.ُيسعّػلا ُغّللا ًُلانلج ًُثادلحا َءاسقلا
ٓ١غؽ خؾ١زف
:صخللما دَ عىح ىخ قْىح ش ٝإٍ ش ٓحٍيىح ٌٓ ٕ ض ىٗخْط ش يىح ٚ ىا َِٝ ٛخعَىح شَٝع٘ىح ، خ ٖ١خزطٍح ٙي ٍٗ خ ٖظٞىخَؿ َِنٍ ِ خؼلرٗ خٍٖٖ٘ ٍ يْ خف٘قٗ ِٕحَ ىح عقح٘ىخ ر ، ٜ رَعىح ي قخْىح َػؤ ط ٙي ٍ صخ زػا ل ىً ِ ٍ في ٖىح ُخ مٗ ف قٍ٘ ي ْ ف٘ق٘ىخ ر ش ٝحيزىح ضّخم يقٗ.َٛخعَىح ٍِِىخرٗ شٞػحيلىح شجٞزىخر ٘ يىح ٍّ٘خقىح ٍِ َِٝٛخعَىح ىخقْىح ء٥ئٕ ٙي ٍٗ عٍح٘ ظَىح َٛع ٘ىح ٛ ِٕحَىح عٟ٘ىح عٍ ٔزٓخْط ، َٛع ٘ىح ٍّ٘خ قىح ِ غٝيلىح ٚىا خْؿَ ٌػ ٜػحي لىح عقح٘ىخ ر ٔ ظق٦ ٗ ٔ طحٍَِٞ ٌ ٕأ َ مً ع ٍ ، َ ْٜعىح ٜ ف َٝ عْى خٝإَىح شق٦ َٞه١ح ُخ م َ ٛخْعىح ٌٓ ٕ هٗخ ْطٗ ، شَٝع٘ىح ش يىخر شٞػحيلىح ٥أ ، ش كَٗطَىح ش َٕٝ٘ـىح شٞىخن ٗ٣ح ٚ ي حىٍ ش ّيىح ً٘ ٖ ٍ خ ٍ :ٜ ٕٗ .و َِٝٛخعَىح دَعىح ىخقْىح يْ شَٝعّ٘ىح Abstract:This study showed the Arabic critus modern times opinion about poetry´ s language¸ considerning its meaning ¸ beauty´s content¸ and its relation to reality.
This is meant to prove the Arabic critic´s influence by his environment and sociological contesct.
The beginning was their opinion about the ancient inhented poetic language dictionary and its adegruacy to modern times .Then ¸we saw its poetic language dictionary caracteristies.
At the end¸we studied the relatronship between modern point of view and poetic language.
We took consideration all these elements to answer the central and basic questioning which is: what´s the modern Arabic critics point of view about poetic language and what does its beauty consist of ?
صخ يىحٗ دحىٟح شٞيم ـ شعٍخؿ ـ ؽخلىٗأ يْلٍ ٜيمر ـ سَٝ٘زىخر
:٘مدقم شَٝعّ٘ىح ش ّيىح ضٞقى يقى خ ٍخَظٕح حَ ٞزم ٙي ى دَ عىح ىخ قْىحٗ ءحَع ٘ىح َِٝ ٛخعَىح ح٘ ى ح٘ يَك ٌِٝ ىح ء َ ٞ طٗ سخ ٞلىح َٞ ٓ ع ٍ خٞ ٗخَط ي ٝيـظىح خٟٗ١ح ٚ ىا ٔر عفيطٗ ىَ ىح وٕخم وقؼط صي ٜظىح سيٝيـىح عحيك١ح عٍٗ ّي ص٘ٛ ٚي ؤر محَٜىح ٔ ٍ٘يرٗ ٔ طخٕآر َع٘طٗ ٔى خَٖيظ ٍِ ف وط خٖ ٜ ف َ ٞ ظىح كحً َْظ يٝ َِٝ ٛخعَىح ىخ قْىح ذ ظنى ق ٜظَىحٗ ، ش قٍخلىح ف ٘نىح هٗخ لْى ، خٖ ٜثخٜه ٌ ٕ١ٗ شَٝع ٘ىح ش يىح ً٘ ٖ ٍ ٚ ىا ش ٝإَىح :ٌٓ ٕ شيج ٓ١ح ش يَؿ ِ ٍ خ ق٦طّح خ ْٖ خ ٍ سَ يّ ٜ ٕ دَ عىح ىخ قْىح َِٝٛخعَىح خٍٗ شَٝع٘ىح ش يىح ٚىا ٖ٘ ٍ ٌٖٝي ى خ ٍٖ و ٗ خ ٍ ٘ ٕ ٖ ق٘ ٍ ٌ ِ ٍ هخ ٞؿ١ح ِٞ ر عٍح٘ ظَىح َٛع ٘ىح ٍّ٘خ قىح د٘ي ٓأ ٜ ف ي ٝيـظىح و ٕٗ و وشَٝع٘ىح ش يىح ٜف يٝيـظىح سٍَٗ٠ىخر ٜ٠ظقٝ خٟٗ١ح َٞ طٗ سخٞلىح . 1 ـ :ةثراوتلما ةغّملا ىمع ةروجلا ّٗأ ش نث٦َىح كُخ ّ ض ّخم ي قى ه َِٝ ٛخعَىح ءحَع ٘ىحٗ ىخ قْىح ٌِٝ ىح ش ى هخَعظ ٓح ٚي حٍٗخػ ءخٍي قىح ِ سَٝخ ٍ فَٗ ظٗ ي ٝيؿ َ ٜ ٜ ف ٌٖفَٗظ ض ّخم ٜ ظىح ش َٝٞػؤظىح خ ٖط٘قٗ خ ٕخْعٍ صي قف ش ى خَٕيّ ٜف ٜٖف ، ، هخَعظٓ٥ح سَؼنر وزق ٍِ خٖر عظَظط ش ٍِْٞىح سَ ظ ىح ل يط ٜ ف ضّخم خٍيعزف : = ف ٜعطٗ ٜ نزطٗ لل ٠طٗ كَ لظط ش ٞكٍ٘ ش ى ، ِ ٍ هخ ٞؿؤر ض ٞيظرح و ٞػخَظىح عْ ٛٗ ٢ٞ طوظىح ُٗي ٞـٝ ٌِٝ ىح ، خو ّٔ خ ٖظخ ىأ ِ ٍ ح٘عْ ٜف حَع ٗٗ ٌٖرخ ّظم ٚ ي خ ٕ٘ ُٗٗ سِٕخ ؿ ث حَ خ ٗ ُأ ح٘مٍي ٝ ُأ ُٗى ٌٖ خ ٍ ش يى عْ ٜٝ ي ق حي كحٗ ٛ٘ ىٗ ٛ٘ لّ ف ىأ ٔعْ ٜٝ ٥ ِٞ عَظـٍ + ( 1 ) . ف ثخقىح سَ ن ىح ٞفَ ط ش نث٦َىح كُخ ْ ُأٗ ، ش خْ ٛ ىَ ـٍ َع ٘ىح ُؤ ر ش ي ح ٜ ف ِ َنط ٔظٞىخَؿ خلىخ ٛ خ ؿًَّ٘ ٓحَ ط ٌٛ ىح ٌٝي قىح ؽً٘ َْىح ٚ ي َٞ ٔى ع ٠وط خ ّٖ٘م صَ ٞ ط ي قف ، خٖ ٔ ّ ض ٔٞى َٞزعظىح ش يف ، ٢قف ُخٍِىح لىٌى خجٞ ٗ ٍ٘ طظظى ، ش ْٞعٍ ش جٕٞ ٚ ي ى٦ٞ َىح خ ٖٞي َٝ ٝ ٌٛىح سخٞلىح ًخيْى ٔ قًٗٗ ٜ قيظَىح صخ ؿخك ذ ٔلرٗ ، فَ يىح خ ٖٞي ٔ ٞيَٝ خَرٗ خجٞ٘ف حٌ ٖىٗ ٓيكٗ ذزٔىح ُخم ٚ ي ير٥ َ ٛخعَىح َ خ ٘ىح = خ َٕٝ٘ؿ حَ ٞٞ ط وهي ٝ ُأ َٜٓ دىأ ٜف وَعظَٔىح ٜي يىح ٍّ٘خقىح ٚي ، ش ثخ١ هخَعظ ٓح كَظٞف ًَ َْٜىح َُ قىح ٜ ف شيَعظ ٍٔ ض ّخم ٜ ظىح ظخ ى١ح ِ ٍ سَ ٞزم ، وهي ٝٗ ف يظوٝ خ َم ف يظوط ظخ ى١ح ُ١ لىً.شيَعظ ٍٔ ِنط ٌى سيٝيؿ خظخ ىأ خّٖخنٍ (1) شنث٦َىح كُخّ ، ىخٍٍٗ خٝخيٗ ُح٘ٝى ، ٍحى ، صَٗٞر ، ١ى ، سى٘عىح 5997 ٙ ، 9 .
ٔ ٞي َ َٝ ءٜ ٗ و م أ عز ٛ سَ ٞ ظَىح سخ ٞلىح ٌٓ ٕ ٜ ف هخَعظ ٓ٥ح ، ٕٗ ٜ ٍحَ نظىح خ ٖٞي ٔ ز ٔٝ حى٘ َؿ ِْٞ ٔىح ٍَٗ َر ذ ٔظنط ، خ ّٖٞخعٍ ي ق ظف خجٞ ٘ف خجٞ ٗ ش ٞ َ ىح ، ىٗي لٍ ي كحٗ ٚ ْعٍ خ ٖى قز ٜٝٗ ، ش ١خ و ٘ٝ َٞزعظىح شَٝك ُٗى ه٘لٝٗ ذٝى١ح + ( 1 ) . ي قٗ ش نث٦َىح كُخ ّ صَ مً ، ُٗى ه٘ لٝ َ هر خزز ٓ كخ ْٕ ُأ :٘ ٕٗ خٖىخَعظ ٓح َ ؼم ٜ ظىح ظخ ى١ح ل يط هخَعظٓح = ّو َط شَٝ ٘زىح ًُ١ح ُأ ٍَنظط ٜظىح صح٘ٛ١حٗ شف٘ىؤَىح ٍٜ٘ىح ، َ ٞؼم ِ ٍ خ ٕىَـط ُأ عٞطظٔطٗ خ ٖطخٞكٗ خ ّٖٞخعٍ ، + صخ َينىح ل يط ِ ٍٗ = َٞ ٔ ، ٍ٘فخ م ، ُخ ر ِ ٜ ، ه٦ٕ ، يق ، ي ٛ ، ى٘ ، ْؿَ ّ ، ئ ىئى + ( 2 ) خ ظخ ىأ ض ّخم خ ّٖأ ٚ ي ، سِ َٞظٍ خ ّٖٞخعٍ ِ ٍ خ ٕىَؿ هخَعظ ٓ٥ح سَ ؼم ُأ ٥ا شقرخ ٔىح ٍ٘ ٜعىح ٜ ف ل ىً ٘ َٟ٘ىح ذ يطط خ َيم خ ٍٕحَنط ىخ عٝ صخ َيم ىَ ـٍ ضلز ٛؤف ، خٞكٗ َ خ ٘ىح ش رَـط ِ حي ٞعرٗ ٔ ط ، ٥ حٌ ٕ ِ نىٗ ظخ ى١ح ُأ ٜ ْعٝ َ ٞ ظخ ىأ ٜٕ غٞك ٍِ شلىخٛ ، ٜٕ هخَعظٓ٥ح شقَٝ١ خَّاٗ ش َٞق ىي لط ٜظىح ٗأ ٔظزٓخٍْ ٙيٍٗ ع يىح ٔظٞك٦ ٛ ًي ، ٜ ف شَٝع ٗ ش َٞق ش َينيى ْٞ ى ًا خٖطحً يعط ٥ٗ ، ٗأ شَٝيق خٖطحٌر شؼٝيك خٖظَٞق ىيلظط ور ، قخٞ ٔىح ه٦ ه ِ ٍ ، صحىَ ٍ فحَ ١اٗ سي ٝيؿ صحىَ ٍ هخَعظٓح سٍَٗ٠ىخر ْٜعٝ ٥ يٝيـظىخف شَٝيق ، ـىح خ ٖظى٥ى ش َينىح ءخط ا ْٜعٝ خَّاٗ ش ٝإٍ ه٦ ه ِ ٍ سي ٝي سي ٝيؿ ٜىخظىخرٗ ، صخَينيى يٝيؿ فٞظ٘طٗ ِ نَٝ خٖز ٔنط سي ٝيؿ ش قَٝطر خٖىخَعظ ٓح و زق ِ ٍ خ ٖر ضفَ ٜظىح ليظى سَٝخ ٍ سيٝيؿ شٞى٥ى حىخعرأ ، ٔ ظمٍىأ خ ٍ حٌ ٕٗ ي عر خ َٞف ، ٜ ف خْف٦ ٓأ خ ٖيقػأ ش ٞرَعىح ٜ ف صخ َيم كخ ْٕ= : ض ىخق غ ٞك ً٦ يىح ٍ٘ ٜ ، ي عط ٌ ى صخ ّحَظقخر ً٘ ٞىح خ ٖقٞطط ، :و ؼٍ ِ ٜ ، ُخ ر ، ٙ٘ ؿ ، ه٦ ٕ ٍي ر ، فّي ٍ ، خز ٛ ، ٌٓ ٕ ُأ َ خ ٘ىح ٚ ىا و ّٞوٝ ي قٗ.يق قظ ظط ُأ عٞطظ ٔط صخ َينىح ٌٓ ٕ ِ نىٗ ي عر خ ٖى سخ ٞك ٦ ف ض يظق ي ق ظخ ى١ح ٚ ىا ٜ َظْط سَ ٛخعٍ صخٖٞز ٘طٗ صحٍخعظ ٓح قخٞ ٓ ٜ ف خ ٕخْيهىأ ٘ ى ٞزْطٗ خْطخٞك + ( 3 ) . ي قى ش نث٦َىح كُخ ّ ض مٍىأ سخ ٞك ِ ٍ ع زْٝ خ ٖطخٞكٗ ش يىح ٍ٘ طط ُأ خٖطحً صخَينىح ٍِ ْٞىٗ ٔظرَـطٗ َ خ٘ىح ، ه٦ ه ِ ٍ ٍىخقىح ٕ٘ َ خ٘ىحٗ (1) ١ ، ِٞٝ٦َيى ٌيعىح ٍحى ، َٛخعَىح َع٘ىح خٝخ٠ق ، شنث٦َىح كُخّ 6 ، صَٗٞر ، 5985 ٙ . 55 . (2) ٦َىح كُخّ شنث ٙ ، َٛخعَىح َع٘ىح خٝخ٠ق ، 55 . (3) ، دحىٟح شيـٍ ، شنث٦َىح كُخّ 51 َر٘ظمأ ، 5975 ٙ ، 61 .
شَٝع ٗ ص٥٥ى خ ٖٞطعٝ ُأ سخ ٞلىح ٜ ف ٔظرَـطٗ صحىَ َىخر يٝيـىح ٔٓخٔكا ي ٝيؿ ٛ٘ ى قخٞ ٓ ٜ ف خ ٖ ٞظ٘ط ه٦ ه ِ ٍ لىًٗ ، قْ َٝ ُأ عٞطظ ٔٝ ٘ ٖف قَ ه ُاٗ حي ٝيؿ ٚ ْعٍ خ ٍ ش ي يى ىٌ ر ل خ ٍ ش ٝ٘لّ سي خق عٞطظ ٔٞف ، ُأ ٚ ىا ٛ٘ يىحٗ ٛ٘لْىخ ر عفي ط سي ٝيؿ سي خق ٔ يرأ خ ٍ قز ٜٞى وٝي زىح قيوٝ خٖٛ٦وظٓح ( 1 ) ق فح٘ظط سي ٝيؿ ش ٞىخَؿ شل ٍٔ ش َٝيقىح ش ي يىح قَْٞٓ حٌٖرٗ . .يٝيـىح ٌىخعىح عٍ ٍٓٗير ّْٞٗىأ عيلط ِ َٛع ٘ىح حي ر٣ح ٜف شَٝع٘ىح ش يىح شَٕٞأ :هخ ق غ ٞك َٙ ه١ح ٙ٘ ْٜىح ِ سِ ٍَٞ شٞ ٜٛ٘ه و َلٝ ٌٛ ىح = ُا خ ٖر ٥ا ش ٕٝ٘ ٔ ى ُ٘ نط ٥ شٞ ٜٛ٘ه َٛع ٘ىح ْٚ يى ، ٔ ّ٘م ٜ ف و ؼَظط شٖؿ ٍِ خٝ٘ ى ٦َ ، شّٞخػ شٖؿ ٍِ خٞىخَؿ ٦َ ٗ ، ش قَٝ١ ٔ ّ٘م ٜ ف ٛأ ٥ح ٜ ف ش ٞ ّ٘ ش قَٝ١ٗ ش يىح ًحيوظ ٓح ٜف شٞ ّ٘ ش فَعَىحٗ فخ ٘نظٓ + ( 2 ) . ش ٞىخَـىحٗ ش ٝ٘ يىح: ِٞظٞٛخه ِٞر عَـٝ ّٔ٘م ٜف َؼْىح ِ َع٘ىح فيظوٞف ٥ ٘ ٕٗ ، خ ٖطحً ش يىح ٜ ف ٥ ش يىح ع ٍ و ٍخعظىح ش قَٝ١ ٜ ف ٚ يـظط ٜ ظىح ، ٓ٘قز ٓ ِ ٍ ٛأٍ فىخ وٝ ش يىح ش ٕٞخٍ ٚ ىا سي ٝيـىح سَ يْىح ْ َيّ خ ْٕٗ ، ع ٘ىح ُّأ ٜ ف و زق ِ ٍ و ٞق خ ٍ فىخ وٝ ٓي ـّ غ ٞك ِ ٍ َ ؼْىح ِ ف يظوٝ َ ُُ٘ىح غٞك ، خ َّاٗ َ ؼْىح ِ َع٘ىح َِٞٝ خٍ ٓيكٗ ُُ٘ىح يعٝ ٌى ٜىخظىخرٗ ُأ ي ـّ غٞلر.خٖىخَعظ ٓح ش ٞ ٞمٗ ش يىح شعٞز١ خ٠ٝأ = ًخ يْىح ًيوظ ٔٝ َ ؼْىح ٦ ٛأ ٔ ى ضع ٟٗ خ َى ش َينىح ًيوظ ٔٝ ٛأ ش يى ٛىخ عىح ، ٍّأ َع ٘ىح خ نىخر ي ٞلٝ ٔ ّّأ ٛأ ًخ يْىح حٌ ٕ َ ـ ٝ ٗأ ذ ٜظ ٞف ٔ ى ضع ٟٗ خ َ صخ َي ٦ٛأ + ( 3 ) . هءخٔظْى ِنىٗ : كخ ْٕ ًأ ذٔكٗ قحَظه٥ح وؿأ ٍِ قحَظهح ٕ٘ وٕ وَٙهأ شٝخ وُٗخـظىح حٌٕ ءحٍٗ يٝيؿ ٍِ وٕٗ . ٍُخ زىح ذ ّخـىح خ ٍْٖ و عـٝ خ ٍ شَٝع ٘ىح ش يىح ٜف ّْٞٗىأ ٙأٍ يقى ٌَٖىحٗ ٜف َٛع٘ىح حير٣ح شٞيَ ، ٜٖف = ٌٕخ ظىحٗ و قْيى شيٞ ٓٗ ٍِ َؼمأ ّٖا فخ ٘نظٓحٗ ُخطزظ ٓح شيٞٓٗ خ ، كَ لطٗ َ ٞؼط ُأ ٚ ىٗ١ح خ ٖطخٝخ ِ ٍٗ قخزظ ٓ٥ح دح٘ رأ قظ طٗ قخ َ ١ح ِّٖطٗ ، خٖ ٍٔخّٖ خ ٍَ َ ؼمأ خْ ٍٔخٖط خ ّٖا ِقيظّ ٜنى ، ٓي عرٗ ٔ خقٝاٗ ٔ ثخلٝبر خ ََّ ٝ ص٥٘لط ٍخٞط خّٖا ، ش يىح ٌٓ ٕ (1) ٙ ، ىخٍٍٗ خٝخيٗ ُح٘ٝى ، شنث٦َىح كُخّ:َيْٝ 9 ـ 51 . (2) ، َع٘ىح شٓخٞٓ ، ّْٞٗىأ دحىٟح ٍحى ١ ، 3 ، صَٗٞر ، 5996 ٙ ، 11 . (3) ّْٞٗىأ ، َع٘ىح ٍُِ ، ٍحى سى٘عىح ، ١ 3 ، صَٗٞر ، 5978 . ٙ 365 .
ش مَك سح٘ ّ و عف ، صخ قخ١ ُحِ ه ، خ ٖفَٗك ِ ٍ َ ؼمأ خ ٖٞف ش َينىحٗ ٍٗ خٕخقٞ ٓ٘ ، ٔ طخٞك سٍٗى خ ٖؿٍخوٍٗ خ ٖع١خقٍٗ خ ٖفَٗك ءحٍٗ خ ٖى ٓي يؿ ٜ ف ٥ ٍٔى ٜف َٕٓ٘ؿ َِنٝ ُخٞم ٜٖف شٛخوىح + ( 1 ) ، ض ٔٞى ش يىخف َ هرٗ ع َظـٍ ِٞ ر ٗأ َ هرٗ ىَ ف ِٞ ر و ٛح٘ظيى شيٞ ٓٗ ٢ قف ، خ َّاٗ ٜ ٕ ل ىً ِ ٍ َ ٞؼنر َ ؼمأ ُخ ّٔ٣ح شٞ ٔ ّ قخ َ أ ٜ ف ٙ٘ يى شيٞ ٓٗ خ ّٖا ف٘نىحٗ ٔطخّّ٘٘نٍ ِ ُحِكأٗ فحَفأ ٍِ ، َ يّ صخ ٖؿٗٗ ءحٍر ِ ٍٗ ، ش يىخزف = ٘ ٕ خ ٍ ُخ ّٔ٣ح َ ٖيٝ ٗ ، ق قلظٝٗ ْ ٓؤظٝ خ ٖر ، ش ٍٓخٍَ خ ّٖا ى٘ ؿ٘يى ش ّٞخٞم ، و ٛح٘ط ون ٗ ُ٘ نط ُأ و زق ى٘ ؿٗ ون ٗ ٜ ٕٗأ ، ٗأ َهرَٞزعظر ، ض ّخم خ ّٖ١ ٥ا ٔيٛح٘ظى ّخٓ١ح ون٘ىح ُخّٔ٤ى ش يىح ِنط ٌى ٓى٘ ؿ٘ى ِٞ زَىح ون ٘ىح ، ذ ظنٝ خ َّاٗ ءٜ ٘ىح ِ ذ ظنٝ ٥ ًُا َ خ ٘ىحٗ ءٜ ٘ىح ، ذ ٔكٗ ع قحٗ ٘ ٕ خ ٍ ه٘ قٝ ٜ نى ُخ ّٔ٤ى ض ٔٞى ش يىح ًا ٥اٗ( صحٗى١ح ِ ٍ خ َٕٞ ر ضٖرخ ٘ط ، ه٘ قٝ ٜ نى ل ىً و زقٗ خ ٠ٝأ ٜ ٕ خ َّاٗ ى٘ؿ٘ىح ، لىٌى سٍَٗٞٓٗ شّْ٘ٞم ، حٌ ٕ ٚ ي ش ى خ ٍ ذع ٘ى ُ٘نط ٥ غٞك ٙ٘ظَٔىح ، هخعف نٍٝخط ٔى ُ٘نٝ ٥ شَٞي شفخقػ ٥ٗ + ( 2 ) . ُّا ع قح٘ىح ٜ ف ٜ يع ىح ٓى٘ ؿٗ ِ ُخّٔ٣ح وٞىى ش يىح ، خ ّى٘قٝ حٌ ٕٗ ُأ ه٘ قىح ٚ ىا ٗىأ َ خ ٘ىح هخَعظ ٓح سٍَٗ ٟ حٌ ٕ ٔ ٍ٦م ِ ٍ ي ٜقٝ ْٞ ّ َ ٟخلىح ُخ ٍِىح ِ ٍ ش عرخّ ش ى َٛخعَىح ، ٍِِ يى سَٝخ ٍٔ ُ٘ نط ُأ ٛأ شىخلٍ ٥ سَٞ ظَىح فَٗييىٗ ، خٝ٘ ى حَٞ ظٍ ٦عف ُ٘نظى ِ َ زعٝ خ ٞقٞقك ٖٞ عَىح ع قح٘ىح ، ِ ٍ فحَ ظ ٥ح ِ ف نىح ٚ ىا َٞ ٘ٝ خ ٠ٝأ ٔ ر خ ّؤمٗ ٜ فٗ سىي لٍ ش ٍُْٞ سَ ظ ى خلىخ ٛ ُخ م ٌٛ ىح عٍح٘ ظَىح ٛ٘ يىح ٍّ٘خ قىح ش ْٞعٍ فَٗ ظ ، فَٗ يىح سخ ٞلر ٞز ْٝ ي ٝيؿ ٛ٘ ى ٍّ٘خ ق ءخ ّ٘اٗ صحٍخز ٗ ظخ ىأ ٍِ خٖزٓخْٝ خَر خْٖ َزعٞف سيٝيـىح . ّْٞٗىأ هخق ُاٗ ٌٛ ىح ِٕخ ـىح ُٗخ ـط سٍَٗ٠ر ، في ٔىح ٔ مَط ٥ا ٔ ى ع١خ قىح ٔ ٠فٍ ٜ ْعٝ ٥ حٌٕ ُأ ، ع يطٝ حِ َٞظٍ خ ٝ٘ ى خ ػٍا ويٞ ٓ ٔ ّ١ ف٦ٓ١ح َيّ صخٖؿٗ ٚي يٝيـىح يقخْىح ٔى٦ه ٍِ ، خ قخفر ٔ ى قظ ظ ٓ ٜظىح سيٝيؿ ًحِ ظى٥ح ٘ ٕ ٔ ٠فٍ خ ٍ خ َّاٗ ، خ عٍ ي قْىحٗ َع ٘يى سَٝخ ٍ شٝإٍٗ ، ظىح شقَٝطىح ْ ْر ٥ٗ ، ٔ ٔ ّ ُخ ٍِىح ٦ ف ، ش يىح ع ٍ خٖر ُ٘يٍخعظٝ حّ٘خم ٜ َ ٛخعَىح َ خ ٘ىح ٚ ي ٜ زْٝ ٜىخ ظىخرٗ ، ْٔٞعر ُخنَىح ُأ = َ ن ٝٗ َع ٘ٝ ) 2 ( ١ ، سى٘عىح ٍحى ٜرَعىح َع٘يى شٍيقٍ ، ّْٞٗىأ 2 ، ، صَٗٞر 5979 ٙ ، 79 . (2) ٙ ، َع٘ىح شٓخٞٓ ، ّْٞٗىأ 81 .
٘ ٕ خ ٍَ خ ق٦طّح ٗ ، خ ٍ ٘ ٕ ، ش زطخم صحٌ م ، سَٝخ ٍ ، خ َى سٍَٗ ٠ىخر ٘ ٕ َٓٞ ، حَٛخعٍٗأ خَٝيق ، ٜ ف سِ َٞظَىح ش يظوَىح ٔظقَٝ١ ٔى ّٔأ ْٜعٝ حٌٕٗ ش يىح ًحيوظٓح ، ٙخوىح ٍٔ٦م ؾظْٝ شقَٝطىح ٌٖٓر ، ٔ ّأ غ ٞك ِ ٍ َٝخ َىح ش ى٥يىح ِ ٍ ق فأ ٚ ي ٛ٘ طْٝ ، َٛع ٗ ءخ ٠ف ِ ف ٘نٝ ٗأ ، ِٞ ٛخه َِٝٝخ ٍ ، ِٞ ر ِ َٞظٍ َ خ ٘م ٍٓٗي ر ٔ زظنٝ ٔ ٍ٦م ُأ ه٘ قىح ِ نََىح َِف ءحَع٘ىح + ( 1 ) . ش يى ٍٚحي قىح سَ يّ ْ ْ ر ظخ ظك٥ح ون٘ىح حٌٖر ٞفَٝ ّْٞٗىأ ٜ ٖف ، ع ٟٗ و نى ، َ ٞن ط ش قَٝ١ لىٌ م ٜ ٕ خ َّاٗ ذ ٔكٗ َ ٞزعط شيٞ ٓٗ= :ي عط ٌى ٔظ ى ًُا ٜ خَظؿح خ ٟٗأ ٌٓ ٕٗ ، سيثخ ٔىح خْ خ ٟٗأ ش ى ٜ ٕ سيثخٔىح خْظ ى ، ع َٞؿ ٚ ي ش يوظٍ خ ْظ ى ض ّخم حٌ ٖى ، صخٝ٘ظ َٔىح ع َٞؿ ٚ ي ش يظوٍ شٞعْ ٛ ، ش ّٞخٞر ش ى خ ّٖا ، صخٝ٘ظ َٔىح خ ْٕ ع َظـَىحٗ ، ش ٞفَهُ ، ليٖظ ٔٝ شعئىح ليٖظٔٝ خَم ٛأ شٝىَف شعظَم شي يىح حي ر٣ح ش ٝ٘ٞك ش يىح صيقف حٌنٕ ، خٍ ٚىا ضى٘لط ، سخٞلىح سٍحَكٗ خ ّٖا ، و َعىح ٞقخ ْط صٌ هأ حٌ ٖى ًخمَىح ٔز٘ٝ +ؽخ ظّ٣ح ش يلى ٥ ك٦ٖظٓ٥ح شيلى ، وَعىح شيلى ٥ ، ً٦نىح شيلى يـَط ( 2 ) َ خ٘ىح عْٜط ٜظىح ٜٕ ش يىح يعط ٌيف ، صخ َيم عْ ٜٝ ٌٛ ىح ٘ ٕ َ خ٘ىح خَّاٗ .ٜٟخَىح ٍِِىح ٍِ ٥ ، َٟخلىح ٙخوىح عقح٘ىح ٍِ خق٦طّح لىًٗ ، َٓعٗ ٌج ٓ يقٗ ْٞ ّٗىأ ٌِٝ ىح ءحَع ٘ىح ل جىٗأ ِ ٍ = خ ٍ َُٗ يْٝ ُ٘ ىحِٝ شٞثخ سَيّ شَينىح ٚىا ، َٙ هأ صخ َيمٗ شَٝعٗ صخَيم ٌَٖ ُ ٜف كخْٖف ٞٔف ِ ٍ ٘ ّ ٌٕيْ سيٜٞقىح ُؤم شَٝعٗ َٞ ش ٞي يىح ءخ ٔ ، خ ٍ ِ نى ِ ٍ خَٕٞ ٍِ َؼمأ خٖطحٌر شَٝعٗ ٜٕ شَيم ، حَ ٗخزٍ ٚ ْعٍ سىخ ش َينيى ُا ، ق َ أٗ ع ٓٗأ ٚ ْعٍ ٚ ىا ُٓٗخ ـظط َع ٘ىح ٜ ف خ ْٖنىٗ ، ٜ ف ش َينيى ي ر٥ ُأ َع٘ىح ، خٖطحً ٚي ٘يعط ٔ ر ي عط خٍَ َؼمؤر َهِط ُأٗ ، ٚ ىا َٞ ٘ط ُأٗ ..ه٘ قّ خ ٍَ َ ؼمأ . + ْ ّ ش َينيى ي عٝ ٌ يف ش ى٥يىح ْ ّٗ ً٘ ٖ َىح ، ٜ ٖف = خ ٍ ٘ ٍٟ٘ ٗأ سَ ن ى خ َنلٍ خ َٟ ٗأ خقٞقى خَٝيقط َع٘ىح ٜف ضٔٞى ، خ قيطٍ خ ّخٞم ض ٔٞى ش يىح ُا ٌ ػ ي ٝيؿ ذ ٜوى ٌكٍ خْٖنىٗ ، ُأ خ ٖٞي و ر خ ٞيم حَ ٞزعط خ ْٖ َ ٞزعظيى ي ٖـٝ ٜ ظىح ُخ ّٔ٣ح ش قٞقلى ع ٠وط ، ًُا ٜ ٖف خ ٖطحً ّي لر سِٕخ ؿ ض ٔٞى ، َٞ ٜطٗ قَ ٘ط و ر ، ُأ َع ٘ىح ٜ ف خ ْٞي ٗ (1) ش ٞرَظيى ش ٞرَعىح ش َيَْىح ، َ ٛخعَىح ٜ رَعىح َع ٘ىح خٝخ ٠ق ٜ ف ، َُٗ هرٗ وٞ خَ ٓا ِٝيىحِ ، ّْ٘ط ، ١ى ، شفخقؼىح سٍحىا ، ً٘يعىحٗ شفخقؼىحٗ 5998 ٙ ، 312 . (2) ّْٞٗىأ ، ٍُِ َع٘ىح ، ٙ 539
ق ٞظعىح خ ٖيٞى ِ ٍ صخ َينىح ؽَ وّ ، ٘ يعطٗ خ ٖقث٦ َ ٞ ظف خٖجٞ ٠ّ ُأ خٕىخعرؤر + ( 1 ) . ُأ ٚ ىا َٛخعَىح َ خ٘ىح ٘ يٝ ّْٞٗىؤف َ وٝ ٌ ـعَىح ِ ٍ ش َينىح ؽ عٍح٘ ظَىح ٜى٥ي ىح ، فَٗ يىح ع ٍ شٞ ٗخَظٍ سي ٝيؿ ص٥٥ي ر خٖ ز ٛٗ ش ؼٝيلىح ، ٞقك ّي لط ٜ ف ي ٝيـىح َ خ ٘ىح وهي ٝ خ ْٕٗ ٔ ّ١ خ ٖعٍ ٜ ق = ي عٝ ٌ ى ٚ ْعٍ ٗأ ش ى٥ى ٔ ى ٜط٘ ٛ ع ى ىَـٍ خّٖأ ٚي خٖر ْلٝ ، صٍخ ٛ خ َّاٗ ى٘ ؿ٘يى خ ٞك خَٞ ٔـط صخ َينىح ، يلظ ٓح ٌ ػ ِ ٍٗ ح ٜ ف ى٘ ؿ٘ىحٗ ش يىح ع ..خ ٖى وٝي ر ٥ سٍَٟٗ خَْٖٞر ىخلط٥ح حٌٕ ٍخٛ ٗأ َ خ٘ىح ٍ٘يٍْ . + ( 2 ) ، ٛخعَىح َع ٘ىح ش ى ِ َٞٝ خ ٍ ٘ ٕ ى٘ؿ٘ىخ ر ش يىح ىخلطحٗ َع ٘ىح ش ى ِ َ ٌٝي قىح ، ٘ ٕ ش ؼٝيلىحٗ ش َٝيقىح ِٞ ظ يىح ِٞ ر ٜ ٓخٓ١ح قَ ىح و عىٗ = ُأ ي ٝيؿ ون ٘ر ٔ ٘ ٜٝ ذ طخنىحٗ خقز ٍٔ ى٘ ؿٍ٘ ش َٝيقىح ش يىح ٜ ف ٚ ْعَىح ، ؼٝيلىح ش يىح ٜ ف ٚ ْعَىح ِ نى = ش ش ٍٝ٘ؼىح + خٕي عرٗ ش رخظنىح ٜ ف ؤ ْ٘ٝ ، ٜيزق ٥ ٛيعر خٖٞف ْٚعَىخف + ( 3 ) . ُّا ٌيْ ٝ ٌٝي قىح َ خ ٘ىح ٜ ظىح ظخ ى١ح ّٜخ عَى كٍي ٍ ٘ ٕٗ َع ٘ىح ٔ ٞف خٖ ظ٘ٞ ٓ ، ٚ ىا سى٘ عىح ُٗى خ ظخ ىأ ف ظ٘ٝ َ ٛخعَىح َ خ ٘ىح خ َْٞر ٔيَلط ِى خّٖ١ هٗحيظَىح خٕخْعٍ ، ي ٝيؿ ٚ ْعَر ٜطؤظ ٓ ور ، ق فأ ٔ ر ٌ طلط خ ٖر ق طْٝ ُأ ىَ ـَر خ َٖٖ ٝ ُأ ي ٖ ٌٛ ىح ةٍخ قىح ، حِؿخ ُٟح ف قٞى ى ِ ٍ َ ؼمأ ضلز ٛأ خ ّٖ١ خ ٍٖخٍأ ذ ٞمَظىحٗ ل ٞن ظىح ٚ ىا ؽخ ظلٝ ِ .ٓخْعٍ ٚىا ه٘ٛ٘يى يقٗ َ خ ٘ىح ُخ ّٔ٣خر ش قٞػٗ شي ٛ حً حءِؿ شَينىح ٍِ ّْٞٗىأ وعؿ ، ٜ ف خ ٖ ٞظ٘ظر ل ىًٗ سي ٝيـىح ص٥٥ي ىح ل يط خ ٖٞف غ زٝ ٌٛ ّىح ٘ ٕ ٔ ّّ١ سي ٝيؿ صخ ق٦ ، ٜ ف ش ٞىخَـىح ش ز ٜىح خ ٖلٍْ ٚ ي هٗ١ح هٗئ َٔىح ٘ ٖف َٛع ٘ىح ْٚ ىح ، ىح ُّأ ل ىً َٛع ٘ىح هخ َـ = خ ٖطحً ي لر ش َينىح ٜ ف ْٞ ى خٍٖحيوظ ٓح ش قَٝ١ ٜ ف ٘ ٕ خ َّّاٗ ، ُخ ّٔ٣ح ٜ ف ٛأ ، شفخ ٟا ًُا هخ َـىح قّ٦ وىح ُخ ّٔ٣ح خٍّٖيقٝ ، ٗأ حي ر٣ح ٘ ٕ ، َ ٞ ٍ٘ يَْىح حٌ ٕ ٜ ف َع ٘ىح ؽٍخ ه ٘ ٕ و ر سَ ِٕىح ٜ ف ٦ؼ ٍ ش لثحَّىحٗ ُ٘ ّيىح ى٘ؿٗ ً٦نىح ٜف ى٘ؿٍ٘ (1) ٔٔ ّ عؿََىح ، ٙ 56 ـ 57 . (2) ٓخٝخ ٠ق ، َ ٛخعَىح ٜ رَعىح َع ٘ىح ، وٞ خَ ٓا ِٝي ىح ِ ٍحى ، ش ْٝ٘عَىحٗ ش ْٞ ىح َٕٓح٘ ظٗ ١ ، شفخقؼىحٗ سى٘عىح 2 ، صَٗٞر ، 5985 ٙ 81 . (3) ٙ ، َع٘ىح ٍُِ ، ّْٞٗىأ 523 .
صخَينىح ٚي َ خ٘ىح ٔٞ ٠ٝ خٍٖحيوظٓح شقَٝطر ش قَٝطرٗ َٓ ٞزعط + ( 1 ) ًا ، هخ َـىح ُّأ خ ٖٞف شٞي ٛأ ش ٜر ْٞ ى ش َينىح ٜ ف ، خ َّّاٗ خ ٖعٍ ي يط ٌ ى ٜ ٖف خ ٖى خ ٖلٍْ ِ هٗئ َٔىح ٘ ٕ َ خ٘ىح ، سٍ٘ ؼىح ِ ٍ ّي ر ٥ ٔ ّّأ َٙ ٝ حٌ ٖرٗ َع ٘ىح و عؿٗ عحَ ط ٘ ٕ خ ٍ و م ٚ ي ِ ٍ َ ؼمأ سٍ٘ ػ خ َّّاٗ حي را ىَّ ـٍ يثخ ٓ ٘ ٕ خٍ وم ٚي ٘ىخف َع = سٍ٘ ػ ٍٔ ه٘ لط ع ٍ ََظ ٍٔ و ٍخنطٗ ََظ +....َ خ ٘ىح ( 2 ) ؤ ْ٘ط خ ْٕ ِ ٍٗ ، ش ػ٦ؼىح َ ٛخْعىح ِٞ ر ًحِيظ ٓح ش ق٦ : (َ خ٘ىح ٚه١خر ٔر يٜقٝ َ خ٘ىح ّو م ٜ ف َ ّٞٞ ظىح يٖ ٗ ٌٛ ىح َ ٛخعَىح ش ٞطخٞلىح ذ ّح٘ـىح ف شٞ ٓخٓ١ح ٔ طىخٍ( َع ٘ىح ، ٛ ٔ فَٗظ ِ َ ٞزعظىح ل يط ، َ ٞه١ح ٜ فٗ َ ٞزعظىح ُخَ ٠ى ٍَٛٗ ٟ ١َ ٗ ٜ ٕٗ سٍ٘ ؼىح( .يٝيـىح ٍِِىح ش ير سيٝيـىح خٟٗ١ح ِ قىخٜىح شرخؼَر َع٘ىح ٗي ٝ خْٕ ٍِٗ = سَ ّٞ َىح ش قخطىح ُِ ظوٝ ٌٛ ىح ذ ٖيىح ... ٌ ثحى غ لزٍٗ ٌ ثحى هحئ ٓ ور ٥٘زق ْٞى لىٌى ٕ٘ٗ ، و ؿأ ِ ٍ ٌ ثحى ُٗخ ـطٗ سخٞلىح َٞٞ ط ٕٗ سءخٟاٗ سٗخقّٗ ٥خَؿ َؼمأ ٔيعؿٗ سيٜٞقىح ُ٘نط ُأ ٌظلٝ حٌ ٔيم ٔزٞمَظر ٌىخعىح ٢قظيط شنزٗ ، ٔيم ٓيٞٞعظر ، وم ُّا ٗأ دَك شٞقٞقك سيٜٞق +ً٘ـٕ ( 3 ) ٍ٦م ٕ٘ َع٘ىح ُخم خٍ يعزف خ ٍُّٗ٘ خ ٚ قٍ ، ْٞ ّٗىأ يْ قزٛأ سَ ٛخعَىح فَٗ يىح ٌكٍ ٍِ عزْط شقخ١ ، َ ٛخعَىح َ خ ٘ىح ش ٍ٘ٝ خ ٖ قيظط َ ٞٞ ط ِ ٍ ٔ يَلط خٍ وم ِ َزعٞى سخ ٞلىح ٜ ف ي ٝيـطٗ ، ٥ ش ٞك سي ٝيؿ ش ير سي ٍخؿ ، ١ ّّ ٔ ُخ ّٔ٣ح صخ عيطظر ٢زطَ ٝ َ ٛخعَىح َ خ ٘ىح= ش١خ ٔر و نرٗ َ ٞٞ ظىح ْؿخ ٖر ف٘نىح شمَلر ، وزقظ َٔىح ٍخ نظرخر ٢زطَ ٝ ُٗخ ـظىحٗ ، حٌ ٖر ةٍخقىح ٜ ٗ ٜف َػئٝ ُأ عٞطظٔٝ ٓيكٗ ، +ٍَٖ٘ـىح ٜف ٛأ ( 4 ) . ٜ ٍَٝ حٌ ٕ ٔ ٍ٦م ٜ ف ّْٞٗىؤ ر خ ّْؤمٗ ٥ َ ٛخعَىح َ خ ٘ىح ُّأ ٚ ىا ٔ ر ِٞ طٞلَىح ِ َ ّزعٝ خ ٍ ٍي قر ٚىٗ١ح شؿٍيىخر ٔٔ ّ ِ َّزعٝ ، ٜىخ ظىخرٗ ٘ ٕ ٔ ظ ير ٥ ٌٖظ ير ذ ظنٝ ُأ ًُا ي ر ٦ ف ، ظخ ىؤر ٌٖطخ ٞك ِ َ ّزعٝ ُأٗ ٘ ٖف .ًخ ٖراٗ ٝ٘ َ ُٗى ٍٓخع ٗأ ٚ ي ع يّطٝ ِ ٍ و م خ َٖٖ ٝ صحٍخ ز ٗ ـط سحىأ ش ّيىح ِ ٍ ٦ عف و عـٝ ُأ ي َٝٝ يٞ ٔـط َ ٞه ع قح٘ىح ي ٔ ، خ ٍ حٌ ٕٗ :هخ ق خ َْٞك ٔ ر فَّ ٛ = ي ٔـظّ ش ّيىخر ، ع قح٘ىح ٚ ىا َ ن ىح ِ ٍ و قظّْ ، ِ ٍ شّٞخ ّٔ٣ح ٚ ىا ُخ ّٔ٣ح ، ُ٘ نىح ٚ ىا ُخ نَىح ِ ٍ ، صحٌّ ىح ِٞ ر َ ٔؿ ش يىح (1) ١ ، دحىٟح ٍحى ، صخٝحيزىح ً٦م ، ّْٞٗىأ 5 ، صَٗٞر ، 5981 ٙ ، 93 ـ 26 . (2) ٙ ، َع٘ىح ٍُِ ، ّْٞٗىأ 73 . (3) .خٖٔ ّ شل ٜىح ، ٔٔ ّ عؿََىح (4) ، ٔٔ ّ عؿََىح .خٖٔ ّ شل ٜىح
٘ َٟ٘ىحٗ ، ءخٞ ٗ١حٗ َ ن ىح ، ضَ ٜىح ٚ ي ٍخ ٜظّح ش ّيىح ، ٥ غ ٞك ٚو ٘ىح ِٞ ر سي كحٗ ش ى ُ٘نط ضَ ٜىح َ ٞ خ َْٖٞر ُ٘ نٝ ٥ َ هٟحٗ + ( 1 ) ، سيٍخؿ ش ى َٛع٘ىح ٍّ٘خقىح ش يف ، سّ٘ ٕ ٜ قيظَىحٗ َ خ ٘ىح ِٞر قيوط سَٞزم ، ىحَ َىح ٚ ْعَىح هخ ٜٝا ٜ ٕٗ ٥أ سى٘ َْ٘ىح ش ٝخ ىح ق ٞقلط ِ ٍ ٔ عَْط ةٍخ قىح ٚ ىا ٔ ٍْ ٗ ٔ ٞف َٞػؤ ظىح ، ش ى سَ ٛخعَىح شَٝع ٘ىح ش ّيىح ُأ ِٞ ك ٜ ف ٦ عف ش ّٞك ، ٜ ٖف َ ن ىح ِ ٍ شقٞ ٠ىح ش قطَْىح ٜ ف ع ق٘قظط ٥ ، ٔ قَظوط و ر خؿٍٗ ٔ ّٞخٍؤر ّٔحِكأٗ ٔكحَفؤر عقح٘ىح عٍ ٖٝخعظظى ث ٔ ، سٍ٘ ٜىح لىٌ ر و قْظى ْٖ خ زَٝ ٥ خ ٍْٖ حءِؿ ةٍخقىح ٍِ وعـط شّٞك لىٌم ٜٕ ش ير شّٞلىح خ خ ْٕٗ ٥ا لىٌ م ُ٘ نط ٥ ٜ ظىح ش ّيىح شَٝع ٗ ِ َنط ٢ قف : = صخ ق٦ ٌٞ قط ِٞ ك... سيٝيؿ : 5 ـ ُخّٔ٣ح ِٞر . ُخّٔ٣حٗ 3 ـ ءخٞٗ١حٗ ءخٞٗ١ح ِٞر . 2 ـ ش َينىحٗ ش َينىح ِٞ ر ، ٞ ك ٛأ سخ ٞليى سي ٝيؿ سٍ٘ ٛ ًي قط ِ +ُخّٔ٣حٗ ( 2 ) . ٓي ْ سي ٝيـىح ش ّيىخف ، صِ ـ َ ٛخْ ِٞ ر سي ٝيؿ صخ ق٦ ض قيه ل ىً و عف ِ شٝيٞيقظىح ش ّيىح ، : ش ّٞك سي ٝيؿ ش ق٦ ض قيه ي قف ّٔ٣ح ِٞ ر ُخ ءخٞ ٗ١حٗ ، ٔ ٍْ َ ؼمأ خ ْٝ٘عٍ خ طرحٍ خ َْٖٞر ٢رَ ٝ ٌٛ ىح ٢رحَ ىح ِ ٍ ش ي خؿ خ ٝىخٍ ، ءخٞ ٗ١حٗ ءخٞ ٗ١ح ِٞ ر ش ّٞك ش ق٦ ض قيه خ َم ، ش ّٞك ءخ ٠ ؤم سي ٍخؿ٥ ، غ ٞك ش َينىحٗ ش َينىح ِٞ ر سي ٝيؿ ش ق٦ َ ٞه١ح ٜ ف ض قيه خ َم ظَيم ذ ْؿ ٚ ىا خزْؿ ُخظف٘ ٍٜ خَٕٗ خٍَْٖ ضيعؿ ٞ يؿ ش ى٥ى ُ٦ َلط ِ سي ٝ ، سَٛخعَىح سخٞلىح يٝيؿ خٖطخٞ١ ِٞر وَلط ، ش ّيىح ٚ ي سٍ٘ ؼىح لىٌر ُ٘نظى ، ٜٕ م سخٞلىح ص٥خـٍ ٍِ هخـٍ ٜف سٍ٘ػ وم ذكخٜط شَٞظك شـٞظْ . 2 عقاولاو ديدلجا يزعظلا ضوواكلا ـ : عٍح٘ ظَىح َٛع٘ىح ٍّ٘خقىح شيٞع ظىح َعٗ ىحٍٗ ٞفٍ يق ًحى خَف ، ٜٕ خٍٗ ووٝير ٍِ كخْٕ وٕ ويٝيـىح َٛع٘ىح ٍّ٘خقىح شَٓ .
ٚ ٗخَظٝ ي ٝيؿ َٛعٗ ٍّ٘خق قيه ٚىا شيٞع ظىح َعٗ ىحٍٗ ٚعٓ يقى ي ٝيؿ ِ ٍ خ ٖٞىا ى٘ عٞى خ ٖٞف ٖٞعٝٗ خٍْٖ قيطْٝ سخٞلىح َٞٓ عٍ ا ٍّ٘خ ق ٔ ّ ك٘ظ ٍٔ ٚ ىحي ؿ١ح صحي يـٍ ِ ٍ ٥ ش ٍٞ٘ٞىح سخ ٞلىح ِ ٍ ، ش ى خ ّٖا = ٜ ف (1) ٙ ، َُقىح صخٝخْٖى شلطخف ، ّْٞٗىأ 63 . (2) ٙ ، َع٘ىح شٓخٞٓ ، ّْٞٗىأ 514 .
س٘ ٔنَىح ءخٞ ٗ١ح سي يـر ق ٜظيط ءخٞ ٗ١ح ٙ٘ظ ٍٔ ذ عطٗ ًخ ٝ١ح ٍخ ز ر وٍؤظىح + ( 1 ) ع قح٘ىح ٜف ٔطخّخعٍٗ َ خ٘ىح ّخٔكبر شطزطٍَ ش ى . ، ش ى ٜ ٕٗ ٓيكٗ َ خ٘ىح ش ى ٥ خعٍ ٜقيظَىحٗ َ خ٘ىح ، َ َظى صحٌ ىح ُٗخ ـظط ش ى خ ّٖا َٓ خٍ٘ٗ ٔٔٞٓخكأ ونى شَؿَط ٔى شيٍخك َهٟح ٚىا
.
:ٍخَػ خٖطخَينف سَـ٘ىح ٜٕ ضّخم ُبف ... ، ظخ ى١ح ُا ٍخَػ ٜ م ٜ م ٍحّ٘أ ٍِ وَلط خٍ ٖٚرأ ذٞطىح َـ٘ىح ُأ خَمٗ ذٞطىح ُخّٔ٣خف ذٞطىح ع يىح ٥ا قطْٝ ٥ ءحىَـىح ءحَلٜىح ضْر خٝ ٜطيٞٓ خٝ ظخ ى١ح ٜف ٛيٜظقظيف ..ءخف٘ـىح ظخ ى١ح = ( 2 ) يقى ٛ٘ يىح ٌ ـعَىح هخَعظ ٓح سٍَٟٗ ٚىا هخوىح فٓ٘ٝ ذًٕ ٌٛ ىح ضٔزظقح شٍٞ٘ٞىح سخٞلىح ٍِ ٔطخَيم ، ٍٓٗي ر فوٝ ٌى ُاٗ ُخ م ٌٛ ىح هحئ ٔىح ٝ حَػخّ ًأ ُخم حَ خٗ ذطخنىح قٍئ : ذظنّ ش ى ٛؤر ٜٕٗ ٜ ظىح ش رخظنىح ش ير خٖر فقؼَىح ٥ا خَٖٖ ٝ ٥ ، ش ٍخعىح ش ى ٜٕٗ ٛىخعىح ً٦نىح ش ير ًأ ف ق٘ف و حىىَ ٍٗ حَثخ ك ٍٓٗير : = ش ير ذ ظنّٗ ش ير ٌينظ ّٗ ش ير َ ن ّ ِ لّ + ( 3 ) ، ٚ ىا َٞه١ح ٜف وٜٞى خ ٖطٍ٘١ ٜ ظىح ش ٍٞ٘ٞىح سخ ٞلىح ش ير ش رخظنىح سٍَٗ ٟ ً٘ ٞىح صي ي قف ِ ٔى١ح = ٜ ف خٍٖحيوظ ٓح َُأٗ وزقظ َٔىحٗ َ ٟخلىح ش ى ً٘ظلٍ ٍَأ غٝيلىح ٜف خَم شرخظنىح + ( 4 ) . ي ح٘ق َ ٟخلىح و ٞـىح فَ عٝ ُأ ِ ٍ عّخ َٝ ٥ هخوىح فٓ٘ٝ ُأ ٥ا ِليىح ٍِ ٌٖظ ى ضي ك ٜظىح شٞرَعىح ش يىح ، ُأ شطَٝ ٗ ِ نى خ ٠ٝأ كٍي ٝ ي ٝيـىح ع ٟ٘ىح ٔ ٞيَٝ خ َم خٖىخَعظ ٓح ٜ ف ش َٝلىح ٔ ى ُأ ، :هخ ق غ ٞك = خٖى٘ ٛأٗ ش يىح ي ح٘قر د٘ َٕ٘ىح وٞ ٛ١ح َ خ٘ىح فَظعٝ ُأ قٞلٜىح ، خ ٖوٍٝخط ٜ ف ش ػٍح٘ظَىح ش يىح ٌٓ ٖر سَػؤ ظَىح شَٝع ٘ىح ذٞىخ ٓ١ح ةىخ زَرٗ (1) ، صَٗٞر ، سى٘عىح ٍحى ، َع٘ىح ٜف ٜطخٞك ، ُح٘ٝيىح ، ٍ٘زٜىح يز ف٦ٛ 5998 ٙ ، 41 . (2) ٙ ٙ ، ٔٔ ّ ٍيَٜىح 535 ـ 533 . (3) ٗ َ ْ٘يى ش عٞيطىح ٍحى ، َع ٘ىح ٜ ف ش ػحيلىح ، هخ وىح ف ٓ٘ٝ ١ ، ع ُٝ٘ظىح 5 ، صَٗ ٞر ، 5978 ، ٙ 6 . (4) ٙ ، ٔٔ ّ عؿََىح 17 .ٜرى١ح ى ش َٝلىح ِ ٍ خ ٞفخم حٍي ق ٔ ٔ ْى ٌ هؤٝ ٔطحً ضق٘ىح ٜفٗ ٌٓ ٕ ع ٝ٘طظ خ ٖٞف ٔظٞ ٜوٗ ن ّٗ ذٞىخ ٓ١حٗ ي ح٘قىح + ( 1 ) ، ٌٓ ٕ و عـٝ ُأ ٔ ٞي ًا ش يىخر ٥ا ٚ َٟط ٥ ٜ ظىح سي ٝيـىح فَٗ يىح َٞ ٓ ع ٍ ٚ ٗخَظط ي ح٘قىح َ ٞزعط قيٛأٗ ِٔكأ خْٖ َزعطٗ خٍْٖ شعرخْىح ، ٚ ي ةٍخ قىح ٚ ىا خ ٖيقْطٗ ف ُٝ ُٗى خٖظقٞقك ، ٘ ٕ و ر ذ ٔكٗ ي ح٘ق ىَ ـٍ ي عٝ ٌ ى َع ٘ىخف = سخ ٞك ش يىح ، ٚ قزط٥ٗ ٘ َْط٥ٗ ش يىح ىيـظط ٥ ٓ٥٘يف ، خ ٖقيوٝ خ َثحى ٘ ٖف خ ٞرخظم( خ ٖر ُ٘ َينظَىح خ ٖقيوٝٗ ( خ ٍٞ٦م ٜ ٍ٦نىح ق يوىحٗ ٜرخ ظنىح ق يوىح ِٞ رٗ ض يعؿ ش ََٞٞك شي ٛ ( ص٘ ٞىا.ّ.صٗ ي ّٗخرٍِ دخ طقأ ِ ٍ خَٕح٘ ٓٗ َِٝ ٛخعَىح ي قْىحٗ َع٘ىح ُ٘ ى٘قٝ ٚ ه١ح ٜ ف َع ٘ىح دحَ ظقح سٍَٗ ٠ر ٍِ خقٝ٣ح ٜف ٚظك ٍْٔ سىخ ظٓ٥حٗ ٜنلَىح ً٦نىح + ( 2 ) ٗ ، ٓي ـٝ ٌ ى خٍ كحً َ ٛخعَىح ٜ رَعىح يقخْىح َ ٛخعَىح ٜ رَعىح خَّع ٗ ٜ ف ُأ ًا ، خ ْظ ى ٜ ف= شٞرَعىح َٞؼم ء٢زر ٥ا و خ ظىح حٌٕ ٌظٝ ٥ ، خَٕحي كا صٍ٘ طط ِٞظ ى خْى ُّ١ هخٜ ّ٥ح ّيك ٚىا خَْٖٞر سٖ٘ىح ضعٔطحٗ َٙه١ح ِ ، و ٖف و قعىح ْٖٞ ٝ ْ نعط ش ٞقٞقك ش ير ٜ قٞقك دىأ خ ْى َٜٞٝ حٌنٕٗ و سّٖ٘ىح ًىٍ ٚىا ٜرَعىح ٌٛ ىح ٛ٘ يىح ٔ ؿ٘ىح خ ٜٛ٘هٗ ٔ ٕ٘ؿٗ ِ ٍ ع قح٘ىح ٜ يقعىح ٔ ؿ٘ىح ٘ ٕ +ّٜخّٔ٣ح ( 3 ) . ٘ ٕ خ َم ع قح٘ىح و قّ ٚ ي سٍىخ ق ش ٍٞ٘ٞىح سخ ٞلىح ش ى ٦ عف و ٕ ِنىٗ ٍْٔ ٙخقظّح ُٗى و وٕٗ يؿ٘ٝ ح ش ٛ شٍٞخعىح ش يىح ٜف شَٝع٘ى ِ ٍ و ٕٗ و ق َّٔ ُأ ه٘ قعَىح ٜ ف ي ٍأ ٌ ٍْ خٖظٍ٦ ٓ ش يى ض ي ك ٜ ظىح ي ح٘قىح ل يط وٝ٘١ .و ٜ قيظَىح و عـط ، خ ّٞك حَٝ٘ ٜط ع قح٘ىح ٍ٘ ٜط ُأ ش ٍٞخعىح ش يى ِ نَٝ يق شَٝع ٘ىح ش يىح و لٍ و لط خ ّٖأ خ طخظر ٜ ْعٝ ٥ حٌ ٕ ُأ ٥ا ، ٔ طخٞؼٞك و نر ٔ٘ٞعٝ ش ى خ ٍْٖ و عـطٗ خ ْْٖقط ٜ ظىح ش ٍخعىح ِّٞح٘ قىح ل يظى يقظ ط خّٖ٘م ، ي ح٘قىح صحً ٜ ٕ ّو نىح ش ز١خوٍٗ . َِٝهر ُٗى ً٘ق ش ى ٥ ، ّونىح َ ٛخعَىح َ خ ٘ىح ش ٝخ .شٞيم خْٖ ىخعظر٥ح ٔٞي وٞلظٔٝ خٍَ ٢رَ ط ُأ سي ٝيـىح شَٝع ٘ىح ش يى ٜ زْٝ٥ ٔ ّؤر خ ٠ٝأ ْٞ ّ ٗىأ ٙأٍ ذٔلف ٖٞعَىح عقح٘ىخر ، ٔ يَلٝ خ ٍ ونى خٖ٠فَر ُٓٗخـظط ُأ خٖٞي ير ٥ ور (1) ٙ ، َع٘ىح ٜف شػحيلىح ، هخوىح فٓ٘ٝ 59 . (2) ٙ ، ٔٔ ّ عؿََىح 91 . (3) ٙ ٙ ، ٔٔ ّ عؿََىح 91 ـ 95 .
هخ ق غ ٞك خٕي ٞقط ٢رح٘ ٟ ِ ٍ : ش ٞثخلٝ٣ح خ ٖظقخ١ يَظ ٔط شَٝع ٘ىح ش يىح= ٞقكٗ خ ٖٞىخعط ِ ٍ خ ٖظق ، قىأ َ ٞزعظر ٗأ ع قح٘ىح ُٗخ ـظط خ ّٖ٘م ِ ٍ ٛأ ، ِ ٍ ع قح٘ىح ُٗخ ـظٝ ٌٛ ىح عقح٘ىح خّٖ٘م ، ٍِِ ىح خٖ ٠فٍ ٜ ف ٘ ٕ ٔ يم خ ٕخْعٍ ُا ٘ ٖف َٗخزَىح ٜك٘ َىح قخزظ ٓ٥ح حٌ ٕ ٜ ف + ( 1 ) . ٌِٝ ىح ءحَع ٘ىح ُخ م خ ٍ ي عزف ٚ طأ عٍح٘ ظَىح َٛع ٘ىح ٍّ٘خ قىح ٚ ىا سى٘ عىح ُ٘ ٠فَٝ ٓ٘قز ٓ ْٞ ّٗىأ ٞى ٖٞ عَىح ع قح٘ىح ِ ٍ سخك٘ظ َٔىح ش يىح ٞفَ ، ُٗخ ـظط ش ى ي َٝٝ ٘ ٖف ٔ عقح٘ى حَٝخ ٍ خ عقحٗ ٖٞ عٝ ةٍخ قىح و عـط ش ى وزقظ َٔىح ٚ ىا َ ٟخلىح حي رأ عي لط ٥ ي ق ورٗ يعر ٔٞي أَطط ٌى خفَٗظٗ ، َ خ ٘ىح ِ َٞٝ خ ٍ حٌ ٕٗ خ َىخ ق يوٞى ف٘ىؤ َىح قَ ظوٝ خ َْٞك ٥ا خ ي زٍ ُ٘ نٝ ٥ ٌٛ ىح َ ٛخعَىح ر حيٝيؿ سيٝيؿ ش ي = ش ر٘ؿ١ح ل ظرخظم ٜ ف يٞعظ ٔط ِٞ ك خ يزٍ ُ٘نط ٥ ضّؤف ٗأ ٜ ٟخَىح ٜ ف ض كَ١ ٜ ظىح شيج ٓ١ح ِ شيج ٓ١ح ٌٓ ٕ يٞعظ ٔط ِٞ ك ، شٛخوىح لظيجٓأ فَطط ِٞك خ يزٍ ُ٘نط ، ش ٛخه ش ٝحير أيزط ِٞك ٛأ ، ٥ ٔ ى٘قط خ ٍ لٝي ى ُ٘ نٝ ، ..خ ٖكَطط شيج ٓأ لٝي ى ِ نط ٌ ى حًا + ( 2 ) ي زَىخف لىح ٜقٞق ، ٜ ٟخَىح ٚ ىا ى٘عٝ ٥ ٌٛىح ٕ٘ ُٗى ٢ قف ٌ هأ ىَ ـٍ ٔ ٍْ ٌ هؤٞى ٘ىح خ َّاٗ سي ٝيؿ شفخ ٟا ٚ ي ع يطٝ ٌٛ ىح ٘ ٕ ٜ قٞقلىح ي زَىح ٗأ َ خ سي ٝيؿ ش ٝإَر َ ٟخلىح ش٘ٝخعٍ ٚىا ٚعٔٝ ٔطحً ضق٘ىح ٜف ْٔنىٗ ، عحَظىح ٔعٍ قفح٘ظط . ًيعىح ٍِ قيطْٝ ُأ ْٜعٝ ٥ حٌٕٗ ، هٗخ ك خ ٍَٖٗ حي رأ ِ نَٝ ٥ ٔ ّ١ ءحٍ٘ ىح ٚ ىا ض ظيٝ ٥ ُأ ، ل ىً ِ ٍ ِنَظ ٝ ِ ى ٔ ّأ ٥ا ، ٘ ٕ ٚ قزٝ ٔ ّ١ سي ٝيـىح ٔ ظ ى ّخ ٓأ خ ٖٞي ْٜزٞ ٓ ٜ ظىح سي خقىح ، ْٞ ّٗىأ ٓي مأ خ ٍ حٌ ٕٗ :هخق غٞك = سي ٝيـىح خ ْظر٘ؿأٗ سي ٝيـىح خْظيج ٓأ خْٝيى ُ٘نط ُأ ِنَٝ ٥ ، ٥ا سيثخ ٔىح شيج ٓ١ح ل ٞن ط ِ ٍ حءي ر ، َعظ ٓحٗ خ ٖيٞيلطٗ خ ٖظر٘ؿأٗ خٖىخ خ ُٕٗخـطٗ خٞفَعٍ خٖرخعٞظٓحٗ ، دخز ٓ١ ُٟح ٚ ظك لىٌ ر ٌ قّ ٌ ى خ ّْأ خ َرٗ شْٞٝى ، ذ ىخ ىح ٜف شٞٓخٞٓ ، ي ٝيؿ خْٝي ى ْٞ ىٗ سي ٝيؿ شيج ٓأ ل يَّ ٥ خ ّْبف ٔى٘قّ + ( 3 ) . ُأ ٞ فٍ ي قٗ ، ش ٝخ م ش َينىح ِٞ رٗ ش ٝخ م ش يىح ِٞر ّْٞ ٗىأ ٍِٞ يقٗ :هخ ق غ ٞك ، ش ى ٘ ٕ خَّاٗ صخَيم َع٘ىح ُ٘نٝ ش َينىح ٌ وظٝ ٌٛ ىح َع ٘ىحٗ= (1) ٙ ، َع٘ىح ٍُِ ، ّْٞ ٗىأ 91 . (2) ؽ ، ْٜٝي ىح عٍٗ٘ َىح شطي ٓٗ ش ػحيلىح شٍي ٛ ، ه٘ لظَىحٗ ض رخؼىح ، ّْٞ ٗىأ 2 ، ٜقخ ٔىح ٍحى ، ١ 8 ، صَٗٞر ، 3113 ٙ ، 353 . (3) ؽ ، ْٜٝيىح عٍَٗ٘ىح شطيٓٗ شػحيلىح شٍيٛ ، ه٘لظَىحٗ ضرخؼىح ، ّْٞ ٗىأ 2 ، 353 .
، س٥خ َىحٗ ١حَ ف٣ح ِ ٍ ٘ ٕ ٜ فَهُ ّي ك ِ ٍ ع زْٝ ، خٖطحٌ ىٗ خٖطحٌ ر ش ٝخ ٓى٘ ؿٗ ِ ٞٞعظ ٔٝٗ فَ هِىح ق َٝر ض لط ٔ ٘ ٍٟ٘ َْطْ ٝ غ ٞلر +ٛيَٝـط ًْٜٕ ى٘ؿ٘ر ٜلىح ٜقٞقلىح ( 1 ) . ّٔؤمٗ خْى ٗيزٝ خْٕٗ ، ُ٘ َظٖٝ حّ٘خ م ٍٚحي قىح ءحَع٘ىحٗ ىخقْىح ُؤر َّقٝ ح شٞىخَـر ع قح٘ىح ِ خ َٕٞزعط قي ٛ ٙي ٍ ٜ ف ٥ خ ٖطحً َي ك ٜ ف شَينى ، ي قٗ شيٞٓٗ ٍِ َؼمأ شَٝع٘ىح ش يىح َُأ ٚىا خ٠ٝأ ذًٕ ، ق يه ش ى خ ّٖا ، ٍ٘ ٜط ٔ كٍح٘ؿ ونر ٔعٍ ٖٝخعظٝ ٔيعـط حيٝيؿ خَىخ ةٍخقيى ، ض ٔٞى َع ٘ىح ش ى= ق يه ش ى ٜٕ خٍ ٍيقر َٞزعط ش ى + ( 2 ) ، ٔ ّأ ل ىً ٚ ىا ف ٟ َ خ ٘ىح ْٞ ى= ّخ ٛ ٓي كٗ ع ٔطيٞ ٜق ، ك ٗأ كٍي ٍ و خ ط ؽخ ظّ ق يوم سيٞ ٜقىخف ٜ ع٘ىخ ؼىح حٌ ٕ ِمٍَ ٕ٘ َ خ٘ىحٗ ش يىحٗ ُ٘نىحٗ َ خ٘ىح ٍِ ُ٘نظٝ ع٘ىخؼى َِٝ هٟح ٔ ٞفَ١ ِٞ ر و ٛ٘ىح سَِٕ ٗأ + ( 3 ) ، و نىح و خ ظٝ ُأ ِ ٍ ي ر ٦ ف ش ى قىؤ رٗ سٍ٘ ٛ قي ٛأ ٜ ف ع قح٘ىح وٞؼَط وؿأ ٍِ ، هءخ ٔظّ خ ْٕ ِ نى : شٝخ ىح ش يى ٦عف ِنَٝ وٕ أ ٜ قّ َ ػأ خ ٖى ِ نَٝ و ٕٗوٕ٘ خَم عقح٘ىح وقّْ ُ شَٝع ٗ ش ى خٍٕخزظ ح شؿٍى ٚىا ش يىح ٌٓ ٕ ق َٔط ُأ ه٘ قعَىح ِ ٍ و ٕٗ و ي ر٥ سَ ٞؼم شيج ٓأ ٜ ٕ وِ ليىح ِ ٍ ش ٞرَعىح ش يىح ض ي ك ٜظىح ي ح٘قىح وم ح ش يىح ْٜزظر ٛىخْٝ ُأ وزق خْٖ ذٞـٝ ُا َٛخعَىح َ خ٘ىح ٚي .شٍٞخعى ىحٍٗ ِ ٍ ش جف فَ ١ ِ ٍ سيّخ ٍٔٗ خ َ ى ش ٍٞخعىح ش يىح ض ٞقى خ َيؼٍٗ ِ ىٗ ٌ ى خ ّٖ٘نى خ ٖى خ ع١خق خ ٠فٍ َٙ هأ ش ٖؿ ِ ٍ خ٠ٝأ ضٞقى شيٞع ظىح َعٗ ٚ ي و ٝ٘١ ي ٍأ ٌ ٍْ خٖٔ ّ ضَٟف ٜظىح ٍْٞح٘قىح ش ى ْفخْط ُأ ٍِ ِنَظط ٜ رى١ح حي ر٣ح ، ِٞ ٍٟخعَىح ء٥ئ ٕ ِ ٍ سي كحٗ ش نث٦َىح كُخ ّ ٜٕخ ٕٗ ، د٘ ٞ ِ ٍ خ ٖٞف خ َى ٜ رَعىح َع ٘ىح ٚ ي حَ طه خٖىخَعظ ٓح ٜ ف صأٍ غ ٞك ٔ ظَٞق ٍِ ٚقْط ، :ض ىخقف د٘ ٞعىح ل يط صَ مً ي قٗ = ٍٜخ عىح هخَعظ ٓح ُا ش يظوَىح خ ْقخفر ٚ ىا خ ْيقْٝ ٔ ّ١ ش ٞرَعىح ْ ْ يى َ ٍْ قٞ ٜ ىح َع ٘ىح ٜ ف .شٍٞخعىح صخـٖيىح ٌٕٓ خٖٞف صؤّ٘ ٜظىح دحٌعىحٗ ً٦يىح ىٖ٘عر خَّمٌٝٗ ـ .َن ىح شىخلٟٗ شٞثحيزىح ف١ح٘عىح ْنعط شؿًخٓ ش ى شٍٞخعىح ُا ـ ش يىح ٜ ف خ طرحَظٍ ُخ م خ ٍ و م ضطق ٓأ ي ق ش ٍٞخعىح ش يىح ُا (1) ٙ ، صخٝحيزىح ً٦م ، ّْٞ ٗىأ 91 . (2) ٙ ، ٔٔ ّ عؿََىح 536 . (3) وٞ خَ ٓا ِٝي ىح ِ ي َكأ ِ ٦ قّ ، َ ٛخعَىح ٜ رَعىح َع ٘ىح خٝخ ٠ق ٜ ف ، َُٗ هرٗ ي ز ٙ ، شرَـظىحٗ شٝإَىح ٜف ، ُٛخـك ٜطعَىح 327 .
شٞرَعىح + ( 1 ) . ُّأ ون ٘ىح حٌ ٖر ش نث٦َىح كُخ ّ َٙ ط ع قح٘ىح و قْط ٥ ش ٍٞخعىح ش يىح ٔ ٞىا ءٜ ٔط خ ٍ ٍي قر ٖٞ عَىح ، ٗ ءٜ ٔط ض ي ك ٜ ظىح ش ٞرَعىح ش يىح ٚ ىا ىح ٗ ٝ٘ َ ىح سَ ثحى ٜ ف ٘ ق٘ىح ِ ٍ ٜ رَعىح َع ٘ ٣ح َٞ ٔٝ ٔ ظيعؿٗ ًخ ٖر قٟحٗٗ ٌٞيٓ قَٝ١ ٜف ُخٍؤر ُأٗ قزٓ ، ءحَع ٘ىح ِ ٍ و ثحٗ١ح ٔ ٞف ٍخٓ ، ُ١ ءحَقىح ٔ ىأٗ = ٜوٍٝخ ظىح ق َعىح خ ْزٖط سي خقىح ، ِٞ ٝ٦ٍ خ ٕءحٍٗ ُ١ ٍ ٍحَٓأ ٞزْط خٖٞفٗ شٞرَعىح ه٘قعىح خ خْٞ ٟ ، ًٌٗ ٘ىح خ ٍأٗ خ ْر ض ّزؼٝ ٘ ٖف ٝ ٥ غٞك يعظزٝٗ خّٔٞأ ٥ٗ خمٍخٍ٘ يـ + ( 2 ) كُخْف ، خ ع١خق خ ٠فٍ ٞفَ ط َع ٘ىح قْ َط ٜ ظىح ِّٞح٘ قىحٗ ي ح٘قيى َ قظ ط ٜ ظىح ش ٍٞخعىح ش يىخر شّخعظ ٓ٥ح ش ٍخٕ ش ٝ٘ ى ش َٞق ، فخلؿا خ ٖر شّخعظ ٓ٥ح َ زظعطٗ خ ش ٞرَعىح ش يىح ق ك ٜ ف َطهٗ .خعٍ ِٞيٞـىح ش ى شٍ٦ٓ ىيٖٝ ح ٍٗير ّْٞٗىأ هءخٔط يقٗ ش يىح ش ٛ شٍٞخعىح ش يىح قٍْ شّٞخنٍا ِ ٓ شَٝع٘ىح ، هخقف : = ْ ٓئّٗ عٍٗ٘ َىح ٛي ٞيقظىح ِ ٍ ؽَوّ ٜنى ٜ نٝ وٕ ش ٝىخعىح ش ٍٞ٘ٞىح ٗأ شطٞ ٔزىح ش يىح ًيوظ ّٔ ُأ سي ٝيؿ شَٝع ٗ ش رٍخقٍ و هحُأ ٥ٗ خَثحى ذٞؿأ ضْمٗ ، ُخ م خ ٍَٖ ٔ طحً َي لر ْٞ ى ًحيوظٓ٥ح حٌٕ ُأ َّٛعٗ َّٔأ ٌٖ٠عر ٌ ِٝ ٗ ٔ ظٞ ٞم ٜ ف ٔظَٝع ٗٗ ٔ ظَٕٞأ ٚ يـظط خ َّا + ( 3 ) ، خ ٖظٞ ّ٘ ٜ ف ِ َنط ٥ ْٞ ّٗىأ ذ ٔك ش يىح شَٝع ٘ف ، ٜ ف ِ َنط خ َّاٗ خٖى َ خ٘ىح فٞظ٘ط شقَٝ١ ، خَٕي ٜ ف ّق ك١ح ِ ٍ ه٘ ك ف٦ وىح يعٝ ٌيف شَٝع ٗ ش ى ، ٍْٞح٘ قىح ش ى ش ٞرَعىح ش يىح ، ع قح٘ىح ش ى ش ٍٞخعىح ش يىح ًأ ّ فٞم ٕ٘ ف٦وىح خَّاٗو سخ ٞلىح ش ىٗأ ٍْٞح٘ قىح ش ى ءح٘ٓ ش يىح ٌٕٓ قَْ شَٝع ٘ىح ش ٛ شٍٞ٘ٞىح ٜ َٟط شَٝع ٗ ش ى خ قك خ ٍَْٖ و عـّ ف ٞم و خ ٖر ىخ قّ ِ ٍ فحَ١١ح وم ٗ ءحَع ٗٗ ِٞٝ٘ لّ ٗ ُخ مٗو ءحَ ق هحئ ٔىح ٘ ٕ حٌ ٕ .ْٔ ذٞـٝ ُأ هٗخلٝٗ َٛخعَىح َ خ٘ىح ٔكَطٝ ُأ ير٥ ٌٛىح ٔٞىا ذًٕ خٍ ُٛخـك ٜطعَىح يز ٞفٍ يقٗ ءحَع ٘ىح ِ ٍ َٓ ٞ ، َع ٘ىح ٜف شٍٞخعىح ش يىح فٞظ٘ط شىخلظٓح يٞمؤط ٚىا ٚعٓٗ ، شىخلظ ٓح حٌ مٗ خٕي ح ش ى ىح شٍٍِٝ خّٖ٘نر خْٖ َِٞظط ٜظىح شَٝع٘ ، َُأ ٚ ىا ذٌٕ ف = و يم ٌٝي قىح َع ٘ىح ، ٞزكٗ ٔ َٓفٗ ٔ ظقخّٗ ز ٔ ظ ، ٔ ٓؤمٗ ٔ ٞ ٓٗ ٔرخل ٓٗ ، خ ٖيم (1) ، دحىٟح شيـٍ ، شنث٦َىح كُخّ 51 َر٘ظمأ ، 5975 ٙ ، 52 ـ 54 . (2) ، دحىٟح شيـٍ ، شنث٦َىح كُخّ 51 ٙ ، 53 . (3) ٙ ، َع٘ىح شٓخٞٓ ، ّْٞ ٗىأ 521 .
ٌىخ ٚ ىا سيٞ ٜقىح ٜ ف َٞ ٘ط ٥ شَٝع ٗ ُ٘ ٍٍ سيٞ ٜقىح + ( 1 ) ، ش يىخف خ َّا ٘ ٕ خ َم ع قح٘ىح و قْط ٥ ٜ ٖف ش ٍٞخعىح ش يىح َ ٞ شَٝع ٘ىح ٓءخ ْر ي ٞعط ٜ ف ةٍخ قيى ٔ ٍيقظى سي ٝيؿ سٍ٘ ٛ ، سي ٝيؿ ش ٝإَر و َلٍ ٜ ْف ذ ىخق ٜ فٗ ٖٞعَىح عقح٘يى ، ٔ ى ضع ٟٗ خ َم ٛ٘ يىح ٌـعَىح صخَيم ًيوظٔط ٥ ٜٕٗ خ َّاٗ = ٌىخ ٚ ىا ٌ ـعَىح ٌىخ ِ ٍ صحىَ َىح و قْط سٍ٘ط ٓ١حٗ َل ٔىح صخ ْثخم صحىَ َىح قز ٜط غ ٞك وٍخ ٘ىح ق َٞعىح ْٚعَىخ ر + ( 2 ) ، ٜىخ ظىخرٗ شٍٍِٝ ش ى شَٝع٘ىح ش يىخف ، خ ٍخَط ٔ ى سَٝخ ٍ سيٝيؿ حٍ٘ٛ عقح٘ىح ٜف غزط ، ش ىٌظزٍ ش ى ٜٕ شٍٞخعىح ش يىح َُأ ِٞك ٜف ، َ قظ ٝ حَ ؼّ َع ٘ىح ِ ٍ و عـط .ٜرى١ح حير٣ح ١َٗٗ ّٚىأ ٚىا ٗ ْعٝ ٥ حٌٕ شيٜ ٍْ ش ى شَٝع٘ىح ش يىح ُأ ٜ ، عقح٘ىح ِ ٚ قزط خ ّٖ١ و ٛح٘ظىح و ؿأ ِ ٍ ةٍخ قىحٗ ي قخْىحٗ َ خ ٘ىح خٖيَعظ ٔٝ سحىأ حي رأٗ خ ٍٗى ، ٚقزٞ ٓ ٔ ّأ ٥ا خٍٖحيوظ ٓح ٜ ف ىَ ْٝ ُأ َ ٛخعَىح َ خ ٘ىح هٗخ ك خ ٍَٖٗ ٜ ف سَ ٞه١ح ٔ ظٝخ ٗ ٔ ظق٦طّح ّخ ٓأ ، ٔ ٞف ٖٞ عٝ ٌٛ ىح ع َظـَىح ش يف َٛع ٘ىح حي ر٣ح = ش يىح ِ ٍ ش ى خ ْٖنى ش يظوٍ ش ى ، َ خ ٘ىح ًحى خ َف عثخ زىح خٍٖيوظ ٔٝ ٜ ظىح ذ ٞمَظىح ي ح٘قٗ صحىَ َىح ًيوظ ٔٝ ُ١ حَط ٠ٍ عيلظَىحٗ ٜ لٜىحٗ ، خ ْٖٞر شمَظ ٍ٘ َ ٛخْعر ٔطيٞ ٜق ع ظ لط ُأ ير ٦ف ء٥ئ ٕ ش ى ِٞ رٗ + ( 3 ) ، خ َِٕٞط شٞ ٜٛ٘ه و َلط ٔ ٔ ّ ض ق٘ىح ٜ ف ٜ ٕٗ ٌٖظ ى ِ ، ظ٘ط خ ّٖأ غ ٞك ِ ٍ حي ٝيؿ خ ٞظ٘ط صحىَ َىح ف ، ِ خ عرخّ سٍَلظٍ سيٝيؿ شٝإٍ ، ٔ ٔ ّ ض ق٘ىح ٜ ف خٖظَٝك َُأ ٥ا = ش١َٗ ٍ٘ ش َٝك ٗأ ِٞ عظٍ ةٍخ ق ِ ٦ ٠ف ءحى١ح ٜ ف ش ٛخه ش َٝقز ٗ عحَ طٗ ي ح٘قر ...َ خ٘ىح ٔٞىا ٔـظٝ وٞوظٍ + ( 4 ) ، سي َٝفٗ سِ َٞظٍ ش ى َ ٛخعَىح َ خ ٘ييف صحىَ َيى خٖ ٞظ٘ط غٞك ٍِ ، ٝ خ ٞظ٘ط فحَ ١١ح و م ٍخ زظ ٥ح ِٞ عر ٌ هؤ شق٦ ٚي ُ٘نط ٜظىح ، سيٞعر ٗأ شزَٝق ءح٘ٓ ، .َٛع ٘ىح حي ر٣ح عٍ ٌٛىح =ٕ٘ ش ٞ وىح خ ٖطخقخ١ ِٞ رٗ ش يىح ٜف شٞ خَظؿ٥ح شعٞزطىح ٌٕٓ ِٞر حَٛ... َ خ٘ىح شٞ ر ٜٕ ٜظىح سٍ٘ظَٔىح ، َ خ ٘ىح ٍخٜظّخر ٜٖظْٝ ٥ حَٜىح حٌٕ ٦ٍخم ، وٍخنىح ٍٓخٜظّح ُ١ ش يىح ىٗي ك ِ ٍ خ ٍخَط ٔ ؿَٗه ٛأ ٔ يظقٍ ٕ٘ (1) ، ٝخَٝىح ، ١ى ، عُٝ٘ظىحٗ َْ٘يى نََٝىح ٍحى ، ٜقٞفٍ َع٘ىح ، ُٛخـك ٜطعَىح يز يَكأ 5988 ٙ ، 543 . (2) ٔٔ ّ عؿََىح ، ٙ 543 . (3) ُٛخـك ٜطعَىح يز ، ٜقٞفٍ َع٘ىح ، ٙ 99 . (4) ٔٔ ّ عؿََىح ، ٙ 357 .
، ٔطٍ٘ٗ ٔظىِ ٜىخظىخرٗ + ( 1 ) . ُّا َٗ ه ع َظـَىح سَ ثحى ِ ٍ خ ٍخَط ي زَىح ؽ ٔ ظ ىٗ ٔ طخٍُأٗ ٔ ظفخقؼر ّْٔٞح٘قٗ ، ٔ حير٣ ً٘ ظلَىح ص٘ َىح سٍَٗ٠ىخر ْٜعٝ ٗأ حَع ٗ ُخ م ءح٘ ٓ ذٔلف ٔٔ ّ ِ ذظنٝ ٥ ّٔ١ ، حَؼّ ِ ٍ ي ر٦ف لىٌم ًحىخٍٗ ُأ ٌ هؤٝ حٌ ٕ ٜقيظَىح ، ٍخزظ ٥ح ِٞعر ٞ ظىحٗ ي ٝيـظىح يَٝٝ َونىح ُأ قٞلٜف ٞ َ ، ٔ ّا و ر سخٞلىح سَٝخٍٔ وؿأ ٍِ ٍَٟٛٗ ٍَأ ، ِ ٍ ق٦ طّ٥ح ٜ ْعٝ ٥ حٌٕ ُأ ٥ا ًيعىح ، هٖ٘ـٍ قَٝ١ ٜف َٞٔىحٗ ، ٔ عٍ ٚ ٗخَظٝ ي ٝيؿ ق يه ِ ٍ ي ر٥ ور ُٛخ ـك ٜ طعَىح ي ز ي َكأ ٓي مأ خٍ حٌٕٗ ٍْٔ َ ْٝ ٥ٗ عقح٘ىح هخ ق خ َْٞك = ... َع ٘ىح َٝ٘ ؼط ٚ ىا ش ؿخك ٜ ف ِلّ ٌعّ ، ق َٝ١ ِ ل ىً و ع ّ خ ْْنى عقح٘ىحٗ ش يىخر يٝيؿ ٜ ٗ ، ي ٞعّ ُأ ٚ ىا ُ٘ؿخ ظلٍ ِلّ سٍي قىح ٌٓ ٕ خ ْظ يى شّخر٣ح ٚي ، ٜ ل ٜىح ٗأ ٜ ٛ٘ىح ٗأ َٛ َٝقظىح ْٚعَىخ ر شّخر٣ح يٜقأ ٥ٗ سحىأ ش يىح ُ٘نط ُؤر شكخٜ ىح ْٚعَر شّخر٣ح ِنىٗ َع ٘ىح ٜف ، ٘ ّ ِ ٍ سحىأ فيظوٍ ، ش ٛخوىح خّْٖٞح٘ق خٖى سحىأ ، و ٛح٘ظيى سحىأ ُ٘ نط خ ٠ٝأ خ ْٖنى + ( 2 ) ، ش يىح ٜف سٍ٘ؼىح عحيكا ٜف ذ َٝ ونىخف ، خ ٞ ٗٗ ش فَعٍ ذ يطظٝ حٌٕ ُأ ٥ا خ عٍ ع قح٘ىحٗ ش يىخر و ر ذ ٔلف ش يىخر ٥ حي ٝيؿ ، َ خ ٘ىح ٚ ي ٜ زْٝ ٦ ف شَٝع٘ىح ش يىخر ٢لٝ ُأ َٛخعَىح و ٓ١ح ٚىا ، َ ؼْىح ِ ٍ شزَٝق قزٜط ٚظك َ َٝقظىحٗ ف ٛ٘ىح ٔظٞ ٜٛ٘ه ِ ٍ ٌٛ ىح ، ِ َٞظٝ ٌٛ ىح َع ٘ىح ِ ٍ َ ؼمأ ءخلٝ٣حٗ ٍَِىخر ، ُ٘ نط ُأ ٚ ىا ٚع ٔٝ ُأ َ ٛخعَىح َ خ ٘ىح ٚ ي ٜ زْٞف خٖظٍ٦ ٓ خ ٖى َِ ٠ط ِّٞح٘ قٗ ي ح٘ق خٖى شٝ٘ ى سحىأ ٔظ ى ، ض ق٘ىح ْ ّ ٜ فٗ وٞٛ٘ط سحىأ ، ٝخعظٝ ةٍخقىح وعـط .خٍْٖ شي ى وم عٍ ٖ ش يىح قزٜط ٥ ، شَٝع ٗ ش ى ّ٥ا = ف ىئٝ ُأ َ خ ٘ىح عٞطظ ٔٝ ِٞ ك ٙخه ٘لّ ٚي شٞ خقٝ٣حٗ شٝ٘لْىحٗ شٞى٥يىح خٖطحٍيق ِٞر ، خ ٖظَٞق و ويوٝ سي كحٗ ش عفى ّٜخ ّٔ٣ح ُخٞنىح ذ١خوط شقخ١ خٖزٔنٝٗ سىٗيلَىح شٞعٟ٘ىح ، شيٞٓ٘ىح ٜٕ شزَٝ ىح ٗأ سيٞعزىح سٍخعظٓ٥ح ضٔٞىٗ ش يىح ٌٓ ٕ ٘ يزى سيٞك٘ىح شَٝع٘ىح ، ِ ٍ خ ٠ٝأ خ َٕ شطٞ ٔزىح ش ََٝٝقظىح ش يَـىحٗ ذ َٝقىح ٔٞز ٘ظىح ُا ٛ٘ ُخ قطبر خٍيوظٓح حًا ش يىح ٘ير وثخٓٗ ، ٌٛ ىح ٍ٘ظ َٔىح ِ خ ٘مٗ ٌىخ عىح ٔ ر ت يظَٝ ، ٗأ سَٕخ يىح ش رحَ ىح ش ى ض ٔٞى سي ٝيـىح شَٝع ٘ىح ش يىح (1) ٔٔ ّ عؿََىح ، .خٖٔ ّ شل ٜىح (2) َُٗ هرٗ وٞ خَ ٓا ِٝي ىح ِ ، خٝخ ٠ق ٜ ف َ ٛخعَىح ٜ رَعىح َع ٘ىح ، ي ز ي َكأ:ِ ٦ قّ ُٛخـك ٜطعَىح ، ٌىخعىح ٍِٞأ ىَ٘لَى هخقٍ ه٘ك قٞيعط ، ٔ طٍيقٗ غٝي لىح ٜ رَعىح َع ٘ىح ش ى وٞٛ٘ظىح ٚي ، ٙ 63 .
ٜظق٘ ىح ٕخ ٕى٣ح ، نىح ش ى ٜ ٕ خ َّاٗ و ي ظىحٗ ف ٘ + ( 1 ) ، ِ َٞٝ خ ٍٗ خّٖأ ٕ٘ سيٝيـىح سيٜٞقىح = ٔ ْ ْٜ ظ ٔظى عحَ ظىح ِ ٍ أي زط ، ٚ ىا ُٓٗخ ـظطٗ ..خٖطحً عؿٍَ قزٜظف خٖٔ ّ + ( 2 ) . شٍٞخعىح ش يىح َٞ شَٝع٘ىح ش يىح ٜىخظىخرٗ ، ِّٞح٘ ق خ ٖٞف ٌنلظط ش ى خّٖا خٍٕحََظٓح وؿأ ٍِ خٖٞي خٖٔ ّ َٝ ط ٢رحٟ٘ٗ ، ٌ هؤط ش ى خّٖأٗ ةٍخ قىح ٍخ زظ ٥ح ِٞ عر ع َظـَىح ِ ٍ أِ ـظٝ ٥ ءِ ؿ ٘ ٕ ٌٛ ىح ، ُأ ٚ ىا ٚع ٔط ش ى ٜ ظىح ٜ ٕ خ ّٖ٘نى ض ق٘ىح ْ ّ ٜف شٞيٞٛ٘طٗ شْٞ ىح شٞكخْىح ٍِ شَٝعٗ ُ٘نط ف َٟ٘٘ىح ْٞىٗ سيٜٞقىح عْٜط = ش ٛخه ش ى ٔ ّأ غ ٞك ٍِ َع٘ىح ٌٖف ٜرحٍخ ىح َزعٝ خَم َٛعٗ ه٘ق ٗأ ، ٍٟ٘٘ ٌٖ ى سيٞك٘ىح شيٞٓ٘ىح ٕ٘ ٔ ، ٗأ ش يظوَىح شٞى٥يىح ٔطخٝ٘ظٍٔ ٚىا ه٘ٛ٘ىح + ( 3 ) . ٙأٍ يقٗ ُأ ٜطخ ٞزىح َ ٍأ ي ٝيـىح ءحَع ٘ىح و ٞؿ سى٥ٗ ، ٜ قطٍْ ُ١ ِرح حَٞهأٗ ٥ٗأ َ خ٘ىح ، َٓ ٜ ٗ ٔظجٞر ُحَ نّ حي رأ ٜ ْعٝ ٥ ٓى٦ٞ ٍ ُأٗ وٞـىح ٍّٔيق خٍ َع٘يى قرخٔىح ، َٓ ٜ ٜ ف ٔ ظّخنٍ خ ٍَْٖ ي كحٗ و نى ُ١ ، ٍ يكحٗ ونىٗ َع٘ىح ٜف ٔظَٜر خَْٖ ، ظو ّٔ خٔٞى خَٖف ٞ ظقرخ طظٍ ِ ٞ خ ٍخَط ِ ، ٜ ف ش ٛخوىح ٔ ظزٍٕ٘ ٜ ٕ َ هر ِ حَ خ ٗ ِ َٞٝ خ ٍ ُأ ل ىً ٚ ىا ف ٟ َ خ ٗ عْ ٜى خٕي كٗ ٜ نط ٥ ش ٝ٘ ىح سٍخ َٖىح ...= ُ١ ش يىح ع ٍ وٍخعظىح ، َ خ ٘ىح عْ ٜط ٜ ظىح ٜ ٕ خ ٖطخقليٍٗ ش زَٕ٘ىح ُّا و ر + ( 4 ) ، ف َٙ ٞ كحٍىا ُّأ ّونى َ خ٘ىح ؿ١ح خ ْى خ ٖ ّيه ٜ ظىح ش ٝ٘ يىح ي ح٘قىح ٜ نى خٕي كٗ ٜ نط ٥ ىحي ، حَ خٗ قزٜٝ ٘ ٕٗ َ هر ءٜٗ ٍِ ير٥ ور ٜ يع ىح ِٝ٘ نظىح ٜ ف ّخ ٓ١ح ، َ خ٘يى خ ٖر ٢زطَ ٍ ٘ ٕ خ ٍ ّو مٗ ش ٞطحٌىح ش زَٕ٘ىح خّّٖا ، كخ ْٕ ُ٘ نٝ ي قف ّّٔأ ٥ا ي ح٘قىح ليط ّوم ٌ٠ٕ يق َ خٗ ، خ ٖر خٖ ظ٘ٞ ٓ ٜ ظىح ش قَٝطيى يقظ ٝ حَ خ ٗ ٔ ٍْ و عـط ش قَٝ١ ، حِ َٞظٍ ىَ ـٍ ض ٔٞى ش يىح ُّأ ٦ عف كٍي ٝ ِّٞح٘قٗ ي ح٘ق ، ٗ ع َظـَىح ِ ٍ ءِ ؿ ٘ ٕ ٌٛ ىح َ خ ٘ىح فٍٗ خّّٖا ور ِ ٍ ٌػ ٔيم عَظـَىح فٍٗ ٜٕ ، سخ ٞك ٜ ف ٔ يٍأٗ ٔ ظَٝك ٔٞف َٙٝ ٌٛىح عَظـَىح ف و٠فأ = ـ ذٝى٢ى ش يىح ، ح ٚ ه١ح ٜ فٗ ءٜ ٗ ّو م ٜ ٕ ـ َ خ ٘ى ، حًخ َف ع ٍ خ ٖٞٞلٝ ٥ٗ خ ٕخٞلٝ ٥ ُخ م حًا ٔ ظ ى خ ٞلٝ ٥ ُخ م حًا ذ ٝى١ح عْ ٜٝ (1) وٞ خَ ٓا ِٝي ىح ِ ، َ ٛخعَىح ٜ رَعىح َع ٘ىح خٝخ ٠ق ٜ ف ، ٜ طعَىح ي ز ي َكأ:ِ ٦ قّ ُٛخـك ، شٝإَىح ٜف ٙ ، شرَـظىحٗ 326 . (2) .خٖٔ ّ شل ٜىح ، ٔٔ ّ عؿََىح (3) ٙ ، َٛخعَىح ٜرَعىح َع٘ىح خٝخ٠ق ، َُٗهرٗ وٞ خَٓا ِٝيىح ِ 329 . (4) ٙ ، ٔٔ ّ عؿََىح 54 .
ٔزيق صخ٠زّ ، +وَهٟح قخَ أ ٚىا خٖر وٜٝ ٥ ُخم حًا ( 1 ) ٍْٞح٘قىح ٜف شطْلٍ ٚقزط ٜنى ش يىح قيوط ٌيف ، ٖٞ عط ٜنى ضقيه ور وم عٍ ىيـظطٗ يٝيؿ َـف ، وٍأٗ ٌىأ شيلى ّوم عٍ ، ٜف ُٗى دَلىحٗ ٌئىح ءخْؼظٓح = خٍي خظٍٞ خٍا.. فَلىخر ضٍْر شقٍْ٘ وزك ٛٗيعى خزٛخّ ٗأ حًا َٞ٠ٝ ٥.. حٍخّ فَلىخر ضٍْر ٜظٞ خ١ ُخم ٗأ.. خّأ ىخٍَىح ضْم َٜي عفحٍ ٜ مٗ.. ضطقٓ ُبف َزقىح ق٘ف ّخْىح ذظنٞٓ ضَٝ ٌى + ( 2 ) ُّأ ٗ = ذيق َٖظ ِ ٔي لٝ خٍ ٍخعٗ١ح وَؿأ ...ةٍخق وم حًبف ْدَٗ كيٞٗخّأ ّخْىح دَ٘ٝ ٌى وق ، ت١خه ٛيكٗ خّأ + ( 3 ) . ٚ ْعَىح ٗأ ٜلط ٔىح ٚ ْعَىح ٚ ىا َٞ ٘ط ٥ َع ٘ىح ٜ ف ش يىح صخ َينف عٟح٘ظَىح ، ٔ طحً ض ق٘ىح ٜ ف سي ٝيؿٗ سي ٞعر ُخ عٍ ٚىا ٜك٘ط خّّٖا ور ، خ ْٕٗ خ ٖظٝ٘ٞك ِ َنط ، ّٜخ عَىح ءحٍٗ خ ٍ ٚ ىا تٍ٘ ط َع ٘ىح ٜ ف=ٜٖف ، فخ ٠ظف ٝيؿ ىخعرأ خٖٞىا ٚ ٞلطٗ ىي ـظط لىٌرٗ سي ، ص٘ َطٗ ورٌ ط ل ىً َ ٞ رٗ ، لىٌ ىٗ ش يىح سخ ٞك ءخ ٍ َع ٘ىح ُخ م ، ٓخ ْزٍ ٜ ف ٥ َع ٘ىح ٚ ْعٍ ٜ ف ش يىح ض ّخمٗ ٢قف + ( 4 ) ، ذ ٔلف ي ح٘قىخر ًحِ ظى٥ح ٜ ف ض ٔٞى ش يىح شٞىخَـف ٜىخظىخرٗ ، و ر ةٍخقىح ٚىا ٔيَلظٓ ٌٛىح ْٚعَىح ٜف ، َٙك١خ ر ٗأ و زق ِ ٍ ٓي ٖعٝ ٌى ْٚعٍ ٌى ٔعٍ ُ٘نٝ يق ّّٔ١ ٔٞىا ٔزظْٝ ، . ًخَظٕ٥ح َّٓعٝ ٌى ْٔنى 3
ـ
اٌٍ حذ٠ذغٌا ب٠ؤشٌا
.خ٠شؼؾٌا خغ
= َٞ ٘ٝٗ ف ٜٝٗ عـ ٘ٝ ُأ َعٗ وم ٜف ٌَٖىح ْٞى ، ُأ ٌ َٖىح و ر شٍٝ٘ػٗ سيٝيؿ شّٞخّٔا شٞطخٞك خٝإٍ ٚىا ى٘قٝ ، شٞ ٔ ْىح ش ْٞزىح َٞ ٝ ُأ ٌَٖىح (1) ٙ ، ٜرَعىح َع٘ىح ٜف شػحيلىح ، هخوىح فٓ٘ٝ 7 . (2) ؾٍ ، ُح٘ٝيىح ، ٍٖٝٗى ىَ٘لٍ 5 ٙ ، 57 . (3) ؾٍ ، ُح٘ٝيىح ، ٍٖٝٗى ىَ٘لٍ 5 ٙ ، 73 . (4) فٓ٘ٝ ٙ ، َع٘ىح ٜف شػحيلىح ، هخوىح 32 .خٖيَعظٔٝ ُأ ٥ سيثخٔىح شٞيقعىحٗ خْٖٞ ٝٗ + ( 1 ) . ٢ رٍ ، ش يٞع ظىح َع ٗ ىحٍٗ ي ٝيؿ ٕ٘ حٌٕ ، +سيٝيـىح شٞطخٞلىح خٝإَىح= ُأ ٚ ىا ٚع ٔط خ ٝإٍ ، ىىَ ط ُٗى ًخ ٍ١ح ٚ ىا خٍٗى َيْط ٜظىح خٝإَىخر َع٘ىح ّخْىح شٞٔ ّ َٞ ط ٌٖظٞيق ٗ ، ي ٝيؿ ٍخ يَْر وزقظ َٔىح شٝإٍ ٚىا ٌٖر عفيطٗ ، ه٦ه ٍِ ور ، سيٝيؿ ٍ٘ٛٗ سيٝيؿ ش ى ه٦ه ٍِ غٞك َع٘يى يٝيؿ ًٖ٘ ٍ ـ َٞٞ ط ٗأ ، ذ ٔكٗ ٔين ٗ َٞٞ ط ٜف ضٔٞى َع٘ىح ـ يٝيـط ـ ٜف شىؤَٔىح ُأ= ٜف ٜىخظىخرٗ ، صحٌىخر ٓخْعٍ َٞٞ ط ٜف لىً وزقٗ خ٠ٝأ خَّاٗ ذٔكٗ ـ ٓح٘ظلٍ +ٔ َٖف ش قَٝ١ٗ ٔ ٞىا سَ يْىح َ ٞٞ ط ( 2 ) ٚ ىا خ ْظٝإٍ َ ٞٞ ط ِ ٍ ًُا ي ر ٦ ف ، ٘ ٖف ، ٔطحً َيك ٜف َع٘ىح ًٖ٘ ٍ خ َّا ، ٚ قَىح ُُٗ٘ َىح ً٦ نىح كحً ي عٝ ٌ ى ش يى حٌمٗ ، َع٘ىح ًٖ٘ َى سيٝيؿ شٝإٍ ، ءٜٗ ونى سيٝيؿ شٝإٍ ً٘ٞىح قزٛأ ؽَٗ وىحٗ ق٘ٔىح ٞفٍ ٕ٘ حَٜك َع٘ىح= : ُأ ًِـط شٝإٍ ، ٚقَٞٓ٘ىحٗ +ِنََىح ءخْرٗ ِٕخـىح ُٗخـط ٕ٘ ، خٍْٖ ( 3 ) . ٝإَىح ٚ ي ً٘ قط خٝإَىح َُأ ٚىا ٜطخٞزىح ذًٕ يقٗ ؤ ْ٘ط خ ٝإَىح ُ١ ش هخ ق غ ٞك ع قح٘ىح ٌ ٖف ه٦ ه ٍِ : = ٜ ظىح صخ ٠قخْظيى ٜ ٘ َٟ٘ىح ٌٖ ىخ ف سخ ٞلىح ُّ٘خق ى٘ٔط ، ع ٍ و خ ظىحٗ نٍٝخ ظىح ش مَك ق طٍْ فخ ٘ظمحٗ ٌ ٖفٗ ُٗخ ـظىح ٚ ي سٍي قىحٗ شيٍخ ٘ىح خ ٝإَىح َ خ ٘ىح قْ َٝ َ ٜعىح عحي كأ وزقظ َٔىح ٚىا ٔؿ٘ظىحٗ + ( 4 ) . ٘ ٕ َع ٘ىح ُؤ ر ٍِئ ط سي ٝيـىح خ ٝإَىح ي عط ٌ يف ُأ غ ٞك ٕ٘ خَم عقح٘يى وقّ = .. . ٙي ٍ ٜ ف ِ َنط ٥ َٛع ٘ىح و َعىح ش َٞق ٔ ّ٘م ـ خ ٞعقحٗ ـ ٗأ ـ خ ٞقٞقك ـ ْ نعٝ ٗأ و ؼَٝ ٔ ّ٘م ٙي ٍ ٜ ف ٛأ ، خ َّاٗ ٚ ي ٛأ سىخ ٔ ى٘قط خ ٍَ َؼمأ ه٘قط ش يىح وعؿ ٚي ٔطٍيق ٙيٍ ٜف َِنط ح ِٞر سيٝيؿ صخق٦ قيه ٌىخ عىحٗ ش يى ، ٌىخ عىحٗ ُخ ّٔ٣ح ِٞ رٗ ، خ ْٕ ِ ٍٗ َٛع ٘ىح و َعىح ٌ ٖف ِ َنٝ ، ق لىح ٌ ٖ ىح ، ىخْظ ٓ٥خر ٗأ سى٘عىخ ر ٚىا = عقح٘ىح + و ؼٍ ِٝ٘ نظى خ ِّٖظوٝ ٜ ظىح ش قخطىح ٚىا ىخْظٓ٥ح ٗأ سى٘عىح ور صخق٦عىح ليط + ( 5 ) . ٝ ٥ ًا سى٘عىخ ر َٛع٘ىح وَعىح ٌٖ ٝ ُأ ٜقيظَيى ِنَ ع قح٘ىح ٚ ىا ، و ر ٝ صحىَ ٍ ِٞ ر َ خ ٘ىح خ ٖقيه ٜ ظىح سي ٝيـىح صخ ق٦عىح ل يط ه٦ ه ٍِ َٖٔ (1) ٙ ، َع٘ىح ٍُِ ، ّْٞ ٗىأ 516 . (2) ٙ ، َُقىح صخٝخْٖى شلطخف ، ّْٞ ٗىأ 381 . (3) ٙ ، َع٘ىح ٍُِ ، ّْٞ ٗىأ 365 . (4) ؾٍ ، ُح٘ٝيىح ، ٜطخٞزىح دخٕ٘ىح يز 3 ١ ، سى٘عىح ٍحى ، 2 ، صَٗٞر ، 5979 ٙ ، 24 . (5) ٙ ، َع٘ىح شٓخٞٓ ، ّْٞ ٗىأ 35 .
َٛع٘ىح ٔزٞمَط ، ِ ٍ ٓي ٖعٝ ٌ ى ي ٝيؿ ٚ ْعٍ ق يه ٚ ىا خٍٕٗير ٛىئط ٜظىح وزق ، ٝ ٌٛىح ٕ٘ ٓيكٗ َ خ٘ىحٗ ، صخ ق٦عىح ٌٓ ٕ و ؼٍ ق يوٝ ُأ عٞطظ ٔ ُأ ءخٗ خَ ٞم ش يىخر ذعيٝ ، خ٠ٝأ ٖ٘ف = خ هخ َ ِ ٍ وٍ سٍ٘ ؼىح ، ٔ طىخٍ ِ نى ا ٞطظٔٝ ٥ٗ ش يىح ٜٕ خَّ ، خٞ َٓم ٗأ خ ر٘ػ ش يىخر قيوٝ ُأ ع خ َّاٗ عٞطظ ٔٝ +خ َٝنف خَٝع ٗ خ قفأ ق يوٝ ُأ ( 1 ) ِٞ ر خ ٖقيه ٜ ظىح سي ٝيـىح صخ ق٦عىخزف خ عٍ َٛع ٗٗ َٛ نف ق فأ حً خ ثٍخقٗ حَ خ ٗ ق يوٝ ش يىح صحىَ ٍ ، خ ْٕٗ ّٜػحي ك ٙ٘ظ ٍٔ ٚ ىا ةٍخ قىحٗ َ خ ٘ىحٗ َع ٘ىخر ٘ يعٝ صحٌ ىخر و م ٜ ف ذ ّح٘ـىح ِ ٍ و عـٝ ٌٛ ىح ٜلط ٔىح َ ٗخزَىح د٘ي ٓ١ح ٞفَ ٝ ٙ٘ظ ٍٔ .هخٞوىحٗ َن ىح ىٗيلٍ خؿًخٓ خثٍخق ةٍخقىح ٞفَ ٝ ح ِٕخ ؿ ٘ ٕ خ ٍ و م ي ٝيـىح َ خ ٘ى ، َ خ ٘ىح َُأ َٙ ٝٗ ي ٝيـىخر ٜطؤ ٝ ٌٛ ىح ٘ ٕ ٜ قٞقلىح ، صحً سيٞ ٜق ٥ ءخ ٠ف ق يوٝ ٌٛ ىح ٘ ٕ ىٗي ك ، هءخ ٔط خ ْٕ ْٞ ّ ٗىأ = حَ خ ٗ ُ٘ نط ُأ ي َٝط و ٕ و ي َيق ًُا ٗ يى٘ٝ ٌى ءحَعٗ حيؿ ٜٜوٗ ون٘ر أ ص٘ َط ُأ ي عر ُٗيى٘ٝ يقٗ يعر + ( 2 ) ، ٦ثخ ق ي ٝيـىح َ خ ٘ىح خ ىٗ : = يثخ ٜقىح ذ ظنٝ ِ ٍ َ خ ٘ىح ْٞ ى َ مًأ ، ٥ ءخ٠ف قيوٝ ٍِ ٕ٘ َ خ٘ىح ـ ٌَي أ ـ َٝ كأٗ ًي ٕأ و ر + ( 3 ) َ خ ٘ىخف ، ةٍخ قىح ٔ عق٘ظٝ خ ٍَ َ ؼمأ ه٘ قط ش يىح وعـٝ ٍِ ٕ٘ ، ّٜخ عٍ و َلط ٌ طلط ٔ قفأ خ ٖر ، هخ ٞوىح ىٗي لٍ و ٝ٘١ ض ق٘ىٗ و ظ ٌٛ ىح ، ٚ ي ٜ زْٝ ٔ ٞي ٗ َع ٘ىح ٓخ ـطح سي ٝيؿ خ ٝإٍ ٜ ْزٝ ُأ يٝيـىح َ خ٘ىح ، خ ٍٗ ٔ مٍيٝ ُأ ٜ زْٝ ٘ ٕ = سَ ٗخزٍ ش ى٥ى و قْط ٜ ظىح سيٞ ٜقىح ُأ ، ُ٘ يىح سي ٞك٘ىح سيٞ ٜقىح ، ي كح٘ىح ٢ٞ وىح سيٞ ٜقىح ، حَع ٗ ض ٔٞى ، ىخ عر١خر كَع ٗ و قؼط حٌ نٕ ، شنزٗ كيْ سيٜٞقىخف ، شلٞرٌىخم شيٞقػٗ شجى٢ظٍ ٜٕٗ + ( 4 ) . ي ٜقٝ ْٞ ّٗىأ ُ٘ يىح سي ٞك٘ىح سيٞ ٜقىخر ، ٚ ْعٍ و َلط ٜ ظىح ل يط حَٗخزٍٗ حيكحٗ ، ش ّٞخنٍا ِ غلر ُٗىٗ ءخْ ُٗى ٔمٍيٝ ةٍخقىح وعـط خٖى َٙهأ ّٜخعٍ ى٘ؿٗ ، ٜٖف ، َع٘ىح ٚىا َؼْىح ٍِ دَقأ لىٌر ِٞ ك ٜ ف َٝع٘ىح سيٜٞقىح َُأ ش ، َٓ نف ي ٖـطٗ ش ٕخظٍ ٜف ةٍخقىح وهيط ٜظىح ليط ٜٕ ، ىحَ َىح ٚ ْعَىح ٚ ىا و ٛٗ ُاٗ ٚ ظك و ر خ ٕخْعٍ ٚىا وٜٝ ٜم ، ٔ ّأ ٥ا خ ٖيَلط ٜ ظىح سىي عظَىح ّٜخ عَىح ِ ٍ ٢ قف حي كحٗ ْٚعٍ ٚقزٝ ، ِ َنط خ ْٕٗ (1) ٙ ، َع٘ىح ٍُِ ، ّْٞ ٗىأ 532 . (2) ٙ ، ٔٔ ّ عؿََىح 231 . (3) .خٖٔ ّ شل ٜىح ، ٔٔ ّ عؿََىح (4) ٙ ، ٔٔ ّ عؿََىح 547 .
.ٍٜ٘عىح وم َز سخٞلىحٗ ٍحََظٓ٥ح خٖى َِ٠ٝ خٍ حٌٕٗ سيٜٞقىح شٝ٘ٞك ي ٝيـىح َ خ ٘ىخف حٌ ٖف سيٞ ٜق ذ ظم ُا = خ ّ٘ ٍّخ َٝ ٔ َّأ ٜ ْعٝ ٥ شرخظنىح ٍِ ٔ ى ق يوٝ َٓع ٗ ٚ ىا ٌىخ عىح و ٞلٝ ٔ َّأ ْٜعٝ خَّاٗ ، و ؼَظٝ خ َٞف ش َٝيقىح ٔطٍ٘ ٛ ، ءٜ ـٍ ٗأ عي ك سيٞ ٜقىخف سي ٝيؿ سٍ٘ ٛ ، َع ٘ىحٗ خ ٝإَىحٗ ش يىخر ْٞ ٓؤط ، ٥ ٓخ ـطحٗ ٌىخ ْٞ ٓؤط و زق ِ ٍ خ َٖر خ ْى ي ٖ ، َع٘ىح ُخم حٌٖى ٜ طوظىح ٚىا عفيٝ خطٞطوط سخ ٞلىح َ ٞ ط ٥ ش قخ١ ًُا ٘ ٕٗ ذٔكٗ ، ًخ ٍ١ح ٚ ىا خ ٖعفى ٜ فٗ خ ٕخْ ٗ خ َّٕ٘ ٜ ف ل ىً ٚ ىا ي ِٝط خ َّاٗ ٗ ا ق٘ف ٚى + ( 1 ) . ٔٞٓؤط َع ٘ىح يعٝ ٌى خ ش يىخر ْٞ ٓؤط خ َّاٗ ذ ٔكٗ ش يىخر خٝإَىحٗ ، ه٘ قط ش يىح و عـٝ ُأ ٍِ َ خ٘ىح ِنَط خَى سَٞه١ح ٌٕٓ ٥٘ى ًا ط ٌى خٍ ٔى٘ق ٚي يٖع ، خ ٍْرٗ حي ٝيؿ خ قَٝ١ خ ٖى ٌ َٓطٗ خ ٖٖؿ٘ط ٜ ظىح ٜ ٖف ه٘ٛ٘يى ٜ ف و زقَىح َ ٟخلىح ع قح٘ىح ٕ٘=َع ٘ىحٗ ، ةٍخ قىح ٚ ىا فخ ـْرٗ ليط َّٔا ، ُر وزقظ َٔىح ء٘ ٟ َ ٟخلىح شَق ٜف وعظ٘ط ٜظىح س٘قىح ، عق٘ طٗ َٓٞ ٍٜ ٚ ي ُخ ّٔ٣ح ، ٜ ف سي ٝيؿ ش يلى ق يوط ش ٍٝ٘ػ سيٞ ٜق و م نٍٝخظىح + ( 2 ) . ُّا = ٘ ٕ شَٝع ٘ىح ٔ ظرَـط ٜ ف َ ٛخعَىح َ خ ٘ىح ْؿخ ٕ ْؿخ ٕ و َٞـطٗ ِِٞٝ ط ْؿخ ٕ ٥ فخ ٘ظمحٗ حي ظرح ، ع َٞؿ ٜ ف ٔ ر فٌ قٝ حٌ ٕ ش يىخر ٔ ظق٦ َ ٞ ٝٗ ٜٙ٘قىح فحَ١١ح ٚظك صخٕخـط٥ح ، ش يىح ى٘ عط ٥ َِٝ هٟح ِٞ رٗ ٔ ْٞر ش ٍٞ٘ٞىح صخق٦عىح شٍخق٣ شيٞٓٗ ، شيٞ ٓٗ قز ٜط خ َّاٗ ِٞر شق٦ شٍخق٣ خ ٖٞىا ع يطظٝ ٜ ظىح ىخ عر١ح ءخ ٠فٗ ٔ قخَ أ ءخ ٠ف ، حٌ نٕ ..حيٞعر خٞلٝ . + ( 3 ) ، ع ى ٘ ٕ غ ٞك ِ ٍ ع يىح ش ٞىخَـر ٌظ ٖٝ ٥ ٘ ٖف ، خ َّاٗ ع ٟٗ ُا ع يىح حٌ ٕ خ ٖيَلٝ ي ق ٜ ظىح سي ٝيـىح ّٜخ عَىح فخ ٘ظمح ٚىا ٚعٔٝ سي ٝيؿ صحٍخ ز ٗ ظخ ىأ ِٞ رٗ ْٔٞر سيٝيؿ صخق٦ ٜف ، شيٞ ٓٗ ي عٝ ٌ ى ٘ ٖف وٛح٘ظيى ذٔلف َِٝهٟحٗ ىَ ىح ِٞر ، و ٛح٘ظيى شيٞ ٓٗ خ ٠ٝأ ٜ ٕ خ َّاٗ وزقظ َٔىح ٜف خٖٞىا عيطظٝ ٜظىح قخف١حٗ شٞىخلىح ٔظٞٔ ّ ِٞر ، شيٞ ٓٗ خ ّٖا ٛأ ذ ٔلف ُخ ّٔ٣حٗ ُخ ّٔ٣ح ِٞ ر ٢رَ ط ٥ ، َ ٟخلىح ِٞ ر خ ٠ٝأ ٢رَ ط و ر وزقظَٔىحٗ ، َ ٟخلىح ٍِِ ىح ٜف يعر هِٝ ٌى ٕ٘ٗ وزقظَٔىح ٖٞعٝ ٔيعـط ، خْٕٗ غ ٞك ش ٝىخعىح ش يىحٗ شَٝع٘ىح ش يىح ِٞر قَ ىح َِنٝ صحٌىخر = ش ى ُا (1) ٙ ، ٜرَعىح َع٘ىح شٍيقٍ ، ّْٞ ٗىأ 513 . (2) ٙ ، َع٘ىح ٍُِ ، ّْٞ ٗىأ 555 . (3) ٙ ، ٜرَعىح َع٘ىح شٍيقٍ ، ّْٞ ٗىأ 531 .
سٍخ ٗ٣ح ش يىح ٜ ٕ َع ٘ىح ، ش يىح ٜ ٕ ش ٝىخعىح ش يىح َُأ ِٞ ك ٜ ف ٕ٘ َع٘ىخف:فخ٠ٝ٣ح ، خٍ ْٚعَر ، ٔ ى٘قط ُأ ٌيعظ ط ٌ ى خٍ ه٘قط ش يىح وعؿ ، هخ ع ّح ِ شّٞخ ّٔا ش ير َ ٞزعظىح ٜ ف سَ١خ وٍ:سَ١خوٍ َٛع٘ىح َػ١ح ُا ش قٞقك ٗأ ، خ َْٖ َ َزعط ُأ شّٞخ ّٔ٣ح ش يىح عٞطظ ٔط ٥ ي ق ، فَ عط ٥ خ ٍ َع ٘ىح ص٥خـٍ يكأ ٕ٘ َٔؿَظط ُأ شٝىخعىح ش يىح ، ٌٓ ٕ ٜ ف َع ٘ىح قز ٜٝ ش يىح ٚي سََظٍٔ سٍ٘ػ شىخلىح + ( 1 ) . و زق ِ ٍ خ ٖٞىا ٚع ٔٝ ُخ م ٜ ظىح ش ٝخ ىح ْ ّ َع٘يى يعٝ ٌى ، ي عٝ ٌ ىٗ سي ٝيـىح ٍخع ٗ١ح َِٟ ىخقْىح ٔ ْٜٝ ٜم حيٞؿ ُ٘نٝ ُؤر ٌظٖٝ شْ ٔلظَٔىح ، ُأ ٚ ىا ةٍخ قىخر عفيط سيٝيؿ خٝإٍ قيوٝ فٞم ُٟح يٞك٘ىح َٕٔ قزٛأ ور ـٝ حي ٝيؿ خ َٖف َع٘ىح ٌٖ ٝ ٌ ػ ِ ٍٗ ، وزقظ َٔىح ٖٞ عٞى ٔ عقحٗ ُٗخ ـظٝ ٔ يع ع يىح ش ٞىخَـر ًخ َظٕ٥ح ٜ ف ِ َنط ٥ ش يىح ش ٞىخَؿ ُب ف خ َّاٗ ، ٚ ْعَىحٗ .ٜقيظَىح ٚي خَٖٟ ٗ ، خٖىخَعظٓح شقَٝطر ًخَظٕ٥ح ٜف َِنط ّٔؤر َنْٝ يكأ ٥ٗ = ٔ ْ َ ٞزعظىح ِ نَٝ ٥ خَى ى٘ؿٗ٥ ، ٥ ل ىً ِ نى ش يىح ى٘ ؿٗ ٚ ىا ى٘ عٝ صحىَ َم ، ٌٛ ىح َع ٘ىح ى٘ ؿٗ ٚ ىا ى٘ عٝ خ َّاٗ ٚىا ٌ ْٝ حَلٓ ش يىح ٍِ وعـٝ ءٜٗ وم َينىح ٜ ظنط ُأ ُ٘ ـٝ ٥ ًُا ش ، سَنف ِ خطٞٔر حَٞزعط ُ٘نط ُؤر ، ٔ قيططٗ ٘ َٟ٘ىح ق يوط ُأ خٖٞي ور ٔٔ ّ ؽٍخه +... ( 2 ) ، ٜلط ٔىح ٚ ْعَىح ُٗخ ـظط َل ٓ ش ى ٜٕ َع٘ىح ش يف خ ٖى سي ٝيؿ ش ى٥ى ق يوظى شَينيى ، ُٗى ةٍخ قيى خٍٖي قط ا قز ٍٔ ٍخع ٗ ، ٔ َي .خٍٍُٕ٘ لن ٝ حٌ ٕ ُخمٗ ش ػحيلىح ٔ ر صىخ ّ خ ٍ ، ش ْٞ ىح ٜ ظىح ٜ ْعط = خٌٍٝ ؿ ٥إخ ٔط خٖٞ ٜقظٔٝٗ شَٝع ٘ىح ش يىح ف ٘نظٔٝ ، ٜ ف سي ٝيؿ ش ٞزَٝـط قخ فر فخ ظظفحٗ هإخ ٔظىح حٌ ٕ ٙ٘ظ ٍٔ ٜ ف ُ٘نط َٞزعظيى قَ١ ٍخنظرحٗ شٞرخظنىح شٍٓخََىح ، ٔيم حٌٕ ١َٗٗ ح ُخ ّٔ٤ى سيَٝف شٜٞوٗ سَيّ ِ ٍٗيٜى ُ٘ نىحٗ + ( 3 ) ، َُأ ٚ ىا ش يٞع ظىح َع ٗ ىحٍٗ ٚيوٞ ى = ش رخظنىح يثخ ٔيى ل ٞن ط ش ٞ حير٣ح ٔى ُٗخـطٗ ، ٗ أ شطيٓ ونى ٞٞقّ ٚه١ح ٚي َع٘ىح ُ ، ش ٞعؿٍَ و نىٗ حير٣ح شٞعؿٍَ َ٥ا وٞوظَىحٗ + ( 4 ) . .وٞوظَىحٗ حير٣ح يٞقى ٥ا ٘٠ه ٦ف (1) ٙ ، ٔٔ ّ عؿََىح 531 ـ 536 . (2) ٙ ، ٜرَعىح َع٘ىح شٍيقٍ ، ّْٞ ٗىأ 536 . (3) ٙ ، َُقىح صخٝخْٖى شلطخف ، ّْٞٗىأ 235 . (4) ؽ ، ْٜٝيىح عٍَٗ٘ىح شطيٓٗ شػحيلىح شٍيٛ ، ه٘لظَىحٗ ضرخؼىح ، ّْٞٗىأ 2 ٙ ، 317 .
:ةتمالخا َِٝ ٛخعَىح دَ عىح ىخ قْىح ُّأ ٚ ىا ش ٓحٍيىح ٌٓ ٕ ش ٝخّٖ ٜ ف ٚ يوّ شق٦ ى٘ؿ٘ر ٍُِ٘ـٝ ط ىح ِٞ ر َػؤطٗ َٞػؤ ، شَٝع ٘ىح ش يىحٗ ٖٞ عَىح ع قح٘ ُّأ ًا سَٝخ َىح فَٗ يىحٗ سي ٝيـىح سخ ٞلىح ٜػحي لىح َ خ ٘ىح ٚ ي َٝ ط قيه سيٝيؿ ش ى ، َٞزعط قيٛأ خْٖ َزعط ، خ ٖى شز ٓخٍْ ش ى شرَـط ونيف ، خَيؼَف ل يط عحي كأٗ فَٗ ظ ِ َ ٞزعظيى شز ٓخٍْ ش ى ش َٝيقىح ش ّيىح ضّخم سَ ظ ىح ، خ ٠ٝأ سي ٝيـىح ش يىح ُ٘ نط يـىح ش رَـظىح ِ سَ زعٍ ش ٞك ش ى سي ٝ ف ٜىخظىخرٗ ْٞي ذَٝ ىح َِٞظط ُأ ّىح َع٘ىح ش ي شٝ يٝيـىح س ِ ّىح َع ٘ىح ش ي شٝ َٝيقىح ش خْٖ َِٞظط ٥أ ذَٝ ىح ور ُأ َ ٛخعَىح َ خ ٘ىح ٚ ي ٜ زْٝ خَم ، ٜ قيظَىح ٚىا فٟ٘٘رٗ ٔظىخٍٓ وقّ ٚي ٦عف سٍىخق سيٝيـىح ٔظ ى ُؤر ٍِئٝ ح ٜف ضٞقى ُاٗ ٚظك .خّحَنّٗ خ٠فٍ شٝحيزى :عجاسلماّ زداصلما ٘نئاق 5 ُٛخ ـك ٜ طعَىح ي ز ي َكأ ـ ، ٜ قٞفٍ َع ٘ىح ، ع ُٝ٘ظىحٗ َ ْ٘يى نَٝ َىح ٍحى ، ١ى ، ٝخ َٝىح 5988 . 3 ـ :ّْٞٗىأ ـ ه٘لظَىحٗ ضرخؼىح ، شػحيلىح شٍيٛ ، ؽ 2 ، سى٘عىح ٍحى ، ١ 5 ، صَٗٞر ، 5974 . 2 ه٘لظَىحٗ ضرخؼىح ـ ، ؽ 5 ، سى٘عىح ٍحى ، ١ 5 ، صَٗٞر ، 5974 . 4 َع٘ىح ٍُِ ـ ، سى٘عىح ٍحى ، ١ 3 ، صَٗٞر ، 5978 . 1 ٜرَعىح َع٘يى شٍيقٍ ـ ، سى٘عىح ٍحى ، ١ 2 ، صَٗٞر ، 5979 . 6 َع٘ىح شٓخٞٓ ـ ، دحىٟح ٍحى ، ١ 3 ، صَٗٞر ، 5996 . 7 ٍ٘زٜىح يز ف٦ٛ ـ ، ُح٘ٝيىح ، َع٘ىح ٜق ٜطخٞك ، سى٘عىح ٍحى ، ١ى ، صَٗٞر ، 5998 . 8 ٜطخٞزىح دخٕ٘ىح يز ـ ، ُح٘ٝيىح ، ّٜخؼىح ييـَىح ، سى٘عىح ٍحى ، ١ 4 ، صَٗٞر ، 5991 . 9 ـ وٞ خَٓا ِٝيىح ِ ، َٛخعَىح ٜرَعىح َع٘ىح ، ش ْٝ٘عَىحٗ شْٞ ىح َٕٓح٘ظٗ ٓخٝخ٠ق ، سى٘ عىح ٍحى ، شفخقؼىحٗ ، ١ 2 ، صَٗٞر ، 5985 . 51 َُٗهرٗ وٞ خَٓا ِٝيىح ِ ـ ، َع ٘ىح خٝخ ٠ق ٜف َ ٛخعَىح ٜ رَعىح ، ش ٞرَظيى ش ٞرَعىح ش َيَْىح ً٘يعىحٗ شفخقؼىحٗ ، شفخقؼىح سٍحىا ، ١ى ، ّْ٘ط ، 5998 . 55 ٍٖٝٗى ىَ٘لٍ ـ ، شيٍخنىح هخَ ١ح ، ذظنيى َْٝىح ٝخٍٝ ٗ َْ٘ىح ، ١ 5 صَٗٞر ُ ، 5911 53 شنث٦َىح كُخّ ـ : َٛخعَىح َع٘ىح خٝخ٠ق ـ ، ِٞٝ٦َيى ٌيعىح ٍحى ، ١ 6 ، صَٗٞر ، 5985 . 52 ىخٍٍٗ خٝخيٗ ُح٘ٝى ـ ، سى٘عىح ٍحى ، ى . ١ ، صَٗٞر ، 5997 . 54 هخوىح فٓ٘ٝ ـ ، َع٘ىح ٜف شػحيلىح ، عُٝ٘ظىحٗ َْ٘يى شعٞيطىح ٍحى ، ١ 5 ، صَٗٞر ، 5978 .