ا ث
ــــ
يد ـ س
ا
ـ
س
ا مو ا و قو ا
هارو د ا رد ،
ــ
ر ا نوـــ! "
ر ا ت
ـــــــ
رو د ا فار إ
:
س!و ن ط"
س
يد
ا م
ا ذ أ
ر
*
س
يد
و +ر
ارر
س
يد
,
او
201
ا ةرازو
ــــ
ا م
ـــــ
ا و
ــ
ا ث
ـ
ـ
يد ـ س
ا
ا مو ا و قو ا
ر
ا ةد - ل ! جر2 ا ةر ذ
هارو د ا رد ،
ص42
:
ــ
ر ا نوـــ! "
ناو!
:
ـــــــ
+ ف!
ــ
ر
ا
ـــــــ
ر ا ت
ط ا داد,إ
:
ء ! د
" ! ا ! ء ,أ
:
67ط4 ناو
س
يد
ا م
ا ذ أ
س!و ن ط"
ر
ذ أ
)أ
(
س
يد
يواوز !
ر
ذ أ
)أ
(
س
يد
ا ! ا
:
2016
-017
ا ةرازو
ر
ا ةد - ل ! جر2 ا ةر ذ
ا
ـــــــ
ط ا داد,إ
ء ! د
د ا
:
67ط4 ناو
د ا
:
س!و ن ط"
د ا
:
يواوز !
}
!"#
{
%& '()
114
*+, - ./0# # 10 &2 # &
3 4 56 ( 7
8 92 ,:+( ; :-< => ? @::AB # C9 DEF *G,H4
"
J,D 1D K!
"
& 6L M> N H( A O- P :!# # (QG R(D S 56
< DET C9 *G,H4
,:+( ; :-< 19! @2 1@T U V
"
NWKXA ? ,&A
"
Y
,:+( ; :-< #
"
5# # 1@Z
"
@ Q [ # 1@\ P 1D,V& ],O! N
U
Q /H # ^ +62
D,@&A . A + => #
U (_L>
` # Q%W ab C 5( # => 5(QG ^ c 5(L4
تار4 2 ا * "
:
ج . ر . ع . : دد ر ةد ر د . ت : ر نود ص : ص ص : إ ن ق . ع . ج : . ير از ا ت !و"# ا نو$ %
Liste des principales abreviations : ( par ordre alphabétique)
Art : Article
Bull.civ : Bulletin des arrêts de la cour de cassation des chambres civiles
Bull.crim : Bulletin des arrêts de la de la cour de cassation , chambre criminelle
Cass.1re,2e ou 3e.civ : cour de cassation , 1re , 2e ou 3e chambre civile Cass.com. : Chambre commerciale de la cour de cassation
Cass.crim : Chambre criminelle de la cour de cassation C.A. : Cour d’appel
Ch. : chambre
C.P.F. : Code Pénal français
C.S.F : Code du Sport Français Contr : Contraire
Et al. : et alii ( et autres )
Ibid : Ibidem ( même ouvrage)
qqch : quelque chose qqn : quelqu’un
op.cit. : Opus Citatum ( ouvrage précédement cité ) p. : Page
p.p : de la page à la page Syn : synonyme
n° : Numéro
T.A.S. : Tribunal arbitral de sport T.Conf. : Tribunal des conflis
A.J.D.A : L’actualité Juridique Droit Administratif ( Dalloz revue ) L.G.D.J : Librairie Générale de Droit et de Jurisprudence
La Fédération Internationale de Football Association : FIFA
د ا & ر ا سر ، !ر ا وأ * +ر ا ل أ ن ، وأ در+ ، م # ا ء $أ / 0+ نوو 1 ا ، نو%و# ا و ء 2ا ، نو$ ا و ل ط2ا ، ء $ ا و ل ر ا 1 ر ، + $ ا وأ ، ل # ا تار" 0+ ، & ر ا ت % 0+ ، سراد ا 0+ ، نو ر4 # ا و نو $د ا ، نو+ر ا و ب 6 ا 0+ 0+ 1 $ 4 ل ، إ ةرھ ظ & ر ا ت ! أ ، ق9ط ا ءاو1 ا 0+ ، م ھا ب! و ، ظ$ ر : ! وأ & ر تارھ ظ 0+ ظ$ ! سر و ت # ا نو # ا حور $ ، $د! ا % 9 ا و ا ث ن ةد# ا ھد او+ إ دو# 1! ن $=ا ط !&$=ا و ، ن ھر !>أ /! & ر ا سر ? ن و ، ةر! @ ا و ر! ا 9 دو# ا و و ، و$ ا @ د ا م6 =ا ل و ق رط 9& ا * & ر ن د د ل4! م 1 . يو% م9 ا نو4 نأ 9 صر م6 = + ، & ر ا ر 9 ف $ ا $$ د ث ا 0+ *9 د و ، * 0+ + # ، ند! ا م ر4 ا نآر" : # * و% " َثَ#َ! ْدَ% َ FG Fنِإ ْمُ1J ِ!َ$ ْمُ1َ َل َ% َو ً4ِ9َ َتوُ َط ْمُ4َ ۚ◌ ِل َ ْ ا َنِ ً َ#َ َت ْؤُ ْمَ َو ُ*ْ$ِ ِكْ9ُ ْ ِ! Jقَ َأ ُن ْ َ$ َو َ$ْ َ9َ ُكْ9ُ ْ ا ُ*َ ُنوُ4َ ٰ F$َأ اوُ َ% ۚ◌ ََط ْ ا َ FG Fنِإ َل َ% ِمْ ِ ْ ا َو ِمْ9ِ#ْ ا 0ِ+ ً َطْ َ! ُهَداَز َو ْمُ4ْ َ9َ ُه ۖ◌ ُء َSَ ْنَ ُ*َ4ْ9ُ 0ِ ْؤُ ُ FG َو ۚ◌ ُ FG َو َو ا ٌم ِ9َ ٌ/ ِ " 1 # ل % و ، " Fوُدَ ِ*ِ! َنوُ!ِھ ْرُ ِلْ َ>ْ ا ِط َ! ِر ْنِ َو ٍة Fوُ% ْنِ ْمُ ْ#َطَ ْ ا َ ْمُ1َ اوJدِ َأ َو َن ِرَ>آ َو ْمُ4 Fوُدَ َو ِ FG ْمِ1ِ$وُد ْنِ ? ْمُ1ُ َ9 ْ#َ ُ FG ُمُ1َ$وُ َ9ْ#َ ۚ◌ Fف َوُ ِ FG ِل ِ!َ 0ِ+ ٍء ْ0َS ْنِ اوُ"ِ ْ$ُ َ َو ْمُ ْ$َأ َو ْمُ4ْ َ ِإ ? َنوُ َ9 ْظُ " 2 م9 و * 9 G 9 G لو ر لو% رS ا و!$ ا $ ا 0+ *9 د و ، " ف #& ا ن ؤ ا ن G إ ب أ و ر > يو" ا ن ؤ ا " م9 هاور 3 . ّن / ةازاو ! ، د S ا و ء $! ا 9 ر ر از ا ت9>د ، ل6" ?ا د#! ظ$ ن $او% 2ا ن $او" ! اد! ر 2ا ق9# و ، ير از ا / 9 : $ ر از ا ود ا رو د 1963 $ $د ا تاءار =ا نو$ % و از ا تاءار =ا نو$ % و ت !و"# ا نو$ % ، 1966 ، $ ير ا نو$ " ا و 0$د ا نو$ " ا م@ 1975 ب $ & ر9 ن4 م و ، $ ?إ / رS ا 0+ 1976 ر 2ا *$ & يذ ا & ر ا و $د! ا !ر ا نو$ % ب و ! 76 -81 4 ء يذ ا و 1 ]ا ، ةر"! ا ةرو 247 2 ]ا ، ل $2ا ةرو 60 3 ن ا ض ر ، 0"S د ا يوو$ ا فرS ن! 0 ر4ز 0!أ م =ا – ن 9 ر ا د م64 ن &1$ ا ! 4 ، ، ر از ا ، ر از ا 1988 ص ، 49 4 0+ خرؤ ا 23 ر!و 4أ 1976 دد ر ا ةد ر ا 0+ روS$ ا ، & ر ا و $د! ا !ر ا نو$ % ن & ا ، 90 ر ! ةرد ا ، 10 $ ر! +و$ 1976
$د! ا !ر ا 0+ تار ط=ا ن و4 ل ! > م ھا و ، & ر9 # ا ئد ! ! ، 1 9# و $طو ا & ر ا 4ر ا م ظ$ ك ذ إ + &= ! لو $ و ز 1 ا ل و ، ن طS$ ، ن !ر ن ن & ر ا ن ر ا قو" ز b! ر4ذ 4 ، & ر ا تاد# ا و & ر و 0 # ا ىو ا 0 . ر 2ا ن 4 76 -81 *! و ! و ، 0& ر ا / رS ا ل لو>د و2ا ةوط> ا ! @ ! $ 14رد ا و ، ر 2ا اذھ ص "$ عرS ا كردأ 1989 نو$ % ب و ! 89 -03 ق9# ا ھر وط و & ر ا و $د! ا !ر 9 $طو ا وظ$ ا م ظ$ ! 1 م@ ، ق! ا ر 2ا d أ يذ ا ّل ر>آ و / رS ل4 ن ! تاو$ رS لد# ! ت # رS ا ت او $ 0 + ، *$ 4 1995 رد ر 2ا 95 -09 !ر 9 $طو ا وظ$ ا * و ! ق9# ا 1 ظ$ و & ر ا و $د! ا ھر وط و 2 $ م@ ، 2004 نو$ % رد 04 -10 & ر او $د! ا !ر ! ق9# ا 3 و! ت? ب9:e! $ *$2 ، ير از ا / رS ا 0+ 1 ةوط> ن 4 و ، * ظ$ ا م ار ! $ 0+ ار >أ و ، & ر ا 2013 ، نو$ % رد 13 -05 $د! ا طS$2ا م ظ$ ! ق9# ا ھر وط و & ر ا و 4 $ و ، $ر " ا @ د ا ت # رS ا ر ء يذ ا نو$ " ا وھ و ، ف$# ا وھ و ، & ر ا ت ر ا 0+ ا عو&و ! صو > ا 9 . د "ُ ? رد يذ ا ف$# ا ك ذ ، ا عو&و ، & ر ا ت ر ا 0+ ف$# ! ص > ا ن 4 ا 0+ & ر !# ر ء $@أ *! ضار ر>آ ب ? د& $ ن ! ب 6 ا ن ا ك9 *! د " $إ ، !#9 ا د او% ار 1 ص >S2ا د& تازو وأ لاو 2ا د& ، ر : ا و!" ر 0 ا ود ن & ر ا م % و ئد ! مط $ا نو4 نأ ضور ا ن + ، دار+2ا ن ! يدو ا ء " =ا و ع f ! $ & ر ا تارھ ظ ا ن ! و ھر #S ، بو#S ا ن و!" ر : ارد و ف$ حر نو4 د% ك ذ ض "$ 9 1$أ ?إ ، م6 ا . 1 0+ خرؤ ا 14 $ ر ار!+ 1989 ، دد ر ا ةد ر ا 0+ روS$ ا 07 ر ! ةرد ا ، 15 $ ر ار!+ 1989 2 0+ خرؤ ا 25 $ ر ار!+ 1995 ، دد ر ا ةد ر ا 0+ روS$ ا 17 ر ! ةرد ا ، 29 $ سر 1995 3 0+ خرؤ ا 14 توأ $ 2004 ا دد ر ا ةد ر 52 0+ ةرد ا 18 توأ $ 2004 4 0+ خرؤ ا 23 $ 9 و 2013 دد ر ا ةد ر ا 0+ روS$ ا ، 39 ر ! ةرد ا ، 31 $ 9 و 2013
ل او ةد إ & ر ا 0+ ف$# ا ب ! أ / ر 1$ : ن ! 6 ا فdS ! زو ، " رط ف$#9 رو#S نود م1#+د 0 ا ر ا + $ ا ھأ ، ، و ء $@أ ن ! 6 ا كو9 ، 1 %إ ن 4 م 4 ا لد ىد ، + $ ا ، ن S ا ھ ر ، ط ! إ م1 + @4 ، م1 ، ر @e ل و م6 =ا ، ماد#$ا وأ ف#& %و ا $ 2ا ، ت از$ ا 9 ا وأ و" ا 1 ، ر4ذ و ! !S ا ، ا ةرازو ر ر" $ $ر ا & ر ا و 2007 $أ ، * بdS ا ب ! أ ن ، لو 4 ا برS 0+ طار+=ا و ط! ا 2 تS د"+ ، د د ا ء0S ! س ن # S ا ف$ ةرھ ظ بdS ب 6 ا ) Hooliganisme ( $ ذ$ ر6 س $ود ب و ، ن ز ا ن نر% ن ر@4أ ذ$ !وروأ 0+ 1910 ل!% ، مد" ا ةر4 قر+ 0# S ن !4 ر ا $# ا ل #+2ا و ت 4و9 ا و 0$# و ، ت6! " ا د#! و ، ء $@أ ، 3 ، و رو ث6@ 9 0ھ : ءاد إ ن # S ا 9 ن ! 6 ا ، م 4 او ةرو ت 4 ! S?ا ! ن 0# S قر ا & ر ا + $ ا ل>اد ، ب 6 ا ت $ S ا ةرو و جر > ب 6 ا راو أ 4 *$2 ، لو!" ر : ر أ و1+ ، ن & ر ا ن ! 6 ا ف$ أ ، أد! اد ا ف ظ$ ا ب#9 ) fair play ( ، & ر ا ن /!$ 0 ا ا م " ا و ضر ? ب 6 ا مو" نأ ن ل يe! 0& ر ا ف$# ا ل أ ذؤ ا حور ا ب : ن رّ!# ل 2ا هذ1! م " ا و ، ن ! 6 ا ىد & ر ا . ن ر ا و ، م 4 ا و ، ن !رد ا إ ، ن & ر ا و ن # S ا ف$# ا ىد# د% & ر ا ت ط S$ ا ل 0+ ن 9 ا ن ص>S يأ و ن +رS ا و وأ & ر ةeS$ ل>اد & ر ةرھ ظ ! $ ! وأ ء $@أ ، 1 ر > ّن عرS ا 9 ب وأ يذ ا ر 2ا ، صو $ ضر+ و > ةز1 أ ء S$إ و ، * در ت !و" ن & و ، * ر إ *$ %و9 تاءار 1 ، $در2ا مد" ا ةر4 ب 6 0+ 0& ر ا ف$# ا ، حار ا نو e و دو ز ا د > ث !i ح $ ا # 9 ) $ $=ا مو9# ا ( د9 ، ندر2ا ، ح $ ا # ، 26 ) 2 ( ، 2012 ص ، 1364 ، 1365
2 République Française , Ministère de la santé , de la jeunesse et des sport , et le Conseil
national des activités phtisiques et sportives , rapport annuel du parlement et au » , France , La violence et le sport , Le sport contre la violence
« gouvernement portant sur
décembre 2007 , p. 16
3 Jean-Jacques Aziza Antoine Hongnyo , Les enjeux du sport en Afrique-Dopage ,
hooliganisme … et terrorisme , L’Harmattan , Paris , France , 2014 , p.63
4 ناو$#! ر ر ، م 1+ فارو و! : ا 0+ ف$# ا ن %و ا ت آ مار =ا م9 ص > ، & ر ا ب 6 ارد ا $ ا ، $ ! ، ر&> ج ا # ، قو" ا 94 ، ب "# ا و 2014 -2015 ص ، 24
ر @أ و ا م ھإ *" و إ ر>]ا ض#! ا و ، $و$ % ض#! ا * رد+ ، / وأ 1 ر @أ 4 ، رر& ا و ل# ا ن ! ق $ ! * ! $ ا ت !و"# ا ضر+ لو + ، ء &" ا م ھا 2 . 0+ ف$# ا ن 4 اذإ ت ر ا & ر ا س 1 ر# نأ ?إ ، ھر 4$إ ن4 ? ةرھ ظ وھ ت +ر ا ن ! ف$# ا مو1 بذ!ذ * 9 و ، ص>S ل4 ر 4 0+ k&او اد ر& ا ر : ) incivilités ( ءاد =ا ن ! و تا ) agressions ( ت +ر + ، ر& ا ر : ف ر# 1 س ّم9 1$4 ، 0$و$ % إ / ر 0 ا / %و ا / ! 0+ ةد ل@ و ، 0 از ا و 0 =ا ل" ا ت +ر ا هذھ ، كو9 ا و ةر ا ن د او% قر> يأ ، * ار ج زإ و ، ر d ا مار ا مد ن 2ا مد#! رو#S ا د و 1$أ م:ر ر ر : 3 ، تاءاد =ا $# ! ف$# ا أ ، *$أ d فر# + S ل# ص>S هار4= ةو"9 # ر * دارإ ن جر > ء0 د د ا سو " ا 0+ فر# + ، ، ق+ر ا مد و ، ةو "! ذ>2ا *$أ ب6ط9 ةو " ا و ةدS ا ق+ر ا د& 4 ، سو " ا 0+ فر# و سور? 0 $ر ا ) Larousse ( نأ ن4 و ، ص>S 9 "!ط $S> ةو% ، 0$اود كو9 *$أ ء0S ل#+ 9 ص>S هار4إ $# ! ك ذ4 ل # و ، ظ نو4 5 ، 6 . *$أ فر# و " رS$! وأ ن ر>]ا ن ! ىذ2ا ع " b! ك ذ و ا ن ! $ ا و رS ا ةر @إ د ا %=ا و مد 9 ن ر>]ا ر و &و ا ةر @b! وأ ل " 7 ، نأ ء 1" ا ض#! o $ ا و ، * 9 ىد # ا و يد # ا ن ! ل =ا د$ ق" ، ل ا ن ! إ 6#+ 0& " ف$# ا & ا س نود ل ا مو" د$ و * و> ! ) $ د ( حر ! * ب! ! 8 أ ، ظ$ ا 9 # ا * +ر د"+ ، $ 2002 د ا ةو"9 يد # ا ل # =ا وأ د د1 ا *$e! إ يدؤ نأ ن4 وأ يدؤ 0 ا و ، / وأ و د& ، ر d ا وأ س $ ا د& ط9 ا وأ 1 رظ$أ 0+ ف$# ا ةرھ ظ ، " ر+إ 0+ & ر ا ت $ ھر *! 4 0+ و $وھ ناو $وأ ةز ز ك نو لو $ " رط ب 6 ا "
Jean-Jacques Aziza Antoine Hongnyo , Les enjeux du sport en Afrique-Dopage ,
hooliganisme … et terrorisme , L’Harmattan , Paris , France , 2014 " 2 0$ @ ا ل ا ن 0$ @ ا ث ! ا ن 0$ @ ا ب9ط ا ن 0$ @ ا عر ا ن $ @ ا ط"$ ا رظ$أ ر9
3 Guide juridique « la prévention et la lutte contre les incivilités et la violence dans le sport
»,ministère des sports 2004 , op.cit.p.7
4 #! ا #!ط ا ، ب6ط9 د د ا سو " ا ، 0 ج ا ن! 0 6 ا ، ش 9! ا ن 9! ، د ھ ن! 09 1991 ، ر از ا ، ب 49 $طو ا ؤ ا ، 1991 ص ، 702
5 Dictionnaire Larousse ; édition Larousse , Paris ,France , 2015 ; p 1456
6 « Comportement agressif , force brutale exercée par une personne( syn. brutalité , contr.
douceur ) …intensité extrême d’un sentiment , caractère outré d’une parole , d’un écrit ,faire violence à qqn , le contraindre à faire qqch par force… »
7
ص ، ق! ا / ر ا ، حار ا نو e و دو ز ا د > 1363
8 Christophe Albiges, Stephane Darmaisin, Olivier Sautel, Responsabilité et sport ,
و $ ءو وأ 0 $ رر& وأ ة +و وأ د ) mal développement ( ن ر وأ 1 ، 2 ، و 0+ *$أ ف$# ا فر ع =ا م9 " ! ءاذ =ا / 0 د ا ق ا 0+ 94 ! وأ ل# ! ، ن 9 ا وأ د ر>]ا " 3 . ل6> ن ظ 6$ ف ر # ا هذھ ك $ھ نأ !و# 0+ ك ذ ، ف$#9 ف ر# ر 2 ن ف$# ا ، يد ا ف$# ا ل S نأ ن4 و ، 0ظ 9 ا و ، يو$# ا و س $ ا د& ف$# ا و ، 0 $ ا ، 4 +ر ر ر" * و ا ةرازو $ر ا & ر ا 9 ةدارإ / يدارإ ل#+ ج $إ 9 *$أ
ل د& وأ ص>S د& ةو" ! ب4 ر ، 0ظ وأ يد ءاد ا وھ و ، رر& 0+ ب! ا
4 . نو e و دو ز ا د > *+ر# + ، 0& ر ا ف$# ا ف ر# 0+ !و# ل%أ س ر 2ا و *$أ حار ا " د و قر و بر& ن $اود# ا ل 2ا ر : ت +ر ا ك ذ4 و ، ب ر> و ر ظ$i %ر> & ر ا ر ھ ا و نو راد=ا و نو! 6 ا 1! مو" 0 ا %6>أ6 ا و " 6 ا & ر ا ت "! ا د#! و ء $@أ و ل!% 1! لو # ا $د ا ن $او" ا و " 5 ، ل د 0+ فر# و ف$# ا و $د 6 ا ت +ر ا ن %و ا ثاد = دو " يدارإ ل#+ ن إ *$أ ، & ر ا 0+ لاو 2ا وأ ص >S2ا د& ةو" ! سر ، ظ 9 ا ، م ا ق رط ن ، رر& 6 . ، ن 9 ! ، م ! نS> كو9 ن ةر ! ف$# ا نأ o $ $ ، "! ا ف ر # ا ن ضd! ، ر>آ ص>S 9 ، ! 4 ! وأ ةر S= ! ن رظ$ ا 4 0 ا $ ا شد> 1 إ يدؤ نأ ن ، وأ ، حر وأ & ر ا ل 0+ و ، ر>آ ص>S ت 49 9 وأ ، ة +و نأ ن4 س $! ظ $ ج $ ?ا 0& ر ط S$ ر ! $ ! وأ ء $@أ كو9 ا عو%و ر $ ف &$ و . اذ1 ، 1 ر ةرور& ! 0& " & ر ا ت ر ا 0+ ف$#9 $و$ " ا ارد ا ء $@أ /" 0 ا ل 2ا ك9 0+ نو$ " ا 0+ ر ا ف$# ا ل أ ر ارد ا هذھ 0+ لو $
1 « La menace ou l’utilisation intentionnelle de la force physique ou du pouvoir contre
soi-même, contre autrui ou contre un groupe ou une communauté´ qui entraıˆne ou risque fortement d’entrainer un traumatisme, un de´ce`s, des dommages psychologiques, un mal développement ou des privations »
2 Rapport mondial sur la violence et la santé , l’organisation mondiale de la santé ,Genève
,2002 3 ، / زو ا و رS$ ا و !ط9 @اد ا راد ، و2ا #!ط ا ، ع =ا م9 0+ 2ا م ھ ا ، ل 9> د أ ل 9> ، ن $! ، تور ! 1984 ص ، 138
4 République Française , Ministère de la santé et des sports sport , rapport prévention des
actes d’incivilités et de violence dans le sport , France , janvier 2010
5
ص ، ق! ا / ر ا ، حار ا نو e و دو ز ا د > 1363
6 Guide juridique « la prévention et la lutte contre les incivilités et la violence dans le
و ، & ر ةرھ ظ ! $ ! وأ * 9 مو س ر ! 0+ ت#%و 0 ا ل " ا ل أ و ر $=ا نb+ 13 +و$ ر! 2015 ا 9 21 و 20 ةر4 9! " ير ت$ 4 ن أ ، $ر+ ب#9 جر > ، " %د ن ! مد% ق ر+
نb+ & ر ةeS$ جر > ت#%و و و 1$2 $ ارد ن & ل>د ? ، $ أ و $ر+
ل 2ا هذھ 0+ ب! ا ن4 م ةeS$ ا 0+ ر ن 4 يذ ا 0& ر ا ط S$ ا 1 ق ر ا 0 ر ن4 ، مو ر 0+ ةر ! مد" ا ةر4 0$طو ا 21 ر! +و$ 2009 ل!% ، ن ر ر $أ ل!% ن م # ا سe4 ت ر طإ 0+ ةدو# ا ء " 9! " $ 2010 ل أ ن2 $ ارد ر طإ 0+ ل>د ، !4 ر ا ف$# ا 1$ 0& ر ط S$ ر ! $ ! ت$ 4 . ارد ا هذھ 0+ طر S$ ? 4 أ دورو ف$# ا ل أ $ ارد إ م&$ $$أ ل! ، ظ$ & ر تارھ ظ ن & ف$# ا ل
، ن %و# ص >Sأ & ر ، ر4 ، # ، رد & ر ر ! $ ! /" 0 ا لdS ا م 0+ & ر ا ، / 9 & ر ا ، 0 # ا ىو ا و !>$ ا & ر ، + $ ا & ر ر ا و ب # 2ا ، د 9" ا ت & . نأ ف &$ و $ ارد 2 ف$# ا ل 0$و$ " ا ب$ ا لو $ 0+ صوd$ ن $$b+ * 9 و ، يوذ ر 2ا اذھ كر $ و ، & ر ا 0+ ف$# ا ةرھ ظ ر ع =ا م9 ت رظ$ ف9 > ص >=ا . ارظ$ & ر ا ب 6 ا 0+ & ر ا ت ر ا 0+ ف$# ا ةرھ ظ ل ? ر از ا ارظ$ ، 1$ %و ا ت6 ! و 1! م6 =ا م ھا و 0+ ف$# ا لو $و$ " ا / ار ا 9" ا / ار ا ماد#$ا و ، & ر ا ت ر ا ر از ، > &% تاد 1 ا دو و مد# ارظ$ ، 1$ $ ا وؤ ا و & ر ا ء ط>2ا و >! ق9# " ا ةرور&! $ر#S اذ1! م ا ل # يذ ا ، فد1 نو$ % 0+ و ت !و"# ا نو$ % 0+ ر ا ف$# ا ل أ ر إ 13 -05 ھر وط و & ر ا و $د! ا طS$2ا م ظ$ ! ق9# ا ، ةرر" ا !و"# ا و ، 1$ 4رأ k &و و 1 $ر " / ، 1 و ة d9 ا ت # رS ! / ا ت # رS ا وأ 94 $ر " ن4 أ ، ك ذ 4 ل # ا فد1 إ ف$ ل أ ن $ ا وؤ ا ارد ، 1 و > ىد ن ! و نb+ * 9 و =ا 4S ر ا 0+ ل@ : ف$# ا ل أ 0ھ & ر ا ت ر ا 0+ ؟ 0 ]ا لاؤ ا 1$ عر : $ ا وؤ ا عو$ ؟ 1$ ؟ لاؤ ا *$ عر هرود! يذ ا و وؤ ا هذھ ف9 > لھ ت وؤ ا 0+ ه $د1 ن نو$ " ا 0+ د 9" ا ؟ . 1 L’actu , numéro spécial attentat du 13 novembre 2015 , n°4834 , 17 novembre 2015 ,
ت &ر+ داد b! $ % 9 2ا هذھ ن ! =ا د % 0+ ل@ : / 0ھ & ر ا ت ر ا 0+ ف$# ا ل أ ف$# ا ل أ نو$ % 0+ 1 9 صو $ ا ت !و"# ا ؛ -ف$# ا ل أ 0+ 0ھ & ر ا ت ر ا نو$ % 0+ 1 9 صو $ ا ل 2ا ك9 / 13 -05 ؛ ف$# ا ل أ ب ر $د وؤ و از ن د 9" ؛ ف$# ا ل أ ب ر ا ن ر>آ و$ ؛ وؤ $ # طورS 0& " ف$# ا ل أ ھد د ؛ ىو ارد! $ % ث ، 0 و ا o1$ ا وھ ل # ا اذھ 0+ /! ا 09 2ا o1$ ا ا 1 $ر " و ، 19 9 و ، & ر ا ت ر ا 0+ ف$# ! "9# ا ر از ا $و$ " ا صو $ ن ط!$ و ز6 ا ت و9# ا ن # ، نر " ا o1$ ا 9 ن د # !$ أ $و$ % صو $! 9 مو" ، 1$ " رط! ، ورط ا ت &ر ا ن ! f رور& ا $و$ " ا م 4 2ا ل + ل4 0+ ص > ا م@ م # ا . ، ةرو4ذ ا 1$ 9 #! ن 9 + إ $ ارد عو&و م " ! $ % : 0+ قرط ! مو"$ * + و & ر ا ت ر ا 0+ ف$# ا ل e! ص > ا م ر ا إ لو2ا ل ا $# ل أ ف$# ا ا 0+ ت !و"# ا نو$ " #& > ا & ر ا ت ر ا ء $@أ /" نأ ن4 0 ا ث ! لو2ا و ، $ > نو$ % 0+ 1 9 صو $ ا ف$# ا ل 2 0$ @ ا ث ! ا 13 -05 ل ا أ ، ، & ر ا ت ر ا 0+ ف$# ا ل أ ن $ ا وؤ ا ناو$#! ، 0$ @ ا 0+ $%رط لو2ا ث ! ا وؤ ا إ *$ د 9" ا ، ف$# ا ل أ ن $ ا أ 0$ @ ا ث ! ا إ و > ف$# ا ل أ ن $ ا وؤ ا . 0 ] 4 ط> ا نو4 0 ! و : لو2ا ل ا : & ر ا ت ر ا 0+ ف$# ا ل أ م ر لو2ا ث ! ا : ت !و"# ا نو$ " #& > ا ف$# ا ل أ ا لو2ا ب9ط : د # ا ف$# ا ل أ 0$ @ ا ب9ط ا : د # ا ر : ف$# ا ل أ
0$ @ ا ث ! ا : نو$ " #& > ا ف$# ا ل أ 13 -05 $د! ا طS$2ا م ظ$ ! ق9# ا و ھر وط و & ر ا لو2ا ب9ط ا : 1 ر ق! 0 ا ف$# ا ل أ 0$ @ ا ب9ط ا : ف$# ا ل أ نو$ % ب و ! @د ا 13 -05 0$ @ ا ل ا : ف$# ا ل أ ن $ ا وؤ ا لو2ا ث ! ا : ف$# ا ل أ ن $ ا د 9" ا وؤ ا لو2ا ب9ط ا : $د ا وؤ ا 0$ @ ا ب9ط ا : از ا وؤ ا 0$ @ ا ث ! ا : # ا ل أ ن $ ا وؤ ا و > ف$ لو2ا بط ا : ض و# 9 ب و ا 0& ر ا eط> 0$ @ ا ب9ط ا : 0! دe ا eط> ا ت و 4 ا : 1$ ر4ذ$ ت !و# ةد $ 1 او د"+ ، ل # ا اذھ ز $= 61 ر 2ا ن4 م : • !ر# ا d9 ! / ار ا 9% : ب9:e+ ، رS ! ل4S! عو&و ! "9# ا > ب 4 ا ف$# ا م ار ر / ر يأ د $ م و ، ت طS$ ! وأ ، & ر ا دو"#! إ ق9# !ر# ا $ر ا d9 ! / ار ا اد ، & ر ا ت ر ا 0+ ن & ! 4 1$ $د و 0 ا ، ت? " و ، $@ ! عو&و ق9# ر ر " و ةرS ! عو&و ! . • $ر ا d9 ! / ار ا ل # ا : ، ن ر @4 %و و اد1 ب9ط ھاو م1+ ، 1 ءار% ، !ر# ا d9 ا إ ت 9ط ا ر وھ اد "# ر@4أ ر 2ا ل# و ن $ ر> د% يذ ا ، $ر ا ض"$ ا 4 * دارأ وأ عرS ا هدارأ يذ ا k ا $# ا 94 ل@ " danger " 94 و , " risque " 0+ ن ر ن 9 ا ، 94! ن ا " رط> " 94 ل@ و ، " comportement anti-sportif " 94 و ، 0& ر ا ر : كو9 ا 94! ھ $ ر 0 ا " comportement déloyal " 94! ھ $ ر 0 ا " * ز$ ار : كو9 ا " 94 ، " forfait " 94! ھ $ ر 0 ا " ب d ! ةر > ا " .
• عو&و ا ر !و# : ب$او ةد إ ب#S ، $و$ % ب$او ةد س *$2 ىر>أ $و$ % • ف$#9 ف ر# د إ !و# : ط "$ ن ط"$ ل4 0+ لء $ $9# يذ ا ر 2ا وھ و 0& ر ا eط> ن 4 اذإ 0$ @ ا ل ا 0+ و ، ? مأ $ ر ا ت$ 4 اذإ لو2ا ل ا ? مأ $ !و# ا هذھ ن & و ةرو ا 9 * د" و ، عو&و ! ط =ا ن دھ $ و ت ا .
-ـــ
د
:
د$ و ، نور% ذ$ ف #& ا يو" ا ل4e ن أ ! d ا نو$ % ق+و ش # ا 9 ر ن $=ا ط> ود ا ن 4 رو1ظ ف9 > ! 1 ز1 أ ث6@ ا 1 ط9 ! 1 د ضر ! ت % : # رS ا ، ذ $ ا &" ا و ذ $ ا ، و ، ل 2ا ض#! م ر ن د! ? ن 4 ، ود ا م 1 مھأ ن ن 2ا ن 4 ھ ر ن e! ل> 0 ا ، ر رS 1 أد! /&> " ص$! ?إ !و" ? و ر ? " ، و ف$# ا ل أ نb+ * 9 & ر ا ت ر ا 0+ عرS ا هد ، أد! ا اذھ /&> ىر>2ا 0ھ ةد ا ص$ 0+ 242 ن نو$ % 13 -05 " نو$ " ا اذھ 0+ 1 9 صو $ ا ت !و"# ! س ا نود د& ف6 إ وأ ءاد ا وأ ف$ ل أ ب4 را ن ل4 ت !و"# ا نو$ % م 4 2 "!ط ب% # ، & ر ةرھ ظ ! $ ! وأ ء $@أ ، 1 ر > وأ & ر ةeS$ ل>اد ت 49 ا و ص >S2ا " . o $ $ ةد ا هذھ ص$ ن 9 ص$ ير از ا عرS ا نأ ض#! ف$# ا ل أ " 9 ا & ر ا ت ر ا # !ط! نو$ % 0+ نو$ % وھ و ت !و"# ا نو$ % ن ل" 13 -05 ق9# ا ھر وط و & ر ا و $د! ا طS$2ا م ظ$ ! ، لو# ا ير ا ، كر و ف$# ا ل أ
وأ ء $@أ ، 1 ر > وأ & ر ا ةeS$ ا ل>اد ت 49 ا و ص >S2ا د& ف6 =ا و ءاد =ا و & ر ةرھ ظ ! $ ! ، ت !و"# ا نو$ % م 4 2 #& > م ر ! 1 ن م % و ، 2ا ض#! ل ا ت #%ر وأ ر $ ب # أ ةز ل@ ت !و"# ا نو$ % ب ! نو$ % 0+ ، 13 -05 ن و ، ةد 9 "!ط * !و" يذ ا ب ا ل@ ل 2ا ض#! !و" د دS ! ىر>أ 1 299 نو$ % ن ن ار: و ر1Sأ @6@ إ ر1S ن س! ا ت !و"# ا 20.000 إ جد 100.000 / ، جد
س! ! & ر ا تtS$ ا 0+ ب ا 9 ب% # $ ! ، & ا k ! #! 9 د /&و $ 4 إ ن ن ار: و ، تاو$ س > إ ر1Sأ 100.000 إ جد 200.000 جد مد / ، k ا $ 4 إ ن @ ! إ ل ا اذھ م " ! مو"$ ك ذ #! : لو2ا ث ! ا : ف$# ا ل أ #& > ا ت !و"# ا نو$ " 0$ @ ا ث ! ا : ف$# ا ل أ #& > ا نو$ " 13 -05
لو;ا ث
ا
:
ل ,أ
ف! ا
!
2 ا
نو
ت و ,
ف$# ا ل أ م " ن4 ، ر # ةد ب 0+ ء 4 ةروط> ا ر # 1$ ر4ذ$ ص$ ةد ا 27 ن ت !و"# ا نو$ % م " ث ! ، ت > و k$ ، ت $ إ 1 ، ر # ر4ذ$ و 0 $ ا د " ا م " ث ! ، ل أ إ و د ف$ ر : ف$ ل أ د م " ا وھ و ، ث ! ا اذھ 0+ هد #$ يذ ا ن !9ط 0+ : لو2ا ب9ط ا : د # ا ف$# ا ل أ و ، 0$ @ ا ب9ط ا : د # ا ر : ف$# ا ل أ
ا
ب ط
لو;ا
:
د ا ف! ا ل ,أ
د # ا ف$# ا ل أ ، د # ا ن4ر 0+ كر S 0 ا ل 2ا / 0ھ إ 1 "$ و ف$# ا ل أ د ا و$# ا ف$# ا ل أ و . لو;ا عر7 ا : يد ا ف! ا ل ,أ د # ا ف$# ا ل أ 9 ير از ا عرS ا ص$ ن داو ا 0+ 264 إ 276 نو$ % ن 1طورS 0+ ف9 > و ، حر ا و بر& ا وھ و د او ن4ر 0+ كر S 19# و ، ت !و"# ا و و ھر $ بر& ا ل S نأ ن / وأ ف$# ا ل أ نأ ?إ ، ل4 ب 1+ورظ و ل أ ف$ أ ل " + ، ط"+ حر ا ا هذھ ن & ر4ذ م *$4 ف$# ا او د ةد ! ر4ذ $إ و ، 0 ا د # ا ف$# ا ل أ ضر#! مو"$ هذھ $ ارد! و ، * 9 و ، 9" ت!4 را نأ و ق! وأ نأ ن4 ب4 ر + & ر ا ت ر ا 0 . >وأ ل ا : # G ل % " 2ا 0+ د + وأ س $ ر d! $ ل % ن ر ھ أ ن و # س $ ا ل % $e4+ ض # س $ ا أ $e4+ " 2 ل " ا و ، +ور# ا ت > ا مد%أ ن 1 $ أ ، مو ثد ل @ & ر ا ل 0+ ر4ذ$ و 30 ناو 2013 و ! $ د 0+ XII ن # S ا ن و م % ث ! ، ل زار! ا ود ل S 1 ةد ا تدد 05 ق ن . ع . ج . ـ! ت $ ا 0+ 9 2ا ت !و"# ا ، 1 ، ماد =ا 2 ، د!ؤ ا ن ا 3 ن ا ن ! حوار ةد ت%ؤ ا 5 و 20 تدد و ، ىو % ىر>أ ادود نو$ " ا 1 + رر" 0 ا ت? ا 0+ اد $ ـ! k$ ا 0+ 9 2ا ت !و"# ا 1 ن ر1S زو ةد س! ا إ 5 نو$ " ا 1 + رر" 0 ا ت? ا اد تاو$ ، ىر>أ ادود 2 زو 0 ا ارd ا 20.000 ـ! ت 9> ا 0+ 9 2ا ت !و"# ا و ، جد 1 د او مو ن س! ا ، ر@42ا 9 ن ر1S إ ل%2ا 9 2 ن ارd ا 2000 إ 20.000 جد . 2 ةد ا ةرو ، ]ا 32
وأ ن رS# ا وذ يو 1 ا مَ4 َ ا / ط" و k!ذ! + ل "! ر >2ا اذھ م % د#! 9 اد وادرو و ر $ و ب 6 ا ور!أ وذ 31 4 $#ط ط او! ، م4 ا ل4ر! ب 6 ا م % ر@إ هرد ! ن مد% ةر4 ةار ! ء $@أ ءار % ط! ر >2ا اذھ * $ نأ د#! *9 ر! 1 ، $ د 0+ ثد ر4ذ$ و مو ن $ ر2 ! !طر% 14 / 02 / 2016 ر & = بھذ ، ءار % ط!! ب 6 ا 0 %أ نأ د#! ا 9 ر $ ا ق6طb! مو" ب#9 9 د م@ * ! " 0+ سد سرو9+ راز يو 1 ا م4 48 ، ، !%ر ا ، سأر ا 0+ ، رد ا و و ور ! ار@e 0+و يذ ا حر 4 ، !طر% S 0+ * @د ا ل6> ر>آ ب ? 2 . ّم وأ ر وأ بر&! * أ اذإ *9 % ، روظ$ ن!= بر# ا ن 0+ ء ِ وأ ّ9 َ ا و ، ِ$ ّ ِ % 9 3 ، س4 تو ا و # ل % ، ة ا " ٍدَ9َ! َ ِإ ُه َ$ْ"ُ َ+ ً! َ َ ُر ِ@ُ َ+ َح َ vر ا َلَ ْرَأ يِذF ا ُ FG َو ُروُSJ$ ا َكِ َذَ4 َ1ِ ْوَ َد ْ#َ! َض ْرَ2ا ِ*ِ! َ$ْ َ ْ َeَ+ ٍتv F " 4 . ةد ا 0+ ل " ا ير از ا عرS ا فر 254 اد ن $إ حور ق ھزإ *$أ عرS ا ل@ *9@ ، 0 $ر ا 5 * 9 و ، ر ا هذھ ن 4رأ نأ ج $ ا ن4 0ھ : يد ا ن4ر ا وھ و حور ق ھزإ ن $إ و ، يو$# ا ن4ر ا وھ و 0 $ ا د " ا $ 0ھ ل " ا ر ، ةد 9 "!ط ماد =ا 9 2ا 1 !و" 261 ن ق . ع . ج . * 9 و ، ، 9 ! ت S% $ ا و ف9 ا ل6> ن ن 4ر2ا ر+او ن د4e ا ت $ ا 4 9 ن # 1$eS! ! $ ا 9 2ا حرطو ، *$أ 9# ا 4 ا ت&% " نأ ل ا &% 0+ ت! @ ا ن ن 4 ? ارو ! ن 4 د # ا ل " ا ر ! م1 ا *! ت$ادأ و 4 ا * #&و يذ ا حورط ا لاؤ ا 1 Associated press , « Un arbitre poignarde un joueur puis se fait décapiter » , La presse ,
Sports , Canada , Montréal , Lundi 08 juillet 2013 , P. 6 , et Associated Press , « Police in Brazil detain one in beheading » , Prince George Citizen newspaper , Sports , Canada , Tuesday july 09 , 2013 , P. 11
2 « Exclu, il assassine l’arbitre de trois balles à bout portant » , LE CARREFOUR
D'ALGÉRIE , édition nationale , 14 ème année , Algérie , n° 4388 , mercredi 17 février 2016 , p.17 3 ن د ا ل ل& ا 0!أ راد ، رS يد ا د9 ا ، بر# ا ن ، ير ا 0" ر+=ا روظ$ ن!ا مر4 ن! د تور ! ، رد ) رS$ $ نود ( ص ، 547 4 رط + ةرو ، ]ا 9
5 Art 221-1 du C.P.F. « Le fait de donner volontairement la mort à autrui constitue un meurtre. Il est puni de trente ans de réclusion criminelle » .
0+ رھو د او% ت > ت9#+ 4 1 &"! نو4 ، ر 9 $و4 ا ر $# ا + 4 ن & ا ا ك ذ4 ن 4 و ، تاءار = ب و * + نو#ط ا م4 ا ل ط!إ و ض"$ " 1 . 09 0+ ل " ا ر ن 4رأ ضر#$ : 1 – ر ا ن رأ أ-يد ا ن ر ا : ر $ @6@ ن ن4ر ا اذھ نو4 و : ، حور ا ق ھزإ ، 0 ار =ا كو9 ا ة +و ا و كو9 ا ن ! !! ا %6 و . أ-1 -ار @ا كو ا : وھ و ل# ا يذ ا ا *! مو" * & حور ق ھزإ ل أ ن مر طر S و ، ! إ 6 نو4 نأ 9 و! نو4 نأ ن4 و وأ ةد ةادأ وأ ير $ ا ح6 ا ل # 4 د ّ&ار نو4 د% 4 ، ق$> ا وأ قرd 4 ن د ! 2 . & ا م ! إ " رط! نو4 د% ةرS ! د% 4 ، ةرS ! ر : " رط! نو4 سور + ل"$4 وأ ، * إ ق9d ن 4 0+ & ا /&و و ، برS ا و ل42ا /$ *$ م " ا وأ ، تو 1!! ! ر $ وأ !9% 4 ! 1!! ! ب *! ر ت +ر ! 3 . 0!9 ا كو9 ا أ ل #! م " ا ن ع $ =ا ، اذإ ر ر! # ة +و ا *$ ت! ر اذإ ل ا ن 4 ا ك ذ! م " ! % إ وأ $و$ % ز9 & ا ل % د # *$4 و ، ل# 4 ؛ 0+ $@ ! 0+ فد $ م *@ود $ 4 إ /$ ? اذھ ن4 ، ك ذ ن ? @ & ر ا ت ر ا 0+ ف$# ا م ار أ-2 -حور ا ق ھزإ : ك ذ4 يد ا ن4ر ا طر S ب% # ا ل " ا ر + ، ن $إ حور ق ھزإ ةد ! 1 9 254 ن ق . ع . ج . ، 1$ & ل>د ? ناو ا ل % نb+ * 9 و ، ن $إ 9 ?إ /" ? 1 ا ، 9# ا 4 ا م%ر ف9 ا 0+ رد ا رار" 84077 ر ! ، 05 / 03 / 1991 دد &" ا 9 ا ، 2 $ 1993 ص ، 167 2 ص >S2ا د& م ار ا ، ص > ا 0 از ا نو$ " ا 0+ ز و ا ، # " و! ن أ لاو 2ا د& م ار ا ض#! ، ر از ا ، * وھ راد ، رS #! ا #!ط ا ، لو2ا ءز ا ، > ا م ار ا 2014 ص ، 12 3 $و$ % ارد ، ير از ا / رS ا 0+ ف$# ا ل أ و د # ا ل " ا ، 0 $ ل 0 $ر ا و ير از ا / رS ا ن ! ، ر از ا ، * وھ راد ، $ @ ا #!ط ا ، لود ا هذھ 0+ 0 &" ا د 1 =ا ءو& 9 ير ا و 2013 ص ، 47 4 ةد ا ت !و"# ا نو$ % 0+ * @ و 318 * ب! ! * $ 9 رد % ر : ز وأ ل ط كر مر 0 ا *$ أ 9"# ا وأ $د! ا / * و 0+ ك ذ ب! و اد ك ذ 9 ر d ا ل وأ ، س $ ا ن ل > ن 4 0+ رط>9 *&ر و داو ا س أ 9 ب% # ، 1@اد إ د % 261 إ 263 د # ا ل " ا ت !و" يأ ا ب .
ّ > د% $إ و ص ةد ا ت !و"# ا نو$ % 0+ > 4 أ عرS ا * 457 ن $او% 0+ و ، *$ > 1 ّ $ $إ & ا نو4 نأ طر S و * د ة ا دد و ، ظ ذ$ ّ * د?و ، أ & 1 إ $إ و 6 % س * د?و ل!% ن $ ا 9 ب4 ر ا ل# ا نb+ * 9 و $ $ ك ذ ل!% ةد ! * 9 ب% # ا و صو $ ا ل# ا وھ و 304 ن ق . ع . ج . 2 01 $ و ، ن $=ا د$ * +و نb+ * 9 و ، 6 % ر! # ? @ 9 ل# ا ب 4 را ) ر ا رو ن ةرو وھ و 9 ا ( 1 1 وS $إ و ، ، ةد ! 1 9 ب% # $ وھ و 153 ن ق . ع . ج . 3 ، 4 ، ر d ا ن ن $=ا نو4 نأ طر S 4 ، ت *$2 * !% # ن4 ? * ور قھزأ يذ ا ص>S + و ا رد نأ إ ظ 6 عرS ا ل " ا و مر *$أ و و ر $=ا و مر م 5 • ة +و ا - + ق ا ظ ا : ّ" ظ إ ت !و"# ا نو$ % ضر# م %ر ظ نو4 تو ا نأ مو9# ا ن و ، ة +و ا ق # ل % ، ل $=ا اذھ ؤر ن4 ? *$b+ > ار أ حور ا ت اد ن4 ، د 9 حور ا " ً6 ِ9َ% F?ِإ ِمْ9ِ#ْ ا نv مُ ِ وُأ َ َو 0v!َر ِرْ َأ ْنِ ُحوJر ا ِلُ% ِحوJر ا ِنَ َكَ$وُ َeْ َ َو " =ا ةرو ]ا ءار 85 ، 6 ، ةد ا 0+ e ا هذھ لو $ د% 0 $ر ا عرS ا ن4 R 1232-1 ا نو$ % ن *$أ ر! ا ث ! و # ا د$ نو4 ن4 ? ، س $ 9 ف%و و ب9"9 ف%و 0+ ص>S ا د او ت%و 0+ !ط ت 6 ث6@ تر+و اذإ ?إ * +و! لو" ا : و 0 و9 م ا ب d ا ط S$ ا ، يو # ا 04ر ا 2 . ، غ د ا ل#+ دودر / ء d إ 3 . 0 "9 ا س $ 9 094 ا ب d ا 1 نو$ % 1$ ر4ذأ 04 -07 0+ خرؤ ا 14 $ توأ 2004 ر أ و ، د ! ق9# ا 06 -05 0+ خرؤ ا 15 9 و $ 2006 1 9 ظ+ ا و ضار"$= ! ةدد1 ا $او ا عاو$2ا ض#! ! ق9# ا . 2 ةد ا ص$ 304 ق ن . ع . ج . وأ ت !ورS وأ ت?و4e 1 ط b! 19 ضر وأ 6 ةأر إ ض1 أ ن ل4 9 ت"+او ءاو ىر>أ 9 و e! وأ ف$ ل أ وأ قرط ل # ! وأ ودأ ، ك ذ 0+ عرS وأ ق+او م مأ ك ذ ن ارd! و تاو$ س > إ $ ن س! ! ب% # 20.000 إ 100.000 جد 3 ةد ا ص$ 153 ق ن . ع . ج . ش ا وأ S و ا ل 2ا ن ل يأ 1 9 *$ /%و وأ @ هوS وأ س$د ن ل4 ن ارd! و تاو$ س > إ ن $ ن س! ! ب% # 20.000 إ 100.000 جد 4 ص ، ق! ا / ر ا ، # " و! ن أ 16 5 ةد ! ر $=ا 9 ةد ا ل#+ ير از ا عرS ا مر 273 ق ن . ع . ج . ص$ 0 ا : اد د ن ل4 / ر $f ةد# ا ت?]ا وأ م ا وأ 9 2 ! هدوز وأ *91 وأ ر $=ا 9 هد 0 ا ل #+2ا 0+ >S * 9 ر $=ا ذ $ اذإ تاو$ س > إ $ ن س! ! ب% # ضرd ا اذھ 0+ ل # فو 1$e! 6 ص ، ق! ا / ر ا ، 0 $ ل 42
أ-3 -ا " -ا : 4 ? 0 ! 4 را ل 9 از ا وؤ ا ل ، & ا ة +و و ، 0 ار إ كو9 $إ !! ا %6 نb+ * 9 و ، 1 +و إ & ا 9 *+رط ن ب4 ر ا ل# ا يدؤ نأ ن # 0+ d ! ھأ 0 4 د د از ا وؤ ا 1 إ قرط ا ة &" ا 9 ب و ، حرط و 1$eS! ب $ ا لاؤ ا ا نأ و ? و ، 9 2ا %رو 0+ ة +و ثد د% $ ز ةد د#! ن 1 6> /" ، لو2ا ثد ا ثاد أ ن4 ? +ر# ة +و ا إ يدؤ ا ب! ا ط !أ و ، ن ل @ و" نأ ك ذ *$4 ، *9 % د % & ن#ط! ص>S م S 9 *9"$ د$ و ، ارو+ تو ? >e + ، ىر>أ ةر ! ف # =ا ةر ت دط ا * و و د$ و ، S ا إ لو و ا ن ر ب !ط ن 4 ، * $أ ظ 9+ ، ارو+ * 6 رذ# + ، ! : ت? # =ا ن لء $ ل @ ا اذھ 0+ ة +و ا إ يدؤ ا ب! ا . ة +و ا و ءاد =ا ن ! !! ا %6# ا لو !و 2ا ت 9 >ا تر1ظ و ، ضر#$ ت ھ إ ةد 09 + 1 ھأ : ب ;ا لد رظ! : 09 2ا ل# ا ?و *$أ ھد و ، ن 2ا ن $ ا ء 1" ا 1! ىد $ 0 ا رظ$ ا 0ھ و ت#%و ل #+2ا و ، 1$ ا $ ا ت9 و " 6 ا ر $> ا ءاد =ا ?و ق! ا ل @ ا 0+ ، رور ا ثد /%و و S 9 & ا ت9"$ 0+ لد # و يو ب ! 2ا هذھ ل4+ 1$ ا $ ا ثاد إ ؛ $ ا اد# ا و مدط 1$أ س أ 9 رظ$ ا هذھ تد" $ا ، $أ ك ذ * $ادإ لد# ا ن س $ 9 ص>S ع ا ل او ةد م و ، 1#%و وأ 14رد م 2 + ، 1 + د * ن4 0+ ل ا ب "# نأ ا 9 /" o $ ن ق" رد"! س و فر ا ةروط> رد"! ل 1 ر ا ب ا رظ! : ل# ا ن ! رS ! ل ا دو و 0& " ه =ا اذھ ب !! ا ن # و ، 1$ ا $ ا و يذ ا ب !ط ا وھ رو4ذ ا ل @ ا ب ة +و ا 0+ ب! ا نو4 * 9 و ، ةد #! ا ب ! 2ا لھ ر>e *9 ن 2 ؛ 1 ، ن $! ، تور ! ، %و" ا 0!9 ا تاروS$ ، 0 $ ا نو$ " ا ، 0 و# ا ط 2006 ص ص ، 490 -492 2 ص ، ق! ا / ر ا ، 0 $ ل 53
1$أ رظ$ ا هذھ ن ب # ّ& وؤ ا ل ن ق ، هذھ / ارد !و# إ + &إ ة +و ا ظ د د 0& " ا ن ر $# ا ، ة +و ا إ ىدأ يذ ا رS ! ا ب! ا 0 ! و 1 ، 4 ُ *9# و ، م1 ا 9 مد> 1$أ ب "# ا ن ت9 ن2 ، وؤ ا 0 $ !! ا %6# ا ع ط"$ا *$ 2 . م* ا ب ا رظ! : 0# !ط ا و يد # ا ىر ا ب ةد 1@د 0 ا $ ا ب ب! ل4 إ رظ$ ا ھد i رو اذإ /ط"$ و ، #%و فورظ 1@اد إ 0+ مھ و و % !! ا %6 لظ * 9 و ، فورظ ا ت$ 4 ل" رد ن 9 وأ ر ط وأ 3 م 6 ا ب! ا نو4 * 9 و ، ، *! ة +و ا ثاد إ يو$ م1 ا ن 4 يذ ا ب! ا *$2 ر $> ! $#ط ا وھ ق! ا $ @ 0+ ة +و9 ةد *! ة +و ا ثد يذ ا ب! ا وھ و 4 ؛ د"$ ا ن م9 م *$أ ?إ ، ء 1" ا ن ار !4 ! ر ن "! ا ن !ھذ 9 +6> بھذ ا اذھ 0" ، 2 *$ /%و ا ل 9 ز4 ر ، + e $ ا $ 4 b ، س $ ا ر د" 1 + ف9 > ر د" ر # و 1! م9# ا ىد وھ ةذ S ا ل او# ا و +و e ا ل او# ا ن ! %ر ا 5 . و نأ 0 $ ل ث ! ا ىر " 0 ا ط ! ا لو9 ا إ ن6 0$ @ ا و لو2ا ه =ا ن بار %=ا 0+ ث ! ا 9 د نأ و ، ر & ا 0&ر ? 1$4 094S ا ب$ ا 0 ار ا ق " 0+ ثاد 2ا ر @e رد 0+ ث ! ا وھ باو ا !4 ر ا ء ط>2ا و $ و$ ا و ا *$أو ، ت +ر ا ءارو $ 4 ا د او ب! 9 ر %=ا يرور& ا ن س د #! ا و هذھ ت$ 4 اذإ @6@ وأ ن !! ل# ! ت@د د% $ ا ر ! ا ز ا ن ل! ، ىر>2ا ب ! 2ا ل4 ث ن + 4 ب ! 2ا ذ د$ و ، # ا و ر @e ا ن ل + ن ر@4أ ء ن سe! ? ق! ق إ م1$ ! ن4 م و و $ ا " 6 . 1 ت !و"# ا نو$ % حرS ، 0! ز ا يد د > و 0@ د ا قازر ا د! ير>+ – رS$9 + "@ ا راد ، م # ا م " ا ، ندر2ا ، ن ، / زو ا و 2009 ص ، 95 2 ل " ا $ 0+ !! ا ناو$#! نو$ " ا و # رS ا 0+ ر ر ، ب6 ن $ " ا ن ! $ر " ارد ا # ، 6 =ا مو9# ا و =ا مو9# ا 94 ، # رS ا م % ، ير از ا ت !و"# ا نو$ % و 0 6 =ا 0 $ # ا $ ا ، $ ! ر&> ج ا 2005 -2006 ص ، 54 و 55 3 ، 0 و# ا ط ق! ا / ر ا ص ، 493 و 494 4 ، 0 $ ل ق! ا / ر ا ص ، 53 5 / ر ا س $ ، ب6 ن $ ، ص 58 6 ، 0 $ ل / ر ا س $ ص ، 54
• ير*از ا ء ا ف"و : 9# ا 4 ا رار% ل6> ن $ ن ! ر ! رد ا 01 / 07 / 1975 ن $ ا +رd ا م%ر ف9 و2ا 10839 1 نأ ، ا ء &" ا ير از رS ! ا ب! ا رظ$! ذ>أ ، ق" طر S + و 0$ ا ط S$ ن ! !! ا ط!ار ر+و د # ا ل " ا ر * 9 0$ ا ة +و ، ل>د اذإ ث ! !! ا ط!ار ت#ط"$ا & ا تو و م1 ا ط S$ ن ! 0 ر > ل ، ر مو" ? اذ4ھ و ن آ ن 4 0+ 1 > م د %د$! ب ق 0+ د # ا ل " ا ، يذ ا ر 2ا ر d ا * >2 ل1 # ا و ھذ>أ د ل % #%او 0+ 1 ، إ مد ن2 ن4 م *$أ ?إ ? ھإ د# ن 4 نإ و ح6 ا ء > * 9 0$ ا ة +و 0+ ارS ! !! . دد ا E : 1 -ا دد : ن4 ث ! ، ن " ر+ رو1 ك ! Sإ 0+ ھد $ د% 0 ا ةرو ا 0ھ ص >Sأ ةد ل % ر ھ ا ن د 2 ا ن $#ط! ل! " ا رو1 ت ، 6@ ر $> ر 0+ و 9!$% ة ! يدؤ ، ن ! ? وأ ر ھ 9 أ حرط ت $ ا 4 9 ن # ا هذھ ل@ 0+ $ ن 4رأ ن & د4أ وھ و ، & ل4 ل " ا ت&% د$ 9# ا 4 ا * " ن ا ر" ل4 ب $ ! ز و ل" لاؤ حرط نأ م1 9 0$ ا دد# 0+ ب *$أ ء &% * 9 4 ا ء & أ ن4 ، م1$ د او ح ر ! لاؤ ل4 9 ! =ا ن س ! ا نود! و " ) مو رد رار% 15 -04 -1986 دد# ا 9# ا 4 9 &" ا 9 ا 03 $ 1989 247 ن#ط ا 0+ و2ا $ ا +رd ا ن 41818 ( 2 . ُ م ص>S ل % ب% # * 9 و ، ھأ د او ل# & ا دد# e ير از ا عرS ا ر# ، !و"# ا س $! ص >Sأ و ل % و إ ىر>أ ت # رS ت!ھذ $ ! & ا دد# ل# اددS +رظ ا 0+ ص$ يذ ا 0$ $!9 ا / رS ا ل@ ، ةد 206 ت !و"# ا نو$ % ن " ت#%و اذإ ن 4 ن ق ! ل# ا فر %ا ن 4 و 4 ل ا ب%و 1! دو " ا ص>S ا ر : 9 ر ا 9 ف $ ا ةد ز ن4 أ ھ64 ب أ اذإ و ، د " "! ا ةر" ا 0+ ةرو4ذ ا !و"# ا " . 2 ن , 7 ا دد : ، وؤ ا ن ل + ل4 ب $ د د ب# ا هذھ 0+ k&و و ةرو ا ةد ا ت $+ ، ك رS ا و ل ا ن ! %ر ا ب 41 ن ق . ع . ج . " ن ل4 6 + ر! # 1 #!ط ، &" ا ر ا ءو& 0+ ت !و"# ا نو$ % ، # " و! ن أ 2007 -2008 ر از ا ، 0 ر ! تاروS$ ، ص ةرطؤ ، 114 $ @ ا ءز ا ، از ا داو ا 0+ 0 &" ا د 1 =ا ، يدادd! 0 6 ن ، ص ، 0 90 2 ، 0 $ ل ق! ا / ر ا ص ، 54 ءز ا ، از ا داو ا 0+ 0 &" ا د 1 =ا ، يدادd! 0 6 ن ، ، ر از ا ، و!ر ا ل dSi 0$طو ا ناو د ا ، و2ا #!ط ا ، 0$ @ ا 2002 ص ، 194
ب 4 را 9 ضر وأ ر ا ذ $ 0+ ةرS ! ھ مھ ! ل# ا وأ د د1 وأ د و ا وأ !1 ا ةء إ 0 ار =ا س د ا وأ ل ا وأ ?و ا وأ ط9 ا ل # " ، و ةد ا ص$ 42 س $ ن نو$ " ا " رS ر! # 4 ، ارS ! 4ار Sا كر S م ن ر ا 0+ ! د *$4 و ا ل4 وأ قرط ا ل #+2ا ب 4 را 9 ن 9 ا وأ ل ا نو ك ذ! * 9 / 1 ةذ $ ا وأ 91 ا وأ ر & " ، ةد 9 "!ط ب% # و 44 # ! $ ا وأ $ 9 ةرر" ا !و" ، 09 2ا ل ا ر! ت اذإ و $ ! ك رS ا ر! م . ب -يو! ا ن ر ا : 0 $ ا د " ا ةد ا ص$ ل6> ن k& 254 ن ق . ع . ج . " ا نأ ص$ 0 ا اد ن $إ حور ق ھزإ وھ ل د # ا ل " ا ر نأ ، ص > ا و م # ا 0 $ ا د " ا ر+و 0& " م # ا 0 $ ا د " ا ل@ + ، ة +و ا 0ھ *9#+ $ نe! * 9 و 0 ن $إ 9 ءاد إ ن ةر ا * دارb! *! مو" ! ل ا م9 اذإ م # ا د " ا 0 $ و ، ذإ ل ا ةدارإ ت $ا أ ا يد هار4إ ت ه ) ىر$ 4 قرط ا د$ از ا وؤ ا إ ( و ، ةرھ % ةو% وأ 0$ ا ةدارإ س4# ا ت!@أ اذإ ?إ &ر 1 ، أ ص > ا د " ا 94 ن فS + " اد " و وھ & ا حور ق ھزإ $ 2 دد ا ن 4 ! هدو و فد دو " ر : وأ دو " ص>S 9 ل " ا /%و نإ م1 ? و ر ا ب 4 ر? 3 2 و ا : أ 4;ا و ا : ةد ا د!ؤ ا ن ! د # ا ل " ا 9 ب% # 263 ةر"+ 03 نو$ % ن ت !و"# ا ، *$أ ?إ ، !و"# ا ن ددS فورظ د # ا ل " ا $ ق+ار د% 0+ ماد =ا k! + ا ت? ا : • د ر ا و رار =ا ق! ! ل " ا نر %ا اذإ 4 ) ةد ا 261 ن ق . ع . ج . 5 ( 1 ، # " و! ن أ ، ق! / ر ، ص > ا 0 از ا نو$ " ا 0+ ز و ا ص 23 2 ، 0 $ ل ق! ا / ر ا ص ، 175 3 ، 0 $ ل / ر ا س $ ص ، 175 4 ةد ا ص$ 0+ رار =ا ق! عرS ا فر 256 ق ن . ع . ج . 9 ءاد =ا ل#+ ب 4 را ل!% مز# ا د" *$أ فرظ يأ 9 %و $ ا هذھ ت$ 4 و و و * 9! " وأ هدو و فد ص>S 9 وأ ن # ص>S وأ ةد ا 0+ د ر ا فر# و ، ن 4 طرS 257 ص>S ر ظ $ا *$أ نو$ " ا س $ ن وأ ن 4 0+ تر % وأ ت ط ةر * 9 ءاد =ا وأ * ور ق ھز= إ ك ذ و ، ر@4أ 5 0 $ر ا 1 $! « tout coupable d’assassinat »
ةد 9 "!ط د ر ا و رار =ا ق! / ل " ا 0$# 0 ا و 255 ق ن . ع . ج . ـ! د ر ا و رار =ا ق! / ل " ا ف 0 ا 0 $ر ا 1 $! " assassinat "
• إ $ ذ $ وأ ل 1 وأ داد إ *$ ضرd ا ن 4 اذإ ، ىر>أ $ 9 وأ ب وأ ق! اذ 1 !و" ن م1 9> ن & وأ 1 + ء 4رS ا وأ $ ا هذھ 0!4 ر رار+ ل 1 وأ ) ةد ا 263 ن ق . ع . ج . ( لو 2ا ن ن 4 اذإ اددS +رظ 1 اذ د ! & ا نو4 د% 4 ) ةد ا 261 ن ق . ع . ج . ( . ل " ا !و" ف > k! و ن ا ن 5 إ 10 0+ تاو$ زاز =ا د$ عو%و و ، ص >S2ا د أ ن د دS بر& ف$# ا ن & 19 > ن4 0ھ ، 0& ر ا ل ا 0+ 1 9 ت $ ةد ا 277 ن ق . ع . ج . 1 . ب -ا ت و -ا : ةد ا 0+ 1 9 صو $ ا ت !و"# ا 0ھ 09 ن ق . ع . ج . 0ھ و : ، %=ا د د ، 9 # ا و $د ا و $طو ا قو" ا ر ن ن ر ا ، 0$و$ " ا ر ا ، ؤ ا ق6:إ ، ط S$ وأ $1 ر ن ت%ؤ ا /$ ا ، لاو i ز ا ةرد ا و # ا ت " ا ن ء %=ا و ت 4 S ا راد إ ن رظ ا ، / وأ ق 9# ، /+د ا ت % ط! ل # إ ، ر ا زاو ب ، ةد د >ر راد ا ن /$ ا / ھؤ d إ وأ % ا >ر ب وأ $اد=ا رار% وأ م4 ق 9# وأ رS$ . -! ، $ !و"#! م4 ا 0+ از إ نو4 + ، ر >إ وأ از إ إ نو4 و ر e ث ا *%و" ر ن * 9 مو4 ا ن ر 0+ ل@ يذ ا 0$و$ " ا ر ! !و و 4 ا 0 &" ا ر ا 0+ ةرر" ا تاءار f "!ط * او أ ةرادإ م ، 9 2ا !و"# ا ذ $ ء $@أ ، ىر>2ا ت? ا 0+ ر >ا نو4 و . ! F 4 ةر داو ء ط,إ : ط إ ن ! 6 ا ! ةر & داو ء & ر ا ت + $ ا 0+ ت ار أ ك ذ 0+ ر4ذ$ ، اد د $ ثد 1911 0+ $ر+ يرود ق ! ت ارد ا او1 ا جارد9 0ط أ د$ ، سو! د لو! قر ! ق ! ا 0+ ةراد ا ل ن 4 يذ ا 10 ث ! ، و1 د فرط ن !ورS ، ق %د 1 ھ و ، 0& ر ا ل ا 0+ ف$# ا ل أ ن & 19 > ن4 ? ن ر>أ ن 9 ير از ا عرS ا ص$ : ك ذ ثد اذإ 1 " 9 وأ $و4 ا ن4 2ا وأ لز $ ا ل>اد م ط وأ راو أ ب"@ وأ ق9 /+د ل " ا ب4 را اذإ ةد ا ر 1$ ا ء $@أ 278 ق ن . ع . ج . و ، ةد ا $ز ا ر ! !9 * وز جوز ا ةe 279 ق ن . ع . ج .
+ ر 1$إ رS ! و رد $ 0 ؤ " ! ا ةدو # ل!% ن ز ا ن ةد ف%و و ، ! ر ا 0+ 01 $ ق ! ةد او ا ن رS# ا و 1 . و ، س$ ا & ر 0+ م % بأ 0! ? د أ س$ + &b! ءاود ) temesta ( و يو% مو$ وھ م > ا ق ر 9 ء ا تارور % 0+ ق ر ، *$!إ ضر 0+ ك ذ ب! ن ر@4أ 27 ب ? ، ن دe+ ، مھد أ 0+و و ب2ا ء &% س9 فرط ن 0 د$? ) les landes ( 2 مو 09 / 03 / 2006 رار =ا ق! / 1@اد إ د % نود ة +و ا إ & ا ! ةر & داو ء ط إ ر ! ـ! 08 ذ+ $ ن تاو$ 3 . ر ! $ر ا ض"$ ا 4 $ ا +رd ا تر! ا 14 / 06 / 1995 يد $ ر د ب $ ، 0& ر م % د$ ، ! ةر & داو ء ط إ ر !4 ر مد" ا ةر4 ء تارور % ن" ! ، م > ا ق ر ا فر ت 1#&و و ، o # ا * * و يذ ا مو ا ءاود ن 4! ! $ ! ، & ر 9! " ـ! ر د ا ب $ ن دأ ، لو9 ا اذ1! ن ! ? ر@e ث ! 06 فو%و س! ر1Sأ ار: و ذ $ ا 5000 0 $ر+ ك$ر+ ف?أ 4 . مر ا اذھ ير از ا عرS ا ل# ةد ا 0+ 275 ت !و"# ا نو$ % ن ..." ر d9 ب! ن ل4 ، ت$ 4 9 و e! و اد ه ط أ نe! ك ذ و 0 >S ا ل # ا ن از وأ &ر د % نود! و ! ةر & اداو ة +و ا ثاد إ " ص$ ا اذھ ل6> ن و ، "! ا 9@ 2ا ن و $ جر> ر ا هذھ ن 4رأ . 1 – ر ا ن رأ : أ يد ا ن ر ا : ن ر $ ن نو4 و : لو;ا ر4! ا : 0+ و ، ص>S ! ةر & داو ء ط إ وھ و نو4 0& ر ا ل ا ب 69 ! : $د! ا * 6ھؤ ن ل 9" ا د % زو ا و ب! 0 ا داو ! 1 > *$أ ?إ ، ! ةر & ا داو ا $# ير از ا عرS ا فر# م 0 >S ا ل # ا ن از وأ &ر ر d9 1 Remi Monnier , « Les charmes des petits cols basques » , Tour de France : Les cols des
Pyrénées et leurs légendes , La rédaction du journal sud ouest , Sud Ouest , France , p.78
2
م%ر ?و ا 40
$ر+ بر: بو$ 0+
3 Christophe Albiges, Stephane Darmaisin,olivier sautel , op.cit. , p. 236
! F ا ر4! ا : 0 >S ا ل # ا ن از وأ &ر داو ا هذھ ب! نأ ف#& ا 0+ ل6 ا ل4 وھ ضر ا أ ةرد" ن وأ ن $=ا و " ن * & م " ا 9 1 ظو! 1 ، 1 اد ا د#! ت!رط&ا و * تر d ن وھ ض ر ا و 2 ن جر> ل4 و ، ّ9 ن لاد =ا و ا د ن 0 ا ن 4 ا ، و ك ذ4 * تد + ن 3 ل @ 2ا 0+ و ، ةرد" ا مد و ف#& ا وھ ز # ا و " : او$و # اذإ مو" ا ز # ? " 4 $ # ةد عرS ا طر S ? و ، ! رر& ا $ ق" اذإ ?إ يد ا ن4ر ا مو" ? * 9 و ل # ا ن ز # ا 0+ ، ا ر4ذ و د ةد ل4 0ھ ةر & ا داو ا نأ *ط د أ دو رو 4 ثد م ا 0+ ء & 2ا ف ظو 0# !ط ا ر ا 0+ ?6 >ا 5 او ا و د 4 !9 نو4 د% ةر & ا 0+ 4 9 وأ ، مو$ ءاود ن صر% و $ 0+ عو د9 9 تاز : راد إ 4 ةر>! وأ ، لو9 و $ 6 ، ف $ ا 4 ت&% و ر ! رد ا ھرار% 0+ ر و4 ف $ ا 04 0 $ 2005 ا م "! ص>S ق 0+ ر ا اد ! ب ل ! $ ن نود 7 . ب -يو! ا ن ر ا : 0 $ ا د " ا ر d9 ةر & داو ء ط b! د % ر : ن م % ن ب$ 0+ مو" ? * 9 و ، د ر ا هذھ 2 -و ا : 6@ إ ن ر1S ن س! ! ب% # ن ارd! و ، تاو$ ث 20.000 إ 100.000 جد ) ةد ا 275 ةر"+ 01 ( ةدد ا فورظ ا : او ء ط إ !و" ددS 0 ا $ ا ب ! ةر & د د% 4 ، 1@د ل 9 ارظ$ ددS 1! م % يذ ا • ل# ا 1@د أ 0 ا $9 #! !و"# ا ددS : ةد ل # ا ن ز وأ ضر ل# ا ن o $ اذإ زو 15 و إ ن $ ن !و"# ا نو4 تاو$ س > ) ةد ا 275 ةر"+ 02 ( 1 ! 4 ا ، $ @ ا #!ط ا ، ص > ا م " ا ، ت !و"# ا نو$ % حرS ، ةرد ا ش وS د! رھ ، قار# ا ، $و$ " ا 1997 ، ص 191 2 ص ، ق! ا / ر ا ، 0 ج ا ن! 0 6 ا ، ش 9! ا ن 9! ، د ھ ن! 09 1052 3 ، ر ، ود ا قورS ا ! 4 ، #!ار ا #!ط ا ، ط و ا م # ا ، !ر# ا d9 ا / 2004 ص ، 863 4 ص ، / ر ا س $ ، 0 ج ا ن! 0 6 ا ، ش 9! ا ن 9! ، د ھ ن! 09 652 5 ت !و"# ا نو$ % حرS ، *ط د أ دو – ص > ا م " ا راد ، ص >S2ا 9 ءاد =ا م ار ، 0$ @ ا ءز ا $و$ " ا ب 4 ا – ر ، ت ر! ا و رS$9 ت S راد ، تار =ا 2014 ص ، 266 6 أ ، # " و! ن ، ق! / ر ، ص > ا 0 از ا نو$ " ا 0+ ز و ا ص 69
هؤر! ل ضر إ ة ط# ا داو ا تدأ اذإ و ، ھ وأ و& ل # ا 0+ ز إ وأ !و"# ا نو4 ، د ا 0ھ ن ا رS ن ت%ؤ $ ن رS إ تاو$ ) ةد ا 275 ةر"+ 04 ( 1@اد إ د % نود ة +و ا إ تدأ اذإ و ، إ تاو$ رS ن ت%ؤ ا ن ا !و"# ا نو4 $ ن رS ) ةد ا 275 ةر"+ 05 ( • 1! م % يذ ا ل 9 ارظ$ !و"# ا ددS و ) ةد ا 276 ن ق . ع . ج . ( : k$ ا ب4 را اذإ د أ وأ * 9 0$ ا ثر ن وأ ن وز ا د أ وأ عور ا وأ لو 2ا د أ ه6 أ ةرو4ذ ا !و"# ا نو4 + * ر نو و ن وأ * 9 ط9 م1 ن ذ ا ص >S2ا : ةد ا 0+ 1 9 صو $ ا ا 0+ تاو$ س > إ ن $ ن س! ا 275 ةر"+ 01 ن ق . ع . -%ؤ ا ن ا ةد ا 0+ 1 9 صو $ ا ا 0+ تاو$ رS إ س > ن ت 275 ةر"+ 02 ق ن . ع . -ا ن ا ةد ا 0+ 1 9 صو $ ا ا 0+ $ ن رS إ تاو$ رS ن ت%ؤ 275 ةر"+ 04 ق ن . ع . ةد ا 0+ 1 9 صو $ ا ا 0+ د!ؤ ا ن ا 275 ةر"+ 05 ق ن . ع # ! م4 ا زو و ةد 9 "!ط 9 4 ا ت !و" 275 ةر"+ 03 ق ن . ع . ، ن ر م ث ! ل ا ةد ا 0+ ةدراو ا قو" ا ن ر@4أ وأ ق ن 14 ن ، نو$ " ا س $ %=ا ن /$ ! و ةد 9 "!ط و ، تاو$ س > إ ل%2ا 9 $ ن 276 رر4 نو$ " ا س $ ن م4 ا زو $ 2ا ةر ! . F F م ا : م ا 9 ير از ا عرS ا ص$ ةد ! 260 * +ر ث ! ت !و"# ا نو$ % ن 09 4 : " وھ م ا أ 6 آ مأ 6 ة +و ا إ يدؤ نأ ن4 داو ر @e ! ن $إ ة 9 ءاد =ا 1 إ يدؤ 0 ا o $ ا ت$ 4 1 و داو ا هذھ ء ط إ وأ ل # ا ن 4 " ، عرS ا فر# و ةد ا 0+ م ا 0 $ر ا 221 -5 ن داو + &إ وأ ل # ! ل#+ ل4 *$أ ، ت !و"# ا نو$ % ن !ط ة +و ا إ 0& نأ 1 # 1 . 1
« Le fait d'attenter à la vie d'autrui par l'emploi ou l'administration de substances de
19! " و ةد ا 233 ص$ 0 ا ير ا ت !و"# ا نو$ % ن : " رھاو ! اد اد أ ل % ن ، رھاو ا ك9 ل # ا 4 ت$ 4 أ م ! 6 % د# 6 آ مأ 6 تو ا 1$ ب! و ب% # ماد = ! " . ج $ ا ن4 4 م ا ر ن 4رأ 09 : 1 ر ا ن رأ : أ يد ا ن ر ا : ء ط إ وأ ل # إ $إ اداو ة ا د % 9 ن إ يدؤ نأ 1 # !ط ن ة +و ا ز : نو4 وأ ، بارS وأ م #ط 0+ 1#& نe4 ، 0$ ا 19 # " رط يe! ر ا مو"
و ، * 9 0$ ا 1"S$ ن نو4 د% ن" ا ق رط 1 مو ءاود وأ ، مو مد ل"$! 0ھ ة +و ا إ يدؤ نأ 1$eS ن 0 ا داو ا م ا ظ ل # ا عرS ا ن2 ، ا داو ا 2 ، عرS ا فر# م ير از ا ّ ا ھر م و ، مو ر 2ا اذھ كر و ، 1 و$ دد وأ ل# 9 k ا ف 4 ا إ لو و9 ! $ ا 9 2ا ر ط ةر!> ا لھe! ن # يذ ا و 0& "9 د"+ ، ةد ا نو4 ل4S! ل ب9 وأ ، يز : وأ ھرد نو4 د% و ، ّ/S وأ ، أ 0$او و 0 4 وأ 0 !$ ا مر م9+ ، ير ا عرS ا أ ، اددS +رظ هر! # $إ و * اذ د ! م ل "9 . ّم ا d : ّم ا فر# ّ ةد ل4 *$أ ، ، FمJ ا * + ل# م #ط ا Fمَ و تو ا ُ F F او تاوذ ، ّم ا ماو1 ا ن 3 . 0 ا $ ا ن رظ$ ا فر ! * & ة 9 ءاد = ! مو" ر ا هذھ 0+ 0$ ا 1"" ّ يذ ا ر 2ا وھ و ، *@ود $ 4 إ 0 4 + ، ? مأ ، ل " ا ثد اءاو ، ن م ا ز ن $إ و $ در ! م ا ر مو" $ ! ، & ا تو ر >2ا اذھ 0+ طر S ذإ ، ل " ا * +و إ يدؤ نأ ن4 اداو ة ا د % 9 . • -ا " -ا : ت $ا اذb+ ، ت9 0 ا $ ا و تَ ِوو$ 0 ا ا ةد ا ن ! !! ا %6 ر+و ب ، ر 9 ل ? %6# ا " #ط% ه ط e+ م ! ر>آ ل % ص>S دارأ اذإ *$أ ر 0+ 0&% د% و $رز 1 + ر ط ا ن * ّS ا *9>اد م@ ، 1$ اءز ل4e+ 194e د او 9 1&ر#+ ھر أ 0+ ك 1 ، # " و! ن أ ص > ا 0 از ا نو$ " ا 0+ ز و ا / ر ، ق! ص ، 40 و 41 2 ص ، / ر ا س $ ، # " و! ن أ 39 3 ص ، ق! ا / ر ا ، 0 ج ا ن! 0 6 ا ، ش 9! ا ن 9! ، د ھ ن! 09 446 و 486
نو4 ر >2ا اذھ نb+ ، م1 ا د او ت و *$!ا م9 نود! 1$ اءز ل4أ و ، ك ذ! هر!>أ و م1 ا +و ن لe ? و ، * 9 0$ ا م $ !4 ر ةرS ! * ل م م ا ن2 هد او ة *$ " 1 . ب يو! ا ن ر ا : ة 9 ءاد =ا $ وھ و ، م # ا د " ا ىو طر S ? 0$و$ " ا ص$ ا نأ د! رھ ظ ا ةد 9 ا # !ط ! 0$ ا +ر# و ، & ا د "! ةد ا هؤ ط إ ن 4 اذb+ ، ج6# ا 6@ د " ا 0 $ ذ د$#+ ر د " ا 0+ eط>أ و " ، $ر ا ض"$ ا 4 رار% 0+ ء ا ن رد ر ! $ ا +رd ا 18 / 06 / 2003 ا ل#+ نأ ف و نأ ن4 ? م ك ذ4 فر اذإ ?إ ق " ا +ر: ن رد ا #! 9 * و ? رار% و ، يو$# ا ر $# ا وھ يذ ا ل " ا $! ل ا مھ ، اد ا سور ! @و9 و د اداو مھ &ر او و ن ذ ا ء !ط2ا نأ إ ل و ن ط"+ ن 9 ا و$و4 نأ م1$4 ن 9 2ا ، *$أ ?إ $ ّو ا 9 ت ا /! ط ! م1 9 ل د ت!@ م مد ا ل"$ 0$طو ا ز4ر ا فرط ن 2 . ، ةد 9 ت ا /! ط ! م9# ا ضر د ر وھ م ا 0+ ةر ةدارإ و 1 # ا حور ا ق ھز= د% و ، قر+ إ ل " ا 0+ ل ا $ * ث ! ، م ا و ل " ا ن ! *" ا ق ھزإ م ا 0+ $ ! ، حور ا ت /! ط تاذ 1$أ 9 داو + &إ ةدارإ 0 4 ، ن4 ض"$ ا 4 $ر ا ر ! رد ا 0 از ا ھرار% 0+ 02 9 و 1998 ) crim. n° 211 . bull ( ت&% # 1!و و! . ا ط9> ا ر ن ! ! : + أر"$ د% و ، ! ةر & ةد ء ط إ ر و م م ! ق9# & ر ار !>أ ب ? 0& ر ، ةر & داو ء ط b! " " ا 0+ ر 2ا ق9# $ ! ! 9 > ن4 ل# ا 0+ ن 1! S 1$أ ك ذ ، ن + ، $ ا 0+ م ا ر ف9 > ن إ 1 + ل ا فد1 و2ا نأ ث ! 0 $ ا د " ا 0+ ! ةر & داو ء ط إ ر در ! مو" م ا نأ إ + &إ ، ط"+ ! رار&=ا *+د1+ $ @ ا أ ، ة +و ا ثاد إ ا داو ا ء ط إ ، ة +و ا ثاد إ د "! ! ةر & داو ء ط إ ر أ + ىد ! ق9# و%و $ ع ا ل # ا ن ز # ا وأ ضر . * Arsenic : As33 1 ، # " و! ن أ / ر ا ق! ا ص ، 41 رد$4 =ا ت $ ن ، 3 -4 -1910 س ر ا و ا 11 م%ر 112 : ثود 0+ د S ل #4 ل " ا ةدارإ ل>د ، % ر : ت9 0 ا $ ا و 0$ ا ط S$ ن ! !! ا %6 $ ا ك9 .
2 و ا : ةد ا ب% # 261 ماد = ! م ا ب4 ر ت !و"# ا نو$ % ن ، !و"# ا د دS / ر و ن أ # " و! ذ 2ا يأر ب إ ھذ $ و1 ق@ ن رد: ن 6&+ ، ھر @آ ء >إ و * 9 0$ ا م1 + 1 ، ھ $ر4ذ نأ و ق! 0 ا ر >=ا و از =ا 9 4 ا ت !و"# ا ق!ط 4 إ + &إ ، ةر ا $ 2ا . ار ف! ا ل ,أ د ا ىر2;ا ةد ا ن ت !و"# ا نو$ % 0+ ف$# ا ل أ 9 ير از ا عرS ا ص$ 264 إ 276 ، 9 > ا ھرو ! ن $f د ا 6 ا س 0 ا ل 2ا 0ھ و و ، 6 0+ ق ا " ا 1 9 وھ م ا $ ، # !ط ! ة ا ر ، نو " 6 0+ ن $=ا ق دد و ر $ ث6@! * ، وھ لو2ا ، م ا * 9 يذ ا 0 ا /&و ا 9 ظ+ ا و اذھ ل S 0$د! ا ب$ ا 0 $ ا و و ، ن $f ل#+ ل4! ءاد =ا ق" ك ذ! م ضر ثود إ يدؤ ن 4 ضر م% وأ ، ل!% ن ادو و ن4 "! *$ 0$ # ، وھ 0$ @ ا و ل4! ظ =ا 0+ ق ا 9 م ا ةد ءاز أ ك ذ9+ و14 ! ل> وأ ، S م ا ن ص"$ ل#+ ل4 اءاد ا ر! # ! و 4 ، هر ن ء & أ د أ ر * د ن 4 تذ>أ وأ ، م ا ... إ ، @ @ ، أ و ماد#$ ! / ا 0+ ق ا وھ ث @ ا ر $# ا و ، م 2 ! س =ا ق" ك ذ 9 ل#+ يe! ءاد =ا ادو و ن4 م م e! * 9 0$ ا س إ إ يدؤ ل!% ن ةد ز إ وأ ، رد% ن 4 يذ ا م 2ا *$ 0$ # م نإ و * ةد ! س ا وأ 0 ا هاو طو!ھ إ دؤ " 2 . 0 ا د # ا ف$# ا ل أ ب9:أ /" ءاد =ا 0ھ ، & ر ةرھ ظ ! $ ! يذ ا ، بر& ! حر *$ o $ د% أ ، ت د4 و و ب ? ن ! ، ن ! 6 ا ن ! ، ر ھ ا ن ! ثد ن ! ، برد و 1$ ر4ذ$ ةر @4 9@ 2ا و ، م4 و ب ? م # ا سe4 ت6! " 0+ @اد أ مد" ا ةر4 : م # ا سe4 0 1$ 2006 مو ط b! $ر+ ت# 0 ا ةار ! ا 0+ 09 / 07 / 2006 ، $ e! 0+ يزار 0 ط =ا ب 6 ا /+اد ا بر&! * أر! ناد ز ن د ا ن ز $ر+ ق ر+ د % م % ث *! ! ر >2ا اذھ م % د#! ، ضر2ا ه إ ط" ، اد هرد ) * >أ و * أ ن $ S ت 94 ( ، 1 ، # " و! ن أ ق! ا / ر ا ص ، 43 2 ص ، ق! ا / ر ا ، ةرد ا ش وS د! رھ 184
ب#9 ا ن *#$ ! مد" ا ةر4 0 ود ا د =ا فرط ن ناد ز ب " م 03 *#+د و ، ت ر ! ارd 7500 ير و ك$ر+ ) 6014 ر?ود ( 1 م # ا سe4 0+ ، ط b! ياو%ور2ا ت# 0 ا مد" ا ةر4 9! " 2014 يو م % ث ، ق 9# ! *! " م و ، 0$ 9S و رو vض#ِ! ز راو 09 /$ و ، ت6! " يأ 0+ 4ر S ا ن ةد ر 9! " 04 ر1Sأ ، *#+د إ + &إ ھرد% ار: 100.000 ير و ك$ر+ 2 ر4ذ$ د$أ ت?وط! 0+ @اد أ : ر ! 25 / 01 / 1995 0+ س6! ل ر4 يد $! د $و ر S$ يد $ ت# 0 ا 9! " ا 0+ &رأ *$اد ، ن 4 $ ! $و $و4 ك رإ ب 6 ا % ط! 9 * و ب! ! ب#9 ا جر > 1 و م % ، ةار ! ا ء $@أ ءار " س$و و " س6! ل ر4 0# S د أ ِ! َ F! * + ، در ب 6 ا و ت رد ا 9 ز " ! " رط 9 *94ر " و+ x$و4 ا " + ا 1 و 4 ، هذھ ر@إ 9 $ادإ ت @د ا ب 6 ا و ـ! *! " إ ت و ، ذ+ $ س! ن و! أ 120 / $9 ل م # ا 3 . مو $ر ا س $ 4 ت$ادأ و 17 / 04 / 2007 ـ! # S 06 1$ ن ر1S ، س! ر1Sأ ا و2ا ط!ار ا 9! " ل6> طرS اد *!ر&! * " ، ذ+ $ ! س $ ت# 0 ـ ، ن إ ت$ ن ل%أ از * !! 08 م أ 4 . $ 2009 * و ور 4 4 ن 4 د$ ، 0+ > و د رد y ت# 0 ا ةار ! ا ء $@أ ، *94ر+ ، ءاز !ر& ن د ط" 0 d ر! ا 0! 0! * 9> و y ا ر إ ةرS ! ةر4 ! ن 0! 0! ء %إ م ، ن ! أ ناو> *9 ز / و ، * 9 ساد و ، هر1ظ 0+ 0! 0! 10 ت ر ! 5 ر4ذ$ در ا ت & ر ا 0+ و : 1 P.S , « Suspension pour Zidane et Materazzi » , Médialibre , l’école des métiers de
l’information , Paris , , n°3 , vendredi 21 juillet 2006
2 T.A.S., Communication aux médias , Football , affaire Luis Suarez , Lausanne , Suisse ,
le 14/08/2014
3 Christophe Albiges, Stephane Darmaisin,olivier sautel , op.cit. , p. 97 4 Christophe Albiges, Stephane Darmaisin,olivier sautel , ibid. , p.234
5 " ف $ ا ب9ط ض+ر " 049 ا "" ةد ر ، ء !$2ا دد ، 11903 ، ت و4 ا ، 16 ي 2009 ص ، 55
مو ثد 27 ناو 1997 46 9! " 0+ نوز ك و د9 وھ رد$ إ ن ! م % ث ، اذھ ر >2ا ضر2ا 9 1" ! و ، * > نذأ ض#! 1 ? نز ك ب%و ، ن * %b! 9! " ا . ن ! 6 ا و ن # S ا بر& ! يد # ا ف$# ا ىد# د% ن ذ ا م 4 ا فرط ن نو4 ، ن ! "# ا م1 9ط9 ل # ! نو و" + ب 6 ا 9 ل 2ا هذھ عدر م1+دھ نو4 نأ ضر ا k$ و ت > ا ر ر ق رط % ط! ا د& ءار ا و ءار ا ت ن > ا ن ! 6 ر4ذ$ و ، ل @ ا م4 يذ ا مو" ر >2ا اذھ ن 4 $ ! *1 و 0+ 0+ار:و و+ رو 9 ءاد = ! م % * !! ةرو ط " ! 07 نو ء &% س9 فرط ن ن دأ و ، ل # ا ن از م أ 2 ، و ا ل @ برد بر& يذ ا 4 + ن إ ن $ و ذ $ ا ف%و / س! ن $ ! ن دe ) 4 ير ! وS ف $ ا 01 و 9 2010 م%ر 1 / 00128 ( 3 . ةد ! تء 0 ا ف$# ا ت? 09 + ضر#$ 264 ت !و"# ا نو$ % ن 1 - ر ا ن رأ : ةد ا 0+ عرS ا ص$ 264 د # ا ف$# ا ل أ ناو$ ت 09 9 : " ثد أ ن ل4 وأ ف$# ا ل أ ن ر>آ ل يأ ب4 را وأ *!ر& وأ ر d9 ور اد ب% # ، ءاد =ا ن ارd! و تاو$ س > إ $ ن س! ! 100.000 إ جد 500.000 ، جد " ... 0+ ف$# ا ل أ عرS ا ر د"+ نذإ : ، ىر>2ا ف$# ا ل أ و ، حر ا و بر& ا ل#+ ل4 د ا ن 4ر2ا ل@ 0 ا و ، ءاد =ا و 9 يد ا ن4ر ا مو" 03 0ھ و ، ر $ : ، $ ا وأ د ا 6 ا 9 ءاد =ا رر& ا و ءاد =ا اذھ ن ! !! ا %6# ا و ، ءاد =ا اذھ ن o $ ا رر& ا 1 Robert duguay « êtes-vous prêt pour le combat du millénaire ? » , et associated Press Las
Vegas « « C’est la fin » , disait tyson » , La Presse , Sports , Montréal , Canada , Lundi 30 juin 1997 , p 5 et 6
2 Christophe Albiges, Stephane Darmaisin,olivier sautel , op.cit , p.235
3 Gérald Simon , Cécil Chaussard, Philippe Icard,David Jacoto,Christophe de la
Mardière,Vincent Thomas, Droit du sport , 1ere édition , Thémis droit , Paris, France, avril 2012 , p.490