دور الاعلام في تنمية الخدمات السياحية

ــــ ـــ ــ ـــ ا ـــ ـــ ﺑ ﺑ ـــ د ـــ – ــــ – ــ ـــ ــــ ـــــــ ــــ ـــ ــــ ـــ ا م ـــ ــــ ا ــــ ــــ م ل ـــ!ـــ" او م$ـــ %ا &!'" : ( ) او م$ ا *+ ,و -ا ةد /0 * 1 ج3'" ة3 ل !" او م$ ا م 45 3 , ( ) ا و م$ ا *+ ,و &!'" نا 1 ﺑ

7

ا ت ' ا 1" 45 م$ ا رود

ذ

ا

:

ةذ ,;ا فا30إ > "

: ? @ ا دا إ

) ا 1 ا

:

2013

-2014

* A 30 4 اد ﺑ ٭ د ﺑ ةر

تﺎﻳﻮﺘﺤﻤﻟا ﺔﻤﺋﺎﻗ

ﺮﻜﺷ ﺔﻤﻠﻛ اﺪﻫا ء * ﺔﻣﺪﻘﻣ ... أ -ب ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا : -تﺎﻴﺿﺮﻔﻟاو ﺔﺳارﺪﻟا لﺎﻜﺷا ... 09 -عﻮﺿﻮﳌا رﺎﻴﺘﺧا ﻊﻓاود ... 10 -ﺔﺳارﺪﻟا ﺔﻴﳘا ... ... 10 -ﺔﺳارﺪﻟا فاﺪﻫا . ... 10 -ﺔﺳارﺪﻟا ﺞﻬﻨﻣ . ... ... 11 -ﺔﺳارﺪﻟا تاودا . ... 11 -ﺔﻨﻴﻌﻟاو ﺔﺳارﺪﻟا ﻊﻤﺘﳎ .. ... ... 12 -ﺔﺳارﺪﻟا دوﺪﺣ . ... 13 ﺔﻴﺋاﺮﺟﻻا ﻢﻴﻫﺎﻔﳌاو تﺎﺤﻠﻄﺼﳌا . ... ... 14 -ﺎﺎﻃﺎﻘﺳاو ﺔﻘﺑﺎﺴﻟا ثﻮﺤﺒﻟا ﻲﻠﻋ رﺪﻟا ﺔﺳا . ... . 17 يﺮﻈﻨﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا : * لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا : مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ ﺪﻴﻬﲤ ... ... 21 لوﻷا ﺚﺤﺒﳌا : ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا مﻮﻬﻔﻣ ... ... . 22 ﱐﺎﺜﻟا ﺚﺤﺒﳌا : ﻮﻘﻣو عاﻮﻧا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا تﺎﻣ ... ... . 23 ﺚﻟﺎﺜﻟا ﺚﺤﺒﳌا : ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا ﺔﻴﳘا ... 27 -ﺔﺻﻼﺧ ... ... .. 30 * ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا : ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا : ﺪﻴﻬﲤ . ... ... 32

لوﻷا ﺚﺤﺒﳌا : ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا مﻮﻬﻔﻣ ... ... . 33 ﱐﺎﺜﻟا ﺚﺤﺒﳌا : ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا تﺎﻴﺠﻴﺗاﱰﺳا ... ... . 35 ﺚﻟﺎﺜﻟا ﺚﺤﺒﳌا : ﺷو ﻒﺋﺎﻇو مﻼﻋﻻا طوﺮ ... ... 38 -ﺔﺻﻼﺧ ... ... 40 ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا : * ﺪﻴﻬﲤ . ... 42 لوﻻا رﻮﶈا : ﱎﺎﻐﺘﺴﻣ ﺔﻳﻻﻮﻟ ﺔﻴﻨﻔﻟا ﺔﻗﺎﻄﺒﻟا . ... 43 -ﻲﻌﻴﺒﻄﻟاو ﰲاﺮﻐﳉا ﻊﻗﻮﳌا ... 43 -ﱎﺎﻐﺘﺴﻣ ﰲ ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا عاﻮﻧا ... 44 -ﺔﻴﺣﺎﻴﺴﻟا ﱂﺎﻌﳌا ﻢﻫا ... 49 ﱐﺎﺜﻟا رﻮﶈا : ﱎﺎﻐﺘﺴﲟ ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا عﺎﻄﻘﻟا ﻊﻗاو ... ... 58 ﺚﻟﺎﺜﻟا رﻮﶈا : ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا بﺪﳉا تﺎﻴﻟا ... 62 ﻊﺑاﺮﻟا رﻮﶈا : ﱎﺎﻐﺘﺴﲟ ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا ﻊﻗاو ... 65 -ﺔﺻﻼﺧ . ... 70 * ﺧ ﺔﻤﺗﺎ ... ج -د * ﻖﺣﻼﻤﻟا * ﻊﺟاﺮﻤﻟا ﺔﻤﺋﺎﻗ * ﺔﺳارﺪﻟا ﺺﺨﻠﻣ

ﻊﺟاﺮﻤﻟا ﺔﻤﺋﺎﻗ ﺔﻴﺑﺮﻌﻟا ﺔﻐﻟﺎﺑ 1 ( لﺎﲨ ﺐﻨﺷ ﻮﺑأ : بﺎﺘﻜﻟا راد، ﻊﻤﺘاو مﻼﻋﻹاو لﺎﺼﺗﻹا . 2 ( ﲑﻫز نداﺪﺣأ : ، لﺎﺼﺗﻻاو مﻼﻋﻹا مﻮﻠﻌﻟ ﻞﺧﺪﻣ ﺔﻴﻌﻣﺎﳉا تﺎﻋﻮﺒﻄﳌا ناﻮﻳد،ﺮﺋاﺰﳉا 2002 . 3 ( ﺮﻣﺎﺗ يﺮﻜﺒﻟا : ط،ﺪﻣﺎﳊا راد ،ﺔﻴﻘﻳﻮﺴﺘﻟا تﻻﺎﺼﺗﻻا 1 ،نﺎﻤﻋ، 2006 . 4 ( داﺆﻓ يﺮﻜﺒﻟا : ط،ﺔﻀﻬﻨﻟا راد،ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا 1 ةﺮﻫﺎﻘﻟا، 2002 . 5 ( ناوﺮﻣ ناوﺪﻌﻟا ﺮﻜﺴﻟا : ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا دﺎﺼﺘﻗﻻا ﻦﻣ تارﺎﺘﳐ ج 1 ندرﻷا ،ﱃوﻻاﺪا راد، 6 ( ﺲﻳرﻮﻣ سﺮﳒأ : ﰲ ﺚﺤﺒﻟا ﺞﻬﻨﻣ يوﺮﺤﺻ ﺪﻳزﻮﺑ ﺔﲨﺮﺗ،ﺔﻴﻋﺎﻤﺘﺟﻻا مﻮﻠﻌﻟا + فﺮﺷﻮﺑ لﺎﻤﻛ ﺪﻴﻌﺳ ط،ﺮﺸﻨﻠﻟ ﺔﺒﺼﻘﻟا راد،نﻮﻌﺒﺳ . 2 . 2006 . 7 ( ﺪﲪأ ﻲﻛز يوﺪﺑ : ﱐﺎﻨﺒﻠﻟا بﺎﺘﻜﻟا راد،توﲑﺑ ةﺮﻫﺎﻘﻟا،مﻼﻋﻻا تﺎﺤﻠﻄﺼﻣ ﻢﺠﻌﻣ 1985 .

8 ( ﻲﻠﺳﺮﻠﻣ ﻦﺑ ﺪﲪأ : تﺎﻋﻮﺒﻄﳌا ناﻮﻳد،ﺔﻌﺒﻃ نوﺪﺑ، لﺎﺼﺗﻻاو مﻼﻋﻻا مﻮﻠﻋ ﰲ ﻲﻤﻠﻌﻟا ﺚﺤﺒﻟا ﺞﻫﺎﻨﻣ ، ﺮﺋاﺰﳉا ،ﺔﻴﻌﻣﺎﳉا 2003 . 9 ( ردﺎﻘﻟا ﺪﺒﻋ ﻲﳕﺎﻐﺘﺴﳌا ﻰﺴﻴﻋ ﻦﺑ : ﺎﻐﺘﺴﻣ ﺔﻌﺒﻄﻟا،ﱎﺎﻐﺘﺴﻣ،ﺎﻴﻨﻓو ﺎﻴﻓﺎﻘﺛو ﺎﻴﳜرﺎﺗ رﻮﺼﻌﻟا ﱪﻋ ﺎﳘراﻮﺣو ﱎ ﺔﻳﻮﻠﻌﻟا 1 ، 1996 . 10 ( ﺪﻤﳏ ﺚﻴﻏ ﻒﻃﺎﻋ : و ﻚﻠﻔﻟا ﺦﻳرﺎﺗ ﰲ تﺎﺳارد عﺎﻤﺘﺟﻻا ﻢﻠﻋ ﰲ ﺔﻳﺮﻈﻨﻟا تﺎﻬﲡﻻا . ﺔﻈﻬﻨﻟا راد،نﺎﻨﺒﻟ ﺔﻴﺑﺮﻌﻟا 1970 . 11 ( ﺪﻤﳏ تاﺪﻴﺒﻋ : ،ﺮﺼﻣ،ﺔﻴﻌﻣﺎﳉا راﺪﻟا،ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا ﻖﻳﻮﺴﺘﻟا 2005 . 12 ( ﲑﻫز ﲔﺴﺣ ﷲا ﺪﺒﻋ : ط ،ﺮﺸﻨﻟا راد، بﺮﻐﳌا ﰲ ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا عﺎﻄﻘﻟا 1،1999 . 13 ( ﻦﻳﺪﻟا حﻼﺻ ﺐﻫﻮﻟا ﺪﺒﻋ : ،ﺮﺸﻨﻟاو ﺔﻋﺎﺒﻄﻠﻟ ﺔﻴﻣﻮﻘﻟا راد، ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا ﻂﻴﻄﺨﺘﻟا ،ةﺮﻫﺎﻘﻟا، ط ب 1996 . 14 ( ءﺎﻓو ﻢﻴﻫاﺮﺑا ﻲﻛز : ﺚﻳﺪﳊا ﻲﻌﻣﺎﳉا ﺐﺘﻜﳌا، ﺔﻴﻋﺎﻤﺘﺟﻻا ﺔﻴﻤﻨﺘﻟا ﰲ ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا رود . 15 ( ﺪﲪأ ﺔﻴﺧﻮﻠﻣ يزﻮﻓ : ﺮﺼﻣ،ﻲﻌﻣﺎﳉا ﺮﻜﻔﻟا راد، ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا ﻢﻠﻋ ﱃا ﻞﺧﺪﻣ 2007 . 16 ( لاﻮﻧ ﺮﻤﻋ ﺪﻤﳏ : ،ﻲﻣﻼﻋﻻاو ﻲﻋﺎﻤﺘﺟﻻا ﺚﺤﺒﻟا ﺞﻫﺎﻨﻣ ،ﺔﻳﺮﺼﻣ ﻮﻠﳒﻻا ﺐﺘﻜﻣ، ةﺮﻫﺎﻘﻟا 1986 . 17 ( ﺴﻣ ﻰﻔﻄﺼﻣ ﱐﺎﻨﻜﻟا دﻮﻌ : قاﺮﻌﻟا،ﺮﺸﻨﻟاو ﺔﻋﺎﺒﻄﻠﻟ ﺔﻤﻜﳊا راد،تﺎﻫﺰﺘﻨﳌاو ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا ﻢﻠﻋ 1999 . 18 ( ﺪﻤﳏ بﺎﺠﺣ ﲑﻨﻣ : ط،ﻊﻳزﻮﺘﻟاو ﺮﺸﻨﻠﻟ ﺮﺠﻔﻟا راد،ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا 1. 2002. 19 ( ﺔﻟﺎﻫ ﻞﻓﻮﻧ : مﻼﻋﻻاو مﻮﻠﻌﻟا ﺔﻴﻠﻛ ﲑﺘﺴﳎ،ﺔﻳﺮﺼﳌا ﺔﻋارﺰﻟا ﰲ ﺔﻴﺣﺎﻴﺴﻟا ﺞﻣاﱪﻟا 1992 . 20 ( ﻻاو ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا ﺔﻨﳉ ﺮﻳﺮﻘﺗ ﱎﺎﻐﺘﺴﻣ، ﺔﻳدﺎﻌﻟا ةروﺪﻟا، ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا عﺎﻄﻗ لﻮﺣ رﺎﻤﺜﺘﺳ 10 يﺎﻣ 2004 . 21 ( ﰲ ةردﺎﺼﻟا ﺔﻴﺒﻌﺸﻟا ﺔﻴﻃاﺮﻘﳝﺪﻟا ﺔﻳﺮﺋاﺰﳉا ﺔﻳرﻮﻬﻤﺠﻠﻟ ﺔﻴﲰﺮﻟا ةﺪﻳﺮﳉا 07 ﻞﻳﺮﻓأ 1999 . 22 ( مﻮﻳ ﺔﻴﻣﻼﻋﻻا ﺔﻋﻮﺳﻮﳌا 12 سرﺎﻣ 2010 ﺔﻋﺎﺴﻟا ﻰﻠﻋ : 14.00 m jeune.co www.mediacom . ﺔﻴﺴﻧﺮﻔﻟا ﺔﻐﻟﺎﺑ ﻊﺟاﺮﻤﻟا

1-philip kotel bernard duboius.marketing management.publie.union d’apres 1981.

2-le petit larouse.gra&nd format.marry vviprim.S.A.males herbes.france 2006.

تﺎﻳﻮﺘﺤﻤﻟا ﺔﻤﺋﺎﻗ

ﺮﻜﺷ ﺔﻤﻠﻛ اﺪﻫا ء * ﺔﻣﺪﻘﻣ ... أ -ب ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا : -تﺎﻴﺿﺮﻔﻟاو ﺔﺳارﺪﻟا لﺎﻜﺷا ... 09 -عﻮﺿﻮﳌا رﺎﻴﺘﺧا ﻊﻓاود ... 10 -ﺔﺳارﺪﻟا ﺔﻴﳘا ... ... 10 -ﺔﺳارﺪﻟا فاﺪﻫا . ... 10 -ﺔﺳارﺪﻟا ﺞﻬﻨﻣ . ... ... 11 -ﺔﺳارﺪﻟا تاودا . ... 11 -ﺔﻨﻴﻌﻟاو ﺔﺳارﺪﻟا ﻊﻤﺘﳎ .. ... ... 12 -ﺔﺳارﺪﻟا دوﺪﺣ . ... 13 ﺔﻴﺋاﺮﺟﻻا ﻢﻴﻫﺎﻔﳌاو تﺎﺤﻠﻄﺼﳌا . ... ... 14 -ﺎﺎﻃﺎﻘﺳاو ﺔﻘﺑﺎﺴﻟا ثﻮﺤﺒﻟا ﻲﻠﻋ رﺪﻟا ﺔﺳا . ... . 17 يﺮﻈﻨﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا : * لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا : مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ ﺪﻴﻬﲤ ... ... 21 لوﻷا ﺚﺤﺒﳌا : ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا مﻮﻬﻔﻣ ... ... . 22 ﱐﺎﺜﻟا ﺚﺤﺒﳌا : ﻮﻘﻣو عاﻮﻧا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا تﺎﻣ ... ... . 23 ﺚﻟﺎﺜﻟا ﺚﺤﺒﳌا : ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا ﺔﻴﳘا ... 27 -ﺔﺻﻼﺧ ... ... .. 30 * ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا : ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا : ﺪﻴﻬﲤ . ... ... 32

لوﻷا ﺚﺤﺒﳌا : ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا مﻮﻬﻔﻣ ... ... . 33 ﱐﺎﺜﻟا ﺚﺤﺒﳌا : ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا تﺎﻴﺠﻴﺗاﱰﺳا ... ... . 35 ﺚﻟﺎﺜﻟا ﺚﺤﺒﳌا : ﺷو ﻒﺋﺎﻇو مﻼﻋﻻا طوﺮ ... ... 38 -ﺔﺻﻼﺧ ... ... 40 ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا : * ﺪﻴﻬﲤ . ... 42 لوﻻا رﻮﶈا : ﱎﺎﻐﺘﺴﻣ ﺔﻳﻻﻮﻟ ﺔﻴﻨﻔﻟا ﺔﻗﺎﻄﺒﻟا . ... 43 -ﻲﻌﻴﺒﻄﻟاو ﰲاﺮﻐﳉا ﻊﻗﻮﳌا ... 43 -ﱎﺎﻐﺘﺴﻣ ﰲ ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا عاﻮﻧا ... 44 -ﺔﻴﺣﺎﻴﺴﻟا ﱂﺎﻌﳌا ﻢﻫا ... 49 ﱐﺎﺜﻟا رﻮﶈا : ﱎﺎﻐﺘﺴﲟ ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا عﺎﻄﻘﻟا ﻊﻗاو ... ... 58 ﺚﻟﺎﺜﻟا رﻮﶈا : ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا بﺪﳉا تﺎﻴﻟا ... 62 ﻊﺑاﺮﻟا رﻮﶈا : ﱎﺎﻐﺘﺴﲟ ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا ﻊﻗاو ... 65 -ﺔﺻﻼﺧ . ... 70 * ﺧ ﺔﻤﺗﺎ ... ج -د * ﻖﺣﻼﻤﻟا * ﻊﺟاﺮﻤﻟا ﺔﻤﺋﺎﻗ * ﺔﺳارﺪﻟا ﺺﺨﻠﻣ

ﻊﺟاﺮﻤﻟا ﺔﻤﺋﺎﻗ ﺔﻴﺑﺮﻌﻟا ﺔﻐﻟﺎﺑ 1 ( لﺎﲨ ﺐﻨﺷ ﻮﺑأ : بﺎﺘﻜﻟا راد، ﻊﻤﺘاو مﻼﻋﻹاو لﺎﺼﺗﻹا . 2 ( ﲑﻫز نداﺪﺣأ : ، لﺎﺼﺗﻻاو مﻼﻋﻹا مﻮﻠﻌﻟ ﻞﺧﺪﻣ ﺔﻴﻌﻣﺎﳉا تﺎﻋﻮﺒﻄﳌا ناﻮﻳد،ﺮﺋاﺰﳉا 2002 . 3 ( ﺮﻣﺎﺗ يﺮﻜﺒﻟا : ط،ﺪﻣﺎﳊا راد ،ﺔﻴﻘﻳﻮﺴﺘﻟا تﻻﺎﺼﺗﻻا 1 ،نﺎﻤﻋ، 2006 . 4 ( داﺆﻓ يﺮﻜﺒﻟا : ط،ﺔﻀﻬﻨﻟا راد،ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا 1 ةﺮﻫﺎﻘﻟا، 2002 . 5 ( ناوﺮﻣ ناوﺪﻌﻟا ﺮﻜﺴﻟا : ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا دﺎﺼﺘﻗﻻا ﻦﻣ تارﺎﺘﳐ ج 1 ندرﻷا ،ﱃوﻻاﺪا راد، 6 ( ﺲﻳرﻮﻣ سﺮﳒأ : ﰲ ﺚﺤﺒﻟا ﺞﻬﻨﻣ يوﺮﺤﺻ ﺪﻳزﻮﺑ ﺔﲨﺮﺗ،ﺔﻴﻋﺎﻤﺘﺟﻻا مﻮﻠﻌﻟا + فﺮﺷﻮﺑ لﺎﻤﻛ ﺪﻴﻌﺳ ط،ﺮﺸﻨﻠﻟ ﺔﺒﺼﻘﻟا راد،نﻮﻌﺒﺳ . 2 . 2006 . 7 ( ﺪﲪأ ﻲﻛز يوﺪﺑ : ﱐﺎﻨﺒﻠﻟا بﺎﺘﻜﻟا راد،توﲑﺑ ةﺮﻫﺎﻘﻟا،مﻼﻋﻻا تﺎﺤﻠﻄﺼﻣ ﻢﺠﻌﻣ 1985 . 8 ( ﻲﻠﺳﺮﻠﻣ ﻦﺑ ﺪﲪأ : تﺎﻋﻮﺒﻄﳌا ناﻮﻳد،ﺔﻌﺒﻃ نوﺪﺑ، لﺎﺼﺗﻻاو مﻼﻋﻻا مﻮﻠﻋ ﰲ ﻲﻤﻠﻌﻟا ﺚﺤﺒﻟا ﺞﻫﺎﻨﻣ ، ﺮﺋاﺰﳉا ،ﺔﻴﻌﻣﺎﳉا 2003 . 9 ( ردﺎﻘﻟا ﺪﺒﻋ ﻲﳕﺎﻐﺘﺴﳌا ﻰﺴﻴﻋ ﻦﺑ : ﺎﻐﺘﺴﻣ ﺔﻌﺒﻄﻟا،ﱎﺎﻐﺘﺴﻣ،ﺎﻴﻨﻓو ﺎﻴﻓﺎﻘﺛو ﺎﻴﳜرﺎﺗ رﻮﺼﻌﻟا ﱪﻋ ﺎﳘراﻮﺣو ﱎ ﺔﻳﻮﻠﻌﻟا 1 ، 1996 . 10 ( ﺪﻤﳏ ﺚﻴﻏ ﻒﻃﺎﻋ : و ﻚﻠﻔﻟا ﺦﻳرﺎﺗ ﰲ تﺎﺳارد عﺎﻤﺘﺟﻻا ﻢﻠﻋ ﰲ ﺔﻳﺮﻈﻨﻟا تﺎﻬﲡﻻا . ﺔﻈﻬﻨﻟا راد،نﺎﻨﺒﻟ ﺔﻴﺑﺮﻌﻟا 1970 . 11 ( ﺪﻤﳏ تاﺪﻴﺒﻋ : ،ﺮﺼﻣ،ﺔﻴﻌﻣﺎﳉا راﺪﻟا،ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا ﻖﻳﻮﺴﺘﻟا 2005 . 12 ( ﲑﻫز ﲔﺴﺣ ﷲا ﺪﺒﻋ : ط ،ﺮﺸﻨﻟا راد، بﺮﻐﳌا ﰲ ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا عﺎﻄﻘﻟا 1،1999 . 13 ( ﺐﻫﻮﻟا ﺪﺒﻋ ﻦﻳﺪﻟا حﻼﺻ : ،ةﺮﻫﺎﻘﻟا، ط ب،ﺮﺸﻨﻟاو ﺔﻋﺎﺒﻄﻠﻟ ﺔﻴﻣﻮﻘﻟا راد، ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا ﻂﻴﻄﺨﺘﻟا 1996 . 14 ( ءﺎﻓو ﻢﻴﻫاﺮﺑا ﻲﻛز : ﺚﻳﺪﳊا ﻲﻌﻣﺎﳉا ﺐﺘﻜﳌا، ﺔﻴﻋﺎﻤﺘﺟﻻا ﺔﻴﻤﻨﺘﻟا ﰲ ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا رود . 15 ( ﺪﲪأ ﺔﻴﺧﻮﻠﻣ يزﻮﻓ : ﺮﺼﻣ،ﻲﻌﻣﺎﳉا ﺮﻜﻔﻟا راد، ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا ﻢﻠﻋ ﱃا ﻞﺧﺪﻣ 2007 . 16 ( لاﻮﻧ ﺮﻤﻋ ﺪﻤﳏ : ﺟﻻا ﺚﺤﺒﻟا ﺞﻫﺎﻨﻣ ،ﻲﻣﻼﻋﻻاو ﻲﻋﺎﻤﺘ ،ﺔﻳﺮﺼﻣ ﻮﻠﳒﻻا ﺐﺘﻜﻣ، ةﺮﻫﺎﻘﻟا 1986 . 17 ( ﻰﻔﻄﺼﻣ ﱐﺎﻨﻜﻟا دﻮﻌﺴﻣ : قاﺮﻌﻟا،ﺮﺸﻨﻟاو ﺔﻋﺎﺒﻄﻠﻟ ﺔﻤﻜﳊا راد،تﺎﻫﺰﺘﻨﳌاو ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا ﻢﻠﻋ 1999 . 18 ( ﺪﻤﳏ بﺎﺠﺣ ﲑﻨﻣ : ط،ﻊﻳزﻮﺘﻟاو ﺮﺸﻨﻠﻟ ﺮﺠﻔﻟا راد،ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا 1. 2002. 19 ( ﺔﻟﺎﻫ ﻞﻓﻮﻧ : ﺴﳎ،ﺔﻳﺮﺼﳌا ﺔﻋارﺰﻟا ﰲ ﺔﻴﺣﺎﻴﺴﻟا ﺞﻣاﱪﻟا مﻼﻋﻻاو مﻮﻠﻌﻟا ﺔﻴﻠﻛ ﲑﺘ 1992 . 20 ( ﱎﺎﻐﺘﺴﻣ، ﺔﻳدﺎﻌﻟا ةروﺪﻟا، ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا عﺎﻄﻗ لﻮﺣ رﺎﻤﺜﺘﺳﻻاو ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا ﺔﻨﳉ ﺮﻳﺮﻘﺗ 10 يﺎﻣ 2004 . 21 ( ﰲ ةردﺎﺼﻟا ﺔﻴﺒﻌﺸﻟا ﺔﻴﻃاﺮﻘﳝﺪﻟا ﺔﻳﺮﺋاﺰﳉا ﺔﻳرﻮﻬﻤﺠﻠﻟ ﺔﻴﲰﺮﻟا ةﺪﻳﺮﳉا 07 ﻞﻳﺮﻓأ 1999 . 22 ( مﻮﻳ ﺔﻴﻣﻼﻋﻻا ﺔﻋﻮﺳﻮﳌا 12 سرﺎﻣ 2010 ﺔﻋﺎﺴﻟا ﻰﻠﻋ : 14.00 m jeune.co www.mediacom . ﺔﻴﺴﻧﺮﻔﻟا ﺔﻐﻟﺎﺑ ﻊﺟاﺮﻤﻟا

1-philip kotel bernard duboius.marketing management.publie.union d’apres 1981.

2-le petit larouse.gra&nd format.marry vviprim.S.A.males herbes.france 2006.

ﺮﻜﺷ ﺔﻤﻠﻛ

د , اد اد ق ا ن ق ا نو ا س و ل او ل فار ا ق رط ا ل و ر ! ا " و " او "# و $ اد و ار % ن & ا بر ( د ) او ة)! او ( ر % او د ةر د ا هدھ ز . ر& او م & ا ن او " $ م د& و م و " 0 $ ! د : ر% ا ةذ 2 ر د# و ر % " دو ةرو " و ظ ل م ا # ا 4 ! و , ار % م5 ار % . ل ر % نا و ةذ 6ا ق رط ا اود و ر& او م & رد اور ا ن د ا %راو م 4 ! ل ! او م) ا ةذ أ م ار $ م اد . و و د & وا ب ر8 ن ز ا ةد ا د د و $ ا ف8و ن ل ر % ط ا او ت & % . د ز نا مو # ا ا ن ن ار ث& ا مو $ ا # مو ن 0 د لو# ا ل و 8زر و ت رد ا د %ر او ق و ا و داد ا ل د نا " و & .

ءاﺪـــــﻫإ

و و ب ا ةرار د ةو و م ا , ن ا او ا يد ةر يدھا يد او !"ز م$ % , "و& اد ' $ ن"د! ا "( ر& يراو و رد 'ارد ا . -و !& ءفد ر ا-و ا وا ا ةز"ز ا د او . -% ر "! و " ر و ار ل ا ن ب يد ا م"ر$ ا يد او . -او -او و ا ا : ,-"ر - ,ظ" -د -, " ا -, -,"رو . -ء 'ا نود ' ل$ د" وا ب"ر& ن م ر(ا ن ل$ ا ر !( ن ل$ ا ذ 'أ مار$ ا -ر ة-ر$د م ا نو ا د" د ن ل$ ا . ز و و : ' او ار ن"د او ا ا ار او ار"&و ,!1 ا دار ا ل$ ا ر(و ار$ ر !( ن ل$ ا 'و ب 2او ء 2ا ن ل$ ا $ ا ر " ن ل

ف ر

ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 9 - : ارد ا إ1 و ر از ا ر و ن م ر ھ ط تاور و ار ا ار دراو ا ا "ا ط#$ ارظ$ مھ&ا ر يد او د (و ا ل*د ا رد+ نا &ا ىر*&ا

قو# و لد ا $ 80 % ا . # م ود ا نا &ا م * ا و/ ا ل*د ا ن م ا ل ط ا ع ط س ةد $ ر 3 اد ر ا ىر*&ا ت ط/ ا . ا 3 3 $ا ا ر( ا قو ا نا &ا م ا او ل ا . # د ر از ا ود ع ط 3$ ن او ةر او #+ ( ر رد ( ىر*ا ت ط ر 4 صاو* ا ا ر ىد ا ( ا نطو ا ت &و ف * 3 ا وا 7 3 ا ت ط/ ا ر ا د( م$ &و رار , نطاو ا ىد ( ا / ا "او 3 ھا ل او ةد ا هر / & ير از ا , رود ا ب يد ا وھو 4 &ا م ھ&ا ب و ( ا جو $ ا "او ك د ( ا ش $او $ يرو( ا م4 &ا و و$ ل &او د ا ل4 &ا نا

( ا بد ا ل او مھا ن ل + &او , ت ار &ا ف * ن ةد # &ا اد و + &او 4 &ا , عو"و لو( رو( ارد ا ن ق ء $ و اد3 و ا $ م4 &ا > يد ا رود ا وا ت 3 &ا وھو ر &و ( ا ع ط/ م$ . وھو ارد ا > ز ر يرو( لاؤ نھد ا ا رد > و : -ھ و م$ &و ( ا $ > و ف * م4 &ا > يد ا رود ا ؟ ر ت&ؤ ارد يA يز ر ا لاؤ ا ن عر# ةد مد/ ء $ و / د #+ ارد ا عو"و د د( ، $ ارد ت&ؤ ن و 3 ا رو ( ا ن و : $ د ( ا ت4ھؤ ا لھ 3$ ث د( م4 &ا ل و م ھا ( 3 م$ ؟ م$ &و ( ا م4 &ا او وھ ؟ 3 د/ ا ت 3 &ا مھا ھ ؟ ا ھ ارد ا ر :

4 &ا م ھ&ا د/ # 3$ا &ا ھر و ن م ر و م$ &و ( ا ت4ھؤ ا و 3$ م و . &و ( ا د37 ا ن ب > 7 وا و ( ( ا م4 &ا . د* ا ن ( و $ ا رد هد(و ( ا م4 &ا &و ( ا ت . : عو و ا ر ا اود.2

ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 10 - ا و"و او اذ ا / /( ا اود ا زار ا ن د & / ا ت ط ا ء $ لو( رو( او هر ن عو"و ا ادھ ر *ا ا $ د : : اذ اود -ا -ھ4 ( ا ع ط/ ا ر / ا م4 &ا ع ط فرط ن م

-4 &ا م ھ-4 ( ا ع ط/ ا ر / ا $ظ(& م$ &و ن / $ #+

-+*7 ا لو "ا : و"و اود -ب -ار > و $ مد و > ھA -ارظ$ ه $4 ر عو"و ا نا . -ا ( ا ع ط/ ضو3$ ا نا د &ا ضر 3$ ر# & ةرور" . + و/ ا ل*د ةدد رد + . -مو م ( ا ع ط/ 4 &ا ا . : ارد ا ھأ .3 ن و زر + * ھا ث( ل : _ ىو ◄ $ و ط 7$ ( ا م4 &ا ھا ارد ( ا ضر ارد ا عو"و م 4 3$ / رط ق ط ل4* ن م$ &و F $ ا لو+و ا ضر ارد ا عو"و م 4 3$ F $ ا لو+و ا $ > و ف4 * م4 &ا 3 د/ ا ت ھ ا ط م3 د و"و ( ا &و . _ ىو ◄ ت و ا لو+( او ع4ط&ا د يد ا $اد ا ل ا ارد ا د # ا . : ارد ا فادھا .4 > و ف * م4 &ا رود زار ا ارد ا هدھ ءارو ن ةدو و ا فادھ&ا ن ، ءاو ( ا ع ط/ ا $ ار &او > $/ &و ن ر ا وا ح ا ب م$ ، ط 7$ ا > $ زار او ( ا م4 &ا > نو نا ب زار ا $ ت و ا ف * ( ا $ او . : ارد ا .5

ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 11 - ارد ا ق( عو"و لو+( ، $ Fھ $ ر *ا ب $ ت $/ و ن ا ا / رط ا وھو ( ا F3$ ا ادھ $ ( $ د* ا د و ت 4 او 3 $و ا ل او ا ث ( ن ورد ا ةرھ ظ ا فر ا ن ث( ا //( ا ت $ او ،

ل + &او م4 &ا ثو( اد* ا ر &ا ( ا F3$ ا نا

ةر &او / ا > اداو . ) 1 ( >$ $ وا ن رو3 ن ت و > 4* ن ل+($ مظ$ ل ( ا F3$ ت4 / ا وا ث( ا تار ا ماد* ك دو ، لو( ت و ا ر و ھ . ا # ظو ث( ا ل*د نود ط ا 3 "و تار ا سرد ك د و و و و ف و . ) 2 ( $ ا $ ا ن($و 3 4* ن سرد 4 ا " F 3$و $ ارد ( ا F3 او + ا ةرھ ظ ، ةد ا مھ ا تار ا ض ء / $ ك دو ارد ا مد* ا ر ا . : ارد ا تاودا .6 ا F3$ ا ن " جرد$ ا ارد ا تاودا . $ا ن ن / ا ر د و ( ارد $/ ب $H ھ $ر *ا . / ا " يو#7 ا ن &ا ن عو$ 3$ا فر ، ء +( او ت ط ا ةادا 3 ىد ا / ا ل د $د ا 3 و ا / ا ةادA $ اد* و ن و( ا ر او ءارا ارI د ثو( ا ل ث ( و$و ا يو( م4 &ا ھ # لو( > ( ا ع ط/ ضو3$ او ( ا ت د* ا ط 7$ و $ > و ف * &و ا ىو ا ." ا ل و ا ت و ا $ ا ةدو+/ $ ا نا و : :ل ا - و ت و ا ن ن رد ر ا لو+( ا $ ل3 ث ( و ر + ت و م3 او او ن و( ا ر ا ز ر ا $ ط ا . ) 1 ( ا : ل او م ا م ا ا ھ -ب . ط -#$ % ا ت ' ا نا )د -2003 -ص 286 . ) 2 ( لا , : او -. ا ا ھ -ة ھ 0 ا #) ا %, ا # -1 ة ھ 0 ا -1986 -ص 110 . : ا / رط -

ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 12 - ل ن ود $ ب + ادھ ا / رط $ ل ا او" ر ن و( ا ض ل ا ء $ ا $ > ار هز ر ت 7 ر*او ر ثد( ض ا نا نو ت &ا ت J هر + * . : ارد ا .7 3 $ و وھ 3 ز ر او / ةدد( ا ر+ $ ا ن 3 $ ر وا ھز ر 7 ص +* ةد وا + * 3 ر+ $ و وھ وا ت ظ(4 ا ن +/ ا وا ث( ا 3 ير او ىر*&ا ر+ $ ا . ) 1 ( اد و ( ا ع ط/ ا ل ن # ا و $ ارد ث( ا ل د و ( ا ب$ رو3 ا ن ن 3 او 4 &ا . : $ ا و ھ ن و فد3 ث( ا ن ر و ء / $ . ت ا ن $ . ) 2 ( ل (ا 3 نو $ ا ن عو$ ھو (ا ر $ ا ت$ س &ا ادھ و ر+ $ ن ر+$ ء / $ا . & يد او فر ر $ ا ن " . + ث( ا $ ب( $ او ط $ (ا ر $ ا ت$ ك د $ رد ر د/ ا ادھ ن ر+ $ ء / $ ث( ا ن . ) 3 ( : $ ا ث( ر+ $ ن ر و ھ ن ث ( ( ا $ ت و ث م$ &و ( ا ر د و#ظو مھو ( ا ع ط/ ا ن / او ن # ا 3 ا ر # &او ( ا ت& وو . ب $ ا ترد د و 25 ادر . ) 1 ( س %,ا 3)ر : #$ -. ا م ا ا #$%5 -يوا 7 )ز # . ، ف ; ل < ، $ $ ن راد = # 0 ا -ط 2 -2006 -ص 298 . ) 2 ( س %,ا 3)ر : #$, >, ا م ا ا #$%5 -?>@, A. ا -ص 302 . ) 3 ( > #$ ر ا -ص 311 . : ارد ا دود .8

ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 13 - : ارد $ ز ا ر ط&ا # + ا ط ا عو"و $ر *ا و ، ناو$ ن ر ا رور ا م د و ةر د ( ا عو"و ا ر *&ا رار/ &ا م ، ن و&ا تاءار/ ا ل نا ر ن اد 3$ ا ب$ ا ز $K $ / و $ ا 7 ا ھرد+ $ ( عو"و 2013 $ ا س#$ ن ر د ا ، ن ن دد ر ا ةر # ا هدھ $ و ارد ا لو( ار ا ، م * ا ةد ا ء / $ا > م يد ا يرظ$ ا ب$ ا ا $ / $ا م ارد ا عو"و و 7 ، #$ ةد د ا $ ا ط ن اءد 2014 ، $ $# و و ط/ و ةر + تار ةد ل ا ) ت $ ( &ا ب ، ل + &ا ع ط/$ا وا ت$ر $& ( / ط ا ب$ ا ا ير# ر37 ر*اوا ن اد $ / $ا م / ا ءار ك دو ن و( ا $اد ا ; : ارد $ ا ر ط&ا رد$ 4+ ھر/ ن ا ( ا ر د اد م$ $ د م د/ . ا "ا & و ا رد / ا د ب ط* عر 7 ھر/ ن ا و 3$ $ر *ا او ( ا ت م ر 25 ، م ر ا . عر 7 ھر/ ن او و 06 ن $" ر م >$ا عو"و ط (&ا مد و ت و ا ق " اد ( ا ت ؤ ا ض ل ، ن و ت& و ا هذھ سار : ؤ ا ( ر از ا $طو ا .

ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 14 - : ار ا م ھ " او ت #ط% ا د د .9 ن $ ارد م ھ # ر+($ ، ار7 ط را ط ر ا م ھ # ق لو&ا م / ا ارد ر ا ب+ ا ر او ، 3 7 ا م ھ # ق $ ا م / ا ا م ھ # ارد ا . :م4 &ا -ا م ا ن / 7 ، ه ا 3 ةر * ا > ا بر ا لو/ ، ر * ا فر ر + $ > ر ب ط نا د . ر * ا ل/$ م4 &ا $ نو و ، >/ ط يد ا $ ا س#$ وھ م4 &ا ء ا " ةز ( ف ط ا د لو/ " : وز وھ م4 &ا ر *A س $ ا د ا ق /( او ا ت و او #(+ ا . ) 1 ( : ( ا -ب ث د( ا $ر+ رھاوظ ن ةرھ ظ 3$ فر (ار ا ا ةد از ا ( ا ن ت $ ةر ت$ ا ت& + &ا و $ ا ( ا " او ، + * ا 3 ط 3 قط $ L و مد/ و ع ا ل/$ ا ل ) . 2 ( : ( ا م4 &ا -ج ر ا ت 3 ا ن +*7 ا ر و و"و او وذ ا 4 &ا دو3 ا وھ ( ا ةرو+ ن ( ) 3 ( ( ا $+ يد ا ل د ا >$ا $ . : $ ا -د ار &او قرط او ل و ا ف * ( ا ع ط/ ا ط 7$ 3 د+/$و ل*اد ( ا ت وا د ا ىد ا $ ا م و ر7 ا دراو ا + * ق رط ن &و ا $طوو ( ا / ھو ب ر/ ا ىد ا . ) 1 ( نداد(ا ر ھز ، ر از ا ل + &او م4 &ا مو ل*د ، ا ت و ط ا ناو د ص ، 2002 . ص ص 13 -14 . ) 2 ( ن ( M د ر ھز ، بر ا ( ا ع ط/ ا ، ر7$ ا راد ط ، 1 ، 1999 ص ، 8 . ) 3 ( ير ا داؤ ، ( ا م4 &ا ، "3$ ا راد ، ةرھ / ا ، ط 1 . 2002 . ص 98 . 3 7 ا م ھ # ا :

ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 15 - :. ا -1 را ن ل/ & ةد ل ا ر ضر يA ف " ا د ت ؤ ا ر از ا وھو ن ر7 و ر37ا را ن د ز &و ) 1 ( > ر ا 3 ھا ةدد ضار A . : ر ھ ا ل + &او م4 &ا ل و -2 ن / ا دار &ا ن ر دد ا يار وا ةر ل + ا 3 ن ا ل و ا ھو ف(+ ر# و ةد ن ا ن ر7 $ او ، اذLا ، $ او ةز# ا . ) 2 ( : ( ا ع ط/ ا ت ؤ -3 ( ا ط 7$ $ او ؤ او اد ا ز ر او ت 3 او تI7$ ا 3 د+/$ . : ( ا ت د* ا -4 ن ةر 3 ب$ &او ن ( ا راوز او ح ا ر / يد ا ر &ا ءز ا ھو ا ح ن ؤ ا م 3 او ل &ا ن و ت د* ا ء ا د$ ت4 3 او (ار $ ا د ( ا تI7$ ا م3 ا ل4* وا مھر# ت و ل4* ( ا " او . ) 3 ( ) 1 ( ن ( M د ر ھز ، بر ا ( ا ع ط/ ا ، ق ر ص ، 8 . ) 2 ( ، ، م4 &ا ت ( ط+ م ، ز يود د (ا $ $ ا ب ا راد ، تور , تور 1985 ص 12 . ) 3 ( ج ( ا د + &ا ن تار * ، ناود ا ر ا اور 1 ، د ا راد يو& ، ندر&ا ، ص 30 . : ( ا و ا

ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 16 - مو/ ( ا نا ث ( ( ا ت و ا ( ا ت و/ مھا ن ( ا و ا ر * ر و ر ا ت و/ ، ن فو و ا ل4* ث4 ا ت و ا ) حاو ا ، ن ا ( ، د ا $طاو ( ط ار* او ت او تار7$ ا راد+ا م ھ&ا ق رط ن ( ا ، $ و د ا تار 3 ب & او / ا تارود ا ، ق رط ن اد و ا ھا ن $طاو ن ا ت ارد او تارود ا د/ ع ط/ ا $ و ر وط ( د يد + &ا . : رظ$ ق و ا ل و ل4* ن ت ر او ت ( ا ع 7او ق /( و($ > و $ $ا ط 7$ >$ فر لد ا . ) 1 ( ت روط ط / ا ظ$ او / $ ا ل &ا ن و ن ةر و3 اد ت د* ا وا ت $ ا . ) 2 ( ار ا : 3 و # * ا 3 ر* زو ل ا ن ة 7$ ا هد يد ا ط 7$ ا ةد ل(ار ارور &ا ك د H & طو ر * ا ز ش ھ ف #* و . : / و ا ل + &ا ن ل 3 ر ا ( $ ا ن " ل ر و د ار " ط 7$ ا ن ق $ ا 3$ا و ور ا ةر*ؤ او د/ ا ت و ا ط ىر*&ا / و ا دو3 ا $ ك 3 ا . ) 3 (

Philip kotel, bernard dubois. Marketing management. Union ud à Paris 1981 p18.

)

1

(

Le petit Larousse. Grand format. Marry vi Primeur. S. Amalesherbes. France 2006. P665

) 2 ( ) 3 ( ج ( ا د + &ا ن تار * ، ناود ا ر ا اور 1 ، د ا راد يو& ، ندر&ا ، ص 30 . : &' ا ت ارد ا .10

ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 17 - . * يراوھو د ر #$* : و&ا ارد ا ناو$ ا : ( ا F ور ا . ر ا ل $ جر* ارد 2012 7&ا ن ( ا حرط د و ا : ( ا F ور ا ل + &ا ف ظو م ف ؟ ت "ر# ا ◄ F ور ا ر رود > ل + & م / ا . > و$ ن د ر و ص * ط ز م$ ( ا ارد ا فادھا ◄ ط 7$ ا > $ زار ا ا F ور ا > نو نا ب م &ا ( ا . &و $اد ا ارد ا ز ر ا . ارد ا ھا ◄ ( ا F ور ا ># ظو و ل + &ا رود $ . $ ( د # ا ت و ا لو+( او ع4ط&ا ل A ناد ا ا لوز$ ا ةر * ا ف 7 ا . ارد ا F3$ ◄ ( ا > د ث( ا نا ث ( ( ا F3$ ا ت و ا ل ھر # و ق /( ا اد و ت جور* / د ا . .ب ط ير زد رود و ظ #( : $ ا ارد ا ناو$ ا : نارھو $ د ( ا . م4 &ا مو س$ ا ةد 37 ل $ جر* ارد ل + &او 2010 ا 7&ا ن ( ا حرط د و : د يا ا نارھو $ د مھ ى ( اد ر از ا ل ند ا ن ھر و ھ ةر ا هدھ ق و لھو ح ا ب ط/ ا ز ؟ ارد ا فادھا ◄ زار ا ا "ا نارھو $ د ( ا او ءو" ا ط و ( 4 د + &ا $ ا هرود مھ س ( ع ط/ ( ا ھا د . ارد ا ھا ◄ . # ادھو د + &ا $ ا ت ط/ ا مھا ن ن ( ا ر ا ( ا ت ر او قد $# ا K تار &ا ت& ، ا م ط ا . $ د( ا ت و/ ا مھا >$ا س ا ( ا ع ط/ ( ا م ھ&ا ا "ا او &ا $ ا لود $ د + &او / . ت& ر ا ھا ود ا 3 و ا ( ا ند ا ن نارھو ر و ( ا تار &ا . : &' ا ت ارد ا ن ةد " ا "

ﻲﺠﻬﻨﻤﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 18 - ا "ا ارد ا م ھ # د د( و ( ارد ا هدھ ن $د# ا د و ب$ ا $ ( ؤر ا $ ."وا # ا ل ( ا ا ث( ا > قرط يد ا / ط ا 3$ / رط 3 +و 3 ل+( ا ت $ . فو ن ؤر ا $ ت(" ا ث ( ب ط $ اد 3 ت$ / ا ت ارد او ا / ط ا ارد ا ء $ ا F3 $ 7 يد ا ر ا م ا ث ( ن ار $ د 3 د ا ارد ق ىر*ا ار ا $ (او $3 و ا "ا ارد او $ بو ط ا ن ءز ن ةر ذ*H$ $ ل ( ا / رط ك د و > ارد ث( ا هدھ $ ارد ء $ ا .

لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ - 21 -

د

:

لود ا ن ر د ا ا مھ ط ا ر ا ر ا ! و ل"# ن ك ذ ر ا رود ا در د و ا وا د& ا ب رار ح ا ب ط& ا ةرور* + ا & ن و ا ثر ا ر ا دد ا ب - ا ل ا ت و& ن ود ا ! ح ا ن . مو/ ا ماد# ا م د و ) ( 1643 لاو- او ر ا ل#د ةر لو0 م ، ر ا ر # ر ا ت" ر ا ر/2ا ل و " طوط ن ا " ر2 ار ا نر& ا ، رو " و و كر " ث ا نر& ا ط ھر 3و ر2 ، اد ت او او ر او ث ا ر ا 3ر او ةر 4 د د2 ا ب ا .

لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ - 22 - :

ا مو

:

لو ا ث

ا

ر2 ا نر& ا ن ا ف ا + ا ث د ا مو/ ا رو/ظ دو وروا بر3 ا ت - ا روط د اد ر ا ل 2و ، و ز - ا درط* » Mars Tourisme « ل& ا ر ا روط ارظ ا ا رھاوظ ا ن ھر 3و ير او يو- ا . / ف ر ا ن د د ا تدروا د و : 1 . ف ر " ر و2 " SCHLLARD.HV : ن يا + ق ط : ط ا ل#اد ب - ا ر 2 او ا وا ل & ق ا د ا ت ار2 ط را ط ر ةد ا وا &ط جر #و . ) 1 ( 2 . ف ر " ر ز ھ " W.HUNZIKR : رھاوظو ت " عو - ھ ا + ا لو ن ط ن -ا ص#2 ؤ ا ر ن ب ر ?اد ا ، - ا اذ/ ر رذ ط 2 ط ر م طو . 3 . ف ر " ب ھو ا د ن د ا : " : ة او ت " ا عو - ھ ر - ب 0 س و ? & و و ار 4 ن ا ر 4 ط ر ا . ) 2 ( ا ر/ظ ا نا لو& ا ن ، ير ا لد ا + ، & ا ، ا ، ر# د ن ر ا مو/ ىد ! ا يا يد او ن د د ا ل 2 وا مو/ + ا ف 2 او او ةر 4 ا اد ت - ا ، اد ا ا - ةو& ھ ا / ث ، و ف" # - ا دار ا ىد و ا ر وھ ! اذھ در نا د ا + + # / طو ت - ا ف" # و م/ و . ) 1 ( ﷲ ھز ، " ب ا ا ع ا " ، ا راد , ب ا ، ط 1 ، 1999 ، ص 8 . ) 2 ( ھا ا !ز ء و ، $ %&'ا $ % ا $ ا رود ، () * ا +, - ا .%/ ا ، ة ھ ا , ص 73 .

ا ث

ا

:

ا ت و و عاو ا

:

لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ - 23 - 1 ( – ا عاو ا : اد او ط ذ# ا ت ا نا د ، / او ا د د و / & ب-و / # ن ا ت 3ر او اود ك ذو ، # ا عاو ا ف د و ا ر ا : وا : ن ر ا ص ا دد! ! ا -در : ? وا ن ا وا د او ص#2 ر ن * . ) 1 ( ب -# $ : ن ط ر /ط ر ةد ا و - ا ر ھ ) يد ، رد ، -، ر2 ( ن دد ر 2 و 2 ا ا * ا + و ا دار ا . : % ! ار&$ ا '(و ا -% اد : & ھ ر ا نو نا تدد او مھد" ل#اد ن طاو ا ل ن ل& 100 ن ل& و م 24 . ) 2 ( ب -%(ا : &ط ل 2 او ةرو - ا لود ا + ا ر ا ر ھو ةد او . ج -ود : تار & ا وا # ا لود ا دود ر او ل & ا ھ . ) 1 ( ب - , *, ، ا م2 'ا ، 3)ز4% او 5 -6 ا راد 7, , ط 1 ، 2002 ، ص 45 ) 2 ( ي / ا دا9 ، " ا م2 'ا " ، $:; ا راد ، ة ھ ا ، ط 1 ، 2001 ، ص 45 : # $ ا ىو % ! ا -ن + ا ب ,ا : # ا ! ? و نور ن ذ ا .

لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ - 24 - ب -ةز ا ط ا : ت د# ا ن ةز ا و ا مد# ا . ج -# $ ا ا : دود ا لو#د ا تاذ 2 ا ت & ط ا ھ . ! ار : ر ا ' اود ! ا -ر ا ا : ن ! ر او ع ا د ةر ن ا ر 4 عو ا اذھ د و س ا ار 2 ا ر او ا عاو ا مد ا ن . ) 1 ( ب -ا ا : ت و ا ةر?اد و و ر ا 3ر ع 2ا + ا فد/ :? ا ىد # ر او ر * ا . ج -$+! ا ا : *ار ا ن ا فر د& ،مد& ا ذ عو ا اذھ فر ث ن ا + ا ل & ا + 2 ج" او يواد . ) 1 ( ي / ا دا9 ، ا م2 'ا ، ه !ذ > ? 3& , ، ص ص 49,47 2 ( – ا ت و :

لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ - 25 - ط ا ت ر4 ا و - ھ ، + وا د او ا اذ و ر2 ا ي0 ا + ا وا و ا تاداد د . ا -! ط ت و : ر ا / قط ا ض C / ص# ا ط ا دراو ا ل ، ر / ا ، و ا ، خ ا ، ت او ا ، ل - ا ، ثار ا ب - + ا ط ا ت ا " ن ر ن ز / - ا & ر ا & او د" او ا بذ- ا د ا ، از اد & / - . ب -ر ت و : لذ ا ر2 ا دو/- ا ف # ھ ا ط2 ا ف # . ةرو ل ا E ا ر ن ھ ار د يذ او ل ا رو ن ىر#ا ح ا بذ- + د او ! اد# او . ) 1 ( ير2 ا ل ا سار نو نا ب-ا قط ب-ا ن ر ب-ار و ، د ث مھا ن رو او ! ل هداد او -0 ! ر و ! *و ب 2 ا / -2 و / - م د و ا + -2 ا ل او ا ، ير2 ا ر ا م & و + ا : لو ا : ، ا ل - ا نو ا مھو نو ا ءاو ر ا ت 2 ا / ا ت / ا وا . ا : ب 2 ا & مھو ل ا رو/ - ا وھو ، ن و - ك ھو ! دو ير2 ا ر ا ح - + د ا ل او ا . ) 1 ( ب - , *, ، ا م2 'ا ، ا 3& ا > ص ص 30,24 ج د ت و ) ( :

لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ - 26 - ت ور2 م & ةر ھا ن ! ا و& ل ا سار د ا ت د# ا م د و # ا ر ا ، م & ا ل ا ر و د جر # او ل#اد ا ةر او و او طط# ا " ا ت" ، ز" ا ا E ا ق و ، + ا *ا ر?از ا ن د& ا ا ت" / ا ا ر او ، ! نا ب- يذ ا ن او ن ا ر و ل& ا ت" / ! رد 4 + ا ! و و ذ :? ا . ا ت و& ا مھا ن و ا بذ- / ا ل او ا ن : ٭ و و ا *وو ثو ا ءار-ا د ن ل ا ر # ا . ٭ ن ا / ا ط ا ت ر4 او ط ا م & ا + ظ ا . ٭ & او - او د ا رو/ - ا : و ا ا ق او . ٭ ت ط ا ر او ل"4 ا ل - ر يا د ا ةرور* ارذ . د يذ او ا ل - ود ا ! مو& يذ ا يو ا رود ا ك ذ + ا *I / / ز ز و ھر ا د طو و ا ح - + د ا ت و& ا مھا ن ر - تاء او تار و ت" / ن ! د& . ٭ ب - , *, ، A 6B 3& ا . ص 3 : ا ھا :ث ا ث ا

لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ - 27 - : % ل ا ھا 1. ا ( -د ا ھ ا : م ا م#*ا ت ا ا نا او ر ا س - ا ن ا او ارز ا ن ط& ا ط# ) . 1 ( د ا ا ت ر ن ر ا ر ، / ب - رد ةد? س ا تاد? ا + ا *او ا يد ا ل 42 و ا ا يد ا ط 2 ا ةد ز ل"# ن ن ا + . ب ( -- ا ھ ا : ث - & و ط را ا ط ر م ظ ا ت"#د د J نو ? ا ل - ا ? ا ا ةر ز ا ود ، ر ا / ا E ث - ا نزاو ا ل ب او- ا ض ل ا # ا - ا ن او دار ا لو#د ةد ز - ض ا /* ن - ا ت & ط ا بر & ا ل& ا . ج ( -& ا ھ ا : و ا ل ن تار * او ت & ا لد و ل& -ا ر * # ا م ا بو 2 ،

لود ا ن & ا لد ا ق& /& رط ن

) 2 ( ، ث / ر J و / ا ةد او ا ا ر ا ق رط ن ر ا تاد& او ت 4 ا ل& ةر * و & ن ا ود ا * ا ھ . ) 1 ( ب - , *, ، ا م2 'ا ، 3)ز4% او 5 -6 ا راد , 7, ، ط 1 ، 2002 ، ص ص 30,24 ) 2 ( ب - , *, ، ا م2 'ا ، 3& ا C6B ، ص 30 . د ( -ا ھ -ا :

لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ - 28 - ا تار ز او ض ا /* لود ا ل ن ر2 ل در ھ م/ د ا ث ود ا ت " ا م ھ رود / ا ا ر ا ث ا ود ا ت "# او ت ار ا ةد & د ا ت ھ - ا ىد ا ل ت ا م" ا زو ر ن از ر ت ا ا ن ك ذ ز ا لود ا ن 2 لود ا ن #J او . . 2 ا (+# : ا ( & ا ر J : ن و + ا & ا م & ، نا :* ا او اذ ا وا #2 ا & ا لو ا ل ا ت" ر م & ! د ك ذو در ا ر ا K / ، ك ھ نا :* ا ! طو در & ا ىو ا ن درط " ) 1 ( ، ا ن ىو : س او ا + ! ط داز ر & ا . ىر# ا بو 2 ك ا 3ر او -ا ح ا + ا & ا د ، ا ز ا ل ا + ا ر& ف& ر 4 ا وا ا ص#2 ا ، ةدود ! و ن " # ا ب - و -ا ق + ا ل يذ ا ق * ا ط ف # بو 2 ط ت & ا . م ا ء -را ةر2 ا ن ا ت اد ا او رھ ظ ا & ا ن ا ب ط& ا ل ل 2 / ا ، ن ر ا تو ا وھ ا ط2 نا بو 2 ا ت & ، ا ل د - ھو ) 2 ( ، ل 2 اذ ا & ا ن اذ/ و و " ، ط& " ل 2 رھ ظ ا & او ، ھ" و ا د و ھ " ل 2 . ) 1 ( $ D45, يز4 ا ، $ ا 5 E ا FD , ، +, - ا /6 ا راد ، 7, ، 2007 ، ص 22 . ) 2 ( تا *, ، ا >)4 % ا ، $ +, - ا را ا ، 7, ، 2005 ، ص ص 34,33 ب ( -& ا ر J :

لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ - 29 - ن ء & ا ل"# ن ت & ا ن ل ا ن د د- ر طا + يوط ا نا ق و ود " تار ل 2 ت ط 2 ا ن ر :? او ف * ا فر و بر - ن ك ذ ق ار و ا ةرھ ظ ا ن زو ن ت * & ةد د-، 2 ن & ا ! # ا ت & ارداو / ل اذ "& او و # ، & ا تار 4 ا ن -رد ر J ا " : ث ىر# ا ت - ا ء * ا " ا ىو + . ج ( -ل ا " : ن يذ او ا ل + وا + ا د / ا ا ك ! ا + ! ر ا ا رط ن ا ق? & او ر او ت و ا لد و ل& . ) 1 ( ر 2 او عو ذو و ا ق & + ا فد/ يذ ا ط 2 ا وھ ا ل او وا ت و ا ل & ا ق رط ن ا ل - ق عو*و وا ةر عو 2و ت - وا ص #2ا وا - وا ص#2 ن ت ھ - ا وا ءارLا وا ر ا ن رط ا ن ل ىد -رد ا س مو/ و د و + تاذ زو ر ماد# . و/ ن * ا ت و ا نو نا ن * م ل ا ن اذ و ر ا ! -و ضر4 رو/ - ا ل ن د# و *اوو لو ق ا ق & ا ل - & ا م ھ ا . ن ? ا دد ق د ةد ز ا ل - ا ا ا ح - رد& و بو 2 ا ن بر & او مھ ا ق & + / رد اذ و د ا ت 42 ا ةد زو ، ا ل? و ىد M و ر * ةرھ ظ ا ط ن "ط ا ن & ا ل بو 2 او م ا . ) 1 ( ب - , *, ، ا م2 'ا ، > ? 3& , ، ص 68 .

:

,+ ا

لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا ﺔﺣﺎﻴﺴﻟا لﻮﺣ مﺎﻋ ﻞﺧﺪﻣ - 30 - ا ةرھ ظ ا ر ، ت & ا لد ل"# ن عو ذ او جاور ا +& ، ت د ا ، ا لد ا اذ و ، ل? و ر و ا ق ا م ! اذھو ا د ا م" . / ھا ةد د ل او ن لز او ا ن ث د ا م" ا ، ! ? و ف # ) ?ر ا ، و ا ، و ا اذ و ( ل ا ھرودو ت - ا طو دار ا ت و ف" # ا ت و ا ل& .

ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا - 32 -

:

د

ا او ضو ا ل ا ن لذ ا دو ا ر طا ىو ھا م !ا ل ، ن # $ ت ھؤ ك( يذ او ا ع ط+ ا ر وھ # دو, ا فد ا نا يأ ا قو ا و ا ، ع ط ىو نو$ نا 0اد 12 دو ا هذھ نا !ا ذو قار د4 و ، 1( ب ا و ا وا و ر ا ل 6 # ( و 7 ور او ق و ا ( 2 ر8$ا ھا ء ط ا ا ع ط+ ا 1( ن 0 + ا ن وؤ ا م !ا ل 4 ن ا ، ا ط ط4 ا 1( ا د 2 ا م !ا ط , ھ ظ$ ا زور هرو ظ ط را يذ ا ر < ةر ، $و( ، د ا ، او . ز! ةء >$ وا # ( ا م !ا نا 1 ا ةر ,!ا رد مد+ 1( ء و ا بذ و (4اد ا ا ط , و ر> ا اود ءادا هرود ر مو+ ن ر 1( ك ذو ر 4 ا : لو!ا : ?0 ا و # و ل0 ر ل4اد ا ، > ر2 إو . 8 او : !ا م ( 2 1( ب ر يذ ا ن ر 8 او رار+ ا ع و # ر8ا ن ر, ( ا 7 ا ا ةد زو ا روط !ا . ط , مظ ر طا د ا 1( ةرازو ا صر B ھ ن و ا م !ا ةدد و <او ت و واو فادھاو 2 و وا ق و ل 2 ا ن # $ .

لو ا ث

ا

:

ا م

ا مو

:

ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا - 33 - اوزو ا بذ ا ر و ةد > ا !ا ثداو ا ح < ا وھ # دو + ا ر ا و ظ او 2 ط ا ةر 8!ا ل4اد ا رو ( ر < او 8ار او 4 جر 4 او ، ل ا ر 8 !او ر وط ا ب او او سر ا ت ط , ا زار او س ا ا ادر> و ( او و ا ضر2 او بط ق(2 ل$و ا ر ط!ا 0 ا ب ط+ او ا $ر ا و ه !ا 1( مھز > # ر او ةر 8!ا ز$ار 1 ا ? ن ا . ) 1 ( وا ر ا ت ا ن وذ او و<و ا !ا دو ا $ # ا 1( # د + $ د او ا ةرو ن ر ا ر G ، و وا ر ل+ و داد ا 1 ا ن ا ةرو ا وا و ق(4 فد ل0 ر ا قاو ا ىد +ط وا ود ن + ر ا ن 0 ا م ھا بذ ضرH !ا ل0 و ا ماد4 2 ر ھ و قاو !ا ك( ، ا ط , ا ر 1 ا #2 دو ر 4 وا د( ا ل4اد ن $ ءاو . ) 2 ( ا 7 ا م د+ 1( ز$ر و م ا م !ا نا ?< و ك ذ د+ و<و ط 4 ھر , و ر ھ ا (+ ط 4 و ت و ا س> + و و<و ا م + ا سرG 1 ا فد $ او ر> ( س> ا Gر ا ثاد او ر 8B ا دھ ر 4و (4اد ا . ) 1 ( او ا ، ا د ،قا ا ، او ا راد ،ت ھ$ 1999 ص ، 474 . ) 2 ( ،م' (او م ا ) * ، + ا ار$ ا , ا - ا ا ،., ھ l , 1992 . (4اد ا ا ص4 ا ت و(2 ا ل و ( وھ ا م I # ( و و ا ؤ ( ر 4 او ر ، ھ ا م J ن ز$ر ن ز ا ن$ و : 1 ( -اد ا ز ار ا :

ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا - 34 - ( طو ا ناو د $ ا ت ؤ 2 ر ز$ار ن ةر ھ ، ا م !ا ب $ ، و م +( رار+ ا ذ 4 ! رو ا ث 1( ل 2 $ او ل0 و ةز نو$ و 8 ةر $ ت ، ت و(2 ا ز$ار ا هذھ مو+ د ا 2<و$ ?0 ( ز ا ، دود او ن $ او او 2 ط ا ت $ !ا ... اذھ ر> ا رار ذ4 نا ل ?0 ا هد + يذ ا ن $ ا ن ةرو ء ط ا ل ا ن #($ . ) 1 ( 2 ( -ؤ ا ز ار ا : 8 ؤ > ز$ار ا هذھ ر ظ ء > 4 م ، ط ر! ار اذھو تارھ ظ $ ت ، ضر 2 ا ، ت و ا ، د( ا 7 ف ر2 ( . ) 1 ( ا د ، ت ھ او ا ، ﺳ "#$ ، ص 245 .

:

ا م

ا ت

ار ا

:

! ا ث

ا

7 ور ا وا !ا ط4 ا 1 و ، !ا ر 2 ا ن و 1( يو ذا !ا ار !ا ھو ، 2 ا ت 2 ا ار ا ، ت 2 ا 7 ور ار ا ، ا ةو ار او .

ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا - 35 - : ا ار ا -(1 4 ا ا ر $ !ا ث 1( ل 2 ا ھ ك ! ا ت د4 ا ل 2 ةر ا جو ا ، د ا ل4اد ا $ر ا ط , و د 1 ا فد و ، هذھ نو$ 1 و ةو+ عر و$ 1 ا <ا ( س ا 1( مو+ نا H 2 ار !ا رار !ا ر 1( ظ > ا ا تار 8 !او ت !ا 1( لو ( !ا ر ا ث ل0 و ك ذ ل 2 و 70 ا ) 1 ( ، ل0 و ا هذھ ( ل , ث ىر46 ( و ن ف( 4 : ا ( -تو" ا #$ د % ا م ا ل و : 1+ و او ث د !ا ل 4 ن ءاو ?0 ا د ا بط 4 ا ك( ھ تاو !او ... د د4 ا 2 ا ل0 و ا مھاو : ٭ ا تار< ا ، ا تاود ا ، ا تار ؤ ا ، ت !او 7 ار ا ، ا اذ!ا ، ت $ ا طر,ا ، ا ذا ا ط , مھ ل0 و ھو ت $ر, ن ا نوؤ, ن ا ھ ز$ار ر 2 ، ت! $و ر> ا ، ود ا ا ت ظ ا ء < ا ، ح ا . ) 1 ( & ' تا& ( ، ا ) ا ، ")ز او $+ ,-او راد ، $ , ط 1 ، 2000 ، ص 19 . ب ( -و ط ا ةد ا #$ د % ا م ا ل و : ،ف ا د ت ا ، ا ت رود ا ، ت ر, ا ، ت و ط ا ، ت ا ، ت + ( ا ، ب $ ا ، ا ت و(2 ا $ 1( يو رظ ( >( + رط ھداد ا م ث هروز يذ ا د( ا ن ر2 نا ?0 ا د ر . ) 1 ( ج ( -ر ا م ا ل و :

ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا - 36 - ا 7 ور ا ( و 2 ر8$!ا ر 2 ا ر 2 ا ث ل0 و ا ل , ذا ، ارGو و> ا رو ا ، د (+ او طو ا ء ز!ا ، ا ضر 2 ا ، 0و< ا !ا زر ذا ( > ا ةراد!ا ھز ا 1( فر, ث ، ا تار $ذ او ت + ( ا +ط ( ا م 2 ا ح ( رH + رط . د ( -و او ر ا م ا ل و : ق ا ىر4!ا تاود!ا ن ن ط , و ( ر8$!ا ةاد!ا ا 1( م + ا ھ ر8$!ا وھو > نو ز>( ا وا 0 ا م !ا اوداو (0 و ن ن و ، <ر !ا لو ث ث د ا ر 2 ا ط و 2,و ر ھ ،و د > ا ، 0 ا م ل0 و ا ل$ 1 ا <ا ، > او ر ا ضور2 ا ، 2, ا قر> ا ، < ر ا ت + ا د وا !ا م !ا ر 2 ث ور $ ا ل او و ل0 و ر ر ,!ا وا م !ا < ا ? ا او ر , !ا 2 او ا ب !او تاود!ا د ا ت ر !ا ةر H ر م 2 ا دار L ن$ ا ضور2 او ر $ !ا ر, و م ل !او ل او ا 4 او ) . 2 ( ) 1 ( & ' تا& ( ، ا ) ا , ا "#$ ا . ص 20 ) 2 ( 0 1ا ﺳ ا ، م ) 12 / 02 / 2010 ا 14.00 ، www.mediacom.jeern.com : % ا ت % ا ت ار ا -(2 (4اد ا ! ا ا ( ا ا ؤ ا ت د4و ةرو ن دھ م ھ!ا عو<و ا او ( ا ق د ا م د م ھ رود ن ر 4 او ، 1( د$ؤ ا ذا تاذ ( ا ر ا ت ؤ ا $ ن ق او نو 2 ا ر ا عو<و ( ا . ق و نو 2 ت د ا 1( ل 2 ر 4 ا

ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا - 37 - ىر4!ا ناد( ا تار > ا ، 2 ا ت ر ا ظ و <Iا ر> ا ت! $و 1 ا ود ا . 2 ا ت 2 ا ار او 7 ور ا ت! ن و + و طط4 نو$ نا ب ظ ا ت 2 ا مھا ن و #(0 وو م !ا ق رط ن وا ةر, رو ا س و ا -* " ا + ت 1 ا <ا ةد د ت و(2 م د+ 1 ا فد ( د+ ر 4ا ل8 ث و ةرر$ تاء + 1 او > تاود ا ت ر ا ف < $ ا ةدد ل 4 ن > ت! + ةد 1( لو ا 1 ا 0ارو ن فد ا !ا ( او ود ا ا ء د ا ، م 2 ا مھا ن و د( ا ةرو ن ك ذو م !ا ل0 و ف( 4 ر ا . ب -رو ا + ت ا م ظ ق رط ن نو$ و ور او م ا و ةدد2 ا ور ا تارھ ظ ضر 2 و تاود و تار< ء + ا م و . ٭ & ' تا& ( ، ﺳ "#$ . ص 22

ث ! ا ث

ا

:

ف ظو

طور.و

ا م

ا

:

ا م ا ف ظو ن د ( ا بذ ا لد2 ع > ر!ا د2 ا م !ا ف0 ظو مھا ، د2 و !او يد !ا 7 ا م ظ2 ? اذا ا ل ا م !ا ا ط, !ا $ ن +8 او ، و رو ا ف( 4 1( ل 2 ا ق رط ن ك ذو

ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا - 38 - م ( او ل , ا ط ط4 ا ر طا ، رو ا هذھو ا م !ا ( ز$ ر ا ھ ذا ب(ط ا 1( ز > او ا و ا 1 ا <ا ا ت د4( 7 ور ا د ا ، ل , ف0 ظو ا ن ( ر و ص 4( ن$ ھ ن : 1 ور2 او ةر و او و ا ا بذ ا ل0 و ق رط ن ن 0 ا دد ةد ز ا ت ا ىد . 2 > ر!ا ت ا ر و ق رط ن ?0 ( و ا ق > !ا وا ا ق > !ا ىو ع ىو ا ةد ا ت د4 او و(ط او ( ا ا . 3 ن + ر او دد ا ء 2 ا ب $! رود ضر 2 او ةد د قاو ا ? > م ھ!ا . 4 فد ا نو$ ا ط4 <و ر 8 او رو ا عاو ا $ ل !ا ق+ و ا ? و رو ا ? ن ق و ا د > و ا ? م ( ن رط ا $ ةد0 > ا . 5 ةر و ھاو ء + ر!او $او و 2 ا ا ةد0 ا ت ھ !ا ار 2 س او م !ا . ٭ & ' تا& ( ، ﺳ "#$ 24 ا م ا ح طور. طور, ا ض2 ر و ن د ! ح ( + رط د نا ا م !ا ل0 ر ن$ 1 طور, ا هذھ ل8 : 1 >+8 ر ھ # ! ك ذو ل0 ر ص 4 ا نو < ا ( او م ( ا قوذ ا ت 2 و #<ر م ( او م ( ا قوذ ا ة ار يرور< ا ن ن $ اذ ةر ل0 ر ن .

ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا - 39 - 2 ج ير $ ا ط , ا م !ا ن! ك ذو ور او عو او ء $ذ او د !ا ضر2 ا وذو ط ط4 ا ء $ذ م د+ او در او ن ا او ذ > ا ور و او م اء دا 1( !ا ا ىو ء + ر! . 3 ن # ق(2 و ا 7 ا ضر د 4 رور< ا طور, ا ن ھو د ا ق0 + ا ر2 ب(ط ھر Gو ا ت ر او قد > 4 ا ر 2 !ا ضر ا ت (ط ق(2 و ( ا ت ا ضر2 ك ذو م ر6 د ا 4 . 4 ! 1 و ا 7 4 ا ةدو ا ىد ضر 4 قد او !ا ةرو ا ن و او ا ن ت ر > وا ذ $ د وا ل و دو و نور0از ا ف, $ رد ا 0 د ا . د ا ةد ز ا رد+ ىر4!ا !ا ط, !او م !ا ح س + ھ ن و ن 0 ( ق ت د4 او ت! H, !ا ةد زو ، ق + 1( # رد ىد # ىد س + ك ذ 1 ا <ا ل0 و ىد M$و ر < ةرھ ظ$ ا 2 ط ن ط ا بو2, ا ن بر + او مھ > ا بو2, او م !ا ن +8 ا ل !ا .

:

" 0 ا

# (4 نا ن$ نذا $ 2 ا ةآر ا ر 2 م !ا نا وھ ل > ا اذھ ن 1 ا فد او ا ع ط+ ا ل # ن 0 + ا ل ن وذ ا ط, !او دو ا ل0 وو ا بذ ا ر ف( 4 ماد4 ةدد او ةدو, ا فادھ!ا ق + 0 ر8$!ا ور ا 7 ز ا . م يذ او اذ د ( و ق(2 ت > ق و هذ > .

ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا ﻲﺣﺎﻴﺴﻟا مﻼﻋﻻا - 40 - # بGر ل+ 4و ةر $ وؤ و رود # ( + ا م !ا ن # ( و ةد 2 ا ت ار !ا ل+ ل 4 ن ا عو<و ( ا تاذ 2 ا ت ا م ل$, # او ح ا ق + و ع ط+ ا اذ ضو ( .

ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 42 - د : نو ن ھؤ ا ا زو ر ا ن د د ر ز و م و د ز و ، ھزار ا ل ھ ت#ھؤ ا هدھو ث د او ادھ & ل'( ا . ا ت ط ا ن و م & ا ه ا يد او ل'( ا ادھ يو و ةدد رد ' ر ت ، و &ار ا ,-و ا ن ثد ، & ./ ا ثر ا ، ر ا ، ط ا ، هر 0و .

ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 43 - لو ا رو ا : م و ا ط ا 1 -ط ا ار ا و ا : ل'ا ا ةر 1 ا رد و &ار ا ,و ا ن ث د ا ل -" م " نا , ار ا ض & د ث " م " ن ط. ن ب ر " 1 " ط ن وا و 1 4 و 1 ا -و " م 0 " .ط ا & -و ر ' 1 م ا ، ض ا ر دو س 'ا نا = خو ، م 0 = ب'-. ار ا لوط ا ط ء . ا ط ط. & م و ,. ، ر0 ط ضر ط , ش 36 ° ءاو ا ط ل 1 ، ر9از ر ا ل 1 ا & ، , ر 2296 م ² او ع ( ر 104 ر ا ;ط ر ا ، لو د ر او ك 124 م ب ةدود ھو : ٭ ط و ا ض ا ر ا ل 1 ا ن . ٭ ر و نارھو و بر ا ن . ٭ و قر1 ا ن ف 1 ا . ٭ ناز 0 و بو ا ن . ا راد / ر و ا خ ، ف ف' م@ ، ن - ا م . : ٭ ر ء 1 ا & ف ف ' : ل ا ص و ط و ا ض ا ر ا خ ٭ لد ء 1 ا & ف ف ' : م ت ( ر و ةر ظ ا ن 1 ا ا ص او ا ت ( ر ا ن 1 ا م . . C ث مظ ر 0 ر ط ا طو. 250 ا 700 م ، ر ط ا ' -ر1 ا .ط ا ن ر ط ا طو. رد. ث ر ا .ط ا ن ر/ ا 500 ا 700 ا & م ةر ظ 1 ا ت ( ر ا .

ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 44 - لد ةرار ا رد 18 ° و ل ا بر 24 ° ل اد ا & ، & ب ن ا ءاو ا ن ( قط 10 ا 25 تواو و ير 1 ل# و . 2 -م ا عاو ا : د ث م و ا عاو ا دد ) 1 ( : 2 -1 ر ا ا : بو 1 ا ةر اذ ل . E ر ا نا ، ق ھو فر م او بو 1 & ةر ق ر ا @ ا -، ز ا ر ' كر ا ھ . ا د او تار او ثاد ا ت -. ھد . و ر . ر م د يد ا او & ./ ا /ار و ھر /F 0و ت . ن . ل 1 ة ر ا ثاد G ء ا ر9از ا ، م0رو ف يد ا ضو ا ك ثاد ا ، ' ا ت و. ا ن ر / ظ( م . مد. ا د ن ا /راو ، ل . ا ا ء ا فر و . ر ر /ا H&د ' ل راو ل ا م و ر9از ا نا و تر/د ا . ت در ا ھدو و ضر( ن ز ا ن مو . ل#ط ، ىد 1 لاز و ء ر & ن ز ا ،ل جر م0#1و ; ر@ ، كر ا جر ، ر ا د ا ، تار ا فو او ... E ا . : ٭ ل جر : ،م .ط ن ت ر - ا , ر م ا ادھ ر نر. ا ا دو H F E ن ط ار ا ود م ا يد# ر1 يد ا ، ن (1 ن ف و ن ط ا فرط ن د 1 1073 م . ) 1 ( ا ع ل ر او ا ، د ا ةرو ا ، 10 ي ! 2004 ، ص 4 .

ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 45 - ٭ م!"#و ي ا % ر& : ا م0#1و ي م ا ادھ ب H &و د و تاو س م & ش ىد 1737

د E ر & تر/ا ا ت ' 1 ا ن ر / ا بر- ر ط ا & ن&د م م . د ة#' د .ط ا ن فرط ن ر( ا ل# ا ل - ; ر@ ا ادھ ل ا دو (1 ا لو ر( ا لو'و ا . ٭ ر ' ا د ا : ن ب. ا د ن ن ن ا ر ا ن ط ا ن ر F 740 ه ) 1322 م ( ، H و'و كار ا فرط ن ھء د ا . ٭ ءار # ا راد : ر ا د ي ا ن ر F ر ا م ا ادھ س F 1732 د ا ب م ر ا ، د ي ا -K ار. نو د 1 ر ا ، ار. نارھو د ا ن ذ ا نا د و نو د د ا ءار 1 هذ ا م ةرادK ءار 1 ا ء . و ر H & . ٭ كر ا جر : ر( ا ل# ا ل# ر1 سد ا نر. ا ل9اوا كار ا هد 1 ، جر م ا H ق طا قر1 ا ، ا ر9 د ا ن ز ر ' كاذ ا ل او ل ا ل#. ا د و ر ك ذ د H ت ر ا ا ت#9 ا ض , ، طو ( ' م ا ر و . ٭ از ' ء :

ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 46 - . ( ا ةر ( ا ا هرو ظ E ر دو دا .ط ا H &ر ء مد-ا وھ ، ف (@ ,. د ف 1 داو 8 م ن م ، و . ( ا H -ا ر ا # ن ، ك ذ د H ا H ن ا ر لد مو ا ا هر /ا لاز و ن ور ا ، تو . ن ةر ھو ر & ناوا ظ1و نو ز ةر' و ر ةد ا . و ضر ا ت . ) 1 ( ٭ + ا ز'ر ا : ب &ور ا .ط ا & " 1 ا " ا Lط 1 ن ر-ر ، ير ا لد .ط ت ، ك ا رو' ل او تد و ا د. ا ,ط. ا ك د لد و " طر0و " ادھ ,. و م-ر طو ا ق رط ا ت ا ز ر ا " 11 " ن ر-و م و ن ط ار ا 1 فر ادھو ن @ ر ك ا د . ) 2 ( ٭ ىر رو : ,. د 3 ر/ و E ر ا ل - ةر & & ن ا ىر د ن م H ( ن ع &د لو ا ن ا ا تاودا ، ت او ا ض م ظ ر/ @ر. ا ، ت او ا ن ر / ت1 ظ ةر د و ت .ط ا نا . ٭ " ر' ا '- ا د ا ح : / مد-ا ر ، نر. ا ا ھء E ر دو 19 م ، ق ( ا دو ا يو ت , ار ا ة 1 ، ن ا ت و ل#. ا د و . ) 1 ( د . # $ % ا & ' () رد ا *' ، +و ,- .و / ر ر 0 ا *' ھزا او 3$ % ! ، 3$ % ! ، و4 ا * ا ، ا & و ا * 1996 ، ص 28 . ) 2 ( د . # $ % ا & ' () رد ا *' ، +و ,- .و / ر ر 0 ا *' ھزا او 3$ % ! ، 3$ % ! ، و4 ا * ا ، & و ا * ا 1996 ، ص 29 . ٭ د + ا راد : / ا ةر ( ا ا م ا ادھ E ر دو ، م يد ا د - (ط' ي ا فرط ن ا H ا ة &و د م د 1743 م م .ط ا ماو ا .

ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 47 - ن تدد م ا ادھ ء ةر & 1742 و 1743 ةر & ل# ن ر( ا ةد . ا د م ل# ا ، ت#9 ا ض ن ل ا ل#. ا د ا . ٭ نار!ز : ن ' ا عرد ا ت ا د ا م ا ' ا ش ا مز ا و ر & ، ك ھا ظ م # ةد د ا تد 1و ع 1ا ز ر نار0ز ت ا د9 . ا ھد - ا ر ا " ت دو ا يد ت و ا " مو 26 توا 1557 مز او م زھ ر1 & . ٭ م!"#و ي ا ء ا % ر& : و م ا اذھ م0#1و ي ا ء ا ر@ا H ر ا / ا ن بر. د ا ، ن ت#9 ا ىد ا ل - ن ل ا . ٭ دو ا د : ن ا هء دو ير/ ا م ا ادھ 1848 و 1857 ا فرط ن م صاو ا د ا ل - ن ير ل ل ن او ا دو ا . 2 -2 ا +- ا : ) 1 (

E ر ا & رود ا . و ر/ &و دا د . ر&و م و ، نا ن ھ و'F ر ا G &و ر ة ا ل 1 ت ا ظ ا ت ' 1 ا ن نو رؤ م و م ا ، ء دا ، ءار 1 ، نو . و ، نو ر ، 1ا نو 1 نو & اور يود ا ء ا ا د او يزو او 1 ا ء ا ن . و ا عو و . و ا يداو ا ا & @ا ا رز او ، تز ا & ./ ا ا ل & 9ادو دھ ا ف & ./ ق&ار ةد ، ت ' او فر ا رادو & ./ ا راد . ) 1 ( ا ر او ، د ا ةرو ا ، 2004 ، ص 13 . 2 -3 د 0+ ا ت 2 3 او فر ا : نور / م فر ا ب 'ا نا د . ا فر ا ر ا ن د د ا ل د د و د ن ا /ورو ا ، ب1 ا ش. ل 1G د ا .

ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 48 - ٭ ار ا : ' د ا ت ' ا ل ا ن ھو ( ' ن ل ا جور ا نو ( ا ن @ . ٭ ط ا : ، د ا ر ا ر ا ' ا ن , م ق ر ن& ص & ھر 0و ( او زارط او ظو ا H'9 ' ا ماد ا & @K ' ا ا ل و د . ا تارھو او @( ا ط. ا ت و ' ةر ظ ا .ط ةرو 1 ا . 2 -4 د ا ا : ر دو( و ىر ھا اوز ة دو & ./و ر رود ن 1 ا ط و ا & H ا وا H ار ن ،

ل ا هد ر' & و م# ا تظ& د. &

ف او ، قرط ا ل ر م - دا د ا و م او ر ا رود اوز ا 1 ن 9 ظ& او ن د ا ل رو ء .( ا ن ر دد جر & ر ا او نار. ا . 2 -5 5 # ا ا : ا ضار ا ن ج# ا . ض ر ا مو. ث ا ا عاو ا ن و د ا ا ب 1 او د ا ه 0و ' خ ز ا قط ا و ا تاد ر ا ه و د ا ت او ط ا ، & ت ا و ل/ : ' و ا ن ( ا يد م د ا ت ا ، د 1 يد ا 1979 H و م 'او H ا - ا ل ھو ; يد م در ; ، تار د ر , يد 1 ن , و . 2 -6 ر ا ا : 6طاو# ا : وط C ل او رظ ا 9ار ر او ك م و 104 م ، دا ل/ ط ا ىر او 9 ةد Lطاو1 ل ا لوط , ر :

ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 49 - ٭ د Lط 1 ج . ن @ ر ك ا د ن Lط 1 . ر ا Lط 1 . ةر ' ا Lط 1 . 1 ا Lط 1 . د Lط 1 . ر& Lط 1 . 1 1 Lط 1 . ت# ' Lط 1 . Lط 1 رو . ور Lط 1 ) بود ا يد .( ف 1 ا Lط 1 . طو ا ت ف ن ح ا ن ن # ا ب ا ا ت 0 ر. د و ن . 2 -7 & ر ا ا : وا ( ا ب ا & ر 1 ا د'. نو د-و @ ر ا ن دد عو ر ادھ 1 وا كر 1 ا . ر- ا م ا : ) 1 ( م ر ا ر ا م ا م ا ن ' ا د ا 01 E ر ا ل - م " بود ا يد " م ور ر ا ل - ر' ا E ن لو ا ير ا 30 و 20000 د# ا ل - 02 (ط' داو م يد ر' ا E ر ا ل - لو ا ير ا 03 ( ا سار م Cap ivi ةدواود راود ر@ يد /#/ ا رود ا E ر ا ل - ن ط و ا 30 ا 4000 ق . م 04 E ر ا ل - م " ط ا و " م ور ةر E ر ا ل - ن ط و 25 ا 40000 05 1و يدو ا 1 م ةر. ر. ا ط ن ر' ا E ر ا ل - ن ر ا ير ا 4000 ا 3000 ق . م

ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا - 50 - 06 نو ز ةر 1 ف م نو -ز ل او@ ط. 343.50 348.200 م-ر طو ا ق رط ا 11 ير ا ر' ا ل - ن ر ا 4000 ا 3000 ق . م 07 ةز ن ر ط يد س د د. ا ةر ( ا ) . ( ا ور او ( 08 ير سار La pointe ) س و ( ن @ ر ك ا د ن Lط 1 ن ور ا د 09 ج ل#طا ر /ا ج ا د ن ور ا م 10 ( ا سار Cap ivi 1 ج Lط ن ور ا م 11 و ا رو ن . ر /ا رو' ا ور ا ةر ( ا 12 ر /ا ) ل#طا ( ةر ا م 0و د وا Lط 1 1 1 ن ور ا م 13 ل جر م ط ا نور. ا ط و ا ر' ا ط و ا 1082 14 ر ا , ا م ط ا و ا رو' ا ط 1340 م 15 د. ا ر ا باو ا ) د. ا م ( -ير ا ب ا ب رھ – نارھو ب – ر ب برد او ط ا – ه ا يز ر ا د ر ا – اد و ر ط ا ت د ط و ا د ا ) نور. ا ط و ا ( / ا د او