س٤رؼؾُج س٤هجشؤ٣ذُج س٣شتجضؿُج س٣سٜٞٔؿُج ٢ِٔؼُج عكرُجٝ ٢ُحؼُج ْ٤ِؼطُج زسجصٝ ظ٣دحذ ٖذ ذ٤ٔكُج ذرػ سؼٓحؾ س٤مح٣شُجٝ س٤ٗذرُج س٤ذشطُج ذٜؼٓ ٢مح٣شُج د٣سذطُج ْغه عكذ ٢كغٓ ١شؾأ ٠ِػ ّحٌق زشً ّذوُج سطذجس شٌغؼٓ ذٔقأ ذ٤ع زذخذ : دُحطُج دجذػج ٢طُحغٓ .د : فشؾُٔج شنخُ س٤ؼٓحؿُج س٘غُج : 9102 / 9191
ءجذٛلاج الله الرحمن الرحيم مسب الله ٟش٤غك جِٞٔػج َه " " ٕٞ٘ٓإُٔجٝ ُٚٞعسٝ ٌِْٔػ : سذٞطُج ْ٤ظؼُج الله مذف 011 لاج شحظكُِج د٤طض لاٝ يطػحطذ لاج سحُٜ٘ج د٤ط٣ لاٝ ىشٌؾذ لاج َ٤ُِج د٤طذ لا ٢ُٜج يط٣ؤشذ لاج س٘ؿُج د٤طض لاٝ ىٞلؼذ لاج زشخلاج د٤طض لاٝ ىشًزذ ِلاػ مخ الله سُحعشُج ؾِذ ٖٓ ٠ُج ٢رٗ ٠ُج سٓلأج فقٗٝ سٗحٓلأج ٟدأٝ حٗذ٤ع سُٞ٘جٝ سٔقشُج ٗهص محمد الله ىهعٔ ّٛهػ ءح٣شرٌُجٝ ضؼُج حٜرك حِ٘ٔؼض كسأ ءجذٜؾُج كسأ كسلاج عحوذ َٔؾأ ٠ُج شئاضدنا خجٛجسنا ٠ِػلأج ٢ِػٓ ٠ُج سحظطٗج ٕٝد ءحطؼُج ٢ِ٘ٔػ ٖٓ ٠ُج سحهُٞجٝ سر٤ُٜحذ الله ٚٓشًأ ٖٓ ٠ُج ىذٜؾٝ يعشؿ سحٔغ ٟشطُ ىشٔػ ٢ك َ٤ط٣ ٕأ الله ٖٓ ٞؾسأ ضٚضؼنا ٘ذنأ شع حٜتحػد ٕحً ٖٓٝ دٞؾُٞج شع ٠ُج ٕح٘كُجٝ دكُج ٠٘ؼٓ ٠ُج زح٤كُج ٢ك ٢ًلآ ٠ُج ٢قحؿٗ خجٛجسنا ٙيأ سذقٓ ٠ُج ْٛدٞؾٞذ ٢ضح٤ق شش٤ٗأ ٢طُج عٞٔؾُج ٠ُج ذٔطػج ْٜ٤ِػٝ شرًأ ْٜذ ٖٓ ٠ُج ٢ضٞه ءاضػلأا ٙتٕخا شذؼع ْٜؼٓ ٖٓ ٍج ٢كحقُج مذقُج غ٤ذح٘٣ ٠ُج ءحكُٞحذ جٝض٤ٔضٝ ءحخلإحذ ِٞكض ٖٓ ٠ُج ـحؿُِ٘ شع زح٤كُج خٝسد ٢ك ْٜطوكشذٝ ءبٛفٔلاا ٙئبلذصأ
شٚذمتٔ شكش ٖ٤ُٔحؼُج خس لله ذٔكُج ح٘ر٤رقٝ حٗذ٤ع ٖ٤ِعشُٔجٝ نِخُج فشؽأ ٠ِػ ّلاغُجٝ زلاقُجٝ جٞ٘ٓج ١زُج الله غكش٣ٝ " ض٣ضؼُج ٚذحطً ٢ك َؾٝضػ الله ٍٞو٣ ذؼذ حٓأ ،ٖ٤ٓلأج ٢رُ٘ج محمد : سُدحؿُٔج " شحؾسد ِْؼُج جٞضٝأ ٖ٣زُجٝ 00 ٜٞك سُحعشُج ٙزٛ شضؿٗأ َؾٝ ضػ الله َنلرك حٗشٓأ شذذٓ ٝ ٙذٔقأك ،ح٘ذسد ش٤غٓٝ . ٚٔؼٗٝ ِٚنك ٠ِػ ٙشٌؽأ " الله شٌؾ٣ لا طحُ٘ج شٌؾ٣لا ٖٓ " صلى الله عليه وسلم ٠لطقُٔج ٍٞو٣ ٍٞوؼُجٝ زش٤رٌُج خِٞوُج خحكفأ ٖٓ َ٤ٔؿُج ٕحكشؼُجٝ َ٣ضؿُج شٌؾُحذ ّذوضأ ٢٘ٗحك سؼٓحؿذ س٤مح٣شُجٝ س٤ٗذرُج س٤ذشطُج ذٜؼٓ زشعأ سكشؼُٔحذ ح٘٤ِػ جِٞخر٣ ُْ ٖ٣زُج زش٤ُ٘ٔج ٝ ،ْٗحـطغٓ ٖٓ ٢ُ ٙٞٓذه حُٔ شنخُ ٢ط٤ُحغٓ رحطعلأجٝ محمد ٕحرف رحطعلأج شًزُحذ ـخأ . فتحقٗٝ شحِٓٞؼٓ .سكشؼُٔجٝ ِْؼُج ن٣شه ٢ُ جٝذٜٓ ٖ٣زُج َتجٝلأج ٢ِٔؼُٔ َ٣ضؿُج شٌؾُحذ ّذوضأ حًٔ سؾهح٘ٓ ٠ِػ سوكجُٞٔحذ جِٞنلض ٖ٣زُج سؾهحُ٘ٔج س٘ؿُ ءحنػأ زدحع ٖٓ شٌؾُحذ ّذوضأ حًٔ طػج ٝ زشً زُٔج ٙزٛ . زشًزُٔج ٙزٛ ءجشغلا س٤ِٔؼُج ْٜضحطقلآ ءح
صخهي : ٢ك ٙحرطٗلاج سٝد رحخضج وُج ش ُسج ٟذ .ّذوُج زشً ّحٌق كض ٠ُج سعجسذُج فذٜض ٢ك ٙسٝدٝ ٙحرطٗلاج طح٤ه ذ٣ذ رحخضج ذُسجشوُج ٟ ّذوُج زشً ّحٌق حؼرض ّحٌكُج ٖ٤ذ مٝشلُج ذ٣ذكضٝ ،شٌغؼٓ سطذجس سؾسذُج ش٤ـطُٔ )٢تلاٝ / ١ٜٞؾ ( ٢ك عكرُج س٘٤ػ َػٔطض 99 ( ٌْق 01 ٢تلاٝ – 12 سطذجس ّذوُج زشً ّحٌق ٖٓ ) ١ٜٞؾ حٜطرغٗ شسذه ع٤ق س٤تجٞؾػ سو٣شطذ حٛسح٤طخج ْض ،شٌغؼٓ 44 % .عكرُج غٔطؿٓ ٖٓ ءجشؾلإٝ ّحهٝ ٕٞعدسحؾط٣سٝ ؽش٤ر٘٣ٝ طح٤وٓ ّجذخطعج ْض سعجسذُج ٙزٛ ٙدجذػاذ سـُِج ٠ُج سحرطخج ( صكض ١ٝلاػ محمد س٤ذشؼُج ٌكُِ شجزُج زذػحغٓ ٙسٝدٝ ٙحرطٗلاج طح٤وُ ) ّح ٢ك رحخضج وُج ش ذُسج ٟ .ّحٌكُج ٝأٝ طح٤ه ٟٞطغٓ ٕأ ؽتحطُ٘ج صكم ٙحرطٗلاج ٢ك ٙسٝدٝ ٟٞطغٓ ّحٌكُج ٟذُسجشوُج رحخضج ٖ٤٣ٜٞؿُج ّحٌكُِ ٢ُحؼُج ْ٤٤وطُج سرغٗ شسذه ع٤ق غلضشٓ 11.15 سرغ٘ذٝ 11.31 ّحٌكُِ سُلاد شجر مٝشك دٞؾٝ ،ٖ٤٤تلاُٞج ٢ك ٖ٤٤تلاُٞج ّحٌق ٝ ٖ٤٣ٜٞؿُج ّحٌق ٖ٤ذ س٤تحققج . س٤ورطُٔج شجسحرؼُج ٢ك شًزض مٝشك ىح٘ٛ ٌٖض ُْ حٔ٘٤ذ ،ٖ٤ط٤رِع ٖ٤ضسحرػ ٚ٤ِػٝ زُج شجسذوُج شجسحرطخج ءجشؾحذ ٠فٞ٣ س٤٘ٛ ً ّذوُج زشً ّحٌكُ ١سٝد ٌَؾذ ٙحرطٗلاح . س٤٘٣ٌٞض شجسٝد سؿٓشذ ٍلاخ ٖٓ شح٤فٞقخُج ٙزٛ ش٣ٞطض ٠ِػ َٔؼُجٝ ُج ٙحرطٗلاج : س٤قحطلُٔج شحٌِٔ – سجشوُج رحخضج -ّذوُج زشً ّحٌق
Résume :
Le rôle de l’ attention dans la prise de décision par les arbitres de football.² L’ étude vise à déterminer l’ impact de l’ attention sur la prise de décision dans les arbitres de football d’ une association de camp. Et d’ identifier les déférences entres les arbitres selon le degré ( régionaux/ gouverneurs). Choisie au hasard et estimée à 44% de la communauté de recharche.
L’ échelle de Weinberg et Richardson a été utilisé pour cette étude et préparé par Mohamed Allawi en arabe sous le test d’ outo assistance pour les dirigeants. Mesure l’ impact de l’ attention sur le prise de décision des dirigeants.
Les résultats ont montré que le niveau d’ influence de l’ attention sur la prise de décision des dirigeants est élevé, comme le taux élevé d’évaluation des dirigeants régionaux étant éstimé à 11.15 et 11.31 pour les gouverneurs, qu’ il existe des déférences statiquement significatives entre les dirigeants régionaux et gouverneurs des deux termes négatifs. Bien qu’ il n’ y ait pas de déférences significatives dans les expressions restes.
La première étape consiste à tirer le meilleur parti de la nouvelles technologie et la rendre plus durable pour population de la région.
لٔاذدنا خًئبل ْهشُج لٔذدنا ٌإُػ خسفصنا 10 طح٤وٓ شحرػُ ١سح٤ؼُٔج فجشكٗلاجٝ ٢ذحغكُج وعٞطُٔج فمٞ٣ شجزُج زذػحغٓ 44 10 ق٤فٞض ؽتحطٗ فمٞ٣ عكرُج س٘٤ػ 47 10 ؽتحطٗ فمٞ٣ ش٤غأض شجسحرػ طح٤ه ّحٌق ٟذُ سجشوُج رحخضج ٠ِػ ٙحرطٗلاج ١ٜٞؾ سؾسد ّذوُج زشً 48 10 فمٞ٣ ش٤غأض طح٤ه ٟٞطغٓ ؽتحطٗ ّحٌق ٟذُ سجشوُج رحخضج ٠ِػ ٙحرطٗلاج ١ٜٞؾ سؾسد ّذوُج زشً 54 11 ٞ٣ ح٤ه ؽتحطٗ فم ش٤غأض شجسحرػ ط ٙحرطٗلاج ّحٌق ٟذُ سجشوُج رحخضج ٠ِػ ٢تلاٝ سؾسد 55 10 ٣ ش٤غأض طح٤ه ٟٞطغٓ ؽتحطٗ فمٞ ّحٌق ٟذُسجشوُج رحخضج ٠ِػ ٙحرطٗلاج ٢تلاٝ سؾسد 61 10 ج ؽتحطٗ فمٞ٣ ش٤غأض شجسحرػ طح٤وُ سٗسحؤُ ٙحرطٗلاج سجشوُج رحخضج ٠ِػ ) ٢تلاٝ /١ٜٞؾ ( سؾسذُج ش٤ـطُٔ حؼرض ّحٌق ٟذُ 62 10 فمٞ٣ ج ؽتحطٗ ٙحرطٗلاج ش٤غأض طح٤ه ٟٞطغُٔ سٗس حؤُ سجشوُج رحخضج ٠ِػ ) ٢تلاٝ /١ٜٞؾ ( سؾسذُج ش٤ـطُٔ حؼرض ّحٌق ٟذُ 69
لبكشلأا خًئبل ىلشنا مكشنا ٌإُػ خسفصنا 10 ٙحرطٗلاج ق٣شؼض فمٞ٣ 00 10 ٙحرطٗلاج ٖ٤ذ مشلُج فمٞ٣ – ىجسدلاج – ض٤ًشطُج 25 10 دغٗ فمٞ٣ زشً ّحٌكُ )٢تلاٝ /١ٜٞؾ( عكرُج س٘٤ػ ٢طػٞٔؿٓ ّذوُج 47 10 ج شحطعٞطُٔج ْ٤ه فمٞ٣ ش٤غأض شجسحرػ طح٤وُ س٤ذحغكُ ٙحرطٗلاج ٠ِػ سذسح٤ؼُٔج حٜضحكجشكٗجٝ ١ٜٞؾ سؾسد ّحٌق ٟذُ سجشوُج رحخضج 52 10 ْ٤٤وطُج دغٗ فمٞ٣ ج ش٤غأض شجسحرػ طح٤وُ ٢ُحؼُج رحخضج ٠ِػ ٙحرطٗلا ٟذُسجشوُج ١ٜٞؾ سؾسد ّحٌق 53 10 ٕصُٞج ْ٤ه فمٞ٣ ش٤غأض شجسحرػ طح٤وُ ٢رغُ٘ج ٙحرطٗلاج رحخضج ٠ِػ ١ٜٞؾ سؾسد ّحٌق ٟذُ سجشوُج 53 10 دغٗ فمٞ٣ ش٤غأض طح٤وُ ٢ُحؼُج ْ٤٤وطُج ٟذُ سجشوُج رحخضج ٠ِػ ٙحرطٗلاج ١ٜٞؾ سؾسد ّحٌق 55 10 طُٔج ْ٤ه فمٞ٣ ش٤غأض طح٤وُ س٤ذحغكُج شحطعٞ ٙحرطٗلاج رحخضج ٠ِػ س٣سح٤ؼُٔج حٜضحكجشكٗجٝ ٢تلاٝ سؾسد ّحٌق ٟذُسجشوُج 59 10 ج دغٗ فمٞ٣ ش٤غأض شجسحرػ طح٤وُ ٢ُحؼُج ْ٤٤وطُ رحخضج ٠ِػ ٙحرطٗلاج ٢تلاٝ سؾسد ّحٌق ٟذُسجشوُج 60 01 ٕصُٞج ْ٤ه فمٞ٣ ش٤غأض شجسحرػ طح٤وُ ٢رغُ٘ج رحخضج َػ ٙحرطٗلاج سؾسد ّحٌق ٟذُ سجشوُج ٢تلاٝ 60 00 دغٗ فمٞ٣ ش٤غأض طح٤وُ ٢ُحؼُج ْ٤٤وطُج ٟذُسجشوُج رحخضج ٠ِػ ٙحرطٗلاج ٢تلاٝ سؾسد ّحٌق 62
00 كُج شحطعٞطُٔج ْ٤وُ سٗسحؤُج فمٞ٣ ش٤غأض شجسحرػ طح٤ه ٢ك س٤ذحغ /١ٜٞؾ ( سؾسذُج ش٤ـطُٔ حؼرض ّحٌكُج ٟذُسجشوُج رحخضج ٠ِػ ٙحرطٗلاج )٢تلاٝ 67 00 سٗسحؤُج فمٞ٣ ُج دغُ٘ ش٤غأض شجسحرػ طح٤ه ٢ك ْ٤٤وط ٠ِػ ٙحرطٗلاج ) ٢تلاٝ/١ٜٞؾ( سؾسذُج ش٤ـطُٔ حؼرض ّحٌكُج ٟذُ سجشوُج رحخضج 68 00 ج ٕصُٞج ْ٤وُ سٗسحؤُج فمٞ٣ ش٤غأض شجسحرػ طح٤ه ٢ك ٢رغُ٘ ٙحرطٗلاج )٢تلاٝ /١ٜٞؾ ( سؾسذُج ش٤ـطُٔ حؼرض ّحٌكُج ٟذُسجشوُج رحخضج ٠ِػ 68 00 ٤وطُج دغٗ مسحك فمٞ٣ ش٤غأض طح٤ه ٟٞطغُٔ ٢ُحؼُج ْ ٠ِػ ٙحرطٗلاج )٢تلاٝ /١ٜٞؾ ( سؾسذُج ش٤ـطُٔ حؼرض ّحٌكُج ٟذُسجشوُج رحخضج 70
دبٕٚتسًنا خًئبل ءاذْا ج شٚذمتٔ شكش د خٛغَشفنا / خٛثشؼنا خغهنبث : ثسجنا صخهي لٔاذدنا خًئبل غ لبكشلأا خًئبل ٘ ثسجنبث فٚشؼتنا 0 -خيذمي 10 0 -خهكشي 10 0 -فاذْأ 10 0 -دبٛظشفنا 10 0 -ثسجنا دبسهطصي 10 0 -خٓثبشًنا دبعاسذنا 10 : لٔلأا ةبجنا ٘شظُنا تَبدنا ساشمنا ربختا : لٔلأا مصفنا ٔ ِبجتَلاا ساشمنا ربختا 0 -0 -ذًٛٓت 00
0 -0 -ساشمنا خػبُص مزاشي 00 0 -0 -ساشمنا ربختا خًْٛأ 00 0 -0 -ساشمنا ربختا خٛهًػ ٙف حشثؤي ميإػ 00 0 -0 -ساشمنا ربختا خػشع 00 0 -0 -ساشمنا ربختا خػشع ٙف حشثؤي ميإػ 00 0 -0 -لبٓفنا ساشمنا ربختلا خيصلانا خٚدشفنا صئبصخنا 00 0 -0 -ٙظبٚشنا لبدًنا ٙف ساشمنا ربختا 01 : ِبجتَلاا 0 -0 ِبجتَلاا فٚسبؼت 00 0 -01 -ِبجتَلاا عإَأ 00 0 -00 -ِبجتَلاا شْبظي 00 0 -00 وٕٓفي ِبجتَلاا 00 0 -00 ِبجتَلاا ٍٛث قشفنا – ناسدلاا -تنا ضٛكش 00 0 -00 نا لبدًنا ٙف ِبجتَلاا ٙع 00 0 -00 -ِبجتَلاا خًْٛأ ٖذن ىكز 00 0 -00 -خصلاخ 00 َٙبثنا مصفنا وذمنا حشك ٙف ىٛكستنا : 0 -0 -ىٛكستنا فٚشؼت 01 0 -0 -خظبٚشنا ٙف ِسٔدٔ ىكسنا 01 0 -0 -وذمنا حشك خظبٚس ِبدتا ىكسنا دبجخأ 01 0 -0 -خجتشنأ خخسذنا ثٛز ٍي وبكسنا عإَأ 00 0 -0 وذمنا حشك ىكز دبفصٔ صئبصخ 31
0 -0 -ىكسنا داذػلا خٛعبعلأا خٛجٚسذتنا دبجهطتًنا 00 0 -0 دلاٚضُتنأ دبٛلشتنا 00 0 -0 -وبكسنا ٍٕٚكت 00 0 -0 -خُدهنا ِبدتا وبكسنا دبجخأٔ قٕمز 00 0 -01 وذمنا حشك ٍَٛإل ٙف حذٚذخ دلاٚذؼت 00 0 -00 -وذمنا حشك ٙف حذٚذدنا ىٛكستنا ٍَٛإل طؼث 00 : َٙبثنا ةبجنا َٙاذًٛنا تَبدنا خَٛاذًٛنا داءاشخلاأ ثسجنا خٛدُٓي : لٔلأا مصفنا 0 -0 -ثسجنا خٛدُٓي 00 0 -0 -ثسجنا خُٛػٔ غًتدي 00 0 -0 -ثسجنا داشٛغتي 00 0 -0 -ثسجنا دلابدي 00 0 -0 -ثسجنا دأدأ 00 0 -0 -خٛئبصزلاا مئبعٕنا 00 0 -0 -سبجتخلان خًٛهؼنا ظعلأا 00 0 -0 ثسجنا دبثٕؼص 00 حئبتُنا مٛهستٔ ضشػ : َٙبثنا مصفنا 0 -0 ضشػ حئبتُنا مٛهستٔ 47 0 -0 -دبخبتُتعا 01 0 -0 -دبٛظشفنا خشلبُي 01 0 -0 -دبٛصٕتٔ دبزاشتلا 00
0 -0 -خيبػ خصلاخ 00 0 -0 -غخاشًنأ سدبصًنا 00 0 -0 -كزلاًنا 00
1 0 خيذمي : ٕحغٗلاج زح٤ق ٢ك حٜٔٓ جسٝد دؼِض ٢طُج س٤غلُ٘جٝ س٤ِوؼُج شح٤ِٔؼُج ٟذقج ٙحرطٗلاج ،س٤ضح٤كُج قهجُٞٔج خحؼ٤طعج ٍلاخ ٖٓ يُرٝ ،سفحخ سلقذ ٢مح٣شُجٝ سٓحػ سلقذ ٖٓ ٙحرطٗلاج َذ .حٜٜٔكٝ حًٜجسدج سػشعٝ ،سلِطخُٔج س٤مح٣شُج دؼُِج قهجٞٓ ٍلاخ يُزًٝ سهلاػ حُٜ ٢طُج سُٜٔٔج شحػٞمُٞٔج خسذُٔجٝ دػلاُج ٖٓ ٌَُ ٢ًشكُج ءجدلأحذ زشؽحرٓ ّحٌكُج َ٤ٛأضٝ ٖ٤رػلاُج س٣حػسٝ ،شجصحؿٗلاج ن٤وكض ٢ك جشغإٓ جسٝد دؼِ٣ ع٤ق ٌْكُجٝ س٤مح٣شُج شجءحوُِج زسجدجٝ ،شحػحٔؿُج زدح٤وُ ٖ٤ذسذُٔجٝ ةفلتخملا (Wilmore & Costill, 2008, p. 51) ،ىفطصملا( 0221 ةحفص ، 31 ) ،يولادجملا( 9109 ) ٌ هابتنلاا تاٌوتسملا ىلعأ ىلا لوصولل مكحلا لٌهأت ًف امهم ارود بعل نم هل امل ،ةفلتخملا بعللا فلاوم للاخ تارارملا ذاختا ًف ةعرسلاو ،ءادلأا ًف ةلدلا ىلع رٌثأت تتشتلا ناف نلذ نم سكعلا ىلعو ،ًضاٌرلا مكحلا ماهم نم ًساسأ ءزج ًه ًتلاو هتراداو هئادأ ىوتسم ضافخنا ًف ًسٌئر ببسو ،مكحلا تارارل ىلع ًبلس رٌثأت هل عملا نمو ،بعلملا لخاد تلاهؤمب طمف طبترٌ لا مٌكحتلل هترادا ًف مكحلا نامتا نأ مول ٌلاعلا ةٌندبلا ةلاٌللاو ،هباعٌتساو نوناملا طفح ىلع مكحلا ةردمم اضٌا لب ،ة هابتنلاا نٌبردملا ،نٌبعلالا نولس ةظحلام ىلع اردال هلعجت ةٌلمع ةٌلمعك دجاوتلاو رٌهامجلاو ملا تالوأ لك ًف بسانملا بعللا ناكم ًف هجضن ،هتاردل هب حمسٌ امب ،ةاراب .هتاربخو ،نوتجنٌكرت(رٌشٌ ثٌح 9111 رٌصل هتعٌبطب وهف ،دودح هل هابتنلاا نأ نم ) دٌزتلا ناسنلاا ىدل هابتنلاا ةرتف نأ يأ دملأا نع 91 -11 ةول تناك امهم ،ةمٌلد رورم عم ىشلاتٌ زٌكرتلا ًف رارمتسلاا ناف ،زٌكرتلا ىلع هتردلو ،هٌدل هابتنلاا اهجلااو بعتلاب روعشلا ةلاح ًف نلذكو تلولا تاساردلا ضعب جئاتن تحضوأ دلو ،د
2 ؤملا للاخ نم متٌ ًضاٌرلا قوفتلا نأ و ًسفنلا كفاوتلاو ةٌنهذلا تلاه لوطلأ هابتنلاا .تلااعفنلاا ًف مكحتلاو ةرطٌسلاو رارمتسلااو ةنكمم ةٌنمز ةرتف ىلع ذوحتسٌ ًكل ةٌجٌتارتسلاا بٌلاسلأا ضعب مادختسا مكحلا ىلع اذل ةجاحلا نأ ىرٌ ضعبلا نأ نم مغرلا ىلعو ،بعللا نمز ةرتف للاخ لماكلا هابتنلاا عتلا ةلحرم ءانثأ دودحم نوكٌ دل هابتنلاا ىلا ةجاحلا نأ لاا ،ًجراخلا رٌثملا ىلع فر للخ يأ ناف ًلاتلابو ،تامولعملا ةجلاعم لحارم نم ىلولأا ةلحرملا لثمٌ هابتنلاا ىلا ةباجتسلااو عاجرتسلااو نٌزختلا تاٌلمع ىلع ابلس رثؤٌ دل هابتنلاا ةٌلمع ًف زجع وأ (shmidt & lee, 2011, p. 84) ذاختا ًف هتردل ىلع دمتعٌ ةٌضاٌرلا تاسفانملا ةرادا ًف مكحلا حاجن نا
لاع زٌكرت ةراهمو ةءافك هنم بلطتٌ ًلاتلاب اذهو ،ةٌناثلا نم ءزج ًف مٌلسلا رارملا رٌشٌو ،ناملأا رب ىلا ةسفانملاب لوصولل (Butlynk & Helsen, 2004, p. 98)
نم ًلاوح ظحلاٌ مكحلا نأ 013 ًلاوح نع ىضاغتٌ امك ،ةارابملا ًفرارل 911 لدعمب يأ ةارابملا ةعرس عامٌا ىلع نلذ رثؤٌ لا ىتح اضٌأ رارل 1 -4 ًف رارل .ةمٌلدلا ةراهمو نم اٌلك ادامتعا مدملا ةرك ماكح هٌلع دمتعٌ اٌسٌئر ابلطم هابتنلاا لا فورظ ةراداو ،نوناملا حور كٌبطت للاخ مكحلاو ،ةظحلب ةظحل ةٌضاٌرلا تاءامل بٌلاسلأا دحأ هابتنلاا زٌكرت ةراهمف ًلاتلابو ،بعلملا ًف ةٌئاضل ةطلس ىلعأ وه .لداع لكشب ةارابملا جارخلإ ةلداع ةروصب نوناملا كٌبطت ًف ةدعاسملا بناجلا نٌبناج ىلا ثحبلا مٌسمت مت لصفلا نٌلصف نم نوكتٌ يذلا يرظنلا لولأا ورارملا ذاختا ىلا انلرطت ةرك ًف مٌكحتلا نع انملكت ًناثلا لصفلاو هابتنلاا .مدملا
3 لا نٌلصف نم نوكتٌ يذلا ًمٌبطتلا بناجلا تاءارجلااو ثحبلا ةٌجهنم لولاا لصف . اهتشلانمو جئاتنلا لٌلحت ًناثلا لصفلاو ةٌنادٌملا صو رٌخلاا ًفو تاجاتنتسلاا صعبو ةمتاخ ىلا ان . تاحارتللااو 2 -ثسجنا خهكشي : سهحغذ حٛشػًأ ٖٓ ًجءذذ س٤ٓٞ٤ُج ح٘ضح٤ق سٞٓأ سكحٌذ ًحطرضشٓ ًح٤عحعأ جءضؾ سجشوُج شرطؼ٣ حٜذ ّٞو٣ س٤ِوػ س٤ِٔػٞٛٝ سرغطٌُٔج سِٓٞؼُٔج ٠ِػ ضٌضش٣ ٞٛٝ ًجذ٤وؼض حٛشػًأ ٠ُئ ًلاٞفٝ زّذػ ٖ٤ذ ٖٓ ٖ٤ؼٓ ٍٞه ٝج ٖ٤ؼٓ َؼلذ ّح٤وُج سو٣شه سح٤طخلا ءشُٔج غٓ سٌ٘ٔٓ شجسح٤خ ءجس٥ج ٝج سٔ٤ِغُج مشطُج ٝج زدٞؾُ٘ٔج فجذٛلأج ٕح٤قلأج دِؿأ ٢ك سحرطػلاج ٖ٤ؼذ زخلأج ،ْ٤ٛجشذج( دٛرٝ ،سجشوُج رحخضج ٖٓ فذٜ٣ جرحٓ دذكض ٢طُج سجشوُج زخطٓ س٤قخؾُ سرعحُ٘ٔج 8221 حٓ سٌِؾٓ َكُ سقحطُٔج َتجذرُج ٖغقلأ س٣سح٤طخج س٤ِٔػ سجشوُج سػح٘ف ٕج ) . دٛرٝ ،شجدح٣ضُج( 8001 ) ٞٛ حٛزخأ ٠ِػ سرضشطُٔج دهجٞؼُجٝ شجسجشوُج ْ٤٤وض ٕئ سجشوُج رحخضج ٖغق ٠ِػ د٣سذطُِ زش٤رً س٤ٔٛأ ٠ُٞض رئ ؛سجشوُج س٣شظٗ ّحٔطٛج عٞمٞٓ ٢ك جسجشه زخط٣ ٕأ ؼحطك٣ ٌْكُج ٕج س٤مح٣شُج شحغكحُ٘ٔج ٢ك سجشوُج رحخضج س٤ٔٛأ دجدضضٝ ٌٖ٣ ُْ جرئ سجشوُج جزٛٝ جذؾ ش٤قه ٖٓص س٤رِع ؽتحطٗ ٠ُئ ١دإ٣ ٕأ ٌُٖٔٔج ٖٓ حعٝسذٓ ّحُٜٔج شطخجٝ دؼفأ ٖٓ ذؼضٝ س٣ٞ٤ق س٤ِٔػ سجشوُج رحخضج س٤ِٔػ ٕاك جزُ ٖ٤و٣شلُج نكذ ُج ٠ِػ زحؤُِج .ٌْك ٢ٗحؼ٣ ذوُج زشً ّحٌق + ٟٞطغٓ ٢ك شغإض زدذؼطٓ ٝ سلِطخٓ شحهٞـم ٖٓ ّ ح٘غأ ءجدلأج ٟٞطغٓ ذ٤ؼف ٠ِػ ٝأ ٙسٞطض ذ٤ؼف ٠ِػ ءجٞع ٌْكُج سغكحُ٘ٔج ش٤ع ء .س٤مح٣شُج صطؾضٝ ٙض٤ًشض ٠ِػ شغإ٣ ١زُج شٓلأج س٤غلٗ شحهٞـنُ ّحٌكُج كشؼط٣ ٌْكُج ٠ِػ سؼهجُٞج شحهٞـنُج َػٔطضٝ ،سغكحُ٘ٔج ذؼذ ٝأ ءح٘غأ ٝأ َره ءجٞع ٚٛحرطٗج ٖ٤رػلاُج حٜررع شحهٞـم ٠ُج سكحمج ،٢مح٣شُج ّلاػلاجٝ ش٤ٛحٔؿُج حٜررع شحهٞـنذ
4 جٝ سغكحُ٘ٔج ش٤ع ءح٘غأ سطِع ٠ِػ ش٤غأطُِ سو٣حنٓٝ صجضطذج ٌَؽ ٠ِػ ٌٕٞض حٓ زدحػ ٢طُ ،ٌْكُج َ٣حكض ٝأ ٚكسحؾٓٝ ءجضؿُج مٝذ٘ف َخجد سعحغكُج نهحُ٘ٔج ٢ك دػلاُج َ٤ػٔضٝ ٟشؿٓ ٠ِػ زشط٤غُجٝ ض٤ًشطُج ٠ِػ زسذوُج ٙذولض يؽ سُحكذ ٌْكُج َؼؿض ٢طُجٝ زسذوُج ٢ك شغإضٝ ،سغكحُ٘ٔج سك٤كقُج شجسجشوُج رحخضج ٠ِػ . زشً غهجٝٝ ّحٌكُج حُٜ كشؼط٣ ٢طُج س٤ٔ٤ٌكطُج ءحطخلأُ ح٘طظقلآ ذؼذ جزٛٝ ّذوُج حٓٝ س٣شتجضؿُج ّحٌق غٓ سِذحوٓ ءجشؾج ٠ُج حِ٘ؼؾ ،ْ٤ٌكطُج ٟٞطغٓ ٠ِػ ورخض ٖٓ ٚؾ٤ؼض ش٤غأض ٟذٓ سكشؼُٔ .ّحٌكُج ٠ِػ ٕح٤رطعج غ٣صٞضٝ شٌغؼٓ سطذجس ّذوُج زشً ض٤ًشض جزٛ .سجشوُج رحخضج َػ ٙحرطٗلاج ُج ـشطٗ حِ٘ؼؾ حٓ َٛ : عكرُِ ٢غ٤تشُج ٍؤحغط ٙحرطٗلاُ ٢ك ٢ذحؿ٣ج سٝد ٟذُسجشوُج رحخضج ق ّذوُج زشً ّحٌ خٛػشفنا خهئعلأا : -ّذوُج زشً ّحٌق ٟذُ سجشوُج رحخضج ٢ك ٢ُحؼُج ٙحرطٗلاج شغإ٣ َٛ مٝشك ذؾٞ٣ َٛ شجر س٤تحققج سُلاد ّحٌكُج ٖ٤ذ / ١ٜٞؾ ( سؾسذُج ش٤ـطُٔ حؼرض ) ٢تلاٝ 10 أ ثسجنا فاذْ : -ذ٣ذكض ش٤غأض طح٤ه ٙحرطٗلاج ّذوُج زشً ّحٌق ٟذُ سجشوُج رحخضج ٠ِػ -مٝشلُج سكشؼٓ ّحٌكُج ٖ٤ذ ) ٢تلاٝ / ١ٜٞؾ ( سؾسذُج ش٤ـطُٔ حؼرض 10 ثسجنا دبٛظشف : ثسجهن خيبؼنا خٛظشفنا -٢ك ٢ذحؿ٣ج سٝد ٙحرطٗلاُ ّذوُج زشً ّحٌق ٟذُ سجشوُج رحخضج خٛئضدنا دبٛظشفنا -ش٤غأض طح٤ه دذك٣ شٌغؼٓ سطذجس ّذوُج زشً ّحٌق ٟذُ سجشوُج رحخضج ٠ِػ ٙحرطٗلاج -ُلاد شجر مٝشك ذؾٞ٣ س٤تحققج س ّحٌكُج ٖ٤ذ / ١ٜٞؾ ( سؾسذُج ش٤ـطُٔ حؼرض ) ٢تلاٝ
5 10 -دبسهطصًنا : ِبجتَلاا : attention ٟشخلاج شح٤ِٔؼُج ٚ٤ِػ ٠٘رض ع٤ق ،د٣سذطُجٝ ِْؼطُِ سُٜٔٔج س٤ِوؼُج شجسحُٜٔج ذقأ ٙحرطٗلاج عٞمٞٓ ٍٞق َوؼُج ض٤ًشض ٠ِػ زسذوُج ٢ك َػٔطضٝ غهٞطُجٝ شًزطُجٝ ش٤ٌلطُجٝ ىجسدلإحً (سٞؼؾُج ٢ك ءحوطٗلاج ن٣شه ٖػ ٖ٤ؼٓ 9100 ; Lee Schmidt ) ٚكشؼ٣ (Martens, 1987, p. 82) ٠ِػ ٚط٤رػضٝ ٙحرطٗلاج ن٤٤نض " ٚٗأ ٠ِػ ٙحرطٗلاج لاج ٝأ ،ٖ٤ؼٓ ش٤ػٓ " دذكٓ ش٤ػٓ ٠ِػ ٙحرطٗلاحذ ظحلطق فٚشؼتنا ٙئاشخلاا : ٠ِػ زسذوُحذ ض٤ٔض حًِٔ ٙحرطٗلاج سحرطخج ٢ك ٟٞقوُج سؾسذُج ٠ِػ َقك٣ ١زُج ٌْكُج حًِٔٝ ،ْ٤ٌكطُج ءح٘غأ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٍد حًِٔ ٙحرطٗلاج سحرطخج ٢ك ٌْكُج شحؾسد صنلخٗج .ٙحرطٗلاج ض٤ًشض شجسحٜٓ ٠ِػ د٣سذطُِ ٚطؾحق ٠ِػ يُر خغن ساشمنا ربختا : َؼؾ ٙح٘ؼٓٝ زخضج َؼلُج ٖٓ رحخضج ٖ٤٤تضؾ ٖٓ سٌٗٞطٓ سًِٔ ٞٛ سجشوُجٝ ٚ٤نٔ٣ ١أشُج ش٤ؾ٣ٝ ،ٙءحنٓج ئِ٣ ٖٓ ،ّ.أ.شٔػ( 9113 سكلف ، 009 ) ١أ ١أشُج دحٔطػج ٚٗأ ٠ُج .ٙرحخضج بزلاطصا : ذؼذ حٓ قهٞٓ ٢ك ٖ٤ؼٓ ٌْق سجذفج ٠ُج فذٜض س٣شٌك س٤كشؼٓ س٤ِٔػ ٞٛ ٝأ ،حٜػحرضج ٌٖٔ٣ ٢طُج سلِطخُٔج َتجذرُِ ن٤هذُج ـكلُج سح٤طخج َتجذذ ْ٤٤وض ذؼذ ٖ٤ؼٓ َ٣ذذ (. س٘٤ؼٓ شحؼهٞطُ حوكٝ سلِطخٓ 920 p. , 9109 , Susan ) ٚكشؼ٣ ،١ذؿٓ( 9111 ) حٓ قهٞٓ ٢ك سقحطُٔج َتجذرُج ٖ٤ذ ٢ػجُٞج سحرطخلاج س٤ِٔػ ٚٗأذ ٝأ َ٣ذذ ًَ ٠ِػ سرضشطُٔج ؽتحطُ٘ج سعجسد ذؼذ .حٜو٤وكض دجشُٔج فجذٛلأج ٠ِػ حٛشغأٝ سح٤خ وبكسنا :
6 غ٤ٔؾ ٢ك سمح٣شُج ٕٞٗحه ن٤رطض ٠ِػ شح٣سحرُِٔ ْٜضسجدج ءح٘غأ ِٕٞٔؼ٣ ٖ٣زُج ْٛ سقحغُج ٌْق ( ؿحخؽأ سؼذسأ ٖٓ ٌٕٞٗٞط٣ٝ ٖ٤رػلاُج سٓلاع ٠ِػ ظحلكُج غٓ فٝشظُج -ٖ٣ذػحغٓ ٖ٤ٌق غٓ ٕٝحؼطُحذ زجسحرُٔج زسجدج ٢ٛ ٢غ٤تشُج ٌْكُج سطِعٝ ) غذجشُج ٌْكُج ءحنطهلاج ذ٘ػٝ ٖ٣ذػحغُٔج ٖ٤ٌٔكُج س٤تحٜٗ ٚضجسجشه ٌٕٞضٝ غذجشُج ٌْكُج غٓ ،سحطخٓ( 0233 سكلف ، 20 ) 0 -خمثبغنا دبعاسذنا : خعاسذنا 10 : ( ٕٝشخأٝ ١شٛحه سعجسد 9100 س٣شقرُج شجسحُٜٔج سٗسحؤُ سعجسذُج صكذٛ ) .سجشوُج غ٘ف ٢ك حٜطٔٛحغٓ ٟذٓٝ ٌْكُج زشرخ غٓ ٕٞػقحرُج ّذخطعج ْٜٔ٤غوض ْض ع٤ق ٢ر٣شؿطُج ؽُٜ٘ٔج ْ٤٤وطُِ سحرطخج دغق ٖػ ْنض سكؾحٗ سػٞٔؿٓ ،ْٜ٘٤ذ سٗسحؤُِ ٖ٤طػٞٔؿٓ ٠ُج ّذوُج زشً شح٣سحرُٔ ٞ٣ذ٤لُج ن٣شه ( َنكأ 01 ( ْنض سػٞٔؿٓٝ سجشوُج غ٘ف ٢ك ٕٞكؾحٗ ّحٌق ) 01 ش٤ؿ ّحٌق ) ٖ٤٤ُٝذُج ٝ ٖ٤٤٘هُٞج ّحٌكُج ٖٓ ْٜؼ٤ٔؾٝ سجشوُج غ٘ف ٢ك ٕٞكؾحٗ ـٝجشطض ٖ٣زُج ( ْٛسحٔػأ 10 -49 ،س٣شقرُج زشًجزُج ( س٣شقرُج شجسحرطخلاج ص٘ٔنض ذهٝ ،س٘ع ) . ) ٖ٤ؼُج ؼٓس سًشق ،فجشطػلاج سػشع ،١شقرُج َؼلُج دس ٖٓص ش٤ؿ سػٞٔؿُٔج ٖٓ َنكأ صٗحً سكؾحُ٘ج سػٞٔؿُٔج ٕأ ؽتحطُ٘ج شسحؽأٝ ءجدلأج ض٣ضؼض ٢ك ش٤رً سٝد س٣شقرُج شجسحُِٜٔ ٕأٝ ،سكؾحُ٘ج ٠فٝأٝ ،سجشوُج غ٘فٝ . خحرؾُج ّحٌكُحذ ّحٔطٛلاج زسٝشنذ ٕٞػقحرُج خعاسذنا 10 : ( ١ٝلاذؿُٔج سعجسد 9109 ٢ك ّذوُج زشً ّحٌق ءجدأ ْ٤٤وض ٠ُج فشؼطُِ صكذٛ ٢طُجٝ ) ( حٜٓجٞه س٣ذٔػ س٘٤ػ ٠ِػ سعجسذُج ص٣شؾأ يُر ن٤وكطُٝ ،زضؿ عحطه شحظكحكٓ 91 )
7 ( ْٜ٘ٓ ،حٌٔق 01 ( ٝ سقحع ٌْق ) 01 ٢ك ٕٝذٔطؼُٔج ّحٌكُج ْٛٝ ٖ٣ذػحغٓ ّحٌق ) .ّذوُج زشٌُ ٢٘٤طغِلُج دحكضلاج .عقحرُج ْ٤ٔقض ٖٓ ّذوُج زشً ّحٌق ءجدأ ْ٤٤وض طح٤وٓٝ ،٢لفُٞج ؽُٜ٘ٔج ّجذخطعج ْض ورضشُٔج سح٤ؼُٔج ٕأ فنط٣ يُزًٝ ،جذؾ جذ٤ؾ ٕحً ّحٌكُج ءجدأ ْ٤٤وض ٕأ ؽتحطُ٘ج ششٜظأٝ ج َطقج ٖ٣ذػحغُٔج غٓ ٕٝحؼطُحذ زجسحرُٔج ٠ِػ زشط٤غُحذ ورضشُٔج سح٤ؼُٔجٝ ،٠ُٝلأج سرضشُٔ سهذُحذ ورضشُٔج سح٤ؼُٔجٝ ،سػُحػُج سرضشُٔج س٤ٗذرُج سهح٤ُحذ ورضشُٔج سح٤ؼُٔجٝ ،س٤ٗحػُج سرضشُٔج سؼذجشُج سرضشُٔج سجشوُج رحخضج ٢ك خعاسذنا 10 : ٢ٗحٛ سعجسد ( 9101 ٞطغٔذ سُحكُج نِه سهلاػ ٠ِػ فشؼطُِ سعجسذُج صكذٛ ) ءجدأ ٟ خِٞعأذ ٢لفُٞج ؽُٜ٘ٔج عقحرُج ّذخطعج ،ّذوُج زشٌذ دجذـذ سظكحكُٔ ٖ٣ذػحغُٔج ّحٌكُج .سُدحرطُٔج شحهلاؼُج ( ٠ِػ عكرُج س٘٤ػ صِٔطؽج 91 ( َفأ ٖٓ حٌٔق ) 13 ْض ٖ٣ذػحغُٔج ّحٌكُج ٖٓ ) ٖٓ س٤مح٣شُج سغكحُ٘ٔج نِه طح٤وٓ عقحرُج ّذخطعج حًٔ ،س٣ذٔؼُج سو٣شطذ ْٛسح٤طخج سحٓ ْ٤ٔقض زسحٔطعج ٠ُج سكحملإحذ ١ٝلاػ س٤ذشؼُج ٚضسٞف ذػأ ١زُج ٕٝشخأٝ ض٘ض .ْ٤٤وطُِ ّحٌكُج ءجدأٝ سُحكُج نِه ٖ٤ذ س٤تحققج سُلاد شجر سهلاػ دٞؾٝ ؽتحطُ٘ج ششٜظأ ّحٔطٛج ٠ِػ عقحرُج حٜرك جضػ ٢طُجٝ سل٤ؼنُج نِوُج ٟٞطغٓ ؽتحطٗ ٍلاخ ٖٓ ٖ٣ذػحغُٔج ِ٣ٞطُج زشرخُجٝ ّحٌكُحذ ٢هجشؼُج دحكضلاج نِوُج ٟٞطغٓ ٕأ ع٤ق ،ّحٌكُج حٜذ غطٔط٣ ٢طُج س .ق٤ؼم خعاسذنا 10 : ٟذُ سجشوُج رحخضحذ حٜطهلاػٝ س٤غلُ٘ج هٞـنُج " َمحك محمدٝ ٖ٤غق دٞرػ َٓحً سعجسد ٢ُح٣د سؼٓحؾ " س٤هجشؼُج س٣ذٗلأج ءحعؤس لؼذ 9104 / 9101
8 ٠ِػ سعجسذُج ءجشؾج ْض 091 ٠ِػ سعجسذُج ٢ك ذٔطػج ع٤ق ١دحٗ ظ٤تس ٢لفُٞج ؽُٜ٘ٔج شحِٓٞؼُٔج غٔؾ ٢ك َٔؼطعجٝ س٤هحرضسلاج سهلاؼُج خِٞعأذ : شجسحٔطعج س٤قخؾُج سِذحؤُج شحٗح٤رُج غٔؿُ -.س٤غلُ٘ج هٞـنُجٝ سجشوُج رحخضج طح٤وٓ لذ ٟذُسجشوُج رحخضجٝ س٤غلُ٘ج هٞـنُج ٖ٤ذ سهلاؼُج ٠ِػ فشؼطُج ٠ُج سعجسذُج صكذٛ .س٤هجشؼُج س٣ذٗلأج ءحعؤس ٕحػقحرُج ّحه ؽتحطُ٘ج طحعأ ٠ِػٝ س٤تحققلاج شلآحؼُٔج ءجشؾج ْغ شجسحٔطعلاج غ٣صٞطذ .سجشوُج رحخضج س٤ِٔػ ٢ك س٤غلُ٘ج هٞـنُج ش٤غأض ششٜظأ شح٤فٞطُجٝ شحؾحط٘طعلاج : س٤هجشؼُج س٣ذٗلأج ءحعؤس لؼذ ٟذُسجشوُج زخأ ٢ك س٤غلُ٘ج هٞـنُج ش٤غأض -٢غلُ٘ج دٗحؿُج زحػجشٓ ٠ُج فذٜض ؽٓجشذ غمٝ خعاسذنا 10 : ( درُج ٠لطقٓ شكع سعجسد 9104 ٙحرطٗلاج ض٤ًشض س٤ٔ٘طُ ٢ر٣سذض ؽٓحٗشذ شغأ " ) ز٤ٓلاض 01 -09 " س٤مح٣شُج س٤ذشطُج طسد ٍلاخ س٘ع ٖٓ سٌٗٞٓ س٘٤ػ ٠ِػ سعجسذُج ءجشؾج ْض 19 ٢ك ٢تجذطذلاج ْ٤ِؼطُج سِقشٓ ز٤ٓلاض ٖٓ ز٤ِٔض ٔ٤غوض ْضٝ ٖ٤غ٘ؿُج لاً ٠ِػ س٘٤ؼُج صِٔطؽج ع٤ق ،س٤هرلاُج ٖ٤طثكحٌطٓ ٖ٤ط٘٤ػ ٠ُج ْٜ .سطذحظٝ س٤ر٣شؿض ٢ِروُج سحرطخلاج عقحرُج ٟشؾأٝ ،عكرُج سؼ٤ره ٚطٔتلأُ ٢ر٣شؿطُج ؽُٜ٘ٔج ّذخطعج سػٞٔؿُٔج ٠ِػ ٢ر٣سذطُج ؽٓحٗشرُج ن٤رطض ذؼذٝ ، خٌٞعحطخطُج سحرطخج ّجذخطعحذ شٔطعج ١زُجٝ س٤ر٣شؿطُج 15 ٤طػٞٔؿُٔج لاٌُ ١ذؼرُج سحرطخلاج ءجشؾج ْغ غ٤ذحعأ ظل٘ذ ٖ . ٢ِروُج سحرطخلاج شجءجشؾج
9 ٠ِػ ٢ذحؿ٣ج ش٤غأض ٝر سػقحرُج ٚضذٔطػج ١زُج ٢ر٣سذطُج ؽٓحٗشرُج ٕأ ٠ُج عكرُج َفٞض ذهٝ (شٔؼذ س٤تجذطذلاج سعسذُٔج ز٤ٓلاض ٟذُ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض 01 -09 ض٤ًشض س٤ٔ٘ض ٕجٝ س٘ع ) ،س٤ٓحٓلأج سؾشقذُج صحؿٗلإج س٤ٔ٘ض ٠ِػ ذػحغ٣ ٙحرطٗلاج ّذؼُ سكحمج .صحؿٗلاجٝ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٠ِػ ز٤ٓلاطُج ظ٘ؾ ش٤غأض دٞؾٝ .ٙحرطٗلاج ض٤ًشض زدح٣ص ٠ِػ َٔؼ٣ ١زُج ٢ر٣سذطُج ؽٓحٗشرُج ّجذخطعحذ عكرُج ٠فٝأ ذهٝ .سعسذُٔج ٢ك س٤مح٣شُج ؽٓجشرُحذ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٍحخدجٝ فجذٛلأج شجر زش٤ـقُج خحؼُلأحذ ّحٔطٛلاجٝ ْٜنؼذ ٖػ شح٘رُج ٝ ٖ٤٘رُج ٍضػ ّذػ . س٤ِوؼُج شجسذوُجٝ س٤٘ٛزُج خعاسذنا 10 : ٢كٞػ قعٞ٣ فسحػ رحؼٓ سعجسد س٘ع 9105 ٟٞطغٓٝ نِوُج ٟٞطغٓ ٖ٤ذ سهلاؼُج " " س٤ذشـُج سلنُج ّذوُج زشٌُ ٢٘٤طغِلُج دحكضلاج ّحٌق ٟذُ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٟذُ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٟٞطغٓٝ نِوُج ٟٞطغٓ ٖ٤ذ سهلاؼُج ٠ِػ فشؼطُِ سعجسذُج صكذٛ ّحٌق ٟٞطغٓ ٢ك مٝشلُج ٠ِػ فشؼطُج يُزًٝ .س٤ذشـُج سلم ٢ك ٢٘٤طغِلُج دحكضلاج ٢ك ؿحقطخلاجٝ ْ٤ٌكطُج ٢ك زشرخُج شجش٤ـطُٔ حؼرض ٙحرطٗلاج ض٤ًشضٝ نِوُج ٖ٤ذ سهلاؼُج .ٌْكُج سؾسدٝ ْ٤ٌكطُج ص٣شؾأٝ ،عكرُج شلاؤحغض سؼ٤ره ٚطٔتلأُ ٢كغُٔج ٢لفُٞج ؽُٜ٘ٔج عقحرُج ّذخطعج س٘٤ػ ٠ِػ سعجسذُج ( حٜٓجٞه 31 ٢٘٤طغِلُج دحكضلاج ٟذُ ٖ٣ذٔطؼُٔج ّحٌكُج ٖٓ ٌْق ) ( ٖ٤ػصٞٓ 11 (ٝ سقحغُج ّحٌق ) 41 سٗحرطعلاج عقحرُج ّذخطعج حًٔ ،ٖ٣ذػحغٓ ّحٌق ) ِّٞؼُِ س٤تحققلاج ّصشُج ؽٓحٗشذ سطعجٞذ شحٗح٤رُج َ٤ِكض ْض ذهٝ ،شحِٓٞؼُٔج غٔؿُ زجدأً ( س٤ػحٔطؾلاج spss .)
10 ٟٞطغٓ ٕأ ؽتحطُ٘ج ششٜظأٝ حظلخ٘ٓ ٕحً ّذوُج زشٌُ ٢٘٤طغِلُج دحكضلاج ّحٌق ٟذُ نِوُج ( ٚطرغٗ صـِذ ذوك 49.4 % حٜٔ٘٤ذ سهلاؼُج صٗحًٝ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض زدح٣ص ٢ك ْٛحع ذهٝ ) .س٤ذحؿ٣ج س٤غٌػ ( ٚطرغٗ صـِذ ذوك حؼلضشٓ ٕحً ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٟٞطغٓٝ 33.3 % .) ّحٌقٝ سقحغُج ّحٌق ٖ٤ذ س٤تحققج سُلاد شجر مٝشك دٞؾٝ ّذػ ؽتحطُ٘ج ششٜظأ حًٔ ّحٌق فُحقُ نِوُج ٟٞطغٓ ٢ك مٝشك ذؾٞض حٔ٘٤ذ .ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٟٞطغٓ ٢ك ٖ٣ذػحغُٔج .ٖ٣ذػحغُٔج نِؼطض ٢طُج س٤ر٣سذض شجسٝد ذوػٝ ّحٌكُحذ ّحٔطٛلاج زسٝشنذ عقحرُج ٢فٞ٣ ٚ٤ِػٝ سجشٔطعحذ ٢غلُ٘ج دٗحؿُحذ .س٤ُحُٔج شحثكحٌُٔجٝ ضكجٞكُحذ ّحٔطٛلاج ٠ُج سكحملإحذ .ْٛجٞطغٓ ش٣ٞططُ ّحٌكُج َػ فجشطقلاج ن٤رطض زسٝشمٝ خعاسذنا 10 : س٘ع سٞقُ٘ٔج س٘٣ص سعجسد 9105 " سجشوُج رحخضج زسحٜٔذ ٚطهلاػٝ ءحًزُج " .سجشوُج رحخضج زسحٜٓ ٖ٤ذٝ ءحًزُج سؾسد ٖ٤ذ سهلاؼُج سكشؼٓ ٠ُج سعجسذُج صكذٛ خطعج شحعجسذُِ سٔتلآ شػًلأج ؽُٜ٘ٔج ًٚٗٞ ٢ِ٤ِكطُج ٢لفُٞج ؽُٜ٘ٔج عقحرُج ّذ .س٤لفُٞج : ثسجنا دأدأ ٖكجس طح٤وٓ ّذخطعج سقهحُ٘ج ٍحٌؽلأج سٌِٔض ٠ِػ ٙشٛٞؾ ٢ك ّٞو٣ طح٤وٓ ٞٛٝ ءحًزُِ رحخضج سحرطخج ّذخطعجٝ .ٍحٌؽلأج يِض حٜ٤ِػ ّٞوض ٢طُج س٤غ٤تشُج سهلاؼُج ىجسدحذ يُرٝ ْكِٓ ٕحرؽ عقحرُج ٙدجذػأذ ّحه ١زُج سجشوُج 9101 ق٤ع سٞطًذُج طح٤وٓ ٠ِػ دحٔطػلاحذ .سجشوُج رحخضلا ٕٝذرػ ٖ٣ذُج : عكرُج س٘٤ػ
11 ض ٖٓ سلُإٓ س٤تجٞؾػ س٤وره س٘٤ػ دكع ْ 190 س٤ِٔؼُجٝ س٤ذدلأج شح٤ٌُِج ٖٓ دُحه .نؾٓد سؼٓحؿذ : حئبتُنا .سجشوُج رحخضج ٠ِػ زسذوُج ٖ٤ذٝ ءحًزُج سؾسد ٖ٤ذ س٤تحققج سُلاد شجر سهلاػ ذؾٞض سجشوُج رحخضحذ ْٜضجسحٜٓ ش٣ٞطض ٠ِػ خحرؾُج زذػحغُٔ س٤ر٣سذض ؽٓجشذ غمٝ جسذُج ٖٓ ذ٣ضُٔج ءجشؾج َػٓسجشوُج رحخضلا سلِطخُٔج دٗجٞؿُج ٠ِػ ءٞنُج ٢وِض ٢طُج شحع .ظلُ٘حذ سوػُج ،س٤قخؾُج ؤٗ ،١دحقطهلاج ٟٞطغُٔج سعجسد خعاسذنا 10 : " س٘ع ٍلاذ ٢ُِٜٞؽ سعجسد 9105 )ض٤ًشطُج زذق ( ٙحرطٗلاج سؾسد ٠ِػ نِوُج ش٤غأض " " س٤مح٣شُج سغكحُ٘ٔج ءح٘غأ ْغوُج ١دجٞٗ لؼرُ س٤ٗجذ٤ٓ سعجسد ٖٓ َهأ زذٌ٤ٌع س٣لاٝ ٢كشؾُج 02 س٘ع ٙحرطٗلاج ٠ِػ شغإُٔجٝ َهشؼُٔج نِوُِ س٤رِغُج شحعحٌؼٗلاج سكشؼٓ ٠ُج سعجسذُج صكذٛ . سغكحُ٘ٔج ٍلاخ ّذوُج زشً ٢رػلا دٝدشٓٝ حٜٓجٞه س٘٤ػ َػ ،عكرُج سؼ٤ره ٚطٔتلأُ يُرٝ ٢لفُٞج ؽُٜ٘ٔج ّذخطعج 41 ْض .دػلا َػٔض س٤تجٞؾػ سو٣شطذ ْٛسح٤طخج 31 % . عكرُج غٔطؿٓ ٖٓ .سٝحكٓ سغلاغ ٠ُج ٚٔ٤غوض ْض ١زُج طح٤وُِ زجدأً ٕح٤رطعلاج عقحرُج ّذخطعج حًٔ : ؽتحطُ٘ج . سٓحُٜج شلاذحؤُج ءح٘غأ ٙحرطٗلاج سؾسدٝ نِوُج ٖ٤ذ ١ٞ٘ؼٓ هحرضسج ىح٘ٛ . ٟشخلأج د٣سذطُج دٗجٞؾ ٖػ َوض لا س٤ٔٛأ ٚتحطػجٝ ٢غلُ٘ج دجذػلإحذ ّحٔطٛلاج ٗهػ كٛهؼت : دبعاسذنا
12 ؼع ّحٌق ءجدأ ٖٓ ًَ ٠ِػ زشغإُٔج َٓجٞؼُج لؼذ شًرٝ ْ٤٤وض ٠ُج سوذحغُج شحعجسذُج ص ( ١ٝلاذؿُٔج سعجسد ٍلاخ ٖٓ ّذوُج زشً 9109 ءجدأ ْ٤٤وض ٠ُج فشؼطُِ صكذٛ ٢طُج ) ( ٢ٗحٛ سعجسد ،زضؿ عحطه شحظكحكٓ ٢ك ّذوُج زشً ّحٌق 9101 فشؼطُِ صكذٛ ٢طُج ) سُحكُج نِه سهلاػ ٠ِػ . ّذوُج زشٌذ دجذـذ سظكحكُٔ ٖ٣ذػحغُٔج ّحٌكُج ءجدأ ٟٞطغٔذ ( ٕٝشخأٝ ١شٛحه سعجسد ٍلاخ ٖٓ سجشوُج رحخضجٝ 9100 صكذٛ ٢طُج ) .سجشوُج غ٘ف ٢ك حٜطٔٛحغٓ ٟذٓٝ ٌْكُج زشرخ غٓ س٣شقرُج شجسحُٜٔج سٗسحؤُ ( َمحك محمدٝ دٞرػ َٓحً سعجسد 9101 ٤ذ سهلاؼُج ٠ِػ فشؼطُج ٠ُج صكذٛ ٢طُج ) ٖ سٞق٘ٓ س٘٣ص سعجسد ،س٤هجشؼُج س٣ذٗلأج ءحعؤس لذ ٟذُسجشوُج رحخضجٝ س٤غلُ٘ج هٞـنُج ( 9105 .سجشوُج رحخضج زسحٜٓ ٖ٤ذٝ ءحًزُج سؾسد ٖ٤ذ سهلاؼُج سكشؼٓ ٠ُج صكذٛ ٢طُج ) حٓأ ( ٠لطقٓ شكع سعجسد ٍلاخ ٖٓ صٗحٌك ٙحرطٗلاج 9104 سكشؼٓ ٠ُج صكذٛ ٢طُج ) ض َػ ٢ر٣سذطُج ؽٓحٗشرُج ش٤غأض .صحؿٗلاحذ ش٤خلأج جزٛ سهلاػٝ ٙحرطٗلاج ض٤ًش ( فسحػ رحؼٓ سعجسد 9105 نِوُج ٟٞطغٓ ٖ٤ذ سهلاؼُج ٠ِػ فشؼطُِ صكذٛ ٢طُج ) .س٤ذشـُج سلم ٢ك ٢٘٤طغِلُج دحكضلاج ّحٌق ٟذُ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٟٞطغٓٝ ( ٍلاذ ٢ُِٜٞؽ سعجسد 9105 س٤رِغُج شحعحٌؼٗلاج سكشؼٓ ٠ُج سعجسذُج صكذٛ ٢طُج ) ِوُِ .سغكحُ٘ٔج ٍلاخ ّذوُج زشً ٢رػلا دٝدشٓٝ ٙحرطٗلاج ٠ِػ شغإُٔجٝ َهشؼُٔج ن 0 ع٤ق ٖٓ : ؽُٜ٘ٔج ٖ٤طعجسد ءح٘ػطعحذ ٢لفُٞج ؽُٜ٘ٔج ٕٞػقحرُج ّذخطعج سوذحغُج شحعجسذُج غ٤ٔؾ ٢ك ( ٕٝشخأٝ ١شٛحه سعجسد ٢ٛٝ ٢ر٣شؿطُج ؽُٜ٘ٔج ّذخطعج 9100 شكع سعجسدٝ ) ( ٠لطقٓ 9105 . ) 9 : س٘٤ؼُج ع٤ق ٖٓ سعجسد َػٓ ّذوُج زشً ّحٌكُ ٚؾٞٓ ٕحً حٓ حٜ٘ٔك سوذحغُج شحعجسذُج ٢ك س٘٤ؼُج صلِطخج ( ٕٝشخأٝ ١شٛحه 9100 ( ْٛدذػ ؾِذ ذوك ) 91 ١ٝلاذؿُٔج سعجسد ،حٌٔق )
13 ( 9109 ( ْٛدذػ ؾِذ ) 91 ( ٢ٗحٛ سعجسد ،س٣ذٔػ سو٣شطذ ْٛسح٤طخج ْض حٌٔق ) 9101 ( ْٛدذػ ؾِذ ) 91 َفأ ٖٓ ) 13 ح٤طخج ْض ،حٌٔق ،س٣ذٔػ سو٣شطذ ْٛس ( َمحك محمدٝ دٞرػ َٓحً سعجسد س٣ذٗلأج ءحعؤشُ ٚؾٞٓ ٕحً حٓ حٜ٘ٓٝ 9101 ذوك ) ( ْٛدذػ ؾِذ 091 شكع سعجسد س٤تجذ٘ذلاج سعسذُٔج ز٤ٓلاطُ ٚؾٞٓ ٕحًحٓ حٜ٘ٓٝ ،) ( ٠لطقٓ 9104 ( ْٛدذػ ؾِذ ذوك ) 19 .ز٤ِٔض ) ( سٞق٘ٓ س٘٣ص سعجسد شح٤ًِ خلاطُ ٚؾٞٓ ٕحً حٓ حٜ٘ٓٝ 9105 ْٛدذػ ؾِذ ذوك ) ( 190 زشً ٢رػلاُ ٚؾٞٓ ٕحً حٓ حٜ٘ٓٝ ،س٤تجٞؾػ س٤وره سو٣شطذ ْٛسح٤طخج ْض ) ( ٍلاذ ٢ُِٜٞؽ سعجسد َػٓ ّذوُج 9105 ( ْٛدذػ ؾِذ ذوك ) 41 سرغٗ َػٔض دػلا ) 31 % . س٤تجٞؾػ سو٣شطذ ْٛسح٤طخج ْض ،٢ِفلأج غٔطؿُٔج ٖٓ : زجدلأج ع٤ق ٖٓ سوذحغُج شحعجسذُج صلِطخج ّذخطعج شحعجسد ىحٜ٘ك سٓذخطغُٔج ظ٤٣حؤُجٝ شجٝدلأج ٢ك ( فسحػ رحؼٓ سعجسد ٢ٛٝ شحِٓٞؼُٔج غٔؿُ شجسحٔطعلاج ٕٞػقحرُج حٜ٤ك 9105 ،) ( ٍلاذ ٢ُِٜٞؽ سعجسد 9105 . ) ( ٕٝشخأٝ ١شٛحه سعجسد َػٓ طح٤وٓ ْ٤ٔقطذ ْٜغلٗأ ٕٞػقحرُج حٜ٤ك ّحه شحعجسد 9100 ( ١ٝلاذؿُٔج سعجسد ،) 9109 ع٤ق ) ّحٌق ءجدأ ْ٤٤وطُ طح٤وٓ ءح٘رذ جٞٓحه . ّذوُج زشً ض٘ضسحٓ ْ٤ٔقض ٖٓ س٤مح٣شُج سغكحُ٘ٔج نِه طح٤وٓ ّجذخطعحذ عقحرُج حٜ٤ك ّحه سعجسد ( ٢ٗحٛ سعجسد ٢ٛ ١ٝلاػ س٤ذشؼُج ٚضسٞف ذػأ ١زُج ٕٝشخأٝ 9101 . ) ،س٤غلُ٘ج هٞـنُجٝ سجشوُج رحخضج طح٤وٓ ّجذخطعحذ عقحرُج حٜ٤ك ّحه سعجسد سِذحؤُج (. َمحك محمدٝ دٞرػ َٓحً سعجسد ٢ٛ س٤قخؾُج 9101 . ) ٢ٛ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض طح٤وُ خٌٞعحطخطُج سحرطخج ّجذخطعحذ عقحرُج حٜ٤ك ّحه سعجسد ( ٠لطقٓ شكع سعجسد 9104 . )
14 ّحه ١زُجسجشوُج رحخضج سحرطخجٝ ءحًزُج طح٤وُ ٖكجس طح٤وٓ ّجذخطعحذ صٗحً سعجسد ْكِٓ ٕحرؽ عقحرُج ٙدجذػحذ ( 9105 . ) حُٜ ٢طُج سوذحغُج شحعجسذُج ٖٓ دذػ دٞؾٝ ٖٓ ْؿشُج ٠ِػ س٤ُحكُج سعجسذُج شرطؼض ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٖ٤ذ سهلاؼُج صُٝح٘ض ٢طُج زذ٤قُٞج سعجسذُج ،سعجسذُج عٞمٞٔذ سِف س٤رُحؿ ٕأ ع٤ق ،س٤مح٣شُج سغكحُ٘ٔج ءح٘غأ ّذوُج زشً ّحٌق ٟذُ سجشوُج رحخضجٝ ٢ك صهشطض سوذحغُج شحعجسذُج .سجشوُج رحخضج حٓجٝ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض حٓج حٜرٗجٞؾ ذقأ حٜٗأٝ ،سجشوُج رحخضجٝ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٖ٤ػٞمُٞٔج لاً صُٝح٘ض س٤ُحكُج سعجسذُج حٓأ سرِه ،ز٤ٓلاض ٠ِػ ص٣شؾأ ٢طُج سوذحغُج شحعجسذُج ظٌؼذ ّذوُج زشً ّحٌق ٠ِػ ششؾ .ّذوُج زشً ٢رػلا ،شح٤ًِ ِػ شذًأ سوذحغُج شحعجسذُج ٕأ حًٔ . ءجدلأج ٠ِػ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ش٤غأض ٠
15
: لٔلأا ةبجنا
٘شظُنا تَبدنا
16
: لٔلأا مصفنا
ساشمنا ربختا
ٔ
17 1 -1 -ذًٛٓت : زذػ غٓ َٓحؼطُج حُٜلاخ ْط٣ زدذؼطٓ َقجشٓ شجر زذوؼٓ س٤ِٔػ سجشوُج رحخضج س٤ِٔػ َّٕئ ح٣حنه شهحخُٔج ذ٣ذكضٝ حٜٔ٤٤وض ٝ زذ٣ذؾ سحٌكأ ذ٤ُٞضٝ شحِٓٞؼٓ ٠ِػ ٍٞقكُج حن٣جٝ دعحٌُٔج ٝأ حٜ٤ِػ ٠٘رض ٢طُج ذقأ سح٤طخجٝ ز٤ل٘ض ْغ سقحطُٔج َتجذرُج ٚطؼذحطٓٝ سجشوُج . رحخضج ٠ُئ سؾحكُج شٜظضٝ ٢كجشوُج ٝأ ًلاق دِططض سٌِؾٓ ٌٕٞ٣ حٜنؼذ زدذؼطٓ قهجٞٓ زٛٝ ٖ٤ؼٓ هحؾٗ ءجشؾئ دِطط٣ ًحؼمٝ دٛر حٓ ج ُج ٚ٤ ( ،ش٤قٗ 8002 سكلف ، 383 ) دشلُج ٟذُ ٢ٔ٘ض ٙز٤ل٘ض شجٞطخ سؼذحطٓٝ سجشوُج رحخضج ٠ِػ زسذوُج ٕج ٍٞوُج ٌٖٔ٣ٝ سجشوُج ٕأ غٓٝ ،هحؾُ٘جٝ س٣ٞ٤كُج ٚضح٤ق ٠ِػ ٢لنضٝ ن٣ٞؾطُجٝ زسحغلإحذ طحغقلاج ٢ٔ٤وُج ّحظُ٘ج ٕأ لائ ،س٤ِوػ س٤ِٔػ ٖػ سذق٣ َُٔ سٜؾٞٓ غكجٝد ٌَؾض شحٛحؿضلاجٝ ٢ٗحؼ٣ حٓذ٘ػ شجسجشوُج رحكضج ٠ِػ ٚضسذه َؾضٝ حٗح٤قأ دشلُج ددشط٣ٝ ،شجسجشه ٖٓ دشلُج دشلُج سكف ٕج حًٔ ،سجشوُج ذؼذ حٓ ّذٗ فٝحخٓ ٚذحط٘ض حٓذ٘ػ ٝأ َؾلُج ٖٓ فٞخُج ٣ ٖ٣زُج ؿحخؽلأحك ،شجسجشوُج رحخضج ٠ِػ ٚضسذه ٢ك جش٤ػً شغإض س٤غلُ٘ج ٖٓ ٕٞٗحؼ ّحٔطٛلاجٝ س٣ٞ٤كُج ٕٝذول٣ خحثطًلاجٝ ٕضكُج شػحؾٓٝ س٤غلُ٘ج شجشضٞطُجٝ هٞـنُج َِؾُج ٖٓ سُحكذ ٕٞذحق٣ حٔٗأًٝ سجشوُج رحخضج ٠ِػ زسذوُج ٕٝذول٣ ٢ُحطُحذٝ ،زح٤كُحذ ٢ِوؼُج ـحؿُ٘ج غهٞطذ ّحٔطٛلاج ٠ُئ دٞؼض سجشوُج رحخضج زسحٜٔذ ّحٔطٛلاُ س٤خ٣سحطُج شح٣جذرُج ٕئ َؾلُجٝ زسحغخُج خحغق س٤ل٤ًٝ ،شجشٓحؤُجٝ شحٗحٛشُجٝ س٤مح٣شُج خحؼُلأج ٢ك س٤ل٤ًٝ ،س٤مح٣س ؼرحٔٗ ٖٔم سجشوُج رحخضج طح٤ه ؽٓد ن٣شه ٖػ يُرٝ ،سؼهٞطُٔج ٢ُٞٗشذ ذ٘ػ يُر ذؿٗ ،زذتحلُج خحغق 1 -2 -ساشمنا خػبُص مزاشي :
18 رحخضج س٤ِٔػ َقجشٓ ٝأ شجٞطخ ذ٣ذكض ٢ك ءحِٔؼُج قِطخ٣ ٢ك سجشوُج ح٣شُج ٍحكُٔج ٢م ٠ِػ شقطو٣ ٖٓ ْٜ٘ٔك 03 شجٞطخ ٢ٛ 3 -َتجذرُج ذ٣ذكض -َ٣ذذ ًَ ْ٤٤وض -َ٣ذذ َنكأ سح٤طخج ٕأ ذذلا س٤ِٔؼُج ٌٕٞض ٢ٌُٝ سجشوُج رحخضج س٤ِٔػ سو٤وكُج ٢ك ٢طـض سغلاػُج شجٞطخُج ٙزٜك س٤ُحطُج شجٞطخُحذ ذ٤ؽشُجٝ دتحقُج سجشوُج شٔ٣ 3 -سو٤هد سلقذ سٌِؾُٔج ذ٣ذكض -َ٤ِكض سٌِؾُٔج -سِ٣ذرُج ٍِٞكُج ذ٤كض -َتجذرُج ْ٤٤وض َ٣ذذ َنكج سح٤طخج ٍحؼك َٔػ ٠ُج سجشوُج َ٣ٞكض ْغ 1 -3 -ساشمنا ربختا خًْٛأ : زخأ س٤ِٔػ ذؼض ُ ٢ـر٘٣ ٢طُج شجسحُٜٔج ْٛأ ٖٓ سجشوُج س٤ُحؼكٝ ٕحوضاذ حٜطعسحٔٓ ٕحغٗلإ ( ،زذؽجٝشُج 2007 سكلف ، 27 ) لؼذ ٖ٤ذ سح٤طخلاج ٠ِػ دشلُج زسذه ّذػ ٕلأ شجسجشه رحخضج س٤ِٔػ حًِٜ ٕحغٗلإج زح٤كك ٠ِػ ٚضسذه ّذػ سُحق ٢ك دشلُج حٜؾ٤ؼ٣ سِقشٓ ٢ٛٝ ٢غلُ٘ج عجشقُج زأؾٗ ٠ُئ ١دإض َتجذرُج ٚؼكجٝد قِطخٓ ٖ٤ذ سح٤طخلاجٝ سِمحلُٔج ( ،١ٝلاؼُج 1998 سكلف ، 117 )
19 1 -4 -ساشمنا ربختا خٛهًػ ٙف حشثؤي ميإػ : ٖٓ ًَ نلط٣ ( ،سٞق٘ٓ 8000 ) ٝ ( ،ش٤قٗ 8002 ) س٤ُحطُج َٓجٞؼُحذ شغأط٣ سجشوُج ٕأذ : * خئٛجنبث خصبخ ميإػ : ذؼضٝ ،حٛشكٞض ٢طُج شحٓضِطغُٔجٝ شحٗحٌٓلإج َٔؾضٝ سث٤رُج ٢طُج شحروؼُجٝ ضكجٞكُج َػٔطضٝ َٓجٞػ س٣شعلأج َٓجٞؼُج ٌٕٞض ٕأ ٌٖٔ٣ لاػٔك سجشوُج رحخضج س٤ِٔػ ٢ك ش٤رً ش٤غأض شجر ظٌؼُج حٗح٤قأٝ ٚقحؿٗٝ ٙز٤ل٘ض ٠ِػ ذػحغضٝ سجشوُج رحخضج شجٞطخ َٜغ٣ لآحػ سٔتلأُج * دشفنبث خصبخ ميإػ : فجذٛلأجٝ س٤ؼكجذُج َػٓ س٤غلٗ َٓجٞػ صٗحً ءجٞع سجشوُج رحخضحذ َٓجٞؼُج ٙزٛ نِؼطضٝ ج ٟٞطغٓٝ شجءحلٌُجٝ شجسذوُج َػٓ س٤ِوػ ٝأ ،ُٚٞ٤ٓٝ ٚضحٛحؿضجٝ دشلُج ٟذُ ـٞٔطُ ٢كشؼُٔج دشلُج خِٞعأ َػٓ س٤قخؾُج ٍحؿٓ ٢ك َػٔطض حًٔ ،دشلُج حٌِٜٔ٣ ٢طُج شجشرخُجٝ سجشوُج رحخضج ٢ك ٚطو٣شهٝ * ساشمنا خؼٛجغ : سحغ٥ج صٗحً جرج حٓ ٌْك٣ ٕأ دشلُج ٠ِػ دؼق٣ٝ َروطغُٔحذ سجشوُج نِؼط٣ رج ٚ٤ِػ سرضشطُٔج ؽتحطُ٘ج صٗحً جرئ حٓأ ٙرحخضج ٢ك جش٤ػً ددشط٣ ٙجشٗ جزُ لا ٝأ ٚكجذٛأ نوكض ،زسحم ٝأ سؼكحٗ سؼلُ٘ٔج ُٚ ٖٔن٣ ١زُج َ٣ذرُج سح٤طخج غ٤ططغ٣ دشلُج ٕحك سكمجٝ ٚ٤ِػ سرضشطُٔج . * ساشمنا ربختلا ذبتًنا ٍيضنا : شلُِ ف٤ضأ جراك ،سجشوُج زسِٞذ ٢ك ح٤عحعأ لآحػ ٖٓضُج ٌَؾ٣ سجشوُج رحخضلا فحً صهٝ د ٕأٝ فمٝأ حكجذٛأ دذك٣ ٕأ غ٤ططغ٣ ٚٗلأ ،جذؽس شػًأ ٌٕٞ٤ع دِؿلأج ٠ِػ ٙسجشه ٕحك ٕٝد ٙزخط٤غك ٖٓضُج وـم صكض جسجشه زخط٣ ٕأ ٚ٘ٓ دِه جرج حٓأ س٤كحً شحٗح٤ذ غٔؿ٣ جذؽجس ٌٕٞ٣ لا ذهٝ حػشغطٓ ٢ضأ٤ك س٤كحً شحِٓٞؼٓ ٝأ سكمجٝ فجذٛأ . 8 -5 -ساشمنا ربختا خػشع : ش٤ؾ٣ ( ،ٕحٜرع 8080 سكلف ، 29 ) رحخضج سػشع ٕأ ٙجسٞطًذُحذ سفحخُج ٚضشًزٓ ٢ك شدجص ًحك٤كف ٢ًشكُج غهٞطُج ٕحً حًِٔٝ ٢ًشكُج غهٞطُحذ ح٣ٞه ًحهحرضسج ورضشض سجشوُج سجشوُج رحخضأ سػشع .
20 1 --6 ميإػ ي شثؤ ح ساشمنا ربختا خػشع ٙف حٜ٘٤ر٣ ( ،ٕحٜرع 8080 ) ٠ِ٣ حًٔ : * دبثبدتعلاا ٙف مئاذجنا دذػ : سجشوُج رحخضج ٖٓص زدح٣ص ٢ُحطُحذٝ َؼلُج دس ٖٓص دجص َتجذرُج دذػ دجص حٌِٔك . * تٚسذتنا خًٛك : دس ٖٓص شقو٣ ١ج حؼ٣شع سجشوُج رحخضج ٕحً ٖ٤ؼٓ ضكحكُ سذحؿطعلاُ سجشٌض ٕحً حًِٔ َؼلُج 1 -7 -لبؼفنا ساشمنا ربختلا خيصلانا خٚدشفنا صئبصخنا : سحؽأ ( ،ش٤قٗ 8002 ) ٢ِ٣ حًٔ ٢ٛ ٍحؼلُج سجشوُج رحخضلا ـتحقخ سؼذسأ دٞؾٝ ٠ُئ : * حشجخنا : دشلُج َؼؿض سجشوُج رحخضج ٍحؿٓ ٢ك سُحؼلُج شجسجشوُج رحخضج ٢ك جصسحذ جسٝد زشرخُج دؼِض ٖٓ ش٤رً سذه ٚ٣ذُ غٔطؿ٤ك ،َؾلُجٝ ـحؿُ٘ج شجشرخ ٖٓ سِ٣ٞه سِغِع ٠ُئ كشؼط٣ شجشرخ ٖٓ ذ٤لطغ٣ٝ شجشرخُج ٙزٛ شنكطغ٣ ٚٗحك جسجشه زخط٣ ٕأ ذ٣ش٣ حٓذ٘ػٝ سحٌكلاج * ث دبيٕهؼًنا ىٛٛمت ٗهػ حسذمنا خًكس : سح٤طخج ٍلاخ ٖٓ دشلُج سٌٔق شٜظضٝ ٚؿنٗٝ دشلُج س٤ٗلاوػ ٠ِػ سٔغُج ٙزٛ ذٔطؼضٝ حٜٔ٤٤وضٝ حٜط٤ٔٛأ ذ٣ذكضٝ سؾشكُج شحِٓٞؼُٔج * عاذثلإا : ٍٞفُٞج َؾأ ٖٓ شحِٓٞؼُٔجٝ سحٌكلأج غ٤ٔؿض ٠ِػ سجشوُج غٗحف زسذه عجذذلإج ٢٘ؼ٣ٝ ٚضجسذه ّذخطغ٣ ٕأ غ٤ططغ٣ ٜٞك زذ٤لٓٝ زذ٣ذؾ شجسجشه ٠ُئ دٗجٞؾ س٣ؤس ٢ك س٤ػجذذلإج سٌِؾُٔج ٖٓ . * داسبًٓنا خٚدذؼنا :
21 سُحؼك شجسجشه ٠ُئ َفٞطُج َؾأ ٖٓ ١سٝشم شٓأ س٣دذػ شجسحُٜٔ دشلُج ىلاطٓج ٕئ ٢ك س٣سٝشنُج شلا٤ِكطُجٝ س٤تحققلإج د٤ُحعلأج ّجذخطعج ٠ِػ زسذوُج ٢٘ؼ٣ يُرٝ عكرُج . 1 -8 -ٙظبٚشنا لبدًنا ٙف ساشمنا ربختا : ّحٔطٛلاج ءذذ زش٤خلأج سٗٝ٥ج ٢ك سجشوُج رحخضج س٤ِٔؼذ ٢ك س٤ِٔؼُج ًٚٗٞ ٢مح٣شُج ٍحؿُٔج ٙشؾٗ حٓ دغقٝ ش٤ػُِٔ سرعحُ٘ٔج سذحؿطعلاج سح٤طخج حُٜلاخ ٖٓ ْط٣ ٢طُج سٔعحكُج ( ،ـلاف 8085 سكلف ، 12 ) حٜ٤ك ْط٣ ٢طُج سِقشُٔج ٢ٛ سجشوُج رحخضحك ٙجسٞطًذُج ٚضشًزٓ ٢ك دس ٖٓص ٖ٤ذ سو٤غٝ سهلاػ ىح٘ٛٝ ش٤ػُٔج غٓ دعح٘طض ٢طُجٝ س٤ًشكُج سذحؿطعلاُ و٤طخطُج ع٤ق ٢ًشكُج سذحؿطعلاج ٖٓصٝ سجشوُج رحخضجٝ َؼلُج 3 سذحؿطعلاج ٖٓص = َؼلُج دس ٖٓص + سًشكُج ٖٓص . 0 -0 -ِبجتَلاا فٚسبؼت فشؼ٣ ٙحرطٗلاج ٠ِػ ٚٗأ " سذحؿطعج زضًشٓ سٜؾٞٓٝ ٞكٗ ش٤ػٓ ٖ٤ؼٓ ْٜ٣ دشلُج ٞٛٝ سُحكُج ٢طُج ظذك٣ حٛءح٘غأ ْظؼٓ ِْؼطُج ١شؿ٣ٝ ٚ٘٣ضخض ٢ك زشًجزُج ظحلطقلاجٝ ٚذ ٠ُئ ٖ٤ق سؾحكُج ٚ٤ُئ ،ْ٤ِع( 9111 سكلف ، 31 )
22 ٢ك ٖ٤ق ٚكشؼ٣ ،ػٞؾهٝ( 9101 ) ٚكشؼٗٝأ ًٚسذٗ حٓ ًَ ٕأ ٟش٣ " ظٔ٤ؾ ٖػ لاوٗ ٖٓ شػًأ ٠ُج ٚٛحرطٗج عصٞ٣ ٕأ دشلُِ ٌٖٔ٣ لاٝ ٙحرطٗلاج س٤ِٔؼُ ؼحطٗ لاج ٞٛ حٓ ،ٙشًزطٗ ٝأ ." ُٚ سرغُ٘حذ ح٣دح٤طػجٝأ حكُٞأٓ حٛذقأ ًٕٞ سُحق ٢ك لاج ٚغلٗ صهُٞج ٢ك ش٤ػٓ ٢مح٣شُج ٍحؿُٔج ٢ك ٙحرطٗلاج حٓأ ٚكشؼك ،٢ذشؼُج( 0225 ) ض٤ًشطُج ٠ِػ زسذوُج ٚٗأ ٠ِػ .س٤مح٣شُج سغكحُ٘ٔج زشطك ٍجٞه ض٤ًشطُج جزٜذ ظحلطقلاجٝ سث٤رُحذ سطرضشُٔج صٞٓشُج ٠ِػ ٖٓ ًَ فشؼ٣ٝ (Weinberg & Could, 1995)
ٙحرطٗلاج ٞكٗ ٙحرطٗلاج ن٤٤نض " ٚٗأذ .شجش٤ػُٔج يِض ٞكٗ ٙحرطٗلاحذ ظحلطقلاجٝ سث٤رُحذ سطرضشُٔج شجش٤ػُٔج 0 -01 -: ِبجتَلاا عإَأ لاج ْغو٘٣ ٞٗ ٠ُج ٙحرطٗ عٞمُٞٔجٝ غكجذُج ع٤ق ٖٓ ٖ٤ػ غكجذُج ع٤ق ٖٓ ٙحرطٗلاج ٠ُج غكجذُج ع٤ق ٖٓ ٙحرطٗلاج ْغو٘٣ 11 : ّحغهأ لانا ِبجتَلاا )٘شصمنا( ٘داسا ة٤ؾُج ٠ُج ٚٛحرطٗج ـخؾُج ٚؾٞ٣ ١زُج عُٞ٘ج يُرٞٛ : ٚ٘ػ حٔؿس سكلف ،١شٛذُج( 044 ) كشل٣ ،س٣دجسج ش٤ؿ سو٣شطذ ظذك٣ ١زُج ٞٛٝ ٚغلٗ ش٤ػُٔج ح٘ٔؿش٤ك حمشك ـخؾُج ذؿ٣ ع٤ق شجش٤ػُٔج ٖٓ ٙش٤ؿ ٕٝد ٙسح٤طخج ٠ِػ ٞف سذقٓ ٞكٗ ٚضحلطُحً ٖ٤ؼٓ ش٤ػٓ ٝأ عٞمُٞٔ ٚٛحرطٗج ٚؾٞ٣ ٚغلٗ غلضشٓ ش ،شحًشذ( 0225 ) ٙئبمهتنا ِبجتَلاا َػٓ ١شطك غكجذذٝ ٚغلٗ ءحوِض ظذك٣ ١زُج ٙحرطٗلاج ٖٓ عُٞ٘ج يُر ٞٛ : ؼطُج ٠ُج ٙحرطٗلاج ؿ ،١شٛذُج ٖغق فُحف( ّح 044 ) .لاٜع ٢نٔ٣ َذ جذٜؾ ِٚ٤رع ٢ك ٍزر٣ لا رج ،ٚ٤ُج َ٤ٔذٝ ٚذ ْطٜ٣ ة٤ؽ ٠ُج دشلُج ٙحرطٗج ٞٛ ٘داسلاا ِبجتَلاا فجذٛلأج نوك٣ٝ زدجسلاج ٠ِػ ذٔطؼ٣ ١زُج ٙحرطٗلاج ٖٓ عُٞ٘ج يُر ٞٛ : ؿ ،١شٛذُج ٖغق فُحف( .ذٜؿُج ٖٓ عٞٗ ٠ُج ؼحطك٣ٝ 044 )
23 ج ٙحرطٗلاج ٞٛٝ جش٤رً ٌٕٞ٣ ذه ذٜؾ ٍزذ ٚرطُ٘ٔج ٖٓ ٢نطو٣ ١زُ ـخؾُج سرؿشذ ْط٣ ١زُجٝ ظذك٣ حًٔ س٘٤ؼٓ سٌِؾٓ َق ٢ك ش٤ٌلطُج ٠ُج ٚٛحرطٗج ٚؾٞ٣ حٓذ٘ػ حٓذ٘ػ ٝأ ذقو٣ خحٛزُج رُٔج ٟذقج زذٛحؾُٔ حٜطؼذحطٓ ٢ك ٚٛحرطٗج ضًش٣ٝ شح٣سح ٚضدجساذ ٕأ ٌٖٔ٣ سُحكُج ٙزٛ ٢كٝ ، ض٤ًشطُ ح٘٤ؼٓ جذٜؾ ـخؾُج ٍزر٣ ٕأ ذذلا رج صهُٞج ٖٓ زش٤قه ٝأ سِ٣ٞه زشطلُ ٙحرطٗلاج ذُج زذؽ ٠ِػ ٍٝزرُٔج ذٜؿُج سجذوٓ قهٞط٣ٝ زسٝشنُج ٝأ سؾحكُج ٌْكُ ٚرط٘٣ ٠ُج غكج ٚ٘ٓ فذُٜج ـٞمٝٝ ٙحرطٗلاج ،فقجس( 0239 ) عٕظًٕنا ثٛز ٍي ِبجتَلاا ؾسحخُج ٙحرطٗلاجٝ ٢ِخجذُج ٙحرطٗلاج ىح٘ٛ : ٚؿضج جرحك ،٢ ٠ُج ٙحرطٗلاج ء٢ؽ .ح٤ِخجد ٢ٔع س٤ِخجذُج ح٘ضح٤ق ٠ُج ٚؿضج جرجٝ ،ح٤ؾسحخ ٢ٔع ٢ؾسحخ ٙخسبخنا ِبجتَلاا ٢ًشقٝ ٢غق ٠ُج ْغو٘٣ٝ : ٙغسنا ِبجتَلاا ٝ شح٤تشُٔحً س٤غكُج شحًسذُٔج ذقأ ٠ُج ٖٛزُج ٚ٤ؾٞض ٢ك َػٔط٣ٝ : حٓ جرجٝ ،ح٤تشٓ ٚٛحرطٗج ٕحً سلِطخٓ سٞف ٠ُج ـخؾُج ٚرطٗج حٓ جرحك خُج... شحػٞٔغُٔج ؿ ،١شٛجذُج ٖغق فُحف ( ح٤ؼٔع ٚٛحرطٗج ٕحً س٤و٤عٞٓ شحٔـٗ ٠ُج ٚرطٗج 041 ) ٙكشسنا ِبجتَلاا حًشكُ ْ٤ظ٘ضٞٛ : س٤ؾسحخُج ءح٤ؽلأُ سوذحطٓ فرقض ٠طق حٜر٤ضشضٝ ش د٤ضشضٝ ِٚٔؼُ َٓحؼُج ٙحرطٗلاحً س٣سٝشنُج شحًشكُج ٙصحؿٗ لا ٚطتجشؽ ٚ٤نطوض حُٔ حوكٝ سلِطخُٔج . : ٙهخاذنا ِبجتَلاا ٕحغٗلاج زشظٗ ٞٛ ح٤٘ٛر لأػ ٙحؿضلاج جزٛ ٌٕٞ٣ ٕأ حٓج حٛح٣ج ِٚٓأضٝ س٤ِخجذُج ٚضح٤ق ٠ُج جزٛ ٠ٔغ٣ٝ ٚضح٣شًرٝ ٙسحٌكأ ٕحغٗلاج َٓأط٣ ذهٝ ،حو٤ٔػ لآأض ٌٕٞ٣ ٕأ حٓجٝ حط٤غذ َٓأطُحذ َٓأطُج .٢٘هحرُج 0 -00 -ِبجتَلاا شْبظي : زذق ٙحرطٗلاج : ٢ٛٝ شرًأ سهحه س٤رقػ ٌٖٔ٣ حٛذوك ٢ك ءح٘غأ هحؾُ٘ج ١زُج ىشطؾض ٚ٤ك
24 شح٤ِٔؼُج س٤غلُ٘ج ٢طُج ظذكض سهذذ ،ـٞمٝٝ ع٤ق ٕئ زذق ٙحرطٗلاج ظذكض شحؾسذذ سضٝحلطٓ حٗح٤قأك ٌٕٞ٣ ٙحرطٗلاج جدحق ح٣ٞهٝ ذ٘ػٝ دؼض صحٜؿُج ٢رقؼُج ٌٕٞ٣ ٙحرطٗلاج حل٤ؼم َوطك ٚضذق . • غ٣صٞض ٙحرطٗلاج : ٞٛٝ ٚ٤ؾٞض ٙحرطٗلاج ٞكٗ شػًأ ٖٓ هحؾٗ ظل٘ذ صهُٞج . • َ٣ٞكض ٙحرطٗلاج : شٝحلطض زسذوٓ َ٣ٞكض ٙحرطٗلاج ٖٓ دػلا شخ٥ حؼرض شجسذوُ ،دػلاُج ٢ٛٝ زسذه دشلُج ٠ِػ ٚ٤ؾٞض ٚٛحرطٗج ٖٓ هحؾٗ شخ٥ سػشغذ . • شحرغ ٙحرطٗلاج : ٢ٛٝ زسذه دػلاُج ٠ِػ ظحلطقلاج ٚٛحرطٗحذ ٠ِػ ش٤ػٓ ٝأ زذػ شجش٤ػٓ ٍٞهلأ زشطك سٌ٘ٔٓ . • ْؿق ٙحرطٗلاج : ٢ٛٝ دذػ شحِٓٞؼُٔج ٝأ شجش٤ػُٔج ٢طُج ٌٖٔ٣ دػلاُ ٙحرطٗلاج حٜ٤ُئ ٖٓ ٖ٤ذ شحِٓٞؼُٔج ٝأ شجش٤ػُٔج سًسذُٔج ٢ك سظكُ س٘٤ؼٓ ٖٓ ٖٓضُج . • ض٤ًشض ٙحرطٗلاج : ٞٛ غ٤ٔؿض سكحً سحٌكلأج شح٤ِٔؼُجٝ س٤ِوؼُج ٞكٗ ن٤وكض فذٛ ٖ٤ؼٓ ٞٛٝ ص٤رػض ٙحرطٗلاُ ن٤وكطُ .فذُٜج جزٛ 0 -00 ِبجتَلاا : فشؼ٣ ٙحرطٗلاج دغق ؼشر٘٣ٝ ذُٞؾٝ 0221 ٚٗأذ زسحرػ ٖػ ن٤٤نض ٙحرطٗلاج ٞكٗ شجش٤ػُٔج سطرضشُٔج ،سث٤رُحذ ظحلطقلاجٝ ٙحرطٗلاحذ ٞكٗ يِض شجش٤ػُٔج ٖٔنط٤ك ق٣شؼطُج ٖ٣أضؾ حًٔ ٢ك ( ٌَؾُج 0 ) ٙحرطٗلاج شجش٤ػُٔج يِض ٞكٗ ٙحرطٗلاحذ ظحلطقلاج سطرضشُٔج شجش٤ػُٔج ٞكٗ ٙحرطٗلاج ن٤٤نض
25 ( ْهس ٌَؽ 0 ٙحرطٗلاج ق٣شؼض ) . ن٤٤نض ٙحرطٗلاج ٞكٗ شجش٤ػُٔج سطرضشُٔج سث٤رُحذ : ىح٘ٛ جش٤ػٓ ش سطرضشٓ سث٤رُحذ ٟشخأٝ ،سطرضشٓ ش٤ؿ دِطط٤ك ض٤ًشطُج ن٤٤نضٝ ٙحرطٗلاج ٞكٗ شجش٤ػُٔج سطرضشُٔج ،سث٤رُحذ ٚٗلأ ٖٓ ١سٝشنُج ـِخطُج ٍضػٝ شجش٤ػُٔج ش٤ؿ سطرضشُٔج سث٤رُحذ . ع٤ق ٕئ زسذوٓ دػلاُج ٠ِػ ض٤ًشض ٙحرطٗلاج شجش٤ػُِٔ ،سطرضشُٔج َذحوٓ ٍضػ ٚغلٗ ٖػ شجش٤ػُٔج ش٤ؿ سطرضشُٔج شرطؼ٣ حث٤ؽ حٓحٛ ـحؿُِ٘ صٞلُجٝ . حٓذ٘ؼك ّٞو٣ دػلا زشً سِع ءجدأذ س٤ٓشُج زشكُج ٢ك قهٞٓ ؼشكٓ ، ٕاك شجش٤ػُٔج سطرضشُٔج سث٤رُحذ ٢طُجٝ ٌٕٞض لكٓ ّحٔطٛلاج ٢ٛ ً: ّحظُ٘ج ٢٘٤ضٝشُج حٔذ ٞٛ دحطؼٓ َره ءجدأ س٤ٓشُج زشكُج ٖٓ و٤ط٘ض زشٌُج ظلاػُ ،شجشٓ زخأٝ ن٤ٜؽ ،ن٤ٔػ ٚ٤ؾٞض شظٗ دػلاُج ٠ِػلأ ،سِغُج ض٤ًشض ٚٓحٔطٛج ٠ِػ سوِق سِغُج . ٖٓٝ سٜؾ ٟشخأ دؿ٣ ٍضػ شجش٤ػُٔج ش٤ؿ سطرضشُٔج ّذػٝ ّحٔطٛلاج شغأطُجٝ حٜذ حُٔ ٙشغإض ٌَؾذ ٢رِع ٠ِػ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ـوٗٝ ض٤ًشطُج َػٓ فحلطفج ٖ٤رػلاُج سحظطٗلا دجذضسج ،زشٌُج غ٤ؿؾض ش٤ٛحٔؿُج . . ظحلطقلاج ٙحرطٗلاحذ ٞكٗ شجش٤ػُٔج سطرضشُٔج سث٤رُحذ : ٕئ ءضؿُج ٢ٗحػُج ٖٓ ّٜٞلٓ ٙحرطٗلاج زسذهّ ٞٛ دػلاُج ٠ِػ ٚ٤ؾٞض ٙحرطٗلاج ٍجٞه زشطك ،سغكحُ٘ٔج ع٤ق ئ ىح٘ٛ ش٤ػٌُج ٖٓ ٖ٤رػلاُج ًشض ٕٝشٜظ٣ ِ٤ِه شجشطلُ ءجدلأج ٖٓ جض٤ٔطٓ جض٤ س ءح٘غأ ،سغكحُ٘ٔج ذ ٖٓ سِه حٔ٘٤ ٣ ٕأ غ٤ططغ٣ ٖ٤رػلاُج سغكحُ٘ٔج زشطك ٍجٞه ٙحرطٗلاجٝ ض٤ًشطُج ٖٓ ٍحػ ٟٞطغٔذ علطك
26 ظحلطقلاج ْٜضسذوٓ ٢ك ٌُٖ س٤ٗذرُج ْٜضجسذوذ ظ٤ُ ٕٝض٤ٔطٓ ٍحطذأ ىح٘ٛٝ ٍلاخ ٙحرطٗلاحذ ءلاإٜك ،زجسحرُٔج زشطك ٕٝشغأط٣ لا ءحمٞم َػٓ سث٤رُحذ سطرضشُٔج ش٤ؿ شجش٤ػُٔحذ ذػحغ٣ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٠ِػ د٣سذطُج ٕحك ،سٜٞٔؿُج ٞكٗ ٙحرطٗلاحذ ظحلطقلاج ٠ِػ دػلاُج .سِ٣ٞه زشطلُ سطرضشُٔج شجش٤ػُٔج 0 -00 ِبجتَلاا ٍٛث قشفنا – ناسدلاا – ضٛكشتنا . ْهس ٌَؽ ( 9 ٙحرطٗلاج ٖ٤ذ مشلُج ) -ىجسدلاج -ض٤ًشطُج شجش٤ػُٔج ٞكٗ ٢ػُٞج ٚؾٞ٣ ٙحرطٗلاج ٌٕٞ٣ حٓذ٘ؼك ،طجٞكُج ٍٝح٘طٓ ٢ك فرقطُ س٤٘ؼُٔج .حًٜسذ٣ ٢طُج ءحرؽلإُ ٙحرطٗلاج دِطط٣ يُزك شجش٤ػُٔج يِطذ سكشؼُٔجٝ ٢ػُٞج دشلُج ٟذُ مشلُج حٓأ ،شجش٤ػُِٔ ٢ػُٞج ن٤وكطُ ٙحرطٗلاج ّذخطغ٣ ىجسدلاج حٔ٘٤ذ ،٢ػُٞج ٚؾٞ٣ ٙحرطٗلاحك ٖ٤ذ ض٤ًشطُج ٕأ ٜٞك ض٤ًشطُجٝ ٙحرطٗلاج ٤نض ٖٓ عٞٗ ،ٖ٤ؼٓ ش٤ػٓ ٠ِػ ٚط٤رػضٝ ٙحرطٗلاج ن٤ .سغكحُ٘ٔحذ زشطك ٍٞهأ ٙحرطٗلاحذ ظحلطقلاج ٠ِػ زسذوُج ٞٛ ض٤ًشطُج ٕأ ١أ 0 -00 -ٙظبٚشنا لبدًنا ٙف ِبجتَلاا : شجسحُٜٔج ٕحوضج ٢ك لاحؼك جسٝد ٢مح٣شُج ٍحؿُٔج ٢ك ٙحرطٗلاج شٛحظٓ ْظؼٓ دؼِض ٗلاج ض٤ًشض ذؼ٣ٝ ،س٤غلُ٘ج ٟٞوُج سثرؼضٝ س٤ًشكُج ٙحرطٗلاج ٢ك سٓحُٜج شٛحظُٔج ٖ٤ذ ٖٓ ٙحرط .٢مح٣شُج هحؾُ٘ج ٢ك ءجدلأج ٟٞطغٓ ٠ِػ ٙش٤غأض صرغ ١زُجٝ طحغقلاج ىجسدلاج سجشوُج رحخضج ج ٙحرطٗلا
27 شغإ٣ ٜٞك ،ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ٠ِػ دشلُج س٤ِذحوذ ٕشطوٓ سلِطخُٔج شحًشكُج سٞطض ٕج ٢قجُٞ٘ج ٕحوضجٝ ـٞمٝٝ سهد ٠ِػ س٤٘لُج ءجشؾ لا حٜٔٓ حعحعأ ذؼ٣ٝ ،س٤ًشكُج زسحُٜٔج سحُٜٔج ـحؿُ٘ شلاحق ٠ِػ زش٤رً زسٞقذ ذٔطؼض ٢طُج سطؾٗلأج ٢ك سفحخٝ س٤ًشكُج شج .سذجذرُج ،ذ٤ؿُٔج ذرػ ذُحخ ( ٙذًأ حٓ جزٛٝ 0232 ٕحوضج سؾسد عحلضسج ( ٕج ٠ُج ش٤ؾ٣ رج ) س٤مح٣شُج شجسحُٜٔج ورضش٣ لا ٠ِػ دشلُج زسذوذ حن٣أ ورضش٣ َذ ووك د٣سذطُج شلاٛإٔذ ٢ػجُٞج ّحٜعلاج ٠ِػ زسذوُجٝ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض ) س٤ًشكُج ٚضجسحٜٓ ٢ك ٌْكطُج ٢ك دشلُِ س٤ِٔػ ذؼضٝ شجشغإُِٔ سرعحُ٘ٔج زٞوُج سطعجٞذ ْط٣ ٢طُج س٤غلُ٘ج شح٤ِٔؼُج ٖٓ ٙحرطٗلاج ٓ س٘٤ؼٓ ءجضؾج ٠ِػ هحؾُ٘ج ٖٓ ذقجٝ عٞ٘ذ سطرضشُٔج ْط٣ ٚغلٗ صهُٞج ٢كٝ خُٔج ءحكُ ٖ ءضؿُج ٠ِػ ؼ٣ٞؾطُحذ ءجضؾلأج ٙزٛ ّٞوض لا ٠طق ءحكُِج ءجضؾأ ٢هحذ ٢ك ش٤غأطُج ّذػ .ٙحرطٗلاج صطؾض ٠ُج ١دإ٣ حٔٓ ض٤ًشطُحذ ؿحخُج ٕج س٤ِٔػ ٢ك ٚٓجذخطعج ٌٖٔ٣ رج ،٢مح٣شُج د٣سذطُج س٤ِٔػ ٢ك حٜٔٓ جسٝد ٙحرطٗلاج ءح٘رُج َقجشٓ ٍلاخ ٢ًشكُج ِْؼطُج دجذػلاج س٤ِٔػ ٢ك ٚٓجذخطعج ٌٖٔ٣ حًٔ ،٢مح٣شُج ،ٕحٔ٤ِع ْؽحٛ (ش٤ؾ٣ رج ،سغكحُِ٘ٔ ٢غلُ٘ج 0233 ٢مح٣شُج ظلُ٘ج ءحِٔػ ذ٤ًأض ٠ُج ( ) د٣سذطُج ٢ك ١ٞرؼطُج دجذؼطعلاج سٔه ٚلفٞذ ٙحرطٗلاج ض٤ًشض س٤ٔٛأ ٠ِػ شحغكحُ٘ٔجٝ ٢ك ٚٛحرطٗج ض٤ًشض ٠ِػ ٢مح٣شُج ذ٣ٞؼض زحػجشٓ دؿ٣ يُزُ جشظٗٝ س٤ِٔػ ٕٞنؿ ٢ك ٙحرطٗلاج ض٤ًشض َٔكض ٠ِػ زسذوُج ش٣ٞطضٝ س٤ٔ٘ض ٠ِػ َٔؼُج ٌٕٞذ ٠طق د٣سذطُج .شحغكحُ٘ٔج ٕٞنؿ 0 -00 -خًْٛأ ىكسنا ٖذن ِبجتَلاا : ش٤ؾ٣ ،ٕٞؼٔؽ( 0225 ) ٙحرطٗلاج ض٤ًشض حٜ٘٤ذ ٖٓ ٢طُجٝ س٤غلُ٘ج شجسحُٜٔج س٤ٔ٘ض ٕأ ح٘ؾ ش٤غض ٕأ دؿ٣ سِ٣ٞه ؽٓجشذ ٍلاخ ٖٓ س٤ٗذرُج سهح٤ُِج شفح٘ػ س٤ٔ٘ض غٓ د٘ؾ ٠ُج .ٟذُٔج
