التدابير الوقائية ضد تبييض الاموال في البنوك الجزائرية

(1)

ا ا ك ا لا ا

ا ا ا

أ ءا ا يداود  د ن ج  : ا د ا ر آو ت ا لا ا ة نإ ا ز إ يد و ، ك او ا ت ا و ا ه تاءا و ا و م ي ا ا ، ا م ا إ ارد ف و ،لا ا طر ا ا ك ا د ا أو رد ض ، ا ا لا ا ء ا ا و ، ا و ا ا ه ا ا ت ا ا أ د ا : ا ت ا ا ا ك ا ، ا ا ا ،لا ا Abstract:

The phenomenon Money Laundering has negative reflections and effects On the economy in general And financial institutions and banks in particular, Which leads to destabilize the confidence of investors in the banking system, Which is necessary, Which requires the development of measures to prevent this economic crime To protect banks from the consequences of involvement in money laundering, Our study aims to highlight the crime of money laundering in Algeria, by presenting its sources and banking and non-banking methods, As well as the most important preventive banking obligations against this economic crime.

Keywords: money laundering, preventive measures, Algerian banks. ً د ُ ،لا ا ت ا لود را و ا ا نإ

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 هار د – ج وأ آ - ة ا  ذ أ – أ - ج وأ آ - ة ا

(2)

ا را ،لا ا و ا ت ا ا ،ة ا ه و ا ا م ر ا ب ى ا ا ك او ، أو رد ع د د ا ا ه ا ا ذ ا ،ةر ا لا ا ك ا ى : ا ا ا ا ة ت ا ا ك ا ف ؟لا ا -: ا رو ا -رد ؛ ا ا لا ا -؛ ا ا لا ا أ لا ا ي ا ا ا م ا ا ا ا -ا -ا ل-ا -ا رد :لو ا ر ا ه أو ،ما ا ل أ ة ا و ا ا ا : ا ا ت ا 1 -:تار ا ا ر ا ًا ا ا ا ا ا نأ ،ر ً ء و ، او ً و ً 90 % تاز ا لودو ا ، وروأ ى أ نا ك ، و ا ق ا 1 ة ا ة ا تار ا تاز ا ر و 2011 إ 2015 : 2011 2012 2013 2014 2015 ا ار 53323 093 157382 643 211512 773 181942 901 126685 774 غ ا 10901 023 174821 7 3790 487 1245 626 88287 395 غ و ا 2496 65 6073 659 868 299 339 11 2573 754 :ر ا ، د و تار ا ا نا ا ةز ا ت ا ا ا ، ا ا ا تا او تار ا ا ا كر ا) ث ا : ا ح ،(كر او ا ا او : 13/08/2017. , consulté le https://onlcdt.mjustice.dz/onlcdt_ar/?p=donnees

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ، فوؤ ا ا ا لا ا م ا ،م او ا م ا ، ،يراد او ا ا :ع ، ا ةد ت ة ، و ا ت او ا ا ر : ا ا ، ا ت 3 ، 2012 / 2013 ص ، 110

(3)

ا ت ا و از تار ا ةر نأ ةز ا ف و ا د ا ر ي ا ا د ا ًا 2 -:ب ر ا ت ا ة ا ا ا ب ر ا را ا ب أ و ء او ا ً أ ة ا ر ا ت ا لا أ ، ا ا ت 1 و لا ا ت إ و ة ا ة ا ل ا ب ر ا 2010 إ 2015 : :ر ا ق ا ا ا ، ا ل و و ا ا ا ا ا ا ا ا ر ، 27 أ 2016 ص ، 18 -19 ا نأ إ ،ة فو لو ا ا ا د نإ ) ةرو ا لو ا ي ا ا را ا م ، ،( ، ا دو ا أ د نأ ي او 3 -: ا ا د ا ا ا أ ،دو ا ا او ا دو ا ًا ، ا ا 2 ا ا و لو ا ا 2015 د ا ب 800 ا دو ا ، 500 ب ا أو ا دو ا أ أ 100 ة ت أ ا ه ع و د ا نأ ً ا ، ا ا ا دا ا ، ا ،د ا : 70 % ا ا ع 3

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ه أ ا ص ، 120 2 ، ا د ي ا ا ا ز ا لا ا ر ا م او د ا م ا ، ا ا ،هار د و أ ، د ا م ا ، ا م و 3 ، 2014 / 2015 ص ، 107 3 ، ا ا ا ا ل ا ما ا نا ا كر ا تا و ط " لو ا

تا ا ب ر ا و لا ا 2010 0 2011 7 2012 4 2013 3 2014 4 2015 0

(4)

4 :ت ا و ة ًاد أ ا ا ا و ة ت أ و ا أ د و ا د ا ًا و ،ة ا تا ا أ 1 نور ا رو ا نأ ا ا ا ت أ أ او ا و إ ن و ا ا ة 2 167 لو ا ا و 2015 ت أ ، 27588 ق ت ا ،ةرو ا ا رو 25 ،جد ن 11 لد رو 550 و ،وروأ 08 اروأ ق لد (ر و ا) ا ا 800 و ر ود 32 ا رو ق ا 10 ر د ف آ 3 5 : ا ب ا ، ا ا رد ء إ ل و رأ ر إ ف ، ت ت ا ب أ ل و ، ا ا أ ، ا ةراز ا ا ا ا و ة ا ة ا ا ا ا ب ا نأ إ ت ا 1990 - 2011 دو 600 ي ا ب ا ر ُ و ،ي ا ر د ر ،ً ر ود ر ا 4 ا ا ا ا ا ا و إ درا ، ا ب ا إ ، ا ، ا ا : ة 6 -: ا ة ا دازو ، ا ا ا ة ا ة ا ، أ ة ا ه ل ا ا د او او ا ت ا ا لو ا 5 و 173 2015 إ ،

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

2015 " : و ا ا ح ، ndex.php?L=ar#undefined http://www.mdn.dz/site_cgn/i ، :ع ا ر 22 / 07 / 2017 1 ،ف ، ا ت ا ت آو لا ا ة – ر ارد ب ا، ، ا ا ا ا ا ت ا لا ا : ا ا ، – ا ا او ت : ، ا ا ،ة ا ، د ، 04 -05 سر 2013 ص ، 10 2 ، ا ا ا نو ا ا او ا ا ءا 163 ا ت ا و : ا ح ، http://www.algeriepolice.dz/, consulté le : 10/05/2017. 3 ، ا ا ا ةرو قاروأ و ة ت ا ح ، : ا http://www.algeriepolice.dz/?, consulté le : 25/07/2017. 4 ، ا د ه ذ ص ، 104 5 ،نا ر و ا ، أ ا ا ا ة ا ا ا ت ، 1 د ا ، 29 ، ، ا ء ا ص 64 -65

(5)

359 إ ت أ ًا ة ا ه و تار أ ا ر ، و او ا را او ، ر او أ ا ت ر ا إ ،ب ر ا ، او ح ا ر او تا ا و ،ضا او و ا 1 7 :د ا ا او ً د ا ا ةد ز ب أ ا إ ة ا تا ا ،ً ة او س ا و د ا م ا ت ا ا ف ا ا ا ا ا ت آ ، ا ا ر ا 2 ل ا ا ا و : ذ ا لو او ،ى أ إ د ا ر ع ا

Source : https://www.transparency.org/, consulté le : 29/07/2017.

أ ا ى نأ لو ا 5 / 10 ة ا ة ا ل 2012 - 2016 د ا د از ة او د ا ة نأ ل و ة ا تاءا ا ي ا ا 8 -: و ا ا ا ص أ لو ا را ا ا ، ا ا 417 لو ا ا ا 2015 ، و ا و ا ،ل او ا ، ا ل ا ، ا ، ا ، ت وأ ر زا ا ، و ت ، و ا 3 ل و 8 و ا أ 2016 567

_{ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ}

1 ه أ ا ص ، 65 2 ، ا ا ا يراد ا د ا ا ت ا : ،م هار د و أ ، ، ا ا ،ة ،م ن 2012 / 2013 ص ، 46 3 ، زو ،زو ش : ا ا و ا ا إ د ق آ ، د ا ، ا ا ، ا ،ر ن ز ،م ا 01 ، 2016 ص ، 330 -331 ا / ا ى 10 ً ا 2012 3 4 105 2013 3 6 94 2014 3 6 100 2015 3 6 88 2016 3 4 108

(6)

و ا ا ا ى أ عا أ و ، طر ا إ 2015 ا ا ، ا ف او ا ا ا ا ءا ا ا ، ا ةر ا 1 - ا ا لا ا أ : ا ر ا ، ا ا لا ا أ أ : 1 - ا : ا ر ل ا ن ا ص ا إ رادإ ، : 2 - :تار ا ة ا و ءا ، ر ا وأ ت و ءا وأ و ار ا ، ا ر ا - : ر ا ر ا ة ا : ر ا ا م ا و ء إ إ ، او ا ا ا ا ، و ا دا او ا ت 2 - :ة ا ا ً ا ه ، او ةر ا : ذو -:( ا ت ا) ً و ً ا لو ا لا ا و ا ، ر ا ةر ا ت ما ا ب ا ا ت ا ء إ ب ا ا و ا ت او ا ا ا ل ا ت إ ء ا إ ، ا جر و اد ا و : ر ا ر ا ا ا ة او ا أ ما ا : ر ا ر ا ُ ANSEJ ، ANDI ضو ل ذو ، لا ا ا :ير ا ا ءا ءا ت ر ء ا او ت ،دا ا ذإ در ت ة ا ه ل و ، ا أ ك إ ا ا 3

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ، ا ا ا و ا ا ا 567 ا ا : ا ح ، /www.algeriepolice.dz/? http:/ : 10/08/2017. , consulté le 2 ، ا د ه ذ ص ، 111 3 ، ا ، أ ش لا ا فر ا رود – ا ا : ا ا ، ا ا ا ت ا لا ا – او ا ا ت - ، ا ا ،ة ا ، د ، : 04 -05 سر 2013

(7)

:يزا ا ف ا ق ا ا ا و ءا ت ق ، ا ت ا و ىأ ءاد ا 1 إ ءا ا تا و ا 9 ً ق ا ه وا ر ود تار 2 : ا ا و ل ا ر ا د ا ا ل ا نإ إ ً ،ى ا ا و ب او لا ا ا 3 ا نأ ذإ 80 % ً ا ر ا ت ا -: ا ا ك أ و ا ا لا ا وأ و و ء ا او ير ا او ا : ا لا ا و او ا -ا د ا :ي ت ا ه ما ا ا ا ا و ا ا و ذو ، ا ا لا ا او دا ا ت 4 -:جر ا ا ت ا ي ا ا ا م ا لا ا ت او د ا ، ا و ا ،جر ا ا ت ا ت أ و ، ا ا ا ت ا ا او ا ا ،ي ا ا ا م ا ا جر ا او ير ا 5 ء ا ا 3 إ 5 ود أ ،ر ء ا او ير ا ا 1323 ر 6 ر ا ا ا ك ا لا ا ا أ : ا ل ا أ ، ا ا تاذ ا ا ك ا لا ا ت ا م ا ر و

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ، ا ا لا ا ة ت آو د م او د ا م ا ، ، ا ةد ت ة ، ا م : ، ا م و ر ا د : ا ا ، و 3 ، 2009 / 2010 ، ص 131 2 ،ل ة : ا ا 9 ت ءاد ا ق ا ر ود تار ، ا ا ، 12 2016 ح ، : ا onomy/2016/11/12/ https://www.alaraby.co.uk/ec : 25/07/2017. , consulté le 3 ، فوؤ ا ه ذ ص ، 125 4 ، ا د ه ذ ص ، 112 -113 5 ، ه ذ ص ، 130 6 ،ك ةر ا أو ا ع ا ا – ةر إ ا ا -ا ، ا ، ا م رد ا 30 د ا ، 39 ص ، 425

(8)

1 -: ا ا ك ا لا ا أ : ا ب أ إ دا ا ل ا ب أ و ،ه ي ا ا غ إ ا ا ك ا ي ا ا أ ا وأ وأ ك ا ى ا ه عا دا أ ة وأ د م ت ء ت وأ :( ا وأ يد ا) ا ا ا ا ب أ م ب ا ا و ، ع ا ة ا ت ا ا ل ا ا ك ا ذ ا ت ا غ إ م : آ إ ا ب أ ب أ و اد ا إ ج إ ا لا ا ، ا ا ك ا ً ا أ آ 1 2 : ا ا ك ا لا ا ا ا ا ن ا م أ 05 / 01 ب ر ا و لا ا ا و م او 12 / 03 ا ا ا ا ا رد ا : ا ا ز إ او ،ك ا -: ا ا ا ا م و ا ت او ك ا ا ا ، و ت ا ط م ا ا ةرو ، ض ا ا مؤ ا ب و إ 2 ر و ى ه ا ا ا ا ا م ت و ت : ا ط ا ،ك ا ا ، ا ا تاءا او ت ا ا م أ ،ت ا و ا او ا أ ، او ا س او ت ا م ، ا 3 -:(ء ا) ا ا ك ا أ ا ا ً ا ءا ا وأ و ء ت م ير ا ا وأ ا س ن ا ت ا ، ا ا ا ا تا ا ف او ،

_{ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ}

ا 1 ،ر ج ر ،ر ش أو ي ا ا او ا ع ا او يراد ا د ا ي ،ي ا ا ا م ا ح إ : و ا ا ، ، ا ا ، رو ، ح 11 / 12 سر 2008 ص ، 13 2 ،م أ كر و ا ا ك ا ل أ ي ا ا ر آ – ارد ا ا ةد ت ة ، ا : ، ا م و د ا م ا ، ، ، ا ا ، و د :ع 2004 / 2005 ص ، 159 3 ر م ا 02 -03 ، خر ا 14 2002 ا ت او ك ا ا ا ا ا ،

(9)

، ا ا ن ا 1 ا أ ا ا و و ر ي ا ا ف ا ً أ نأ ا ا ت ا و ى و ى ا ا ت او ك ا ا 2 :تا او ت ا تا ظ ا ًا ا و ا و لا ا ر ا ت 3 ا ظ ا ا ت او فر ا ت ا ا و و و ء ا ة ء ا ف ءا إ ا 5 ا تا 4 : ا ع ا ا ا ا ت ً ف ، او ر ا ر ا ا ك ا ا ا ا ا ت ا ، ك 5 نأ ا ت او ك ا ا ا م أ اد ا ا ا و و ةد ،لا ا ا تارو ا ه ن مء نأ ت ا 6 -:را ا أ أ نأ ا ت او ك ا يد ا ا ا تاذ ت ا ف ت ا إ إ ر إ إ ا ت ا نأ و ا وأ م ا ا : ا ر إ ا غ إ ا ت او ك و وأ أ لا ا م ا ،ب ر ا وأ لا ا أ 7 ر ا ا م ا و

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ،ن م ا ا ا و لا ا : ، ا م او ق ا ، ا ، ا ا ، ، د ، ن : ،هار د و أ ،ق 2015 / 2016 ص ، 183 2 ، ح ي ا ا ا لا ا ت آ ، 2015 ص ، 247 ح ، : ا file:///C:/Users/ser/Downloads/861bb2da94df1009bad6d1c94dd9e26d%20(1).pdf , consulté le : 26/07/2017 3 ، ح ه ذ ص ، 247 4 ، ا د ه ذ ص ، 233 5 ،ن م ا ه ذ ص ، 188 6 ر م 12 -03 ، ه ذ ص ، 27 7 ، ،ةر ، ر ك ا ا تاءا ا رودو لا ا أ ر (ي ا ا ا ز ا ك ا تاءا ةر ا ) ة ا ا د ا ،م ق آ ، 01 ،

(10)

ز إ وأ ت ا ر و د و د 1 نإ ك ا ا ا ت ا ، 2 تار ا ع ر و : ك ا ا 2015 2016 تار ا د 1290 1240

Source : Mnistére des Finances, Dispositif National (CTRF), janvier 2017. : ر ا ا ك ا ا ا ر ا ت او ي ا ا ر ا و ا 3 ك ا نأ ا ا و ا و ت ر و ت ا ت او ا إ ا او او و ن ا ا ا ر ، ا نا ا ا او ت ا ل ى 4 و ، ا ع ا ت لو ا ا ي ا ا أ ا ك ا نأ ا ا و ءادأ او ، ا م أ إ ا ت ا ا و رادإ تارا و ي ا ا أ 5 ا ا ا ا ت ت إ و : ب ر ا و لا ا ا ا ا ا ت ا د ة ا ا ع ا م ا د ص أ /م أ 2013 1 2 22 44 2014 6 12 132 1584 2015 4 8 88 704 ر ا ، ا ل و و ا ق ا ا ا : لد ا ا ) ( ا ا ا ،ب ر ا و لا ا ، 2016 ص ، 36 -37

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ن ز ، ا ا ، ا ،ر 2016 ص ، 19 1 ، د ر لا ا ،هار د و أ ، ا م ا : ، ا م او ق ا ، ، ا ا ، ، ج ا ، ن : 2007 / 2008 ص ، 116 2 ، ح ه ذ ص ، 252 3 أ ا ه ص ، 250 4 ، ه ذ ص ، 20 5 ،م أ كر ه ذ ص ، 17 -18

(11)

: ا ا فر ا نأ ، ا ت او ك ا و و ، ا ا ل ت ا ا ت ا ا ا ت نأ 1 : ك ا ف ة ا لا ا ا تاءا ا نإ ل ر ا ا ،تا او ت ا ، ا ا : ،ك ا ا ا ا ا ،ك ا ر ا ا ا ا فر ا ،را ا أ ، ر ا ، ا ع ا . : ا -ا : أو ، -ا -ا ل-ا ا رد د ا ر ة ا ، ا ب ا ،ت ا و ، ا ،ب ر ا ،تار ا ، ا ؛ و ا ا او ،( ،س ا ،ة ا) د ا ب أ : ا ا ك ا لا ا أ أ يد ا ًاءا ا ا ا ا ب أ ، ا ا ب أو ا وأ ؛ آ إ يد ا ا ا ع ا ا ا ك ا ن وأ او ،لا ا طر ا 05 / 01 ا ر م او ، و ب ر ا و لا ا 12 / 03 رد ا ا ا - :ت ا -؛ً ر ً ا ا ا ا ا ك ا ةرو ،لا ا ت ل ر ا ا ة او ا ت ا ف ا ك ا ؛لا ا ا -ا -ا ا و ء ا ت او ؛ير ا ت ا تار ا ما ا ء ا ا ا ذ ا لا ا

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ، ه ذ ص ، 26

(12)

-:رد او ا ا ، د و تار ا ا نا ا ت ا ا ا ةز ا ، ا ا ا تا او تار ا ا : ا ح ،(كر او ا ا او ا كر ا) ث ا nnees https://onlcdt.mjustice.dz/onlcdt_ar/?p=do : , consulté le 13/08/2017. ، ا ا ما ا نا ا كر ا تا و ط " لو ا ا ا ل ا 2015 " : و ا ا ح ، dn.dz/site_cgn/index.php?L=ar#undefined http://www.m ، :ع ا ر 22 / 07 / 2017 ، ا ا ا ا او ا ا ءا نو ا 163 ا ت ا و : ا ح ، http://www.algeriepolice.dz/? : 10/05/2017. , consulté le ، ا ا ا و ة ت ا ةرو قاروأ : ا ح ، http://www.algeriepolice.dz/? : 25/07/2017 , consulté le ، ا ا ا و ا ا ا 567 ا ا : ا ح ، ce.dz/? http://www.algeriepoli : 10/08/2017. , consulté le ر م ا 02 -03 ، خر ا 14 2002 ك ا ا ا ا ا ، ا ت او ، ا ا لا ا ة ت آو د ، ، ا م و ر ا م او د ا م ا ة ، ا م : ا ا ، و د : ، ا ةد ت 3 ، 2009 / 2010 ،ف ، ت آو لا ا ة ا ت ا – ب ا، ، ا ا ر ارد : ا ا ، ا ا ا ت ا لا ا – ت او ا ا ، د ، : ، ا ا ،ة ا 04 -05 سر 2013 ، ا ا ا يراد ا د ا ا ت ا و أ ، ا ،ة ،م ن : ،م هار د ، ا 2012 / 2013 ،ل ة : ا ا 9 ت ءاد ا ق ا ر ود تار ا ، ، ا 12 2016 : ا ح ، https://www.alaraby.co.uk/economy/2016/11/12/ : , consulté le 25/07/2017

(13)

، فوؤ ا ا ا لا ا م ا ، ت ة ، و ا ت او ا م ا ،م او ا ، ا ت ا ر : ،يراد او ا ا :ع ، ا ةد ا ا 3 ، 2012 / 2013 ،ن م ا ا ا و لا ا ، ، ن : ،هار د و أ ،ق ا : ، ا م او ق ا ، ا ا ، ، د 2015 / 2016 ، ا ، أ ش ا فر ا رود لا – ا ا ا ا ا ت ا لا ا : ا ا ، – ا ا ت او : ، ا ا ،ة ا ، د ، 04 -05 سر 2013 -ا ،ك ةر أو ا ع ا ا – ةر إ ا ا ، ا ، ا م رد ا ا 30 د ا ، 39 ، لا ا ا ،ن : ،هار د و أ ، ا ا ، ود ت و ود ن :ع 1 ، 2015 / 2016 ، ح ا ا لا ا ت آ ي ا ، 2015 ص ، 246 : ا ح ، file:///C:/Users/ser/Downloads/861bb2da94df1009bad6d1c94dd9e2 6d%20(1).pdf : 26/07/2017 , consulté le ج ر ،ر ش ،ر ا ع ا او يراد ا د ا أو ي ا ا او ،ي ا ا ا م ا ح إ : و ا ا ، ، ا ا ، رو ، ح ي 11 / 12 سر 2008 ، زو ،زو ش : ا ا و ا ا د إ د ا ، ا ا ، ا ،ر ن ز ،م ا ق آ ، 01 ، 2016 ، د ر لا ا م ا : ، ا م او ق ا ، ، ا ا ، ، ج ا ، ن : ،هار د و أ ، ا 2007 / 2008 ،نا ر و ا ، أ ا ا ا ة ا ت ، ا ا 1 د ا ، 29 ا ء ا ، ،م أ كر ا ك ا ل أ ي ا ا ر آ و ا – ا ا ارد -م و د ا م ا ، ، ا : ، ا ، ا ا ، و د :ع ، ةد ت ة 2004 / 2005 ، ا ل و و ا ق ا ا ا لد ا ا )

(14)

( ا ا ا ر ا و لا ا ، ،ب 2016 ، ا ل و و ا ق ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ر ، 27 أ 2016 ، ا د ي ا ا ا ز ا لا ا م ا ، و ر ا م او د ا ،هار د و أ ، د ا م ا ، ا م ا ا 3 ، 2014 / 2015 ، ،ةر ، ر رودو لا ا أ ر ك ا تاءا ةر ا ) ة ا ا ك ا ا تاءا ا (ي ا ا ا ز ا د ا ،م ق آ ، 01 ، ا ،ر ن ز ، ، ا ا 2016 . -https://www.transparency.org/ : 29/07/2017. , consulté le -Mnistére des Finances, Dispositif National (CTRF), janvier

2017.