HAL Id: hal-00598349
https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00598349
Submitted on 6 Jun 2011
HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of sci- entific research documents, whether they are pub- lished or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or from public or private research centers.
L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est destinée au dépôt et à la diffusion de documents scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, émanant des établissements d’enseignement et de recherche français ou étrangers, des laboratoires publics ou privés.
Rupture en fatigue de structures composites stratifiés
Christian Hochard, Stéphanie Miot, Noël Lahellec
To cite this version:
Christian Hochard, Stéphanie Miot, Noël Lahellec. Rupture en fatigue de structures composites stratifiés. 17èmes Journées Nationales sur les Composites (JNC17), Jun 2011, Poitiers-Futuroscope, France. pp.202. �hal-00598349�
! " " # $ !% &&
& " " '& ( () $ ( ' &( ( *$ & " && '& ( ()
+ ,& & & # , & & - &
& . ) ( / - &$ & ,& - &
& " # . & ) # ( ,& # & )) &
# - & && & ) &
& && ( , & & & & )
( ,& & , & & . & ) # &
( 0 ) $ 1 & & ) & - 2 13 &
" # 3 & (
/ # " 4 / 5 & & & ) & " - - & 3 "
" & ) & & " ) &3 ) & ( 6 " 7 *$ " & - &3 - &
" ) & # 7 1 ) # & # ( 8" # & " )) ) 1
# " - " " & " " ( 8" & & ) &
* " )) 1 # ) # " ) & "
) ( 8" & " ) & 7 & " 9 0& ( &
#& 2 13 & 7 - &3 & 7 ) ) " & & 3 &
& #(
) $ # $ ) # $ , $
! "# $ / # $ 9 # $ 9 & $ :
$ %
: ) # & # ## # " & $ "
1 * #$ ) 2 1 #$ - ) & ) ) & " ; $ <(
& / # " 4 / 5 && 7 # " &3 & "
)) ) " - # " ( : " & 7 - & "
" - ) & 7 - &3 & ) # & # ;!<( 8" )) )
1 # " )) 7 && 3 # " # - &
7 " & & - & 7 7" " * " 1 & & " & #
& ( 8" & " )) ) " # - & " 7 $ 7 ) "
( 6 & " " 7 & && (
9 ) & " " &&3 " )) 7" " & *&3 " & ) &
) " & ( 8" & ) & ) ) & 7 "
)) 7 ) ( & & ) & 7 - & " ) & ) &
& 7 " ;%<( 8" & ) " - 7 " " & &
) & 7 & ) &&3 - 7 - &3 & " )
& # ;=<(
8" ) " ) & ) & 7 " " ) ) #
& #( 01 & & - # )& ) " 1 # " )
& ) & ( 7 ) & 7 ) * " )) ) 1 #
" ) & ) " & " ) ( 8"
# " " & 7 7" " " " # &( 8"
- & ) 7 ) & ) & " ) ) # & # "
# " !( 7 1 & & #& 2 13
& 7 - &3 & > " # " %(
&$ ' # ' "
&$ $
& " / # " 4 / 5 " - & "
# & " - ) & " &3 & ; <( 8" #
) " " * ) " &3(
8" & && * # ) +/ & ( 8" " ) 7 - &3
" " &3 & 3 7 +/ & & ( 8" 1 & ) ? & 7 - &3
7 " @ A ) " 7 4 @5 A ) " 7 ) " ( 8"
7 - &3 && 3 7 +/ &
B +/ &3 ? 7" " * & @ A ) " 7" & 7 - &3 " *
B +/ &3 C ? 7" " * 4 @5 A ) " 7" & " * (
8" && # ) " ) # & # 7 " " & && 7 3 " )
& & - & 7 7" " " # - & # " 1 & &
" & ) " 3 & & #( * " # & 7 " &
; <(
&$&$ ( ' )( "
6 " ) $ " +/ &3 " 7 & & " - & # &
" ) & & ) & ( 6 " - " $ " " - & "
# 7" " & )) ( 8" # * 7 3 "
& # - &
$ 7" - & " & & " - " & ) & ) " )
- & # & " & # &
$ 7" " & " & ) - )) & # ) - " & #
$ 7" " " " )) - " & # (
8" # & - & ) " # " & 7 && "
" & $ 7" " # " 1 * ( # " 1 ) & &&
$ " #3 " &3 7 ) && 7 ; $D<
( ) ( )
4 5
σ σ σ σ ν σ
σ σ
+ − + −
= + + + − +
− − − 40 ( 5
7" E ( F
G" - E ( F " # - ( 8" #3 "
#3 & " & & ) " #
" # & # ) " * (
!
6 " ) & #$ " " 3 ) 7 " " &
" - & $ ) ) && 7
( )
= −
∂
= ∂
− =
∂ =
= ∂ +
5 4
5 $ 4
σ σ
40 ( 5
8" - & ) & - & " " 3 ) &3$
" 1 - & # " & # " 3( + & # $ "
- & &3 & " & " - " ) ( : $ )
≥
=
<
=
1 1
40 ( !5
7"
1" ) # " & ) " ) (
8" 2 " & # # " - & ) ) 3 "
) && 7 # - & " 3 )
+
=
40 ( %5
7" $ $ & )3 # " 2 " & #( 8" - &
& 7 ) " # 7
( )
+
−
−
−= 40 ( =5
= 40 ( D5
7" " " " " & - & ) " - & ) 47" "
# ) 5 & (
6 " ) ) # & # ;!<$ # - & " 1 & & "
& ) " & # ∆ # 3 & ( 8" # - & & 7 " 7
( )
+
−
∆ +
∆
−
∂ =
∂ γ β β β! β%
40 ( 5
%
7" " " " & - & ) " - & )
( )
( )
( )
( )
1 1
−
= −
∆
−
−
=
∆
σ
+σ
+σ σ
40 ( H5
8" & - # - & & 7 ) ) && 7 7" " # - & "
- " " $ - &3 $ 3 # "
) # & # (
=
+ 40 ( C5
= 40 ( 5
*$ +
*$ $ (
8" # )& " " &3 " " & ) & 7
( 6 " ) 7 - &3$ # " & # & - -
) " & # && & ) ;%$=<( 9 1 & ? &3 & $ #
" - $ 7" " 1 * # & # " 7 ) ) $
& " & # & ( / 7 ) ) $ " - & *
" & # & " ( 8" $ ) * & # "
7 ) ( / # " & #$ * 3 " 7 7 ) ( 6 "
- $ " # & ) " )) ( 6 " & # & $
" # " & ) 7 ) ( 9 ) & " - ) "
1 & &&3 " ) " # " ( 8"
" 7 - " ) & # " 7 * * 3
" ) ) # & # 7" " # " - 3 " #" & - &(
01 & 7 ) 3 " " 7" " & ) & )
& ( : ) 7 ) 7 " I& 20 13 & 7 - &3( 8"
" 7 " " ) & 7 " # " & ( 8" # 3 ) "
9 # ( 8" & 3 " & 7 4 5
!( 8 3 & & #
7 & " # 1 # " & # & - (
8" 7 & - &3 # & ) ( : 2: - 7 &
- & " ) )) 7" " " " - & ) " # 7
9 # ( J & - & ) # 7 # " ) 3 & & ( 8" $
" 7 & & " ) & ) & " & # " ) "
7 ) ( 9 # ! " 7 " )& ) " # " # " ) & " )
( 8" 2/ & - 7 & ) ) # ( 9 #
7 & )) " )) ) " ( 8" & ) " )) - & - &3 & "
& " ) # # ) 7 ) # (
8 " 7 " # )& ) " 1 # " ) ) & ( K ) 1
* # 12) #$ " & ) 7 ) & ) &&3( 9 & )
" &3 & " #" " " ) 7 & 7 " " & ) & # "(
=
Ø 28 mm
Ø35 mm
310 mm
70 mm 70 mm 15 mm
3 plis 4 5 6 7 8 9 10 11 plis
Ø30 mm
Ø 28 mm
Ø35 mm
310 mm
70 mm 70 mm 15 mm
3 plis 4 5 6 7 8 9 10 11 plis
Ø30 mm
! "#
-15 -10 -5 0 5 10 15
-0,6 -0,4 -0,2 0 0,2 0,4 0,6
1stcycle after 300 cycles
after 1100 cycles
after 1600 cycles
Strain (mm/mm)
Stress (MPa)
-15 -10 -5 0 5 10 15
-0,6 -0,4 -0,2 0 0,2 0,4 0,6
1stcycle after 300 cycles
after 1100 cycles
after 1600 cycles
Strain (mm/mm)
Stress (MPa)
! " " #
$! %
*$*$
8" & 7 ) " +/ &3 & ( 6 " ) 7 - &3$ " & "
7 - &3 " " " - " 4 $C 5 +/ & ( 8" )) " #
- # 3 & &3 " 7 " 7 ) ) 7 - &3( 9 " +/ &3
&& $ " 1 # - & )& " ) # " *
7 " " ) && 7 #
1
4 5
≤
4 !50 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5
Displacement (mm)
Load (kN)
Safe tube Damaged tube
d=0.85 d=0.65
d=0.75
D
7" " " 3 ) & " & # & 4 ) (4 55
" - # " +/ &3(
1- &- " &3 7 7 - & #
" " & - & ) 7 " 7 9 # %(
&! 1
evolution law according to the level of the transverse damage d2
6 " ) & #$ " & - & ) # &&3 " " " " & "
4 !5 - & 1 & ( K " ) ) # & # 7 "
" #" ) 3 & $ " & - & ) " # #& (
- & - # ) " ) & # " 7" & &
7 " ) & ) & ;%<( # & "
" " " " '
49 J5 " - & " ) & ) &
7 " ;%$=<( 8" 9 J 7 3& ) " &3 & "
- &
' ($ 7" " " * ) " &3 " & 49 #( =5(
)! " " " " " " ' * '+
& & ) 7 ) " ) & #
' ' 1
' <
= +
σ
40 ( %5
7" " - # " 3 ) " # - & " & # &
1
& 3 7" " ) (
0 1
1
Yd
d
FCV
d h = ply thickness
8" 1 ) # & # & )3 " * " )& )
1 # " & ) ) & ( 8" 40 ( !5 40 ( %5 " -
5
1
4
' '' '
' '
<
=
=
σ
+40 ( =5
8" - &
'7 - & " - # - & ) " " 3 ) "
# )) ) "
'(
,$ - ." # ' "
,$ $ %
8" & 7 & I& 20 13 & 7 - &3( 8" 7 - &3 7 && 3
7 +/ & 7 " )) " * * " )) ) ) "
7 " 7 ) ( 8" & ) " +/ & 7 - & ) "
& ) " 7 - &3( 8" ) " # & 7 7 & ) " +/ &
" ) & # ; <( L 7 - $ " ) ) # & #$ " )& ) " &3
" * " # - & #& ( : $ " # 7 )
&3 ) " " " " * &3( 8" ) ) " & ) &&3
3 " & )&3 " ( & ) ;!<(
8" # & 7 " ) & # 7 ) 3 4!5 4D5( 6 " )
" & 7 - &3$ " 7 3 )3 " ) "
# &
17 ) 7 " 4 5
H& $ $ $ 4C 5
H$
$ 4 5
H(
8" # & 7 7 ) 3 " 4 5( 8" 7 ) ) : -
) 4 5$ 4C 5 4%=5 & ( 8" 4 5 " 4C 5 - - " - & ) "
, - -
) " +/ &3 7" " & - &3 " " - ) " 7 - &3
" 7 " 7 ) ( 8" $
-$ -&7 ) ) "
4%=5 & & ( 9 &&3
.7 - & ) " 4 5 - 7 ) &
7" " " 7 3 " " & " ) # # " ) 3 & (
,$&$ %
87 ) & 7 ) # " 1 &
" ) & " & & ) " # 7" " & " & 3 ) "
" $ " & ) & ) " ( 8" ) & &&3 )
) 1 & 4%=5 & (
H
" ) & ) " ) 7" " & *&3 " ) & ) & ) " ( : #
)& ) # " ) & 7 - ( 8"
4 =5 7 " ) (
8" ) ) & ) 3 " & 3 ) " 7" " & "
( " ) (
8" ) & ) 3 "
1
$ 7" " " " ) & # " " ) ) )
$ " & - & ) # 7" " & " ) & # "
'$ "
> ) "
" " " " ''
$ " > ) "
" " " " ') #
8" ) ) " ) & 7 " - & ) " ) & # " "
) # " & - & ) # " &3( 8" - & ) " 7 "
9 # %( 8" " " & ) " # " - & ) " # "
) &
1) ) " " " & 7 ) ) " - &3
4 9 #( !5(
8" ) ) "
'" ) ) ) # 7 " " #" ) 3 &
* " )) ) " # 7" " & "
" & ( 1 & ;%<$ &3 7 "
)3 " > ) "
'(= A ) " 1 & & 4M65 " & & 7
" ( 8" 7 " 1 & " & & -
) "
'& (D ( 6 " ) & #$ " 7 & (D
) " & ;=<(
,$*$ /
B " & & 7 ) 7 " I& 20 13 & 7 - &3( 8" # 3 ) "
& 9 # D( 87 )) & 7 4 $ %=$G%=$C 5
:$ 4M65$
4G H$ H5
:( 3 & & # 7 & " & ( 8" 7 " &
" 1 & 7 & ( ( / )) - & ) " 1 & 7 (
8" & 7 & " " & & ( 9 & ) " & 7 ) 3
" 4 =5( ) &3 ) & #3 7 & ( 01 & &
& 9 # H(
8" & " 7 && " 1 & $ 7" " " " #
" - * " ) & ) & "
) & ) # & #(
/! "#
d = 13 mm
l = 200 mm w = 45 mm
C 0
0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1
1.E+02 1.E+03 1.E+04 1.E+05 1.E+06 1.E+07 max/ failure
Number of cycles
Exp Model
0! " 1 " " 2 " " *34+
0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1
1.E+02 1.E+03 1.E+04 1.E+05 1.E+06 1.E+07 max/ failure
Number of cycles
Exp Model
5! " 1 " " 2 " " *6 5,2 5+
0$
/ & 7" " " " - ) & ) # & # 7
- & & 2: ( 8" & 9
" J & - &3 - & " ) & ) &
& # 7 1 " ) ) # & #( 8" )) ) " 1 # "
7 - # * 7 ( 01 &
" & & 7 ) ( 8" & 7 " " & " " 1 &
) &3 ) &3(
8" & 7 " # $ " " & ) ) &
7 " 3( 8" > ) " 9 J & ) ) ) " # ( 8"
) ) 9 J > 7 7 " " #" ) 3 & # - )) &
) " ) & #( 8" " # & 7 " # "
( 6 " & ) ) # & #
) & ) # $ & 7 7" " # - " > ) " 9 J #
" & - & ) # 7 & # &(
; < -,> ($ # & " ) $ " 7 " " CC N%% C H (
; < 8" && O( L " ( # & # & ) 7 - ) & ) ) & $
8 8 " CN% H H (
;!< L " ( 8" && O # & > # & ) 7 - &3 & ) # & #
$4 9 $ C$ ! 4 5 =H D=(
;%< L " $ ($ " && $ ($ K &$ (( &3 & & & ) ) 9 7 - &3 &
( " " NH ! ! D(
;=< :($ L " ( " && & & ) && # & 7 - &3 & 7 "
$ " ($ $ C 4 5 = % =H
;D< -,> $ ($ / $ 0( / # & # ) " & 3 &3 ) & (
% # CC N%! = D (
; < P " 3 ($ ($ : # & $ 9 " "
C DN!= !! !=(
;H< L " "($ :($ " && ( &($ K " - ) 7 - &3 &
& # $ CN% 4H5 !($ " " $ J &( C $ 6 $ $ #
= % =H