• Aucun résultat trouvé

Matériaux pour une flore de Lausanne I

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Partager "Matériaux pour une flore de Lausanne I"

Copied!
28
0
0

Texte intégral

(1)

MATÉRIAUX POUR UNE FLORE DE LAUSANNE I.

INVENTAIRE DE LA FLORE URBAINE À LAUSANNE — ÉTAT EN 1996

Jacques DROZ

Introduction

Le but du présent article est de donner un état de référence de la flore urbaine en ville de Lausanne, arrêté en 1996. Il n’est certes pas complet, mais suffisamment conséquent pour être rendu public en l’état et permettra d’orienter les chercheurs vers ce qui est encore à découvrir.

La présentation d’une conférence au Cercle vaudois de botanique (D

ROZ

1995) sur le sujet a rencontré un vif succès. La conséquence en a été de susciter des vocations de naturalistes urbains, plusieurs personnes faisant part à l’auteur de certaines trouvailles. Que ces personnes, dont la liste figure ci-après, soient chaleureusement remerciées. Pourtant, il est bien vite apparu que cette manière de faire n’est que peu rationnelle: nombre de découvertes ne sont en fait pas inédites, et surtout n’offrent qu’une vision partielle de la réalité. L’attrait de la recherche de la rareté prime encore (D

URAND

et P

ITTIER

1882, le morigénaient déjà en leur temps!) souvent sur une démarche scientifique plus rigoureuse, prétendant s’approcher de l’exhaustivité. Savoir que telle friche urbaine abrite telle rareté est une chose, en revanche savoir que dans la même friche prospèrent environ 200 espèces vasculaires lui confère une tout autre importance.

Méthode

Le recensement de la flore urbaine de Lausanne s’est fait selon le maillage kilométrique de la Carte nationale de la Suisse (CNS 1:25’000, feuille n°1243, Lausanne). Tout le territoire politique de la commune n’a pas été pris en compte: s’agissant d’une flore urbaine, les zones dites foraines n’ont pas été recensées (enclave de Vernand, région de Montblesson, bois du Jorat). Ces zones périurbaines sont caractérisées par un tissu urbain trop lâche pour être considérées comme faisant partie de la ville au sens de cet article. En revanche les carrés kilométriques à cheval sur Lausanne et une autre commune ont été entièrement pris en compte dans cet inventaire.

Avec ce mode de faire, ce sont donc 30 carrés d’un km de côté qui ont fait l’objet d’un recen- sement floristique entre 1994 et 1996. Chaque carré est identifié par les coordonnées x.y de son angle sud-ouest. Par exemple, le carré incluant la colline de Montriond est identifié par l’appel- lation «151/537». La liste des carrés retenus figure dans le tableau 1 ci-après.

45

Bulletin du Cercle Vaudois de Botanique N° 26, 1997: 45-72

(2)

Tableau 1.- Liste des carrés pris en compte

Les données contenues dans cet article sont pour la plupart originales. Les autres, transmises à l’auteur, ont fait l’objet de vérifications avant d’être retenues. Pour des raisons pratiques, il n’a pas été possible de mentionner la provenance de chaque donnée.

Les données de la littérature n’ont pas été reprises ici, à l’exception de celles de W

ELTEN

et S

UTTER

(1982, 1984) et W

AGNER

(1994) utilisées à titre de comparaison. La prise en compte de ces données anciennes fait l’objet d’un travail mené en parallèle à celui-ci. Son thème est l’évo- lution récente de la flore à Lausanne et il devrait être prochainement publié.

Pour des raisons de commodité informatique, tant la nomenclature que l’ordre systématique adoptés dans ce travail sont ceux de H

ESS

et al. (1980).

Le choix des espèces vasculaires inventoriées se fonde sur la réunion de 2 critères:

1) être répertoriée dans L

ANDOLT

(1977);

2) être indigène ou montrer une tendance à devenir subspontané.

Ces critères arbitraires ont l’avantage pour le premier de permettre des comparaisons entre les exigences écologiques des espèces, et pour le second d’éviter de buter sur la notion floue d’indi- génat.

A titre d’exemple, Prunus laurocerasus est inventorié car, contrairement à la constatation d’A

ESCHIMANN

et B

URDET

(1994), il est très souvent subspontané en région lausannoise. Des plantes cultivées comme le maïs, le chanvre et la rhubarbe, par exemple, ne sont recensées que là où elles poussent à l’état spontané.

A contrario, une espèce comme Senecio inaequidens, d’apparition récente et dont l’extension très rapide a été analysée par M

AYOR

(1996) n’a pas été prise en compte bien que répandue à Lausanne, mais ne satisfaisant pas le premier critère.

46

1 150/537 16 153/535

2 150/538 17 153/536

3 151/535 18 153/537

4 151/536 19 153/538

5 151/537 20 153/539

6 151/538 21 153/540

7 151/539 22 154/536

8 152/534 23 154/537

9 152/535 24 154/538

10 152/536 25 154/539

11 152/537 26 154/540

12 152/538 27 155/536

13 152/539 28 155/537

14 152/540 29 155/538

15 153/534 30 155/539

(3)

47

Secteurs floristiques de Lausanne.

Réduction de la carte nationale n°

1243 reproduite avec l’autorisation de l’Office fédéral de topographie du 2.6.1997

(4)

Résultats

Les résultats figurent dans le tableau 2 (pp. 50 – 72). La première colonne contient le nom de l’es- pèce et les 30 autres indiquent sa présence par le signe «•» dans les carrés identifiés par leur numéro figurant dans le tableau 1.

Les espèces signalées par un astérisque (*) voient leur présence confirmée dans le secteur 214 tel que défini par W

ELTEN

et S

UTTER

(1982). Celles marquées d’un double astérisque (**) sont des nouveautés pour le secteur ou des espèces non prises en compte par ces auteurs.

Discussion

L’interprétation de cet inventaire doit se faire prudemment puisqu’il ne s’agit que de résultats intermédiaires. Les comparaisons chiffrées d’ordre statistique entre carrés, notamment, ne four- nissent pas nécessairement des indications fiables.

Les résultats de cet inventaire contiennent 7182 données concernant 732 espèces vasculaires.

Le nombre d’espèces par secteur d’un kilomètre carré varie de 116 (150/537, Ouchy) à 328 (153/538, Hermitage, Sauvabelin), avec une moyenne de 239.

Ces données extrêmes sont représentatives de la diversité des conditions en ville de Lausanne.

Le secteur 150/537 est en fait constitué d’environ 90% de surface lacustre avec seulement 10%

de terre ferme. De cette terre ferme seule une petite partie n’est pas imperméabilisée, et de cette petite partie seule une encore plus petite est revêtue d’autre chose que de gazon. En revanche, le secteur 153/538 est beaucoup plus varié comme le suggère son altitude, comprise entre 512 m et 661 m. Les biotopes sont très diversifiés, comprenant des portions de ville densément bâties, des prairies à entretien extensif, une forêt, des vergers à hautes tiges, des surfaces rudérales, etc.

Une comparaison est possible avec la flore de Zürich, étudiée par L

ANDOLT

(1991b), puisqu’il s’agit également d’une ville du Plateau au climat comparable. Cet auteur y a recensé le nombre considérable de 1100 espèces vasculaires. Cependant il faut rappeler que les espèces prises en considération par L

ANDOLT

(1991b), sont plus nombreuses que celles retenues dans le présent tra- vail: Cotoneaster horizontalis, par exemple, n’a pas été noté ici en dépit de son omniprésence alors qu’il est accepté comme faisant partie de la flore zurichoise. D’autre part, la comparaison porte sur des surfaces très différentes: 220 km

2

à Zürich contre seulement 30 km

2

à Lausanne. La prise en compte de la totalité du territoire communal, donc y compris les bois du Jorat, devrait augmenter considérablement le nombre d’espèces «lausannoises» comme le laisse présager la consultation de B

ONNER

(1940).

Pour ce qui est des espèces de la Liste rouge, L

ANDOLT

(1991a), ce ne sont pas moins de 182 espèces qui y sont inscrites avec un statut autre que non-menacé au plan régional, soit près d’une espèce sur quatre!

Conclusion

S’agissant de résultats provisoires, il n’est pas opportun de pousser trop avant l’analyse des chiffres ci-dessus. Pourtant, ils sont suffisamment éloquents pour exprimer le rôle du milieu urbain quant à la conservation de la biodiversité globale.

48

(5)

49 Cette diversité constatée, la perspective s’ouvre maintenant d’élaborer des directives quant à sa conservation: c’est l’objet d’un autre travail déjà en gestation.

Remerciements

Les personnes suivantes, Mmes et MM. M. Châtelain, F. Clot, M. Genton, F. Hoffer, J.-L. Moret, G. Müller, A. L. Stork et P. Vittoz m’ont communiqué leurs trouvailles et m’ont donné accès à certains de leurs travaux non-publiés. M. R. Palese, coordonateur du Centre du réseau suisse de floristique m’a donné accès à la version informatisée des compléments à l’atlas de W

ELTEN

et S

UTTER

(1982).

Que toutes et tous soient chaleureusement remerciés.

Bibliographie

A

ESCHIMANN

D. et B

URDET

H. M., 1994. Flore de la Suisse et des territoires limitrophes. Le nou- veau Binz. 2ème éd. Le Griffon, Neuchâtel. 603 pp.

B

ONNER

C. E. B., 1940. Etude floristique du Jorat. Bonner, Londres. 128 pp.

C

ARTE NATIONALE DE LA

S

UISSE

, 1992. Feuille n°1243, Lausanne, 1:25’000.

D

ROZ

J., 1995. Richesse de la flore lausannoise. Résumé d’une conférence donnée au CVB le 16 novembre 1994. Bull. Cercle vaudois de botanique 24:105-107.

D

URAND

T. et P

ITTIER

H., 1882. Catalogue de la flore vaudoise. Ed. Rouge, Lausanne. 549 pp.

H

ESS

, H. E., L

ANDOLT

E et H

IRZEL

R., 1980. Flora der Schweiz und angrenzender Gebiete, 2ème éd., 3 vol. Birkhäuser, Basel.

L

ANDOLT

E., 1977. Oekologische Zeigerwerte zur Schweizer Flora. Veröff. Geobot. Inst. ETH, Stift. Rübel 64: 208 pp.

L

ANDOLT

E., 1991a. Liste rouge. Plantes vasculaires menacées en Suisse. OFEFP, Berne. 183 pp.

L

ANDOLT

E., 1991b. Die Entstehung einer mitteleuropäischen Stadtflora am Beispiel der Stadt Zürich. Annali di Botanica IL: 109-147.

M

AYOR

J.-P., 1996. Un nouveau séneçon menace nos vignobles! Revue suisse Vitic. Arboric.

Hortic. 28(2): 99-101.

W

AGNER

G., 1994. Max Welten, Ruben Sutter Verbreitungsatlas der Farn und Blütenpflanzen der Schweiz. Nachträge und Ergänzungen. Zweite Folge. 156 pp.

W

ELTEN

M. et S

UTTER

R., 1982. Atlas de la distribution des ptéridophytes et des phanérogames de la Suisse, 2 vol. Birkhäuser, Basel.

W

ELTEN

M. et S

UTTER

R., 1984. Erste Nachträge und Ergänzungen zum Verbreitungsatlas der

Farn und Blütenpflanzen der Schweiz. Bern. 48 pp.

(6)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Pteridium aquilinum

•• •

Polypodium serratum*

Polypodium vulgare

•• •

Polystichum lobatum

•• •

Lastrea thelypteris*

Dryopteris filix-mas

•••• •••• ••• ••• ••••• • •

Dryopteris dilatata

•• •

Athyrium filix-femina

••

Cystopteris fragilis

•• • •

Asplenium trichomanes

• ••• •••• ••• • • • • • • •

Asplenium ruta-muraria

•• ••••• ••••• ••••• •• • • • • •

Ceterach officinarum

Phyllitis scolopendrium*

•• •

Ophioglossum vulgatum*

Equisetum maximum

• • •• •• • • • • •

Equisetum arvense

• ••••• ••••• • ••• •••• ••••• •••

Equisetum palustre

Equisetum hiemale

•• ••• •

Taxus baccata

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •

Abies alba

• • • ••• ••• • •

Picea excelsa

•• •••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Pinus strobus**

••• • • • • • • • •

Pinus silvestris

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Pinus nigra**

••• • • ••• ••• • • •

Larix decidua

•• • • • • • ••••• •••

Typha latifolia

•• •

Potamogeton lucens

•• ••• •

Potamogeton pectinatus

•• ••• •

Helodea canadensis*

••

Zea mays

•• • • • • •

Bothriochloa ischaemum**

Digitaria sanguinalis

•• •••• ••• •• •• • •••

(7)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Panicum capillare

•• • • •

Echinochloa crus-galli

•• • • • • • ••• • • •••

Setaria glauca

• • • •••• •• • • • •••

Setaria viridis

•• • • •

Thyphoides arundinacea**

•• • •

Phalaris canariensis

••

Anthoxanthum odoratum

• • • • • • • • ••••• • ••• •

Agrostis spica-venti

••• •

Agrostis interrupta**

Agrostis tenuis

•• • • •••• • ••• •

Agrostis stolonifera

•• •• •• ••• • ••••• ••••• •••• •••

Agrostis gigantea

•• • • • • • •

Calamagrostis epigeios

Milium effusum

•• • •

Alopecurus pratensis

•• •

Alopecurus geniculatus*

Phleum pratense

• • •••• ••••• • •

Cynodon dactylon

•• •

Melica nutans

Melica uniflora

•• •• • • • •

Cynosorus cristatus

• • •• • • • •••• •

Holcus lanatus

• ••• ••• • • •• ••• • ••••• • •

Holcus mollis

•• • •

Arrhenatherum elatius

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Phragmites communis

• ••• •• •• • • •

Arundo donax**

Helictotrichon pubescens

•• • • •

Helictotrichon pratense*

••

Deschampsia caespitosa

• • • ••• ••

Trisetum flavescens

• • • • • • ••• •• •• • • • •••

Molinia litoralis

•• •

Koeleria pyramidata*

Scleropoa rigida

••

(8)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Dactylis glomerata

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Briza media

•• • • • • •

Eragrostis minor

•• •••• •• •• •

Glyceria plicata

••

Poa annua

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Poa trivialis

• ••••• ••••• ••••• ••••• •••• •••

Poa bulbosa

•• •

Poa compressa

• • • • ••• •• • •••• • • •

Poa nemoralis

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Poa pratensis

• ••••• •• •• •••• •• •• •• • •

Vulpia ciliata**

•• • • •

Vulpia myuros*

Festuca gigantea

•• ••• •••

Festuca altissima**

Festuca pratensis

••••• ••• ••••• •• • ••••• •••

Festuca arundinacea

•• •• • • • •

Festuca rubra

• ••••• •••• •• •••• •• • •

Festuca heterophylla**

• • • • • ••••• •

Festuca ovina*

• • ••• • • •• • • • •

Bromus benekenii

•• •

Bromus erectus

• • ••••• ••• •• •• • ••• ••

Bromus inermis**

•• •

Bromus sterilis

••••• ••••• • ••• •• •••• •

Bromus tectorum

••

Bromus mollis

•• •• • • • • • • •••••

Lolium perenne

•• ••••• ••••• ••••• ••• • ••••• •••

Lolium multiflorum

• • • • ••• ••• • ••••• •••

Lolium rigidum**

Brachypodium pinnatum

•• • •

Brachypodium silvaticum

• • •• ••••• ••• • • • • ••••• •••

Agropyron caninum

•• • • • • •• • • ••

Agropyron repens

• • • • • •••• •••• ••• ••• • • •

Triticum vulgare

•• •

(9)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Hordeum murinum

• • • • • ••••• • • • ••• • • • • •

Elymus europaeus

Cyperus fuscus

Scirpus silvaticus

Carex contigua

••

Carex pairaei

•••• •

Carex leersii

•• • •

Carex divulsa

••• •• • • • • • •

Carex leporina

Carex remota

•• • • • • •

Carex gracilis*

••

Carex hirta

•• • • • • ••••

Carex digitata

•• • • • • •

Carex ornithopoda

Carex montana

•• • •

Carex tomentosa**

Carex verna

••• • • • • • • •

Carex flacca

• • • • • •••• ••••• •••• • •

Carex acutiformis

••

Carex alba

Carex pendula

• • • • • ••• •••• ••

Carex silvatica

• ••• • • • ••• • •••• ••••• •••

Carex panicea**

Carex distans**

Carex pallescens

•• •

Carex flava*

Arum maculatum

• • • • • ••••• • • • ••••• ••••• •••

Lemna minor

•• • •

Spirodela polyrhiza*

••

Juncus inflexus

• • • ••• •• • •

Juncus conglomeratus

•• •

Juncus effusus

•• • • •

Juncus bufonius

•• • •

(10)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Juncus tenuis

Juncus compressus

•• •

Juncus subnodulosus*

Juncus articulatus

•• •

Luzula forsteri

••

Luzula pilosa

Luzula nemorosa

• • • ••••• ••• •

Luzula nivea

•• •

Luzula silvatica

• •••• ••• •

Luzula campestris

• • • • • • • • •••

Paris quadrifolia

•• • • •

Majanthemum bifolium

•• •

Convallaria majalis

•• • • • • • •

Polygonatum multiflorum

• • •• • • •• •• • •

Polygonatum officinale

Hemerocallis fulva

•• • • • • • • •

Colchicum autumnale

Scilla bifolia

• • • ••• •• ••• •• •••

Ornithogalum umbellatum**

•• • • •

Ornithogalum pyrenaicum

•• •

Allium ursinum

• • ••• ••• • • • • • •

Allium vineale

• • • • • • • • • ••••• •

Allium oleraceum

• ••• •••• ••••• • • • • •

Muscari racemosum

•• • • •• •• • •

Tamus communis

•• • •

Narcissus pseudonarcissus

•• ••••• ••••• ••••• • • • •••• •••

Galanthus nivalis

• • • • •••• ••••• ••••• •• •••

Leucojum vernum*

Iris pseudacorus

•• • •

Sisyrinchium angustifolium**

Neottia nidus-avis

Ophrys apifera**

Cephalanthera longifolia*

(11)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Cephalanthera damasonium

•• •

Cephalanthera rubra

Epipactis latifolia

••

Listera ovata

•• • •

Aceras anthropophorum**

Anacamptis pyramidalis*

Orchis militaris**

Populus nigra

• • • • • ••••• ••••• ••• • • • • •••

Populus tremula

•• • • • • •

Populus alba

• • • • •• • •••• ••• • • • •

Salix purpurea

•• • • • • • • • • •

Salix elaeagnos

•• • • • • •

Salix viminalis

•• • • • • •

Salix alba

•• • • • • • • •

Salix fragilis

Salix triandra

Salix appendiculata**

•• • • • • • • • • • •• •

Salix caprea

• • • • • ••••• • ••• •••• •••• ••

Salix cinerea

Juglans regia

• • • • ••• •• • • •• ••

Corylus avellana

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Carpinus betulus

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• ••

Betula pendula

• • • • • ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Alnus glutinosa

•• • • • • • • •

Alnus incana

• • • • •• ••••• •••

Fagus silvatica

• •••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Castanea sativa

•• • • • • •• ••••• •

Quercus robur

•• • • •• • • • •

Quercus petraea

• • ••• ••• • ••••• ••••• ••••• •••

Quercus pubescens**

Quercus ilex**

Ulmus carpinifolia

•• • • • •

Ulmus scabra

• • • ••• ••• • • • •

(12)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Celtis australis**

• •••

Ficus carica

•• • • • • •

Cannabis sativa

•• •

Humulus lupulus

• • ••• • •

Urtica urens**

Urtica dioeca

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••• • •••

Parietaria erecta**

••

Parietaria ramiflora**

•••

Viscum album

•• • • • • • • •

Rumex scutatus**

••

Rumex acetosa

• ••••• ••••• ••••• •• •• •••• ••

Rumex crispus

••• • • • • • • • • •••

Rumex obtusifolius

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Rheum rhabarbarum**

•• • • • • •

Polygonum convolvulus

•• • • • • •

Polygonum cuspidatum

• • • • • ••• ••• ••• • • •

Polygonum aviculare

• •••• ••••• ••••• ••••• •• • •••

Polygonum persicaria

• ••• • • • • • ••• • • • •••

Polygonum lapathifolium

•• •

Chenopodium bonus-henricus

•• • •

Chenopodium polyspermum

•• • •

Chenopodium urbicum**

•• • •

Chenopodium glaucum**

Chenopodium ficifolium**

Chenopodium album

• • • • • ••• •••• ••• • ••• • •••

Spinacia oleracea**

Atriplex patula

•• •

Amaranthus retroflexus

• • • • • • • • •••• ••

Amaranthus hybridus

Amaranthus albus

Amaranthus lividus

•• • •

Portulaca oleracea

•• •• • ••• •••• • • • •

Silene coronaria**

•• •

(13)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Silene dioeca

Silene alba

• • • ••• • • • • • • ••

Silene nutans

• • •••

Silene conica**

Silene vulgaris

• • • • ••• • ••••• •• • • • • •

Saponaria officinalis

••

Saponaria ocymoides**

Tunica prolifera

••

Dianthus barbatus**

••

Dianthus armeria

•• • •

Dianthus silvester

••

Stellaria aquatica

Stellaria media

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Stellaria graminea

•• • • •

Cerastium semidecandrum**

••

Cerastium pumilum**

Cerastium brachypetalum

••

Cerastium glomeratum

•• ••••• ••••• • ••• •• • ••••• • •

Cerastium caespitosum

•••• ••• • ••• •• • • • •

Cerastium arvense**

• • • ••• • •

Cerastium tomentosum**

•• •••• ••• • • • • • •••

Arenaria leptoclados*

Arenaria serpyllifolia

•• ••••• ••• •••• • • •

Moehringia trinervia

•• •• • • •

Sagina procumbens

•• •••• • ••• ••••• •• • • • •

Sagina apetala

• ••• • • • •

Minuartia hybrida*

Polycarpon tetraphyllum

Herniaria glabra

Herniaria hirsuta*

Nymphaea alba*

Aquilegia vulgaris

• • •• • • •• •• • • •

Nigella damascena**

(14)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Eranthis hiemalis

•• • •

Helleborus foetidus

•• • •

Caltha palustris

Anemone ranunculoides

••

Anemone nemorosa

• • • • • • • •••• ••••• ••••• •••

Hepatica triloba

•• •

Clematis vitalba

• • • • • ••••• ••••• •• • ••••• •

Ranunculus aconitifolius

••

Ranunculus ficaria

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Ranunculus auricomus

• • • • • • • • •• ••

Ranunculus bulbosus

••• •• •• • • •• •

Ranunculus repens

•• ••••• •••• ••••• ••••• ••••• •••

Ranunculus nemorosus**

Ranunculus friesianus

• ••••• • ••• ••••• ••••• ••••• ••

Berberis vulgaris

••

Mahonia aquifolium**

•• •• •• ••••• •• •• • • •••

Liriodendron tulipifera**

•••• • • • • • •

Laurus nobilis**

•• • •

Papaver rhoeas

••• • ••••• ••• ••• • • ••• ••

Papaver dubium

••

Chelidonium majus

•• •••• ••••• •••• •• • •

Corydalis cava

• ••••• ••••• •• •

Corydalis lutea

• • • • •• •••• •• •

Corydalis ochroleuca**

Fumaria officinalis

• • • •• •• • • •• ••

Lepidium campestre

•• • • • •• •

Lepidium draba

•• • •

Lepidium sativum*

Lepidium ruderale

•• •• • • •

Lepidium virginicum

•• • • • •

Coronopus didymus

•• • • • • •

Thlaspi arvense

•• •

Thlaspi perfoliatum

(15)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Capsella bursa-pastoris

•• ••••• ••••• •••• ••••• ••••• ••

Capsella rubella

••• ••• •• •

Lunaria annua*

• •••

Aubrieta deltoidea**

• • • ••••• • • • • • • • • ••

Armoracia lapathifolia**

Erophila verna

• •••• ••••• ••• • • • •

Erophila praecox**

•• •

Berteroa incana**

Alyssum saxatile**

•• • • •• • • • • •

Myagrum perfoliatum**

••

Raphanus raphanistrum

•• • • •

Sinapis arvensis

• •••• ••••• •••• •• • ••• •

Sinapis alba

•• •• • • • • •• • • •

Brassica napus**

•••• • ••• • • ••

Diplotaxis muralis

• • • •••

Alliaria officinalis

•• •• •• ••••• ••••• •••• •• •• •••

Cardamine impatiens*

•• • • •

Cardamine hirsuta

•• •••• ••••• ••••• ••••• ••••• ••

Cardamine flexuosa

•• • • • • •• •

Cardamine pratensis

• ••• •• •• • • • ••••• •• •

Cardamine amara

•• • • •

Cardamine pentaphyllos

Rorippa silvestris

Barbarea vulgaris

••

Sisymbrium officinale

•• •• •• ••• ••• • • • • •

Arabidopsis thaliana

• ••••• ••••• •••• • • • • •

Arabis turrita**

•• • •

Arabis hirsuta

Erysimum cheiri**

•• • • • • •• • • • • •

Reseda lutea

• • ••• • • • • • • •

Sempervivum montanum**

Sedum maximum

••

Sedum fabaria**

(16)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Sedum spurium

•• •

Sedum rupestre

•• • • • • •

Sedum hispanicum**

Sedum dasyphyllum

•• • • • •

Sedum album

•• ••• ••••• •• • • •

Sedum acre

• •••• • • • • •

Bergenia crassifolia**

••• • • • • ••• • • •

Saxifraga tridactylites

•• ••• ••• ••

Ribes uva-crispa

• • •• •• • • • • • • •

Ribes nigrum**

•• • • •

Ribes rubrum**

•• • • • •••• •••• •• •

Platanus orientalis**

•• •• • • • • •

Aruncus silvester

•• • ••• ••• •

Sanguisorba officinalis

Sanguisorba minor

••• ••• • ••••• ••••• •••

Alchemilla arvensis

•• •

Alchemilla xanthochlora

•• •

Geum rivale

•• • • •

Geum urbanum

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Agrimonia eupatoria

•• •• •

Filipendula ulmaria

•• • • • • • •

Fragaria vesca

•• ••• ••• ••••• •• •• ••••• •••

Fragaria moschata*

•• •

Fragaria indica**

Potentilla sterilis

• • • • •• ••••• ••••• •

Potentilla micrantha

••

Potentilla anserina

• • ••• •• •• •••

Potentilla recta

•• • • ••• •

Potentilla verna**

••

Potentilla reptans

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• ••

Potentilla erecta

Rubus idaeus

• • ••• •• ••••• ••• • •••

Rubus caesius

• • • • • • • •• • ••••• • •

(17)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Rubus fruticosus

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Rubus ulmifolius**

Rosa arvensis

• •••• • • •• ••••• •

Rosa canina

Rosa canina

• • ••••• •••• •••• •• •• • •

Prunus laurocerasus**

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• ••

Prunus padus

•• • • • •••• ••••• •

Prunus mahaleb

Prunus armeniaca

Prunus persica

••

Prunus spinosa

• • • • • ••••• ••••• • •

Prunus domestica

•• • • • • • •

Prunus avium

• • • • • ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Cydonia oblonga**

•• • • •

Mespilus germanica**

• •••

Crataegus oxyacantha

• • • • • ••••• ••••• ••••• ••••• •

Crataegus monogyna

• • • • •• •• • • •••• •• •• •

Sorbus aucuparia

•• • ••••• •• •••• •••• • •

Sorbus torminalis

Sorbus aria

••• • • • •

Pirus piraster

• • • ••• •• • • ••

Pirus malus

•• • • • ••• •• • • •••

Kerria japonica**

• ••• ••••• • • • • •

Gleditsia triacanthos**

Cercis siliquastrum**

•• • • • •

Genista germanica

••

Laburnum alpinum

•• • • • • •

Laburnum anagyroides**

•• • • • • • • • • •

Ononis spinosa

•• • • •

Ononis repens

•• • •

Trifolium aureum

••

Trifolium campestre

• • • ••• • • •

Trifolium dubium

•• • • • ••• • ••• • • •

(18)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Trifolium resupinatum**

Trifolium hybridum

••

Trifolium repens

•• ••••• ••••• ••••• ••• • ••••• •••

Trifolium arvense**

Trifolium rubens*

Trifolium medium

•• •

Trifolium pratense

•• ••••• ••••• •••• ••••• ••••• •••

Melilotus albus

•• • • • • •

Melilotus officinalis

••

Melilotus altissimus

••

Medicago lupulina

•• ••••• ••••• ••••• ••• • ••••• ••

Medicago arabica**

••

Medicago minima

Medicago sativa

• • •• ••••• •••• ••• • • •• ••

Lotus corniculatus

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Wisteria sinensis**

• • • ••••• ••• •••• • •

Robinia pseudo-acacia

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Anthyllis vulgaris

•• • • • • •

Coronilla emerus

•• • • •

Coronilla varia

• •••• •• • • •

Hippocrepis comosa

Colutea arborescens*

••

Onobrychis viciifolia

•• • • •• • • • • •

Vicia hirsuta

•• • • • • •

Vicia tetrasperma

•••

Vicia cracca

• ••• • ••• • •

Vicia sepium

• • • • ••• • ••• ••• • •••• •••

Vicia sativa

• • •• • • • • • ••••

Vicia angustifolia

•• • • • •

Lathyrus pratensis

• • • • • • ••••• • •

Lathyrus silvester

Lathyrus latifolius

•• • • ••• •• • ••• •

Lathyrus montanus

•• •

(19)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Lathyrus vernus

•• • • • •

Geranium robertianum

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Geranium purpureum**

• ••• •••• ••• • •

Geranium columbinum

•• •

Geranium dissectum

• • • ••• • • • ••••

Geranium pusillum

••

Geranium rotundifolium

•• • ••• •• • •

Geranium molle

•• • • •• •

Geranium pyrenaicum

• ••••• • ••• ••••• ••• • • • • •••

Geranium sanguineum

••

Geranium nodosum**

••

Geranium pratense**

••

Geranium palustre

••

Geranium phaeum*

Erodium cicutarium

•••• ••• •• •

Oxalis acetosella

•• •

Oxalis corniculata

•• •••• •••• ••••• •• ••

Oxalis europaea

• • • • •••• •••• • • • •

Linum catharticum

• • ••• •• • •

Ruta graveolens

•• • •

Ailanthus glandulosa**

•• • ••• ••• • • • •

Polygala vulgaris

Mercurialis annua

•• • • • •

Mercurialis perennis

• • ••• •

Euphorbia maculata

•• ••

Euphorbia humifusa**

Euphorbia lathyris*

•• •• • • •

Euphorbia helioscopia

• • • • •• • ••• ••

Euphorbia platyphyllos

•• •

Euphorbia stricta

•• •

Euphorbia dulcis

•• • • • • •

Euphorbia amygdaloides

•• • • •

Euphorbia cyparissias

• • • ••• •• • ••• •

(20)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Euphorbia virgata**

Euphorbia exigua

••

Euphorbia peplus

•• • ••• •••• ••••• ••• • • • • •

Callitriche stagnalis*

Buxus sempervirens

•• • • • ••••• ••••• ••••• ••• • •

Rhus typhina**

• • • ••• ••••• •• •• •

Ilex aquifolium

•• •••• •••• ••••• ••••• ••••• • •

Evonymus europaea

• • •• • • • ••• • ••••• •••

Evonymus latifolia**

Acer pseudoplatanus

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Acer platanoides

• ••••• ••••• ••• • ••• • ••••• ••

Acer campestre

•• •••• ••••• • • • ••••• •• •• • •

Acer opalus**

••

Aesculus hippocastanum**

•• •••• ••••• ••••• ••• • ••••• ••

Impatiens noli-tangere

•• •

Impatiens parviflora

• ••••• ••••• •• • ••••• •• •• •••

Frangula alnus

••

Parthenocissus inserta**

•• •• •• • ••••• •• •• • • •

Tilia cordata**

• • • ••• ••• • • •• •

Tilia platyphyllos

•• • • ••• • ••••• •• • • • •

Malva moschata

Malva silvestris

•• ••••• •••• • ••• ••• • • •••

Malva neglecta

•• • • •

Althaea rosea**

• ••••• •• •• •

Hypericum calycinum**

• ••• •

Hypericum hirsutum

Hypericum perforatum

• • • • • •••• ••••• ••••• ••••• •••

Helianthemum nummularium

•• •

Viola tricolor

• • •• ••

Viola hirta

• • •• • • •• •

Viola odorata

•• ••••• ••••• •••• •• • ••• • •

Viola silvestris

•••• •• •• ••••• •• •• • • •

Viola riviniana

• • •• •• • • • • •

(21)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Daphne laureola

••

Daphne mezereum

••

Hippophae rhamnoides*

•• • • •

Lythrum salicaria

• • ••• •• • •

Circaea lutetiana

• • •••• ••••• ••• • •••

Oenothera biennis

•• • • ••• • • ••• ••

Epilobium angustifolium

• • •••• • • •

Epilobium parviflorum

• • • • • • •• • • •••• •

Epilobium hirsutum

• • • • • • • • • • • • ••••• •••

Epilobium montanum

• • ••• ••• ••••• •• •••• ••

Epilobium palustre**

Epilobium alpestre**

Epilobium roseum

•• •

Epilobium obscurum

••

Epilobium adnatum

•• • •

Hedera helix

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Daucus carota

• • • • • • ••••• •• • ••••• ••

Torilis japonica

• • • • •• •• • • • • •

Torilis arvensis*

••

Silaum selinoides

Chaerophyllum cicutaria

Chaerophyllum bulbosum**

Chaerophyllum temulum

••

Chaerophyllum silvestre

• • • • • ••••• ••••• ••••• •••• •••

Angelica silvestris

•• • • •

Heracleum sphondylium

•• •• ••••• •••• ••• • ••••• ••

Heracleum mantegazzianum**

•• • • •

Pastinaca sativa

• ••• ••• • ••• • •

Apium graveolens**

Aethusa cynapium

Aegopodium podagraria

•• ••••• ••••• •••• • • • • • • ••

Pimpinella major

Pimpinella saxifraga

(22)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Carum carvi

Cornus mas

• •••• •••• ••• •• •••• •

Cornus sanguinea

• • • • • •••• ••• • ••••• ••••• •••

Vaccinium myrtillus

• ••• • • •

Primula vulgaris

•• •••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Primula elatior

• • • • ••• ••••• •••

Primula veris

•• • •

Lysimachia nemorum

•• • •

Lysimachia nummularia

•• • • • • • •

Lysimachia vulgaris

•• •

Anagallis arvensis

• • • •••• • • • • • •••• •

Jasminum nudiflorum**

••• • • •• • •

Forsythia suspensa**

•• • • • ••••• ••••• •••• •••• •••

Syringa vulgaris**

• • • •••• •• •• • • ••• ••

Ligustrum vulgare

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Fraxinus excelsior

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Fraxinus ornus**

••

Centaurium umbellatum

Vinca minor

• •••• •• •• ••• •• • •••• •

Asclepias syriaca**

Convolvulus arvensis

•• • • • ••• ••••• ••• • ••••• ••

Convolvulus sepium

• •••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Phacelia tanacetifolia**

•• •

Echium vulgare

• • ••• • •

Borago officinalis**

•• • •

Omphalodes verna**

•• • •

Symphytum officinale

•• •

Pulmonaria obscura

• • •• ••

Myosotis silvatica

•• •

Myosotis ramosissima*

Myosotis arvensis

• • ••• ••••• ••• •• •• •••• •

Verbena officinalis

• • • •••• •••• ••• • • • • • • •

Ajuga reptans

• ••• • • • • •• ••••• ••••• • •

(23)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Teucrium chamaedrys

Teucrium scorodonia

Rosmarinus officinalis**

• • •• •• • • • •

Salvia glutinosa

••

Salvia officinalis

•• •

Salvia pratensis

• • • ••• • ••• •• •• • • •

Salvia verticillata*

Scutellaria galericulata

Ocimum basilicum**

Prunella vulgaris

•• ••••• ••• • • • • •••• • •

Prunella grandiflora

• ••• • • • ••• • •

Galeopsis tetrahit

• • • • •• • • •• •• • • • •

Galeopsis bifida**

Lamium montanum

• • • • • • •••• ••••• • •

Lamium maculatum

•• ••••• ••••• •• • • • • •

Lamium purpureum

•• ••••• •• •• • ••• ••• • ••••• ••

Lamium amplexicaule

• • •••

Stachys recta

•• •

Stachys palustris

Stachys silvatica

• • • • •• •• • • • • • • •

Satureja acinos

• •••

Melissa officinalis**

•• • • • •

Glechoma hederaceum

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Melittis melissophyllum

• • • •••

Hyssopus officinalis

Origanum vulgare

• • •• • • ••

Thymus vulgaris**

••

Thymus polytrichus**

•• • • • • • •

Thymus pulegioides

• • • • •• •• • •

Lycopus europaeus

••

Mentha arvensis

•• •• •

Mentha aquatica

Mentha longifolia

(24)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Solanum dulcamara

• • • • • •••• • • • • • • ••• • • •

Solanum nigrum

•• • • • • •

Solanum lycopersicum**

••

Physalis alkekengi*

Datura stramonium

••• • • • •

Buddleja davidii

•• •• •• ••••• • ••• ••••• •••• • •

Paulownia tomentosa**

•• • • ••

Verbascum blattaria*

Verbascum thapsus

• • • •••• •• •••• ••

Verbascum thapsiforme

Veronica beccabunga

• • • • •• ••

Veronica montana*

•• •

Veronica chamaedrys

•• ••••• ••••• ••••• ••• • ••••• ••

Veronica officinalis

• ••••• •• • • •

Veronica serpyllifolia

• • • • •• •• • • • • •• • •

Veronica peregrina**

Veronica arvensis

••••• •• •• ••• •• • • • •

Veronica polita

•• • • • • •

Veronica agrestis

••

Veronica persica

•• ••••• ••••• ••••• ••• • ••• • • •

Veronica filiformis**

•• • •

Veronica hederifolia

•• •••• ••••• ••••• •• • •••• •

Linaria cymbalaria

•• ••••• •••• •• •• •• • • •

Linaria minor

• • • ••• ••• •• • • •

Linaria repens**

Linaria vulgaris

• • ••••• •••• •••• ••• ••

Antirrhinum majus**

• ••• •• •

Scrophularia nodosa

•• • • •• • • • • • •

Digitalis lutea

••

Rhinanthus alectorolophus

•• • • •

Melampyrum pratense

••

Lathraea squamaria

••

Orobanche hederae**

•• •• • • • • •

(25)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Orobanche minor

Plantago major

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Plantago intermedia

•• • • • • •• •

Plantago media

•• •••• •• •• ••••• •• •• •• • •••

Plantago lanceolata

•• ••••• ••••• ••••• ••• • ••••• •••

Sherardia arvensis

• • • ••• • • • •

Galium odoratum

• • •• •••• •

Galium pumilum

Galium verum

•• • •

Galium album

• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• ••

Galium silvaticum

••

Galium aparine

•• ••••• ••••• • ••• ••••• ••••• •••

Sambucus nigra

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• • •

Sambucus racemosa

• • •• •• •

Sambucus ebulus

••

Viburnum lantana

• • • • • • ••• • ••••• ••••• • •

Viburnum opulus

• • • • • ••••• •• • • •

Lonicera xylosteum

• • • • • • • ••• • ••••• ••••• • •

Lonicera nigra

••

Lonicera japonica

Lonicera periclymenum

• • •• ••• ••• ••

Symphoricarpos albus**

• ••••• • • • •• • • • •••

Adoxa moschatellina

•• • • • • •

Kentranthus ruber*

•• ••• •• • • •

Valeriana dioeca

Valeriana officinalis

•• • • • • • • •

Valerianella carinata

•• •••• •

Valerianella locusta

•• •• • • • • • • •

Dipsacus silvester

Dipsacus pilosus*

Knautia silvatica

••

Knautia arvensis

•• • • • • •• •• • • • • •

Scabiosa gramuntia*

(26)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Scabiosa columbaria

• • ••• •• • • •

Bryonia dioeca

• ••••• •••• ••• • • • • •

Cucumis sativus**

••

Phyteuma spicatum

•••• •••• • • • • •

Legousia speculum-veneris**

Campanula glomerata

Campanula rapunculoides

•• • •

Campanula trachelium

• • •• • • •• •• •

Campanula rotundifolia

•• •• • •

Campanula patula

••

Arctium minus

••

Arctium lappa

•• •• • • • • •

Cirsium vulgare

• • • • • • • ••• ••••• •••• ••

Cirsium arvense

•• • ••• •• • •••• ••• • •••• •••

Carduus crispus

•• •

Centaurea montana**

••

Centaurea cyanus

Centaurea scabiosa

••• • • •• • • • • •• •

Centaurea jacea

••• ••••• ••••• •• • •

Eupatorium cannabinum

•• • • • • • •

Tussilago farfara

• • • • •• • ••• ••••• •••• •••

Gnaphalium uliginosum

Calendula arvensis

•• •

Senecio nemorensis**

Senecio viscosus

•• • • •

Senecio vulgaris

•• •••• •••• • ••• ••••• •• •• •••

Senecio erucifolius

Senecio jacobaea*

•• • • • • •

Galinsoga ciliata

•• • • •••• • • • • •••

Galinsoga parviflora**

•• •

Helianthus annuus**

• • •• ••• • • • •

Inula salicina

Solidago canadensis

• ••• ••• ••••• • • • • • •

(27)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Solidago serotina

• • • •••• •• ••

Solidago virga-aurea

•• • •

Erigeron annuus

•• •• •• ••••• • ••• ••• • ••••• • •

Erigeron canadensis

•• • • • • ••

Erigeron acer

•• • • •

Aster novi-belgii

•• •

Bellis perennis

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Achillea millefolium

•• ••••• ••••• •••• •• • ••••• ••

Tripleurospermum inodorum

•• •••• ••••• ••• • • •••• ••

Chrysanthemum parthenium

Chrysanthemum vulgare

•• •• •• • • • •

Chrysanthemum leucanthemum

• • • •• • • •• ••

Matricaria chamomilla

••

Matricaria suaveolens

•• ••

Artemisia vulgaris

•• •••• ••• ••• ••••• ••• ••

Artemisia verlotorum

•• • • • • • • •

Cichorium intybus

•• • • •• •

Lapsana communis

• • • • • ••• ••••• ••• • ••• • •••

Tragopogon orientalis

••• • • •• ••

Tragopogon dubius**

Hypochoeris radicata

•• ••••• •• •• ••••• ••••• ••••• •••

Leontodon taraxacoides**

Leontodon hispidus

• • • • • ••• • • • • •

Leontodon autumnalis

•• •• • • • ••• •• • •

Picris hieracioides

• • ••••• • ••• ••• • ••• •

Taraxacum officinale

•• ••••• ••••• ••••• ••••• ••••• •••

Prenanthes purpurea

••• ••• •

Lactuca serriola

• • •• •• •• ••• • • •

Mycelis muralis

•• ••• •••• •• • • • • •• ••

Sonchus oleraceus

•• ••••• ••••• ••••• ••• • ••••• •••

Sonchus asper

•• •• •• •••• ••••• ••• • ••••• •••

Crepis capillaris

••

Crepis biennis

• • • ••••• ••• • • •••

(28)

Nom1234567891 01 11 21 31 41 51 61 71 81 92 02 12 22 32 42 52 62 72 82 93 0 Crepis setosa

••

Crepis foetida*

••

Crepis taraxacifolia

••

Hieracium piloselloides*

Hieracium aurantiacum**

Hieracium pilosella

•• • • • • •

Hieracium murorum

• • • • • ••••• •• • • •

Hieracium umbellatum*

••

Références

Documents relatifs

• Ces tubes se dispersent dans l’insecte, apportant directement l’O2 à chaque groupe de cellules : les échanges air/cellules sont directs, sans intermédiaire (pas de

Euphorbia segetalis L., Cette rare espèce, qui n'avait plus été signalée depuis les Thomas et Murith, a été retrouvée par moi dans les vignes sous Lens, en face de la station

Pirola uniflora, très abondant dans un petit bois de pins au Tierdoz sous Aigle, 388 m.. Matricaria discoidea, abondant gare de Martigny, nouveau pour

C'est là l'observation la plus inattendue à laquelle le présent tra- vail ait donné lieu ; i l ressort en effet de nombreuses radiogra- phies que, pour certains Conifères tout

Les lois de 18Bl ne furent qu'un jalon du combat pour l'éducation contre les forces réactionnaires mais aussi contre les pesanteurs conservatrices ou

Nous présentons dans cet article un bref rappel historique de la médecine sexuelle à Lausanne, ainsi que l’activité actuelle au sein de la Consultation de médecine sexuelle de

« Nous pourrions dire que le sujet apprend à se diriger vers certains types de contextes ou qu'il acquiert une perception (insight) maîtrisée des con- textes qui

En l’application de l’article L111-3 du Code Rural : « Lorsque des dispositions législatives ou réglementaires soumettent à des conditions de distance