فر
MÂAREF
ود
Revue académique
ر آ ج وأ - ة ا (UAMOB) : ا م و ر ا ، د ا م ا
Partie: Sciences Economiques Commerciales et des Sciences de Gestion
Numéro 23
:
نو ا و ا :د ا د 2017 Décembre 2017 ا ا ة 12 ème Année : ا ا : PRÉSIDENT d’honneurأ د ق ز
Pr. Moussa ZEREG ا لو ا : : DIRECTEUR de Publication ن ج د
Dr.FEREDJChaabane ا ر : : Rédacteur en Chef
أ د أ Pr. DJEMIL Ahmed ا ر : :
Vice Rédacteur en Chef
و د
Dr.GUERROUMI Hamid أ ا ء : :
Membres du Comité de Rédaction
د ر حا
Dr.FERRAH Rachid د و د Dr.OUAIL Miloud
ن م د
Dr.ALLAM Athmane
د أ ار و
Dr. OUKIL Rabah د
Dr. GACHI Youcef أ : ا
Secrétaire de Rédaction
ر و د
Dr. HAIDOUCHI Achour : ا عا ا 2006 1369 Dépot Légal : : د م د ر 7007 1112 ISSN : : 0558205578 : 0558205578 ا ا : bouira.dz -www.univ : و ا ا
.com Revue.eco.maaref@gmail
آ أ ج و ا ا ة ا
:
ا ا
فر
ا ت
او ث ا ط
م ا
د
ا
:
1 أ ا ا ن ن أو أ ، إ و د ا 2 أ ا ن ا و او ب 3 أ : و ا ا و ا م ن او ا د ا ا ا ة ا ) ا ا 12 و 10 ( أ ا ا ا و ا رد دا إ 4 أ ا ا ت ن ن أو ا ر لوا 5 أ ا رو اذ ة م ن 6 ا ا د ا ث ا ا و ة ا ا ر و أ ن ن ا ه 7 ا ث ا ت د 3000 و 5000 و ا ا ، أ ) ي 10 20 ل 300 ( / ا 8 ّ ت ا) ث ا ت ؛ ا و ( ا زو 9 أ ا ا ن ن أ ي ي أ و ، وأ ن ن ا إ رإ ي او ي ا ا هرا إ 10 ي او ا ث ا ا ت ف وأ و ا ، أ ن أ ا ر ، و ت ءا أ م 11 ث ا آ و ءار ، ت ا ن و ا وأ ، ا و ت ا و ا ءار ى م ن ا أ 12 ت ا WORD قرو 4 A و Traditional Arabic 16 ّ ا ، و Times New Roman 12 ت ا ّ ا ، و د 02,5 ت ا 13 أ ص ً و قر ا ً ا ةراد م ن CD أ و و و ب ا ز ا 14 ل ا ، و أ ن ل ا طو
( ةءا ا ) ا ا : -ت ع م) قا د أ ( -( ) د ب د أ -ا) ب ا ي ر د أ ( د أ (ساد ) ن ا ير -(ة ) ر د أ -( ا) رد ا د أ -آ د أ (وزو ي ) ل -( ا) قد ا د أ د أ ا ا) د ن 3 ( د أ ا ا) د ى 3 ( د أ ساد ) ة ز ( -(ساد ) ل د د ل ) ( د دار ن )ا ( -(ة ا) د -( ) فا ن د -) اور د ت إ إ ع و م ( -) د ساد ( -) س إ د يدا ا ( -) ار د ة ا ( -) قر ي د ت إ إ ع و م ( -) زر د ساد ( -د ) رد ا ة ا ( -) أ زو د ة ا ( ا ا) ش د 3 ( د ا) ل ج ( -(ة ا) م ر د د ا ا ا) يدا ( -(ة ا) يو د -( ا) ا ا د م) ا د و إ ع ت إ ( ي د (ة ا) قاز ا د طا ا) ل ( د ن (ة ا) رد ا د ) ا ر ت إ إ ع و م ( -( ا) ار س د -(ة ا) د -( ا) ا ا د د د ) ة ا ( -(ساد ) م ة د د )ا ( د ) ار ة ا ( د أ ) ( د ) نو ة ا ( د ) ب ( د ج أ ) ة ا 2 ( -( ج ) ي د د ) أ ة ا ( د ة ا) ا ( د نا و) ( ير د ة ا) د ( -د ل ة ) طا ا ( -(تر ) ن ا د رد ا د ) ا ا 3 (
: ا ر ا ا
-)ةد أ د أ ا ا 3 ( ا ا) أ د أ 3 ( د أ م ) أ ن ز و إ ع ت إ ( د أ ر (ة ) -ا -ا) ل د أ 3 ( ة ا) ل زر د أ 2 ( -( ) د ب د أ -(وزو ي ) ل آ د أ -( ا) ل د أ -(ساد ) وأ د أ -(ت ع م) قا د أ ا ا) ار ي ز د أ 3 ( -(طا ا) د أ -( ا) رد ا د أ د أ ر ) ساد ( د أ ا ا) د ى 3 ( -( ا) ب ا ي ر د أ -أ د (ت إ إ ع و م ) -(ر ) م ا ف د أ د أ ) ( - ة ا) يزا د أ 2 ( - (نا و) ي از د أ - (ة ا) وأ ن ز د - ا د (ت إ إ ع و م ) - (ة ا ) د - (ة ا ) يو د - د ر ش (ت إ إ ع و م ) - (ة ا ) د - (ساد ) ل د - قاز ا ي د (ة ا ) - ا ا ) دا آ د 3 ( - ر و د (ة ا ) - د ار (ة ا ) - د ا ر م ) و إ ع ت إ ( - أ زو د (ة ا ) - ( ا) قاز ا ر د - رد ا ن د (ة ا ) - د يدا ا ) س إ ( - م ر د (ة ا ) - د ير د (ة ا ) - ) ز د (يدا ا - د (ة ا ) - د (ة ا ) - د (ة ا ) - ار د (ة ا ) - رد ا د (ة ا ) - ( ة ا ) يو د - ( ة ا ) ة وأ د - ( ة ا ) م ا د
ا ا و ا ر :
-) س د أ (ندر ا و ا ق ا -) ةر د أ (ندر ا ا ا د أ ) رد ا ط – ( -) ا د أ (ندر ا -(ن ر ) ا ر د أ ر ا ) م د أ – (تار ا د أ ر ) – ( -ا -ا ب ) ط د أ - (ة ا ا -(ندر ا) ا د أ -( ) د أ -( ر ) ن د أ -( ) ّٰ ا ج د أ -(قا ا ) زا ا د أ -(ندر ا) تاد ا دا د أ د أ ( ر ) ا -) و ا ا ا ر د أ (ندر ّا -( ) تا م د أ -(تار ا) يو د أ -( ) ا د أ -(ب ا) ق ا ا د أ د أ ا داز ( ) ا ن
ت
ا س
ا ... ... ... .. 9 تا ي ا ا ت ا نا أو و ا ف ا ر أ ة و ارد 2004 -2014 د ح / أ ن ... ... . 10 ا ارد ا ا ت ا أ د يو أ / ن ... ... 28 او ا ا ار ا ع ا د ا ر / د أ س ... ... 46 وا ا ا ا ا رود (لو ا بر ) د د ر أ اد أ / أ ... ... 61 ا ة لو د ا ل ا ا د د / أ ز يز ... ... ... 73 ت ا ل ا ا ا ت ا ارد ر ن ا ة ا ت ا إ 15 -02 خر ا 4 2015 أ ر د أ / لد ... ... .. 87 ا ت ا ر ا ا ا او ة – و د – د ر و و د أ / م ... ... 103 ا زا ل نأ ض ا و ا ن ؟ ا ا ا د ا ... ... ... 122 ن ا ء و ا ت ما ا ت ا إ ةءا ) ء ( ا ل ء ا أ او ن ز د / ن إ زر ... ... 136 أ ا ت ا ا س ا ت ا ا ارد : ا ا ا د ن د / ي ء ... ... 148
ا ا ر ا ا ا ت ر آ ة راد 1970 -2015 جذ ل SVAR د يد ... ... ... 167 ةد ةد ا رو ا ا ن رود ح ر إ ا أو ر ا ا ا و ارد ا ا ف ا ا د أ د / كود ... ... ... 181 ا ا ا ا ا ارد اد ا ا -ر م د / -ر ة د ... ... ... 200 إ ل و و ا ق ا ا ق ا تاد و ت ا ) MENA ارد ( ) ة ا ل 1995 -2014 ما ( ) ت ب أ Panel ( د دا و د / س ا فا ... ... 219 ا ا ك ا لا ا ا ا ا أ ن ج د / ءا ا يداود ... ... 235 ق ا و ا ت ا ا م ا أ ة م د / ا ن د ... ... 249 ا ز ا 2014 ا ا تاءا و أ د / ... ... 263 ا ث ا ا و ع د زر / د ة ةر ... ... . 280 يراد ا ا رود ا ا ا ا ك - ( ا ة و) ة ا ا ارد – أ أ د أ / ة ا ت ... ... 295 ارد ا او ا ا أ ز أ ر ز ءا ب د / ... ... 315 ت ا عا إ ا ةرادإ رود أ ر حا د / ر ي ... ... ... 326
ر ا ا و ت ت د ... ... ... 341 ا لو ا ا قا ا – ق او ا ا د م ر ... ... ... 353 و ا ةراد ا ما إ ل او ا ا ا ت ا أ ا ح د / ار ا ا ... ... 368 ت ا ةرادإ ا و ا د ص ... ... ... 379 ا ا ا ا درا ا ا ح او س ا أ د لا ... ... ... 393
The Relationship between Earnings Quality and Cost of Capital of the listed companies in Jordan: An Agency Theory perspective
Adel A. Salloum / Ziad Odeh Al-Aamaidh ………….………...….…….3 The determinants of foreign direct investment in North African countries Econometric study with panel data
Mohamed RETIA / Khemissi GAIDI ……….31
Concentration géographique et spécialisation régionale en Algérie : revue des études empiriques
Smicha AIT AMOKHTAR / Mohamed SAADAOUI...49
Agricultural entrepreneurship in AlgeriaProspective Structural analysis using MICMAC method
CHINE Lazhar / BALOULI Houssame Eddine ………….……….65
L’innovation dans le secteur des assurances : cas de l’Algérie
KAHOUL Mohamed Yazid ………….……….……….81
Les perspectives de développement de l’assurance de personnes en Algérie
BOUGARNE Nadia / ALLAM Athmane ………….……….……….99
ا
ا د ا ل د ا ا : ً ن إ أ أر إ " ا م و ، ن ا ز و ، أ ن ا ّ :ه ل إ م و ، أ ن ا ء ا د و ، ا أ ا و ، أ ن ا ك د و ، ر ا ء و ، ا ا ، " ا ةد ا و ا د ا ق ج و ، ن او ا ض ا ا ا ا سأر د ا ةرا ا ا لو ا ، ا ه ن ّ و ا و ، ، ل أ ا ا س ض و ي ا ر ا أ ا و ، لو ا ر و ظ ا ق آ ا إ ت ا او م ا و و نأ ا ن ، ة أ ا ن و ز ا ن و أو ا لا و ا ل و ّنإ ا د ا ا ا ا ا و ا د او ت ار ا ا د ، ا و ا ا ع ، ا م و ر ا و د ا م ا د نأ ي ا د ا ا او ا و ئر إ ن
ا
ي ا ا ت
ا نا أو و ا ف ا ر أ تا
ة
و
ارد
2004
-2014
د ح أ ن : ا أ زا إ إ ار ا ه ف نا و ا ف ا ر أ تا ) ة ا ي ا ا ت ا 2004 -2014 ،( ق ا ت ا نا او و ي ا ا ر ا ف ر إ نأ ا ت أو ا را ا تاود ا ار ا ت ا ر ا ا و ف ا ا ع راو ،ت ا نا ا ا ا ة نأ ، ا ر أ ع را ، ر ا تادرا او تارد ا ا ت ا ف ا ا ه ل ار ا نإ ل ا إ جر تادرا ا نأ ،ور ا ر و ا ا ف ا ورو ا ا ا تارد ا ت و ا جر ا ا ت ز ا يرو أ ا ر أ ض ا :ح ا ت ا د ،ور ،ف ا ر أ ت ،ت نا ر و . ا ا Abstract :
This study aims to highlight the impact of changes in the international exchange rates on the Algerian balance of payments during (2004-2014), so through which to address the evolution of the Algerian dinar exchange and analysis of the price of the reality of the balance of payments. The study relied on econometric tools. The results showed that the improvement in the balance of payments, and the high volume of exchange reserves and declining external debt, were the result of high oil prices. Moreover, Algeria losses a large proportion of its earned foreign
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
أ ذ – أ – ح ي – رو هار د - ا - يدا اcurrencies due to the fact the exports are in US dollar whereas the imports are in Euro.
The study concluded that Algeria must diversify its imports outside the Euro-zone to limit the losses of the exchange rate of US dollar against the euro, and the diversification of its exports other than hydrocarbons is essential to avoid the impacts of oil crises.
Keywords: balance of payments, exchange rate fluctuations, euros,
dollar,Algeria. I. : ،نزا ا يد ا ا ا ا ا أ ّنإ ّ » أ ر او ا ا را ا م « - ُ ي ا أ ا ا ةر ا و ا ت زأو ،د او ا ت ز ذ و ،ى أ زا ل ا م ا ا و ، د ا او يد ا ا » د ن « وأ ا ا ر ا ه و ار » « ا ا ر ت أ ا ّنأ ا د بر ُ ،نزا ا ا ا ا ا ا د ا ا رود ت ا ق او ف ا إ و زا نزا ا ا أ لو ا م ا ن ،درا او تر ف ا نأو ،ت ا إ ا ة لو ا أ ف أ ي او ا م إ و ر و ا نا نزا و را لو ا ا ا ا را ا ت ا د ا ا ف ا أ ل و ا ا : ا ا ا لو ،ت ا نا ؟ي ا ا ت ا نا و ا ف ا ر أ تا ى : أو ار ا فا أ إ ار ا ه ل ف ف ا ر أ تا ،ت ا نا (ور او ر و ا) و ا د ا ،ت ا نا ا زا ا او د ا ار ا ه
ي ا ،ت ا نا و ف ا ار ا ا م ا أ تا ا أ يد ا ا تاودأ ةادأو د ا ا ى ا و يد ا ا : ا ت ار ا ت ار ا أ ا ت ار ا ا ل : و ع ا ارد 1
D.Umoru and O.Odjegba 2013 ، ه ن ا لو ر ا : ا ا ا ا و ف ا ل ا أ ت ا نا ة 1973 إ 2012 ، د ا تا جذ ا و ، ا ه ا ر ا تا ا تر أ ، د أ ،ه ا ذو ى 1 % ، ،تا ا ة ا ه او ي ا ف ا ل ا نأ إ ا ا ى ا ،ت ا نا إ أ ل ا نأ ا ا و ا ت ا نا ر إ د و أ ف . ارد 2 GüneşŞ. 2013 ، ا ا ا و ا ةر ا ف ا ر أ) تادرا او تارد او ف ا ،( ا جذ و ك ا ا تاءا إ ل ) VECM ( ) ة ا ت ا 2003:01 - 2012:08 و ( ، ا ا ا را ا تارد او ف ا ر أ نأ إ ا ، ا فا ا ن نأ و ، ا تادرا او جذ ذ ةو و ا ى ا نأ ا ة ا ر أ لد تادرا او تارد ا ارد 3(Cachia Franck2008) ورو ا ع را نأ إ ل تارد ض يد و ا د ا ر و ا %3 ل 2002 2008 إ %5 ض او دا ا ل %2.1 هرا ع را نأو ،ي ل %10 ا ا ل ا ا ا ض ا إ ىد ر و ا ر ت ي %5 ا ل او %2 إ %3 II . :ت ا نا و ف ا ا ر ا 1 -1 :ف ا ا ا تا و د ف ا ف
ا تا و د وأ ، ا ا ة او ة و ءا د م ا ا ا ة او ة و ءا ز ا ا 4 ، ف ا ا ا ي ا ا 5 1 -2 :ف ا ر أ عا أ : ي ف ا ر ا ا و ،( ا وأ) ا ا ا ف و ، ا ذ ف عا أ ة ا 6 : 1 -2 -1 : ا ف ا ة و أ ف أ ا ذ ض او ه و ، ا ا تا و : إ ا ف ا و ، ز ف ا ق ف ا و ، ا ر ا ت د ا ل ا و ا ف ا ا قا ا ل ا و يزا ا زا 1 -2 -2 : ا ف ا : د أ ا ف ا ف ا ا ة او ة و ءا ز ا ا ا تا ا 1 -2 -3 : ا ف ا ي ا ا ا ف ا ة ود ف ا ة ى أ لو ت ز 1 -2 -4 : زا ا ف ا نزا ا ن ي ا ف ا و نا ا نزا ا زا ا ف ا نأ يأ ، ا يد ا ل د ا ن ت ا 7 1 -3 ا ا او ف ا ر أ و : ة ء ا ا در ف ة ا ا او ف ا ر أ و أ ر ار ا 1 -3 -1 :ف ا ر أ و و ة ف ا 8 : و ر او ا ر ا و ف ا : ا ن ا ا ر ا ر ف ا نو ن ا ق ا ر أ : و تارد ا ف ا م ه ن تارد ا ه ف إ ا ء ا تارد ر ا رأ ة ا ر ز و د ا ى ز و ف ا يد : نأ ا اذ ا لود ا ا ا ز ةد إ ل و ا
ر و ر ا ا راو ة ا ت ا ا در ن ا ن ا ن ا ا ء تار و ا ةد ز د إ ادراو ا تار و ا ن ا ت ا ا تار و ا ا ت ا 1 -4 :ف ا ر أ أ ا ف ا ر أ أ تر م زدوو ن م ر ا 1971 را ا لو ا ه ا ،م ا ه ا أ ورو ا نا ا إ ت ف ا ر أ إ ، ر ا لو ا ا م ا ا و ، ا ت ا و وأ ى ا ت ا وأ ر إ ت ا 9 ا ا ف ا إ إ ا ف و : ا ت إ و را او ة ت ا ة او ة ا ت ا وأ ، ا ر ا ء ا ت ا ق ص ا . ا ف ا أ ا س أ و و : م را ا ا م و ا و د ا تا ا ا ى س أ ا ر أ ت ا و او ا ت ا ي ا ا ا م وأ ،ت ا نا م ا ا و ،ق ا ً و ًاد نأ ت ا ف ا د ر د ا ت 1 -5 ت ا نا ت او ف ا : :ت ا نا نزا ا : وأ نزا ن ك نزا او ا نزا ا و ،ت ا نا يد ا ا نزا ع ا نزا ا ت ا نا ذ و ، او ا إ ذو ،ت ا ع و ت ا و م ،جود ا ا ة و ت ا نا أو ،ت ا يد ا نزا ا ،ت ا نا ر ا وأ ا وأ ا ا ا ا ر و ،ت ا نا ت ي ا نزا م ثو ،ب ا ا ا ا ا ا ث اذإ أو ، د ا نا ا ب
ث ارد نزا ا و ، د ا نزا نا ا 10 : ت ا نا ل ا : نزا ا نأ ،ت ا نا يد ا نزا ا إ ،ث ، ا ، ا : ا ت ا نا ث ا ت ا ى إ ا ةد و ،ت ا نا ا او ا و ،نزا ا ل ا ت ا نا ا ل ا ر إ إ ، ا ل او ا ا ل ا آ ل ا 1 : ا ل ا د ا ن د هر ا ، أ لاو لو ن يد ا وأ ، ا ت ا ر أ وأ ا ة ا ر أ ى ا تا ا و إ ا ة لا أ سوؤر ا فو ا وأ ، ا زا ا ثو إ يد إ ت نأ نود ا جر ت ا نا ا ر ة ك و ،نا ا ت ا 11 ،ضر ا ل ا : و ل ا ،يرو ا ل ا ، ا ل ا ا 2 :( ا ا) ا ل ا و م إ أ ل ا ع ا ا د ا او ض ا فو ا و ، ا ز ا ت ا د ا درا ا ز و و يد ا ا ةد و ، ا ع أ ل تارد ا ةد ز و ، ا لو ا ل ا ع ا تادرا ا ل 12 3 -ل ا : ا د ا ت ز ا ا لو ا و ا ا فو تا ا د ا ا ا او ا ر ا تا ا وأ ،ى أ ق أ ر وأ اد ا يد ا ط ا ا ل ا رو ا د ا ت ز ا ر وأ ، تا 13 نزا ا ةد إ ت آ : ت ا نا إ ل إ ء ا ا ،ت ا إ ت ا نا ض و او ، ة ت ا ه و ا ت ا و تاءا إ ل ا ف ا تا ا د ا ر ا ا نا ا ه أ إ ق ا ر لو ذ أ و ،ت
: ا ط ا 1 :ت و ا ر نأ ر ا ،ير ا نا ا ر ا ا أ ن و ،تادرا او تارد ا ق ا إ ت ا نا ث تا ا ر ا ا سر ف ف ا ير ا نا ا و إ يد تادرا او تارد ا 2 - :يد ا ب ا ا ا ا (1951.J.Mead.E) ، ،ي ا ا ا ي او ل ب ا ا ا ق ا و ، ا د ا ق ا ك ا أ ير ا نا ا 3 -:ت ا نا ا ي ا ا ت و او ت ا نا ا ي ا ا ر ر ر أ ا ل أ Mandel) ، H.jonsen ،( م ا رو ا زا إ ل ت ا نا او ا ا ل او ة : أ ت ا نا أ ذإ ، او د ا ض ل ا و ر ل ا ت ا نا ل ا ن و ، III . : ار ا ا تاود او ا ة رأو ف ا ا ا ر ار ا ه م ، ف ا و ط راو ا ت ا نا ،ةرو ا د ا وأ ا را ا ما ذو ا د ا إ ف و جارد م ،ح ا جذ ا ة ا ا ا م إ جذ ا را او ا و ا ا و ا د ، ا ا ل (ط ا ) ر ا جذ ا ء ، وأ د ا او ا ا ا ي او ا ا ط ا نأ ، y او ا x ا ه ا ن ن ر او ا ا ن جذ ا و ، د :
Yi= ß0 + ß1.Xi + ɛi
: = Yi ، ا ا =ß0 د ر Y ن 0= X
= ß1 ا ا ي ا ر ا ا ا .=Xi ا ا = i e. ا ا ا ما م و Spss تا او ت ا جا ا ا ا ت ا اد ا جذ ا ه ا =B ر ت ا نا ، =CC ير ا ب ا ر . =CCAP ل ا سأر ب ر =IMP تادرا ا . =EXP تارد ا =PCH ف ا . : ا ا ض ر ا جذ ا ) i e + Xi.ß1 + ß0 =Yi ا ط ر ا ،( ر او R = ، ا و ا تا ا د ا ا R2= ، = ا ر ا Fcal و ا ر ا ، =
F(cal , tab) Ftab
ا د ر ا Tcal و ا د ر ا و Ttab : - ا ا و او ا (tab , cal)T0 - و او ا لو ا ا . (tab , cal)T ء ا و ،ه ةر Tcal ا ج Ttab ، ص ا لو ا ر و ا د اذ ، ا ا ن Ttab<Tcal ا H1 ا ا ا نأ ا و رد و ن اذ و ، ا ا Ttab>Tcal ا H0 او ر و م ه ا ة ا د ا ، ا ا او ا ر ا جذ ا ج و ا ت ا د ا ذ تا ا ه ا IV . : و ار ا ض ا تار ا : وأ 1 - ير ا ب ف ا ا تار ا : اد ا ا ت رو تادرا ا ،تارد ا ت ا م ار ر ا ف و ا ل ير ا نا ا ت ل و ،ي ا ا SPSS و تارد ا ت ا ا ر ا ف ا : ل : ا ا د و CC =
251.479 -1.789TCHR = 0.599 ; R2= 0.358 F (8.812 ,4.54)T0(3.074, 2.145 ) ; T1(-2.797 , 2.145) ةر ا ا و ي جذ ا نأ ت ا ر ا و ، و ا ا أ ا ا ن ذو ،( ا ا) ن ير ا ب ا ةر ا او ف ا ا 37 ا ا د و % جذ ا جر تا ن ا ا د ا ل :CC = 0.155 TCHR = 0.696 ; R2 = 0.47 F (13.312 ,4.54 )T(3.649 ,2.145) أ جذ ا ا ا د ا ر و ا و،لو ا جذ ا أ را ا د لو ا جذ ا نأ ت ا جذ ا ر ، ا د ا نو - و أ د ا ت ا 2 - ل ا سأر ب و ف ا ا ر ا : ا ا د و : CCAP = -5.692 + 0.071TCHR = 0.086 ; R2 = 0.017 F (0.101 ,4.54)T0(-0.372, 2.131 ) ; T1(0.319, 2.131) نأ ر ا ل Fcal<Ftab و م ا H0 ر ا جذ ا م او . ن ا ا د ا ل : CCAP = -0.011 TCHR = 0.227 ; R2 = 0.052 F (0.918 ,4.54) T (-0.804 ,2.145 ) إ د ا ا د ا نأ Fcal<Ftab جذ و ، ا ا ةر يأ و ،ض ا تا ا و يأ ي ل ا سأر ر ن و ف ا 3 - و ف ا ا ر ا ا نا ا ا :ت ا ا د و : BP = 129.801 – 1.633 TCHR = 0.616 ; R2 = 0.379 F (8.655 ,4.54)T0(3.206, 2.131 ) ; T1(-2.925 , 2.131)
ا أ د و ا ا تار ا ت ا و و ا ا H1 ةر ا او جذ ا او ا ا د ا ل ن :BP = 0.145 TCHR = 0.685 ; R2 = 0.469 F (13.227 ,4.54)T (3.778 , 2.145 ) و ةر ا او جذ ا ، ا ا د ا ل ا و لو ا جذ ا أ ، ا ا ا و ا ن ، ا جذ ا ن إ ، را ا اد لو ا جذ ، أ ا جذ ا ا ذ و ا را ا ر 15 4 % ا ةر ا زو ا جذ 47 6 % ا و : ار نو ي ا ا ت ا نا نأ ا ط ا أر ،ت ا نا د ف ا و ، ر ا ا ت ا ف ا ر و ت ا نا ا تار ا 1 - :ير ا ب ا ر ر ر ا زا ا ا وأ ا ا ا ف ي او ،ير ا نا ا وأ ر 2009 ، ة لو و ا ر ير ا ب ا 2014 إ ا و ، ، ا ر أ ا ت و ا تارد ر 2012 و 2014 ا ا ت 12 24 ا زا ا أ نأ ،ر ود ر ت ير ا نا ا نا ا ا و ا 98 ،% ا ر ا ا و ير ا نا ا أ ي او ،ير ا نا ذو 80 د ا ا ا % تارد ا 42 45 % ذو، ت ا نا ر إ -7 59 ر ود ر 2008 إ -8 79 ر ود ر 2011 ت ا ر ا ا إ ذو ، 2 78 ر ود ر 2008 إ -2 59 ر ود ر 2011 ا ا ف ، لو ا 2009 ر ا ير ا ب ا ا 1 62 ،ر ود ر ةور ا إ ر ا ير ا ب ا و 2008 34 35 اد ض ا و ،ر ود ر 2009 ر 0 40 ،ر ود ر ع را 2010 و 2011 ا ا 12 15 و 19 70 ،ر ود ر ير ا ب ا ا ا ا 4 58 ا ا ا ر ود ر
2014 بر ير ا ب ا ، ى 4 9 ة ر ود ر 2004 -2014 ق ا ى أ ، 28 95 ا ر ود ر ا ا 2006 2 -ل ا سأر ب ر 2 -1 : ا ا ر ا : ا ا ة ا ا تار ا را 2010 ر ةد ز ر ا ا و ، ا سوؤر ةد ز و ، ا ا ر ا ك ا لا ، ا ا ا ا ت او ا تار ا ر نأ ع را ة ا 2004 ا و ، 2007 1 39 إ ،ر ود ر 3 47 ر ود ر 2010 و ، ا ت ا ا ا ر 2009 و 2010 ا لو ا ا لو او را ا ا ا ت 2009 و 2010 ، ض ا ا ت ا ذ 2012 و 2013 1 52 و 1 96 ا ا ر ود ر تار ا ةد ز نأ ا ا ة 2009 و 2010 ا ا ا ا ت او ك ا ،ي ا ا أ سوؤر ا ة ا ر إ ا و ، ا ا ا ل ا ك ا ار ا ا ا نأو ،ك ا ذو ، جر ا ا ا 14 ض او ا أ ق ا و ، ) ر م ا ا 08 -04 ( 15 ، ا ت او ك ا ل أر او ا ا سأر ك رأ ض ا 2 -1 ر ر : : أ ا ب ة ا ل ل ا سأر ب نإ 2004 -2007 ا ا دا ن ا تار ا إ ا ر ا ة ا تدادزا او ،ة ا 2008 -2014 ا و ة ا ه ل ل ا سأر ب ر أ ا نا ا ر نأ ، 2 54 ر ود ر 2008 ة ا ت 2004 -2014 ه أ 2006 -11 22 ه دأو ،ر ود ر 2007 0 99 ر نا ا و ،ر ود 2008 ر 2 54 ا و ،ر ود ر ض
ا 2011 0 36 ثو إ ىدأ ي ا ا د و ،ر ود ر ةد ا إ ، ا ن لا ا سوؤر نا ر ا ا ا ر ا ر ة ا 3 -ا ن-ا -ا ر ت-ا ار ا ا ت ا نا ا اد 2009 ، ل ا او ا ف ا ت ا ل ا ة ا 2005 -2008 ءا ا ت ا نا ا ا ، 2004 هر 9 25 ر ر ود ر 5 تا إ أ 2008 36 9 ا ر ود ر 2009 3 86 ا ت ا نا ،ر ود ر 2014 و -5 88 ة لو و ذو ر ود ر 1998 و 1999 و ، ت و ا تارد ا ا إ ذ 71 66 و 70 58 ر ر ود 2011 و 2012 إ ا ا 58 34 ر ود ر 2014 ا تادرا ا ع راو ، 38 39 و 46 93 ر ود ر 2010 و 2011 إ ا ا 59 44 ر ود ر 2014 ا و ،ى أ ر ا ت ا ) لو ا ر أ ض او ،ور او ر و ا 58 د/ ر ود 2014 ( ة ا ل و ت ا نا و نأ 2009 -2014 ءا ي ا ا د ا ض ا ر ا ت ع را أ ت و ا ر أ ض او ظ أ إ ،ف ا ر ة ا ل 2004 -2008 ا ةرد د ا ت ا يد ا ا تا إ لا ي ا ت ا نا و را ا ءا او ، و ا 2004 ة ا ير ا ب ا أ إ 2008 ، 34 54 ر أ ا ا ر ود ر ر ا ا 100 ا ر ود ه أ ا ل ا سأر ب أ 11 22 ر ود ر را ا دا ا ت ا أ 12 9 ر ود ر 2006 16 ، ءا ا 2008 تار ا ع را ا ا ا 3 5 ر ود ر 2010 ة ضو ا ةد زو تر ا ا 1 77 ا ر ود ر
ة ى ا او ا نا ر ار ا أ 2013 -2 -27 دأو ،ر ود ر 2010 -0 49 ر ء ذو ،ر ود 2011 هر ا ر نا ا ا 1 41 ر ت ا ا ت ا او ا نا و ،ر ود ا او ا ت ا إ إ ،ي ا ع ا ت ا ت ء أ ث ا و ،ر و ا ض او ا ز ي ا ا ت ا نا ه ر ا 36 9 ر ود ر 2008 إ 3 86 ر ود ر 2009 ، ل ا و 66 66 % 2007 و 25 17 % 2008 إ ، ا ل ا ذ نأ 2009 إ 0 28 ت ا و ،% را و ، ا ر ا 15 58 و 20 14 ر ود ر 2010 و 2011 ةد ز ا ا ا ا إ ا د و، ا ل ا ا ةد ز ل ا ، ا ف ا ت ر ةد ز 29 88 % 2008 إ 4 06 و % 8 93 ا ا % 2009 و 2010 148 91 ر ود ر V . ا د ا لا ا ا ا د ت ا نا ت نإ ن ت ا ه ارد ا ا ة ا ا و د ا ي اذ و ا د ا ت ا ه ة ا ارا ا ا ا ت ا نا تا ) 2004 -2014 ( ذو ، ار ا ا ا ي ا ا جا ا ا ق إ إ د لو ا ر ا او ا ع ر ا يد ا ش ا ا را ، ا د ا دو ج ا ا او ا د و ه ل ذإ ، ا إ ار ا ف ا ار لو ا ا ، ا د ا ةرادإ لو ا ح ا و ، و ا ن ا دا و ت ا د ا مء ف م ر ا لو ا ؛ ة نإ ا ت ا ف ا ا ا ا ا ا نأ ،تادرا او تارد ا 70 % نأ ،ورو تادرا ا
ا %98 د ير ا نا ا ،ر و ت و تارد ا ا نا ا ا ل ا سأر نا أ ، ار ا ة ي ا ا ت ؛ ر ا ن ا يأ ،ة ا تا ا ل إ نإ او ا ا تارد ا ت ا ا ا لد ا طو ق %98 ا ر و تارد ا نأ ، %60 ورو ا لو ا ا ،ورو ا ورو ا ا تادرا ا و ،ورو ا م أ ا ا ر و ا ا ا ت ا ورو ا م أ ت ر و ا 2003 تا ا او ار آ ا إ ا ا ء ا ت ا : ا زو ن ت ا وأ ورو ءا ا ر و ا ة ا ض ا أ ذو ، ا لو ر ا ت د ا ا ا ي ا ا د ا د ا و ؛ ا ا ت ا و ، ا د ا ت ا و ا ى ن نأ او ،ف ا ت ؛ اد ن ا أ ر ا جر تادرا ا ورو ا ور ا ر و ا ا ف ا : ا ل او لوا ا ر لو ا 1 ر تارد ا ر : ر و ا ر ا ف (ر ود ن ) :ة ا ا 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ع تارد ا 32220 46001 54613 60163 79298 45194 57053 73489 71866 64974 60040 تارد ا ا 31550 45094 53429 59831 77361 44128 55527 71427 69804 62960 58340 DZD/$ 72.61 73.37 71.15 66.82 71.18 72.64 73.94 76.05 78.10 78.15 87.90 :ر ا ا دا إ : ء ر ا ةر ا ا ا ت إ 2014
- Bank of Algeria‚ Bulletin StatistiqueTrimestriel‚ Juin 2012‚2015.
لو ا 2 ر ا ا تادرا ا ر : ور ا ر ا ف :ة ا ر ود ر ا 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 تادرا ا 17950 20048 21456 27631 39479 39294 40473 47247 47490 55028 58580 /DZD € 98.95 87.01 93.7 98.33 100.2 101.2 103.4 106.5 102.9 106.8 107 1 :ر ا : ا دا إ ، ر ا ةر ا ا ا ت إ
- Bank of Algeria‚ Bulletin Statistique Trimestriel‚Juin 2012‚2015. لو ا 3 ة ي ا ا ير ا نا ا رر : 2004 -2014 :ة ا ر ود ر ا 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 تادرا ا 17950 20048 21456 27631 39479 39294 40473 47247 47490 55028 58580 تارد ا 32220 46001 54163 60163 79298 45194 57053 73489 71866 64974 62886 نا ا ر ير ا 14270 24989 33157 32532 39819 5900 16580 26242 24376 9946 4306 :ر ا : د ا دا إ -ا -ا كر ا ا ت إ 2014 لو ا 4 : ا ب ا ر ر ة ير 2004 -2014 ر ود ر :ة ا ا 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ير ا ب ا ر 11 2 21 2 29 9 30 5 34 4 0 4 12 16 17 77 12 3 0 38 -9 1 :ر ا : د ا دا إ
- Banque d'Algérie‚ Rapport 2015‚ 2010 ,Op Cit‚ p.15
لو ا 5 ة ا ل تار ا ر ر : ) 2004 -2014 ( ر ود ر :ة ا ا 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ر ا ا ا 0 62 1 06 1 76 1 39 2 28 2 54 3 47 2 04 1 52 1 96 1 47 سوؤر لا ا -2 -23 -3 05 -11 8 -0 77 -0 43 1 52 0 44 -1 08 -0 62 -0 39 - 0 52 :ر ا : د ا دا إ
- Banque d'Algérie‚Rapport 2015‚2010‚Op Cit‚ p.15 لو ا 6 )ة أ ا ب ا ر ر : 2004 -2014 ( ر ود ر :ة ا ا 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 أ ا ب ا ر -1 8 -4 2 -11 2 -1 09 2 54 3 45 3 42 2 38 -0 24 -0 7 3 23 :ر ا د ا دا إ :
-Banque d'Algérie‚Rapport 2015‚Op Cit‚ p :
15
-Banque d'Algérie‚ Rapport 2010‚Op Cit‚ p : 15 لو ا 7 ا ا ت ا نا ة رأ ر : ر ود ر :ة ا ا 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 او ا نا -0 2 -2 -2 -1 08 -1 6 0 69 -0 6 -0 4 1 41 -1 -14 -2 -2 1 24 ر ا ا 21 8 2 17 19 5 6 5 6 5 58 5 41 5 56 4 4 3 67 3 39 3 73 ت ا نا ر 9 25 16 94 17 33 29 5 36 9 3 86 15 5 8 20 14 12 0 6 0 13 -5 8 :ر ا : ا رد ا ت ء ا دا إ - ، ا ا ا ر ا ، 2005 -2015 ، - ، ا ا قو ا يد ا ا ا ، أ ، ا ا ، 2010 ، ص ص 380 -393
:ت او ا ا
1(D.Umoru and O.Odjegba, 2013), Exchange rate misalignment and
balance of payments adjustment in Nigeria.
2Ş Güneş2013, the Effect of Exchange Rate on the International
Trade in Turkey
3Franck C "Les effets de l'appréciation de l'euro sur l'économie
fran-çaise", note de conjoncture, juin 2008.
4 آو ط ، ز او ء راد ، و ا ا ،نو 1 ،ندر ا ، 2008 :ص ، 43
5Marie delaplace, monnaie et financement de l'économie, dunod, 2 édi-tion, Paris, 2006, p : 126 6 ، ا د ا تا ا ف ا ، ا از ر ،( ) ز ا ،ةر غ ،د ا 2012 ص، -:ص 19 -23 (ف ) ، 7 ر ا ةر ا ف ا أ ،ش ّٰ ا ءا ر ، ا ا ، اد ا ا ،ةر غ ، 2011 : ص ، 49 8 ف ا م ر ا إ ،ر ي ا ا ا ، ر ، و ا ف ا ،ة ،ةر 2013 :ص ، 19 9 ا ت ا ف ر أ ا ل ا ة ا ا ا ،ر ل ر ) ندر ا ر ا 1985 -2006 هار د ةد و أ ،( ، او ا م ا د ا ،فر ا ا ،ةر ،ندر ا 2008 :ص ، 31 10 :ص ، ، أ 84 11 ص ، ،ي -:ص 14 -15 12 نا ارد ا ا لو ا ت ا نا ، يز ا ت ا ، ا ا ،ةر غ ، ر ،ي ا ا 2001 :ص ، 32 13 :ص ، ، ا أ ا 239 14 تار ا ر ا لا ا سوؤر ر ،ن د ا ، ا ا ، ز او او ث ا راد ، د ا ث ا ، ا د 29 ي ، 2011 ص ، 63
15 ر م ، ا ا 08 -04 ت او ك ا ل أ د ا ، د ا ، ا ا ا ا 72 ، 23 د 2008 16 س ا ، ر رد نا ا ا ير ا ح ا ة ا ل 2000 -2012 ا ، د ا ، او ا ت ار د 11 ، ، ا ا 2014 :ص ، 28
ا
ارد ا
ا ت
ا
د أ ن أ يو ا : ف ا ا إ و ارد رود او) ا ا ا ت ا ا ت ا أ ار م ، ا ا ( ا أ و ا رود ز ا د ا أو ا ا ا و او ا ا ا ت ا ه ا ى ا ى زا إ ل ا و أ ار ا ه ءا و إ او او ا ل ت ا ا ا ا ا ا ا او ا ت ا ذ و ا ى ا ن ا : ا ت ا ، ا ت ا ، ا ، ا ا ، ا ت ا ا ا Abstract:
The purpose of this research project is to study and clarify the relationship between local communities in Algeria (represented mainly by the wilaya) and local development, for this we will study the most important development plans in Algeria and its importance in the national economy and will highlight the role of the wilaya as a Local Authority in its contribution in terms of funding, planning And even with regard to the execution of these development plans at the local level. And to enrich this research we will study the situation of the wilaya of médéa highlighting the execution of the programs of local development in several sectors like the public traveuax Sector of the agriculture and other
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
أ ذ ا ا – سر - ا هار د - سر - اsensitive sectors which are likely to contribute of the lifting of the standard of living and social of the inhabitants of the wilaya
: ع ا او ا ا ا ا يد ا ا ا او ت او و ا او ا و ،نا ا ا ي ا ي ا ا م ا ا ا ا ت د إ يرو ا ن ا ا ضرأ ا ت ا ه أ و ، ا ا ه ، ا ا م إ أ ي ا ا ، ا ل او ا ا راد و و م و ، ا ا او ا ا رو ا ه م ا رد و ا ة و ة ق و ا و ك ا او ا ن ذ إ ، و ا رو ا ، ا ا أ ا : ا ا ح نأ ا ا و ا ا ا ت ا ؟ ا ا ا ا ت ا ى :رو إ رإ ع ا ا ار و لو ا ر ا : ا ا ا ا ا ا ر ا و ا : ا ا ا ر ا : ا ا ت جذ ا و ر ا لو ا ا : ت و ا ا ا ا ذ ا ا ا ا ا او ت ا ة أ تا أو ، د ا ا ت او ، ا د ا ة ا ا ا ا ا : وأ م وأ ا ا ا ا ت أ إ ق ا ا إ ا فا ا أو ا 1 : ا ا ا ر ة ت ا ا ب ا او دو د و م ا و ا جذ ا ن أو ا ا ه أ و ، إ
: ر ا وأ ةر ا ت ا ء إ او او د ا ا ا و ر إ و ا ت ا او ،ة أ 1 و أ " ل " ي ا ر أ ا ا د ا 2 ، و ر ه ة ا رو ا ا ا ا أ ا ، ا د ا و آ و ا ا ا ت ، و ا ء أ ا ص ا ت ا ، ا ن ه ة ا د ا ا م و ل د ت ا ا ا . 2 : ا ا فا أ نإ ا ا لو ا او ع إ ا يد ا ن ، وأ ا ذ ف إ ن ة ا ا أ أ و ،ن ا 3 : ا ا يأ ا م ا ي ا ت ل ا ، او او نأ ن ء ت ا ا ، ا ل ر ا ا ي ي ا ل ا ك او ل او ح ا . ت ا ا و إ ا ا او نزا . ا ر ا ، ا ا و او ا أ د ر ا ت او و ا حور ة ت ا ا ا و ت ا ى ا . نأ ك فا أ ا ا ر : -فا أ ز ا : و ا ا تا د . -فا أ : و تا ا ا او را او ا أ ن ا ر ء أ د و ا ا . 3 : ا ا طو ا ح يأ ة طو ، ث ط ر و 4 : د و(أ ا : ا ف ل ا و ل ت ا ا ، ا أ ف ت ا ،
، و ، ، و و ت ذ ا ،ب ،ء ) ، ( ا ا (ب ا ا : ر إ ا ا ا ، ا و لد اد ت ا لد ا ا ع او ص ا م او ل ا ا ، ا ا اوو ا ر او فا ا ف ا (ج خ ا : نإ ا ا ا ح ت ا ا خ و ، ا او نو ط و ا ا او . : ا ا او ا ا ت و ا ض ر ك ي ا ا ن ا ا نأ ا ا و ا ا ى ا ا ة ا و ة ا ا ا و إ 1 - ا ا ت (PCD) : ي ا ا د ا ا و ا او ا ا او د ا ا ا ا و ، او ا ى ر ا و ت ار ا ل ا ا ا ا نأ ا هز ا و ا م عو ض ا ا و ،ي ا ا و يأ نأ هر آ و ها و عو ا نأ نأ ا ا يأ ا حا ا : ارد 5 ت إ ، د ا ا ، و عو ا ز ا إ و ا ا ا ، ا ا تاذ ر د ا دود ا ، و اءا إ ا ا و ر ا ا ا ا 2 -ا ا ت (PSD) : ا ت ا ، ا ا ا ا تار ا إ و ا : إ ت ا ه و ، ا ا ا ا (أ ا ا : ع ا ا ا ا ر ا
، ا ت ت و ة ت ا ى ، ا و از ا ةر ا ف و ز ا ة ن ا ا ،ل او و ه ر ا ا و ا . و أ إ و تاذ ت ا ه ن رو ا ا ت او د ا ت ا د ة او ا ار ق ر ز إ ة ن ا او (ب ا ا ا ة ا : ت تاذ و تار إ ، ا ه ت ا ا ر ا ى ا ا ت د ا و ا : ، ا ،ت ا ،ي ا ا ، ا ا ، راد ا ا ،ت او ا او ، ا ، او ب ا ا ض او او ه ا ا فا أ ت زا ا ا و ةراز ا ف و ا ا ي ا ى ا لو ا . نأ ا ا ا ت ر إ ا ج ا ا ة ا 6 ج د و ا ، ا ةادأ نأو ز ا ل ا و او ا ا : ا ا ا ةاد ا ا ا ا ر أ و ت ر ، ر ا ا ةرو زا و ا نود ء إ ، و تار أ أ ا د ا ي ا ، او ظ او ، و ا ا ا ا و ا 1 -ر ا را ا ا ا : ر ا را ا ا ا عو ي أ ا ا ن ت او ا او غ ف ك و ر ا را ا ا أ ةادأ ا ا ، ا ذو ر ر ةد و ،ت ا ة و أ ر ةد أ را ا ا ةد و ا ت ه ا ر ) حو ا ( ا و عو ا ل ء ا ي ا وأ عو ، يرا ا ا ا د ء
ر ا ا ء ا ر ي ا ت ن ا ت او ، ا جر و عو ا يرا ا ا ا حور و ا 7 . ئد ا أ و ا عو يرا ا : ء ا ي ا ر را ا . ر ن ا ا و ت ا ا ) ، ا ت ،ةد ( ثا ا ء إ و ا ن ا و ا . ا دو ،عو ا د إ . 2 - ا ر ا را ا ا ا : ا ا ا أ را ا ر ا 8 : (أ ى ا ر او : ن ا ا ذو ل أ تاذ وأ و ت ا ا إ عو ا ازإ ء ا ، ا ا و ز إ ت ا ا . (ب ا د ا ا ا : ا و أ د ن ا ا ا ر ة و أ د إ ا ، ، ا ا ، ا ت ا ا ، و ا ا ب ا ر أ دو ةد ن ا ت ة ى أ . (ج درا ا ا : و ي ا ا ر إ فا أ ا و فا إ ا ا و ا ت ا ب او ت ا او ل او ا او . (د و ثا ا ا يد ا و يد ا : ثا ا ت ا ا ، ار ا و ا ا ر ا ، او و إ ت ا ا و . إ ه ا ا ر ا ك آ وذ أ ك و ا ا ى ا و تار ا ا ة او ا . 3 : را ا ر ا فا أ نإ فا ا د ا او ا ا ا او ض ا او يد ا ا ، و أ ا ا ا ا ا ا و ، و
ر إ فا ا ا ا س أ ى ا ا ت او أ ا را ا ر ا و ا : ا ر ا ا ا ا" : أ ا ف ا و و ا او ا و ، ا أ ة ا ا راد ا ة ا و " و ا رود ل أو ا ت ا ل ا ا او : وأ ا ت ا ن ل ي ا رو ا ر ن آ ل 17 -07 حر ا 21 / 02 / 2012 أ ي ا ا ع ا نأ ي ا ل ا رود ص ة أ : أ او ي ا ا ا ا ا ت ا ا 1 :ي او ا ع ع ا ا ا ا تاءا ا أ 9 : رد ا ا ا و ا ل و و ا ار ا او او و ، ا ل أ ا ثرا ا ت او ا . تاءا ا ا ا إ ز إ ل أ و و ير ه ا دو إ . رد ا ا ، ا ل ا ا ، ل ا ا إ ك ا و ا ل ا و ا و . ا ا ، ا ل ا ، ا ل أ ا و ا و ل ا ا ا او . ا ا ا ي ا ا او . 2 : ا و ا تا ا ع ب ا م ل ا ا و 10 : ز إ ت ا ا ي او او و او ا و ا ر ا ب ا ا ة ا و ا . ا ا ا رو ت ا او د ا و ه ب ا وأ ا دا ا . ا ا ا ما ا ا ا ل ا تا ز إ ا ا ا زو ت إ و ت ا ا ا ا .
ا ا ، ا ل ،ت ا ل ا ا ت ا ثرا او ت او ا او و ا و . ا ا ا ا ط إ ف إ ن ا ا ا ، ا ا م ا ة ، او ا 3 : او د ا ا ع ي ا ع ا ا رود م 11 : ةرد ا ل ا ل ا ق او ا و ظ او . ةد و ق ا او ا طو ا ةد ا ا ل ا م ا إ ا ا و ل ء ا ا و . ا ا ا نأ ز إ ا : ا ت ا ةد و ة ا ر ا ا ا و ظ ا ا ير ا . ا ا ، ا ت ا او ا ا ء ا ا و ا ا ر و . : ا ا ف ا ح ذ ن ة و ا ا م اذإ ت و ، ا ا ا ا ت ا ا أ ت و ا تا ا 1 - ا ا م ا ف : ا و ا ا درا ا " ا ا تا ا ى ا ا رد ت ا ا و ، ا ا ت أ ا ةر ا ا ا ا ا ةد 12 " ، ا ح نإ ا درا ا ر أ ا ت ا ةء و ةر ى ا أ ةء او ةر ا ا و درا إ ت و ةر ا ا
ا ا ا ا إ ذ و د و ا و ا ا 13 : ا درا ا ا ةرو و ا ا (أ ك ن ا را ا : او ي ا ط ر ا ا درا ة ا و ةد و اد د ا ا درا ا ا ى و ا ا ا ا : ا ا ت و و ت ا ع رإ (ب ع ر ا نإ ة إ د ا ا ا ا ا ا ت و إ او ر ا ع را ا إ ، ا ا ت و ت م و ةراد ا ء ذ إ ف و ن ا ا او ل ا ا ء ا ا ا ا د ا إ ه ا ةرو (ج ةراد ا ح نإ : ا ا ا يد ا ا ا درا ا ما ا أ ل ا ا ت ا او ا ةراد ا م ن إ 2 : ا ا رد او تادا ا رد ا ا ا ا : رد ا ه و ا ر : ا درا ا (أ ا تادا ا أ ا تادا ا : إ ا درا ا ه و ا ة ، ا ت ا ر لو ا 1 : ا ت ا ز و ا ا عا أ ا ا ا ا ت ا ة ة ا ا ا ت او ت ا ا ت ا قو ة ا ا ا ت ا ا ا عا أ -ا ا ا -ة ا ا ا ا -ك ا ا -تار ا -ا ا ط ا -ير ا ا -ا ر -ا -ا :ر ا ا ا د ا دا إ : ا ت ا (ب ت ا ن ا ت ا درا م ا ا ا و ، ا ا د ف ت إ ا ا رد ا در ا ا ا و
: ا ت ك ا قو ا ت إ (ج قو ا ا تاءا ، ا ل ا و ا يرادإ تاذ ا ا ةرازو و ف و ا ا ا ت او 14 : ا ضو ا (د ، ا ا عا أ آ ع ضو ا ا او ا ت ا إ ا ار : ا ت ا ك أ ل ا ا (ه وأ لز ا ت درا ا ه ا ت د ا ت ا و تار ءا ا ت ا ف ا ا و : ت ا ذ ى ا ا ا رود ا ى ا ا ا او ر ا او ا 1 : ا ا ا ا ا ا نإ ي ا ا ا ا ا م ا داز ل ا ا رود و ، ا ا ا ا ى ا ا فا ا ا او او ة ا و ا ر إ ر و ا ا او ا . و ا ا ر او أ د ا ا او 15 . وأ د ا درا و " ا ف و ز ة أ ل ةد فا أ إ و " 16 هدرا و ا ت ر و إ " ف ا دا أ و ءا ا ذ ا ك ا ة ا تارا ا ا د و أ أ ا و " ز ة 17 2 - : ا ا ا ا ا ا ا ار ، ذ قد ي او ا ا ا ف ا ا ف ا ، ا ى 18 د ا و ر م د ا و ار رو م ا ا ةرازو إ عو ءا ا ا ، ا تاد او ا ا ا ا و ا ا ا ي او ا ا ة ا
تاد ا ز ا ا م و ، ا زو ف ا ا تاد ا ع ت م نأ ا و ،ع ا ا ذو ع ا آ ع إ ا ا تاد ا دو ، 19 ا ا ت جذ ا و : ا ر ا و ا ب ا ا ر م ا ا ا و نإ ت د ا ا نأ ب او ق ا ر و ي ا ا ب ا د ا نأ و ا يرو ا ن ا إ ا ه ا و تاز إ أ و ، ا ه ع ر ا إ ة او ا ت ا ا ا ا ص ا ى ا ا ن ا ل ا ع : وأ ي ا ي ا رو ا ا ت ا ا ل ا ع ا ا ا و ت او ص ا فو ت ا ا او ن او ا ا ا و نإ ب او ا ب ا ا ر م ا د ا ت د ا أ نأ ب او ق ا ر ا و ،ي ا ا ي ق ا او ل ا ا ه 20 : 14 ع ا ق ا ر 713 ار ر ا ا) ب ل 01 و 08 ) ب ق ارو ،( ر و 18 و 40 ( 30 ع ا ق ا ر 813 ع ا ق ا 2448 ل ا و ا ق ا ر ر و ا تا ا :
ر 1 ا او ا ق ا ر : :ر ا ص ي ا ر ا ا ا 4 : ا ق ا ر أ ر 2 ا ا ق ا ر : :ر ا ا ا ل ا تاء ا د ا دا : ع ت او ا ب ر ز إ ل ا ا ا ى ا ي 50 % ب ر ب ا ن ز 28 5 م ن 3 ب 2000 ،ر ل ا ة و ف ا ا ز إ نأ ب ةر 70 % ب ا ه ا ا ا او
ر 3 ا ه ا ا ا : ر 3 ا ه ا ا ا : :ر ا ص ي ا ر ا ا ا 15 ب ةر إ و ا ا إ أ 877 595 ا ار ا ر 773541 يأ ر 88 % ز و ر ا د أ : ا لو ا ا تا ر لو ا 2 ا ا أو ا تا ا د : تا ا د 2009 ا 2015 ا 32 705 34 013 ا ا 464 466 د ا ا 273 361 ذ ا ا 7 7 ز ا 400 1 398 ع ا 33 849 36 245 :ر ا ص ي ا ر ا ا ا 16 ب ا با ر ن ت ا ع و 152 932 ر 17 % ا ل ر ة ا ه ن و ا ا ب ر 11 % إ ب ر ا ا نزا د ا ا ل أ 25 % ل ل ة تاد ك ةو ا ه ظ و ا 2010 -2014 ا تاز ا أ 21 : 06 ت 01 ت أ 2014
863 332 2014 س 8 151 ة ر أ و ر أ ر 2612 أ ر 2014 2 019 ا ةدو ا ر 506 ل ر ا 2005 -2009 و ف إ ف ا ا را ا ر أ و ة ا : ا ا د ا ا ر 4 ا ا را ا ر ا ل ت ا : :ر ا ص ي ا ر ا ا ا 18 ا او ا ع : ا ع ف ا ل 2010 -2014 ر ة م ا 22 : لو ة او ت 2014 14 3 ت 2014 ، او ا ،ةروا ا ة او ا و و 2014 ن 15 ت 03 2014 و ير ا ، ا 05 2014 او ا ا ا و ير ا 49 ر 04 2014 ،ي او ا و او ا ، 295 202 2014 26
ل ء ا 2014 ب ا ل ا 247 ، ر 77 و 26 : ا ا ا م ر ا و ر لو ا 3 ا ا را أ سر ا ل ت : ار ا ا 2010 -2011 2014 -2015 ) ا سر ا 06 -15 ( 89 % 94 % ل تا ا (TOC) ا ا 23 23 ا 39 32 ي ا 34 31 :ر ا ص ي ا ر ا ا ا 29 او ب ا ع : ار ا ع ا ا نإ و ا وأ يد ف ا و ،ل ا ا ا ت ا او ب ا ع و ة ا ر ة ع ا ا 2010 ا 2015 ت ا ل : ر ا ه أ و ا و ى ا 03 ت ا ةد ت و ةروا ا ير ا 03 و ر ا عارذ و ن ز ي ب رود ل 2014 01 05 توا و با لو ر را ت 2014 03 ا ت و ن او ا ير ا 01 ت ا ةد 04 ط و ، ا او م ة ت ا د و و ب 2015 و ع ا ا د ع ا ا ف ا ق و : او ب ا قو ا ف ا ا تاد ا
ر لو ا 4 ب ا قو ا ف ا ا تاد ا : ا او ا تاد ا ز ا يدا ا ا ت ا ا تا ا ا ت ا ا تا ا 2010 52 684 278,58 61 20 08 40 06 2011 57 493 550,26 65 20 10 33 06 2012 64 328 952,35 64 24 10 22 06 2013 62 563 586,20 68 23 10 27 06 2014 86 567 098,44 70 19 12 49 08 :ر ا ا ي ا ر ا ا ا ص او ب 25 با ا ت ا د ر ا و و ه ا ا ت ا ا تاد ا ل ذو ا و ا وأ ا ى ا ة أ ت ا ا ى ا و ب ا رود و ا ت ا نأ ، ا ا ا ه إ ا ا ب ا و ا ا ا أ ا ا ت ا و ب ا فا إ ي ا ا ا : ا ار ا ه ل ن ا م ا ا د إ إ ةد و ن ارد ا ا هر ةادأ ما ا ا درا ا ل و ت ا ا ز ا ا ءا ، ا و اوأ ا ل ذو ، ا ا رود ن ى أ أو ، ا ا ضرأ ا ا ا او ا ى ا ا ا ا ت ا ا ا ل ا ت ا أ و ا ارد ل ه ا و ا :ل ا ا
ز ا ا ت ا ر ا او ، ا ا و ةد إ ر ا أ رد ا او ا و ا ل ا تا ةرو أ و ، ارأ ءا إ و ح ا ا ا أ ب او ا ردا ا او ا درا ا د او ا ء إ و ا ه م أو ، ا ا ءادأ أ ة ةرو ء إ ء او أ ت ا ى ا ا ة ت ا و ا ذ ا را ا تا و و ا إ س أ ا ت ا ت ا نأ ا يرو ا ا و ، و ظ ا ا ت ا دا إ ا ت او ا ت ا عا ا ةرو ا ر ا ا ا ت ا ا ا : 1 - أ ر ، ا ، ا أ ، ا ا 2002 ، ص 19 2 - , 6 ème Edition LGDJ, Paris , Finance publique Michel Bouvier 2002 page 723. 3 - ا ،ص ا ت ا ا ا ا فا او ، ، ا ا ، د نا 2000 ، ص 64 4 - : contexte et le développement local -Cahiers de recherche
définition - Montreal 2003.page03. 5 - ةد ا 3 ، م 81 - 380 خر ا 26 / 12 / 1981 ت د ا ر ا ة ا ، ا ا او ا ع و او د ا ، ا ا 52 ) ، 29 / 12 / 1981 ( 6 - ةد ا 19 ، ر ن 88 - 02 ، ا 7 - ، يو ، ا ت ا ر ا ا ا ر ع ق ، ا ا ، ا ت او و ا 2011 -2012 ص ، 119 8 - ، يو ، ا ت ا ر ا ا ص ، 120
9 - ةد ا 84 ةد ا ا 87 ر ن ا 12 -07 ا ة ا ، او د ا ا ا ر 12 )، 21 / 02 / 2012 ( 10 - ةد ا 93 ةد ا ا 99 ر ن ا 12 -07 ا ا 11 - ةد ا 88 ةد ا ا 91 ر ن ا 12 -07 12 - ، ا ا ا ا و ا ا را ا : ، ، ا 2001 ص ، 22 13 - ص ، ، ا ا 28 14 - د ا ، و ا ة ر م 86 -266 خر ا 04 / 11 / 1986 ا د ا ا ا ر ا ة ا ، ا ت ك ا قو ا 45 ) ، 15 / 11 / 1986 ،( 15 - ةد ا 80 ن ا 12 -07 ا ا 16 ، ا ، د ا ا ر ا ، ا را ا : 2001 ، ص 180 17 - ،يو ، ا ا ، ا را ا : ر ا 2000 ص ، 144 18 - نا ا ، و ، ر ا ت ا او ا ا ق آو ا ت ا ا و ل و ا ا ، ا ت ، د ا ت ا ء 1 و 2 د 2004 ص ، 6 19 - ةد ا 19 ، ر ي م 98 - 277 خر ا 13 / 07 / 1998 د ا ا ا ر ا ة ا ، و ا ت 51 ) ، 15 / 07 / 1998 ( 20 - ا ا ا ا ل ا ،ي ا ر ا 2015 ص ، 03 21 - ت ا ، ، ي ا ر ا ا ا ص ، ا 18 22 - ص ، ا او ا ، ا 23
ا ا ار ا ع ا او
د ا ر د أ س : ا أ ي ا ت و ا ع د ا ا ا ا 97 5 % ا در ا ، ارد ، ا ل ا ّ ا ، ا ر ا ض ا د ا ا ، ار ا ع ا و ر ذو ا ا ه ا م م ا ارد و ا ا ا ا ا ا ، ا ا ا ، ار ا ع ا : ا ت ا Summary:
The Algerian economy has depended for many yeas on gaz and pétrol “blak oil” wich represents 97.5% of his exports, then the Algerian economy is based on energy. And the collapse of all price has really affected, the Algerian notionl economy, and to overcom this crisis, we must encourage investment and especially be based on development and modernization of agriculture.
The key words: the agricultural sector, Food dependence, Food
security. : ا ا ، ا فا أ ا تا ا ا ا ت ا نأ و ،لو ا ر ا و ا ت د ا ر ر ا ر ا د ا ر ا ت ز ا ا ت و ا ر و ا قا ا 1986 م - 2004 ض ا ا م ا د ا تا ا ت ، ادا إ ا ا
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
أ ذ – أ - ا د او ء ا ا ر ا ة ةذ أ – أ - ا د او ء ا ا ر ا، ا ى ع راو ر ا ا إ و و ا تا م أ ي ا ا د ا و ، ارد م و لو ا ر أ هرودو ا ع ا أ ك ن ا د ا ا : ا ف ار ا ع ا او ء ا ار ا تء او د ا ا هرودو و ا و ، ا ا ا إ ل ا لؤ ا ؟ ا ا ا رد ا ا ار ا ع ا :ت ا : ا ت ا و ع ا و 1 -يد ا ا ن ةدار ن ار ا ع ا 2 يد ا ل ار ا ع ا و ا ا ا ء او 3 ،ت و ا جر تارد ا ار ا ع ا ا ا و ما و يد ا و : ار ا أ : ا ط ا ار ا ه أ 1 -ن ا ءا ء ار ا ع ا 2 تارد ا ع و د ا ا ار ا ع ا ا ت ا ا ا أ و ،ت و ا جر او : ار ا فا أ : ار ا فا أ 1 -ا ز-ا إ ار ا ع ا او د ا 2 ار ا ع ا م ا و ،ةد ا ت ا ا ت و ا جر تارد ا 3 ا و ، ار ا ع ا ا ت او ت ا و ا و ا ا ا ة ا ا ء او ا ا
: ار ا ت ر او ا لؤ ا او ، ار ا ع م ا أ ي ا ا د ا نأ إ ا ،ت ا ، ا ا لو ا ر ا لو رو رأو ، ا هد ا ر ا ّ أو رود إ ق ا ر ا ّ أ ، ا ا او ا ا ا إ ق ا ا ا أ و ، ا ا ا او ا ا زو ت ا او ل ا و ا ا ار ا ع ا ا ا ا ر ا ( ا) ار ا ا :لو زو و ، ا ع ا و ارود ا ا د ا ا ا ا هرود ، ّ ا ا او ت ا ار ا ا م : وأ ا ةر ا ار ا ا او ار ا ع ا ر أ إ ل ا (1) ، تادرا ا و و ، ار ا ع ا ط و ا ار ا ا فا أ : 1 - ا إ ار ا ا ا و درا ا ما ا ةد او ت او ل ا قرا ا ع ا ّ ا لو ، ا ا يد دا ا ا 2 - ع ا فا ا ا او م ا دو او ا د ا ا ار ا ت ا عا أ : ن ، ا ضا عا أ ة إ ار ا ت ا ا و ت ا ه 1 - إ ا تاءا ا : ار ا ج ا زو ، ار ا ا ا و ، ا أ سوؤرو عار ا ةء و ور ا ا ةد ار ا ر او د ر ا ت ةد او ا ا د 2 إ يد تاءا ا و : ار ا ا ا
