تطوير تقدير الذات لدى المراهق المدمن و علاقته بالإقلاع عن الإدمان المخدرات

(1)

ﻡﻧﺎﻐﺗﺳﻣ ﺱﻳﺩﺎﺑ ﻥﺑ ﺩﻳﻣﺣﻟﺍ ﺩﺑﻋ ﺔﻌﻣﺎﺟ ﺔﻳﻋﺎﻣﺗﺟﻻﺍ ﻡﻭﻠﻌﻟﺍ ﺔﻳﻠﻛ ﻡﺳﻗ ﺔﻳﻋﺎﻣﺗﺟﻻﺍ ﻡﻭﻠﻌﻟﺍ ﺔﺑﻌﺷ ﺱﻔﻧﻟﺍ ﻡﻠﻋ

ﺓﺮﻛﺬﻣ

ﺔﻴﻠﻴﻤﻜﺗ

ﺓﺩﺎﻬﺷ ﻞﻴﻨﻟ

ﺲﻔﻨﻟﺍ ﻢﻠﻋ ﻲﻓ ﺮﺘﺳﺎﻣ

ﺔﻴﻠﻘﻌﻟﺍ ﺔﺤﺼﻟﺍ ﺺﺼﺨﺗ

: ﻉﻭﺿﻭــﻣـﻟﺍ

ﻁﻟﺍ ﺩﺍﺩﻋﺇ ﻥﻣ ﻥﻳﺗﺑﻟﺎ ﻑﺍﺭﺷﺇ ﺕﺣﺗ :ﺫﺎﺗﺳﻷﺍ ﺭﺩﻳﻭﻗ ﺩﻣﺣﺍ ﻥﺑ ءﺎﻣﺳﺃ ﺔﻧﻳﻣﺃ ﺓﻭﺣﻠﺑ ﺭﻭﻫﺯ ﻖﻓﻭﻣ

ﻪﺘﻗﻼﻋ ﻭ ﻦﻣﺪﻤﻟﺍ ﻖﻫﺍﺮﻤﻟﺍ ﻯﺪﻟ ﺕﺍﺬﻟﺍ ﺮﻳﺪﻘﺗ ﺮﻳﻮﻄﺗ

ﺕﺍﺭﺪﺨﻤﻟﺍ ﻥﺎﻣﺩﻹﺍ ﻦﻋ ﻉﻼﻗﻹﺎﺑ

ﺭﺎﻘﻣ

ﺑ

ﺔﻴﺟﻼﻋ ﺔ

ﻦﻴﻨﻣﺪﻤﻟﺍ ﺝﻼﻌﻟ ﻲﻄﻴﺳﻮﻟﺍ ﺰﻛﺮﻤﻟﺎﺑ ﻦﻴﺘﻟﺎﺤﻟ

-ﻐﺘﺴﻣ

ﻢﻧﺎ

-: ﺔﻴﻌﻣﺎﺠﻟﺍ ﺔﻨﺴﻟﺍ

2015

-2016

(2)

م س د ن د ا د ! ! "ا مو ا # م $ ! "ا مو ا س% ا م !

ة

ا

ةد

ا ا ! "

عو'وــ ـ ا

:

ط ا داد!إ ن ن فار إ ت ذ ,ا : رد و$ د ا ن ء أ أ ةو روھز ق1و

# $% و ' ( ا )ھا ا ى( تا ا -( -./

تار(" ا ن د2ا ' ع%$2 4

ر

4 5%

' ( ا ج% / . ا 7

4 '

-ﻧ 9 :

-; ا : ا

:

2015

-2016

(3)

ج ... ... ب س ت ا ... ... ج لوا ا ... ... د ار ا "# $ ... ... ... و $ %$ ... ... …… 1

ار ا

& ' أ ) ' ا * اود ... ... ... 5 + ھأ ) ' ا , $ و ... ... . 5 فا ھأ ) ' ا ... ... ... 6 + إ ) ' ا ... ... 7 ت +/ 0 ا ... 8 + ا 12ا 3+ھ 0 ا ... .. 9 %& 4 ا ت ار ا ... ... 10

لو ا

ا

:

تا ا

+ 5 ... 12 1 / تا6 ا %5 7 85 ... ... 13 1 -1 -9 ... .. 13 1 -2 -:;<=ا ... ... 14 2 / تا6 ا %5 >$ ' 3+ھ 0$ ... ... ... 14 3 / د 8&أ تا6 ا %5 ... ... 15 4 / تا6 ا % ة 40 ا ت @A ا ... ... 16

(4)

ج 4 -3 @A ا +, 4,2ا ... ... 19 4 -4 D 1 م + و @, ………William James ... 22 4 -5 F',زور @, Rosenberg ... ... 22 5 / ت , $ تا6 ا %5 ……… ... 23 5 -1 س د H4: تا6 ا %5 تار $ I ر ' G.Duclos ... ... 24 5 -2 H4: +J 1 ا +40A ا تار ا OMS ... ... 25 6 / تا6 ا %5 7+AK5 + 8$ ... ... 26 6 -1 . 1ر ا le degré ... . . . 26 6 -2 . را % ا la stabilité ... ... ... 26 6 -3 . , ا و L ا la solidité ... .... .. 26 7 / تا6 ا %5 تا6 ا %5و 4 ... . ... .. 29 7 -1 . 4 تا6 ا %5 Trait ... ... 29 7 -2 . تا6 ا %5 Etat ... ... 29 8 / 8 ا ت M0 ا 7 #$ B تا6 ا %5 ... ... 30 8 -1 C0< ا AJ تا6 ا %5 ... ... 30 8 -2 Nھا ا AJ تا6 ا %5 ... .... 31 8 -3 ا ا AJ تا6 ا %5 . ... ... 32 9 / $ +4 ا تاودOا تا6 ا %5 س +% ... ... 33 10 / تا6 ا %5 ى 4$ Q J >+4A ا >+& ق 0 ا ... ... 33 =;ﺧ ... ... ... 34 .

(5)

ج 1 / %ھا ا 7 85 ... 36 1 -1 9 ... 36 1 -2 :;<=ا ... 36 1 -3 H4: أ « Freud » ... ... 36 1 -4 AJ %ھا ا 7 85 Norbert – Sillamy ... 37 2 / %ھا $ 8 ا " K# ا ... 38 3 / %ھا ا C:ا $ ... 39 3 -1 . %ھا ا C' $ : $ ... 39 3 -2 . ة ' ا %ھا ا : $ ... ... 39 3 -3 . ة ﺧT ا %ھا ا : $ ... 40 4 / %ھا ا عا ,أ ... 40 4 -1 ا %ھا ا % ا ... 40 4 -2 +& 4, ا %ھا ا ) <A ا ( ... 41 4 -3 +,او 8 ا %ھا ا ... ... 41 4 -4 A او , ا %ھا ا ... 42 5 -%ھا ا $زأ ... 42 6 / ھ @$ %ھا ا : $ B A ا ... 43 6 -1 4 ا A ا ... 43 6 -2 . B %8 ا A ا ھ @$ ... ... 43 6 -3 . B 80, ا A ا ھ @$ ... 44 6 -4 . BJ 1 ا A ا ھ @$ ... 45 6 -5 را AJ BJ 1 ا B40A ا A ا C:ا $ ن 4 Erikson ... 47

(6)

ج 7 -3 Nھا ا Q J ھ Wأو X ا & C0< ا ;J ... 49 8 / ح A او %ھا ا >+& ;8 ا ... 50 =;ﺧ ... 53

ا

:

تار ! ا "#$ ن د'ا

+ 5 ... ... . 55 1 / ن $د2ا م 0$ ... . ... 55 1 -1 9 ... ... 55 1 -2 :;<=ا ... 55 2 / د + J ا ،د 8 ا ،ن $د2ا >+& ق 0 ا ... 56 3 / تار # ا 7 85 ... . ... 57 3 -1 9 ... ... 57 3 -2 :;<=ا ... ... 57 4 / ر # ا تا +WT5 ... ... 58 5 / ن $دإ >J +# ر 5 ة6', تار # ا ... ... 59 6 / تار # [ 8, $د2 K+#\5 ... ... 60 6 -1 BK+#\ ا B K:2ا C+ ا H4: 4 DSM- IV ... ... 61 6 -2 + 8 ا K ا @A$ H4: ... .... 61 6 -3 . ن $د 7+AK5 Goodman ... ... 62 6 -4 . ن $د2ا ضا Jأ ... ... 63 7 / تار # ا عا ,أ ... 64 8 / ن $د^ ة 40 ا D0A ا 3 J ت @, ... .. 72

(7)

ج 8 -3 + J 0 ا @A ا ... 72 8 -4 ن د و و ا ا رظ ا ... .. 75 9 Q J ن $د2ا B ھ 4 ا C$ا 8 ا تار # ا ... ... 78 10 ->$ ا +1 + ... .... 79 =;ﺧ ... ... 82

ا

()ا

:

*+ ا ,-.

+ 5 ... .. ... ... . 84 1 -+ A ا 7 85 ... ... 84

2 -) ' B%+'< ا ل ا 5 ... ... .. .... 84 3 -+J;< ا ار ا ... 84

3 -1 ) ' ا A+J ... .. ... . ... 85 3 -2 -1 ا ارد ... ... ... . . . .... .. ... 86 3 -2 -2 د +8 ا & % ا ... ... . ... . . .... 86 3 -2 -3 د +8 ا @:; ا ... . .... . ... ... 86 4 ر ' ﺧا " )+ & " تا6 ا % ... ... ... ... 87 5 -7 85 B1;8 ا ل 5و ' ا ... ... ... 89

ا

:

**/0 1. ا ض $ و ت3 * ا ارد**

1 -ا Q وOا ... ... 95 2 -ا +, _ ا ... 102 3 -\ A$ >+ B1;8 ا ل 5و ' , ... 109 4 -ت +/ 0 ا \ A$ ... . ... 112 5 -ت :ا ا و -ت += 5 ... 104 *1ا ا N:; ا

(8)

5

ار ا

1 اود و ب أ

ا ر

ا

.

2 -ا ھأ

.

3 -ا ف-ا ھأ

.

4 -ا

إ

.

5 -ا ت

.

6 ا !"ا # ھ $ ا

.

7 -%& ' ا ت ار ا

.

(9)

6

1 -ا ر

ا اودو ب

أ

:

تار ( ا )*+ , - & $ ا . */ ا -* + 0 ط . تا2 ا 3 %4 . 50 نو 783 , - ا *9أ نأ -8:; . ج=0 .> ? ا @A ا ت B:إ C': D ا ت E ! , & ن د;ا ة ھ ظ ر H Iا #I J ' -3 , - ا .. تار ( ا )*+ ن دK ' ا '$- ا ا?0 ا 3 4 . ا ت 3 ا Iر % & %ھا ا ة ': ى #73 تا2 ا م?7$ )*+ NO4 . Pا? ا و .

2 -ا

ھأ

:

*& P ة ھ 8A Q: >I ل= , ھأ 7 74; D S$* ا 7 *0 ا ث? ا A .*3 */ ا و Pا? ا )*+ ة $ & د?04 U I ) إ ل?V? ا #N , و ، ار * : -+ ن د" & > ا فو 8 ا #7 Xھا ا . E$ ا ه27& $ * !=+ ت D 4ا او ت -%4 3?>4 . , 3د + , I '$-A ا ةرو ة ھ 8 ا ه2ھ , ا . #ھ 'I ) : . E V #7& $ ا Z ذو تا2 ا 3 %4 . 50 نو 783 , - ا C*9ا نا A $ ا ? Iو ,3? 4 :ا . ': ة ھر + & , %ھا ا )*+ تا2 ا ت N\& @ 4 د ف H A;او & D ا C:و ة 0V;ا ! .

(10)

7 .*3 -/ & فا ھا / 4 : تار ( ا )*+ , ا Xھا ا -+ تا2 ا 3 %4 !رد 0 و . تار ( ا .ط 04 ,+ ع=% ا . , %ھا ا E -+ تا2 ا 3 %4 3?>4 N 4 ى 0 . , - & .'$- ا $ ا . 0 !=+ -%4 3?>4 و .

4 -ا

إ

:

, جذ I Q& > ا فو 8 ا ك 4 ,3أ ? - ا , ! : *: . Xھا ا 03 Q E & _ و 7% % 4 و تا2 ا ت Nإ ,+ ا 7 ھ ت ا I;ا و ت A?*' ا

. 2 ا ث 4 & @ 4 %ھا نا P` & ءا P;ا و =% ;ا ,+ او تا . C '3 ا2ھو )*+ * b 0-3 Q ا *> 3 X % 4 . H اذا V ت ط :او ت ط?J Q 7- & , ةذ ت A?* و '$I ت &ا > ار?7ظ . هرو & C ' 3 ي2 ا و Q4ا2 ه 3 %4

3 ;و 7 0& 4 d B3 & تار ( ا .ط 04 ) '3 783 Q *+و ، 7-+ ع - ;ا Q-ن د; & .

ن د;ا و تا2 ا 3 %4 , & P=0 ا )*+ @A I نا -/ & ل= , Iدرا ق ' ا ا2ھ . و E$ ا Q4 ھ ى2 تا2 ا 3 %4 3?>4 )*+ 0 ا نا 5 A و , %ھا ا E -+ تار ( ا )*+ .ط 0 ا ,+ ع=P;ا #ھ '3 نا , 3 . ھ , ا ;ا ح >I X*>- ا ا2 : -؟تار ( ا .ط 04 ,+ ع=P;ا . , ا Xھا ا -+ تا2 ا 3 %4 3?>4 NO3 5 A ا ت ;ا ع $ 4 Q- و :

(11)

8 ؟ تار ( ا -3?>4 ھ ' ى .ط 04 ,+ ع=P;ا . , ا Xھا ا -+ تا2 ا 3 %4 ؟تار ( ا

5 -ا ت

:

ا ت $ ا P? I نا , 3 ;ا . :و > ا ت;ؤ ' ا ل= , : -تار ( ا .ط 04 ,+ ع=P;ا . Q 9ر تداز *A Xھا ا ى2 تا2 ا 3 %4 $4را *A . .ط 04 ,+ ع=P;ا . Q 9ر S*P *A م ا Xھا ا ى2 تا2 ا 3 %4 j$(Iا *A تار ( ا . .ط 04 ,+ ع=P;ا و , ا Xھا ا -+ تا2 ا 3 %4 3?>4 , & P=+ ك -ھ تار ( ا . -تار ( ا .ط 04 ,+ ع=P;ا . , ا Xھا ا -+ تا2 ا 3 %4 3?>4 #ھ '3 .

(12)

9

6 ا !"ا # ھ $ ا

:

-% ا &ھا ا : , & Q- ر? 3 k( ?ھ 17،18 Aذ ) و`ا ا -17 Aذ I / ا ا و 18 ع=P;ا ;و : *A '$I و !? ?3@ ضا +ا 7 *+ 784 ، 7-+ . #I J ' 3;? , - ا ج=0 .> ? ا @A ا ) إ %4 .ط 04 ,+ ع=P"ا ا & تار ( ا . -تار ' ا :

3ا@ وا #8 - H& Xھا ا 7 *7 '3 . ا ةر ( ا دا? ا 7& B%I

*7 ' ا ةد * & 4 d B3 ) : ' و . E$ ا ھ ط 0 4 . ا تار ( ا عا?Iا , و ل? ا و ?*7 ا P %0 ا ،ي -7 ا C-% ا ور ا . ( )* (+,* تا- ا :

إ 7& م % ا Q- 3 . ا وأ د $ ا 7& م?%3 . ا تا?>( ا A Q& B%I

Q4ار P ف H A; k ( k( ة + ' & $* ( ت -%4 X3 ط ,+وأ 3?$+ %3 >& .'$- ا Up- ا X % $4 تاذ 3 %4 ) ا V? ا , , 3 ) : Q4اذ 0 و ة ا 7!ا? و .

(13)

10 ةد 7 - ج (4 ة A2 .!او@ ا 5-0 ا ةأ ا ي2 تا2 ا 3 %4 - .4و; 4 ا *%0 ا B ا و يد 0 ا b$- ا #*+ kB(4 #I J ' 0 D& – -2009 -2010 .*3 A "ا SI A : .!او@ ا 5-0 ا N?3 ھ S 4؟ ةأ ا ي2 تا2 ا 3 %4 )*+ #I J ' 5-0 ا 3 ء '-* .-ط? ا @A & ت; : ث=N )*+ ار ا . 3 %4 ما ( & &? تا2 ا Cooper ةأ ا )*+ سر ا 5-0 ا نأ U - ا SI A و Q4ا2 ھ 3 %4 P , *%3 7!ا? ا ت D 4ا & Q P=+ و Xھا ا ى تار ( ا )*+ ن د"ا ر ( *%0 ا B ا و يد 0 ا b$- ا #*+ kB(4 ا ةد 7 - ج (4 ة A2 0 D& #I J ' – -2013 -2014 .*3 A "ا SI A : 7!ا? ا D 4ا إ H ى )*+ ن دK Xھا ا د . $H ;ا *B & , : )*+ ار ا S 4؟تار ( ا #I J ' *%0 ا ضا r . Q!ا? ا D 4ا إ ر ا ما ( & U - ا SI A و * 7!ا? ت D 4ا A هر +ا , 3 ن د"ا نأ .

(14)

تار ' ا ط! . ) ا ) !*+ ا &, ط ! ھ و : ط! ع ا ا ھا ا تا ا )- ك! ھ /ھ ؟ تار ' ا ھ!1 ى ! ط! ع ا ا ھا ا تا ا ؟تار ' ا 2 )" !, 3 #ار ا & و !ھر!)"4ا 25!6"1 ) ا ج )# ا 89 ا و د!) ا 3-! ا و :, ا ! 3 "#ا ! 9 !; ا #ارد و يد!) ا => ا 3 د! " !-ا !-ا ر!?"4ا )? @) # - * ت ) !" ا =A!" ا 3 /B;" ا 2 /)3;" ا و #ار ا -و : -ا ع!C را تار ' ا ط! ع ا D"?Eر 8 ھا ا تا . -تار ' ا ط! ع ا و ا ھا ا تا ا )- ك! ھ . -ا تا ا 2ھ!1 تار ' ا ط! ع ا ا ھا .

(15)

85 ا ض ا ا ا ھ ق ، " ي $ ا ا % ا نأ () ارد و ، ا -". . ا و ھ ا ا . ا / ا ھ و 0 ا ا( % " 1/ . % (. ا ). 2 ا "

1 -ا

:

.34. ا تاود6ا م(8 9: و ار( ا ع2<2 = . : ب2- أ - ا ? (. ): @ ، A=B Cإ د :إ ( E ا( ) . ا و .$ . ا -.) ا 0: ا 2ھ ? . . ا و ت 2-).- F$ . ا . ا ل4H % @ ذ و Jو ھ 9 K FL - - K . ا و ،تM ا ارد ل4H % يد ) ا ? . ا 2ھ ارد ه ( ا ي ا ? . ا ن A ا <O ار( ا ع2<2 ھ ا تM ا :د ) ا ت4 0. ا / P-.= ا - 9K ت ) ء إ - ( 9K ا تار HMا . 2 -ا -ار -ا : -ار ا ن : و F R 9 :M2 % (. ا ج4) 2 ا1/ . ا ). 1/ ): % ن2A 2ھو T .E ي ا 1/ . ا 2ھو 3 U Mا 9 V.- ) K - % (. ا يرادا A ھ ي U A ھو . يراد ا ا : ن2A : A و -0) ا - A و م ) ا - A % 1/ . ا % 3 HW X C2K و ل 0 ا A و % 9 ا . ي ا ا : ي U ا A ا FY: -م ط

(16)

86 7 % 9 % 3 Hأ -- [ 3ر -ة K A -2 $ - و % أ ن2 ا ت ! ا " #$ ا % & ' : أ . ج4) ص H 1/ . ا ن % (. ا ( و X ا2 أ . ن دMا تM J 0 9: X : -% H( ا - ن دMا . -تار(8. ا - ن دMا . -ل2 A ا - ن دMا . P Mا - ن دMا . #$ ا % & ' " ا ر ا و ت )* ا : ث Mا و ر2/ ا % % _ ا 4/ 1/ . ا 0 9: % % (. ا 0 9: 1/ . ر . 4 9 أ 12 ق2 . . #$ + ء * ا ة : : ` ا 2 ا 1/ . C4) ا ت 9- ا a 2 حوا : 10 ن2AK نا %A.: و ت 9-C ن JMا c) و dE2 ا ة / `ر و ةدارا c: . ا ى( ن / اذا J Eأ % "/ا ن2AK @ ذ .

(17)

87 3 -1 .! ا : () Fھر Hا FL ،ر2/ ا [ C % ن2. : % J % ن2A K - ارد P: Cأ م(0 ا إ حوا : ي ا %9 ا 9J @ ذ و F R 9. % (. ا ج4) 2 ا 1/ . ا % 17 و 18 3 -2 -.! ا 0 و و تاود1ا : 3 -2 -1 ! ا ارد : ا و ،ت 2-). ا % %A. د( /أ . 9 ا 3 H6ا X) : ي ا ل . ا ھ ا ت 2-). ا - K (ھ ،X -AU د( K و X/2- 9 K و ص2 . ا F % %A.K ): - ف2E2 ا و ا م ) ا dE2. ا - K و P).C و ت4 0. ا ل4H % X - 0 0 ا ة $ ا % 3 ا ھ : 0K ا ل2g2- X a K ا فو $ ا U: ) 2 X/2- XC2K ا -Hا( ا فا Mا . 3 -2 -2 د ا %+ & ا : . .-) ا ا تاودأ % ةزر ةادأ )K و ، 9 ا ج4) ا T 8U ا ل .C (ھ ،XC2 Cو ا و 9 ا 3 H6ا % $ - ا لد ا ع2 ھ ھ و `ر % و : F-A ا و ) ا - ا 1 K [ ا ت 2-). ا ن _.طM ر2)U ا و 0" ا -. ا - 0. ا - لو6ا ء 0- ا (. ا ./ ، 0" ا 9A ي Y K فر )K ء 0-/ ة ا <إ ،X )K % ) - - J Kإ ( E C2. ا d - 0. ا -.) ا .-) ا ا ًا "/ م(8K ا C2. ا - 0. ا . 1 1 ،د " قھار ا ىد ا كو ھر أ و ا د " ا ز ر ت ر! جر#$ ا ةر ذ ،ةد ' ر$ (د ،س ا ةد *+ ل 2007 / 2008 .

(18)

88 )K % ة( ا2C لو K ،ت 2-). ا .C ةزر ا 3 2 ا Y:أ / ا ت Mا و م4A ا ب2- أ و [ 4. ا و .9 ا $. ا 8U ا J4 P 2 K (E و ، ) Mا Kj / P / و ا ا ھ $ 45 ا 6 23 ا : 9 ا و ل ) 6ا T3 H c) . P . ت .9 ا و ت /2-.9 ا / ا و م4A ا 0: / $ ا R ا و $ ا ل KMا ى2 9 -. 45 ا 23 ا : " ع2<2 ةر Lإ ( ل ا ل ) أ دودر / 9K P-".K X" د( % ي ا ) % (. ا kھا . ا ( تا ا :(0K ( 4 ر 7ا " . +5$ " تا8 ا & : A: 6ا J ا ف ط % ر HMا ا ھ F.g " . 2/ " 1967 س 0 2ھو % 0: M %9 ا نأ ىا % 0ھا . ا _ - k : 16 ء Mا ف( ا ".K (Eو ت ارد @ ذ P Lا و تا - .:20 ا ه KMا س E س 0. ا ا ھ " . 2/ " 2 ا ا 2 ه KMا س 0 ةادأ و -3 ) ا و .:د /Mا و . CMا تM . ا ت 8U ا . c ا وا ل2 0 ا ت ن2A:و XKاذ % د ا هر( : ي ا F 0 ا 2ھ تا ا :(0 ة E ب ةر2 ا و -:2ط أ ةر2 ا نا ذا ب و أ Kر2g % س 0. ا ا ھ ن2A :و /ذ (Eو " . 2/ " ا(8 ا -` ر EMا نأ م ل . ا و ( ا و PE2- ا 2K تا :(0K - ي K ا ث2 ا ة 0 ا ةر2 ا . ر2 /( ا هدا( إ و X3 0 م E (Eو ة 0 ا ةر2 ا - [ V ا س 0. ا و " 2 ح ا ( قور " ر2 /( ا و " E2 ( ا (.Jأ "

(19)

89

(20)

94 % ر HMا ن2A : 25 %:ر Hا / 0: ةر " k : " وأ " k : M " ي2 : و ا م EرMا . K تار -` س 0. ا : 2.3.6.7.10.12.13.15.16.17.18.21.22.23.24.25 . و ا م EرMا . K C2. ا تار ) ا : 1.4.5.8.9.14.19.20 . : & ا : ا تا2 8 ا ع Kا و ت Cر( ا - ل2 ا %A.: : ) ا 9 ا تار ) ا ت Cرد ب Cأاذإ ب -" k KM " " : ` -. .3اد k Y )=ا 0 ) ا C2. ا تار ) ا ت Cرد ب Cأاذإ ب -" k K " " : [ % ص 8=Mا % ب2 ا س 0. ا ا تار ) ا .C F : س 0.- -A ا ت Cرد -` ل2 ا و د() ا و Y 4 . % ة . ا Cر( ) 20 و 40 ( تا ا :(0K ى2 9 و Y 8 Cرد ()K % Cر( ا P / اذا ا c 8 ) 40 و 60 ( تا ا :(0K و 2 Cرد % Cر( ا ت ا اذا ا a 2 ) 60 و 80 ( و ) K Cرد ى2 9 تا ا :(0K % K .

(21)

94 13ا ا ت ) - ا ن / % -J : < و ا %3 ا : 13ا ا تار a 0 K X 4H FK ي ا -A ا - g H ھ و ذإ - ل2 ا F ت Cر( ا - ل2 - ?3 ا .C F ھ() و ھ() و :ا ى Hا و - ت Cا (E ن / ي ا ت _ ا لو(C 9J - . ا ?3 ا d K F : HMا و -A ا تا ا :(0K ت :2 9 - ل2 - ا ھ و 13ا ا <و ) c 8 . a 2 . K .( = > ا %3 ا : a K ن / ي ا A ا - g H ھ و ( ا %). ا () .A ا - ا ?3 m - 8 ا FL ت :2 9. ا 9J K و هد2 - CMا / و 13ا ا تار d- 8 % a ا ا ا ت Cإ 13ا ا ت4 0. ا ء C . . (K و . 5 -"4 ا ل5$5 و ا : % ةر 2ھ 6 ،تا ا :(0K :2 K ( 9K %:ر . ا % 2. . K ت 0K 1 أ ) ت ار( ا 1/ . [ ا F- - ف ط % Mocton ا( A او( ا تا ا :(0 - 8. ا ت V. ا % 2. - هز ا . ت & "4 ا ل5$5 و ا : < و1ا & ا : % & و تا8 ا <% ف ا % F-A و M و (:( K - ةر(0 ا 2ھ تا ا ) 6ا ) ا 2K ط U: M و 0 ا % . ا و ئو 9. ا ) : و -U % F-A ./ K J K تا ا :(0K ن2A ة "A % . ا .

(22)

94 أ " " qui suis-je " % % 0. ا (Jأ /ر U. و ا ف ط % 1 : %: . ا ا ھ و ا " @: = ،k:(g ." . K ا 8 ا م أ 4 <2 ص2 . ا م20: 8U ا ت . % 2. ل4H % ا .9 ا d K ا .9 ا م أ 4 <2 Hjا ف ا م20: PE2 ا [ و X K X 9 ص2 . ا . XCوأ UE و Hjا ف ا ?3 %: . ا ?3 ر 0. ا م20: H6ا و % ف( ا 2ھ ا ھ ن6 ت <2K و تا 9 K -ط دد ا م( ف4 HMا و X U ا . ا ف ): ي ا Hjا ل ) أ دودر - ل2 ا و تا - Y أ ) C6 ا ھ و %: ا( C ا ) )Cر : RK .( = > ا & ا : فا ھ1ا ! % 2. - K 2 ا K - 8. ا ت :( ا ز إ و Kار(0 2- - و ھ ت :( ا و فا(ھ6ا . نأ F`ر ن J6ا c) و س 9JO A.: ھز إ نأ Mإ 9 ن2AK ت :( ا ه ھ

:2 ب / ةءا E - c: . ا X و Kا :(0K % 9 K و – % H( ا % dE2 ا – ت ط U طا 8 Mا – م .Y Mا إ

%A.: و ظ2 - ة( 9 AU: نأ %A.: 2.

q ط - 8 ت ط U /ر U. ا – F ر – TEر . ن 6ا % ع2 9/ و تا ا :(0K :2 K % %A.: %: Hjا ر $ أ P K ز إ k 0 Hjا % ن2A % كر U . > > ا & ا : A % B!= ر &= rJ4 نأ A.: 9 6 :( K 0: ط --H اذإ إ ط 0 % "/أ )< ط 0 - 1/ ا ھ k 0 و و K2E ا %: . ا ح 0 :

(23)

94 و ةآ . ا م أ ب ھ ا - X) U FL ًا "/ هر(0K T8= % د :إ 9 ا % X9 : اذ % K ت2 ) ا ) ة20 ا ط 0 و % ( ا ھ k : و Cا2/ 2: %: . ا تار Eرو 9: نأ ص2 . ا % - و 1 ھدد : و X9 % :إ . +ا ا & ا : + إ :+اور B .! ا ي ا F ( ا ا X (0K ي ا F (- تا ا :(0K أ . CMا ت E4) ا )K ا ا :(0K :2 K - ة( 9. ا و س 9Jإ و ر2)= ): ا .3اد C -A ت -3 ) ا جر H 034 k9 ) X k" ،X - (. ) ،% ./ - 0 : ب 0 k:(g ( ا س 9JOا ا2) ا c) / -: و Kا :(0K :2 K Fھ 9: ء . M ة . 9 . .J E4 ء ة( 9. ا : -t ا( Oا ت ط U ا و ت :ا2 ا ى2 9 - ص2 8 / U . -:د2 ا ت E4) ا و ل40 Mا ت C J ( C را 0 ا . -. / 8= 2. لد . ا F ( ا و 0K . -ط ) ا ت /2-9 ا % ) ا . -لد . ا F) ا و X3و 9 و Hjا d)< ط 0 0 ا . -U. ا كر UK . -. ا 0" ا د . -/ U ت C J و F E . ت E4) ا % "A ا ء و 2. ج ( Mا ص2 . ا - : ا ھ و . ' D ا & ا : تا8 ا ت Eإ و $F ا % ) ا - ةر(0 ا 2ھ تا ا ت Lu Kاذ P " و (/V نأ : % :إ ن2AK J Hjا ما Jا 9 Jأ و K `ر و ر A أ ) X9 Jأ و XK `ر ( M تا ا ( /2K %A

(24)

94 تا ا . ا ( /mK Hjا م أ XKا kJ ء O A ا ما JMا - : تا : <ر ). ا kJ – kJ COا – c ا kJ – - ا kJ نو( : J c ا H ه K ن2 9J c 8 . ا تا ا :(0 نو1 . : %: ا ص 8=6 2)g c ا % 2H F Kاذ ت Lإ . د ' ا & ا : & ا Gا5 ا تا8 ا . m 8 ا % % 2 ) 9 أ ) : ل4R ا لو J تا ا د 0 ا % ًM( ء H6ا ب AKرا ( م49 Mا : M X أ 6 ء U t-gأ M ل2Eأ نأ ن A ً4" m 8 ا % X .-)K T PE2 ا %9Jأ ن2/m د 0 ا ة . ا ل2Eأ ن Mا P)<أ . -ا E ) % dE2K ة(:(C [ 4 ءا = ً4" FA9 أ _ A. ا2 2E و تا – جو 8 ا ة 9 – k: ط % ء H Mا ة(ھ U ع . Mا وأ F-إ c) / K و 0 2. ا ح ا " X-" K J يد 2ھ ي ا U ا 9 9 ا t3 ا . -U - < س ا / نأ .3اد / . ر( ./ -U ر ا ةر(0 ا م( - (/ M 9 أ % ت 2-).-. Hأ : a-R ا % تا ا ر 0 Jا : M ا ء Hأ ا2 AKرا س ا / نأ 0K ة ) ا . نأ : تا ا :(0K - ل2 - ب2 نود ن2A نأ يرو Y ا % [ ھ 9 K وأ ب2 ) ا . K - %:رد E ن2A . " ن2AK نأ : -". ا ل2g2 ا ف( ط U را . Mا - K ة إ ةد2C2. ا ا .

(25)

94 Y ر : ت :( / ت 0) ا . و Kاد2 % و ? : ي ا ح ا @ / و @9. ا اذإ - K ة ". ا :(0K ر تا ا . -و ة R. ا و ز . ا - ةر(0 ا : وأ . % k-)K ءا2 ت :( ا AU : تا ا :(0K ء( ا ة(:(C 9 V U ا H ً4" ةد2C2 ز . ا dEا2. ا ه ھ / . ة / و ھد( u ز . ا % ) .K :رو < ا2 ھ ا و ن 6ا ن / اذu ز . ا Hأ - ؤ ا و بر( ا : @ / و Kا :(0K :2 K K A إ 2 ا K J ةد2C2. ا . ي(0 ا -Hا( ا :( ا % dE2 ا : C2 :(0 ر A أ % ةر ي(0 ا -Hا( ا :( ا إ " Kاذ : ،ىو(C نود ،t أ % P-U وأ t- : اذ . . 6ا ه ھ / -_ 6ا ح ط k: ط % Cا2 : ا و تا ا :(0K - - LVK ر A ا : -؟ )Eاو ة A ا ه ھ ھ -؟%9Jأ )=أ نأ % A.K ة A ا ه ھ ھ -؟dEا2. ا Cا2 % ( 9K ة A ا ه ھ ھ -؟dE2. ا Cا2 ص 8 ا A ا a. [ نو Hjا @- .: ھ P / اذإ COا " M " و تا ا :(0K - - ?3 ن6 ھ RK ًاذإ : ا( ا )Eاو "/أ و ةء ر A m .

(26)

(27)

36

:

نأ ، ا ا او ط "# ا $% & '( ض '*& +& , ا - *. ا / $ 0ھا ا

ر * 2ا 2إ 4 ذ - & 6رو 0ھا ا ( % / 7 ا ھا 8 ا 9ر '/ دادزاو و < ا 6 ت % (' ( -& ا م %أ ھا ا -#& 6 ت / 0 ا ? @ / م ABا "@و ة & A ت #D @ E@ار *?ا ق '@ ة & A تا .

1 /

ھا ا

:

1 -1 : ) ھر ( ن / -0ھر : G(8 او G(8 او ا ،HIرو ، J و و ،E GKL ا M Nو O&O' ا &O @ /و ) 0ھر Gھ دO/ :(

ل 0&و .Aو بRIو Kإ

: ،نذأو ن / مو D ھر 0ھر ء او : ھو ھر J/ هR?L& G وأ هR?أ ءا E % ب D ھر . 1 1 -2 ا : او < ا *( % $ 6 0* ا ( % ھ " U ا " & * ا ( ا ھو $% ن Bا تا V? ( ,% ھو ر V ا -% تاR ا ت VKإو ،د ' او ،عا او شو * ا J / ،E / E ?د 8, M* مYا $<6 ?اد ة , ا , ا ة */ ة * ا هRھ $% D ا ZD او *'& تا "* 6 [V@ & ل 0* 2او V ا ر <* او / 0 6 < , ا A * ا %ا ' ا \'6 M(A A * 2ا او / ' او V ا . 1 -3 & / H %أ « Freud » غ (V ا A J8@ * ا ، ( * ا ( ا هRھ M(A (< / ةO& " ا J / [ @ * ا ZD ا $% ة * ا ھو J*Dو ^V & . ا '* ا L %و ، . ا 0*'&و ء ا \'6 ة Yا $A ا '6 نأ ت AاO -% ھ * ا ء 6_ا ة */ ل ? اد .% L @ 1 *U ا ل ھ &اور " % ABاو / 0 ا $ 0ھا ا ت " ' Vط نو 6 ب * ( &ر Bا OI % ص 30 .

(28)

37 ^V & % A ھ * ا اRھ ث ,&و 0ھا ا H, ا ت D A / E.# ر <@ M(A ارد D د ا ر او . 2 1 -4 ھا ا Norbert – Sillamy ھ < ا & J $ 6 % , @ ة , ا $% ة */ 12 -13 U ا &ا 6و 18 -20 0* 2ا @و . ا ةO& " ا زو V6 0ھا ا ( % O *@ ا ر طBا /و ط A ة زو 6و ، & , او K

لو ,&و ء UYا ف *Iا $A %ود +,V& ھا / &

" ا -% ت D A / ل ? ا ?_ا أو ه أ ف *I 6 3 .

2 /

ھا

ا

:

/ *@ &ا V / ، J*& J & ,@ H' ا $ / 0ھا ا &ا 6 & ,@ J ا $% ن I نإ

: • c ا H ا و ھ 8% / I / d# ا , * ا ^7ا ا ا • 4 ذو (0' ا d# ا اRIو . او . ا d# ا , م 0* ا تا Vc ا ل ? $% E@ار D J8@ * ا ص او eDا او . • ثو M إ * 6 ت2 ' 2ا ة &O@ ة * ا هRھ ل c/ ' 2ا ا ت 6ا <72ا . • ,@و A * 2ا I ( ا & ' ا ب *Iاو A * 2ا d# ا , م 0* ا / تارا 0 ا ذ c@او A * ا ت D A $& @و ت وf J او G('* 6 ('*& جاوO او . • V0* ( [ <c* او ة , ا / (/ ذ c@ا 4 0ھا ا ء J* ا ت % A $% ن I اذإ E Y - *. ا فو ظ M(A 0ھا ا ة */ ل ط *'@ M إ د ا ل 9و ود ةر M ' 6 ل 0* 2ا 0,@ #&أ J J* ا ت % A $ / d# ا 2 ، *U ا ل ھ &اور 6 ا - ا i ص ، 30 -32 ) ف *6 .(

3_{- Norbert- Sillamy – Dictionnaire de la psychologie la rousse, 1991 p8.}

4 -د . نا ھز م ا VA % 1999 – " 0ھا او < ا i ا G(A " – ة ھ 0 ا H* ا G A -ط 5 ص ، 85 .

(29)

38

نا -D *@ 4 R6 ء 6و يد *D2ا ا V ا ت ' *. ا / 0ھا ا ة */ *0@

د ا نY A ا ت ' *. او & , ا ت ' *. ا / ل <@ 6 & ا ت ' *. او V& 0@ E / d# & يR ا ZD ا / &د *Dا d# & M وYا ت ' *. ا / ا E.# $A ا I يد *D2ا ل 0* 2ا ?L* / & , ا ت ' *. او . 5 . ل ھ ( * e9و Holl " 1904 " J L6 0ھا ا " ة Uو @ @و e9ا A ة */ " ت ' ا ھد @ ت %زYاو 0/ا @ ت 6 '9و (0 او عا او ط V Bاو ا ك ر ھ Z 6اO ا H و Hurlock " 1973 " . * ء 0 ا ھ & D 0ھا ا نأ J % ة I %ا ' : ةء ا l0 A % ت ط "# او ت , ا ع VUإ l0 و او اRھو ھا ا i / (?اد ت Aا 9و ?_ا i . 6 D ' ا /و ، A * 2ا E'/اود $ 6 عا ا d* & I E& او $A ل 0* 2ا / ھا ا VNر $A d* & عا ا %إ ع VUBا اRھ E ح *& 2 يR ا ZD ا / A VUإ H(<*@ * ا . ا نY

ه أ وأ M(AYا

/ 0 ا ت '& * او $ ا 0 ا A ا ر طBا جر ? ع VUBا $% E' & 7 - *. ا

.

رد ا ھو ر ? رد %و ھا ا $ 6 ث ,& يR ا ر c ا عا ا %أ 0@ نو & & ر V ا ء2fھ ن 6 هر 'U / 4 ذ - & $& ا ا % <( ا @ * ا

ض /و E*& ف '& E ا ى & ZDو / E@ VNر -% *& 2 D % E (A نوء & %

EV & % ف '&و E*,( %

. 6 * I EI ( / ء 0 6 ھا ا ر 'U Kf& : 1 -ك ا با "ا : ناو ' او ع / 2ا . او (0' ا O I * ا l0 % . 2 -#$%ا : ا , ا ر . 2او تا ' 2ا . 5 ، *U ا ل ھ &اور ، 6 ا - ا i ص 34 -35 -36 ) ف *6 .( 6 -د . نا ھز م ا VA % ، 6 ا - ا i ص 85 .

(30)

39

3 & ' ا :

8 ( ا ى * ا M(Aو ة Yا @ ن Yا H(Nأ / ن @و

. 4 -( )* د , ا ك ا : & ' ا ة *"%و E @و ^ ا \/ 6 ن @و ت / * او iV( ا & ط / A * 2ا . 5 -ة ا : ة Yا M* و ق / ا VD $% \/ او ل B 6 ر ' ا $ #*@ . 6 -ز *$/ا $ : *& / '/ا ا d# -% /ا ار ا < Yا e(*c%و 7 -GJ% J@او $& ?_ 6 م ( ا ق , إ 8 -01 ا جاو4 او ل4 ا 6 بو ا : ق "* ا و ,% وأ ر ,* 2او 80 ا م L6 ر ,* 2ا 7 .

3 /

ھا ا 7 ا

:

3 -1 . ھا ا 718 : ( ا هRھ M(A (<& ) او O ,* ا ( % او ة U ' ا $ $ 6 % ھو ، %و 0 د ا ى J8@ ، A %و 0% و V@ اRIو ، ا $% * ا ( ا M إ ل 0* ا J @ د ا E* ةد &ز ( ا هRھ ت % A $%و . ا ل ا O ,@ 7 تاR( J RV@ @ اRIو J A د '*62او ة * ا $% M* ا ر و E .6 هRھ O *@ 4 RIو ،M* ا ة * ا H . مYا ة < ھا ا ر ,*6 ( ا . 3 -2 . ة 01 ا ھا ا : $% $ ) 13 M إ 16 ( % A غ (V ا H & يR ا -& ا ا ء 6 R % * @ ھو ( ا هRھ /و ،د ا A V ا تا "* ا را 0* 2ا A V& 0@ 6 غ (V ا '6 M* 7 ، *U ا ل ھ &اور 6 ا - ا i ص ، 34 -35 -36 ) ف *6 (

(31)

40 * ا ت <( او د 0 ا $% l(c* ا / اد HN &و ل 0* 2ا M إ ھا ا M' & ة V ا إ د ا ى 0 * &و ،E6 [ ,@ E Iو E@اR6 . 3 -3 . ة 9:) ا ھا ا : $% $ ) 17 M إ 21 ( يR ا - *. ا -% E e & نأ 2و ,% د ا E.*& J /و % A

4(@ $ 6 G ا & ،o '& $ .7 ا ء2fھ $% E D % د , p V ا فو ظو ،ة & . ا A ا

E@ AاO 0 */ A . ا ءا Z,@ O' ا $A د '*62او i ا [V7 M(A د '* ا 2و ,% د ,@و ر V ا G A $ 6 E D % & ,@ / E*( % ر (V*@ ( ا هRھ / $ و &د ا ' او ا نوf ا ءازإ ،E@ ھ .@ا E إ M' & يR ا . 8

4 /

ھا ا عا $أ

:

ر %أ E % l0 @ I تاد A د ا / ^V @و ة A %ا A E / ? *@ ا نا 6 E6 ص ? ع د / (/ ،ر ' I R?f@ نأ H.& * او 0ھا ( ةد ,% عا أ @ 2 ،ى ?أ و ، . ا ، & * او ، ا ، A * 2ا p V ا E/و ظ H 4 ذو $J@ادا '* ا H H I $ و 0ھا ا عا أ ك ھ اRJ و ى ?Y p 6 $%و ?_ د / $% e(*c@ 0ھا / ( Yا %ا ' او E*p 6 . 4 -1 =ا ) ا ھا ا : V &د ' ا 0ھا ا ھ -% /ا * او ت ھ .@2ا % @و ط ' ا را 0* 2 6 O *@ ، ،تاR ا * ا $% (c@ د @ & 0*6 ھا ا س إو $& ?_ا (% '% $ ,6 O *@ ،تا @

E I ا (c& يR ا ف , او ذ ا ك ( ا $A د '*62او لا *A2ا M إ & ،E ?_ا ،E $ و & , 6 G *@ * ا 0/ا * ا ( ' ا (% ' ا J / / *@ * ا ھ 0ھا ا هRھ ، ھا ا VNر ما * او GJ * او E* 06 هر 'Uو i 6 0 ا . 9 8 ص ، 'Vطو نو 6 ، 6 ا - ا i ، *U أ ل ھ &اور 33 -34 ف *6 . 9 د . ي ' ا ن ا VA ) 1999 ( ، " ا ث ,V ا G @ " ط ،ن V ، '% . ا H@ا ا راد ، 1 ص ، 108 .

(32)

41 4 -2 > ? $%ا ھا ا ) ا :( ،ب , 2 6 ع ا اRھ G( *& ذإ ،l0 6 ر ' او ط ا (D ،ب p*I2ا ، O' ا H

/ا * ا م A o '&و E@اR6 E@ % %L*&و ه و ن & % A E* ار ھا ا .& ا 80 ا م أ / قا "* 2ا ، A * 2ا / Z V * او ن % , ا - 7ا % ل رو @ * A % $% (c@و ا ا ا $A ,6 & ا AO ا , ه .@2ا ، < ا ا % H R ا 10 . 4 -3 $او ا ھا ا : E ا ناو ' 6 O *@ , E % ھا ا ناو A ةد A ن & " او i ا M إ <( ا & ا ا I - *. ا وأ GJI ( / ر V 6 EV *&و ، ر ن & ،ة < ا ر I

ةر 6 $ A /د rI 80 ا م أ *'& ،ءاR&Bا / *&و ر J8 ا ^& 9 E او A D Bا p ا M(A V . 4 -4 = ? او ?$ * ا ھا ا : p (% ( ا هRھ ن @ ( او ت /ا , 2ا اRIو ، , . ا ت I ( 6 * ا ةذ ا ت I تار c ا وأ ،بو J ا ، D ا ،i . ا ل .% / %إ ن @ . هRھ ن @و ت /ا , 2ا ،سر ا وأ Z V ا / ط ' ا ن % , ا . * ح . او

لوYا -/ا ا '& يR ا غا ا % 4 RIو فا , ء أ اذإ 0ھا ا / ح . او E%ا c* ا . 11 10 د . ن ( 4 % ل c% ) 1981 " :( 0ھا او < ا i ا G(A " ص ، 'Vط نو 6 ،ن V ،ة ا f% -6 <% ، 239 . 11 د . A إ ،$& ا د A ) 1982 " ( 0ھا ا ( % / ا " ط ،Z& ا ،G(0 ا راد ، 1 ص ، 224 .

(33)

42

5 /

ھا ا زأ

:

ن @ D / ة , ا "*@ % A 9 ?و ، ا ت %زأ $% %زأ 0ھا ا ( %

ع #c ا ھا ا M(A - *. ا ض & + ،E / o '& يR ا - *. ا 0@و ، 8 Y E@اد Aو . 12 . ةد Aإ 2إ ھ % * ا 0ھا ا @اR6 %ز2ا هRھ نأ $ &و ، ا ى 0 ا G 8 @ <% E ا @ I ، (0' او ، %O ا ى ا ل ط $% %زYا هRھ L @ Dو ة Uا ا ة , ا H %زL6 #&أ ف '@ * او e9و + & J ا Was Hanfeld * ا 9 ' ا $% A .% Yا & ھ [6 @ « le moi »13 . و * Yاو ، (' او & , ا ت ار ا ل @و 6 ،ى 0 ا $% Uأ ن ا / %زYا نأ ، ا نا (V ا /و س 0ط / e(*c@ تار #, ا نأو (c* ا نا (V ا $% Uأ ة #,* 0ھا ا . 14 يR ا - *. ا / ا / 0U 6 0 Kو ط V@را 0ھا ا 0'@ [V@ & / 4 ذ M(Aو [ او ، $% V ا %ا ' ا $ 6 A *( * V*'& + ھا ا E / o '& / o '& يR ا / 0 ا e& ا / J % Iأ ن ا / %زYا هRھ و V@و ى ?أ $% E

A V* ا 8 e& ا / J6ر 0@و ن ا / يد *D2ا ل 0* 2ا $A . ا d# ا

.

ن ا / %أ ،E@ أ i f&و جوO*& M* غ (V ا $ & e& ا / M* ا د & 2

ة */ ل < ا 8 / دا '* 2ا يد او يد *D2ا دا ABا ة % طإو G ('* ا ة */ ل < . * ت %زأ $% '& D % جاوO ا / د ا ?L* / ة ,( . 15 12 ،^ 9 Z 6 ف A ،G (, ا VA د ,% % ) 2001 " ( ا i ا G(A " &ر Bا OI % ص ، % 'Vط نو 6 ،ب * ( 196 ) ف *6 .( 13 * 6 ا I U ةو % ) 2006 " ( J/ا , ا س أو 0ھا ا " ص ، 'Vط نو 6 +& , ا ب * ا راد 100 ، ) ف *6 .( 14 ،G (, ا VA د ,% % " 6 ا - ا i " ص ، 198 ) ف *6 .( 15 % ( ) 1979 " ( 0ھا ا ة * ا ت % " #J ا راد ص ، 'Vط نو 6 ،ن V ،تو 6 ، 6 ' ا 28 .

(34)

43

ھا ا نY 4 ذ & ا - *. ا نود ا - *. ا / 0ھا ا %زأ ت Jظ 0/

V ا جاوO ا & ط $A . ا ع VUBا &د *D2ا E*VNر 0 D & ا - *. ا /

. 16

6 /

ھا ا

@=

ا ھ A

:

6 -1 ي * ا ا :

و V*/ ،ث Bاو ر IR ا $ 6 e(*c@ زوو 2 ط ا / '& ةO D J8@ +

V 6 ن * ا - *& ر IR ا Aو ،M وYا 0ھا ا ( % ل ? M* ا $% 0Kأو ل طأ ة * ا 6 ن * ا - *& ث Bا Aو ،$ Iر ا M إ c او $ * ا M إ V 6و ن * ا M إ V ت #' ا @و . ا 0V V 6 $ *(& ط ن D ا ن @ ر IR ا Aو 17 . 6 -2 . @ ا ا ھ A : $% A % ا A V& 0@ ء IR ا V ZV @و ( ا هRھ / ه Dأ (0' ا ا s(V& c ا (0' ا ةر 0 ا O *@و ، ' ا ح 7 ا $% A ر 6 &د ا قو ا J8@ I 9 . 18

E Y ة VI ة A % 4 ذ / "( ا ه A @و E $% M(Aو E M(A p / p U ف '*& أ V / ء IR I (*c ا 0' ا ت (% أ V@و J*6 إ ناO*?او ،ة ا (p Yا ح ط / J( '* & * I J@ ( A / ( c او ة IاR او ، IR* او ،ل2 * 2ا ،

& < او ھ Nو c* او

ت ( ' ا \'6 M إ ق <* ف (& / ،E -% E 6 H @ 0& <6 ، (0Aو ، J %و / ' ا : ا -ء &D ا : < ا تا V? تداز (I إو ء IR ا ھ A e0& '% i ا ء (A د ,& G c او (?ا ا E@ D Aو هؤ Iذ (I ر . 16 ، . ( ا G' ا VA ، . ( ا ( ) 1957 ( " ا ا " ط تو 6 ، 6 ' ا #J ا راد 5 ص ، 303 ) ف *6 .( 17 ^ 9 Z 6 ف Aو G (, ا VA د ,% ) 2001 ( ص 6 ا - ا i ، 189 . 18 ^ 9 Z 6 ف Aو G (, ا VA د ,% ) 2001 ( i ، ص 6 ا - ا 228 .

(35)

44

ن D & % A ت J%Yاو ء 6_ا نu/ 4 R و ء IR ا M إ V 6 $ 0ھا ا تار D e(*c@ Dو M(A رد D VN E('.@و ، ھا ا تار D [VJ@ GJ % I تار D ر 0% & ط $A ء 6Yا $ 6 * ا . 19 ب -ه 1)$%ا : E@ر D ن @ < / ها * %و E@ U / ه V* 2ا & 6 ، ةدو ,% ه V* 2ا M(A

ه V* 2ا M(A ةر 0 ا و J / ة 0'% (& ط ت % ب ' * ا ھا ا - <* & 6 ،ةدو ,% M(A ةر 0 ا J / ة 0'% (& ط ت % ب ' * ا ھا ا - <* &

% ' ا (0' ا ةر 0 ا M(A eD *& ه V* 2ا . ج -0#) ا : ا e(*c& M(A ھا ا @ *' / ه @ / < ا $A ھا G ھ ا

JIاردإ M(A O.'& * ا G ھ ا '% \'6 GJ & J/ 4 R و &O% ا ةد . ا

20 . 6 -3 . @ #$%ا ا ھ A : ، J@ 6 .* او J@ا % د 6 [ , ا ر c ا G ' 6 0 Kو ط V@را ت2 ' 2ا [V@ @ ا G ' 6و ا ا J@ا "@و ا ا ھر 'U VA (?ا ا ي #' . "* ا M إ / 7B 6 تا لو ,& E إ + (0 ا $% ة VI V ھا ا -#@ * ا . ا

م Aو ه 0@و E@اد A / - *. 6 E'% م < & ، & 6 E J @و - *. ا -% مؤ * ا & E('.& ل Yا $ 6 9ا * ا e A 6 د * . * 9 ت% #$%ا ھا ا @= : 1 . E @Y ر & تا ا هRھ / ھا ا . ذإ A ت2 ' ا ة */ J L6 ة * ا هRھ ز * @ ب V Yا . 2 . خ & ، ' 2ا E* , ر c ا ھ 8 ا / G ,* ا - <* & 2 ،H#Nأو Kأ اذإ 6 0(&و ء UYا -/ &و \'&و م '< ا ق VطL . 19 ، * 6 ا I U ةو % ص 6 ا - ا i 80 -81 . 20 ص ، 6 ا - ا i ،^ 9 Z 6 ف Aو ، % G (, ا VA د ,% 228 .

(36)

45 3 . I . * ا م2_او نO, او ط 0 او سL ا $% ت2 , $ 0ھا ا \'6 ض '*& GJ %أ 0,@ $ 6و GJ 6 ل ,@ * ا - *. ا 0@ HV 6 ط V إ $% E D & . 6 -4 . @ )G%ا ا ھ A : A * 2ا ة , ا @و V@و ،2 Uو A @ا Iأ 0ھا ا / ة $A اO&

ل *Iاو ھ Uر / Bا ة , ا / Yا % A ا ھ 0ھا ا نY 4 ذو ، < ا J.#

.

Yا ھ ھ 8% /و ع #?و c ا & , ا IL@و ة Yا ن <( M(A د @

ق / او 8 ا A . . * ھا ا @= )G%ا ك ا 9 : 1 . ا & ة & % M إ 0ھا ا $% M وYا تا ا / ھا ، J إ * & * ا A . ا

ن / *& I ف *& E أ I ،Gھ J8 6 J8& نأ ا ھ لو ,& J/

21 هRھ O *@و ، ص ?Bاو % * ا ا 6 ة & ا . 2 . ا هRھ /و E@اذ IL@ / VN ا EI ( / ا 6 ، ا / ھا ا R أ (I M' & (

م 0 ا M إ &و ،E* c 6 A . ا 4(@ ف *'@ نأ Yو E*A $ 6 OI % E ن & نأ ل AL6 لو ,& I زا < ا ثا أ M(A A % i6 % iV(& ةر @ J/ E إ 8 ا Z (@

E ,7و E% I 0& ط / - * ا E* %و . 3 . / VN 6 ھا ا ك ( ز * & %و 0% ھا ا A & % ب V Yا $% ك ھو ، <( ا E& ا <( ا 7 ةر ا ن @و ، ر او ة Yا / ( ا <( ا 7 ةر ا M إ ,7ا ا . 22 @ # ا ا : 21 ص ، 6 ا - ا i ، 6 ا I U ةو % 82 -83 -84 -85 ) ف *6 .( 22 نو 6 ، 6 ا I U ةو % ، " 6 ا - ا i " ، ص 85 -86 .

(37)

46 $% I ى & " &و / " و " E* 6ا " %زYا ZDو ھ 0ھا ا نأ ت A / (?ا ا -% 6 $ @ * ا ت ,( ر c او / ك ا / 'Dاو ھا ا Iر @ \'V ا J#'6 J 6 . @ I " & / أ " ھا ا M(A KL@ $% &O& " ا D <( % ة U د &دزا نأ IR*/

$A O ا " ا M(A ة < ( Y &د ' ا و , ا $% اءO ى Z 0ھا ا ء Kأ 0' ا < ا ( % $ 6 نر 0@ ، * ا & ط / ةد &O ا + ،غ (V ا ( %و ن او ة V ا D < ا & V ( ا '.@ نأ ھو . * ا هRھ $A 6 ا 6أو اد \c *@ * ا Yا eA #@

يO& " ا <c ا نأ 'Dاو & 4 ذو &O& " ا ت ( ' ا M(A 0A ة < ( د J $% Iذ & V ا ت ا '.&

. Vھ & % اRھو اRھ ^V / ن ا ( % &ا 6 / ر " ا A ء IR ا ط % ,% p U ع 7 ا " tabou "

* ا $% ى ?أ ت2 .% M إ نا * & +Vc او G& ,* ا نu/

. ا ZV ا ر J ا -% يأ غ (V ا VD % ة */ / & $% . ا ما <7ا -% . ة ,( نأ I ' 2ا ھا ( 0,& %O % E (A OA % E ? $% ھا ا ةR ھا ا .& اR %أو فا ھأ $% -Dا ا / E0 0,@ ھ E%ا c* ا / ة VI " م أ 80 ا " D $& وذ 80 ا م أو OI % / E c@ % اذإ -/اد J/ '/اد وأ 0 A ن &

A ن &و J. ا لR6و E0 0,@ M(A Aو / ھ 4 ذ $% Rc@ا ق % % G8'% ق "* ا 0 c* ا / ZD ا . 23

/

را

@

)G%ا @ # ا

ا 7 ا

ن 0

Erikson

:

-نإ و &O& " ا V ا %ا ' ا $ 6 A * ا ( ھ ن &را ى 2ا ا و A * 2ا %ا ' ا #&أ (A / Yا $% د ا cU @ A * ا ا ھ ل ? $% و ل ? J % I / J8& '6 **% ا % ن K %زأ وأ J( يدf& M إ Yا و 23 -ص ، 6 ا - ا i ، *U ا ل ھ &اور 42 -43 .

(38)

47 ا يدf& $ / ة & (A / H I M إ ه ھ ت %زYا M إ & ,@ و ا ت 6ا <7ا Yا : ا J ا K KLا J ا م 7> -7 Lا : ? * @ و &و / A ا ( ا ه ھ 6 <*@ م ' ا ل لوYا و V& 0@ < ا ة $% س Bا . ھ 0 6 م ' ا س Yا E& يR ا < ا و ن &را A , ا c ( 0K أ A A * 2ا G ' ا ى & (?اد %آ $ / <A س ا ى & و ا 0* % % و ا ھ نا GJ6 D K % س Bا ه ھ ل ? ن & $ 0 ا و 0 6 &ر ة * ا M إ % ن &را ى & و نأ ةر D ى % ل طYا ب *Iا M(A ر " ا س Bا / 0 6 ?_ا و

& Aر A M(A eD *& G ' ا / مYا GJ . ب -س /ا ل )K% > @ اD ا O' ا و 7* ا 7> – ة 8 ةدار/ا : نإ ب *Iا س Bا 0 6 x J& ب *I2 ح ا ا س B [V7 و @اR ا ل 0* 2 6 ا ق "* @ ھو &و / A ا ( ا -% *@ و 6 <*@ ة * ا ه ھ و تاR ا ر c ا ( ا ه ھ / < ا ى ن & ن &را ها & 0/وو ة , ا $% ا و ا ك * ا و ظ * 2ا $ 6 ت -تاد V ا ر ' ا 6 0% GKB 6 -" ا ض : نإ ةأد V ا ر ' ا 6 0% GKB 6 A * 2ا ا عا ا ھ ?Yا يR ا % < ا ه V*c& ر ا VD يأ ة * ا ل ? يR ا *@ و 6 <*@ ة * ا ه ھ و H'( ا $% ن &را J &

& . ا E A $% & ,@ < ا .& ة * ا ه ھ / و &و / A V<0 ا ( ا -% ن & $0*& و < ل AYا 0/ا % H * & و تار J ا و ة & . ا $& ?_ا d* % E ا M(A ج ر 0 ا 6 0% د J* 2ا – ةء ا : $% ة */ / '6ا ا A * 2ا ا ا ( % s @ 6 تا M إ 11 A $% / A ن ا ( % -% 6 <*@ و ر ا $ ھ و < ا و ھ و &و لوY -D *& ة % < ا $% أ ن تار J ا G('*& وYا 6 * ا و ةءا 0 ا G('* ا G ('* ا & ط $A / 0 -% نو '* ا و $& ?_ا م 0( < L6 &اO*6 < ا ة $% ة * ا ه ھ [V@ @ و ةد ,% E@ارا D [V7 و ط V * 2ا ل 0* 2ا M(A تاR ا 4 RIو E@ر 06 M(A نأ [V@ & E6ا @L6 0/و ھ & ,@ V Aا 0

(39)

48 د 0ھا ا : & ھ Yا و ء2 ا رو ا - @ 6 0% ص ?Bا J و ن &را $A ة , ا ةرود $% % c ا ( ا ھ 0ھا ا J* ھأ د ا /

$% ا Uار ^V & G و ط د ا '& G ( ا ه ھ / A * 2ا و 0 ا

$ 12 -20 E ا & / و ھا ا تا "@ و (*c% A * ا H <% أ J ا رو ا /

ن &را ى & U ا ت & ,@ نأ ا & . ا A * 2ا ا 'V ا R 0ھا ا ل ? J8& ي %إ نأ ن & إ & J6 Yا إ ذ ا V % ن I وأ إ رو ا - *6 إ ذ ا V ن I ، أ ن ق ?إ فو 8 ا و p ا < ا تا V? HV 6 c ا & ھ @ / ب V ا E & % ة 7 , ا A * 2ا M إ ن &را E & % %زأ & J ا نأ %زأ & J ا وأ - @ A ر *?ا $A O.'6 O *& % ا I رو ا وأ J% وأ G ('* ا (9ا % $A ه -Yا O' ا 6 0% H, ا : -نإ U ا ة , ا &ا V ا @ ة , ا ةرود $% د ا ( ا يأ $ $% 20 M إ 24 ة * ا ه ھ ل ? و E ا & نو Uا ا GJ أ , ةد A GJ 0@إ ' وأ , و J%

&و / '/ I ن &را ى & و را 0* 2ا نأ ادا '* ا ا '* % ن & ة * ا ه ھ / lc ا 0 0 y lcU -% ط V@ر2ا و A * 2ا ?آ ^(< % Yا

7 /

Pھا

@

)G%ا

ا @= ة QR ا 7 ا ا

:

7 -1 ة KLا @= ا @ # ا * ا : Gھ * او ت D ' او ة Yا ?اد ا . 6 A * 2ا ا / د ا KL*& + ا E@ ھ .@ا E6 *Iاو ،E / ا 24 ، ت ع VUإ ر %و ن %أ -V % ھ ة Y / ( أ M إ ن # & $&R ا $ 0ھا / ث , ا د J ا ة 0* ا x J@ 0 ا ن p ط2او

ا ا ن &و ھدا /أ $ 6 ف c ا ھد & * ا ة Yا i A E& نLI ،ء 6y p ةو D إ @ وأ E 6L6 & ' ا $A ف / تار c ا Mط '*& ى ت ا هRھ م 0* 2او 0, ا M 6 <#%و 7 % ھا ا cU @ < ا . 24 -نا &ز M < % ,% ، 1986 ، " ا ھا ا ا " ط ، او A V<( قو ا راد ، 2 ص ، ، 167 .

(40)

49 7 -2 نا 8Lا G : % DB 9 ا ^ *@و ھا ا cU i L@ M(A VI KL@ J -% ت D A GJ 0* ا / E ر ? 2 دا /L6 (9 E ن @ نا M(A فو 8 ا E (A ض @و $& ?_ا ا KL*%و . ا ةO& "6 % / GJ' i E %زو ث ,( &دf ا %ا '( & / ث , ا -0&و ، A

(c ا ل '/Yا ب @ر2 ل . ا ^ & $ ا / $ @و *% ص cUY 6 ل @2او E ء , 6 25 ، GJ@ V? ع @ا م Aو GJ.# م ' ل "* 2او $ 0ھا ا A . ا هRھ ف J* @و ا $ نY ، وf ا GJ( ,@ م Aو A او ش " 6 [V@ @ ب V / VN او ب Iر ة I , ا وأ (0* ا H,6 تار c ا $Kا 6 / [0 & D 4 R تا % " ا ض ? / VN ا وأ تا @ * ا $% e c* ا M إ L.(& Dو تار c ا قاR% M(A ف '* او ، p ا 6 .* ا ر N A . ا Kf@ D 4 R ،EA وأو E% ھ ن و ت Aا 9و / وأ ن I ر V ا G A $% ت نأ M إ GJ i & M إ & < ا GJ او J GJ D ب *Iاو د ا GJ@ I ( و . 26 7 -3 Pھا ا S ھ Qأو T ا > 7# ا 8 : EI ( E @ / Kf@و < ا E* cU $& @ / GJ @ * ا ى Dأ $% ة Yا V*'@ E(V0* % ت ھ .@ا د ,@و 27 و E* ط R %و ، يدf@ يR ا E 6 د *A2ا M(A O.Aو 'V* ا M إ

Kf& #&أ & ةر 6 e * ا - <* & 2و E@ V(@و E(I % J ا % $Aو E M(A ل ,*& + ،E*0ھا % / د ا M(A ءا < 2ا ط و ر .Uو او A M إ RV ا $A d@ ا ا e @ E A d* & I ،$& ?_ا ه V* ا Z و ,% از xط ? A * 28 . A * 2ا ك ( ا ج J* ا / VI $& ا ا رود نu/ 4 R . 25 -، (0V ا G ھ 2006 " ھا او < ا فا , ا " ط ،-&ز * او او A V<( % #J 1 ص ، 167 . 26 -ا VA $ يو ' ا ,% ، 2005 ، " ھر <?أو تار c ا " ، 'Vط نو 6 ، '% . ا ا راد ، 2005 ص ، 187 . 27 ، (0V ا G ھ 6 ا - ا i ص ، 94 . 28 -ص ، 6 ا - ا i ،نا &ز M < % ,% 167 -168 .

(41)

50

8 /

**ح * او ھا ا 6 > 8**

ا

:

2 ھا ا نإو ، ' Vط ( % ھ +& , ا i ا G(A 8 / 0ھا ا نإ ت ھ .@2ا /و ' V< ا ها .% ا اRھ Rc@ا ط ا ت %زأ $% %زY ض '*& /ا ا ، % ا E@ / ھا ا ض '*& * ا I ا Gھأ $%و ، A * 2او ' 2ا 0 / .&ر * ا E* و ,%و ء 6_ا 9 ?و $& Uا 6 E*D A ھ G ( ا e * ا نود ل ,@ * او ( ا هRھ ر Kآ *0@ 2 I ، 0ھا ا ت $% ھو ،ء2fھ <( $% l(c* ا ا ( % A / J6 % * ا < ا راودأ $% ر ,* ا E (A H' & 6 ،H ,/ 0ھا E& او -% E*D A . م D " % ت 6 " د 0@ 2 J فا , V ? ( % J أ M(A 0ھا ا م J % ^ 7 *6 ح . ا M إ $ 0ھا ا $% (0 ا 2إ . 2ا ھ 8 ا $A ، او ' ا ك ( ا $% ة & U رد ھ ح . / Z I ، ' ا نأ ت ار ا 38 % J / . ا ق * % ن & % A ,@ ثا Yا ح ت2 $% $ 6 % 14 -16 نا & 0ھا او ح . ا نأ / ح 7 6 J8@ V ا هRJ/ ، ' ا $% H M إ V 29 $ 6 'Dا ا ة * ا نY 4 ذو 14 -18 J & * او ' ا $% " (/ " J L6 ة */ (9 ة ./ ك ھ ن */ ، V ا $& * ا / -& ا 6 e *@ 0ھا ا ح

,& V ا د ا ة و ن Iرأ / م . ا ث ,& نأ $% ل V/ ،xU ا د ا ن I ?اد 7 A Iأ ھا ا '.@ * ا %ا ' ا Gھأ ' و ب (< ا نزا * ا م A $A G (?

Dا ه .@ 6 ق ھ ح . ا فا *

:

ط V إ $% E ض '*& I i * I ي ,* 6 e *&و ^ ك ( / ھا ا O &

' ا ت2 $A ھ V'& ^ . ا ھا / ،- *. ا وأ ة Yا م 8 $% ءا ء ?إ وأ p V ا $% رد 9 اRھو 6 <#% . 29 ، ط / ج ' " c ا 'V6 J*D Aو ،O ,* ا ط أ ءا < 2ا ، ط V 2ا cU / ^ . ا ھا ا " i ( ا ةد JU ج c@ ة IR% '/د G "* % '% 2007 -2008 .

(42)

51

2ا م A M(A E'.& % ك ھ .& p V ا M(A ھا ا ج c& & ' ثا *I % / Gھ $% ك ھ .&و ، % J*% $I %أ / E ھا ا M0(& % A % ،- *. ا ح . ا ب @ر2 % E& ن *& ھ ،ه A . Bاو ء ,&Bا %ا ' V0@ Iأ ھا ا نإ N را 0* 2ا s(6 D Uا I i J/ ،ءا نO / (' ا ر %Yا VD م ا ھ 6 J (A (V(V ا J / *& ل 0* 2ا ( % / ھا $% ھا ا E ض '@ '/ در ،ح . ا ن & % ا I (0' ا با <72او & ا ^* @ ^VI ا و $ % M#*Dا D ن & إ ح . ا M(A E%ا Du6 J/ E* ط م &أ / ["7 % / ح . ا فا *Dا M إ E6 R?L& HV او ،E& < ا GAا 6 ت % J8@ 0ھا ا (

عداو 6 م < & E ا N ،E@ e c@ E LU $% % ءارو ق 2ا لو ,& J/ ھا ( cU @ / s 6 KL@ تاذ 0ھا ا نذإ ، A * 2ا M إ ج *,& J/ اR ھا ا هد & [ ,% فو 8 / ( A * ا D Aو G % V' ا * ا J '&

E زا @ ل *?ا M إ E6 يدf& ( ' ا [ , ا GJ @ م Aو (?اد ت Aا 9و ت 6ا <7ا $% وأ ح . 6 Zط أ * ا فو 8( 6 .* ا 2إ ھ % ثا Yا ح ./ ا ھا ا

.

(43)

52

9 :

تا "@ $% 0ھا ا ( 6 ('*& % M إ ا اRھ / D <@ ، (0A ، M(A او Iأو GJ* ارد / $ V ا \'6 و @ Dو A * او J أ $ 6 A @ ( ,% ھ و ( % V*'@ ھو او &د *D2او / 0 او V ا %ا ' ا J ا $A ھا ا +,6 ھO & %و VD $% د ا J L& G ة & ت #*0% J A H@ *& &

e * ا "6 $& ?_ا -% ت D A % Dإ M(A ' او تاR ا $A +,V او

(44)

1 -ھا ا

2 -ھا

ا

3 -

ھا ا ا

4 -ھا ا عا أ

5 -ھا ا زأ

6 -ھا ا

ا ھ !

7 -ح # او ھا ا % & '( ا

-ﺻ(ﺧ

(45)

1 -ن د-ا م /

2 -د 012ا ،-د 0 ا ،ن -د-ا % & ق / ا

3 -تار

ا

4 -ر

ا تا 78

.

5 -تار

ا ن دإ %1

ر ة;<

6 -تار

=

د-

>

7 -تار

ا عا أ

8 -ن د? ة @/ ا A/ ا B 1 ت !

.

9 -تار

ا C 1 ن د-ا ھ @ ا ا ا

.

10 -D E F

%

ا

.

ﺻ(ﺧ

(46)

(47)

د

1 -ا ف ر

2 -ط

ا ارد ا

3 -ث

ط ا ل

ا د د

4 -تاذ ا ر د ث

ر و ر إ

5 -ا لو و ور -ا

(48)

1 -" و#ا

ا ارد

2 -$ ا

ا ارد

3 -ا لو و ور -ا %&

4 -ت 'ر( ا )*

ت ار *ا و ت +و

(49)

12 را و ا د ! " # $ ا ة & ا '( ) تا ا رود تر * آ *, ا و ALPORT ، . . اد ى 0 تا ا 1 2 $ ا ء 4 .5 ,. ل 6 ا 7! د . ا ANGYAL ن ( و SULIVAN ز :ور و ROJERS ! نإ < ، = ا , ا ء ( و 1 4# ا ت 5ا >? ا , ا ھ تا ا تA < 4 ا ھ ن 1 B! < ت 1 4( زا 5C5 =ھا ا ن 5 6 ا " ر D تا ا يأ م ا ا ط <, ا ت 5 6,( ا و 'I$ ا ك 4( ن را ,( 5 ".! , ,: ا K & 5 6 ا ه و "# $ =ھا ا ' ! ة *1 :رد . م ا ا ھ ھ ا I و -تا ا ا M&* ا # ا تا N, ا )ا " 1و B! ، ا ا ھ " إ ق >,$# P4, ! ا 1 و ، ه & M و ) , ا P ر ., ا P4, ! ",0A و ، " ة QR ا !ا . ا ا 1و ، ه # S4 M4 , ا I$ ا ت ھ 6 ا و ، هد .5أ # $ ا & 5 .

(50)

13 1 -1 : أ ِ ْ : ٌ َ 0 ُ"َ ْيَأ ، َرﱠ َ0 ر ! َھَدﱠ َ) َھِراَ ْ ِ ِ5 َ َ َزَوَو ل * ! ,5 Z6 .! 6 ا [ > ا ُت :رد "5 'ّ ُ ر .! / ّ : / اً : ّ : / ز , ! 1 ب تا ا : ه ھ :و "$ و ء ا تاذ . 2 $ 5 تا 5 7 ا ،ي ` )ا # ا تا ا ا . "$ * نا Z4 ! ھ تا . 2 1 -2 -ا : أ -تا ا : ! < P ي ا aا , ا ! . ا S ا ھو ا ت < ا 'ھا ! تا ا *,. 7 , ا و ھ 1 , ا تار *. ا لAa ! I , ا و د ا $ : < # ا ت ا دا ! ا S4 : < # ا ل 6 ا تا ا ف . ! * ` و ھ 1ر 1 ", c ر . 4 وأ ا d . 3 ب -تا ا : , ا ةe ا ه ھ ت # و M4 .,(ا لو ف ط ! ة ! 2 : م و James williams 1910 -1842 # و [ *ط < !أ "5 ,1 Briefer Psychologie (1892) Course . 1_{- http://www.almaany.com/ar/dict/ar-ar/%D8%AA%D9%82%D8%AF%D9%8A%D8%B1} _ا _/ ا -! " -! " ط ،[ >4 6$ ا ،داR ,#5 م 1أ 18 ص ،ق ا راد ،تو 5 ، 222 . -2 3

(51)

14 P4, d ا >. ا أ . خ * زور !أ Rosenberg 1965 ه 6 ا " أ S4 " 5 6 ا وأ *4( ا ا & ت . ! 7! B ! تاذ *. $ 4( Z? ! ھ ر .c ا د "# م ,& و 0 وذ d c " ا ط #*5 د ا 2& g ) ، < ا " 5 : " ا نود < " 4 ھ أ ا 5 *$ " نودو نأ I,$ نأ *$ aiا "5 . [ھ و g ( 5 1 Cooper Smith نأ S إ ن #&,( ا ا ا وأ ن #&,( ا م approbation ي ا ، $ اذ S4 "4 & S إ رد 0 "# د ا I *# يأ capable ، Z D valable ' !، important . و 1و I ': , اذ ة *a ھ ت 1 4( لAa ! j ة *.! . *#$ 5 و لر < ز :ور karle Rogers 1950 " أ S4 ه *,. *#) S4 , ا :ر ا " اذ * , و ' و d ا [& . 4

2 /

تا ا

# $ % ھ '

:

, ا "$! * ا ' ھ ا k.5و تا ا 5 e , ا 5 .Dو K4a B ! * ` ف S إ e: ! < 5 ' ھ ا ه ق >,$( و : < # ا l $5 لAa ! تا ا P . 4 1 و : 1 -تا ! "( ا la consciences de soi : "<4, ي ا ا ، $.! م ا ا ھ & د ا هر < أ ، "# ( )أ و " . أ . وأ ه ھ .:ا ةد . ا S4 ةر ا ة a ا . 5 2 -كاردإ تا ا la perception du soi : e S4 ةر ا S إ تا ا كاردإ $ ھ 6 او !و $1 4( . *ط . 4

-connaissance de soi et estime de soi en EPS estime de soi/PDF/4.CPS/1er/AT/005.PJF.

5

(52)

15 D ا ت 0A. ا و ت # 5 =4., , ا ' ھ ا و ت 1ر ا ! ن <, ،j( ,! و ن ! د 5 S إ !زA و ' ھ ا ه ھ [) , ا ' ا [ : . 4 -./0 ا ( ا l’identité personnelle : تA7 , ا ! 6! ج , ھ ص cn5 آ a و راود اد , ا د ا B >,# ي ا B ,6 ا Pl ظ ا و ا ا ، نأ " ر >, وأ ">(و ر >, ا S4 رد 0 " ا ى . 5 -تا ا ةر( l’image du soi : S4 4 ز . أ $ ةد : ا ت 1ر ا j4 ه ھو ", 0 d d ا دودر و ت 1ر 5 4 ا ة ا ا ai D c . أ ر ! 4 = ط تا ا ةر D $ و ، "5 > & ا تار !و تا ا تار !و د ا ك 4( d ,:ا aiا . P p 1 codol1959 و Rogers1979 نأ D a & ا ه ھ 7 5 6 ا ن < 0 تا ا ةر D # 5ا >?ا & ا ه ھ 7 *4( ن < 0و ،د 4 ةe ! و . 6

3 /

د !أ

تا ا

:

! 1 [ھ Cooper Smith و William Jams , nq إ ! c ود &! م ! ھ تا ا .! = , و Rosenberg $ .! تاذ ةر D د : 5 ف ,. "$< . !أ ر ھ Harter 1982 ى نأ ` S * ! ا تا ا *, ا ! 7< ا ك $ھ ,: ا و ي #6 ا ، . ا ل 6 ا تا ا ر D ف ط ! # ! S إ ` 1984 أ ?و Z " أ )A ا ھ ا ة *< ا د .5 4, ا تا ا . ! ا ھو " 1أ ت &5 ا ة a ا = 0د d& ظا g ) 4! c 5 تا ا '4<, ا n> ا ! " ا < 5 ھا ا $ تا ا , نأ ن < 4, ! د ا ل 6 ا [#) د ا 2 $ . 6

(53)

16 1 -(ر ا تاء < ا . 2 -$ ا تاء < ا . 3 -ا ت-اء < -ا ? . 4 -ي #6 ا I ا . 5 -ق ا ف ط ! ,: ا * , ا . 6 -0ا ا K5اور . 7 [& ا ى ,#! 5ذ 6 ا . 8 ا 5 0A. ا . 9 -ة # ا . . 7

4 /

تا ا

2 ة 3' ا ت 45 ا

:

4 -1 4 2 ا 6 3'5 ا 7 8 : rrrrrr4 4&, ا 2 $rrrrrr ا 'rrrrrr4 ',rrrrrr .rrrrrrc rrrrrr 4&,5 ر دا ا rrrrrr*,.! ،ت rrrrrr 6 ا j rrrrrr1 و نأ rrrrrrr# psychisme rrrrrrrr ا "rrrrrrrr ) rrrrrrrrD $ rrrrrrrr! د rrrrrrrr ا . Brrrrrrrrp rrrrrrrr ةرو rrrr( rrrr اد rrrr ا rrrrD , ا rrrr! د rrrr ا rrrr< Srrrr,) Srrrr إ rrrrD ا "rrrr اذ propre soi ، , # e1 ! " psychisme ", $ 1 و . 7

-Psychologie pédagogie : l’adolescentCours du Prof. Jean-Luc GurtnerUniversité de Fribourg(suisse.P10 Nte.unifr.ch /cms/ psychopead/PDF/tex tint/constrldent.pdf. p8.

(54)

17 ي ا [& ا S4 P0 , , ا #: $ ا B! ",0A ر طا تا ا سرد d ا "4 ) ،"# $ ه ھ P <,4 5 0و ء $5 .*5 4.,! 5 *4( N D تاذ M# 0A. ا د ا < ز < ر ا ل Aa ! a ا [) ! "# $ "*) S4 تا ا نا B:ار ر . N, q إ [& 5 ه 6 ا $# أ . ي ا د ا "5 . <6 ا ع(>( [#) Freud ع *cuا S4 ل & ا ! < #: Pc 1 *,. #: $ ا لAa ! a ا ( <. ا 0A ر > ا . un jeu de miroir. دو *#$ 5 [& م .5 ر . ا a ا تا ا ! 4 $ &5 ر . او * a ! B $ ا ا K* ا ع *cuا و ف ا 7 , ت : ,) 5 #: $ ا ع ? ا . 8 4 -2 ?(83 ا : ا 45 ا : 7 , و " 4 I & ا S4 . و ،" ا د ا ".p ' ةر * تا ا *,. ,# , ا تا ,. ا و ر < ا ! 6! $ د ا Z* "5 K & ا ' . ا :ا ! , ا د ا ت 1 4( QR .! ت <! تا ا , Qn, " ا >. , ا 5 . اذC M 1 5 6 ا ،"5 K & ا ' . ا B! P < I " اذإ !أ *4( M 1 C يدد S إ ت 1 4(و ت 5ا >?ا " < . أ نورا 4 A$! Aron Beck : 1976 نإ ث & # $ ا تA< ا 6 ,$1 S4 & &D ` ت : ,$,( س (أ 1 ` ت ! 4.! 8_{- http://www.estimedesoietdesautres.be/concept-psychologieanalytique.html}

(55)

18 ! ا ھ و wط a ت ! ! ! =, ! " ا [*#5 .0او R يد S إ 1 *4( 5 تا ا نإ < ك 4# ا نأ 1 [*#5 4 دR! و 5 >p! ن < " ` ت ھ 6 ا S4 $*! .! . ب -4 B C $ أ Albert Ellis 1961 : [ (n إ و wط ا < , ا < ا ر تا ا *4# ا تا ,. ا و QR د ا ك 4( ا Qn < , ا =#$ ا c *!و *4( اذإ xl ,$ ا ن ? ! " ا د ا ة I و .0او ن 1 !ا تا 4 . ! ا ن < اذإ . ا با >? ا ن < A ` =#$ ا ا ھ ن 1 تا ا , [) 1 B0 , ا ھ . 1 R 1 Ellis نأ ب . ا ن *46 ا دا ا ' # *w,<!، 40 ن &* وأ ! د . ' 0 $, ا لAa ! j ذو او ر < ا " ا د ا S4 QR , ا A A ا . M 1 4< ر < ا ن 1 41 A ة l # ا دR! و p $! " ا ه q إ و ت 1 4# 5ا >?ا ت # . ج -ةرو ! 4 bandura : س #)u إ ا ا . 5 l’auto- efficacité ) B! = ا , ي ا كاردuا ! B >,# ي ا ! 6! B?و " Aa ل . ا .! ف ھ غ 4* ( و , $5 نA7 تا ا , I ن < تا ا , , 4, ! نأ ا ا ' ,4 6 , ن < l’auto-évaluation e< ا < ، ا تار ا S4 p أ تاe ! و dl a كA,!ا S4 c ! ة 7,#! 5 6 ا ' 0 #) *4(وأ [ 7 ا -,: ا B? ا -. د .,! تا ا هرو 5 ر I$! د .5 ا -B ,6 ا ،ة & ا ، . ا .... ) و R . ا و تا ا 5 # د :و S4 1 ا ا .( 9 9 -http://fr.wikipedia.org/wiki-estime-de-soi.

(56)

19

أ

-م ھا !أ (8; (F ھ

Abraham Harold MASLOW 1908-1970 :

. ا ا I$5 4( ! ف # uا

la théorie de la motivation huma ine

$( " ل ! 1943 [ھذ نnq إ e< . ا ا ( (أ S4 ع *cإ ت : ) ن # uا 5 e !و &$ ا S4 * ! ! ھ ' I$ <c S4 * ! ت : ,) ا ه ى *1 ت 6! # a , ا : : & ا a ا و،تا ا ت : )،ء , ا ت : ) ! ا ت : ) : 5 ت : ) تا ا = &, . 4( ! *, ا maslow ا 41 وأ ت : ) ع *cإ ! د ا < 41 نأ ع *cإ S إ , *Qإ و تا ا 6 أ ب 4> ا ى ,# ا S إ نأ S إ 4 , ا ت : & ا 5 ةرو ( ةر * ت : & ا ه ھ 1 نأ و # uا ت : & ا م ھ ى ,#! S4 أ تا ا = & نأ # ! ا ھو ،" ) 4 ط د ا 5 l’auto- actualisation .5 K* ! 4 $ <!u ة ,#! > potentiel ل < ا ! :رد S4 ن < ن 5 و & 5 ، . 10 Zّ?و R.Poletti $( 1979 4 1 ت : ,) ا ه ھ ى ,&! : : e ت : ) وأ : [#) * ! و ا : 6#1 ا -يز N ا و l ا نزا , ا نزا , ا lا N ا p & ا نزا , ا ي ا -تAp ا ح ط -د ةرا ) :ر-د -م $ ا -)ا ا -ء a ,( ا ط $ ا j &, ا -0 > ا -)ا ا -ء a ,( ا -e &, ا -I$ ا -2$6 ا . : ) ! : [#) * ! و ا : ي #6 ا > ا ! & ا تا , ا ! & ا # $ ا ! ر &, ا ' ا -را ,( ا -ا د , -R*$, ا -' I$, ا . 10 -http://www.estimedesoietdesautres.be/maslow.html

(57)

20 جر ا . ل D ا :ا ! . 4 رو ? : ) , 5 و . ء , ا ت : ) : [#) * ! و ا -: ط . ا و [& ا -ل * ا ت ا و ت 0A. ا د ا -ا ف ط ! ن #&,( aiا -ھ ا -[& ! B! :ا , ا -ء ا B! :ا , ا . ف ط ! , ا ت : ) aiا [#) * ! و ا -: p 5 ن . ا -!ا < ا ف ط ! , ا aiا -ھ ا -تا Qn, ا م ,ھ ا – < ا -<!إ $ ا . تا ا ت : ) -و ا [#) * ! : ر . ا " n5 ! -5 ر . ا B ! " ا -A ,( 5،= ا , 5 ر . ا = & فا ھ ا -وأةء < ا ا * ا -لA ,( ا . تا ا ت : ) [#) * ! و ا : xp$ ا و ا $ ا -ا ت <!u 5 -1ا ةد ز فر . ا ب #, $ ت <!uا -' ا #& وا $ ا ى ,# ا S4 ? ا #4 ا ةد ز عا 5uا S4 ةر ا كاردإ 1 ا ) و B0ا ا ھ ! 1 & ": , ا : ? ا م !أ ل 6 ا -.! ھ ! ة 71 ،K #5 ھ ! 40 . 11 11 -573tab maslow.PDF.

(58)

21 ت : ) تا ا ت *Qإ ت : ) , ا ,:ا ت : ) ن ! ا و & ا ت : ) : 5 ت : )

(59)

22 , ا < ا S4 تا ا &, * 1 2 : م و ح , : تا ا = ت ) 6$ ا و تاز 6 ا Estime de soi = Réussite ح > ا ت .4>, ا (réalisations) / Aspirations(prétention) ى g ) نأ '( ا ! 4 , 5 " ا ه :رد . B >,# d ا le dénominateur دا . ا ! B ا ا 1و numérateur . S$. 5 نأ ت ) 6 ت * 41 ا 41 " .4> d Z*Dأ ! M5 ,0ا " از 6 ا 41و P .? " ا ه " ) ط " ا ه B را 41 .12 4 -5 H$ زور 4 Rosenberg : S4 تا ا P$ س (أ تاذ $5 3 د .5أ : أ moi aiا les autres B! d ا 5 ف , , ا > ا أ moi و aiا les autres ! ا =4., ! $ تا ا = &,5 . [#) Rosenberg ? ا و Z! #, ا و * , ا S4 ! ھ B ! تاذ تا ا ما ,)او ، ا . ما ,)ا و طو ! ما ,)ا،ما ,) ا ! 5 e و طو ! . ع $ 5 ن و ا ", 5 م ,& d ا ن # إ "$( & 5 ,#! وأ " از 6 ا . 12 - http://www.naturavox.fr/sante/L-estime-de-soi-la-perspective-de-William-James-1842-1910