ر ورز ا ا -
ارا ا :
2007 / 2008
ىا :
3 ت ع + ر ت
ةدــــــــــــــا :
,-. م0
ا ــــــ ة : ـــــــــ ن
ر23ا لو5ا 67ا
ا مه :
ر28ا ا9ه رآ <ذا تار28إ ?.و
2008 م و -آا @A B< ا9 ؛
Dد تE0FG لا و عا ر B0 H<8H ءJآ8ا و
لاKا
لوا ا LM ارد:
آ5ا ءا NO و حاL0 QFآ R S<ورQا آو , ل0E يرLا L
DG0ا تا
S<ورQا آوH U< S,6 SAM . R2
/ آK . H2O2 (aq) / H2O(l) O2 (g) / H2O2 (aq)
XA
نأ طوا [H .
ا RJH مD :
2 H2O2(aq) = 2 H2O(l) + O2 (g)
!
1
ءFH RJا ا9ه
<رد . ا
اE ر دا ة SA SA
د<H XM و
ت$%&ا :
ء6أ . ز\ ا @LEا HLا
Vm ≈ 25 L.mol-1
S RD dا ء-Lا ا
Sأ-L 1
و 2
1 - RJا ارد 1
1 - أ ° / و ةآf SJGا Sدا gآأ ,0 ع<ر8ا
S SMرآ9ا
،DH
ب ° / 0Lا رFM لو< Rآأ )
D.ا D6ا ..
H<8ا رو U د .(
2 - -آا EM ,اH3ا
S<ورQا آوH ل0E .
Lآ5ا ءا ءkH X داد-M ي9ا و ?Hا RJا ثوm يدJ آاد را . رLM ق
.
ةرا ةرورDH DG0ا Fا B0 gآ "
10 V "
@Lm Bإ M ا و زp
Fا SLآ5ا ,6 0
?
qر @Lm S
"
V "
RJا ?.و X0JM 6إ Lآ5ا ءا S 1
. ا طو 3ا
د <رد و \kا S
ةراEا .
آrا ?Hا RJ0 آEا ارا R ةرورDا B0 HAا ةرا S
.
1.2.1 . ةرورDH Lآ5ا ءا ل0E @Lm R<أ S
"
V=1litre
"
زp @Lm xا،
,6 SLآ5ا
RJا S ?0Fا 1
.
2.2.1 . gmأ آ
زp ةد
?0Fا SLآ5ا ,6 .
3.2.1 . مM RJا ا9ه ا اذإ S آrM
-آM نأ [H2O2]th
يرLا ل0E0 [H2O2]th = 8,0 ×××× 10 -1 mol.L-1.
2 -
@Lm ةH مD DHا Dا S آr0 V0 = 10,0 mL
ل0EH ?Hا ل0Eا S
\H ت
ه-آM kEا مMا
C1 = 2,0 × 10 -1 mol.L-1 .
ت,ا ه RJا . آرا
MnO4–
(aq) / Mn2+(aq) et O2 (g) / H2O2 (aq)
K.Aا B0 لGE0 بAا ت\ا ل0E @Lm و ه
Veq
=14,6 mL .
ةآ5ا د BFM ع<ر8ا و
:
RJا 2
5 H2O2(aq) + 2 MnO4-
(aq) + 6 H3O+(aq) = 5 O2(g) + 2 Mn2+(aq) + 14 H2O (l)
1.2 . ت\ا ةدر
MnO4–
,ا REا . LJH Q (aq)
ء6أ K.Aا FD EM SA Nآ ؛
؟ةا
2.2 . HM ا 7ا <وأ يرLا S<ورQا آو ةدا آ
ا . n0(H2O2) ةدـا AH
ت\
neq(MnO4-
) K.Aا FD .kا
.
3.2 . S<ورQا آوH -آM ةر gآأ يرLا ل0Eا .
[H2O2]exp
3H C1
و V0
و Veq
4.2 . نأ SH [H2O2]exp = 7,3 × 10 -1 mol.L-1
5.2 . Kا . Q0 RGEا Dا U Qر لا
3.1 . . ، ف72ا SLا
.
3 - ./ارا .$آ2ا
:
RJا 1
ءFH 67ا Eا درا لا R B0 ماH XM SA SA وأ سEا S 0 وأ
مH د< @-إ .
2
2.3 . اذإ 0ا ا ع
ا SM7ا S 0
1.
R 67ا Eا درا آ
S نAا x-ا RAH ذ و 10,0 mL
و يرLا ل0Eا S 85 mL
OE0ا و ءا S
t = 0 Nk
0Lا Bإ 5 mL
67ا Eا ر0آ ل0E S
ة H ز
x-ا S ع- 10,0 mL
B0 يE H . gA )
ء + 0<
( @6 q ل0EH
ا x,ا B0 RGE. 0Jا x-ا . S<ورQا آوH -آM E مMا ت\H :
:
t(min) 0 5 10 20 30 35
[H2O2]
mol.L-1 7,30××××10-2 5,25××××10-2 4,20××××10-2 2,35××××10-2 1,21××××10-2 0,90××××10-2
3.3 . رو B0 @را S-ا 3H S<ورQا آوH -آM رFMX0
. )
2 cm →/ 10-2 mol.L-1 2cm → 5min
(
4.3 . D.ا D6ا . حDا مDا لو< ماH مDا S
x(t) 3H nt(H2O2) آو ةدا آ
OE0ا S<ورQا t
و n0(H2O2) ةدا آ
,اH3ا آو
S<ورQا
5.3 . LEا ا v
,Aا لE0 ةرا ?.و BFM
: dm V @LEا
1 dx(t) V. dt v =
لاKا S Q0 RGEا 7ا ماH ا
?H ا نأ SH v
7ا ?.و gAM نأ SA
[ ]
− d H O2 2 . dt
12 v =
6.3 . ؛ BEا و DHا 7ا ماH S-ا 3H ,Aا لEا رFM Nآ SH
. R0 .
7.3 . RJا NG Sز NM أ t1/2
BEا S Q xا و .
8.3 . Sز رF Nآ
H<إ رH ؟ B0أ ةراm <رد . @M RJا نآ اذإ RJا NG .
ا ا 345
: ف7آا .$8%9:ا .$&;:ا
3ا <8ا =$إ :
ل72 1932
أH ,ا Frédéric Joliot et Irène Curie
ماH ,D0M ةرد Jأ تL رG
و ما S ه
G R<أ S U
ل.ا و ت7JM
ا تارذ R2اد .
M Jأ تLا ف9D B0
أ و ا هH @ ا R0EM
6دEا وا ت7Jا .
m نأ
م5آ JJا 5ا نو mأ رGM را و
. Bإ . 8H DM p ةه¡
"
ا ا ةد .و9D
EM
Qإ B0 ة
ةG ز Jأ تLا رG ع- H
، B0LM تزH راإ ل72 S
"
.
ر.
م5ا S إ رGM Jأ تLH .و9D
XMm NG و S-ا 3H أ ¢ 3
و ?,د
15 6 , £J H SA را U ثE ءا m NG
ة 14 Dد . mا Jا و مf SA Xأ ه
را SDا
نأ EG S .
آrM Qأ Jا ,ا RM
Bإ و 0 ل.3 p G عFا ل72 S F8ا 8ا
D ذ
,D0M AJM و .
REا RJا حاا @M :
5ا ةا م يEM
13 و نMوH 14
نو رGM و Jأ @< D0M نو
. م5ا لE D p O Bإ
ر? /? @ A ن?C
15 و ن?!وD 15
نو$4 $%&A =C $
EFا م?$F$@$Fا )
14 ن?!وD 16
نو$4 (
GA را9إ ن?ز?D .
بآ S
« Les grandes expériences scientifiques » de Michel Rival (Éditions du Seuil)
1
° - أ ت$FLا رMA
1 - B0 ¢ا نأ
U G ه و ما ا Sا تL رG و
Jأ
1.1 . ا ةاا ف
2.1 . ه تLا
Jأ
3.1 . . -ا م يوا RJا د
AX dm Z
X ةاا -ر .
RM اذ S Rآ
A و Z .
4.1 . ا لوLا B0 ادا .
9ا يوا RJا د gآأ ما را8 ج
210 Jأ تL0
212Ra 88 214Rn
86 206Pb
82 208Hg
80
-ا
مداا
داا نو صا
?,-ا Oا
2 - Sا ف S حDا REا RJا
1.2 . -H R
AX ?Hا ¢ا . ةرآ9ا رJJا ةا Z
) رJJا P
( .
2.2 . ا دا Rآأ ¢ا B0 ادا :
......P +01n → ......He Al+
...
...
3.2 . ,Oا
1.3.2 . نAM B SO SMا
2.2.3 . ـــــــ. رآ9ـــــــا Sــــــــ Nـــــــ0 رJـــــــJ0 ـــــــ2أ ـــــــO ـــــــ<وأ ¢ـــــــا
:
4.2 . رJJا AJM
1.4.2 .
¢H ةFا ةDJ0 يوا RJا د gآأ ).
0ا م
Si (
2.4.2 . ه ردGا ع8ا ع
3.4.2 . نMوH لE ، رJJا AJM نزH و نو Bإ
. gآأ دا ي9ا لEا ا9Q <9ا
نMوا B0 أF .
3 - ¢ا Sا .
1.3 . SA N(t) د OE0ا 5ا t
SAـ ـ N0
ـOE0ا ـ ـ5ا دـ t=0s
. gـآأ نـ
3H 8ا ¢ا λ
ا ±H6
8ا ط .
2.3 . Rـا BـEا BF SـJ0 Sـ Sـ Sـ ـ8ا ¢ـا SاـD
1 و 2 . هـmأ
¢H Sرآ9ا ر0 2أو مf .
ةEا NG Sز نا S دm S0
3.3 . Sا S Rآ ¢ا B0 ادا دm 1
و 2 .
4 - سورا يوا RJا ن²ا
ج³H ´ ي9ا ه توز5ا
13 7Fا رـا Sـ
10 تـLH فو9ـDا
Jأ ).
ةmا 0Aا ةmH RAا BFM u
(
1 u=1,66054.10–27 kg .
ء7ا . ءkا c = 3,00.108 m.s-1
. 1 eV = 1,60218. 10–19 J
1.4 . 0آ K.Aا 7 gآا -
.
2.4 .
?Hا RJ0 0Aا ¢ا نأ آrM : ∆m = 1,147000.10–3 u.
3.4 . Fا 0GEا
1.3.4 . ةر gآا Fا . \ا
∆E
?Hا RJ0
4
N5ا ا :
JA Q C = 150 µ F ± 10%
MM ±EM SEM E=330V
1 - ,HQAا Fا ةر gآأ SEا H JAH -ا
.
2 - ضو حG . ¼Jا @
"
flash "
qر Sز ل72 t=10-3s
.
gmأ F3ا
0 ,HQAا JA
Pe
3 - RAH 0ا ةراا نA .
OE0ا را ة ±آ اذإ t=0 s
ـH رDM 54.0 µ A
S R<أ
E=12V .
وDا xا R
. و را ة
t = τ .
نأ L ا DFH τ = 36 s
. JAا <وأ C
ا Dا U Qر ؛ UGا Q رأ
.
؟xM اذ
ةدا ةأ :
س و د
D6ا 01 ) Sا 1
( H<8ا رو U دM
ا !د"# 2 H2O2(aq) = 2 H2O(l) + O2(g)
ا (mol)ما ةدا تآ
(en mol) !$ا
!%ا& 'ا x = 0 n0 (H2O2) n0 (O2)= 0
! ()ا !$ا x(t)
!%*+ا !$ا xmax
D6ا 2 ) ا Sا (
!+
01
!+
02
