• Aucun résultat trouvé

دور المدرسة في تنمية القيم الوطنية

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Partager "دور المدرسة في تنمية القيم الوطنية"

Copied!
147
0
0

Texte intégral

(1)

ا طار د ا ر از ا رو ا ا ث ا و ا م ا ةرازو س د ن ا د ا د م – !ا مو ا " ع !ا م م $ ناو يو ر ص'( ر ا ةد ل جر( ةر"ذ :

ط ا داد إ : فار إ ت ةذ ا : و يواد رو يرود ا : ر : ةذ ,ا ن يدو : ةذ ,ا لاو زوز

(2)

سر ا : -ص -ر د و -ر -ءادھإ . -سر ا . د . ... ج،ب،أ -ا . ... . .. 01 -ر ا . ... .. ... 03 -عو و ا ر ا ب !أ . ... .. . .. 04 -ث# ا فادھأ و ھأ . ... ... ... .... 04 -!ارد ا % & . ... ... ... ... ... 05 -م ھ ا د د# . ... ... .... 06 لو ا ل ا : طاو ا . -د . ... 09 1 &طاو ا مو ... 10 2 -&طاو ا مو روط ل#ار ... 11 3 &طاو ا ھأ ... . ... 12 4 -او ا ت + ا &ط . . ... ... . 13 5 -&طاو ا , ر ا + ار !إ . ... .. ... . .. 14 6 &طاو ا ر ا و !رد ا ... ... ... . ... 15 1.6 -س رد ب !أ &طاو ا ... ... ... 17 . 2.6 &طاو ا , ر ا ز ز. ... ... ... 18 7 طار د &طاو ا /0 . ... . ... 20 -10 . . ... ... ... ... 21 ا ل ا : د ا ر ا و ارد ا ج ا . -د . ... ... ... 23 1 ج & ا مو . ... . .... 24 2 ج & ا ء & تاوط . ... 27 3 -2!ارد ا ج & ا ء & س!أ : ... 28 1.3 -23ر. ا س !4ا . ... ... 28 2.3 -2 +5ا س !4ا . ... 29 3.3 -2 ! ا س !4ا . ... 32 4.3 -2+و و ! ا س !4ا . ... ... 33 .

(3)

4 %ھ & ا عاو&أ . ... ... .. ... 33 . 5 -! -!4ا %ھ & ا ر1 & ... 34 1.5 -و ر ا فادھ4ا ... ... ... 34 2.5 -ىو # ا . ... ... .... ... 37 . 3.5 -س رد ا ق8ارط . ... 38 . 4.5 م و ا . ... ... 40 . 10 . ... ... ... ... .. .. 43 . ث ا ل ا : ط ا . -د ... ... ... ... 45 . % & !ارد ا & و ... ... 48 . !ارد ا تاءار+إ ... ... 48 . -!ارد ا تاودأ ... 49 . + . ا تاودأ 8 1# ا ... ... 56 . -/ & و # و %8 & ا ضر ... ... 56 . -. ا ج & !5ا م ... ... ... 84 . ت 1و ا مھأ ... ... ... . ... ... 86 . -10 ... ... ... ... . 87 -... ... .... .... ... 88 :+ار ا 8 / ... ... ... 91 -لواد+ ا 8 / .... ... ... ... 93 -ق#0 ا .94………..………..

(4)

لواد ا

لود ا م ر لودــــــــ ا ناوــــــــ ا 01 و ا تاد و ا و ھ ا ت ا زو و و ا د ا ر ا ب د! ا تاء ا 57 02 تاء او ا تاد و ا و ھ ا ت ا و # ا د ا ر ا ب د! ا 58 03 تاء ا و ا تاد و ا و ھ ا ت ا و # # ا د ا ر ا ب د! ا 61 04 تاء ا و ا تاد و ا و ھ ا ت ا و ار ا د ا ر ا ب د! ا 64 05 ! زو و دد ا و عو ا ث ن د! ا تاء ا و د ا ر ا ب 66 06 ا إ و ا ا ن د ا ر ا ب ىو و ار ا 69 07 و ا د ا ر ا ب ح *ا ل, و ن 71 08 # ا د ا ر ا ب ح *ا ل, و ن 72 09 # # ا د ا ر ا ب ح *ا ل, و ن 72 10 ار ا د ا ر ا ب ح *ا ل, و ن 73 11 م ا ن ر ا ب ح *ا ل, و ن 73 12 دد او عو ا ب او ا حرط ت و و د ا ر ا ب ! زو و 75

(5)

1 ارد ا : ر ا و ا او ا ن طاو ا ، ص ل ا ط ر ، كر اذ ، أ ا د ط ر اذھ و &' ت ؤ و ةر + ًاءد ، ا أ ا ر قرط ل/ ن م1ر ء +ا 2' ء 3 او و / 2 و ل و ةر أ ن ةر +ا او ر ا ن عو ا اذھ ود ك ذ ، ىر + ر +ا ّن ، 7 ، رد ا ّ ؤ 8 ف' يو ر ا ج ھز ف' ا ، هرطأ و 8 ّدد ا ل ا 2' ل ' م ظ ،ً ظ و ً ط ق ? ، او ل ن ل&ط ا ّ @ ء تاء & ق? ً ّ ار إ غ @ ق Cد ل ، 8 ّ C و 8 د ? و ا & ' ن ? فادھأ D ' ذ ' ا ھد . ء أ لّ ن ةر +ا رو@C د 'ھأ ، ا ً ّ ار ا ًاز ر ل ًاذإ رد ا ر ا ً ّ ر ا ل ار ا ر تروط ، ا ر ّوط ىو@? ا ھ+ا ود ھ ن ذإ ، زر ا ھرود و ر ' ر لو ا & ظو ا ك' و ر ا & ظو ا ' ن ر +ا هز ز 2' ل و، ن 8 ' ظ و ا ل E +ا ثار ل? ا ودز ا رو رد? رد ، ىر أ ن مد? او Cر ا ت رد 2' أ 2 إ هاو ' نو ادھأ ق? و ، ھدار أ @ رGؤ رد? ، ارد ا و و ظ ةو ر ا ا ت اوG ا و ئد ا ن يو ر ا 8 ظ ار و ت 1 د ل 8 ' و ن ؤ او ?G ا و ر ا 8 @و@ و 8 وھ دد او ، د ? ، ء ر ا س +ا نو 'CJا د +ا ل ھإ نود، ھر 1 و ?G او او & '& ا س +ا ھ، ارد ا Kھ ا زر أ ھ ?Gو او ر تار L د ت از و ر از ا تد دCو ت /@إ ءار إ 2' ىر أ 2 إ ةر ن ف ث ، ر او ' اد ا تاروط ا م +ا ت ردأ د?' ، يو ر ا ناد ا د? ا ناد' ا ر ا د ا ن د ا ا ر ا 8?? ط ر يد @ C ا و او ا روط او ير ا ث ا نأ G د و عاد Jا 2' ةرد ? ا Cو& ا تار ا و ا تارد? ا ن ل +ا 8 دوز و، فادھأ ن ا ھ ا و ر ا ن و ، ىر ا ر ا تار L ا او ر ا ء بو1ر ا ل ? ا ق آ ق ? و ، بو'ط ا ير ا .

(6)

2 ّ ر ھأ 2' ق'ط ا اذھ ن ّ @ ّ ا وذ K ّ ا او ا ءشّ ا ن و طاوّ ا كاردإ ن 8 إ ب زازّ او 8 ء و او نطو ا ّب و ّ طو ا مّ ? ّ ا، ّ طو ا او ّ ارL ا هد أ ّ طو ا حو ّر ّ ا ّ ذL رGأ ن ، ّ ?G او ّ ر ا و ّ وL' ىر أ ن و، ن ّ ر از ا وّد ا ' ت C ا ّ ا م ّد او مّ ? ا ل/ ن ةد & / ّ ا مّ ? ا 2' & ا '? ا @ ّ ا ن و . مّ Cو د ا ةر +ا ' ر ا @و@ واد ھرG أ و، مّ ? ا هذھ زر أ ن طا ّو ا ، رار ف ر ت و' ا ق د و ، بو ا ن ت ا لاز ا Jا ? ا 8 و ا ل اذھ ن نإو، ن تCو عر أو &' ر أو د لCQ '? و ا ةرھ ظ ل ترGأ ر1 ّ C ت ' تCو ا تاذ R ، أو ھد أ و ّ ّ د ' ، ةد او ا ّ +ا و ا دار أ د طا ّو ا مو & م ھ & ا ّ ف ، ّد? لC+ا ناد' ا ّ@ او و ر ا ت ّ د و، ھاّر ا ' و @ ةر L ا و ةد از ا ھدار أ ت ّ ' ، ب ا تCو ا ّ& و ّ ا مّ ? ا S ا تاّد ا ل ا إ 'C ىر أ ن و ن رار ً ' س نأ Q ن ا و ، طو ا دار +ا راودأ 2' ظ ا ق +ا و ت ّ ؤ تCو ا تاذ ھرط أ و ھأ ن رد ا د ا ا ا . ًّ د و ّ ر و & طا ّو ا ت اذإ و ّ & ّ C لG 8 & تCو ا ّ R ، ' ّ ا فورظ ھرGQ ىد 2' رو' فCو ّ نو نأ ل C ّ و ر ّ ا 8 ّ ر ا ل ار ا و ، ذ +ا ر ا 8 طو ت/ و ? 8 وو در& ا كاردإ ىد ّ ' اّد ا و ّ ر ا ا ًرظ و هذ ةر +ا ، ارظ ر 3 در ن ف' ّ ? و و ا ىد و طا ّو ا مو & ّنR رار ا، @و@ ّ ر ا و و وّد ا نوؤ ن ? ا 2' از ن ك ذ ، تارGؤ ا هذ د Q او ز ر ا ّ ا ن ّ او و او ء ا حور ثّ و م ّ ا ير ا مو & ا 2' ر وأ دّدر تار نو نأ ل C ر و كو' طا ّو ا نو و، وّد در& ا C/ ، ّ و ت ا و ت ط ا ل ? م/ وأ ر ّد ا وھ يو ر ا ناد ا ّنR اذ ھو 8 ّ ود ا، 8 ر و مو & ا سرL و رذ يذ ا ب@ ا ل ا ذ / ا د ّ ' ا ل ار ا و ت وّ ا ف' .

(7)

3 Jا ض ھ ن و ا ل : ؟ طو ا م ? ا رد ا ھ ىد 2 و ر آ : يأ 2 طاو ر ؟ ذ ' ' ر ر از ا و ر وظ ر ت ؤ ا ن و م ا ل Jا اذھ ت جرد و ھ و : ؟ طاو ا مو & د و ر فادھأ س ' تاء & د ا ر ا ب ت لھ ؟ طاو ا مو & د د ا ر ا ب ىو لھ -د ا ق ارط لھ ر د ارد ا لو@& ا ةد ا س ؟ طاو ا مو & ر ا : 2 د ا ر ا ب ل/ ن ذ ' ' طو ا م ? ا زر رود رد ' S & و م نطاو ء م ? و لو' 2? و ر ا وظ ا د? ا جذ ا ؟ ر 3ا 2' . رظ ا ر ا : هذھ د ا ت 'ط@ ا ن و 2' مو? ا & ظو ا ا رظ ا 2' ارد ا ، ا ف ظو ا و ةرھ ظ ا ف ظو ا ، ل ا ، فد ا ق ? ، ف ا ، ا ق ا ق & ا . ز و ر تو ھداور ن ) T . parsons ( نو ر تر ور ، R. Merton ( راودإ، و ن ر د ( E. tiryakian ' ر و (W. Bueckley) ر' ل و ) N. Smeler ( مھر 1 و . ر ? رظ ا هذھ ر ا و و و يأ نR ، ق +ا هذھ ىد إ ھ رد ا نQ ا ًر ا م ظ ا ت رظ ق ط ل/ ن 8 ارد م ا ت C/ ا ن ز و ل? ق ا و راود+ا عزو و 8 ادھأ دد يذ ا ر ا هرو د 8 ' ق ل اذ و ، يأ نQ Q رد ا و ، 8 أ و م ' ا نو و ت ط' ا و Kھ ا دد و ر ا ا 8 او ر رG أ S @أ م ' ، ا ق ن ةر ا م ظ ط و ا و C/ +ا ر ا 8 ' . ارد ا عو و ر ا فادھأ و ب أ :

(8)

4 ن م ظ ا 2' ظ & ا و ت و و م C ل رد ا 8 ' ا ًرظ ل رد ا دودر 2' ھرGأ و ا ? ط ا و و د J ا K ار ا ل/ م C و ةد د L @ تذ أ مو & ةر +ا هذھ نأ م و ، طاو ا لG د و ىد و طاو ا مو & د د ا ير از ا يو ر ا م ظ ا لو ث هذھ ارد و، ةدد وط ا ذ / 8 د? جرد ا و ق ا ر ر ا ب ارد ا ج ا ل/ ن ط و ا د ا طاو ا و & ر ا ، 8 و ا تار L ا ل ' و عو و ا ط ن ف ا L ىد و د ا ر ا ب 8 و ? رط و ، ' ' L هد د و ً و ر هد ا و و 8 ھأ 8 ا 8 ةد & ا ىد و ، ذ / ا كو' 2' . ھأ ـ ا ـ ث : ل وأ ر @ ا و ا م ? ا 2' S & و تار L ن مو ا ير از ا ا 8 ج د ا ا ت ?G 8ظ / و، ىر +ا ت ت و' و تاد ء أ د '? ن ل @ ا ل و روط و G د ا و و ا ' ' أ /@أ ' د ھ ت' ث ، ا دود هد ار L@ Jا ت ا و، فارط+ا ر ? ةر L@ رC م ا ن 2' ب @ ا ل@و ا اذھ ، ھر 1و وL ، د ، Cر ت / ا 8Cر& و ل@او و ر ا و وL' ا ، د ا 8 C 2' ظ او هدر& ل نR رظ ا ?Cد اذإو، 8 ؤ ل ر و 8 و ف' ا وھ ث ، ود' ا م ظ ا وؤ ھ ا هذھ 8 ? و ا 8 ظ 2' ظ ' د @ C ا و ?G ا و ا و ا ا ترط دCو، أ قار ا يأ ن @ د ر از ا و ن دL ا ل ر فادھ+ا ن و وظ ل/ اذھ ىر ، ن ' ا ىد طاو ا حور ن و و طار? د ا د و ر و ن ، ھر 1 و وؤ ا و S ا لG ا م ? ا 2' S & ا نطاو ا ذ ' ا ج J / 8 و ث ن مو & ا اذھ ارد ر ا اذھ ل أ ط و ا روط ا دد و و ر ا وظ ر ا ج @و@ 8 ر و طاو ا مو & لو S'@+ا و برC+ا ةد ا + د ا ىد و د ? ا ل E ير & ا 8 و ا 2' هر GQ اذھ ارد ھأ ن و، أ لو? وL' ا و د ا م C 2' ن ' ا ظ @ ا ت و? ل و '@+ا ر ا و ىر +ا Jا ت ا C ن ير از ا ا ز ا طو ا ا ـ ا ـ :

(9)

5 ناو و و ا ارد ل/ ن و ب K 2 إ ج ع ا م' ارد يأ : " م ? ا رد ا رود طو ا " ر از ا و ر ا وظ ا مھ ف لو ، طاو ا م ? ا V ر ـ ا ـد ـ K ا نو ث ، " & ا " ارد ا عو و ةرھ ظ . ـ! ا ــ ا : ا ـ ا ل ' ? ارد ' ــ ھ و ، ىو " ? ـ ' ةر ر 1 ـ ق ط ، ' ا @? نو ث ت ا وأ دار +ا ن رد@ ا ر ا وأ و ا ، و ا داو ا 2' & ب S و Cر ر 1 ىو ـ وأ ـ ر ? ا و م & ا و ر & ا فد " 1 نو ل ' C ث ـ ھ ب ا هذھ و ر+ا 8 او ط و ا روط' د ا ر ا ب G ذإ 8 د@C ، رد ا ب ا ل اد ر و ظ ت ن ةر ھ ا ر ا ةد ارد ا م و ' د 2013 -2014 . ف' ل بو' +ا ة ةاد+ا س& 8 د او ر طإ ةرو@ ت نو ا ل ' ? و ث ا هدد يذ ا فد ا ر L ا ل أ جذ ةد ك ھ و ىو ا ل ' ' 8& ؤ فو رو هدد اذھ و ، ل ' ' " د ا و م/ Jا C و ا س& ا م' 3 : -و -و -و ب او ا م ? ث ، و و ا ل ' ا . -رد ا ةد ا م ھ ا ب ر ن ف ا فد زو ر ا ء @ إ و . ورد ا ةد ا ت و ن ف ا فد فCاو ا ب ل ' ا . زار J و و ا ل ' ا ن/G ا G ا و لو+ا جذو ا 2' ز ر هذھ ارد و ب ر ن ف ا فد زو ر ا ء @ إ و ب ا ا ھد أ و د ا طاو ا م C ، ت ھ ا و و ف@و ن G بو' أ 8 أ 2' نو ا ل ' نو ر فر ر' ةرھ ظ ا ىو و و . ارد ا "# $ر ا م ھ "$ار &ا د د ا : 1 -،شو و ر ثو ا داد'إ قرط و " ! ا ث ا +ھ ط ، ر از ا ، ا ت و ط ا ناو د ، 2 ، 1999 ص ، 221 .

(10)

6 1 ـطاو ا مو : و 8 ه 8 او و در& ا قو? س ا ا ت ر ا و ت ھ ا و ھ ، 8 طو ل +ا و ط +ا ّ & ا ر ا و ، 8 اوC و 8 C و ا ئد 8 از ا و ث رد ا ذ / ا ' ا و، 8 2' ظ ا و نطو ا Cر فد ا / و ، 8 إ ب يذ ا نطو در& ا C/ / ن دد م ش ن ذ ا ن طاو 8 C 2 نطاو ا : " يذ ا در& ا وھ و ، ل C يذ ن 3ا و ةد ا و ةد ا ل ل يذ ا م ا وھ نطاو ا نطو' هء ا 8 ' ر& ا ت او مز ' و قو? . ارL ا Cر ا ك' ط ر نطاو ا نأ اذھو ) نطو ا ( ءاو ا وأ د و ر و ل تار ت نطاو ا &@ ن+ ، قو? ا ن ةد & ا و ت او ماز ا ش ا Cاو ا ' & ا ر ن " 2 3 -م ا : " ا ر ا و ئد ا و د ، ء 2' ن Jا هرد@ يذ ا م ا م ? د@? كو' ا ن 8 بو1ر ا دد يذ ا و ، 8 ش يذ ا ا و . 2 وأ م ? ا ل و ر@ يذ ا ا ل &' بو1ر ا ت G ا و ت &@ ا لG و ا ء ا S ط وأ ا وأ & تار ھأ تاذ &@ ل ھ ? ، نو 'ط و إ س ا ت &@ در& ا ? ا م ? ا عو و ، ماد ا م C/ أ 8 ر@ رGؤ و @ ? رط كو' ا 2 إ 8 د و ل ا و 8 ر : +ا و قد@ و 8 ش يذ ا ا ن در& ا م C ' ء و ا 3 4 رد ا : ر ا مو' ا ت 'ط@ م 2' ": ن و ا ? ا ؤ ة ' مھداد إ ل أ ن X @ ً ا و ، ً اد و و ، ً ر و ً اردإ ا " 4 .423ص ، 1ط، ن ، قور ا راد ، ر- ! ا ع .ا م ' م ! ، ر ا ل ' ن 2 3 ، ا د ح & ا د ل إ و! ا ر-' ت ط- م ! ?G ا راد ، ط، ةرھ ? ا ، ر ' 1 ، 2004 ص، 146 . 4 ، ن ةروC و ر ا لو-1ا ط، ةرھ ? ا ، فر ا راد ، 2 ، 1998 ص، 468 .

(11)

7 نذإ ش يذ ا ا ق او و ، م ة ' هداد إ و در& ا ف ل ؤ ن نزاو ل/ ا يأ ن+ ، ةد ةرو@ & ظو يدؤ 2 ' & ا X @ ا نG م و، 8 ا ، ةرادJا ، ذ ' ا م' ا ، ' ا ل و ، ھءادأ ف ؤ ا هذھ ر@ رد ا .... اًدر 8' 8 و رد ا 8' + تد أ يذ ا ذ ' ا ك ذ ن و ل ل 8 ط' و ا هدد س ? . 5 ط و ا روط ا : روط ا ل ل د د ا م ظ ا ل ا د أ ، ر از ا رد ا ارد ' ر وھ +ا م ' ا ن ث G ا 2 إ ذ ' ا ل? ةد جو ، تاو رأ 2' اًد S @ ن ن ط و ا م ' ذ ' ا ق ' و ، و G ا ' ر ا 11 2 إ 12 8 د ، اد ا م ' ا ةد . 6 د ا ر ا ج : 1 2 إ 2 يذ ا رد ا Kھ ا ن ءز ا ك ذ وھ ا ت ھ ا و ئد ا و م ? ا سر مھد وز و ا و ' ا ?G ا و ا ت و' ا 2 إ م و و ، ذ / ا سو& د ا ر ا ب 'G طو ا ? ا ' & نو ر و ، ز/ ا ا تار ا م ' ا س رد ' ةد ا ط و . 7 و ر ا فادھ1ا : ل/ ن ، ت ا و دار +ا ىد ? ? 2 إ 2 يذ ا يو ر ا م ظ ' ا ت L ا ھ ن ز 2 إ ج و ، و ا ن رد فادھ+ا هذھ ف@ و ، ر ا م ' ا ' ا 2' فادھ+ا هذھ ز ر ، ن ' ا ىد ق? 2 ل وط 2 إ 2 ذإ ، 2 و+ا رد م' و? ا و د ا ، طو ا 8 C و 8 ھ ا ل و ن 8 @ ر GQ ا 5 5 -، لو'1ز م ر ا د د يو ر ا س ا م ' ئد ط، ندر+ا ، ا ب ا راد ، 2 ، 2000 ص، 50 .

(12)

ارد ا ص : ب ر م ظ طار د ا ر طاو ا م ل ،ت و ن و ط ل !ا طر" ا ھر ةراد% ا م ظ ا اذ' ، م ا ھد'" ا ر ا ثاد ) ارظ و ت* ا و او ا ل . ناد ا * ت+ د ر,از ا تد يو ر ا ارد ا / ار ا صو%1 هر يذ ا ب%1 ا ل ا و ذ + ا د ود ا ر و مو'3 ا اذھ اذ ، 4 ا ل ار ا و ت و ا ف4 1 م ا مز4 طاو ا ط و ا ' ر6 و رد ا م' , ' و ب " ا و ر 7% ا ," م' و ، ا ة ا 4 3 ا ر " 4 ن طاو او % م ن ز 4 ،م' او و م' و و م' وؤ ن رد +1!ا و !ا تار ' ا و فر 4 ن ، ود ا و 9 4 ا ز+ ا 4 3 ا ر " 4 ة ا ، سر6 و *ا ," ا نأ د ؤ ا ن و ا دو' ا ن و 4 % ھ م ا و ر ا 9 ا ت ؤ ا ' مو ا ' أ و ، ر ا ر 7 4 ل " ' 4 ن * ل1اد م ا ت ط ا و ت ر ا <4 < و!ا رد د ل ارد ا تارر ا و ب ا ا و نطاو ا ن و <4 م,اد ل " ل ا 7 ث ، ةر 4 ا هذھ و ' ر 1 وأ رد و4 = ر و ، او و و م ظ و د و ر " ىو ر وط و ، 4 ا وظ ا 9 ا م و ? جاردإ و سر6 نأ ، إ يذ ا 9 ا ب4ط دو' ا ر ظ . يأ ا هذھ ق نأ ،ىر1!ا 9 ا ت ؤ 9 ر ا ل%او ا و ل ا < إ ر ا ق, ?و ا ' اردإ و ھر ط در م * فادھ!ا ب4ط فادھ!ا ق نإ ل ، ا 9 ر " ا و طط1 ا ل " ذ1C ةد يذ ا 4 تاءار إ < إ ' ر و 4 ' E ، ھ!ا 7 4 و رھو C ' ط ن طاو ، ارد ا ب ا و /ھ ا در ل نھذ = ر نأ 7 ، ؤ ن ع د ا و نطو ا ء <4 / و م4 رد ا و 4 ةرور % ء ?أ ك ذ .

(13)

ت ارد ا ا : طو ا ر ا وأ طاو ا عو و ت و ةد د ت ارد ك ھ ، ت ارد ا هذھ ن و : 1 -يد ز ا ن ر ا د ارد : ت و د و يدو ا ا !" طاو ا أد ناو !ھو طو او طاو ا ن ل$ %&ط' ارد ا هذھ . ىد يرو ) عوز ث, ا يأر !" طو " - إ ب او - 0) ! ا نطاو & ن 1ا . ھ ا $و& ا 2 و3طو 24د 2 بھذ !ھو ن د& . ل5 " طاو ا ّ أ ب ) ا ن د ت اوو و3, ن نطو ا دود, !" ت 7 ود او . ث, ا ص&9و ھ يو ر ا ناد ا طاو ا ء ر إ : • طاو ا ق 3, !" د ا حور ا ر 5 < ن د طاو ا ر' ط ر . • ث , ! طو ا د ا تاذ د ا 3 ا س رد ل > ر ظ ا زو . • ر' ا تاد ءازإ !" 35 ا 2> و د د, ل79 ن " 35 !>& ا A- ا ر وط . • ن زاو ا ل79 ن طاو ا قو3, !" عر) ا ت &ط و ر' ا ت ط ط ر ةر , ا ر ن ةد > <او ر)& ز ا ةءار3 او ب ) ا قو3,و م$ , ا قو3, ك ذ !" رC ا . • أ Aھ ا D ُ < ،ثاد,Fا ه ا ل "Fا دودر D& &$ ا ن ا D& ھؤ ب ل ر' ا تH > D& ب ط ا د و او ا - > 'و و 3& . • 2 ر ) و 2 ظ أو هرد ' و 2 ؤ م- 4) ا ط ر . • ت 3 3, ا طاو ا نأ ل I % نأ ب ةوط9 !ھ ل I ء<و ا م أ 34 - " م7 1ا م ق 3, ل79 ن - د,وو I بر 3 1 2 -ش وو تر ور ارد ) Robert Woyach :( ، طاو ا ر !" " 35 ا ناو !ھو - ط اور او ةد 3 ا مو-> و طاو ا مو-> ارد ا ت5, . 3 ا رود ل > > $ ت $ ةد !" ، 4) ا ىد "اود ا ق&9و ، طاو 3& ا ت7$) ا ل, مو3 ن0 ارد ا ت'وأو طاو او ةد 3 ا !" س 4ر ا رود م ا م & ا سراد 2 3 و و ارد ) 2003 ( : ط ا !" طو ا ر ا Aھ ناو !ھو . ةء >$ فر D إ ارد ا هذھ ت"دھ !" ب7ط ا $ر ) ةء >$و ط ا !" طو ا ر ا Aھ > او ت ط ) ا ، طاو ا !" طو ا ت فدھ طو ا ر ا نأ ارد ا ت و

!" ! و طو ت 3&ط و م ھ > D& د$ؤ !ھو ! ط 1ا م & ا م ظ س أ

1 . 1 يدﻴﻨزﻝا دﻴز نﻤﺤرﻝا دﺒﻋ , يدوﻌﺴﻝا ﻊﻤﺘﺠﻤﻝا ﻲﻓ ﺔﻨطاوﻤﻝا أدﺒﻤ , 1426 ـﻫ . 2 . , ERICK Digest, date of , Leadership in Civic Education

Robert Woyach

2

publication 1992.

(14)

5 ا طاو ا م ن "د- ا قو3,و نطو ا قو3, مار ,او رو د ا D& ظ" , ا !" & ن طاو ا , طو ا ر ا A- ن نو ر و 5 ا &,ر ا ب7ط نأ ث, ا ر )أو طار3 د ا $ر ) او ! وط ا ل ا م- " ! ت ط ) , D إ 2 ارد ن ث, ا َص&9و - طط9 ا Aھ او او ا ن ةو " دو و مد و ن & ا ت ر أ ةو > ا ل ) و ةرد3 ا ،Aھ ا فادھأ ق 3, D& رر3 ا س رد !" ن & ا 2 يذ ا ت و ا نأو ت و ا ن ل أ ، ط9 ا !" 2 ص'9 ا طو ا ر ا م ھ > ب7ط ا ب ا !" ! أ ص3 ك ھو 3 4 ا م ھار إ د" ارد ) 1426 ـھ ( !ھو ناو : ، طاو ا ر ت ھ <ا طاو ا ر !" ةر' ا . D إ ت"دھ د و :

، طاو او ، طو او نطو $ ، طاو ط ر ا ت ,&ط' ا D& ءو ا ء 3 إ طو ا ر او .

ا بر ا ض ل79 ن طاو ا ر !" ةر' ا ت ھ <ا D& فو و ا ا ر و دو ا ر ا $& . 4 & م47 طاو ا حر 3 رو' ل'و ا دو ا . & ا ا ءو !" طاو ا ً ,ر 3 ًارو' ث, ا و 2 ارد ءو !"و $ راودأ 2 " زر ا ،يدو ا ا طو دو ا د او ،ةر Fاو ، رد ا ن ل ، و ، م7 1او طاو ا !" ا & ا ا 4 3 . Intended Curriculum &

Civic Education in Italy

Losito, Bruno,

3

Students, Opportunity to Learn,2003 4 ، ب , ا م ھار إ د-" طاو ا ر : ، , ا ، طاو ا ر !" ةر' ا ت ھ <ا 1426 ـھ .

(15)

لو ا ل

ا

:

(16)

لو ا ل ا : طاو ا د طاو ا مو طاو ا روط ل ار طاو ا ھأ طاو ا ص ا طاو ا ت طاو ا ر ا ار إ ر ا "# رد ا رود طاو ا طاو ا س رد ب أ طاو ا ر ا ز ز' طاو ا و ر ا () ل ا

(17)

د

:

ل و ا تاذ ا ت ا م ھ ا ض ر إ طار د ا !" أ لو $ % ، ةاو ا، لد ا، ر( ا ل) مو! % د(و ا م ھ ا ن ھر + و ت او ا و قو ( ا طاو ا وھ د(او ، در ا د $ ! و ، طاو ا ل - ا ت ؤ ا ن د د ا ك ھ ث ( ، ت ا و يداو ا، ل ا $و ، ق %ر ا ، د ا ت ؤ ا ، ةر 2ا ! و ا رد ا و ن$ در وؤ ھر + م د د( و ل - و ، طاو ا % ةر ا نطاو ا %ر هدوز ث ( ، ف8او و 98 ه كو: ا و ر ا ن ن ط ق%و % و" و $او و ةر طاو ء ل أ ن ز< ا تار ! ا و ر ا نأ م+ر و، د(او نآ ل أ ن ن 9 طاو ا – ل ( ا ط – ل ! : ا 2ا ق" ( ا م: طاو ا م 8 ل - ىو ( ارد لو ا و تار ! ا ن 9 ر$ ةد$ م: ا ب إ ك ذ ن 9 ! أ @إ ، ! % ا ة ( ا ت ر و ود ا @ا و ت ھ طار د ا م ظ ا % د ا ة ( ا B ف ا ن ( طاو ل ، تاء@و ا و ل" 9 ا و ن طاو ا ن $و ا ھ ذإ، وؤ ا ت رد :$أ نود ، م! و! ن رد ن طاو " % ب:ط يذ ا ا ز و ، $ ا م ظ ا ! :$ م ةز ر و ل ھ سراد وؤ ا ن ل<4 ن ر ا ل(ار ا ( ر و ، ىرD3 ا ر ا ل(ار % أد ا ارد ا Eھ ا د ا ن ا ن عو :$ دD ا ل ر مھ ن ذ ا ذ < ا لو $ ن و ل أ .

(18)

طاو ا مو! ! و( رود ا م ھ ا ن طاو ا مو! ! و! ف: 4 و ، ر ! د نأ ب 3 اذ ، ر لد ! دار و، ! $ ثد( ن و! و، ! و ا واز: . م يذ ا لز ا وھ و ، نطو ا إ و ر ا D: ا % طاو ا و ل و ، ن طوأ B ا و ، ن ا % أ نطوأ و ن نطو <( ھذ4 ا يأ اذ ضرأ ن<% نطوأ و، طو هذ4 ا طوأ و ، % م 8 % م و ). ،روظ ن ا 2000 ص، 239 ! H طاو ا ا ر ا $و و ا فر " نطو وأ أ إ ء @ا إ ر - ح<ط3ا ) " ، $و و ا 1996 ص، 311 :$ ! ر م ع @ا م:$ سو 8 % و " و ط در% ن مو $ ا 8<$ وأ ! أ B ) ود ( ) ا فرط ا و و ، ء@و ا لو2ا فرط ا مد 8< ا هذھ ل<4 ن و ، ن$ ود ا و در ا ن 8< ا هذھ دد( و ، ( ا نو ا ق رط ). " ،ث + 1995 ص، 56 روظ ن نور4آ و ( % ل<ھ ! إ رظ و ! H " و نطو: ء@و ا و ء @ رو - ا ( و 2ا ت (: ع - ا رد3 ھ ا ا ةد : ر 3 اار ط42ا ن تاذ ا ) ،ل<ھ 2000 ص 25 ( طاو ا H ز : ا D: ا % و J:ط3 ر (CITIZENCHIP) كو: ا سر+ د3 و J 3 نطاو ا د إ ل أ ن ، B ا م 8 ب ( بو+ر ا $ @ا (GOOD CITIZEN) و ، ط ر ا فر ا ةر"اد فر (Encyclopédie britannica) ! أ :$ طاو ا " 8<$ ن و ، ود ا ك: نو 8 ھدد( ود و در% ك: % ت او و قو ( ن 8< ا ك: 9 ود ا . " ت او و رو د 8و ( ضر 8<$ إ ب يذ ا نطو در ا 8<$ ھ طاو % د و ر - د3 ق ( إ ! : % فد! ، و 8 ! :$ صو3 و نطو ا ن أ ن طاو ا ن و ! ن ن طاو ا ىر4أ ! ن م! . مو! إ دو م د8 :% أ ! أ :$ B ر ث د( ا ! و د طاو ا نأ 4 ر مو: ا و ود ا ا ، د ا ،د< ا ل 8 نور ا ن دد رد ز ( ق ر+ ا د< % ! و قرD ا : ط ر مو! ا اذھ نأ و ) POLIS ( % ق:ط ا 2ا ةد(و ا :$ و ا ح<ط3@ا ا ن و ا % ) د ، ةد: ، ر8 ( ن دو ا ت 8< ا :$ 9 أ ! J:ط3 ، د ا هذھ ب (ر % نو- ن ذ ا دار%2ا . ؤر ا ! :$ ا س 2ا و د$او ا ل<4 ن ق:ط % طاو : < ا ف ر ا أ ا نأ ىر < ا ر- ا نK% و نطاو ا و نطو ا ھ و طاو ا ير3 < ھ ةر 42ا هذھ و، 2ا ر3 در م: ا ن ط ر ا :3 ا ن$ ر ھ طاو ا

(19)

و و ط ن$ ر ھ طاو ا نK% ر4آ و ، م ا وأ م ( ا و ، ن : ا دار%2ا رھ ھو م< ا راد ن " ا ت<3 ا ت<3 ا ) م< ا نطو ( نطو ا اذھ :$ نو ن ن و مھر + و ن : ا ن راد ا هذھ وأ ) ، يد وھ 1995 ص، 13 ( ن$ ث د( ن رو: ا ! و د < ا ا ت دأ % طاو : مو! بر8أ ل و وھH %ارD 8ر نطو ا و نطو ا اذھ نط يذ ا نطاو ا ن$ و ، و: دود( ھد( % ط( ا هد ؤ وھ و ، ! B ا 8< ا ن$ و ، د4 و نط و ط ر و < إ روظ ن طاو : و! : ھ " H- ا ت<3 ا و ط اور ا و ت 8< ا $و ن ل و م< ا راد ن ن H مأ ن ذ وأ ن : او أ ءاو راد ا هذھ نط )" ط( ا ، 1998 ص، 4 (

طاو ا مو

روط ل ار

:

@ و، ث د( ا ر3 ا تزر%أ ن س طاو ا مو! نأ ا و $ @ا ت ارد ا د ؤ ر3$ إ 4 ر د هروذ نأ و ، نطو ا و ود ار3( ط ر وھ ن ث (، ق ر+ ا و، ا ة ( ا ص4 ا م!:" ق: ا رو 2ا % نو ر - ن ذ ا مھ رار(2ا نو طاو ا ن و رار(2ا ن ز و و ت:ظ ھ طاو ا نأ د ، ! H- تارار ا ذ 4 ا و ! -8 قو ( ا ن ن ور( ا ء رD ا J"ار- ن و ، ! ن د ا :$ <9% ، ىر4أ ! ن د ا م طاو ا مو! نأ ىر ن ك ھ نأ ذإ، ا ة ( ا % ر - ا ق( ن! ن م ء ا نأ :ط ا ! د تط نأ د و ، ورو2ا ت و ا و لود ا ل - د @إ ، د! ا اذھ % روط ا B :$ ! : ذ و ، ! 8أ :$ قو ( ا وظ نأ ھ ر ذ ر د ا و ! % ن ط ن ا قو ( ق )او ر - ا د @إ : ا روط ا ذ4H م د ا ) 1948 ( ن دھ ا و ، م $ ةد( ا م 2ا ن$ ن رد 3 ا 1966 ) و ( 3 4 ا ود ا ةدھ ا و، ا د ا قو ( 3 4 ا ود ا ةدھ ا د 3 8@ا ق % ) ا و $ @ا و . ( تزر%أ د8 ا ر ا ق )او ا هذھ نإ " و ، طاو ا قط إ د ةد د م ھ و 8 :( ا ىو ا :$ ك ذ ن أ ءاو ، ا ت< ا ل % ةاو ا إ و ، ز ا مد$ 3% ، م ا ىو :$ وأ ود: ل ا إ د و ق )او ا ك: ! ظ دار%L قو ( ك ھ ر $ @ا ل32ا وأ س ا D: ا ، قر ا ، ن د ا ن$ رظ ا ضD ، يو % س ا B . . ". :$ ا طاو ا مز: ك ذ و – مد ءو9 :$ – " ل نطاو ا % أ ت 3 ر%او % ةر)ؤ 34- ط م!% و، ة ( ا % ر - ا :$ رد8 ل<4 ن ا ة ( ا د4 إ فد! < $ س أ :$ ل - ا و ت %<4 ا ل( و س% ا و نو ا و B ا $ @ا ط ار ا م$د و م ا J 3 ا )" ، و ر ا ق" )و: طو ا ز ر ا 2006 ص، 4 .(

طاو ا

ھأ

:

:$ نطاو ا ز ( تاود2ا B أ ! و ، دار%2ا و ت ا ة ( % ىر ھأ طاو : % ) ھر) أو، نطو ا إ ء @ هرو - از ز ، ھاد أو، ا : $ % ھ ا ت او او قو ( ا % ن طاو ا ن ةاو : ارد3 ھر $ : و هر9 ( % %،

(20)

م ظ ا ب( سر+ :$ ل $او او ةر ا طو %، ء 38إ وا ز يأ نود،م! ( (او ، ن طاو ا ن نو ا و مھ ا و ةو42 ار ) فط و B ا ء أ % طو ا ت ھ @او ظ و ، مھد: ت ؤ "- ا ف ر و ت : ا و مظ ا مار (ا و هذھ نأ و ، ر 9( ا ! ار (ا نطاو ل ب او ن اذ:% ، ر ر ح و بوءد ل $ ةر ) ھ ل %د 3 H م م ا ! $ار و . ( هد و ( :$ هر! ىد هر - و ، $ ىد ر - يذ ا B ا نإ @ا و H ط ا :$ ل ( @ 9 2ا % ر - ا و و ا صر% ر%و و ، رار ن ء ا ل ! $ ر ك ذ و ، نطو: ء @ا م 8 دار%2ا % ر ك ذ و، ة ( ا ت@ 9 ا نر ا ر4اوأ % ر ا تاروط ا و (< ا ثاد(2ا لظ % و ، 8ر و %ر ل أ رور9 د H ، م ا لود مظ رار ا :$ ظ ( ا و ت ): ل طاو ا ة د أ )<) تاذ (: ار K صو34 و، B ا : طو ا د ا : و! ا و ء @ س ( ا $ @ا د ا : B ا د4 % ر - ا و ،ت ھ @ا و م ا و تارد ا و فر ا . ود ا د ا : ا و ا 9 ا و ف $ نطاو داد$ ) ق" )و: طو ا ز ر ا ، و ر ا 2006 ص ، 7 (

طاو ا

ر ا

ار إ

:

ل) J 3 ا نطاو ا "- و د إ نأ :$ ع ر ا ناد % ن 3 4 ا نإ ا فد! ا لود ا ف: 4 % و ر ا مظ : 2 ر فادھأ د د( نK% ك ذ و ، فادھH ، فادھ2ا هذھ ط ر ث ( ، Eھ ا ء % و2ا ةوط4 ا د طاو ا ارد ا E! ا ن د ن ناد ل فادھH ، ر : $ ) ، يد ا 1999 ص 8 .( ل9%أ ! أ ، طاو ا ر ار إ لو( ن و ر ا ءارآ ت : 4ا د8 و : طاو ا 98 :$ ز ر يذ ا و ، %ر ا ن د(او عر% :$ د يذ ا ل4د ا ل) ةدد( ت $و9و لو( هاو ( رود و : و ، م< : ر ا و ، طو ا ر ا قو ( ةد ز :$ ل ا ت $و9و ا ن ھر + و ود ا ر ا و ، ن ا ا اذ و ، طو ا ء @ا ل ا و % ) ا ح @ا و ا و د ا J ةد @او B ا و ة ( ا % ىر42ا ت % ) ا ن ) جر 4 ا و ل4اد ا % ( و ، رد ا ط- 2ا % ر - ا . :$ د يذ ا ل4د ا د$ ا و ، : 4 ا داو ا ل4اد ت $و9و ا ضر$ و ن 9 ا ر وط :$ ل 8 ن ا ر - :$ م ! 2 ، ا ل< @ا B ا % وأ رد ا % ءاو ، ب<ط ا ) ، يو $ بو أ 1998 ص، 135 .( طاو ا ل % نK% كاذ و اذھ ل ط ر طاو ا ر ةدد( فادھأ ر%و ن د @ ( ، و ر ا ار ارد ا Eھ ا تار 4 و ط - و ىو ( إ فادھ2ا ر م ث م ! و ، Eھ ا ةرادإ ل 8 ن ھذ م و ةرر ا ت ا و طط4 8<$ ! نو ةدد ت< -دو و% ، طاو ا % مھ ا ةر3 ا 9 ا و :$ د$ فادھ2ا هذھ

(21)

ن د ن ناد ل ھ د د( ، مو: ا و ت D: او، $ @ا ت ارد ارد ا E! ا ارد ةد ن @ 2 ، ىر42ا ارد ا داو ا ن ھر + و ا ر او ،ت 9 ر او ق ( نأ ةد(او ر فادھأ ارد ا داو ا ةد$ نود كو: و ة ( رط طاو ا ؤ ا خ ا و ىر42ا : 4 ا ) ،يد ا 1999 ص ، 25 ( و ر ا (او ا B ن و هو و ا ر 4 :$ J 3 ا نطاو ا داد$إ نأ ك ذ نأ D طاو ا س رد م ھ@ا نأ يأ، ن : ا B وؤ : ا و اد و ا و ا D: ا س رد ظ( يذ ا م ھ@ا س ذ4H و ن ھ ا ن : ا ت ا هذھ وؤ ت نإو، $و9و J رد ! $ @و" نو م! ل %، إ %د ! ا "- ا ق رط ن$ طو ا ر ا م: :$ و2ا رد B : ا 8ر ل - ، % )و " و ظ و 8 و B ا إ " در ا رو - ز ز د( :+ و طو م 8 ن$ $ %د % و و: % رو - ا . كار-إ ضور ا يد( ا اذھ % ضر ، طاو ا :$ ر ا فادھأ ق ( و و ، ر ا ر +و ت ؤ ا ، (او ا ف: 4 % هدار%أ و ل أ ن ! !: % ةر- ةرو3 ل نأ ، ت ؤ ا هذ! ضر ق<42ا و م ا ب ا :$ B ا % و ، طاو ا ر % م! ا $ @ا ر ا و ت ! و او ت ؤ ا هذھ د : ا ةر : ل - ر)ؤ ا و2ا $ @ا ؤ ا ھر $ "- ا % ر- و ر در : $ @ا . رد ا : @ا ؤ ا ! 3و 3 ا ر ا $ + ! ! و و ود ا م 8 دار%أ ىد ، "- ا و ر ا ت ؤ ا B ! و $ @ا ىر42ا . " د ا + ا : باز(أ و ، <$إ ل" و و ، ! و د ت ؤ < ا م ( بر ا ل ط و و ىر ا رد ا و و ، $ ت و % ) و 9 ر داو و $ @ا و و ر ا در ا ة ( % . ) ع، و ر ا ق" )و: طو ا ز ر ا 43 ص ، 20 ( .

ا "# رد ا رود

طاو ا

ر

:

كو: ل - :$ ةر رد د$ يذ ا ص 4 ا ھو ! $ ا ةد(و رد ا :$ ب ط ا ، 34- ا $ @ا ء ا ه رظ د د( % و م" ا . ب : !% : ةر- ا و2ا ةر 4 ا ل) ! أ 3 4 ا "- ا : $ % و ( ارود ب ط ق ط جر 4 ،ةر 2ا و ت ھ @ا و م ا سر+ و !% ، ب او ةد$ ن ك ذ ا م ظ ا ! D ا ا طر4 ا : 4 ا ط- 2ا و ارد ا ب ا و Eھ ا ل<4 ن ةدو3 ةرو3 ؤ ا و ةر 2ا % ل ( ا وھ " : ةرو3 س و ، ب<ط ا ! % ىر42ا ت . % ر)ؤ د اذ ، ر)H و ر )H ت 8<$ ن ! % م و رD3 B ! و % 9 م: ا 8<$ ل<4 ن ك ذ و ، در ا ! ن ؤ ا ا م ا و ت ھ @ا عو راد ا ت ظ ا ل<4 ن و ، : م: ا ءادأ اذ و ب ط ) . يد ا ، 1999 ، ص 5 (

(22)

م ' ا

:

ارد ا د ن م: ا نو د $ مار (ا ن ار ارد8 ب K% ، ! % ب<ط ا ( و طو ا إ ! % زر : ك ذ ف 9أ اذK% ر % م! :$ ر )H ا ل! و، % طاو ا م 8 سرD رط ل! ك- نود K%، J (3 س ا و ب<ط ا بو:8 .

م '

م ' ا ()

:

رد " ن و ر4آ و م: ن ب ط ا و م: ا ن ارد ا ل3 ا % 8< ا ف: 4 ، ىر4أ إ !(رط ا ر %2ا و ءارOا ش8 نأ ب ط: J @ وط: ط تاذ 8<$ نو د % ط اذ م: ا نو وأ، م: ا م! ر ر( ا ن عو ب<ط ا B ل طار د ةد ز و م! 34- و :$ د$ د ش ل<4 ن مھر %أ و م!"ارآ ن$ نور ر )H ن و: 2ا ن < % ، م! ) :$ د ؤ ا ا وأ ب: ب<ط ا ت ھ ا ب .

ت ظ ا

راد-ا

:

و ب ط ا ر - % ، رد ا ! ر د ت ظ و بو: أ رد ةرادإ ل J يذ ا د( ا و ، رد ا نوؤ- % ھ ا و ت ظ ا هذھ إ 9 ا ر و، طو ا ء @ و ةد ز ىد J اذھ ل ، ت ھ @ا مظ % "ارأ اذ ا راد 8@ (إ ا ء @ا و . ط ا :$ رد ا م ظ ا ط ر )H J9 ھ ن و ، ظ ( ا :$ د م ظ % ، ب< ت $از ا زر ، ب<ط ا م و د (و ا ر-ؤ ا ر ا ت ( @ا E" ك ذ إ ف9 ا :$ مو م ظ س $ :$، : ا % ا و شD ا ةرھ ظ - و در ا و ةءار نو ا و $ ا و ر @ا م 8 سرD و ر( ا ع<ط ا ) ، ط - ا 1992 ص ، 108 . ( رد ا " : د نإ ث ( ، طو ا ر ا إ فد! ق ( % ر- ر )H ! و ( و هداو ر ا E! ا ل $ ن ب ط ا % ر)ؤ رد ا ل4اد ة ( ا ط ا ن ذ ا ن و ر ا ض د ، ةرر ن طو ا ر ا ر وط وأ ن ( إ نور و ، م! أ م : و" % ، رد ا ل4اد ةد" ا د$او ا و مظ ا يأ ، 4 ا E! ا ل<4 م! % و" نو: ف م!: فو م!! او ا ت %<4 ا و ت< - ا ل( :$ م ( ا م ، رد ق ( @ا ب ط ا مز: أ ن و ر ا ن ىر4أ $و د ر ا E! ا ق رط ن$ و ارد8 % لو" Q نطاو هرود م ا ( < ). ، ط( ا 1998 ص ، 57 ( ر ا % ارود رد : ل ا ل او ا ز إ ن و : %، د ا :

(23)

1 -ط و و $ ا ل) رد ا نأ ا او8 و :% و %ادھأ و هد % ) ل$ ءز ھ او ر ا B ا :% و فادھأ و % ) B ق و - ت 9و فد! ر)ؤ و، و % @ا و ا %ادھأ ق ( $ . 2 ق ( ھ ةادأ ر ك ذ و،ذ < ا % ! رد از إ ارد ا تارر ا نأ B ا % $ @ا ك او ير ا ل3او ا . -رد ا د ظو ا ر ا ت ؤ ا ن ! ل % ا ط: ا م ا ر-ب<ط ا ىد ! D ا : ا 3 !"او (ا ك ذ ن أ ءاو : وط ز ةر % در : م : مأ ارد ا مو : م: ا ر وأ ارد ا ، لد و % ر)ؤ % ا :$ % 9إ ، و: ن ( % هد$ ا : 4 ا ت و: ا ) ، :$ 1997 ص ، 172 ( . ا ت رد 38أ رد ا Q: و و يرظ ا ! ! ق ط اذإ د ا ر ا % :$ ، 9 ل ا اذھ % رد ا ر )H J 3 س ا ن اذإ ن و ، ط ا ! ار ذإ % سر ( B إ لو( نأ رد ا :$ ب $ @ا ة ( ا ءش ا نو ا و و" ا ! % سر و ، ( (3 ا و، ل ا % ! ك ا :$ B -ُ نأ و ، اذھ ق ( و % طاو :+ يدؤ ك ذ نD% و:ط ا :$ ا هذھ ت ( اذإ رد ا قرط ا و ب 2ا ھ م ! ا لاؤ ا حرط طاو ا و د ا ر : .

طاو ا س رد ب أ

:

ةد ءاو ! :$ مو ا و ر ا ت D طاو ا و طو ا ر ا س رد ر)H : ارد ن ا ب 2ا ن دد$ ك !% ، $ @ا ت ارد ا % 9 وأ ش ا :$ ب ط ا د و ! <4 ! ا و :( ا : :$ ف8او % ب ط ا B9و ( طو ء @ا ھأ ! <4 ن كرد ل ن !: ا ت ا نأ ةر ب ط ا ط ر وھو ،د(او :$ مدآ م< ا . نأو $د م< ا إ ن ! ن ا م ر وأ 8ر$ ل 8 د وأ و وأ ": د و مھ 8زر و ر( ا و ر ا % مھ : (و مدآ ر ن ر ) :$ مھ :9% و ت ط ا ن < 9 :4 ." ءار ا ) 69 ( م! او أ ت : 4ا ! ر- ا B ر - ضرأ 9ر2ا ةر ا نأ ةر ب ط ا ط ر م! دأو م! اد و . ئد ا و فادھ2او م او ل) ا ن $و ( م $ % ش H ب ط ا ف ر ا ود ا ر -" ةد( ا م 2ا ق ) " ود ا نو ا ل % ق ( يذ ا ح ا ض :$ ءو9 ا ء إ " مو: ا، (3 ا د 3 8@ا، م : ا، ."

(24)

% د 3 8@ا ت ر- ا و ر ا تادھ او ل 3 @ا ل" و ل" ! ا رود ا زار إ و8 8<$ 8 لود ا ن ). ،ز ز$ 1998 ص ، 22 ( ھ طاو ا ن أ ن رط د و و : .وأ : / ا نطاو اداد إ 1 رط : 1 رط ا هذھ ت 4 ةر ھأ د ا و ا قط ا % ةد" ت ز و ر - @ا او ةرط از ر ط و، @و، د : ا م : ء@و ا ق:4 ل أ ن %ر ا @ و يد ا ل :( ا B م ا ح 9 إ إ ج ( . 5 : د1 ا وؤ ا 1 رط : و م< @ا :$ $ @ا ر ا ز ر :$ رط ا هذھ د م ظ ا م 8و رو د ا : ا ن$ ت : ن 9 و ، ت< - ا ل( ا $و % وھ ن رط ا ن ف< 4@او، ا ! 9 ا ت 9ار %@ و، م! ل ) ا رط ا نK% ر D أ ص 4 م< ا م : ن اذإ %ادھأ B 8 ا ر) أ نو ). ، م<$ و أ 1995 ص ، 146 . (

طاو ا

ر ا ز ز'

:

ن نأ رد : ك ذ ق ( د8 و طو ا ت او ا و م ا ز ز طاو ا ر زز ل<4 ن : % ! ر دار ا ت 3 ا % و ل% ا و م(ار ا و نو ا :$ رد ا م ظ ء ة ( ا ب<ط ا . ! : مظ ءز B ا د4 ءاد2 رد ا E ار ا س H د ا ج . فرط ا و و:D ا ن مھر ذ( B د ا و (3 ا $ @ا ة ( ا :$ ب<ط ا ب رد . سو % نطو ا ب( سرD : ا : 4 ا ا E ار ا و ت ا و ط- 2ا 8إ ن : ا . -4 ا ز ر ا B ل(ار ا ف: -4 سورد ا % طو ا ت او ا لو( ت و: ا ث ص د2ا و د ا ت ارد ا % . د ا ة ( ن ط ر ا دار%2ا ت@ ( -8 و ل :( ا و ةءار : ن : ا ةو$د % ر9 ( ا و 9 ا % م! . ن : 4 ب او % راود2ا ل) ت ط - % طو ا ت ط - ن : ا ط ر د ا ت وؤ ا . و ا 9 : راو( ا J % و راود2ا + 3 ل<4 ن طو ا م ا لو( سورد ا ز ز ثاد(2ا ر ا .

(25)

نطو ا B8او :$ ب<ط ا ل<4 ن فر تاء و تار ز م ظ . : 4 $ ا و $وط ل $أ E ر م ظ نطاو ا و نطو ا د4 ). م ھار إ د!% ، ب ( ا 1426 ص، ه 32 . (

م ' ا رود

:

ءش ا ر و" ل ( ن و!% ، : ا ؤ ا % طاو ا ل % م ( رود م: : وؤ رو - ا عرز :$ ل و ، يو ا كو: ا و ةد ( ا ق<42ا و م: ا : و و ص<4 ا ت ار @ا و ق"ارط ا ن $و :$ ك ذ % د ن وھ و ، <ط سو % ( ا هذھ % ! ارود ب : ا . ل ( ن (أ :$ ل$ ا رود ا اذھ ءاد2 و وز4 و ، : تاد ل ( نأ م: ا :$ ن طو % م : ا ھأ ىد ن و @ % $ ا و % ) ن ، ب - ا ن ير ا ن 2ا د % $د ، و: ن و ن )او نو نأ و ، طاو ا حور سر+ % م! نأ :$ نو ا و ل ا أد ب ا % ب ط: اد-ر ، "ارO ادد و: % ر ، هر %أ $ ا وؤ رو - ا و ء @ا ز ز و ن نطو ا < و ن أ :$ ظ ( ا % ر - ا د ا و ث ا . ق%ار :$ ظ% ( ا ةرور9 ب<ط ا $و :$ م: ا ل نأ نطو ا ب( ت ز: ن و و B 3 ا و سراد ا و ر -2ا و ا و ت 8رط ا و ه ا دراو ، و نطو ا و ، ك ذ ر + و عراز ا ن ك ذ ن$ م و د ا و ب ر4 ا ل -أ و 9و ا ن$ مھ ! دار%2ا و B : رار9أ ) . ع ، و ر ا ق" )و: طو ا ز ر ا 43 ص ، 33 (

10

طار1 د طاو ا ()

:

ا هذھ % ھ و ، % ) و $ ا ، ، د 2ا )<) م ظ ! أ طار د ا ن$ فر ل ( ن @ ذإ ر- ا ت ا % ! ور و طار د ا وأ % ) ا س ر مز: ب ر م ظ ، ت : % غ 3 طار د: ط ف ر در % ھد أ لاز 4ا وأ % ) ا هذھ @د ر3( ر D روط ا م"اد مو! U - ل ل 8 ھ طار د ا % ) ن2 ك ذ ن ز ا ر $ ف8و و ن ا و ا روظ ا ق%و طار د ا إ رظ ا D ، ح<3إ و ر D ن فورظ ا 9 : @وأ : % ) طار د ا نأ . ) : طار د ا % ) نإ م! ر مز: رد ، ل < : ا وأ ةزھ ا ! 3و ن 3و س ا ن : مز: @ ! ود طار د ا ل -أ ن يأ ء رإ ن ا ، رور9 ا ! و .

(26)

) ) : طار د ا % ) ا ت و مھأ نإ م ( و ن ء 9 ا < ا و ، ط: ا ن ل3% ھ ص 4 او م ا ز ( ا ن ل3 ا ب إ ، ر ا ل ) ا ط او :+2ا . طار د ا م ظ ا د % ةراد3 ا ل ( ت و ا هذھ ن ! طاو ا أو ھ ن ل ( H ن @ ذإ ، س 2ا طر- ا ھر $ ر وط نود طار د ا ر لاو(2ا ن نو ا ةد س ر ةد (و ا :$ ا طاو ا نأ ك ذ در و ، و: و ار % ! ر و طاو ا قو ( ا ر و ، ةاو ا و

(27)

ا ل

ا

:

د ا ر ا و

ارد ا ج

ا

د : ارد ا ج ا : 1 ج ا مو 2 ج ا ء تاوط 3 -ارد ا ج ا ء س أ : أ ر ا س ا . ب ! "#ا س ا . ج -$ ا س ا . د "و و% ا س ا . 4 ا عاو أ . 5 -ا ج ا ر ! : و ر ا فادھ ا ىو + ا س رد ا ق-ارط م و. ا /

(28)

د

:

ھ ر و ن ب ر م ظ ن ةر و ر ا ا وظ ا نإ : ، م ا و ذ ا ل د ، ل " ظو ل # ض ا % & ' ر ا هذ ھ ط ر ث + ، ,ارد ا -% ا ,ارد ا -% ا نأ ر و ، / م ظ ا ل 0ا % يأ ل 0ا اذإ و ، ر02ا 3 ر ت و د +أ دؤ يذ ا رود ا ث + ن ىر ھأ , و% م ظ ا اذھ ا ، م ظ ا اذھ " ظو ل و ت ھ 7ا ، لو ا ، فر ا ل -% ا ل # ث + ت و , ا ل أ ن ذ ا %0 ,ر ب ا , ا ، 9 ا +او ا ء وأ و عاو أ ' & أ -% ا ل # و ، د 7ا و ," ا ، و ، % ٍ و و ,رد ا فار#إ ت+ % نور ا تار 0 ا ' وأ ، ذ = ا % مو9 ا ط # ا ر # و ,رد ا %% و ا م ا ة + وھ ',او ا ه ,رد ا -% ا > أ ىر0أ ةر % ف ,رد ةادأ ك ذ وھ و ، % ر 0 وأ % أ ل0اد ءاو, و د 7 ھ ن و ، ' ا فادھأ ق 9+ % ,و ةدد س,أ 3 -% ا اذھ 3 نأ و ا ر او % او / %&ر , ا .

(29)

&

ا مو

:

3 B ل C " : ً % و ر# م ّل )" ةدF ا ةرو, 48 ( ل Gا 9 رHإ -% ، I ا ج % ا و ، دد+ فدھ 3 إ لو و در" ا % % ا 9 رط ا : ھ و >&او ا ق رط ا رF , ا و , = ا و ، ) Curriculum ( عو ر و ، ل 0 ا ق , ر & و ةدو# ا فادھGا ق9+ ا و ر ا ,و ا و ر ج % ا يو ر ا بدGا 3 إ . ةر و او دد+ ل # -% ا ف ر د و ا ب ,G ك ذ و : أ ن , ا ر -% ا روط رار ,ا . ب 9 , ا ةد د ا م K و ر ا ت ", " ا ف= 0ا . ت ىو , 3 -% ا ن ز ا و و م ا وأ بو ,G -% ا C= ط ط0 ا -% ا ن و ذ " ا ىو , 3 . ك ھ نأ 7إ % ت " ر -% ا او ر ن و ر ا ض : -ةد " ,= ت 9 Mو -% ا س رد ا ط ط0 % . -ن ط# مFاد ب ر ل " -% ا ) F ا ل او ا و ، ن ," ا ، ذ = ا، ن ا ، ن رادNا ط + F و ، ف فرH ، قرط ا ، لF ,و و ، تاودأ ن . ( -ا و فر ا ن ةدد + عاو أ ج N و 9 م ظ رھ رور & ' ا ھار ا تا / # ، و ذ ا > % م + ا و % =I , م ا مو9 ,و ر و ر ا ر , مو%" ا اذھ ر . ت7 ا و و ر ةر 0 . ) 1 ( وھ نو ر ا مظ ه يذ ا مو%" ا أ : ھ ا % و ا تار 0 ا ن و -% ا ' ا ةد C و ,رد ا ط ط0 7ا و 0# ا م%+ و مھو > F # ا ىد %9 9+ ب ت I % ار#إ . ) 2 (

ا

م د. ا مو

)

يد $. ا

(

&

$

:

رود -% ا ف ر ثار ا + ھ ر ا نأ ر 7 ر ا 3 هر C لو+ يد 9 ا مو%" لو + ز ر -% ا مو%" ر مو%" ا اذھ ءو& و ، 9 , ا ل Gا ن ر& + ا ل ا Mرو يذ ا + دد 3 % ,ارد ل% , ا ظ ا ت و ا و فر ا و +ر ل تاو , ن دود وأ ,ارد ا تارر 9 وأ ,ارد تارر 9 ح=ط = دار -% تر مو %" ا اذ % و , ل ,ارد ذ = ا مو9 يذ ا ,ارد - ار ,ارد ا تاو , ن . ,رد ا ل0اد ذ ا مو9 ر0آ ط # يأ ن ھاو, نود ,ارد ا ةد ق ط ا اذھ ن -% ا م % و و ا " 0 ا ت او% ا ل M ,رد ا ,ارد ذ ا مو9 ط # ا اذھ ط ر و، F 9 1 ، ر ا ن , ، ر ا م و ظ ا م ا ن , Nا كو , ء و -ھ ا ط ط0 س,أ، ةد=C ن , داؤ ط ، رد ,إ 1 ، 2004 ص ، 63 2 ، ر ، ةرھ 9 ا راد ، -ھ ا م ت 9 ط ت , ,أ، ن ھ # م +ر ا د ىو 2006 ص، 16

(30)

+ ا ل I 7 ث + ، ً 9 & ً و%" 3 ا اذ% -% ا مو%" ر و ، ,ارد ا ء Mأ + ' # و ب ل ,رد ا م ھا ن د +و ا عو&و ھ ط9 ھذ ا ھ و ، ذ ا و +او ' ء 7ا " 7ا و ، 7ا ، , ا ، ر ا ، 9 ا و ا . ) 1 (

&

$ ث د+ ا مو

ا

:

، & ر ا ، 9M ا ، 7ا ، و ر ا تار 0 ا و / ',او ا ث د+ ا و%" -% ا فر ا و " ا .... % ر 0 و ,رد ا ل0اد % او و9 ھذ = %F % و ,رد ا %طط0 ا ، R ا ا ه 7ا و + كو , ا ن ىر 0أ ً ط أ م% , إ فد % ، ' ذ = ا ,ر ل= 0 ن ، بو Hر مھو م إ مھد , ا تار 0 ا ك م + ا و ز= ا ط# Gا ) 2 ( ا د % ا و طط0 ا ت ,ر ا وأ ط # Gا وأ تار 0 ا ل ، ث د + ا -% ا مو %" نو ك ذ و F ا ق 9+ 3 ن ا ةد , ,رد ا ھر و ل 0اد م% اردC ط , ل& / ةدو# ا ا ,رد ا راو,أ جر 0 وأ ف ا ) 3 ( رد ا & ا : % ر ذ ث د+ ا يو ر ا -% تاز ا و صF 0 ا ن د د ا ك ھ : ك ذ 3 إ ةرور& ا ت د لد ، %," ة + ا ور نر -% ا . هد 7 ، ن ,رد ا و ذ = ا 3 ً &ر ضر " ، ,ارد ا ةد ا نو F 0أ نود#ار ر ً د9 نو ل س" ا م و ر ا نو F 0أ و ,ارد ا ةد ا نو F 0Gا و نو,رد ا هداد إ 3 . -تاد #رإ ' ، ,ارد ا ت ھ 7ا 3 ر 9 ل " ط0 نو 7 ن و ل ن يذ ا و ا ن و ، % ظ و ھر 0ا ق Fارط و " 0 ا تار 0 ا ط أ ن و ، ذ = ا ط # ا وأ اذھ سرد ا فCو ن و ، % ,رد ا دو, يذ ا و ا ن و ، ,ارد ا رH دو, . ا و لF ,و ا ب 3 إ ، -% ا ن ءز ,ارد ا ةد ا # G ا تار 0 ا اذ ھ ل= 0 ن مو 9 و ، ط % & . M رM أ نو ,و,+ ا ا ا 3 هد , ، ةد , ا لF ,و ا م ا مد0 , . ت ,,ؤ ا C ' نو و ع #إ ز ر ھراود/ ,رد ا ' ط& ن/ يو ر ا -% ا م % 7ا C= ا تاذ رار ب و ت ,,ؤ ا هذ ھ راود/ ل و 3 نو ، ا ت ط # ا هذ ھ F ةد+او ا . + S يو ر ا -% ا م % ر # ا تار 0 ا ر 0ا صر هرود ً إ م ا ن ا 7 . 1 ، ر ، رد ,Nا ، ء و ا راد ، س رد ا قرط و -ھ ا ةد د ت ھ ا ، شد د دار ز 2003 ص، 18 . 2 ص ، ," ' ر ا ،شد د دار ز 20 . 3 ص ، هر ذ ق ,، م +ر ا د ىو 21 .

(31)

% او ، % او ' م ا 0# يو ر ا -% ا م % ، + ا ف Cاو ا و ت د + ا و و ا + ف ظو و ، اذ ا م ا 3 هز "+ ) 1 (

&

ا ت ظ

:

د9 ھ , ا تار 0 ا و ,ارد ا داو ا ر 0ا و -% ا م ظ لو+ ن رظ تر%ظ : 1 -44.ط ا م 44ظ ا : فر ا ' &و م % يذ ا و ھ ر 02ا ض ا ' % & 3 ث + و قF 9+ ا و 7ا 3 مو 9 ، و &و 9ط ا ب ر ا نأ يأ ، ط ,ا ةرو +و ا و ر K 0اد ا ق , ةد ةد 0اد ا 2 "و و% 44 ا م 44ظ ا ) 44 ا :( و ن ا لو و م ھ ,ارد ا ةد ا ط ر س ,أ 3 مو 9 ف 0 نإ و ، M د+ ا ر ا د و وھ م ظ ا اذھ و ، م% ار 0 ن ا ت F ف= 0 . 3 ن ط ر % ، ب 3 إ ً نار , ,ارد ا ةد و و , ا و 9ط ا ن ظ ا = نإ % ا M ا و اد ا ھد+أ نأ س ,أ ) 2 ( & ا ء تاوط : أ -9 ا 3 فر ك ذ و ، -% ا مد0 , يذ ا ل ا 3 فر ا ، د C7ا و 7ا ىو و F ا تار I ا و ن ا ر ك ذ و ، , Nا و ا , 3 + ذ0ؤ ' &و د ر 7ا ك ذ ل ك ذ ا تاوط0 ا . ب م ا ط و ، + و م ا ط و ، ط و ' ا ", ءو& -% ا ىو + د د نأ I ا س,Gا ن ھر H و 3 ,ارد -% يأ فادھأ % . ج ك ىو + ا م ر ث + ، ھد د+ ق , ا فاد ھGا ءو & ك ذ و ، -% ا ىو + د د+ ت و , و تار 0 ةرو فادھGا . د -% ا م ظ ا ة ار يأ ، ھد د+ د ا تار 0 ا م ظ . ه -لF ,و ا و س رد ا قرط د د+ ، , ا م و9 ا ب ,أ و ا -% ا فادھأ ق 9+ ىد ر . و ك ذ و ، ر ا ةرازو & 0 ا ر ا سراد ا ك ذ نو دC و ، م ا ل C طط0 ا ب ر فوCو ا فد% += و طط0 ا -% ا F= ىد 3 . ي ك ذ و و9 و -% ا ذ " ةر , ا ) 3 (

ارد ا &

ا ء س أ

:

ن اذإ ل +ار ن 0 +ر ط ,رد ا ھؤ % ا تار 0 ا و و ھ -% ا اود , ، م% ھ ر ا ن و م % و ا ن ن 3 Cأ ق 9+ 3 ةد , ا د 9 ، مھو -% ا % 3 نأ I ا % ا س,Gا ن نS ، م% F ت= # ل+ : 1 ... 2 ... 3 ...

(32)

ا س

ا

ر

:

% ا، ر ا عاو أ ن ر M ا ب , ا 3 إ + ن , Nا ج + تاد ا، ر " ا ب ,أ، تار و % ورظ ' ف او، % = # ل+و + فCاو % او 3 ا ت ھ 7ا . ت و9 ' % د , او، % ش ا F ا ' ل " ا 3 إ ط عو د ن , Nا نإ ت, و، + ب , ، ل " ا اذ ھ ن ارو 7إ + ن , Nا % مو9 ا ت ط # ا عاو أ ' ا + ع #إ 3 إ %Fارو ن ر و، اود ن , Nا % F و در " ا ن ل " ا نإ، ةدد ءاو ثد + و، % او ن و , ا ثد+ ت= # وأ فورظ وأ فCاو ن % او ن و % ورظو، " 0 ا ھرھاوظ و F ار M ن ط ر ھاد و ةر 0 3 , ھ هو و و , ن % زو . رد ا & ا ةر ا : ود9 ن و ث د + ا ,رد ا -% ا نو ن ت ، ھ " و ر ا ةر 0 ا ط نإ م% ر و ط ا و س,أ ن م ھ س ,/ ةر 0 ا هذ% نو . رد ا & ا فدھو ةر ا فدھ : ب ط ، ,رد ا -% او ةر 0 ا ن C= ا نإ ةر 0 ل نأ > &او فد ھ % نو ذ ا % ر و ,ارد ا ةد ا و+ مظ از ر فد % ا اذ ھ > و ذ ا رد و، ,رد ا -% ا فادھ/ ط ر ذ = ا ط # . ة + او ر ا ةر ا ن 8/ م ھ#ا : ن ذ ا م ن/ ث د + ا ,رد ا -% ا نS ، ة + ا ح ةرور & ةر 0 ا نأ , ,Gا 7ا مظ ر ' ، ة + ا ط # ' Cاو ح ر , ف و ر ا ةر 0 ا ق رط ة + ا رھ ظ و، و + ا، ةر,G ، ... R ا . ر ا ةر ا رار : % 3 H &+ ا ,رد لوأ ن و ر ا تار 0 ا رار ,7ا + ,رد ا -% ا ظ += ' هو رار ,ا 3 إ يدؤ و , % و ذ ا و رار ,7ا اذ ھ ء Mأ و، و M ا ,رد ا ار 0 رار ,ا . رد ا & ا $ 9 ا ةر ا ر ا : ل ةد إ ق9+ نأ ب ةر 0 ا ر 0ا نإ +او ا ' ل # ط , ةد إ ر أ و ذ 7او ," ا، , ا، 9 ا . رد ا & ا زو ھدد!، تار ا م ظ : ن ط ا ل ظ ، ةر 0 ا و ر ا تار 0 ا ,رد ا -% ا مظ ,رد ا مو لوأ ز و، م% , C تار 0 رور نوؤد ذ = ا و ' رد ةر 0 ا , ا تار 0 ا دد داد ,ارد ا م ا لوط ,رد ا مو ا ل ل # 3 +، .

(33)

رد ا & ا $ 9 ا تار ا ر ا طور9 : % ار I ا % ا طور# ا ن ن % ,ا م او -% ا % # ا تار 0 ا ر 0ا ھ و ر ا , Fر ا فادھGا 3 ت او ھر M/ و ةر 0 ا ط : 1 -ھر M/ و ةر 0 ا ط ل . 2 ب ط ا ط ل . 3 م%" او ,ارد ل . 4 -تار 0 ا م ظ ل . . .+ سرد ا <$! = ا و ر ا فادھ ا : ر ا ب , ا . ةر % ا ب , ا . ذ ا د م , ا ر " ا بو ,أ . م 9 او ت ھ 7ا ن و . لو ا . ر د9 ا و قوذ ا 3 ةرد9 ا ب , ا . (1)

! "#ا س

ا

:

% ، و , و اد و هد 9 و M ، ' ا م C س ، ا %, ,أ ر ا نأ د د ل او ل= 0 ن ً= 9 , و ًار& + و, ا 0# ا ن و و ر و ' ' ا ةادأ ر ذ % :

&

$ ! "#ا راود ا

:

ةادأ وھ -% ا نأ ك# 7 ق 9+ % ,و و % ادھأ ق 9+ ر ا ق "0 % ، ت +و ط ا و ل 2ا و ةو C ت -% ا اذ% م ھ7ا و ا ت و ، م , % و ل#" ت H ق 9+ هر M/ و ءو& راودأ و فF ظو -% ا مو9 ث + ، ادھأ : ا ن ل ,و لM -% ا ل 2ا و فادھGا ق 9+ ل أ ن ر ا و ' . ب او ا ل ن م% و ' ا دار أ ' و ر ا F ا لM . ' " 0 ا ت ھ 7ا لM ) ر ، 9M ، ارز ر ، .(... و ةر ا ة + دار Gا داد N ق رط ا لM 9 , ا . 3 ل ، ' ا , 7ا ت ط ر و ھ 3 7ا -% ا راودأ ر 9 7 و ر ا % ا و 7ا ت ا ) 2 ( 1 ... 2 ...

(34)

ب ةر ا : ل"ط ا &9 ًاد ا ر ,أ 3 ل "ط ا % د ةر " ا ك ، ر,أ ' 9 ت, ز ةر ر,أ ل"ط ا -% ا كرد نأ ب ھ ن و ، ,رد ق+ نأ 3 إ رو Gا مظ ًار , ن د نو د C ب و م% , جرد و ، ,رد C + ا ل C ، وأ Fط 0 ت و ط فر ل يو ر ا ,رد ا ل ، اداد ,ا و و ، + و & ىو , ار و ل ، -% ا ط,او ةر,Gا ل . ةر # ر H 9 رط د , ةر M ت ك ھ ل ، ط9 ةر,Gا و ,رد ا 3 ل"ط ا ر د 7و ا ل"ط ا ر 3 رM/ و ,رد ا -% رM/ ، ھر H و م= Nا لF ,و ، ةد ا رود ، ق ر 0 ن ر02 ذ = ا ت C= لI , نأ -% ا 3 ب ث + ، ط # ا ن م ھ س ,/ ةر ,Gا جر و م ا و و ا . ,رد ا ن/ ، ذ = ا ش يذ ا ر ا ' ا ن ةرI ةرو ھ د , نأ -ھ ا 3 ,رد ا ل0اد ت= # ا ل+ و ر " ا ا بو ,Gا ماد0 ,إ 3 ذ = ا . ج & ا و ! "#ا ر = ا : ك ھ س ل نأ ةدF , ا ةر " ، ت ا و 7ا ت C= ا ق ط ت M ء # ر Gا، ة + ا س او % ' &0 ط ةرھ ظ ر I ، ا ر I وھ ' ا ر I ' د يذ ا ا ت ك ھ إو ا ت ك ھ إو ت ك ھ ت, / لو9 ا 3 إ ض ا و ا اذ ھ ر I 7 ا ةرھ ظ ا و ھ ر I ر , ر I ت= " و -% ا ل ھ 7أ ب و، دو ا تار I ا ,ارد ا د " , نأ ب و، % 3 # ر نو ث +، ت ا ل 0اد ثد + يو ر ا ل ا ق ,7و لF % ا ا مد9 ا ن -% ا . ) 1 ( د -ارد ا & ا و - ا : ا ر ن ر 0 نأ ر ا ب او ن نإ م% ار M/ ھرM أو ذ = ا ة + C ا ھد#أ F ھ ن % ن أز F ا ل # و، م% & ىو , ' , و م% ، : 1 . ا : ل= 0 ن ' دار أ يذ ا ن , Nا F ن ا ءز ا ك ذ ھو ن أ ءاو ,، ل وط ا م%0 ر 3 إ 9M ا م,9 و، يد ر H وأ د ھ ر ةد : أ ت و ا : لM د+او ا ' ا دار أ H % كر # : ا باد2ا، يز ا، I ا ... R ا . ب و ا : لM ' ا دار أ ن ن ق ر % ص 0 : راودGا و ل Gا، ن% ا . ج رو ا ض ةرد 4 ا ةذ 49 ا وأ : أ ن % M وأ تاد د ا ، 9M ر %ظ ا ت ار 07ا -% ا % ار نأ ب و ، % م 3 ر ا نو نأ I ا % ا صF 0 ا ن ر M 9M و % و : 1 يزو ,,,,,,,,

(35)

● ةدارNا و ل9 7، ن , N 0 يأ 0 ا , Nا 9M ا ● ,/ هد ث + ، ن , Nا ت + # 9M ا ت= # ا و فCاو ا % او ةزھ ب . ● % ا تار 0 ا ب , 7 , ا فورظ ا F % -% ا 3 I و ، , 9M ا . ● إ ل ن ل 9 7ا ة ر# C 9M ا در 3 إ در ن و ، ل 3 ' 3 إ ' ن و . ● ر , يو& ل " 9M ا ر رM/ و ر ا ن هر H ر ل رMؤ ث + ، . ● و و د ب ,G ً Fاد ر I و رار , و ث + ، ةر I 9M ا ) 1 ( 2 -ط ا رد ا : M م% و + ً ط ن ' دار أ هد يذ ا ءز ا ك ذ ھ و ل : ءار+ ا ، ءاو % ا ، ر + ا ، و ت او + ا ت ا .... R ا . <$! ذ / ا د! & : أ ر % ھ/ م% و و مھو ىو , ' م% F ط ا ةورM ا رد . ب % ع " 7ا % ,أ و ھرھاوظ و ، F ا ت 0 3 فر ل ا تار % ا . ج ب ,Gاو فورظ ا م% ن م% يذ ا، ر " ا ا بو ,Gا ماد0 ,ا نو 3 ا رد ا هذھ . د % = # ل+ ھ , او F ا ,ارد ذ = ا م ھا . ھ ـ لM F ا و+ , ا ت ھ 7ا : % و و ھرھاوظ 3 إ ا ةرظ ا ... R ا

عاو أ

ا

:

، -ھ ةدد ت ظ تر%ظ د9 2ا ر ا ن رM أ وأ د+او لو+ رود % ل : ,ارد ا ةد ا -، ' ا ب ط ا ھو -ھ ا ن عاو أ M=M ك ذ ن ب ر دCو : 1 لM ,ارد ا ةد ا لو+ رود ا -ھ ا : ، " ا ,ارد ا داو ا -% و ,ارد ا داو ا -% ، ط ار ا ,او ا ت7 ا -% و . 2 ل M ت Hرو لو و ت + ن ك و ب ط ا لو+ رود ا -ھ ا : -% و ط # ا -% ت ور# ا . 3 -و+ رود ا -ھ ا لM د+او ن آ ب ط ا ت +و ' ا ت ط ل : يرو+ ا -% ا . ) 2 (

ر

!

ا &ھ

ا

:

1 و ر ا فادھ ا : ء % ق ذإ، و ر ا ا مو 9 يذ ا , ,Gا ن ر ا و ر ا فادھGا د ا ط # Gاو، لF ,و او ب ,Gاو تاءار Nا ر 0او، ,ارد ا -ھ ا ل م و 9 ا لF ,وو م ظ 3 فاد ھGا م ا ھذ " ا م ا ل0اد ا كو , او، , رد ا م ا ر أ نو او . 1 ، س و م +ر 2009 ص 72 2 س و م +ر

(36)

فادھGا و يو ر ا س" ا م م % ن , Fر % فادھأ 3 إ و ر ا فادھGا ل و+ ر و و ر ا فادھK Fادأ وأ و , تاد د+ 7إ ا . ) 1 ( دCو % و و ر ا فادھGا ف ر تدد : ˃˃ ھ س رد ا % د 3 ارد C نو نأ وأ م ا " نأ I " و ر ˂˂ ˃˃ ت او دار Gا ىد %9 9+ 3 إ 3 , يذ ا يو ر ا م ظ F ا ت I ا لM و ر ا فادھGا ر M/ ا 3 إ 3 , ذإ، 3 وGا رد م ا 3 فادھGا هذھ ز ر ، ,ر ا م ا ل=0 ن ، 0# و9 ا و د ا، طو ا Cو ھ ا ل # و، .... ˂˂ ) 2 ( -و% %و$ ا فد ا ت : ضر " " ر " ھ و , ,أ ت و ث=M و , ا فد% نأ : 1 ؟ م ا د م ا ل C ن م 9 ا 'Cو ا ءادGا و كو , ا . 2 -؟ % =0 ن كو , ا اذھ ر%ظ ا فورظ ا وأ طور# ا . ذ 3 ىو , ا ءادGا ؟ بوHر ا فد% ا ق9+ ىد دد+ يذ ا لو 9 ا ) 3 ( و ر ا فادھ ا ت و : ىد ا ةد ا فادھ ا : ق و # ا و و ا ةد د # فاد ھأ ھ و ، ا ةر " ا ل % ةر قرI , و تار 0 3 إ ا فادھGا م,9 و ذ ا 3 ز ر و در" ا كو , %Mاد+إ و ر ا : ,ارد ا ل+ار ف 0 و ر فادھأ . % ا و د Gا ل " 0 ا ,ارد ا ت7 و ر فادھأ . , ا % ا فادھGا د د+ ن وؤ, ا F % ا أ ا ا ت ط . ط و ا ىو ا تاذ فادھ ا : وأ ن ق , فادھأ % M و ، ةدد+ ا و , ا فادھGا ن د9 أ و ا فادھGا ن و لCأ ھ ةد+و ن عو &و 0 تارد C و , ,Gا تار % ا و ھ , ,Gا % &رH و ، وأ ، ةد+و Fاد 7ا +ر % / +ر ق 7 فادھأ % عو &و ق إ و ص 0 ) 4 ( 1 ،ه &9 ا ن +ر د + 2 لو Hز م +ر ا د د 3 ط ا ل 0 4 د ا د ن +

(37)

%و$ ا فادھ ا : ن &"0 رد و ، ص 0 ا و د د+ ا ن " ر رد 3 إ ر # و ر # و ث M ا ىو , ا وھ و فادھG 3 , و ، د ر ا وأ م ا و ، ا تارد C و , ,أ تار % وھ , ,Gا %&رH +ر % / +ر ق 7 فاد ھأ % ةد +و وأ ، ن عو &و 0 ص 0 عو&و ق إو Fاد 7ا . ) 1 ( %و$ ا فادھ ا : د د+ ا ن " ر رد 3 إ ر # و ث M ا ىو , ا و ھو ن &"0 ردو، ص 0 او ، د ر ا وأ م ا ءادGا وأ كو , ا ف ا و , ا فادھGا وأ رھ ظ ا ا فادھG 3 , و ,ارد ةد+و س رد د م 9 ا م ا 3 ب ر يذ ا . م ظ ھ إو، وI ا + ا ن س فادھGا H نإ عو &و ب ر و Cرط ىو + و C تار وأ ئد ل # 3 و ر ا فاد ھGا غ و، ضر I ا وأ ىو + ا اذھ % م& % إ لو و ا دار , + ن ر % G رد ا I ةد غ و، ل " او ر ," . ا فاد ھGا أ دأ ن ر G ل " ا I غ ءا 3 إ ر و إ لو و ب Hر ن تار % ثود+ . -$ ا فادھ ا ق . 9ا رد : @ " ا $ : فاد ھGا ق 9+ ب ط ا -% ا و، ىر 0Gا رد ا ' فادھGا ق او و ق , ' ر ا لM ث + ' ا % إ 3 , ا . م$ ا ارد ) ذ $ ا ( فادھ ا د د+ $ رد % : م% + ، م% و و ، مھداد ,ا، م% اردC ث + ن ن ا ط ر 7ا ن ذ0/ ,ارد ا -% ا م% ھا و . و ر ا فادھ ا د د+ رد % $+ ا - او ة + ا : 3 +، م ا % د و ا F ا فور ظ ,ارد ا -% ا ار ل ن ا ل " ك ھ نو ط او + ا F ا و، ا ت ,,ؤ ا . فادھ ا د د+ رد % ارد ا ةد ا : د0 ,ارد ا ةد ا ر0 , , و ر فاد ھأ دد + ، % ط و % , 3 فوCو ا و % + د م ا . ا رد د+A% م$ ا "و و% و ر ا فادھ ا ق . 9 : ، م ا ط 3 ءو & ا 9 ث +، يو + و م ھ ر أ ا ل ا س" ا م ,7ا س رد , ا قرط و ن ا ط ك ذ و . 1 د + ا د ن +

(38)

و ر ا فادھ ا ر : , ا و ر ", 3 إ فادھGا د , نأ . نو نأ Cاو فادھGا . و ر ا فادھGا د د+ ار نأ م ا ط . و و او م ا ر ر ا ش يذ ا ر ا حور فادھGا ر , نأ . و , فادھGا نو نأ . % ع C7او ھد د+ فادھG نو ا كر # نأ . ىو + ا : و م C ،لو و ت ھ ا ، ت و و قF 9+ ن و ر ا تار 0 ا عو ، -% ا ىو + د 9 نو نأ & 9 اذ ھ و ، ذ = ل # ا و ا ق 9+ -% ا فادھأ ءو& % طط0 ا ، تار % ھ ر و س,أ ق و % طط0 د ھ تار 0 ، ىو + ا % # ا تار 0 ا : 1 ىو + ا ر ا ر : ىو + ا 9 ق ر و ن ل ل # : ● !و44Bو ا : = ا د / و فاد ھG ىو + ا ل نأ ك ذو -% ا فاد ھGا ن C و ,ارد ا داو 0 ا فادھGا . ● ھ ا و قد ا : ت ط ة ار و ت و ا + ' ا . 2 م$ $ $ . ق$ ر : أ در ا قور ا و تارد. ا : ىو + ا ' زو وأ ةد ا ضر جرد ا ة ار . ب م$ ا تار : ىو + ا ق رط ن م + ا تار 0 9 , ا تار 0 ا ط ر يأ . ج م$ ا تار : ىو + ا د9 ا تار 0 ا ق رط ن ذ = ا لو و ك ذ و .

Références

Documents relatifs

Die Beobachtung, dass die Inaktivie- rung von VHL mit einer erhöhten HIF-α- Aktivität und damit einer verstärkten Ex- pression des „Vascular Endothelial Growth Factors A“

The properties of the sheathing membrane also influence drying in the waH assembly. Because of this. sheathing membranes \\'jrh u range of water vapor perrneances have been

Cependant, dans notre piège octupolaire, avec le refroidissement laser, nous observons trois nuages distincts causés par un potentiel de piégeage admettant des minima locaux. Dans

We also prove that if N is a normal cubic extension of the field of rational numbers, then every integer of N with zero trace is a difference of two conjugates of an integer of N if

Electric Pulse Induced Resistive Switching, Electronic Phase Separation, and Possible Superconductivity in a Mott insulator... Electric Pulse Induced Resistive Switching,

Results: Among women included in the survey, 33.9% have done a mammography during the past two years, 20.9% have done a mammog- raphy more than two years ago and 45.2% have never done

4 ثادحأ نأ حضتي ،قبس اممو 11 ربمتبس 2001 تايلاولا باستكا نع ترفسأ تايعادت نم اهلات امو اهتفظو ،يلودلا ماظنلا يف ةديدج ةيدايق ةطلُس ةيكيرملأا

la réputation de ces laïcs s’est davantage construite sur la recherche du profit que sur la bienfaisance, dans une société coloniale qui intègre peu à peu les normes de