• Aucun résultat trouvé

دور الرواية وأثرها في تدوين شعر أحمد لمسيح بمنطقة آث واسيف

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Partager "دور الرواية وأثرها في تدوين شعر أحمد لمسيح بمنطقة آث واسيف"

Copied!
9
0
0

Texte intégral

(1)

و ھ أو او ا رو

أ

او ثآ

ةأ

ةأ

/

/

ﺔـــﻤﻳﺮﻛ نداﺪــــﺣا ﺖﻳأ

ﺔـــﻤﻳﺮﻛ نداﺪــــﺣا ﺖﻳأ

ةﺮﻳﻮﺒﻟﺎﺑ جﺎﺤﻟوأ ﺪﻨﺤﻣ ﻲﻠﻛآ ﺔﻌﻣﺎﺟ

ةﺮﻳﻮﺒﻟﺎﺑ جﺎﺤﻟوأ ﺪﻨﺤﻣ ﻲﻠﻛآ ﺔﻌﻣﺎﺟ

ا / إ ا ا ر ا !" و ي ا ا ھو ! & 'و ي ا ل ) ر*ا و ھ+ ا , - ا & !. ي+ ا ا / ذ ي ا !1 و ،نو!. ا ا ھو ، 4 ! ا " . ا ه+ھ 6 أ 89 & :; ا ةر 6- 9 = 9 ا ا = *و " ن > ! 9 ب ا ! & ھ ) ا ا ب ا @ ة >اذ !"أ A ا ب او قاروCا 9 * ة >ا+ ا 9 , - 4

D >اذ ما!F 'ا إ A6 4 & !. ا / . * ي+ ا G ا نC، ھ! & ا 8& ا ة 6- . ا

H F ناI Jا 4 & K4 و ل . '* ى 9 , -ر Mا " ) 1 ( ا @& ث!- O ! &و ل ھأ ا

Cاو P .4 او د 4AR*او ل .ھSا G ي DOأ D &

.

& H ا Jا! لو - ق ا ا+ھ 9

D ور @ و! .& 9 او ا رود H > إ ق A T' .> ،هر أ ت & R @& !- ا ا+>و V . !."ا

ي ا . R & H ا لو "T' هر أ ت & R 1 ا ا+ھ W .

1

ّ

أ " #

$ ا

:

' ! و 1877 ' 9 1951 ) 2 ( ل: يI ! و !."أ ن*IX - ا D.'ا ) 3 ( ) (Tizi mellal * ا ترد 8 ا ! ى ى!"إ زو يI و ) اI) ( ثا ھ ) ا D أو ،! ا !.- ه أ ، ا O 9 4 . ة!"او KZCا 9 O > ثآ و K يI - ا 9و ، ثآ @ ! ل: "*ا ء أ ل O Z Oر 9 ل رادإ .4 أ @ إ ) Fort National ( ء رCا - ا @ ا ا ث O ، H 'او ثآ ى أ رادإ ل (Michlet) " م .- ا @ & .

G ه! او ن 9 كا+Oآ ا ت: & > D & ل " ن . 'و ن 6 ر D Jأ > & ا ن > ا ھأ ن ز 1 ! ة 1 / . ن > DOا إ 9 RS 4 ":9 ! ضرCا D) . D ت . ا G *و أ * أ & ا ن > اI) ا ن!. ا @ D : ل:J @ _را! ا .

D &و ` A D ر &!9 ا ;> & ا نI-9 ب )O*ا 9 ت JT ﷲ !&و ثا ! @ جوI

K ) ل 9 D أ Dc D J @ و D A'اوو * ' K _ / . ا @ +F ا ! 9 ! ا : K _ 8Oأ 'ر A jebril keč d amersal

ل أ * / ad ak iniɣ awal fّ D K و J

aweḍ ɣer bab-iw ini-as لT / & Ad fell-ak d-isal أ ا !." & Ëmed agwwal 8> @ أ D 1O anida teǧǧid ayla-s

j ا = ' G ا

Ccib yeɣli-d d amellal

ا ر!X @ I iɣder-iyi leḥal (1) ، O ا س A ب ا ء دأ -ر!Zو ھ ) ا 9 م:'*ا طد، . تو : 1979 ص ،د & نور راد، 36 . (2) ! - وا ! - ' & ا ي Z @ ة 9 او د: . ا ' 9 o و ) د . ا 1845 ' 9 . ا 1906 ( ` O 9 ن:_ ا ش & ا . !."ا @ @ DOا ن ةاو ا G Xا ،ة فر :& ! - وأ ! - ' و V . (3) ل _ r ' 9 W ن 9 W 4OC '*ا ا+4 8 .' ) > ( 9 يI . >و ل ) ا ه+ھ @& & O ة! W ا ى ا Oر

Cا W . ا ن . ا ل: يI و ض ا ل: . > أ، W . ا ن . ا ا G W . ا ن . ا ا+4 ض ا G O ! و j D Ac ي+ ا r ; ا ء ا K19 9 .

(2)

أ G 1O ي* @ W.ط

ḍemɛeɣ di bab-iw ayas(4)

! " ا D D ز 9 D &! ﷲ ب ) 'ا . . ا ر & ، &ارز & !. . ا D " 8O > . و & او ضرCا و & ). او ف ) ا G . J . ا ت ض 8O > ا ;> A . او ا ع RوCا ه+ھ ءا _ @ ت O . ا ;> ن > ة 'أ بر DO >و & A . ا ه+ھ 9 رI. ا D " ر Z ! و : & ي .& و ' ن

Di lɛemr-iw ɛecrin sna @-. ا @ G ا >ردأ cabeɣ si lmeḥna ب لازأ *و mazal ɛad mezziyeɣ

أ @& D را Ur t-id-wwiɣ si baba أ @& *و wala si yemma D 9 ا GOذ يأ

ur iban anida ɛetreɣ

@ ! - u

Ccix Muḥend si Taqqa

ة ي! ' Sidi Balwa ا & نإ تTAJأ teɛfum-iyi ma ccḍeɣ(5) ن 9 را '*ا W A & ا @ و > اI) ا ن! @ K ن > DOT ل ت او او ،ة ،ةر 'و @ & ،ةروا! ` .F ، & ي! ' ا ،سا ھأ ق ' ، ةد ' ... @& F D & >ر و :.4 Vّ . D O G 9 ن!. ا @ K D وv . 8O > ! ة ا -. ! ةI-." مزا W O >د ى ا " ة 1 ة!. 4 9 'ا ا ن!. ا @ ا 4 & ل 9 4O ' W ط & فّ ة ا ه+ھ ل:Jو ،ةر A : ﷲ ! A llah aql-aɣ netruza

نأ ! ةI ا أ nennum lɛezza - ! K 4 kul blad s lmaḥna-s

I." 9 ة

Yiwen ubilaj di ḥamza

ة ا ھ .' semman-t Lebira w & س ا ' ه

ɛecqen medden di sekkna-s

ت!_و 4' Oأ ء - ا . !& Ufiɣ lɣaci-s yenza

w . ا نو ; ketren leḥzaza 4 69أ ب c D .& lemliḥ ihedder di nanna-s(6)

K .&أ &! ثآ @ D ! او بر أ !"C DO >د ى >أ – هر ." >ار -إ ة! @ ة ا دو!" & ة!_ا . ا & ي! ' 9 ل 9 ةر A ا مزا W ى Jأ : !.- @ & ي! ' Sidi Σisa Ben Muḥemed

4_و / إ fella-k i d-neɛmed ءا -1 ا D _ ا!'أ ay izem iqublen ssaḥra

ةر .- ا & Oأ

G>ار

ɣef taɣyult rani zayed

j ا G ) ad d-nawi lfayeḍ ةروا! ` .J @ si Lexmis n laɛdawra (7) (4) ه .& !."أ س O 9 ! ا 4 دأ & A . ا ه+ھ 77 ' 9 ' 1999 ) هر أ W.) D 9 . ا ا ھو ( ثT @ ،!& ، ل: يI 9 +."و . (5) ر Cا 8 ور ، ! ' @ وI&ا ة! ا K @ 65 ' ) ' 9 1999 ( ترد 8 أ ! &أ ثا @ 8 ر ، . (6) ، . قوI& @ ة! او ،!."أ س O 9 ! ا K @ ر Cا 8 ور 82 ' ) ' 9 1999 ( ترد 8 ا ! 8 ،8 ر ، .

(3)

ع ) ا ق A ا ع A > ط F DR ا ;> ن > ! 9 و Z .4 ةر A ا W .4 8O > . و ل ھ ا _ر نود ھرد c9 ة ا 9 DO >د ع 9 د ا : / > J & ة Bqa ɛla xir Tubiret

" كرد c ' ad nruḥ s tidet "أ ع!FO ا!"أ a leḥbab ḥedd ur tenɣur

.- @

إ

س ا

Si teḥmamt ɣer lkalitus

:' 4 إ W ._ ا

sal fell-asen akken llan !.-، ن ، زرا Muḥemed Caɛban Arezqi

ّJ 4O ' ة ;> نو

Atas lɛibad yelhan

6 . 9 4 " Z i d-ɛedleɣ di zman C 4O ا "ا K- ا imi snen leqder ufeḥli (8)

' 9 1918 ّ ل ة J ا @ & ھو O 9 إ ة )4 ا ر : ا * Z ع Ay ul-iw ssber ur ḥemmeq

قا 9 G Zأ isɛeb lfiraq و ب "Cا نا JSا gar leḥbab d watmamten

تود ة J 8 >ر

Rekbeɣ lbabur yujjaq

. ت oO ة+9 ا @ mi d-dalleɣ si ttaq Z @ اI) ا a ssalḥin n yizzayriyen ف 1 ن ." ا ! & ي! ' A Sidi Ɛedb Rraḥman sewweq

& G" Z @> ili d bu ssenjaq @>و Jy tili-d yid-neɣ d atmaten(9)

>ذ ! و " ا ب > 9 & A . ا ه+ھ @ ءI_ G O H' Anthropologie de la Poésie Kabyles . K ا 4) ر أ نا ) 10 ( . & A . ا @ لوCا ءI) ا 9 ف: Jا W . و " JCا ا+ھ ن >و ثآ @ !.- ص 9 > D !Z W D ا ن ا O 9 9 o9 ط @& Zو O 9 9 D ي+ ا ي ا D ور G XT9 هر C وارو ،D ك ھ & ا ! ة! @ و ' W 1. : & ن > 4 :Jو ' @ ا 8 ر ط ) Citroien ( ' 9 اI) ا إ د & ، 1945 ا ) ا & o T 9 ي @ ; ا ثا!"C 9د 1 D د & 8O > ! و w" 9 O 4 را ا ل 9 4 ' 'ا م!ھو H1 4 ! O . أ نأ . 9 @ اI) ا : نأ 8 . O 9 O . أ A Fransa buddeɣ-am Lalman

' / T ه . ا ه ) ا @

ad am-iruḥ ɣef waman

'ا م!4 ad am-ihud lemrasi ن - ل _ر Irgazen yesɛan lmizan

ب + > ن A ɣelin am yizan Kط 4 ص Z او

ɣas rrṣaṣ ad yessisti

ا ت: ط ت 9

Tiqcicin sut imezran

@

ناوCا K

ǧǧlent bɣir lawan

ا 9رذ ي & O 6 9 siḥ ay izri d leḥmali(11)

(7) Iles Umazigh, N°4, mars1995, Ouadhia .

(8) ، _و 9 قو - ة! ا ف ط @ ر Cا ه!ھ 8 ور 57 ' ) ' 1999 ( ترد 8 أ ! ل: يI @ 8 ر، . (9) ! ' @ وI&ا ة! او ،!."أ س O 9 ! ا K @ ر Cا ة+ھ 8 ور . (10)

(4)

وCا . ا ب - ا ثا!"C & ن > 4 9 كر ناو @ O . أ D ' . & ا ح 9 و ب - ا ء أ ھ تار 1 Oا 4 9 !). ار أ ل 9 ب - ا ل:J 4. .>T ن!. 4 1 > O J O J @ D ' : 9 ھ & @ ; ا Hitler di tmentac yettru

>+ K_ر d argaz iceffu ةر F ا w- * ur irad lexsara-s ودر إ ) @ Si Biljik armi d Burdu

4 9 م!4 deg-s yethuddu جو وأ `'أ & أ kif lebruj lebni ɣef lsas

ن ر cZو ر >

Mezzi meqqer la yettru

نو ب c ا -O

ɣef lɣerb isserru

D ' ك 4 69أ

lemliḥ iǧa-d ssekna-s (12)

رI ع Rوأ @ اI) ا 9 ا! ' ن > .& ث!- ى Jأ & A 9و @; نأ نود ي ) ن > : قا ا 9 O A ا با! O* > ثا!"أ @ ا لو! ا 9 : ي+ ا V. ا w F ا D "أ Irden iḥab uxellaq

9ا D @-O

nekkni yid-sen nefraq

:' ءا 4 ا O 4c

siwed-asen ay abeḥri slam

قازرCا 8 X

Issafeg sidi lerzaq

قا 'Cا 9 4 Oا ء K>

kulci ikfa di leswaq

ر 4 ا VRو 9 م:o ا لIO

a d-yettrus deg uzal tlam

قا لIO I )OSا

Legliz isub ɣer Lɛiraq

- ا د: tamurt n ssenjaq 4' 'أ م!ھ دا!c Baɣdad ihedem-as lsas 13

4 9 4 ا ا ت & R . ا @ و V . !."أ & ا )4 ا ع R G ا @9 ب ا ه ي+ ا ء او ض c ا ا+4 . !)O و او ن ء )4 ا ر أ 4 & O+Jأ @ + ا ةاو : 8 ر Cا ه+ھ ن& '$ ، ّ)ھ & ا ن > ! 9 اI . اء " o":. ا !> ،ت Z D 9 9ا " f *و ق * ء ّ)4 او "Cا o 9 س @o ا ء ' ھو ،ب ا `. ي+ ا ! ا @ D " K> إ o 49 ج - :9 ن H 6 ا @طا ر Jا @ - نأ = 9 D & ،ل F ا W'او وأ ا w .& ن نأ ء )4 ا " ) 14 ( 8O > K و ، & ا ! & . ) ت 1 ا ه+ھ !.- &! K_ر ء )ھ 9 4 ا ر Cا ن o - D ن ' لاI :9 ، & ا ةرو ). ا &أ ثآ @ >أ W.) 8O 9 ، K يI @ K_ ا ا+ھ ة! او 8O > ! و ت او او ا 4 ) 15 ( F !"او K> حا 9 J 9، !- ا فا طأ ن*د ا+Jأو ا ن:_ ا نإ ل ل 9 & ا 8 9 D.1J . @ =- و D و D : & لT نأ ! @ Wi ibɣan ad fell-i isal

ل O ' O ر 9 9 di Fur Nasyunal V . !."أ Oأ nekk d Ëmed Lemsiyyeḥ

) 11 ( ) 9 & A . ا تدروو ، !."أ س O 9 ! ا K @ 8 ور kabylia magazine,N2,1996, p 29 ) 12 ( يوا ا ` O . ) 13 ( ! ' @ وI&ا ،!."أ س O 9 ! ا ف ط @ & A . ا 8 ور . ) 14 ( طد ، ھ ) ا 9 نوء )4 او ء )4 ا ،@ " . تو : ص ، او & A 64 ا راد ،تد 49 . ) 15 ( -1 ا ه+ھ نوو @ ا 9 9 س ا لاI *و د - ا ه+ھ K Z ن 9 ةاو ا G Xأ .

(5)

V ' K ) ا

Taddart-iw seddaw lejbal

. ل: يI

ismi-s Tizi Mlal

ثأ ن .

ق!1

At Cebla iheddren ssaḥ

ف 1 1 > & ثا K; ` Maci am At Σli bbuffal ا !F ن "!.ُ cekkr-iten i wakal "و نأ ح:9 ر .- ا ula d aɣyul d afellaḥ 16

' وأ &أ ثآ ةر ' D @ JCا ا+ھ G A9 >أ ! - ر Cا ه+ھ 8c ة & ھو >أ !.- ن & 8 9 V . !."أ D 9 )4 ا ل نأ : ثآ @ !."أ J Ëmed Acebliw a xali

F * ur kkat deg-i ف Oأ !'أ tezrid-iyi d aɣilas يد O o Ttezdima seddaw-i G>ار Oأ ن 1- ا & aɛewdiw rekbeɣ fell-as

! ا > &

abeckid ɣef tayet-iw

نإ ھ!"أ R &ا

Win ara d-yewden ɣer lḥedd- iw

1 يا! D ad t-yawed ufus-iw " 9 و ) D أ lukan deg urebbi n yemma-s 17

ا D & ّدرو & ا أ ." ! : V . : ! . ا @ ا Muḥemmed n Nana Tasaɛdit

سو > G>ار irkeb am teslit 1 ا @ >ا D .& agennur iɣleb aqerwi

- ا W & د

Innum izenza lḥentit

D " _ &د ا tabarda tesseker-it - او ن . ا @ si lkemmun akked lḥenni

@ A ا داز

Anida terna twaɣit

D "! . mi terna tcekkr-it ةر ' آ ث أ أ & ' و Sekkura At Σli u Qasi 18

D&!J DOا او! ة ا 9 DO >د D ى >أ ! ن > ي+ ا .&أ D 4 9 )4 ى Jأ & A ه+ھو

D. و DAF' & ا! ا ت . ا ل . 'ا 9 @ 9 ا ;> & ا G6c9 D ر!Xو ه إ

ل 9

:

` .F 8 و 1

Taḥekkayt idran di Lexmis

9 W. 'ا .ھ a lfaḥem ttḥesis W .) ا ر Jإ * maci d yiwen ad as-nemmel

` Sا .&أ

Σmer ssifa n yeblis

D ا Jأ & ى! icaɛ di xwal-is ) 16 ( -V . !."أ ر أ W.) م W9ا! ا 8O > ! و ةاو ا K> ها 9أ @ 8 ._ & A . ا ه+ھ . ) !."أ ه >ذ . &أ ثآ 'ا = را @ JCا ءI) ا 9 V . ا+ھ إ ص F Cا @ *وا! لاI *و & A . ا ( . ) 17 ( ، ! ' @ وI&ا ة! ا K @ ر Cا 8 ور 65 ' ) ' 9 1999 ( ترد 8 أ ! &أ ثا @ 8 ر ، . ) 18 ( وا ا ` O

(6)

* c : ط V Zأ

yeqqel d agrud yettɣewwel

D ا +JT 'و D RT'

Ad tewteɣ ad yawi mmi-s

.9 9 A > D

am temcict deg yimi-s

K- ا ت R

ad izer darbet lefḥel

` .F ا - Z D R

Wwtent ssellaḥ n Lexmis

D ! إ ه _رأ

rran-t ɣer tmurt-is

K ا W د &ا 4 9

innum iznuz ifelfel 19

ي ا بدCا 89 & ا ت . ). ا 9 ش & ي+ ا & ا نإ

" 1F ا D - ةر Z م! * أ 9 P ا G > ق ط ى!"إ 4 إ ھر أ .Oإو هر " ) 20 ( ا W. ). ا ! & ا ل ن > . و !."أو ! - وأ ! - ' @ ز ء*vھ ّ نأ يرو 6 @.9 ل . ا G 'و ءا ا @ ھ Xو V .

9 قا 9و G"و نI"و ح 9 @ س ا لا "أ @&و د ا D ّ.&

.... ر 4.) ا ل } ھ! 1 6- u ا ا @> Cاو قا 'Cا 9 W. . ا . 9 ا نأ ي . د G او " ا ى د!1 ا ا+4 و ت . ). ا ا " W ا Z D و د _ ھ .& ا ن > اذإ *إ , - *و لوا! *و K * " 21 !."ا ن > . و V . * هر أ 9 @& O .Oإ و = 9 D ن > ي G 9 م! ن > ن >و ا دا 9أ K> D أ A ا @.9 4 O فو o ا ن 4 Xأ ل ;. ا K ' & >+Oو ھ o - و 4 او T ن : w .& - 9 Oأ Aql-iyi di lebḥer neɛmiq

w 9ر ﷲ Allaḥ ya ṛafiq ."ا ن " ay aḥnin tḥudded fell-i

H1 ق او KA4 A. ا

Lehwa tekkat tettberriq

4_ K> @ يّو! !& او

traɛɛed mkul amdiq

+ھ ر / دارإ ه

akka i traded a Rebbi

@> +"

Ay ul-iw ili-k d uḥdiq

.- ا @ ك > ت berka-k si tteɛwiq ؟لوI ا @& H A يأ anta i d-yuɣen ur tezri 22

V . !."أ & ا ن > !

@& ا 9 ! - وأ ! - ' & ا 4 . ا 4 O ا K.

،ح ا، ل . ا ة 9و 4 9 !)O ا D & ط زا S @ I ا K @ ! - وأ ! - 9 'y. او ة O . ا

ا تاودT D & A & ا K4 9 R . ا 9 W. ). ا 9 . ا D O ،ء !ZCا ة ;> R . ا @ I ل 9 : ، 8 > . ، . ! ) zik-asmi ya hesra ( 9 @ D إ آ @& 4 اذ & A . ا 9 K ل R - ا ن ز ف ظ K. 9 لا "Cا G ! ة!"وو ،ن "و ،سv و، : نMاو ) tura ( ) 23 ( نأ V . 4 9 ل ا & A . ا ه+4 Cا ا+4 K;.O : ة! ا م Cا 8O > Asmi llan rebḥen wussan

ا I . ط ن > ء ا d imensi yelhan ) م - ا ! &

ɣer lḥukkam i d-nettɣimi

ء . ا I H 1 ا 9

deg unebdu aɛziz it waman

> تا .F. ا 9 م O Di ttbaren i neggan ل:o ا ، ا ، خ F ا lxux lebraber tili

ن(او ن I ا Jآ 9

Tura mi d lexxer n zzman

) 19 ( ، ! ' د 1 وا & A . ا ه+ھ 53 ' ) م & 1999 ( : يI +."و ثT @ ،8 ر ، ل . (20)

Mouloud Mammeri, culture savante culture vecu (etudes 1938-1989), edition tala,Alger,1991, p233 .

(21) Mouloud Mammeri, op. cit, p233.

) 22 ( ه .& !."ا س O 9 ! ا 4 دأ & A . ا ه+ھ 77 ' 9 ' 1999 ) هر أ W.) D 9 . ا ا ھو ( ثT @ ،!& ، ل: يI 9 +."و . (23)

(7)

مّ! K) d amger iyi-fkan 9 W قا 'Cا 24 si rraḥba ffɣeɣ d amcali

2

-أ ر

أ و و ) *

:

ا ي ا ا @ و! و W._ ت .& وأ نإ : "*ا @ ز @ O ا إ د ل 4 ظ *ا _ م 9 ، O 9 @ اءI_و ط V 1 ' اI) ا نأ ت ى و اI) ا ن! @ K P ) ا ط Rو

ا Oودو ا .)9 4 & =.Oو ھ ط ب '* @ اI) ا ! و تاد & @& ت W.) 4 _

- ا و ر Cا

ودا!" >أ ! - " ا ل د!1 ا ا+4 و ا ر Cا @ و! .& @&و ت 9ا F او ت

"

ــ & W' ا ن ا H1 9 8 AOا ! 8O > W.) ا .& - ا 9

) ة _ _ K 9 ا ر Cا ( أ ـ . AO ھ 1867 و O Xأو ر أ نأ . & ، 1871 تا ' ت O ل ف ط @ و . ا ! . @ ر ) 1887 ( ر و . ' ) 1899 ".( ) 25 ( D > O @ " ! ' ي اI) ا 4 + ا د 4) ا 4 إ ف 6 و ن . ا " K ا ر أ نا د " ' O ي+ ا 1904 ) (Recueil de poésies kabyles @ ƒ9 تز .> ل ; أ @ اI) ا @ ;" او ب ا ن & 9 د ) 1913 -1962 ( ي . د و ) 1917 -1989 ( K> م ! 9 ' ! - ' ر أ نا لوCا ھ 9 G > 9 ھ Oو ! - وأ ! - ' ر أ @ و! و W.) .4 !"او 1960 Oراد ! & ، Minuit) ي ( O ) (Les Poemes de Si Mohand

نا O ; ا ھ O .

- ' ر أ

! - وأ !

) les isefra de Si Muh u Mhand (

' 1969

Jآ ب > D O ع R . ا 9 D و

DOا &

Poèmes kabyles anciens ( ' O 1979 . ل ; أ K ا ءا ل " G > D T 9 RS و ا+ھ ي! ' ،H' وأ &أ ' وأ H' . م ا د 4) ا ر Oإ @ . :9 ; !" أ @ ;" ا @ ; ا 4 ) 26 ( 9 G O H' 4 @ >+O ن . ا D >

Anthologie de la poesie kabyle) (

@ @ ءا ر Cا @ ! ! ا D 9 W._ ي+ ا

،هر أ د!& ة ;> @ X V . !."أ & ا أ ب ا ا+ھ 9 !)O * Oأ *إ @ !-. او ا! ا 9 G -) f I ا ` ا ) Iles Umazigh ( بر ك V . +."أ ن 9 150 G " DOC نو! & A @ ز > K> 9 ت* . ا j ت O ! 9 ، هر C W _ ب > H v . & (Kabylia Magazine) ، ناروزا ) و (Izuran) ، > ود ش د *و ة! _ 9 ل و

(La Depeche De Kabylie ) 8 .6 هر أ @ ت A . ._ ! 9 D . ت*و -. ا ه+ھ إ ف 6 30 @ ةاور ها 9أ @ D @ & A H 'او ثآ 9 V . !."ا & ا نا . د >أ 'ار! . 9 ، 9 ةد 4 K ج F ا - ع R ن O ا > أ او ن > ! و ،` j 9 @ و! او W.) ا ء أ -j ا ل أو H F ا ت & A . ا . ا 9 4 4 ى Jأ . A ا . > ل! يأ ت . ا 9 @. ف: J*او Jآ إ وار @ 4 اور . & A . ا ه+ھ 9 ةاو ا D / ذ ل ; و : لوCا يوا ا : O ; ا يوا ا :

Wi ibɣan ad fell-i isal Wi ibɣan ad fell-i isal

di Fur Nasyunal di Fur Nasyunal

ism-iw Aḥmed Lemsiyaḥ nek d Aḥmed Lemsiyaḥ

) 24 ( ،!."أ س O 9 ! ا K @ ر Cا ه+ھ 8 ور 77 9 ' ) م & 1999 ( يI ،!& ، : ل . (25 )

Mohand Akli Haddadou, Introduction a la littérature Berbere, HCA, Alger,2009, p 11.

) 26 ( &أ س > ،ةر .& ل .> ر >! ا ،يو:_ !.- ر >! ا 4 ) ذ 'أ !."أ ر C ._ .& ء أ =' . ا O ا c ا ' V . 1999 دوI D 1 ا ،ن ا ! !.9 ر أ @ D ._ . O أو J ا أ !)O Oأ *إ ب > 9 V . !."أ ر C ه O ة O ا+4 ب ا ( .

(8)

4 XT9 ; ا A ا اور 9 ةاو ا H Jا :; & A . ا ه+ھ 9 /O . A ا ل ) nek ( ا j و .'ا . > ا . 'ا ةاو (ism-iw) 9 ةر Sا W XCا يأر ا ةد A ا . 9 ، ا & A . ا اور 9 ةاو ا ف: Jا إ P 4 ا . ل ا @ . م F ا 9و . 9 ھ 1 FO ب 'C ن > V . !."ا ر أ اور را . 'ا نإ .: W ا ا K O 9 قد Z DO كا+Oآ ش . ا . -D او 9 ا ن O*ا 44_ا ا W Rا . هر Jا @ " : K ه!)O ا+ A ا D ƒ @ ا & 9 و 'أ D . O & / ذ 9 ا!. ل ) راو (asefru) @ &I ر Z !. ي+ ا إ ! ا - ا د . ا ƒ ا 1 ا را او 9 ا ._ . هر أ W._ ن و - ثرد 8 T ص F Cا @ ! ! ا !)O ا+ A . ا إ & ا ء . O زاI &*ا

' هر C ._ .& ء إو 4 و! 1999 ن > أ 8O > كا+Oآ وار cZأو ةاور ل: يI ن ' G X . ا @ f 18 ' . هر أ ن > F ر ا . ا 4 ة!& : F ر ا ت A . ا جا F '* 4 & د . &*ا @ . 9 . ا w ا ما! Oا G j X A . ا u ر ناو . '*و ثا!"Cا ءا 'او . -9 ; ا V . !."أ ._ ء 6&أ W ) ' 8ƒ Oأ ا 1994 : - ا ل:F9 هر أ اورو , ت & ا ر أ او - ا V D 9و ى >+ ا! F D ' K> 4.o 8O > ا .

(9)

ا c . ا W_ا . او رد 1. ا : 1 -ب ا ء دأ ، O ا س A -ر!Zو ھ ) ا 9 م:'*ا طد ، . تو : 1979 د & نور راد ، . 2 -9 نوء )4 او ء )4 ا ،@ " !.-طد ، ھ ) ا . تو : او & A 64 ا راد ،تد . O ا c . ا W_ا . او رد 1. ا :

1- Mohand Akli Haddadou, Introduction à la littérature Berbère, HCA, Alger,2009.

2- Mohand Akli Salhi, etude de littérature kabyle, Edition ENAG, Alger, 2011. 3- Mouloud Feraoun, les poèmes de Si Mohand, édition minuit, paris 1960.

4- Mouloud Mammeri, culture savante culture vécue (études 1938-1989), édition tala, Alger, 1991.

5- Mouloud Mammeri, Les Isefra de Si Mohand, Maspero,1982. 6- Saïd Boulifa , Recueil de poésies kabyles, Alger, Jordan, 1904.

Références

Documents relatifs

علادنلا بحاصملا ريبكلا راهبنلاا اذه سجاوهلا رهظف هرعش يف ربعو ،رعشلا هشاع يذلا ةروثلا ذنم ائيش رظتني ناسنإ هنأكو باصيف لاعف ثدحي مث ةظحل ةيأ يف هثودح عقوتيو ،قوشتلا

Je l’appelais Titi –le nom lui est resté- .Elle n’était pas plus grande que moi et me ressemblait autant qu’une petite sœur ressemble à son frère, c'est-à-dire

و يرﻌــﺸﻝا رــﻴﺒﻌﺘﻝا ﻲــﻓ ﺦﻴر سﺎــﻨﻝا ةﺎــﻴﺤ ﻲــﻓ ﻩرﻴﺜﺄــﺘ ىدــﻤ.. ًةروﺼ ﺎﻨﻴطﻌﻴ اذﻫ ﻲﻗوﺸ رﻌﺸ لﻌﻝو ًﺔ ﻴﺤ. ٌءﺎـﻘﺒ ﻪﻴﻓ ءﻲﺸ

Ainsi, dans les poèmes de Si Mohand Ou Mhand, l’itération de figures ayant un rapport sémantique très étroit avec l’exil rend compte d’une sensibilité exprimant une

MEHAYA Mahfoud responsables du service d’étude et de suivi au sein de l’entreprise « Algérienne des eaux projets » pour leur gentillesse, leur disponibilité et leur

De la poésie au conte, de « Mohand U M’hand » à Mouloud Mam- meri, en passant par Taous Amrouche ou Mouloud Feraoun, c’est cette littérature qui a fourni à l’humanité

o Il se termine par un point-virgule, sauf le dernier qui se termine par un point. Toutefois, si les éléments énumérés constituent des phrases entières, on peut