• Aucun résultat trouvé

Systemtherapie des kolorektalen Karzinoms = Systemic therapy for colorectal cancer

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Partager "Systemtherapie des kolorektalen Karzinoms = Systemic therapy for colorectal cancer"

Copied!
5
0
0

Texte intégral

(1)

Leit the ma

B. C. Pesta loz zi · D. Jä ger · A. Knuth

Kli nik und Po li kli nik für On ko lo gie, Uni ver si täts s pi tal Zü rich, Schweiz

Sys tem the ra pie des

ko lo rek talen Kar zi noms

Chirurg 2005 · 76:570–574

DOI 10.1007/s00104-005-1038-6 On li ne pub li ziert: 19. Mai 2005 © Sprin ger Me di zin Ver lag 2005

D

er 1957 syn the ti sier te An ti me ta bo lit 5-Fluo rou ra cil stell te jahr zehn te lang das ein-zi ge Me di ka ment dar, das rou ti ne mä ßig in der Be hand lung von Pa ti en ten mit ko lo rek-talem Kar zi nom ein ge setzt wur de. In kli ni-schen Stu di en der 1970er und 1980er Jah re wur de die Wirk sam keit von 5-Fluo rou ra-cil durch die kon ti nu ier li che Ap pli ka ti on und die bio che mi sche Mo du la ti on mit tels Leu ko vor in (Fo lin säu re) ver bes sert. Heu-te sHeu-te hen auch ora le Vor stu fen des 5-Fluo-rou ra cils zur Ver fü gung, die als Mono the-ra pie oder in Kom bi na ti on ein ge setzt wer-den. Erst in den 1990er Jah ren ha ben sich die the ra peu ti schen Mög lich kei ten er heb-lich er wei tert durch den To poi so me ra se-I-In hi bi tor Iri no te can und das Pla tin de ri vat Oxa li pla tin in Kom bi na ti on mit 5-Fluo rou-ra cil oder 5-Fluo rou rou-ra cil-De ri va ten. Kürz-lich wur de das the ra peu ti sche Spekt rum in der Be hand lung ko lo rek taler Kar zi no-me we sent lich er gänzt durch die mo no klo-na len An ti kör per Ce tu xi mab und Be va ci-zu mab, die an den EGFR (epi the li al grow-th fac tor re cep tor) bzw. an den Li gan den des VE GFR (vas cu lar endo the li al grow th fac tor re cep tor) bin den.

Fluo ro py rimi di ne

5-Fluo rou ra cil ist ein An ti me ta bo lit, der die Zell pro li fe ra ti on hemmt durch In hi bi-ti on der Thy mi di lat-Syn the tase, der DNS- und der RNS-Syn the se. Die Hem mung der Thy mi di lat-Syn the tase, des ein zi gen me ta bo li schen Wegs der Thy mid in syn the-se, kann durch Zu ga be des Fol säu re de ri-vats Leu ko vor in ver stärkt wer den (bio

che-mi sche Mo du la ti on). Vie le Jah re wur de in kli ni schen Stu di en die op ti ma le Ap pli-ka ti ons form und Do sis des Fluo rou ra cils und des Leu ko vor ins ge sucht. Ei ner seits hat man ver schie de ne Do sen von Leu ko-vor in ge tes tet. In ran do mi sier ten Stu di en fand sich kein Vor teil für das (kost spie li-ge) „High-dose-Leu ko vor in“ (500 mg/ m2) ge gen über dem „Low-dose-Leu ko

vor-in“ (20 mg/m2) [10]. An de rer seits wur den

ver schie de ne An wen dungs ar ten von Fluo-rou ra cil stu diert. Die Bo lu s ap pli ka ti on, die kon ti nu ier li che Ap pli ka ti on wäh rend 24 oder 48 h oder gar die nied rig do sier te 5-Fluo rou ra cil-Gabe über vie le Wo chen. Bei den Bo lu s ap pli ka tio nen wur den ins be son-de re zwei Sche men ver wen son-det:

F das „Mayo-Sche du le“ (täg lich mit „Low-dose-Leu ko vor in“ wäh rend 5

Ta-gen je den Mo nat) und

F das „Ro swell-Park-Sche du le“ (wö-chent lich mit „High-dose-Leu ko vor-in“).

Da 5-Fluo rou ra cil eine kur ze Halb werts-zeit von we ni gen Mi nu ten hat, ist es nicht er staun lich, dass die kon ti nu ier li che Ap-pli ka ti on der Bo lu s ap Ap-pli ka ti on über le gen ist. We gen un si che rer Re sorp ti on kann 5-Fluo rou ra cil nicht oral ver ab reicht wer-den. Zur kon ti nu ier li chen in tra ve nö sen Ap pli ka ti on ist in der Re gel ein Port und ein Bal lon pum pen sys tem nö tig. Um dies zu um ge hen, wur den ver schie de ne ora le Prä pa ra te, u. a. Do xiflu ri di ne, Ura cil-Te-ga fur, Ethy nil-Ura cil als so ge nann te „5-Fluo rou ra cil-Pro-Drugs“ (Vor stu fen)

ent-wi ckelt, mit de nen die kon ti nu ier li che Ap pli ka ti on imi tiert wer den kann. Heu-te sHeu-teht in Deutsch land, Ös Heu-ter reich und der Schweiz nur Ca pe ci ta bi ne (Xe lo da®) als ora le Vor stu fe von 5-Fluo rou ra cil zur Ver fü gung.

>

Mit sog. „Pro-Drugs“ wird die

kon ti nu ier li che Ap pli ka ti on

von 5-Fluo rou ra cil imi tiert

Ca pe ci ta bi ne ist in zwei gro ßen ran do mi-sier ten Stu di en ge gen über dem kon ven tio-nel len Mayo-Re gime mit Bo lus-5-Fluo rou-ra cil ge tes tet wor den [8, 15]. Da bei zeig te sich eine ge wis se Ver bes se rung be züg lich der An sprech ra te (RR, „re spon se rate“) und ein ver gleich ba res pro gres si ons frei es Über le ben (PFS, „pro gres si on free sur vi-val“) bzw. Ge samt über le ben (OS, „over all sur vi val“). Die ga stro in tes tina le und hä ma-to lo gi sche To xi zi tät von Ca pe ci ta bi ne war ge rin ger als die je ni ge des Mayo-Re gi mes. Da für trat häu fi ger ein meist mil des Hand-Fuß-Syn drom auf.

Ca pe ci ta bi ne ist ge eig net für Pa ti en ten, bei de nen eine Kom bi na ti ons be hand lung ris kant er scheint und de ren Zu ver läs sig-keit bei der Ta blet ten ein nah me ge währ leis-tet ist. Ca pe ci ta bi ne kann wie Fluo rou ra-cil mit Iri no te can bzw. Oxa li pla tin kom bi-niert wer den. Sol che Kom bi na tio nen wur-den in vie len Pha se-II-Stu di en un ter sucht. Al ler dings feh len ver glei chen de Stu di en, wel che er lau ben wür den, ge ne rell das kon-ti nu ier lich zu in fun die ren de und mit Leu-ko vor in er gänz te 5-Fluo rou ra cil durch das ora le Ca pe ci ta bi ne zu er set zen.

(2)

gen die sel ben Me di ka men te plus Iri no te-can ver gli chen (. Ta bel le 1) [3, 11, 12]. In al len drei Stu di en wur den die Re mis si ons-ra ten, die pro gres si ons freie Über le bens zeit und das Über le ben ver bes sert. In den USA wur de das IFL-Re gime (Iri no te can plus Bo lus-Fluo rou ra cil und Leu ko vor in) zur Stan dard the ra pie ab dem Jah re 2000 [12], wäh rend in Eu ro pa die kon ti nu ier li che 5-Fluo rou ra cil-Ap pli ka ti on vor ge zo gen wur-de [3, 11]. Die wur-deut sche Ar beits grup pe für In ter nis ti sche On ko lo gie (AIO) ver wen-det wö chent lich eine 24-stün di ge In fu si on, wäh rend in Frank reich alle 2 Wo chen ei-ne 48-stün di ge In fu si on zur An wen dung kommt (de Gramont) [3].

Die se 5-Fluo rou ra cil-Ap pli ka ti on mit 1- bis 2-tä gi ger In fu si on scheint wirk sa-mer und we ni ger to xisch zu sein als die Bo lu s ap pli ka ti on. In etwa 20 der Iri no-te can-be han del no-ten Pa ti en no-ten kann es zu schwe ren Di ar rhöen kom men. Bei gleich-zei tig be ste hen der Neu tro pe nie ist be son-ders bei äl te ren Pa ti en ten eine eng ma schi-ge Über wa chung und früh zei ti schi-ge Be hand-lung not wen dig. Iri no te can soll nur von Spe zia lis ten an ge wen det wer den, die mit der Über wa chung und den sup por ti ven Maß nah men (Lope ra mid, An ti bio ti ka, Flüs sig keits er satz) ver traut sind. Fer ner kann Iri no te can auch zu Alo pe zie und ei-nem so ge nann ten „Fa tigue-Syn drom“ füh-ren ne ben an de füh-ren eher sel te ne füh-ren un er-wünsch ten Wir kun gen.

Oxa li pla tin

Oxa li pla tin (Eloxa ti ne®) ist ein Pla tinana-log, das DNS-Ad duk te bil det. Oxa li pla tin ist in der Mono the ra pie nur we nig wirk-sam beim ko lo rek talen Kar zi nom, es soll-te des halb im mer mit ei nem Fluo ro py rimi-din kom bi niert wer den. Die Zu ga be von Oxa li pla tin zu 5-Fluo rou ra cil und Leu ko-vor in ge gen über die sen al lein wur de in 3 gro ßen Stu di en ge prüft (. Ta bel le 1) [2, 4, 6]. In al len Stu di en zeig te sich eine Ver bes-se rung der An sprech ra te und des pro gres-si ons frei en In ter valls. Die Ver län ge rung der Über le bens zeit war nicht sta tis tisch sig ni fi kant. Erst die große ame ri ka ni sche Stu die von Gold berg, wel che die Über le-gen heit von FOL FOX (Fo lin säu re = Leu ko-vor in, 5-Fluo rou ra cil, Oxa li pla tin) ge gen-über dem IFL-Re gime er gab, führ te da-zu, dass FOL FOX heu te auch in den USA Das Ko lon- und die ho hen Rek

tumkar-zi no me me ta sta sie ren in der Re gel pri mär hä ma to gen in die Le ber. Im Ge gen satz zum Le ber pa ren chym, des sen Blut ver sor-gung haupt säch lich durch die Por tal ve nen er folgt, wer den Me tas ta sen fast aus schließ-lich ar te ri ell ver sorgt. Des halb wird seit Jah ren die lo ko re gio näre Che mo the ra pie über einen Ka the ter in der Ar te ria he pa-ti ca stu diert. Vor zugs wei se wer den da bei Me di ka men te ver wen det, die von der Le-ber beim ers ten Durch gang weit ge hend me ta bo li siert wer den („first-pass ef fect“) und des halb kaum sys te mi sche Ne ben wir-kun gen ver ur sa chen, wie z. B. Fluo ro-Uri-di ne-Des oxy-Ri bo se (FUDR). Ob wohl Le-ber me ta sta sen bes ser auf eine in traar te-ri el le The ra pie mit FUDR an zu spre chen schei nen als auf in tra ve nö ses Fluo rou ra-cil, hat sich die se The ra pie form nicht all-ge mein durch all-ge setzt und bleibt so mit For-schungs ge gen stand. Viel leicht bringt die Kom bi na ti on der lo ko re gio nären FUDR-Be hand lung mit den neu ver füg ba ren sys-te mi schen Me di ka men sys-ten wei sys-te re Fort-schrit te.

Iri no te can

Iri no te can, CPT-11 (Camp to®), ist ein Hem-mer der To poi so me ra se I. Die In hi bi ti on der To poi so me ra sen führt zu Brü chen in der DNS. In ei ner lan gen Se rie von kli ni-schen Stu di en – Pha se I (Do sis fin dung), Pha se II (Wirk sam keit), und Pha se III (ran do mi sier te Ver gleichs stu die) – wur-de die Wirk sam keit von Iri no te can in wur-der Be hand lung des ko lo rek talen Kar zi noms nach ge wie sen. Iri no te can ver bes sert das Über le ben im Ver gleich mit „best sup por-ti ve care“. Iri no te can ist wirk sam auch bei Re sis tenz auf 5-Fluo rou ra cil. Bes ser als die Mono the ra pie mit Iri no te can ist die Kom-bi na ti on mit 5-Fluo rou ra cil und Leu ko-vor in [12]. Auch in Kom bi na ti on mit Iri-no te can ist die kon ti nu ier li che Gabe des 5-Fluo rou ra cils der Bo lu s ap pli ka ti on vor-zu zie hen [3, 11].

>

Bes ser als die Iri no te

can-Mono the ra pie ist die Kom bi

na-tion mit 5-Fluo rou ra cil und

Leu ko vor in

In drei gro ßen ran do mi sier ten Stu di en wur den 5-Fluo rou ra cil und Leu ko vor in

ge-Chirurg 2005 · 76:570–574 DOI 10.1007/s00104-005-1038-6 © Sprin ger Me di zin Ver lag 2005 B. C. Pesta loz zi · D. Jä ger · A. Knuth

Sys tem the ra pie des

ko lo rek talen Kar zi noms

Zu sam men fas sung

Die me di ka men tö se Be hand lung des ko-lo rek talen Kar zi noms hat in den letz ten 10 Jah ren ein drück li che Fort schrit te ge-macht. Ne ben dem alt be währ ten 5-Fluo-rou ra cil ste hen heu te neue Zy to sta ti ka zur Ver fü gung wie Iri no te can und Oxa li pla tin. Mo no klo na le An ti kör per wie Be va ci zu mab und Ce tu xi mab ha ben er folg reich Ein gang in ak tu el le The ra pie stra te gi en ge fun den. Auf der Ba sis ran do mi sier ter kli ni scher Stu-di en las sen sich heu te ra tio na le The ra pie-stra te gi en for mu lie ren, wie in die sem Bei-trag dar ge stellt.

Schlüs sel wör ter

Ko lo rek tales Kar zi nom · Iri no te can · Oxa li pla tin · Ca pe ci ta bi ne · Be va ci zu mab · Ce tu xi mab

Sys tem ic ther a py for

co lo rec tal can cer

Ab stract

Drug treat ment of co lo rec tal can cer has made im pres sive progress dur ing the past 10 years. In ad di tion to the tra di tion al 5-flu-o r5-flu-o ura cil, new er an ti cancer drugs are avail-able in clud ing irinote can and ox ali platin. Mono clo nal an ti bod ies like be va cizum ab and ce tux imab have been in te grat ed into mod ern treat ment reg i mens. Based on ran-dom ized clin i cal tri als we can for mu late ra-tio nal treat ment stra te gies as out lined in this ar ti cle.

Key words

Co lo rec tal can cer · Irinote can · Ox ali platin · Capecitabine · Be va cizum ab · Ce tux imab

(3)

als ein wich ti ger Stan dard in der Be hand-lung des me ta sta sier ten ko lo rek talen Kar-zi noms gilt [5].

>

Die Haupt ne ben wir kung

von Oxa li pla tin ist die

Neu ro to xi zi tät

Haupt ne ben wir kung von Oxa li pla tin ist die Neu ro to xi zi tät. Eine re ver si ble sen so-mo to ri sche Neu ro pa thie tritt in Ab hän gig-keit der ku mu la ti ven Do sis auf und wirkt do sis li mi tie rend. Zu dem muss der Pa ti ent auf eine meist selbst li mi tie ren de aku te käl-teas so zi ier te Neu ro pa thie auf merk sam ge-macht wer den, die sich als pha ryn go la ryn-ge ale Dys äs the sie oder als pe ri phe re

Paräs-the sie ma ni fes tiert. Oxa li pla tin ist nur mä-ßig hä ma to to xisch und führt sel ten zu Alo-pe zie.

Oxa li pla tin oder Iri no te can?

Die Über le gen heit des Oxa li pla tin-hal ti-gen FOL FOX über das Iri no te can-hal ti ge IFL-Re gime [5] be weist kei nes wegs, dass Oxa li pla tin dem Iri no te can über le gen ist. Sie könn te näm lich da ran lie gen, dass die Bo lu s ap pli ka ti on des 5-Fluo rou ra cils im IFL der kon ti nu ier li chen Ap pli ka ti on im FOL FOX un ter le gen ist. Für die se In ter pre-ta ti on spricht die Stu die von Tour ni gand, wel che auch Iri no te can mit dem kon ti nu-ier lich in fun dnu-ier ten zu FOL FI RI kom

bi-Ta bel le 1

Erst li ni en the ra pie in Pha se-III-Stu di en

N RR [%] TTP/PFS [Mo] OS [Mo] Ca pe ci ta bi ne vs. • Mayo [10] 301 301 19 15 5,2 4,7 13,2 12,1 Ca pe ci ta bi ne vs. • Mayo [15] 302 303 25 16 4,3 4,7 12,5 13,3 AIO/de Gramont vs.

• AIO/de Gramont + Iri no te can [8]

199 188 23 41 4,4 6,7 14,1 17,4 IFL (Saltz) vs. • Mayo vs.

Iri no te can Mono the ra pie [3]

231 226 226 39 21 18 7,0 4,3 4,2 14,8 12,6 12,0 AIO vs.

• AIO + Iri no te can [12]

216 214 32 54 6,4 8,5 16,9 20,1 de Gramont vs. • FOL FOX [11] 210 210 22 51 6,2 9,0 14,7 16,2 5-FU + LV (chro no mo du liert) vs.

• FU + LV (chro no mo du liert) + Oxa li pla tin [2] 100 100 16 53 6,1 8,7 19,9 19,4 Mayo vs.

• FU+ LV + Oxa li pla tin [4]

124 114 23 49 5,3 7,8 16,1 21,4 IFL vs. • FOL FOX vs.

Iri no te can + Oxa li pla tin [6]

264 267 264 31 45 35 6,9 8,7 6,5 15,0 19,5 17,4 FOL FI RI vs. • FOL FOX [5] 109 111 56 54 8,5 8,1 20,2 21,5 aCe tu xi mab vs.

• aCe tu xi mab + Iri no te can [14]

218 111 11 23 1,5 4,1 ns ns IFL + Pla ze bo vs. • IFL + Be va ci zu mab [1] 412 403 35 45 6,2 10,6 15,6 20,3

N An zahl Pa ti en ten pro Stu di en arm, RR re spon se rate, TTP time to pro gres si on,

PFS pro gres si on free sur vi val, OS over all sur vi val, AIO Ar beits grup pe für In ter nis ti sche On ko lo gie, IFL Iri no te can + Fluo rou ra cil + Leu ko vor in, FOL FOX Fo lin säu re + 5-Fluo rou ra cil + Oxa li pla tin, FOL FI RI Fo lin säu re + 5-Fluo rou ra cil + Iri no te can.

a Ein zi ge Stu die mit Vor be hand lung, in die sem Fall: Pro gres si on un ter Iri no te can.

niert [14]. In die ser Stu die wur de die Se-quenz FOL FI RI ge folgt von FOL FOX bei Pro gres si on ver gli chen mit der um ge kehr-ten Se quenz, FOL FOX ge folgt von FOL FI-RI. Im Ge samt über le ben er gab sich kein Un ter schied zwi schen die sen Se quen zen, die also als gleich wer tig an zu se hen sind. Das Zweit li ni en-FOL FOX (n=81) zeig te ein et was bes se res An spre chen (14 vs. 4) und ein bes se res pro gres si ons frei es Über-le ben (4,1 vs. 2,5 Mo na te) als das Zweit li ni-en-FOL FI RI (n=69). Die Ant wort auf die Fra ge „Oxa li pla tin oder Iri no te can?“ lau-tet also:

E „Bei de, se quen zi ell nach ein an der“, wo bei die op ti ma le Rei hen fol ge noch nicht si cher ge klärt ist.

Fa zit zur Che mo the ra pie

Auf der Ba sis der ge nann ten Stu di en (. Ta-bel le 1) er ge ben sich heu te fol gen de Schlüs-se für die Be hand lung des me ta sta sier ten ko lo rek talen Kar zi noms [13]:

F Die so ge nann ten „Doublets“ (FOL-FOX oder FOL FI RI) sind die wirk-sams ten Kom bi na tio nen.

F Die Tri plets (Oxa li pla tin, Iri no te can, 5-Fluo rou ra cil gleich zei tig) sind den Doublets the ra peu tisch nicht über le-gen bei grö ße rer To xi zi tät.

F 5-Fluo rou ra cil ist wei ter hin ein zent ra-ler Be stand teil der wirk sams ten Re gi-mes.

F Kon ti nu ier lich in fun dier tes 5-Fluo rou-ra cil ist so wohl als Mono the rou-ra pie als auch in Kom bi na ti on mit Iri no te can oder Oxa li pla tin der Bo lus ga be über le-gen. Das mo nat li che Bo lus-5-Fluo rou-ra cil-Re gime (so ge nann tes Mayo-Re-gime) gilt heu te als über holt.

F Me dia ne Über le bens zei ten von 20 Mo-na ten und mehr kön nen er reicht wer-den un ter se quen zi el lem Ein satz der the ra peu tisch be deu tends ten drei Me-di ka men te [7].

Neue mo no klo na le An ti kör per:

Ce tu xi mab und Be va ci zu mab

Ce tu xi mab ist ein hu ma ni sier ter mo no klo-na ler An ti kör per ge gen den Mem br an re-zep tor „epi the li al grow th fac tor re cep tor“ (EGFR). In ei ner Pha se-III-Stu die konn te

572 |

Der Chirurg 6 · 2005

(4)
(5)

ge zeigt wer den, dass bei Iri no te can-re sis-ten sis-ten Kar zi no men die Kom bi na ti on von Iri no te can mit Ce tu xi mab ein noch ma li-ges An spre chen er ge ben kann (. Ta bel-le 1) [1]. Auch das pro gres si ons freie Über-le ben, nicht aber das Über Über-le ben, wur de da von be ein flusst. Ce tu xi mab (Er bi tux®) ist in der Eu ro pä ischen Uni on und in der Schweiz zu ge las sen, je doch nur in Kom bi-na ti on mit Iri no te can und für die spe zi el-le Si tu a ti on der Iri no te can-re sis ten ten Kar-zi no me.

Im Jah re 2004 wur den be ach tens wer te Re sul ta te der Kom bi na ti on von Be va ci zu-mab mit IFL (Iri no te can, 5-Fluo rou ra cil, Leu ko vor in) pub li ziert [9]. Be va ci zu mab ist ein mo no klo na ler hu ma ni sier ter An ti-kör per ge gen den Wachs tums fak tor der An gio ge ne se „vas cu lar endo the li al grow th fac tor“ (VEGF). In ei ner gro ßen ran do mi-sier ten Stu die von 815 Pa ti en ten mit fort ge-schrit te nem Ko lo rek talkar zi nom war die Kom bi na ti on von IFL mit Be va ci zu mab der je ni gen mit Pla ze bo be züg lich An spre-chen, Zeit zur Pro gres si on und auch Über-le ben sig ni fi kant über Über-le gen (. Ta bel le 1) [9]. Ne ben wir kun gen von Be va ci zu mab sind ar te ri el le Hy per to nie und sel te ne ga-stro in tes tina le Blu tun gen. Be va ci zu mab (Avas tin®) ist seit kur z em auch in der Eu-ro pä ischen Uni on und in der Schweiz er-hält lich. Es ist zu ge las sen in Kom bi na ti on mit in tra ve nös ver ab reich tem 5-Fluo rou-ra cil/Leu ko vor in bzw. mit 5-Fluo rou rou-ra cil/ Leu ko ro vin/Iri no te can als Erst li ni en the ra-pie des me ta sta sier ten ko lo rek talen Kar zi-noms.

Ne ben wei te ren An ti kör pern wer den zur zeit auch an de re Sub stan zen ge tes tet beim ko lo rek talen Kar zi nom: Die Ty ro-sin kina se hem mer Ge fi ti nib (ZD1839, Ires-sa®), Er lo ti nib (OSI-774, Tar ce va®) so wie der ora le An gio ge nes ein hi bi tor PTK787/ ZK 222586. Auch neue Zy to sta ti ka wie Epot hi lo ne B und die In hi bi to ren der Cy-clo-Oxy gen ase II (Cox-II-In hi bi to ren) wer den stu diert.

Fa zit für die Pra xis

Zu sam men fas send ist fest zu hal ten, dass die Ent wick lung der letz ten 10 Jah re ei-ne er freu li che Er wei te rung der the ra peu-ti schen Mög lich kei ten in der Be hand lung des ko lo rek talen Kar zi noms ge bracht hat

mit ste tig stei gen den Über le bens wahr-schein lich kei ten.

Kor re spon die ren der Au tor

Prof. Dr. A. Knuth

Kli nik und Po li kli nik für On ko lo gie,

Uni vers ti täts s pi tal Zü rich, 8091 Zü rich, Schweiz E-Mail: ale xan der.knuth@usz.ch

In ter es sen kon flikt: Kei ne An ga ben

Li te ra tur

1. Cun ning ham D, Hum blet Y, Sie na D, Kha yat D et al. (2004) Ce tu xi mab mo no the ra py and ce tu xi mab plus iri no te can in iri no te can-re frac to ry me ta sta tic colo rec tal can cer. N Engl J Med 351:337 2. De Gramont A, Fi ger A, Sey mour M et al. (2000)

Leu co vor in and fluo rou ra cil with or wi thout oxa li-pla tin as first-line treat ment in ad van ced colo rec-tal can cer. J Clin On col 18:2938

3. Douil lard JY, Cun ning ham D, Roth AD et al. (2000) Iri no te can com bi ned with fluo rou ra cil com pa red with fluo rou ra cil alo ne as first-line treat ment for me ta sta tic colo rec tal can cer: A mul ti cen tre ran do-mi sed tri al. Lan cet 355:1041

4. Giac chet ti S, Per point B, Zi da ni R et al. (2000) Pha-se III mul ti cen ter ran do mi zed tri al of oxa li pla tin ad-ded to chro no mo du la ted fluo rou ra cil-leu co vor in as first-line treat ment of me ta sta tic colo rec tal can-cer. J Clin On col 18:136

5. Gold berg RM, Sar gent DJ, Mor ton RF et al. (2004) A ran do mi zed con trol led tri al of fluo rou ra cil plus leu-co vor in, iri no te can, and oxa li pla tin leu-com bi na ti ons in pa ti ents with pre vious ly un trea ted me ta sta tic colo rec tal can cer. J Clin On col 22:23

6. Gro they A, De sch ler B, Kroe ning H et al. (2002) Pha-se III stu dy of bo lus 5-Fluo rou ra cil (5-FU)/fo li nic acid (FA) (Mayo) vs wee kly high-dose 24 h 5-FU in-fu si on/FA + oxa li pla tin (OXA) (FU FOX) in ad van ced colo rec tal can cer (ACRC). Proc Am Soc Clin On col 21:129 (Ab str 512)

7. Gro they A, Sar gent D, Gold berg RM, Schmoll HJ (2004) Sur vi val of pa ti ents with ad van ced colo rec-tal can cer im pro ves with the availa bi li ty of fluo rou-ra cil-leu co vor in, iri no te can, and oxa li pla tin in the cour se of treat ment. J Clin On col 22:1209 8. Hoff PM, An sa ri R, Ba tist G et al. (2001) Com pa ri son

of oral ca pe ci ta bi ne ver sus in tra ve nous fluo rou ra-cil plus leu co vor in as first-line treat ment in 605 pa-ti ents with me ta sta pa-tic colo rec tal can cer: Re sults of a ran do mi zed pha se III stu dy. J Clin On col 19:2282 9. Hur witz H, Feh ren ba cher L, No vot ny W, Cart w right

et al. (2004) Be va ci zu mab plus iri no te can, fluo rou-ra cil, and leu co vor in for me ta sta tic colo rec tal can-cer. N Engl J Med 350:2335

10. Ja ger E, Hei ke M, Bern hard H et al. (1996) Wee kly high-dose leu co vor in ver sus low-dose leu co vor in com bi ned with fluo rou ra cil in ad van ced colo rec-tal can cer: re sults of a ran do mi zed mul ti cen ter tri-al. Stu dy Group for Pal lia ti ve Treat ment of Me ta sta-tic Colo rec tal Can cer Stu dy Pro to col 1. J Clin On col 14:2274

11. Koeh ne CH, Van Cut sem E, Wils J et al. (2003) Iri no-te can im pro ves the ac ti vi ty of the AIO re gi men in me ta sta tic colo rec tal can cer: Re sults of EORTC GI Group stu dy 40986. Proc Am Soc Clin On col 22:254 (Ab str 1018)

12. Saltz LB, Cox JV, Blan ke C et al. (2000) Iri no te can plus fluo rou ra cil and leu co vor in for me ta sta tic colo-rec tal can cer. In ri no te can Stu dy Group. N Engl J Med 343:905

13. So b re ro AF (2004) Sche du ling of fluo rou ra cil: A for-get-me-not in the jun gle of doublets. J Clin On col 22:4

14. Tour ni gand C, And re T, Achil le E et al. (2004) FOL FI-RI fol lo wed by FOL FOX6 or the re ver se se quence in ad van ced colo rec tal can cer: A ran do mi zed GER-COR stu dy. J Clin On col 22:229

15. Van Cut sem E, Twel ves C, Cas si dy J et al. (2001) Oral ca pe ci ta bi ne com pa red with in tra ve nous fluo-rou ra cil plus leu co vor in in pa ti ents with me ta sta tic colo rec tal can cer: Re sults of a lar ge pha se III stu dy. J Clin On col 19:4097

574 |

Der Chirurg 6 · 2005

Références

Documents relatifs

Die Zentralbanken stecken muta- tis mutandis in einer ähnlichen Zwick- mühle. Einerseits waren sie gezwun- gen, haufenweise liquide Mittel in die Wirtschaft zu pumpen, um

Es konnte beobachtet werden, dass sich in den integrativen Wohngruppen familienähnliche Strukturen entwickelten (Einbezug aller bei Aktivitäten bis zu Übernahme

Elle part de chez elle toujours à la même heure, prend loujours le même itinéraire, toujours à la mêmevitesse pour arriver à la gare exactement à 18 h 30,

Cette fonte massive exerce une influence prédominante sur le régime d'un torrent à caractère nival et l'on peut dire que le débit maximum annuel de fonte est

Die folgenden Faktoren sind etwas weniger wichtig, aber immer noch statistisch signifikant (vgl. kursiv markierte Variablen in Tab. 1 und 2): Der Faktor '(bi)nationale

Als Beispiel fur den Nutzen einer solchen Moglichkeit mag fol- gendes dienen : In [4] ist fur die Warmeleitungsgleichung unter ent- scheidender Heranziehung von

[r]

Es fragt sich nun, ob diese, insbesondere im Vergleich zum Englischen, tiefe Französischlernmotivation zumindest zum Teil darauf zurückzuführen ist, dass die SchülerInnen