HAL Id: hal-02681469
https://hal.inrae.fr/hal-02681469
Submitted on 31 May 2020
HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of sci- entific research documents, whether they are pub- lished or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or from public or private research centers.
L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est destinée au dépôt et à la diffusion de documents scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, émanant des établissements d’enseignement et de recherche français ou étrangers, des laboratoires publics ou privés.
Evolution de la rouille du mélèze et conséquences pour le choix et la gestion des cultivars
Jean Pinon
To cite this version:
Jean Pinon. Evolution de la rouille du mélèze et conséquences pour le choix et la gestion des cultivars.
Bulletin Bimestriel - Centre de Populiculture du Hainaut, 2004, pp.7-14. �hal-02681469�
!"# $ % & '
( ) ) *+ + , ) + + +) + , -.
/0- /+ + +1 ) 23+1 4 !###56 ( ,
+ ) . 7 ) + 1 ) 1) ) + +
1) /, ) + 0 ) )+ 2 +
) 56 )) *+ / ) )+ 11 0 &+ ) + 1
*+ % 4 +) 6 ) ) +
1) 8 1) * 6 ( + 1 +) 2 /
) 5) 9 0+ *+ 1 , . )
1 )*+ . 1 % 4 ) + ) 0 + 1 6 :+ +
/0 + , 0 . /; /+ 1 8+ + .
) + -+ < , 0 . /; + + +
+ 6 ( ) *+ / )) + 1 ) 1 + +) *+
) . ) )+ + 0 *+ 6 ) + 10 +
) ) 8+ 1+ ) / ) 6 = 10 +8
+ + + , 6 1)
) + 1 ) + + ) 0 ) 9 0+ +
+) + 6
( ) 8+ + % 4 ) 1 + 1) +, +8 )
+, 6 ++1 ) 1 + % 4 0 *+ ) + > 0
+ + + *+ 1 -+ ) + % 4 6 ( ) +
1) + , +) , % 4 ) 0 -+ *+/.+
/+ 1 +8 ? 1 0 , 6 ( ) + % 4 *+ .
) +, ) 0 0 1 ) + 0 )+ 1) + , +
) + . +) 6
( *+ / + +) 1+ ) 6 ( ) 1
*+ ) + + + *+ 1) 1 + , / 0 +
0 ) + ) / , 0 + / +, 6 6 +
) 1) +, + 1 , + ) + 0 + 1 1)
)+ + 0 +8 6 (/ &( 23 6 !##@5 , + ) +
/ 1 + +0 ) /A +) /6 &
2BCC"5 , .!#D )+ -+ *+/. #E#D +, 6 10 *+
.) +) 0 )+ !###6 = )+ 0 0 , 0 .
2 F= 4 F5 ) / *+ + . 1
) + 1>1 / 0 6 ( + + 1 *+ 0 , + +86
( ) +, ) + 1) 1) +8 ) 6 =/+ ) , +
*+ /) + ) + + + / + + , / ) + 6 *+
*+ , + , /, + 2 / , 56 =/+ )
/ , *+ + ) *+ 1 + + + , 6 ) +
, 11 > )) *+ + , + 6 (/ , +
*+ 6
$+ , + . -+ + 4 6 , + -+ ) +
1) 7 + ) 1 + 1) + , 6 (
, + *+ / ) + 1 . + +8 6
+ ) + + + , *+ /+ ) +, >
+ ) + + + + > ) + 1) 6 ( + +, +
) 1 /A +) /6
( , + G
B ! @ E H "
B ! @ E H "
!
" # $ % & '
( ) *+ *
, $
% *+ *
' ( &
@
BEAUPRE
H
( ) +) + , ) +, ) +8 ) G 1)
2*+ 1) ) + + / ) , + *+ 5 ) 6 (
7 +8 ) 4 1 . + *+
/+ G + 1) + + , / ) *+
) , / , +6 : , ) + /,
/ 0 6
( +8 ) +8 + G
- %
-
-
%
- )
-
- %
-
- %
-
- %
--
-
% -
%
- )
- - )
- )
- -
& 1) / / + ) G
0 ) / ++1 + 1) 2 ) ) +
+ , 5 1) 1 /7 , + ) 2 *+
1) ) + , + 56 /7 )
1 + ) 1 1 1 2+ 1>1 ) ) )
+) +) 1 / /I 0 56
( *+ +, , + 2 +, 5 )) *+
) + + , , 6 ( + , ) +, ) + 1)
, 1 1 2 11 /= ? 1)/ 0 ) 5 + + 1
2 11 /A +) / + /+ 0 ) 56 ( + , *+ -.
) + )+ 1 ) + 1) 1 G +
/ 0+ / /A + +/*+ /A +) / , 6 J + / ) -/ /, .
) 1 0 +8 + ) , 1 1 *+/+ 6
(/, + + 1) ) , 6 , +
0 *+ + / , 1 6
( ) 1 , + +8 A ) , K BC C
/A 0 / /3 /6 & BCH + , + ) 4
/ / /$+ 1/6 & BC"! , + B 2 &!5 + 1) // // //:)?/ , + / )/6 & BC"E + , + ! 2 &@5 + / 1 //(+ , 4 //$ / /& /6 + 8) 1 +8
) + + / , + E6 1 -+ + , +
H 2 & 5 + /A //A +) //A //= ?//= ? 1)//3 0 */
/3 / / 1 /6 & BCCH 1>1 ) 1 /$ 4 / /$ , / +
/ , + " 2 & 56 ) 0 1 , + )+ )
+ +) , +0 + /, + *+ + ) 1
+ , 1) 1 + + 0 2( 1
BCH"56
J + , + / ) ) , *+ 1>1 6 ) 1
) )+ + , ) + 1 G &@ )+
/ L 11 + , /(+ , 4 / / 1 /*+ A *+ 6
/ , /$ , / $ 4 / 11 / ) + / )
+ & 1 . *+ 11 .> 0 , A *+ 6 (
) )+ /A +) / A *+ / + ) 1) + *+
& )) + 6
( + *+ , + 1 *+ )+ )+ 8
.+ +1+ , + *+ , 1
) , 6 + +) + % 4 10 ) +
, + *+ +, 6 8 1)
, + H + +8 + +, A *+ 6 ) !
+1 + 6 ( & 1 - BCC 1) , + 6 -+
10 + , )) + + 0 )+ 1) 2 1) 1
, + 5*+ )+ 1) 8 ) 0 / + 10 + , 6
( " , + + . -+ / ) + + )+ 1) 8
1) -+ *+/.H , + 6
*+ )+ BCCH *+ + /A +) / 1 + + + ,
+ 1 ) + *+ & *+ / )
) + + 6 ) 1 + + 1 + )
) + , 0 6 ) + 1 + + + ) ,
) )+ + + 1) 6 = + ) )+ 1)
10 + 2 ) + 5 +-+ + 1 - ) 1 &
BCC 6 % >1 )+ 1) )) + )+ *+/ )
, + ) + + , 1 - 1) ) &
)+ 1) 8 6
+ + ) )+ + +8 + +, G
+ 1) /+ +, + + , 7 + +
+ 1 , )+ )+ 7
1) + + + .+ ) 0
, +M + ) + + 1 > ) ,+ *+ 1)
/) +
1) 8 2 10 10 + , + 5 ) ) M
) +, + 10 , + , + ,
1+ ) 1 +, )
/ ) )+ + 1) + ) + + 6
, 1) + *+ + + 6
( *+ / ) 0 + +) + ) 0 *+ +*+ ))
+ , 6 8 + + , 0 + , 1>1 ) 0 *+ 6 +8 &
1 *+ 1 1 )+ *+ + 1
8 ) ) , / ) -/2)+ 5 /3 /2 ) 0 4 .
*+ 56 + 1 *+ + , 1 ) +
+, G
)+ *+ ) )+ 1) + + + ,
/
1) ) + )+ 1 /L+ +
)+ 0 /1) + 2) + + 1>1 / 5
)+ , *+ + + 1 6
+ +3 : 23 +) 1 / > *+ 5F3 *+ 1 +
+) F2 0 F3 : +) F5*+ / &( + 1
/ + , 0 + ) + /, + +) , +
+ ) + 1 6 ( + 8 1 1) +8 ) 6 J + /0
0 + 1 *+ , + ) +, 6 J +
) 0 G 1) 1 +8 ) /1) *+ +
/8 ) *+ 1) ) + , + ) +
/ .+ , + + 1) 6 + *+/.) + + , +
) + + 1) /+ 6 11 + ,
+ +, + ) 1) 1 G / / 8 10 +8 , + ) +
> 6 + 8) 1 +8 )) + +
1) 1 + /+ 0 ) )
) 1 ) + 0 + )+ 0 6 ( 1) 0 ) ) +8
+ , , ) +1 @ +0+ !##@6
( ) /8 1 ) + , + ) 6 + +8
1) 1 / + ) + + . *+ + + +
/ ) +, + 6 ) + ) *+ ) 0 1 +
) 1 . /, , 1 *+ + 1) ) 6 =
+ 1 ) , +
) + +, ) + *+ + ) +,
8) 1 1 + 0 6 + ) + *+
0 *+ + 1 N ) / ++16 + + )
) + 0 ) 6 / *+ + , + + , , 0 ) +
/$ , / /$ 4 /1 , -+ ) 0 / / ) + 1 1) 6 & ) + + *+ ) +, > +1 + .+ )
+ + ) ) ) , 1
*+ , + + 1) 6
+ ) , 1) 1 0 1) 2+8 1 *+
+ ) 5 + + +8 *+ 1 1 6 =
/ + ) + 1 2 I . 1 ) 1 *+ 1 5
/1) + + 6 + , / 6
( 1 + 1) 7 2 +) % 4 5
1 2 1 1 56 1) 1) N
) )+ , + + *+ ) )+
+ , *+ 1+ ) 6 8 + ,
*+ , + 6 & + 1 & 1 -
)+ 1) 8 ) 0 / . + , 1) +8 , +
0 + &! , 11 +8 *+ ) + + +
, + H 2 & 56 J + + , +, ) + + . + ,
) *+ &@ & 6 ( & + 2 ) + *+ 5 -+ . 11 + , ) & +8 *+ 8 , + " ) + >
2 /$ , / /$ 4 /56
1 + . ) ) + + / + ) + +8
1 6 ) +, + . 0
+ 1 2 +, -+ , 0+ ) ) 1 *+ 5 ) +
6 ( ) / 1 + + ) )+ + 0 )+
6 1 + )+ +, ) 1 / ) , +
2 , 0 + 1) 56 ) +) ) +, + / +
6 1 , ) 2 1+ +
) + + ) *+ ) 5 ) +, > ) 0 1 6 ( ) +
+ A *+ ) ) 3 2!##@56 & +
+, G )GOO ) 6 + + 6 +,6 OP ) 6 (/)) ) + > +
) 0 6 1 + *+ 2 +
1 *+ 8 ) 1 , 0 . + 56 , ) 1 0
/ , 1 / +)+ , + 1 0 *+ ) 1 + 8)
0 1 *+ 6 + 10 0 + )
, + + , ) 1 1 8 1 *+ 1 /> 1>1 + +
1 *+ ) + )) N 0 + ) *+ 6 & + /, )
*+ 1 +-+ ) 0 )+ ) )+ + + 1 + +
) + *+ 1 0 + 6 + 1 1
, > ) , ) + +)+ , /+ + 6
( 1 1 ) ) ) 2 , .0 + )
, 0 +8 + 5 + ) +) 1 / 6 + ) +) 1
+ 1 , ) )+ 1) 6 + ,
) 1 4 , ) +) 6 ( +1+ *+
) )+ , 0 . + 8 + + + , + , +
) 6 8 1) /3 / / , ) 6 = )+ /8
1 ) )+ + ) + + , 28 +, 1>1 , + +
) 5 + ++1 ) + 1 - , / 10 + , 6
1 / 1 8 + , 6 / +) ) 11
. +1 , 1 + + 1 11 0 6 ( 1 )+0
) 1 / + 1 K6 : ? BCH@ / + 6 ( 1) 1
+ , 2 +, ) + 5 / 1 ) 6 /
+ , + 1 + 0 +1 2 / +10 , // 4 + / /J 0 /5
/0- /+ / > ) + + >
) 1)> BCCC6 1 1 / ) -/) + 1 +
*+/+ + 1 0 +8 & 6 , / , 0 *+
/10 + L & ) , + 1 1)
/A +) / , 6 )+ 1 / / ) -/) + , . /
6 )) N 11 + 1 , 1 /+ > 1 6 =
)+ > ) 4 0 ) , 6 (/ + 3 11
2AQ 5 1 11 + 1 )+ + + , 6 ) &
2/% ++//K / / + 0 /56 & +8) 1 ) +, /+ 0 6 /3 11 / + ) &@ 2 11 + , /$ / /& /5
+ ) 6 ) + + + 1 , . 7
+ , ) & 1 + , > 1 , +
/ 2+1 5 )) + , 6 /R / 1) 0 , + )+
) & 1 1 + + + , 6 = +8 + + , 0+ .
, 2/ / /J ) /5 1 + ) + 1) +
*+ , ) / , A *+ 6 = ) +
0 1 + + . *+ )) + ) ) )+ + + S
2/L / + 1 ) + /= ? 1)/ ( 56 = + 3 : +)
/+ + , 6 + )+ , +8 1) 1
)+ + ) , A 6 T+ *+ + , )
11 ( EB"H 1 1 0 , & 6 + 1 )+ +
+ , ) +, > ) + 1 2, + +, 56
( 1) 1 , *+ *+ + , 2 0 ,
A& J$&( J &(5G
P. x euramericana P. x interamericana P. x interamericana x P. deltoides
-
%
# # , # $ # . /
INFECTION A CHARREY-SUR-SAONE EN 2002
NL4040 NL4042 NL3972 NL3261 Ogy Rap NL3494 Orba LuisaAvanzo Grimminge Soligo 81.016/185 NL6187 Muur78.013/98 A4A NL7145 78.010/33 78.015/118 Vesten78.018/204 82.024/3591 78.016/155 78.018/180 78.022/228 78.018/202 NL7137 Oudenberg 78.018/192 NL10670 Beaupré 82.10/1509 82.010/3494 81.021/300 Hoogvorst NL2228 NL2233 Lambro Trebbia 74-102 Brenta Mella Taro Sesia Rochester Ongina Robusta NL3149 Raspalje NL4247 Izonzo Unal Timavo
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
NOTE D'INFECTION
0 " 1 23 - . # 1 - 4 5 # - . 6 4 . " 4 # . . 2 5 2.
P. x euramericana P. x interamericana P. x interamericana x P. deltoides
-
%
# # , # $ # . /
INFECTION A CHARREY-SUR-SAONE EN 2002
NL4040 NL4042 NL3972 NL3261 Ogy Rap NL3494 Orba LuisaAvanzo Grimminge Soligo 81.016/185 NL6187 Muur78.013/98 A4A NL7145 78.010/33 78.015/118 Vesten78.018/204 82.024/3591 78.016/155 78.018/180 78.022/228 78.018/202 NL7137 Oudenberg 78.018/192 NL10670 Beaupré 82.10/1509 82.010/3494 81.021/300 Hoogvorst NL2228 NL2233 Lambro Trebbia 74-102 Brenta Mella Taro Sesia Rochester Ongina Robusta NL3149 Raspalje NL4247 Izonzo Unal Timavo
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
NOTE D'INFECTION
P. x euramericana P. x interamericana P. x interamericana x P. deltoides
-
%
# # , # $ # . /
-
%
# # , # $ # . /
INFECTION A CHARREY-SUR-SAONE EN 2002
NL4040 NL4042 NL3972 NL3261 Ogy Rap NL3494 Orba LuisaAvanzo Grimminge Soligo 81.016/185 NL6187 Muur78.013/98 A4A NL7145 78.010/33 78.015/118 Vesten78.018/204 82.024/3591 78.016/155 78.018/180 78.022/228 78.018/202 NL7137 Oudenberg 78.018/192 NL10670 Beaupré 82.10/1509 82.010/3494 81.021/300 Hoogvorst NL2228 NL2233 Lambro Trebbia 74-102 Brenta Mella Taro Sesia Rochester Ongina Robusta NL3149 Raspalje NL4247 Izonzo Unal Timavo
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
NOTE D'INFECTION
INFECTION A CHARREY-SUR-SAONE EN 2002
NL4040 NL4042 NL3972 NL3261 Ogy Rap NL3494 Orba LuisaAvanzo Grimminge Soligo 81.016/185 NL6187 Muur78.013/98 A4A NL7145 78.010/33 78.015/118 Vesten78.018/204 82.024/3591 78.016/155 78.018/180 78.022/228 78.018/202 NL7137 Oudenberg 78.018/192 NL10670 Beaupré 82.10/1509 82.010/3494 81.021/300 Hoogvorst NL2228 NL2233 Lambro Trebbia 74-102 Brenta Mella Taro Sesia Rochester Ongina Robusta NL3149 Raspalje NL4247 Izonzo Unal Timavo
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
NOTE D'INFECTION
0 " 1 23 - . # 1 - 4 5 # - . 6 4 . " 4 # . . 2 5 2.
1 1 1) + 10 0 1 *+ ) *+
)+ + 1 ) 0 0 *+ / + 3 11 2AQ 5) )
/+ + , 6 ( , )+ /> )+ 6 & 3 : +)
) + , ) ) + ) 1 1) 6 + , +
+ 1 1 2 + +, 56 : +8 ,
/, ) 0 +8 , .3 11 ) 1
6 = 1>1 AQ + +1 11 1 1
6 & 0 )) + 1) 0 , +
2 ) 0 5 ) 1 . , + 1 *+
+ 6
( , + / +, +8 0 G = U % U JU
G
NANCY 2003
AFO-86-G-09 AFO-86-A'-36 AFO-86-A'-34 AFO-86-A'-35 B76032-6 B81024-394 B82014-3522 B76028-5 B82008-3453 B81025-442 B82003-924 B82011-1686 B76022-4 B81017-197 B81018-208 B82005-3494 B82009-1403 B82012-3508 B82027-3620 B76029-15 B76025-4 B82022-1984 B82023-2053 B82025-2178 B81015-136 Raspalje Beaupré Boelare Robusta B75023-31 B75023-41 B75023-23 B75023-21 B75023-18
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Note d'infection
TD x T TD x D T x D T x M
NANCY 2003
AFO-86-G-09 AFO-86-A'-36 AFO-86-A'-34 AFO-86-A'-35 B76032-6 B81024-394 B82014-3522 B76028-5 B82008-3453 B81025-442 B82003-924 B82011-1686 B76022-4 B81017-197 B81018-208 B82005-3494 B82009-1403 B82012-3508 B82027-3620 B76029-15 B76025-4 B82022-1984 B82023-2053 B82025-2178 B81015-136 Raspalje Beaupré Boelare Robusta B75023-31 B75023-41 B75023-23 B75023-21 B75023-18
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Note d'infection
TD x T TD x D T x D T x M
( 1 + ) + *+ , /> ))
, + , ) + +, ) 1 + ,
) 1 + + *+ + + +1 0 *+/
) )+ + + ) + ) + 11 + -.1 )
2 6 !##B56
3 A 6 A +, 6 ( ) ) + + , /A +)
V 1 < > WEEH W! )6 !##@
3 6 +) )+, 6 : + + A *+ 6 A+ + )+
+$ + WB @ < !##@6
3+1 4 6 (6 ( +1 6 6 $ *+ /1 &
6 , )) 1
& 1 . 6 A+ + )+ +$ + WB @ HE !###6
( 1 % 6 6 = 0 ) +) +8 + .
6 ,+ S @# B"B B" BCH"6
+ 1 2 1 X5 : ? K6 ) ) +, , ) +) +
7 , 2 > 1 +!B , BCH!56A+ : A *+ "# BB#B!! BCH@6
6 6 0 P ) ) ) )+
1) 0 + 0 6 G + Q P ) % & 6
A + ) 6
6 6 K % 6 ( ) )+ + + . + 0 +81 6
( > , ! " ! @! !##B6
K K $6 R + ) , 1 , R 0 6
BCE !#C BC C6