 6ّ R( B 4G B VJا ا ، ل E ا اOھ B R( B 1 إ ن ,R ( س ا نأ ىأرو : 3R '( ! 64 B ]&s ا D ! نأ :, و د ا ك 7 1 3 '5 W &J '! وأ ك , ا ةlB Q! نأ يأ اد ، (و # س 7+ا اOھ 1 W 7 ]U ، ء<mھ K ! 3R '(و * !+او ةر 4 او د E ا K ' 64*l ةlB Q! او3E( نأ 64 Q ( ) اD(D'5 ( ت R' ا ا & E (و 64 , ، نl 3R ' B * ا a( ا !أ & 3 1 إ ر R5 ت R' او تƒB Q ا •-B3" ا وأ ، ! ن Q ( < 64*أو r C 6ھ !أ )ر 64(3 ]&s ا D ! نأ يأ . وm,! ن - ( 1 و+ا r ا دا Bأ نأ 7ار3 ا $ 3Jو B 4ظ 3RB 64Q ,!و 645 ت ! أ W)? و 64 ! ا '5 3J زا U ا اOھ ! K, ا 1 ! نأ ت 7ار3 ا ى3 إ وm, ا K - دا3' 7ا أ 64*أ '( ! * ا r ا 1 ! W '5 ، r ا دا Bأ نأ 6X Xl5 KJأ 1 و+ا ا ( ' 645 - ] U# ا 1 إ ن (و ( _ & ،ة 64*أ ?sB "-( 7ر3! ت !? 1 ن * ا r ا ! أ R ا تار & <ا B . ) J ا ، 2003 ، ص 596 .( د '6 ا 69 ا B : :ھذ " ارو3* "Bandura د & ا - ا ( * B Resipprocal déterminisme O ا K ا B , او 3R' ا رو3 ا 3 l5 1 إ ي r & او د ا Q 5 ط *أ م R( ،ك , او W*أ ىأرو a( ط * أ ءا 7 س ا 4 6 '5 ا R( U ا ا ف " 6 ھأ ا )O ا وأ ك , ا D(D'5 4 ب 7l ا ،6 ' 4 r B Xm( 64 7 نxB 6 ھرو3 r & ا Xm5و د ا فر '! B ، 7 B Xm5 ،W 5 "#$ ا نأ يأ هO4 KQ$ د & ا تا Xl ا ! , , ا او < B 4 ! ص ! ة - ا ھ 3( W ') ! ! ' ا د & ا - ا ، د ا ةدارإ : 7و ( &E ا 1 '! - ا هOھ ! 64 ( نأ ز E( < W*أ 1 ت 'J او r & ا ل ، اذ 6 5 ةد إ د ا U ,( ! ا QB W5 'J 5 K , 5و W5 .

- 32 - B ' ا ' ا !و ه د ! د & ا تا Xl ا ! - ا هOھ B " رو3* " اU ا ; ا :, Q ا J ا 4 3"R(و ،ح E ءادأ B TE 5 نأ رد J Y*l د R <ا يأ aGا ' ا وأ R , ا K$ ا تا & ا ف " ك , ا ، - ا )ر # ا ك , B ى ( " رو3* " و ءاد+ا 1 645ار3J 645 'J 5و دا B+ا 6 R & 3 1 إ ]&s( Y ذ B د ' ا ز E*Iا 6ظ '5 '! VJ ! ل F#$ 5اO ا ( Q ا ى ,! 5را VJ ا ) J ا ، 2003 ، ص 596 ( . ظو نl$ R! 1 إ ب ھO ا نxB اOھ 1 و KM$ (رو s ا تار 4 ا Y(3 نl ا3R '! نأ Q ( ظ ا ( YsBر Xأ ! K R5 KJ+ا 1 وأ 4 ل "- ا B ك3 , اذإ sBُر . aBو "#$ ا نl ل R ا Q (و " رو3* " , ا K ا E ر U 5 د ا ( '! ا ZG *و VJ او D(D' او )O 4 ' ( ا W Jو ك , . 5 -5 . B ا تا 6 ا : , ا B ' ا ا 6 3R '( " K$ ! " Michel نأ &, Q ا ت 'J ا وأ تا3R ' ا #! W 'E5و د ا D 5 )<ا تا &# ا ! ،ه ; تاD ا هOھ د 3Jو B ' ا " "#$ ا تا M ا " Personne variable ا M ا هOھ 6ھأو ھ ت : أ -ت ; ا : ر QB+او ل 'B+ا يأ U ,( ا F#$ ا ھءادأ . ب -ت 0ارد[ا : F#$ ا ( V يأ 1 إ r & ا . ج -ت Z 6 ا : 1 رد J W*أ 3R '( !و ك , ا 1 :5 5 ZG * ! د ا W'J ( ! يأ W م R ا . د -اU ا H ? ا : W ا ;أو F#$ ا K ُ! يأ . ه -F # 6 او اU ا H B 6 ا : أ ل WUU و 5اO ا ةlB Q F#$ ا ( '! ي إ 1 WBا3ھأو W ا ;أ . D (و " K$ ! " "#$ ا ت 7و "#$ ا تا M ا < 4*أ ت , ا 1 &7 ف? V #5 ت B " ن 5l( ! ا س ا ن+ ك , m& ا B 3 ,5 ،VJا ا Y ذ ك , m& ا U ,* 1 *إ WB '* B I ف '* نأ M& ( ،F#$ ا VJ ا W B ث3- 7 يO ا ك , ا .

- 33 - F#$ ا ( ف '5 K$ ! ( * نxB ھ !و – VJ ا ) J ا ، 2003 ، ص 598 ( . 5 -6 . 5 ا >96 ا B : يو , ا : &U ا ( ا هOھ 7أ " 3(و B Freud " 1856 -1939 ! نو W'&5و 6ھ 4Cأ ه3' " دأ Adler " , " ‚* ( Jung " ,7m!و سرا3! ة3(3E ا , ا K - ا و 64 ! " مو B Fromm *در و Kardiner و " ي *ر ھ "Horney 3(و B ! ا ا 3Jو B? ا GD) B? ا < ، و س 7أ 1 "#$ ا 1 إ ت ( ا ! ع ا اOھ ( 4*أ - او DBا - او Bاو3 ا ! K! Q ! م * ت B3*<او ت ) ، ! ل QCأ ھ ى أ ةر &' وأ , ا J U ا د ا B Q5 ا (ر 'C? ا ، "#$ ا ت ( ا هOھ ب - أ , (و B 44) 5و J U ا هOھ (35 ا ت _او ' ا ء وأ 4; 5 وأ 4 5 ، ء<mھ ى (و ( ھ ت * Q!و W5< ' *او WBر '!و F#$ ا ك 7 نأ ! ل QC+ا هO4 &, ا ى R ZG * W ل QC+ا هOھ F#$ ا 4 (3( ا J U ا . اOھ B ر !أ , ا K - ا ت ( * 3'5و هأ3 يO ا ل E ا " 3(و B " ء (D ا ! , ا J U ا T U"! ا ' ,! . 5 ا >96 ا 3 و 3 B : 3 أ " 3(و B 3* E 7 " W5 يو , ا E '! 1 إ ر !+ا 4 أو ) (D B & &ط 4 ا ت ا U <ا ب &7أ ; ! * ه ! ىو QC ! Q ا نأ • < !3 , ا (3,) ،ة ھ ظ 7 W5 Bو 1 يأ 7 , ا KR- ا اOھ B 7او 1939 ، !و , ا ت?!l ا B ل أ تاذ W5 ( *و W5 Bو هءارآ نأ R , ا إ 1 * 4*أ < +او Q&- ا ةد )و ة3E ا ! ى ,! ، ر U5 ق U* B R ةر X ت3; e -4* Q5و "#$ ا . ! را3R ! C 3'5 "#$ ا B ة * ه ! E '! B W5ا & ! 3(و B 64 7ا 3R ھ ل3E ة ! ،ف?# او $ ا VG ظو , 5 1 إ W ( * B 1'7 3RB او ( , ا "# 4 QCأو (3 ا D ا ل أو ا &' ا ل QCأو ط 7+او م? +ا , 5و .

- 34 - ( * a U 5 " 3(و B " َذ (D( M ا J U ا ! W ,5 ! َو ْي ھ ) l$ ! ه 7أ !و ة - ا و E ا ةD( ; " ا & و3 Libdo " ، ع B3*<ا B ةD( M ا هOھ K 5و -* ب $ او K +او E ا B ةO ا ، 6 +ا د ' <ا B K 5و ناو3' ا وأ ت ا ةD( ;و . : 7l ف " F#$ ا D -5 Bاود M K J U ا ! Q$ ا (Oھ K 1 E (و 4M( 5 1 إ يدm5 . J U ا ‚( 5و 3- & ! ، 45اذ ‚( W ,! B F#$ ا Y ,(و ,! J U ا ' Jأ & (و #! Y ، ! J UB " و3 & ا " ! #! عا *l 4M( 5 Q ( _ا E ا ! ب R ا 1 FJ او ء M ا حوا 5 ت ط $ ا ) ، (D ا 3 -! 1974 ( 1 ,E ا ءا3 <ا 1 إ R' ا ل3E ا ! ناو3' ا J U M( ا ت ط $ ا حوا 5و ، ( _ا ا هOھ K و 5 ھ ! ة3 او rC * ن Q5 نأ ّ3 < Bاو3 ، 5D( M ا R ;أ اذإو م !أ OB ا ءاورإ 5 6 و 5D( M ا 5 ھ ! يأ ? &7 4 ! يأ ! '& ا J U ا 3E ، 4M( 1 إ K"5 3J ا , ا ت ا U <ا l$ 5 ! ت< . 6 -ا ت ; 5 ا >96 ا ]5! : ا ن Q 5 RBو "#$ ـ " 3(و B " : ;أ B 3'( يO ا ك , ا W) 5 Q! (د *أ ث?X ! +ا ھو *+ا هOھ ط $ ى3 لا : 4 ا id ، *+او ego ، 1 +ا *+او super ego . ا : م ! Q-! د ا 3 ( " 4 ا " "#$ ا ! Gا3& ا ر - ا K ( يO ا ل E! ھو

e-&( يO ا ت &; ا - ا ةO ا ع &CIاو ، ( , ا RU ! 6 5 يأ W B 3) ( <و ، " 4 ا 3(و B V"(و W*l ء او 1 ا ! s ( يO ا تار CIا EG 4 ا ، 3) 5و E! W B sJ ا 'Bا3 ا ى R ا ! ، و 5 &Q ا تا &# او Bاو3 ا 1R&5 ر X ( 4* < ! 1 إ W B ، 4"R ( e س , Iا ، !D أ3&! 4 Q-( K R 4 و ،ةO ا ير ا ع &C„ & ط را 7 ]Ms5 ھو C & او ) با U ا د -! ، 2002 ( ، 3R و ھ "#$ ا ! :* E ا اOھ 1 ة U , ا ت &; ا ! * ك ھ نأ 3(و B ر Cأ : :- او a # ا K $5و ة - ا Bاود ، $5و ت ا Bاودو ناو3' او 6 U- ا K . م3# ,( ! & ;و و+ا ت ' ا 4 ا ، Q ب ; ! ء C ةر ھو ? ! K # ا K ! ع &Cx R 7 ]&5را W B ، Bا3 ا ي $ ا 6- ا ! 'UJ ر " 5 نأ Q ( ? ! ع E ا 3 'B 1 ،6- ا أ 3E*و ن K # ا &Cأ '! - Y ) .

- 35 - 3(و B & ا 3R و ط $ ط ةر و+ا Q ا ، R' ا ا م? +ا 3'5و 7 4 او ) Jا ا B س 7أ 4 ا ,- ا تا &# ا T وأ أ ! و+ا Q ا ' Q ا Bاو3 ا ع &CI & 5 ( . 4 ا ّنإ *<او R'!? V" ( يO ا "#$ ا ! ءDE ا Y ذ ھ $ ا هOھ 1

B3 د ' <او تاO (د R*<او * *+او ،6 +ا F#$ 3 Q( W*إ ة 1 إ ه3C <و -! ; ا ءاورإ <إ ف '5 < ا U ا ت & ع &Cإو ،ت ) - ا 3 Q&( يO ا ا نإ ،ع E ا ة Q وأ E- ه ; فOR( يO ا $ * ا او ،Z X حو ( يO ا , # ا او M ,! 6 B J ، R( ــ ت - ا Y 5 B ' ) ن ! Q-! " 4 ا " ! K 3 ا :* E ا اOھ "#$ ا . ) J ا ، 2003 ( . Dا : ھ 7 7+ا W& U! 3 أو "#$ ا ! RU او 'Jا او ط &s ا :* E ا ھو 4 ا ت ) ع &CI R R- ا ت ا 3(3-5 ، : U!و W5 ) a B او ا ، Jا غD&5و " *+ا " ك ھ نأ W '5 ء Xأ r & ا ! ! ا W5?! '5 B 6Q- K U ا * ل? 645 &;رو W5 ) " ! aG R . ر Cأ 3R و " 3(و B نأ 1 إ " *+ا "

4 ا ت &;ر ع &Cإ K)m5و Jا ا أ3&! س 7أ 1 K '(

&7 ! ! وأ J ! W)ا 5 1 ، *+ا م3# ,(و : 7أ a # ( * ا Q ا 4 ا ت ) ع &CI 'Jاو )" با U ا د -! ، 2002 ( K -(و ، ( * B ! ھ * Q! *+ا 4B 3(و B 3 "#$ ا م3#5 X? ا ) 4 ا ، 1 +ا *+ا ، Jا ا ( K K' 5 نأ 4 نأ أ3& م Q-! *+ B X? ا ت &;ر aB 5 Q '7و B ! 4 B? Jا ا م Q- او ةO ا أ3& . >8Dا Dا : ! ن Q 5 ا "#$ ا نإ " 4 ا " و " *+ا " "#C ن Q5 :, و ، * *أ ; ن Q5 3J ت B " ا هOھ Q و ' ف " ( نأ Q ( F#$ ا نأ T - و ، )ا رود 5l( ھو " 1 +ا *+ا " ! ر U او ا B O l( يO ا m& ا )<ا ( ' ا ص " !او 6 R ا ب $5 1 ةر3R او )<ا . ّنإ " 1 +ا *+ا "

K U ا W ناO l( يO ا او :(O4 ا ع ى3 و (3 ا ا 6 R س Q'*ا

(ا3& ا B و W Jو _{E ا K ُ &$5} ه ( '!و !+ا آ B ، 5اO ا : J ا W 'E( !