ا ا يد
ا ا و ير ا ح
ا
ا ارد
ة
1980
-2014
د د ير : ا م ا رو ا و ا د ا ل ل ا و ر ا ةر ا ي ا أ ل أر ةر ة لو ا ا تارد ا و ء ا تار ا ةد ا إ يد و ، ا و او ا ا ء و ا ض ا و أ ا لو ا ا و ،لو ا ه د ا ا ارد ر ا ه : ي او ح ا ل ، ا ا يد ا او ير ا ح ا ي او ( ا ا ا/(تادرا ا +تارد ا) ،جذ ا اد ا ه ا اردو جذ ا م ، ي او يد ا ا و او ا ا ا تارا ا ةذ ا ت ا ا ا و ا : ا ت ا ؛ ر ا ةر ا ، ا ؛يد ا ا ؛ير ا ح ا ا لاود Summary:
Foreign trade plays an important role in the international economy, through the encouragement of the different countries for their exports, which areinterpret into more and more foreign exchange receipts, and also the inflow of new foreign capitals.
We know that the new foreign capitals are a necessary factor to increase the volume of investments, which contribute to the construction and establishment of basic infrastructure in all sectors in order to arrive at the consolidation of the economic development of these countries.
This scientific paper attempts to study the relationship between trade openness and economic growth in Algeria, using the opening index, which is an exogenous variable in our model, which calculates as follows: (Export + import ) / GDP, also we’ll uses the variable "economic growth" as an endogenous variable, in
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ذ أ - أ -ر ن ز – ا ذ أ – أ - ر ن ز – اorder to estimate the model, and to study the causality between the two variables. We note that this study is based on the annual data of Algeria made by the department of the World Bank.
: ا و ا د و ارود و ا يد ا لد ا ز ةد إ و ،لو ا ا ى ا ز إ يد و ، د ا ، ا ى و ا لد ا ، و ا اد ا ت ا ا ز ا ج ا ا ةد ز ذ ، ا ا داد ةد ز إ ا يد و ، ا ى و ا ، ،ى أ ة ا ةد ز إ يد و ت او ا ا ل ا ا ا و ن ا و ،لو ا ل ا ى ا ا ر ا ةر ،لو ا ه ء دا او ا لود إ إ ء ود ل ، ر ا د ا ل إ ا ا نا ا تارد ا ل ر ا ةر م ا رو ا ل ا ا إ يد و ، أ ل أر ةر ة لو ا او ا ا ء و ا و ء ا تار ا ةد ا ا و لو ا ه د ا ض ا و أ ا : ار ا إ ةد ا ا يأ ، د ا ت إ ا لود نإ اد ت و ، ا ا د ا و ا ا ا و ر و ةر ا ن نو و ، ذ ا ا ت ا إ ز ح ا ا ق و ا او ،ت ا ه أ ر ا : ا لا ا ار ا ا ا ح ا ةد ز ل ا و ر ا ةر ا ى يد ا ى ا ا ا ؟ ار ا ه إ ل و ا ا ا ا لا ا ا ح : ا و ،؟ و ا لد ا م إ تدأ ا ا او ب ا أ ا او ا ؟ ي ا م ا رو ا و ،؟ ر ا ةر ا فا ا أ ؟ت ا نأ ؟يد ا او ير ا ح د ا يد ا او ر ا ا ح ا ا ا ا ؟
: ار ا ت ارد ت ا يد ا او ر ا ةر ا ع : ا ا ا/(تادرا ا + تارد ا)) ا ير ا ح ا ،ح ا ح ا نود ا و ( ا ا او يد ا ل ا ل أ او ح ا يد ا ا ة يد ا ا ى ا د ا ا ا و ج ا ةد ز إ يد و ا ل ا تارد ا ع ك و ،تارد ا ةد ز إ يد ا ا يد ،يد ا ا : ر ا ةر ا : وأ 1 : ر ا ةر ا ، او او أ ا ر ا ةر ا د ا نإ ةر ا تادرا او تارد ا ا ر ا ةر ا ح ا و ( ا) ةر ا و ( ا) ا ا ر ا ةر ا ح ا تادرا او تارد ا ،( ا)ةر ا تادرا او تارد ا او ،( ا ا لود دا ا ت ا) و ا ة ا ،(ت ا)ةر ا ( ا ا لود سوؤر ت ا)لا ا سوؤ و ا و ق ا ر ا ةر ا ب ا ا س ا ا ر ا ةر ا و ا ةر ا ا ا او ا ا ا 1 ت ا ار ا د ا عو أ ر ا ةر ا ف ا ا لو ا لا ا سوؤرو ت او ا و ا د سوؤرو ت او ا ت ا لود ا ةر ا ت ا لو ا لا ا 2 ر ا ت ا نأ س أ ر ا ةر ا ف و ، ر و ا دا أ لا ا سوؤرو دا او ا ل ا ا ا تا و د ا ت و ت وأ تا و ن 3 لود م ي ا يد ا ط ا وأ ار ر ا ةر ا ت ا لود د ا ت ا سر ر ا ةر ا نأ يأ ، ا ت و و ا ة ا ص ا ت ت ا ه و ، ا ت ا لود د ا ت ا ه و لا ا سوؤرو د ا و ا 4
2 - ب أ : ر ا ةر ا م وأ د ا ا رو إ ر ا ةر ا م ب أ نإ ا ةر ا ن د ا 5 ، د ا درا ا دو ك نأ ذإ ، ا و ى أ و ةدو ت درا ا ه ت و ت ا درا ا و دو أ د ا درا ا ه او ا را ا ا ت ا ت او ا ج إ ة د ا ا او ا ا د ا ىدأو ، ا او د او ع او يأ ، ا ر ت او ا إ أ ج إ د او و ت ر ) لو ا او او ا ةر ا نإ او ج ا و ا ا أ إ تدأ (درا ا ما ا او ا د لو ا ةر ا و ، ا او ا ا ا در نأ و ،لو ا ه دا ا ت أ ع إ إ يد او : و ر ا ةر ا ء إ تدأ ا ب ا أ ةر د او ا درا ا ا وأ ( و ) زا ؛ ا لود ب - لو ا ا ةدو إ درا ا ه : ر ا ةر ا ا او ا ا : 1 - : ر ا ةر ا ا ا إ ا يد ر وأ اد ءا د نأ ، ل ا ا أ ، تاذ ة از ا و ا د ر ا ةر ا إ اذ و ، ة تاذ ة ز إ يد ت د ا ه ،ت او ا او در و ر لو ا ةد د ا او ا ةد ز و ،ة ا فا ا و ج ا ا ا 7 ، ا ة ر ا ةر ا م و – لو ا – أ و 8 : ؛ى ا لو ا درا ةد ا * ا ةد ا * ؛ و ا ى ا ا و ؛ ود اد ص * ؛ر ا * ا ر أو * ؛ ا م ا درا * ت او 2 - : ر ا ةر ا ا وأ ا ا ا ر ا ةر : أ و ا
؛ و لد ا فا أ يو عز ر ا ةر ا ا نأ ؛ درا ا ذ عا ا إ أ ر ا ةر ا يد ، ا و ا ت ا ء ا إ أ ر ا ةر ا يد د و ا ا د ا او ت ا ت ا ا ل دإ إ ي او ا ع و ا : : رودو ر ا ةر ا فا أ 1 - : ر ا ةر ا فا ا : ر ا ةر ا فا ا أ نإ أ -ى ا ةد ا ا ا ةد ز إ يد ا نأ ذإ ،ج ا او او رو ا ا و إ ل د و ا و ؛ ب - ت ا ،ةدر ا و ا ة ا ا رو ا ا دا م ا ؛تا او ج - درا ا ل إ ؛ ا و ا ف ا ا و تا د - ا ا ةد و ء او رو ا ت او ت ا ا و و ا ت او ه - ارود ر ا ةر ا ت ا ةد ا ا ا نا او ا نا ا ة ا و - ير ا لد ا أ ى و ، ا قا ا و ا ه ا رود ء و و ا ت و لا ا سوؤر و ا ةر ا ؛يد ا 2 - م ا رو ا : ر ا ةر وأ ا وأ د ا ءا ،ت ا رود ر ا ةر ا ا ا رو ا ا ل ، و ي ا ل ا و ا م ا رو ا ا و ،ى ا لو ا ه ر ا و و : ا ت ا - : يد ا ل ا : إ ل ا ا ر ا ةر ا و ا ت د ا ء ا ا ت او ت ا * ؛ ا ا ت ا د ا او رو ا ت م ا * ا و و ؛ج ا م ا ا ج ا ة ا و او ا ةد ز * ؛تار ا
؛ ا ع ا ا ذ ةد او ج ا ا ا م ا * ا ا ق ا نزا ا * او ض ا ت نزا ا - : ا ل ا : إ ل ا ا ر ا ةر ا ؛ د ا ا ا ا ا ا رو ا تا ا * او ت ا و قاوذ ء ر ا * ؛ت ا ع و ت ا ر ا ةر ا ا ا * - : ا ل ا : إ ر ا ةر ا ل ا ا إ أو أ دا ا ل لو ا ا ا ا * ؛ او م ا إ * ؛ ا لو ا ا ا ت و د ا ت ا ا نأ لو او ت ا و دو ا از ا ا ا * ةر ا و ت ا تد ا ن و ،ة أو ،دو ة ا و ا ط إ ةرد ا ة - :ي ا ل ا تا او ا و دا ا ل ل ا ا ر ا ةر ا ا ر ا ا او و ا ا ن ، ا تا او و ،لو ا ج ا و ا نا ا لو ا ب ا ل ر ن ا أو روأ جر ا ت ا و ، ا ا ب ا و ، ا ا لاوزو ر ا ةر ا ا ءا إ ةر ا تد ا و ، أ ا ا تد و دا ا وأ ا ا م ا ض ل ا لو ا ا ا ا ا ف ا يد ا ا : ار 1 - ا يد ا ا ت ا و ،يد ا ة ت و ك " " يأر يد ا ل ا ا د ا Meier داد " ن اذ و ، ز ة ل ا يد ا م ا ا ا ا ل د ا د ن ا دا ا ا ل أ يد ا " " يأر يد ا ا ،"داد نأو ا Meier إ يد ف ت او ا ا ا ز ر ا نود ا ا ةد ز 9 ، ا ح " ر ا ف و ي ا ي ا ا" أ يد ا ا " ا فو او ا تا ز ة و د
يد و ى ا او د ا ة ا و ل ا سأرو ن ا ، ةد ز إ ر ا ر ا تا ا ه ا اذ ي ا ا ا ا 10 يد ا م ا ك يد ا ا ن نو آ ى و ،" و وأ ةد تاءا إ ذ ا نود ا فو او ا ا ةد ز ا م ا ا د 11 ا ا ا ا يو و ي ا ا ل يد ا ا نإ ر ا ع را ا ةد ا ) ا ر ى ا ا ا ا ا و ا ت د ً أ يد ا ا و ج ا) ا د ا ا ا ت ا - ك ا – ر ا - ا ا ا او ا ا و ( إ 12 ر أو ، يد ا ا " ر " يد ا : ا ا ا إ ج ا ا ع را * م * او ا ر ا تا ثو * و ا ا أ س أ يد ا ا م ا ك و يأ ، ا دود ا ةد ا ل يد ا ا س إ ل ا ا ا ا د ا ةد ز نإ ، ا إ ع را س ذو ا إ ا ةد ا أ ن وأ ا ةد ز إ ،ن ا ع إ ن ا ا ة وأ ا ر او ار ا ثو يد ا ا نأ ت ا ه أر ن د ا أ و ةد ز ا ا ا وأ ا ا وأ ا ا ة ةد ز ن ا ىأر ر إ ا و ، ا ا د ا ا : ا ا ا إ ق ا يرو ا أ ن د - نأ ، ا ا إ ةد ز ثو يد ا ا نإ ؛ ا د ا د ةد ز - را اذ ، ةد ز و د ا د ةد ا ن نأ ت او ا ر م ا ى ا ع را و ا ا د ا ىأر و ، ا يد ا ا ا نأ ا ذ و ( ا)د ا ا أ د ا يرو ا أ ن د ا : ا د ا ل ي ا د ا د ةد ا ل = ا يد ا ا – ا ل
- ة د ا ا ةد ا ن نأ و ا ى ا و ا ا ا ف يأ ، أ لاو لو ةد ز د ا د ا بو او ا ت ر ا فو 2 - ا أو ا ل س 2 -1 - : ا ل س ا ا) ا ا ا ا ةد ا يد ا ا : ا ا ل ا ل س ذ او ( ا 0 0 1 Y Y Y Y 1 ا ة ا د ا ا t=1 و ، Y0 ا ا ا ا ة ا د t=0 ، ر ، ا ل ب و ا ل يأ) ا وأ ا ر وأ ،ق ا ر يأ ر ا م ا ( ا ع و ر ا ا ا ن اذا ا د ا و Y ا ة t=1 ا ا ة ا ا ا أ t=0 : 0 1 Y Y (1) د ا نأ ل و :يأ ا ا ل ن ا ا ………. (2) 0 0 0 1 Y Y Y او ا ا ا ةد ا يد ا ا ف ا ن ا أ ا ج ا ل ةد ا ع ا ذو ا ا د ا ا ةد ا ا ر إ ا و ،ت ا و ) ن ا v : ا د ا ه ا ه ن نا ،( ) 3 ( 0 0 1 1 V Y V Y ) د ا و 1 ن ا د ا ا ك ن أ ( ) د ا وأ ط ا نأ يأ ، ا ا ي ا ل ا 3 ه ( ا 2 -2 - : ا عا أ ا ت د ا ل يأ ا ا ذ (1) (2) )و 3 و ( ا ا ، ق يد ا اوو م ) Croissance extensive ( ل ا ا ا ةد ا ل يو ي او ا نأ يأ ن ا د ةد ا ا او ، يد ا ) Croissance intensive ( ع إ ن ا ا ا د ا ةد ز ي او ل أ ا ا ل نأ يأ ا ا ةد ا ، يد ا ا ن و ،ن ا أ ا ك ن ا م يد ا ا س إ و ، ا ا أ س أ يد ا
إ ع را س ل يأ ، ا دود ا ةد ا ل ا ةد ا أ ن ا ا ا ا د ا ةد ز نإ ، ا ن ا ع إ ن ا ا ذو ا إ ار ا ة وأ ، ا وأ ، ا ةد إ ر او 13 يد ا او ير ا ح ا : ع إ ا ت ار ا ا ك ،يد ا او ر ا ةر ا " م ا ار ا تر أ Fisher " 2003 ا إ او او ( ا ت ةدر ا ت ا ) تادرا ا ل إ ا ا ب ا ا و يد ا ا ا و ، ت ا تأ ا ت ار " " ل ا ،يد ا ا تارد ا ا او ، او رو ا نو ا ا ن ا ت او تر أ ، و ا او ة ا ت ا د ا ث رود إ أ ار ا ه و ،يد ا ا ل تارد ا او ا ز ح ا رد تداز 14 ر ا ا ح ا رد) ( ا ا ا/(تادرا ا +تارد ا)= ، نا ا نأ أ ا و ا ر ةد 2 ، ا ةد ز تا ل ا ا و ، ا ةد ز نأ ى أ ى ،ةد ا ه ارود تادرا ا ة و و ا ةادأ أ و يد ا ح ا رد ، د ه و ،يد ا أو و ى ا ت ا نأ د ا نأ يد ا ا ا نا ا نأ إ أ ارد و ، ا لا ا سوؤر ت و ر ا ق ا ا و ا ا ا ت أ ت ارد ك و ، ا " م ا ار ا ت ار ا ه و ،يد ا او ير ا ح ا كردور Rodrik " 1999 إ نأ تارد ا ف نأ ى او ، ع ا ا ل ارد و ،ف و تادرا ا ا لو ا بر ا ا يد ا ا ير ا ح ا ا ار ا : د 1 ار ا تا lpib ا ا ا ا ر : ا louv : ر ا ا ح ا رد) ،ير ا ح ا ر ( ا ا ا/(تادرا ا +تارد ا)= it ا ا ا :
2 -ا -ار -ا : ر ا ا 01 م ا ا ا ا : :ر ا ت ا ا دا إ EVIEWS ر ا ا 02 ير ا ح ا : :ر ا ت ا ا دا إ EVIEWS ا ا 01 و 02 ير ا ح او م ا ا ا نأ ا ا "ة ا ر " ر م ذ و ، ر لو ا 01 م ا ا ا ا ا رد : ر ا ا رد (P) LPIB 1 2 3 4 AIC 1 66 -1 60 -1 57 -1 49 -SCH 1 48 -1 37 -1 29 -1 -16 -DLPIB 1 2 3 4
AIC 1 62 -1 56 -1 46 -1 36 -SCH 1 44 -1 33 -1 -18 -1 03 -DDLPIB 1 2 3 4 AIC 1.4 --1.34 -1.26 -1.19 SCH 1.21 --1.11 -0.98 -0.82 :ر ا ت ا ا دا إ EVIEWS ر لو ا 02 :م ا ا ا ا ( د) ة ا ر ر ا : LPIB DLPIB DDLPIB t ا t و ا t ا t و ا t ا t و ا -1.46 -3.55 -4.01 -3.55 -6.74 -3.56 -0.81 -2.95 -3.91 -2.95 -6.87 -2.96 3.09 -1.95 -1.65 -1.95 -6.99 -1.95 :ر ا ت ا ا دا إ EVIEWS ر لو ءا ل 01 لو او ا رد ي ا 02 ي ا ت ا "ة ا ر " ر ا Eviews ا ا نأ ، ا ر ا أ يأ ا ق ا ة ا ا م ا (PIB) I(2) ر لو ا 03 ير ا ح ا ا رد : ر ا ا رد (P) LOUV 1 2 3 4 AIC -1.83 -1.78 1.72 --1.75 SCH -1.65 -1.55 1.44 --1.72 DLOUV 1 2 3 4 AIC -1.58 -1.49 -1.38 1.30 -SCH -1.39 -1.26 -1.10 0.97 -DD LOUV 1 2 3 4 AIC -1.21 1.17 --1.19 -1.57
SCH -1.03 0.93 --0.91 -1.24 :ر ا ت ا ا دا إ EVIEWS ر لو ا 04 :ير ا ح ا ( د) ة ا ر ر ا : LOUV D LOUV DD LOUV t ا t و ا t ا t و ا t ا t و ا جذ ا 6 -2.94 -3.56 -2.07 -3.57 -5.01 -3.56 جذ ا 4 -1.41 -2.96 -2.29 -2.96 -5.06 -2.96 جذ ا 3 0.08 -1.95 -2.31 -1.95 -5.15 -1.95 :ر ا ت ا ا دا إ EVIEWS ر لو ءا ل 03 لو او ا رد ي ا 04 ي ا ت ا ة ا ر ر ا Eviews ح ا نأ ، ا ر ا أ يأ ا ق ا ة ا ا ير ا (OUV) I(2) ، را ارد و ح او م ا ا ا ا ا ا ار م و ا ا ار ا ا ر ر ا و ،ير ا P=2 ، ر لو ا 05 : ر لو ا 05 ا ا ر ا : :ر ا ت ا ا دا إ EVIEWS ر لو ءا ل 05 يد ا ا ير ا ح ا نأ ، ى او 10 % او ير ا ح ا ا أ يأ ، ا ا يد ا ا ذو ا ا ، ر ا ءا م ذ ر لو ا ا ا ا د و 06 :
ر لو ا 06 ر ا : :ر ا ت ا ا دا إ EVIEWS ر لو ءا ل 06 ا ا ا نأ ، (Trace statistic =13.88) و ا ا أ (Criticalvalue=15.49) أ و ، ا ا ا ا ، ير ا ح ا ت أ ار م ا ا را ا ع جذ ذو ،يد ا ا (VAR) رد ر او ا ا (P=1) ا ا ر 03 ا لاود ي ا ر لو ا ا ا ا 05 : ر ا ا 03 ا لاود : ا :ر ت ا ا دا إ EVIEWS ر ا ا ل 03 ا ثو ا ، ح ا و ا ثو و ا رو و ، ا أو م ا ا ا ا ت أ ير ا ،ة و أ ن ا ا تأ ير ا ح ا ت ا ا ا ا ا ت ير ا ح ا ا ل ء ا و ،م ا ةد ز و ا ا نأ ، ا ر أ ا إ ت ا ه د و
و ، ا ا يد ا ا أ ي ا ير ا ح ا هر أ ةد ا ت ي ا ا أ ا ا تارد ن م إ ةد ز إ هرو ىدأ ي او ي ا ا ا ةد ز إ تدأ ا تارد ا ةد ز ا ير ا لد ا و ا ا تادرا ا : ا رود ير ا ح ا لو ا ا ت د ا د ي و ل ءا او أ ا تادر ا ز ا ا ا ي ا ا و ، ا ت أ ذو ، رو ا ا او ل د ا ا ير ا ح ، ا ا و و ، يد ا ا ه ، رو ا درا ا ى أ ل ا ه ة ا ا ر ا ا دا ا ا ا ا ي ا ء ا ، ا ا ا ا ، د ا ا تارد ا ع ل ير ا ح ا أ و ا ا ا ةد ز إ يد ، او ا ر ا د لو ا او ير ا ح ا ي ط را د و ت ار ا أ ت أ و ا نأ ا و ،يد ا ،يد ا ا إ يد ير ا ح ا ار ا تء و ، ا و و : ا ا ا ؛ير ا ح او يد ا ا ي ط را د و * ا ا د و * ؛ ا ا يد ا او ير ا ح يد ا ا ر ا ير ا ح ا ا ثو * ا ت ار ا أ ا ار ا ل ا ا نإ او ر ا ةر ا ع ي ط را د و) ل ا ا ا و ،(يد ا ا لو ا نأ أ ت ار ا ه ،يد ا ا إ يد تارد ا نأ ا م ا هرو ي ا ق ا ع ا ا ةر ا او او ا ع ا ج ا ا و ةر ا ،ت ا ت ا ل ا سأ ا ا ا ع ا ل ا و ر ا ةد ز ى ا ا او ا ا : (1) ، ا ا را ا ، او ا ر ا ةر ا ، 1993 ، ص 36
(2) ا أ ا ، ر ا ، ا را ا ، ر ا ةر ا ، 2009 ص ، 8 (3) ا راد ، ر ا ةر ا ،ن ، ا ن ،دواد م ، ا د ر ،ن ، او ز او 2000 ص ، 12 (4) ص ، ، ا أ ا 8 ) 5 ،ض ( ،ندر ا ، او ت ا ة اد ،ت و ت و ا ةر ا 1995 ص ، 17 ) 6 ) ،( 7 ، ر تار ،د ا ئد ، أ ا ، ( ،يز 2002 ص ، 570 ) 8 او ؤر ، ر ا ةر ا ت د ا ، ا أ ( ، ز او ، ر ا 2008 ص ، 12 ) 9 ) ،( 10 ،ة ا ،فر ا راد ،يد ا ا ت ، ا ح ( 1965 ص ، 2 ) 11 ،ة ا ، ا ، د ا او ا ، ( 1979 ص ، 55 ) 12 ا ل ا ت ا ، و ا ( ارد ا ا ا ت ،يد ا ،ة ا ، ا ا راد ، 2000 ص ، 5 ) 13 تار ،يد ا ا ا ا ، س ن ،ةزور سو ( ط،يز ، ر 1 ، 1960 ص ، 807 ) 14 ةر ا "ل ا نا ،زا أ ( ا ا ، ا ،"يد ا او ر ا ، ا ، 2008 ص ، 7 :ت ا ) 15 ، ا ا ، ا ،يد ا او ر ا ةر ا ،زا ا أ ( د ا ا 73 ي ، 2008 ) 16 ا ، ا ، ( ا ع ةر ا ر ا ، ا ، ا ا د ا 4 2006 ) 17 او ا ر ا ةر ا ءادأ ، ( 2000 -2004 ، ت د ا ل د ا، إ 4 ) 18
( _Anderson James E., Why Do Nations Trade (so Little)? Boston College and NBER, August15,1999. Source :"http://www.Fmwww.bc.edu/ec-p/wp428.pdf.
) 19
( _Andrew B. Bernard, Trends and Transitions in the long Run Growth of Nations, Tuck scool of Business at Dartmouth National Bureau of Economic
Research, July2001.
Source:http:www//mba.tuck.dartmouth.edu/pages/Faculty/"Andrew.bernard/ LongRunv22.pdf.