368 فر ود / MÂAREF Revue académique
فر ) ود ( ا : د ا م MÂAREF (Revue académique) Partie : Sciences Economiques
ل او ا ا ا ت ا و
ا ةراد ا ما
إ
أ ار ا ا ا ح د : ا ا يراد ا ت تا و ةد و و أر تا ا ا ا أ ت ا ا ، ا ا ا ت ا او ا ما ا ا ، ا ةر ،ت ا ر او ا يراد ا ت ت ا ا ا يراد ا ،ت ا أو ا ت ا ت رو ا ا و و ا را ا ، ا ا أ ا يراد ا أ ت ا ا ي او ا و ةء أ ةرو و و ا ةراد ا يراد ا ا ، و ا ت ا م ا تاذ يد و ا ةراد ا ا و ا ت ا ءا إ و ا لد و ،ت ا أو ، ا و ا تا ا و و ا و قارو ا ة ا ا ةراد ا ا ا ت ا ت ا أ ا ا ا ت ا ع ، ا ا ا ةر او ا تار ا ا ذو و ا ل ت ا و ا ةراد ا ما ا او إ ا ا ا ا ا ما إ ق أ و ا : ا ت ا ا ، ا ةراد ا ، ا ت ا ، و ا ةراد ا Abstract:
The administrative work faces many challenges and changes,
especially echnological changes made available by IT with its various components, especially the Internet, intranet and extranet. The increasing use of computers, information revolution, and the development of administrative thought has been invaded by information technology
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
أ ذ – ف – ا أ ذ – أ – ف – اvarious aspects of administrative work in all institutions, and databases became of the essentials of the modern institution without it the institution can not continue its work. Therefore, administrative change has become one of the most important features of the present time, which should be dealt with and employed efficiently because it has become a necessity. In the modern administrative work appear a new field called the electronic management it is the other side of traditional management, it is characterized by the exchange of documents and the conduct of various transactions electronically instead of the traditional management characterized by a lot of paper and red tape and bureaucratic complexities, the community sector in Algeria is one of the most important sectors of this electronic approach to keep abreast of technological developments and the enormous digital revolution taking place, in this research we seek to know the reality of the use of electronic management in the local communities and what is the prospect of using this new approach.
Key words: electronic administration, local communities, public
administration, digitization. : او ا ر او ا نإ ا ت ا را او ء ةرو ر ا ت او ة ا ا ما ا وأ اءا ثا إ و ر ا ا ت ا او ا ا أ و ا و ا إ ر تا راد ا أو ا ا ت ا ا ت ا ةر ا ت ا ا ا لو ا ت ت ا ل أو و ل ا ا ر ا إ ت او ا ا ء او ا جذ ا ا ا راد ا ا و ا او و ا ةراد ة ا ت د ا ت م و ا ا ا ا ا ا ار ا ما ا
ا وأ ا ص ا إ إ ى أ تار ا يأ وأ إ ي ا يو ا يراد ا ا ل او ةراد ا ل ذو ن او ن ا ا ي ا ا و ا ا ا ا او ا د ا ا و ث أ ل ق ا إ ا ا ةراد ل أ و إ ت ء و ت ا ، و ا أ ا ا ا ت ا ع ا ذو و ا ا ا ت ا ت ا ا تار ا ا ا ا ةر او ت و ر دز او و ا ةراد ا او إ ا ا ل ،م ا ا اد ا ا ا ما إ ق أ و يد ا ا ا يأ ا ت ا ير ا ت ا 1 - : ا إ ؟ ا ت ا و ا ةراد ا ما ا ت و او : ا ا - ؟ ا ت ا و ا ةراد ا ت ا إ أ - ؟ و ا ةراد ا عو ا ا 2 - :ت ا - تاود او تا ا ا و ا ةراد ا ما ا تا أ ا - و ا ةراد ا عو ةد إ ود ا ا لو 3 - : ا إ ا ار ا إ ا ف : ا ( ر ) :لو ا ر ا ا : و ا ةراد ا ر وأ - و ا ةراد ا ل ت أ - و ا ةراد ا م إ ل ا ب أ : ا ر ا و ا ت ا و ا ةراد ا او وأ - ا ت ا م -ا ةر-اد -ا ت ا ت ا و -ا ت -ا و ا ةراد ا ت
و ا ةراد ا ر ا :لو ا ر ا وأ - : و ا ةراد ا ل ت أ ا ا إ ةر ا و ا ةراد ا م ق ا م ل ا نأ ى ا و ا ةراد او و ا ا ا ن او ا و ا ا ل ا نأ ى و ا ت م ا ا تاراد ا ا ن ا و ا ةراد ا ف ا و ا ى ا و ا ت ا ع ا و ا ا ةرادإ ى ا ، ا م ا ةراد ا م أ نأ ه ا ا ب أ ا ن ا و ا أ ا ه ا و ا ل او ت ا ما ا و أ ت ا ن ما ا م ر ا ا و ة او و و ، ا ت ا ا ع و ا ةراد ا 1 - : و ا ةراد ا م ر ا و م ا ا و ا ةراد ا ، و ا ت و دا ا ى و م ا و ، ا ت ا ع ا ، ا ا و ا ةراد ا م ا ر ا ز ة ا ه ن ا لو وا ق ف ا و ا ةراد ا ن و ا ا ت او ت ا ل ا ل وو ء و و ةء ا ت 1 ةر و ا ةراد ا نأ را ا ى ا ا يراد ا ا ء م ا و و ا 2 ةد تاذو ت ا -ا م-ا ا أ و ا ةراد ا ة ا ا و ا ا ت او ت ا ل 1
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ط ، ز او أ راد ، و ا ا ،ي ا ز 1 ،ندر ا ، 2011 ص 25 2 ا ا ، ا ا و و ا ا ،ش ا ا قر ، ا ،( ) ة ا ، راد ا 2004 ص ، 14اد ا نأ ا ى و ا ت ا ل ا و ا ةر ء ا وأ ا ت ا و ل إ ا ةراد ا ا ى أ ت وأ ضا ا ل و ا ةراد ا تا أ ص ا و ا ر ا 2 2 - ا ةراد ا تا : و - :قرو ةرادإ ا ما ا ا إ و ا ةراد ا و ا يراد ا ا إ ل ا يو ا او ر ا إ ا او و ا او و ا ر - :ن ةرادإ ا ةراد ةد ر م ت ا ا ، ا ا ل إ ب ا ا ل ا ت ط ن ن يأ - :ن ز ةرادإ ةراد ا ةد ت م ا ةراد ا ا و ا را ت ا إ 24 ،م ا ا م ا - :يرادإ ور و ة ت ةرادإ ة ا ه نأ ل ا يراد ا د او و ا ر نأ ذإ ، و ا ةراد ا م إ ل ا س أ ا د و تار أ وأ ذو ب أ أ أو و ا ةراد م ا ا ك ا ما ا ت ا ل دإ هرود ي ا ا - ت ل ةراد ا ي او ا يأ ا ا و ل ا و ا ةراد ا م إ ل ا ب أ : ا ر ا ا م ا ا راد ا ة ا ا و ، و ا أ إ ا أ ت ا ا ط ا أ 3:
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ط ، د راد ،ة ا او ةراد ا،ي ز 1 ،ندر ا ، 2007 ص ، 208 2 ا ا ،ن ا ، ا ت ا و و ا ةراد ا ، ا ن 2013 ، ص 7 3 ا و ا ا ا ل ا ت كاردإ ى ، ا ض و ا ا ا ، ا د ،لو ا بر ارد : ا ا و ا ا ء رإ ت ل لو ا ، ا ا ، (ة ا) 13 -14 ص ص ،ي 6،7
1 - : ر ط : و -: ط ىدأ ا ا ا ةد ز ةد ز إ ا ا ءادأ ى ا ا -: ا ط و رأ را سر ا أ م ا را ا ن نأ ا و ، : د ا ط ا ط أ و ا ت ا ا -: ط ا ا ا ما ا ل ةد ز و ا ا ت ا و 2 - : اد ط : و -ا ت -ا و ت ا -ا ت -ا و ت ا ة -ا -او ، و -ا ة م ا ل -ا ا ارآ ءا إ ا ا ا م و ا ت ا و ا ةراد ا او : ا ر ا ا ت ا م :ً وأ ا د ا ت ا م ح ا ت ا ا او او : ا ر ا أ و إ نو ا " : ا ت ا ا ت و ا د او ة ا و ا وأ ر ا وأ ا ى نود ، ة و ا ر ا لو ا " ا ا ا ا أ (Waline) رادإ تارا را إ ": " ا إ 1. ةر و و ا إ ا تا و" : أ ك و ا ه نو و ى او ن او ت ا ت ق تا " ا ل او ا و ا 2 ا ةراد ا إ ت : ا ت ا نأ ل ا و
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ،ن ، ز او او راد ،" ا ةراد ا" ، يو 2007 ص ، 20 2 ا قاز ا ،ندر ا ، ز او ة ا راد ،" ر ارد : ا ةراد ا" ، 2001 ص ، 20ذو ن و ا نو او ا ا وأ ةراد ع ا ا أ و ا ا فا و ا ت ا و ا ةراد ا ت ا ت ا أ ا ت ا ع و ا ةراد ا ت زا إ لو و و ا ةراد ا ى ة ا :ع ا ا 1 - : ا ا ر عو ء إ و ا ل د ت ا ا ا ي ا ا د وو ا ا ة ت ةر ة ا ة أ ر ، و ا ءا ف ل ا ت د ا ، ا وأ أ ا ا ض و ا ا و د ا ا ا ا وأ و لوأ و ا ا ر عو ر 04 سر 2010 ، و تر أ لوأ ةد د ر 12 نا ى و ا ك ا و أ إ دا إ و ا ى عو ة ا ا ا نود نأ ا ا و ا ا ا و أ را إ فو ا تاد جاو ا و ة ا إ ا ا إ ا 1. 2 - : ا ا و ا زا عو ب ا ر إ ي ا ا زا ا ا ةرازو تر أ ا ا و : تارا ة ز ا - را خّر 9 يذ ة ا م 1431 ا ا 71 أ 2010 د ، ج ا ت ا ا ا د ص ا را ا ا زا و ي ا ا -را خّر لّوأ م 1433 ا ا 26 د 2012 ، د ر ا زا لوا ا ا ي ا و ا أ ا ا أ ةرازو ا ا و ت ا ا 28 د 2010 ق إ ا را و ا زا ا ي ا و ا ا 12 2012 ى 45 ا ة اد ت ا
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ا ت ار ا ا ا ، ا ا و ا ا ،نو آو س إ د ، او 03 / 2016 ص ، 133 134راد ا ياد ا ا و ف أ تاذ ر ا ه نأ او ا ا ذ عو ه ا و ا ر ت ا و او ا و ف عو زا ا و ا ا إ و ا و ، ا ن ا ا ا و و ا و تاذ أ و ا م ا تاءا ا ا . و ا زا و ا ي ا و ، آ ةءا و ن ة ا ف ا و ا نا ا و تر أ و ةراز ا ا و ت ا ا د ا 47 ة ا ا و را ز ا ا ا ا ا و زا ، ا ا و ا ا ن ةر ا و ةراز ا ا ا و رإ ا و ا ة عو و ا ا ا و ل ا ا و ا ت ا راد ا 1 3 - ا ت او ا ا ةرازو : و ا ا و ا ا 2016 ا و ، ا ت ذو ى ر او ا جا او ا ا ا ء ا ءا ا ا ك 4 - ا ا عو ارد : و ا ا رو د و إ د ا ا ل او ت ا ةد و ص ا عو ا ا ا ةرازو ، و و ت ا ا ا ا ا ا ر ثا ا إ ا ت او و أ و ن ا لوأ ح ا ر وأ ة ا ت ا و و ،ل او م ا ت ا أ ة ا و ، ا و ا يراد ا ا ذ 500 ، ذ ا ا ء ا ا ا و ت ا ه ،ت ا ا ا ا ل ) ا ةد ا ،ة ا ، ا ،ق ا ،جاو ا ( ا و ا ا ةراد ا م ب ، ا إ ل ا نود ا و ا ا ا ا ء إ ةد ز ا ، و ا ةراد ا ء س أ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ،نو آو س إ ص ، ا ا ، ا ا و ا ا 134ا ا راد ا ت ا 2014 ا و 2015 ا ت ا و ا ةراد ا عو ل أ تا ا و ي ا ا زا ثا ا إ ا ا ا ا ه و ب ت و ي م رو 2015 و ا ا ء إ ت ا ا ا ا ة ا ا ا او راد ا تاءا 1 ت 2015 ةرازو أو و ا ةراد ا ل ة راد ا ا م ا تاراد ا ا ت ا و ا ا ، ا ا ة ن ا و ا ا ا ا ر ا ا ا و ا ا و ا ا ةراز ى ا تاراز ا تاراد ا إ ل او ا ا م أ ت ا ض ا إ ا ت ا و ا ا ةرازو ذو ، و ب ا ت ة ق ثا ا ذ ا ، تا ا إ ل ا نود ا ء ا ت ا يوذ و ا إ ه و ، تاءا إ ذ و ا ا ت او ا ا ةرازو ا ةراد ا عو ف ا و ا ت ا ر و و ا ا ةراد ا و ا ا و ا إ و ا ت او ا ا ةراز ا تاراد او م ا ا ا و ا - ا ت ا و ا ةراد ا ت ق ا إ ل ا ا ةرازو ل ا ت ا أ و و ا ةراد ا اود ا ا ا : إ ل ا ط ا - ا ا ا و و ا ا عو ا إ ا او ا م ا ، ا - ت م و ا ا ا ا ت ز ا او ر ا ب
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 رودو و ا ةراد ا ل ا ا ا ةراد ا ، س د ، ا د ا ، ا ا 15 - ا 02 / 2016 ص ، 319- ل ا او ا ت و إ و رأ ا ت ا - ءار ا لد و و ا ا ت ر ا ء إ ا إ ل ا ا ت او ا با ا ء و ، ا او ا ا ء او ز ا و ا ا - و إ رأ ا و إ ت ا ا او ت ة ا تا ا أ ا ا ا ن ا كردأ آ ار ا ا ا ت ا و ا ا ةرازو ى و ل ا و م ا ا ا إ ا ت ة و ا ةراد و ،ل ا و او ا ا و ن يأ و و يأ ور ءا إ ء ا ر ا و ا ا إ ا ا ل ا ا إ ارد و ، : ت ا أ ت او ت ا وأ ا ءا ت او ت ا و ا ةراد ا د ء رإ ا أ تار ا ذو ، ةرو ا ت او ا و ا ا ،ة ا ل ا أ ا ؛ ا ا د ا ا ا ت ا و ا ةراد ا إ ، ا و ا ، ا ، راد ا ت ا ةرو ن ا ك نأ ئد ل ا ا ح نود ا ل ا ت ا ؛ او ا تو ا ر ا و و ا ةراد ا -آ ل ا ا و ا ةراد ا ا و ا ا ؛ ا و ا تا
: ا ا ) 1 ( أ راد ، و ا ا ،ي ا ز ط ، ز او 1 ،ندر ا ، 2011 ) 2 ( و و ا ا ،ش ا ا قر ، ا ا ا ، ا ا ،( ) ة ا ، راد ا 2004 ) 3 ( ط ، د راد ،ة ا او ةراد ا،ي ز 1 ،ندر ا ، 2007 ) 4 ( ، ا ت ا و و ا ةراد ا ، ا ن ا ا ،ن ا 2013 ) 5 ( كاردإ ى ، ا ض ا ا ل ا ت ا ء رإ ت ل لو ا و ا ا ا ، ا ا و ا ، (ة ا) د ،لو ا بر ارد : ا ا و ا ، ا ا 13 -14 ي ) 6 ( - ز او او راد ،" ا ةراد ا" ، يو ،ن ، 2007 ) 7 ( - ة ا راد ،" ر ارد : ا ةراد ا" ، ا قاز ا ،ندر ا ، ز او 2001 ) 8 ( ، ا ا و ا ا ،نو آو س إ د ، او ا ت ار ا ا ا 03 / 2016 ) 9 ( ل ا ا ا ةراد ا ، س د ، ا د ا ، ا ا رودو و ا ةراد ا 15 - ا 02 / 2016