1500 Vuru ta Kapitalizm
Michel Husson (Attacpedia için “Kapitalizm” Maddesi)
http://hussonet.free.fr/capi1500.pdf Türkçesi: Osman S. Binatl
Kapitalizm bir toplumsal örgütlenme tarz r. O halde kapitalizm kendisinden önce de var olan paran n, bankalar n veya piyasalar n varl yla tan mlanmaz. Sermaye bir toplumsal ili kidir:
üretim araçlar ellerinde bulunduranlar (kapitalistler) ücretlileri i e al r, onlara emirler verip hedefler tayin ederler. Kapitalistler toplumsal art n, di er bir deyi le yeni zenginliklerin tamam na el koyar ve bunun yaln zca bir k sm ücretler biçiminde bu zenginlikleri üretenlere öderler. Aradaki fark kâr olu turur.
Kapitalistler nerede bir azamî kâr umuyorlarsa oraya yat m yapmay tercih etmekle birlikte ayn zamanda pazarlara da gereksinim duyarlar. Birbirleriyle rekabet halindeki özel sermayeler aras ndaki e güdümsüzlük bu temel çeli kiyi derinle tirir. Dolay yla, kapitalizm istikrars zd r ve dönemsel krizlere tabidir. Buna kar n kapitalizm bir tarihe de sahiptir ve bu tarih içerisinde görece düzenlenmi bir kapitalizmi, 1980’li y llardan itibaren yerini “ayak ba lar ndan” kurtulan neoliberal bir kapitalizme b rakan “Muhte em Otuz Y l” n (1946 – 1975) kapitalizmini ay rt etmek mümkündür.
Kapitalizm emek üretkenli inde hat say r bir yükseli e yol açm olmakla birlikte günümüzde kendi s rlar kar nda bulmaktad r: zenginliklerin bölü ümünde giderek artan bir e itsizlik, kârl olmayan toplumsal gereksinimlerin kar lanmas n reddi ve iklimsel de ime hükmetmeyle ba da r olmama. Dolay yla, 2007’de patlak veren sistemik kriz kapitalizmin sosyal ve ekolojik bir demokrasi yönünde a lmas sorununu gündeme getirir.
