ﺔﻴﺒﻌﺸﻟا ﺔﻴﻃاﺮﻘﻤﻳﺪﻟا ﺔﻳﺮﺋاﺰﺠﻟا ﺔﻳرﻮﻬﻤﺠﻟا
ﻲﻤﻠﻌﻟا ﺚﺤﺒﻟاو ﻲﻟﺎﻌﻟا ﻢﻴﻠﻌﺘﻟا ةرازو
ﺲﻳدﺎﺑ ﻦﺑ ﺪﻴﻤﺤﻟا ﺪﺒﻋ ﺔﻌﻣﺎﺟ
ﻢــﻧﺎﻐﺘﺴﻣ
ﺔﻴﻋﺎﻤﺘﺟﻻا مﻮﻠﻌﻟا ﺔﻴﻠﻛ
ﺲﻔﻨﻟا ﻢﻠﻋ ﻢﺴﻗ
ةﺮﻛﺬﻣ
ﺔﻴﻠﻴﻤﻜﺗ
ﱰﺳﺎﳌا ةدﺎﻬﺷ ﻞﻴﻨﻟ
ﰲ
ﺔﻴﻠﻘﻌﻟا ﺔﺤﺼﻟاو يدﺎﻴﻌﻟا ﺲﻔﻨﻟا ﻢﻠﻋ
عﻮﺿﻮﻤﻟا
:
ﺔﻳدﺎﻴﻋ ﺔﺳارد
ﻢﻧﺎﻐﺘﺴﻣو ناﺮﻫو تﺎﻴﻔﺸﺘﺴﻤﺑ تﻻﺎﺣ ﻊﺑرﻷ
داﺪﻋإ ﻦﻣ
ﺐﻟﺎﻄﻟا
ةذﺎﺘﺳﻷا فاﺮﺷإ ﺖﺤﺗ
:
ﺔﻳدﺎﻧ سﺎﺒﻌﻠﺑ لﺎﻤﺟ بﻮﻳ ﻦﺑ
ﻲﻌﻣﺎﺠﻟا ﻢﺳﻮﻤﻟا
:
2013
م
-2014
م
ﻆﻔﺣ ﺔﺤﻠﺼﻣ لﺎﻤﻌﻟ ﻲﺴﻔﻨﻟا شﺎﻌﻤﻟا
ﺚﺜﺠﻟا
جذﻮﻤﻨﻛ بﺎﺌﺘﻛﻻاو تﻮﻤﻟا ﻖﻠﻗ
أ
ﻰﻟﺎﻌﺗ ﷲا لﺎﻗ
:
ِﰲ ٍﺔﺑآَد ﻦِﻣ ﺎَﻣَو
ِﻪْﻴَﺣﺎَﻨَِﲜ ُﲑِﻄَﻳ ٍﺮِﺋﺎَﻃ َﻻَو ِضْرَﻷا
ٌﻢَﻣُأ ﻻِإ
﴿ َنوُﺮَﺸُْﳛ ْﻢَِر َﱃِإ ُﰒ ٍءْﻲَﺷ ﻦِﻣ ِبﺎَﺘِﻜﻟا ِﰲ ﺎَﻨْﻃﺮَـﻓ ﺎﻣ ﻢُﻜُﻟﺎَﺜْﻣَأ
38
﴾
ْﻠِﻠْﻀُﻳ ُﻪّﻠﻟا ِﺈَﺸَﻳ ﻦَﻣ ِتﺎَﻤُﻠﻈﻟا ِﰲ ٌﻢْﻜُﺑَو ﻢُﺻ ﺎَﻨِﺗﺎَﻳﺂِﺑ ْاﻮُﺑﺬَﻛ َﻦﻳِﺬﻟاَو
ُﻪ
ٍﻢﻴِﻘَﺘْﺴﻣ ٍطاَﺮِﺻ ﻰَﻠَﻋ ُﻪْﻠَﻌَْﳚ ْﺄَﺸَﻳ ﻦَﻣَو
﴿
39
﴾
.
مﺎﻌﻧﻻا
.
ب
ر
ﻧأ يﺬﻟا ﻞﺟو ﺰﻋ ﷲا ﺮﻜﺸﻧ
ةﲑﺼﺒﻟا رﻮﻧو ةدارﻹا ﺎﻨﻴﻠﻋ ﻢﻌ
ﻟﻄ
ﺖﺒﺛو دﺎﺷﺮﻟا ﻞﻴﺒﺳ ﱃإ ﺔﻳاﺪﳍا ﺎﻨﻗزر يﺬﻟاو ﻢﻴﻠﻌﺘﻟاو ﻢﻠﻌﻟا ﺐﻠ
ﺔﻓﺮﻌﻣ ﺎﻧدازو ﺎﻧﺎﻄﺧ
و
ﺎﻤﻠﻋ
.
ﺪﻘﺘﻧ
اﺬﻫ ﺎﻨﻟﺮﺴﻳ ﺪﺣاو ﻞﻜﻟ ﺺﻟﺎﳋا ﺮﻳﺪﻘﺘﻟاو ﻞﻳﺰﳉا ﺮﻜﺸﻟﺎﺑ م
ةذﺎﺘﺳﻷا ﺔﺻﺎﺧ ،ﺲﻔﻨﻟا ﻢﻠﻋ ﻢﺴﻗ ةﺬﺗﺎﺳأ ﻞﻛ ﱃإو زﺎﳒﻹا
ﰲ ﺪﻴﻌﺑ وأ ﺐﻳﺮﻗ ﻦﻣ ﺎﻧﺪﻋﺎﺳ ﻦﻣ ﻞﻛ ﱃإ ﻞﻤﻌﻟا اﺬﳍ ةﺮﻃﺆﳌا
ﻞﻤﻌﻟا اﺬﻫ زﺎﳒإ
ج
ءادھ ا
ﺮﻛﺬﻟا ﰲ ﱄ نﻮﻜﺗ نأ ﻮﺟرأ
ى
قﺪﻳ سﻮﻗﺎﻧ ىﺮﻛﺬﻟاو ﺐﻴﺼﻧ
ﺮﻛﺬﻳو نﺎﻴﺴﻨﻟا ﱂﺎﻋ
ﺎﺑ ءﺎﻗﺪﺻﻷا
ﳋ
اﺬﻫ يﺪﻫأ نأ ﲏﻓﺮﺸﻳ نﻼ
ﺎﻐﻟا ﻲﻣأ ﱃإ ﻊﺿاﻮﺘﳌا ﻞﻤﻌﻟا
ﻟ
ةﻮﺧﻹا ﻞﻛ ﱃإو ﺰﻳﺰﻌﻟا ﰊأ ﱃإو ﺔﻴ
ﻦﻣ وأ ﺐﻳﺮﻗ ﻦﻣ برﺎﻗﻷا ﻞﻛ ﱃإو ءﺎﻨﺜﺘﺳا نود ءﺎﻗﺪﺻﻷاو
ﻴﻌﺑ
ﺪ.
د ت ا ا ت ارط ا مھأ ن ن ب او تو ا ق ر و!ا ق د # $ ط او %ا مو ا ل ' ( ثو* او ت ارد ا ن ر( + # ت ارط ا , ھ ر -. ىد و م طو ث-' ا ظ * * ل ر !ا ا م 1 و م * . ا و* ا + # ا 1%ا ت د و : لھ ث-' ا ظ * * ل ا ش ا ب ا و تو ا ق 3 م ؟ ھ + # '5 و 1%ا , 6 ر ا ز ا ا ش ا ل ب او تو ا ق 3 ث-' ا ظ * * . ز' ا ت ر ا ت ث * 1 -# د -# تو ا ق رو ظ + إ ث-' ا ظ * * ل$اد ل ا يدؤ . 2 ا يدؤ ب ا رو ظ + إ ث-' ا ظ * * ل$اد ل . د # ت ارط ا رو ظ + إ يدؤ ث-' ا ظ * * ا ل$اد ل ا ةد لوط ل ا ا تاودأ ( د #ا د و ث* تار $ او د ا 3 او د ا ظ*< ا + # ا " ر تو ا ق ر $ا " و " ر $ا < ك ب ." نأ , و ت -و ت33* ت ر ا ل نأ + إ و اد ا ارد ا ل<$ ن ( ىر$أ ت ارط ا ك ھو ب ا ن و ،تو ا ق ن نو * ا ل # ن# ' * ا , ھ ( ل ا ةد لوط .
سﺮﻬﻔﻟا ﺔﻴﻧآﺮﻗ ﺔﻳأ ... ... ا ﺮﻜﺷ ﺔﻤﻠﻛ ... ب ءاﺪﻫﻹا ... ج ﺚﺤﺒﻟا ﺺﺨﻠﻣ ... ... ﻟا سﺮﻬﻔ لواﺪﳉا ﺔﻤﺋﺎﻗ د ﺔﻣﺪﻘﻣ ……….. 01 لوﻷا بﺎﺒﻟا : يﺮﻈﻨﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا لوﻻا ﻞﺼﻔﻟا : ﺔﺳارﺪﻟا ﻞﺧﺪﻣ ﺚﺤﺒﻟا ﺔﻴﳘأ ………. 02 ﺚﺤﺒﻟا فاﺪﻫأ ………. 02 ﻴﺘﺧا ﻊﻓاود ﺚﺤﺒﻟا رﺎ ………. 02 ﺔﻴﻟﺎﻜﺷﻹا ………. 03 تﺎﻴﺿﺮﻔﻟا ………. 03 ﻒﻳرﺎﻌﺘﻟا ﺔﻴﺋاﺮﺟﻻا ………. 04 ﻟا تﺎﺳارﺪﻟا ﺔﻘﺑﺎﺴ ………. 05 ﺚﺤﺒﻟا تﺎﺑﻮﻌﺻ ……….. 06 ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا : ﻲﺴﻔﻨﻟا شﺎﻌﻤﻟا ﺪﻴﻬﲤ ……… 08 ﻲﺴﻔﻨﻟا شﺎﻌﳌا ﻒﻳﺮﻌﺗ ……… 08 ﻩﺮﻫﺎﻈﻣ ………. 09 ﺚﺜﳉا ﻆﻔﺣ ﺔﺤﻠﺼﻣ لﺎﻤﻋ تﺎﻴﻣﻮﻳو ﻪﻌﻗاو ……… 09 ﺔﲤﺎﺧ ……… 10 ﺚﻟﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا : تﻮﻤﻟا ﻖﻠﻗ ﺔﻣﺪﻘﻣ ……….. 11 ﻖﻠﻘﻟا ﻒﻳﺮﻌﺗ ………. 12 ﻖﻠﻘﻟا ﺔﻔﺴﻠﻓ ………. 13 ﻖﻠﻘﻟا تﺎﻳﺮﻈﻧ ……… 14
ﺐﺴﺣ ﻖﻠﻘﻟا ﺺﻴﺨﺸﺗ ا ﻞﻴﻟﺪﻟاو ﺮﻣﻷا ﺐﻄﻠﻟ ﻲﺼﻴﺨﺸﺘﻟاو ﻲﺋﺎﺼﺣﻹ ﻳ ﻲﻜ ﻖﻠﻘﻟا ضاﺮﻋأ ………. 17 ﻖﻠﻘﻟا عاﻮﻧأ ……… 18 تﻮﳌا ﻖﻠﻗ ﻒﻳﺮﻌﺗ ………. 19 تﻮﳌا ﻖﻠﻗ بﺎﺒﺳأ ………. 20 تﻮﳌا ﻖﻠﻗ ضاﺮﻋأ ………. 22 تﻮﳌا ﻦﻣ فﻮﳋاو تﻮﳌا ﻖﻠﻗ ﲔﺑ قﺮﻔﻟا ……….. 22 ﺔﲤﺎﺧ ……… 24 ﻊﺑاﺮﻟا ﻞﺼﻔﻟا : بﺎﺌﺘﻛﻻا ﺔﻣﺪﻘﻣ ……….. 25 بﺎﺌﺘﻛﻻا ﻒﻳﺮﻌﺗ ……… 26 بﺎﺌﺘﻛﻻا تﺎﻳﺮﻈﻧ ………. 28 ﺔﻴﻜﻳﺮﻣﻷا ﺔﻴﻌﻤﺠﻠﻟ ﺔﻴﺼﻴﺨﺸﺘﻟا ﺔﻟدﻷا ﰲ بﺎﺌﺘﻛﻻا ……….. 29 بﺎﺌﺘﻛﻻا ضاﺮﻋأ ……….. 34 بﺎﺌﺘﻛﻻا عاﻮﻧأ ………. 34 بﺎﺌﺘﻛﻻا دﺎﻌﺑأ ………. 35 ﺔﲤﺎﺧ ……….. 36 ﻲﻧﺎﺜﻟا بﺎﺒﻟا : ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا : ﺔﻴﻧاﺪﻴﻤﻟا ﺔﺳارﺪﻠﻟ ﺔﻴﺠﻬﻨﻤﻟا تاءاﺮﺟﻹا ﻊﺒﺘﳌا ﺞﻬﻨﳌا ………..……… 37 ﺔﻴﻋﻼﻄﺘﺳﻻا ﺔﺳارﺪﻟا ………. 38 ﺔﺳارﺪﻟا نﺎﻜﻣ ……….. 38 ﺔﺳارﺪﻟا ةﺪﻣ ………. 39 ﺔﺳارﺪﻟا ﺔﻨﻴﻋ ………. 40 ﺔﻣﺪﺨﺘﺴﳌا تاودﻷا ……….. 40 ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا : تﺎﻴﺿﺮﻔﻟا ﺔﺸﻗﺎﻨﻣو تﻻﺎﺤﻟا ﺔﺳارد تﻻﺎﳊا ﺔﺳارد ………. 52 ﺞﺋﺎﺘﻨﻟا ………. 70 تﺎﻴﺿﺮﻔﻟا ﺔﺸﻗﺎﻨﻣ ………. 71
تﺎﺣاﱰﻗاو قﺎﻓآ ……… 73 ﺔﲤﺎﳋا ……….. 75 ﻊﺟاﺮﳌا ﺔﻤﺋﺎﻗ ﻖﺣﻼﳌا
لواد ا
ا م ر ناو ا ا 01 ر تو ا ق ر $ا تار # 42 02 ر $ا ح " ر د ود " تو ا ق 3 43 03 + و ا * ا ت< 3 ضر# 53 04 - ا * ا ت< 3 ضر# 56 05 ت< 3 ضر# - - ا * ا 61 06 ار ا * ا ت< 3 ضر# 66
ﺔــــــــــــﻣﺪﻘﻣ
1
ﻣﺪﻘﻣ
ـــﺔ
هرود يذ او ط ا ل ' ا تاذ C او ا ن و ث-' ا D ر1 نإ ل ا * ا ل<$ ن يد ا س ا م # ل ' ط ر . ل ا اذھ ص $او ارط ا م # ر ظ ن ذ ا ث-' ا ظ * * ل$اد ق رار6 + # #و ت ةد لوطو ىر$أ ت ارط ا ن# ك ھ ا م 1 ز اذھ ،ب او تو ا يرظ ب ' ،ن ' + إ ارد ( رط و ، #ر1 ا ط ا ح ' ا ل$اد ل ا لو ( C ر. يرظ ا ب ' ا م ث * 3 ط ب 'و : رد ا ل$د ناو ن لو!ا ل ا , ( و ث * ا ھأ و ث* ا ,(ادھأ , ر $ا C(اودو ( % + إ 1%ا م ھ او ت ر او ار'%ا ت * ط ث* ا ت و C * او ب ا تو ا ق ا ش ا أ - ا ل ا د ا ك ذ , ( و ( ا ش ا ناو ن ، ف ر ، ا ش ا هرھ ظ ، $ C ث-' ا ظ * * ل # ت و و C اوو . تو ا ق ناو ن ث - ا ل ا ، د3 , ( و و ، ف ر ،ق 3 ا ( ق 3 ا ، ب * ق 3 ا ص $1 dsm4 ضار#أ ق 3 ا ، عاو أ ق ف ر ك ذ و ق 3 ا و تو ا , أ و , ار#أ قر ا C و تو ا ق ن $ و تو ا ن فو$ ا . أ ب ا ناو ن ( C ار ا ل ا ، رط + إ ب ا ف ر و د3 ، ب * , $1 و , رظ د!ا ' $1 ا ر !ا ، , ار#أ عاو أو و هد أ $ C . ن ( م ( 3 ط ا ب ' ا أ : # ةر # ن لو!ا ل ا ارد ' ا تاءار'%ا م د3 ن اد ا ، ا , ( J C ا ، #<ط ا ارد ا ، ارد ا ةد ارد ا ن ، و ارد ا # تاود!ا د$ ا . أ ناو ن - ا ل ا ت ر ا 1 و ت * ا م د3 ، رط , <$ ن + إ * ا ارد ت ، J ا و ، ت ر ا 1 ، ق (أ عو و ا $و ت *ار ا و .
يﺮﻈﻨﻟا ﺐﻧﺎﺠﻟا
لوﻷا ﻞﺼﻔﻟا
:
ﺔﺳارﺪﻟا ﻞﺧﺪﻣ
1
.
ﺚﺤﺒﻟا ﺔﻴﳘأ
2
.
ﺚﺤﺒﻟا فاﺪﻫأ
3
.
ﺚﺤﺒﻟا رﺎﻴﺘﺧا ﻊﻓاود
4
.
ﺔﻴﻟﺎﻜﺷﻹا
5
.
تﺎﻴﺿﺮﻔﻟا
6
.
ﺔﻴﺋاﺮﺟﻹا ﻒﻳرﺎﻌﺘﻟا
7
.
ﺔﻘﺑﺎﺴﻟا تﺎﺳارﺪﻟ
8
.
ﺚﺤﺒﻟا تﺎﺑﻮﻌﺻ
9
.
ﺔﺳارﺪﻟا ﺺﺨﻠﻣ
لو ا ا ار ا 2 1 ث ا ھأ ا نإ #و و ةد د# رھاوظ ف 1 ا ن ير از' ا C ' 3 3* ا ءار3 ب م ھ ا ن *و ص $و ط رھاوظ ا , ھ ن و ،ل و ث* و اذھ ل$اد ا م $ ىد و ث-' ا ظ * * ( ل ا ت $1 ا ث-' م اد ا م * ارظ ق ا . إ ءاو ز ا ت ارط ء و اد' ب ھر ش ز $1 ا K و ت ارط ا , ھ ن و 3 3* ت آ د ' إ ب' اذ و + إ ش ا ر ل (أ و* . 2 -ث ا فادھأ : * رط ھ فادھ!ا ن #و ' اذھ -: -ث-' ا ظ * * ل ا ش ا + # فر ا . -و * ل ا ء ؤ ا * ا + # ر-ؤ ا ب !ا م ( . -ل ا ء ؤھ 1 ا ا * D و و ر د ' إ . م ' *ا ر (و و م إ ن * و د او # ' ا فورظ ا ر K #و * + إ لو و م ط و . 3 # ا $%اود عو'و ا ر : لو ا ( ل- ر C(اد هءارو ارد ا د ث* وأ عو و يأ نأ د ا ن ف 1 او (ر او ا . 3 ا ت ارد م ا ماد او 'و و ا حرط ا ث * ن د د' عو و او * ا ىو ا + # . ث-' ا ظ * * -ا , ھ م * -ا و * * " ث-' ا ظ * * " ل ا ط + # فر او ت $1 ص $و ا تاز ا وأ # . ث-' ا + # نوظ( * و نوظ * مھو ل ا ء ؤ ا * ا ط (ر ث-' ا نو*ر1 و . -ث-' ا ظ * * ل # ىد ا ش ا 3 3* ن# ف1 ا .
3 -ھ + إ ه ا ت و ل ا ن * ر1 ا , * ز ن * ا , ھ ( ث* ا 'و و ا * ا . -* ا , ھ ل$اد ل م 3 (ر و ل ا ء ؤھ ن بر3 ا . 4 -ا : قو( ن ل + # ق* تو ا نإ ن د ن , و ن %ا ص$! و ةرو ا , ھ ن %ا د ' مار *ا . .1 أ ث * ث-' ا ظ * * ط ا D ا ت + # + ا , إ ن %ا ن# ز ل # ل ا * ا , ھ ت و $ ا ظ * + # نور نو $ م # عو ث * اد (د م + * ث-' ا ت '<- ا ل$اد ظ * او ن او D ر1 ا ن . 1%ا ت اذھ ن و M : ؟ث-' ا ظ * * ل ا ش ا ةد د# ت ؤ ت#ر د و : رو ظ + إ يدؤ ث-' ا ظ * * ل$اد ل ا لھ و تو ا ق د # ب ا ؟ل ا ل ا ش ا + # ر-ؤ ث-' ا ظ * * ل$اد ل ا ةد لوط لھ و* ' تو ا ق و ب ا ؟ 5 -ت 'ر ا : 5 -1 -ا 'ر -ا : ز ث-' ا ظ * * ل ا ش ا ب ا و تو ا ق 3 5 -2 )ر ا ت 'ر ا : -ل ا * * ل$اد تو ا ق رو ظ + إ يدؤ ث-' ا ظ # د # . -* -* ل$اد ل ا ب ا رو ظ + إ يدؤ ث-' ا ظ # د # . -# + -# ر-ؤ * ا هذھ ل$اد ل ا ةد لوط .
لو ا ا ار ا 4 6 ار ا ف ر # ا 6 -1 -* ا ش ا : * ( نو د # در ا ر 1 ا س *!او ر# 1 ا #و ' وھ دودر ن #و ' # J ر' ش د #و * ( نو د #و ل (!ا ش ا اذھ ر -أ يذ ا ر - ا ه ' ا ت و او . ' ا ت ا ن عو و در ا 1 ا ت ا ن #و ' , إ ) ،حر( ح را ،رور ( ا ت او ) م أ ،ج #ز ا ،نز* ( ن و , * ل<$ ھر 6و تار $ . 6 -2 -تو ا ق : 1 ا ك ذ وھ , أ , ر ء 3 و , و د#و ن بر3 ن ا ب يذ ا س *%او رو ةر$Mا ن# ث د* ا وأ تو ا ر $ ,# در' برط . 6 -3 -ب # .ا : ت و ر ا ضار#!ا ن #و ' وھ ث-' ا ظ * * ل ب ا نإ ا ضار#!ا , ھ ، و ل ا ف ظو + # ر-ؤ و ل وط 'از ت ارط ز ل او تاذ ا ر 3 *او ة * ا ةذ ناد3(و نز* ا ر# 1 و . 6 -4 -ث/ ا ظ : ن و #ر1 ا بط ا ح ' وأ م 3 ط * ھ ن و ث-' ا ظ * ل 6و نو $ ل # ل ث-' ا D ر1 و . 7 1 ا ت ارد ا ا -7 1 تو ا ق 1-1-7 -ن ا ىد تو ا ق ت و # ت ارد : نور$آو نورو- م Thorsome Tal ق ( ر ا قور ا ن# ارد ن تو ا ء ا نھر #أ ط و ن ا تار K و 22 ، 3 #أ ط و ن ا تار و # نھر 71 د ةرو + #أ س 3 ا 'رد ا ت و تو ا ق س 3 + # # ا ءز' د3( وأ ةر $ ثود*و م !ا د . ق ( و $ ن ا تار K
5 نور$آو ر ر ارد (و , ظو بارط او ك او د ' ا ن Ravisetal ن# + # ارد ا ت ر'أ د3( تو ا ن ق 3 او ل ا ( مد3 ا ه ' ت ھ ' ا 56 ن ھ ' ا + # فر ن ' ا ط ا تو ا ن فو$ او $و$ 1 ا لو* م ر 3 و ةر ( د و ل ت ھ ' ا هذھ 15 س و #و أ ن ا ر ن ن د1ار ا C تار $ ا اذإ اور 1 نأ ا دار(أ ن ب ط ن و + إو , د# ن داد'أ C او1 # د ن م ھو1 # ا ز ا ةر ا . س 3 ق ط د و " J و Leming " م ا دار(أ C ' + # تو ا ن فو$ م ھ ' ا + # فر ن ' ا ن ن ا ر ت ھ ' ا س + # فر نو-* ا ،تو ا ن ق 3 ا و $ د أ لو* ت - *إ د تاذ J تد'و د و 'رد ن! ر ا ( مد3 ا ن م و ر ا نأ ( ( ، تو ا ن فو$ ا م ھ ' ا نأ د'و ،ر ا ( ر ا ( ةر K ا ت ا ت ھ ' ا ت ث * تو ا ه ' و ر ا ( مد3 ا ه ' . ـ ارد (و Galt رھ ظ ا تو ا ق ت و ( ر ا قور ا ن# نور$آو C 3 او ) #او يأ ( ز ا ر ك ذ <#و ن ن د1ار ا ر 3 ل<$ ن 17 + إ 25 ) ا دد# 6 -4 ص$1 ( ن مھر #أ حوار ن ا ر ن ىر$أ #و ' 40 + إ 60 ل ط 3 إ س 3 ، اذ ا ةر ا تاود!ا ت 1 د و ر- .( # ر( دو'و + إ J ا تر 1أ د و ،, فو$ او ق 3 او تو ا لو* رود ل ' ا قو J ف<$ + #و تو ا ن C 3 او رھ ظ ا فو$ ا ت و ل ( * ر # فو$ ا (و *إ د تاذو + #أ ت 'رد ن ا ر ر ظأ 3 ا ثو* ا C 3 ا فو$ ا + # ن د1ار ا 'رد ت را تو ا ن رھ ظ ا . ـ ارد (و " Given " ة * ا ن# ر ا ن < ا ن# تو ا ق 3 ك ذ ط راو ا ( ش + و!ا #و ' ا ن ا ر ن #و ' + # ) ط ا مھر أ C يأ ( ، ن مھر #أ ت*وار د و ت * ا ء ز ن - ا #و ' او 48 + إ 90 د و # ىد تو ا ن فو$ او ق 3 ا 'رد ( *إ د دو'و + إ J ا تر 1أ
لو ا ا ار ا 6 #و ' ( نو1 ن ذ ا ن ا ر 'رد ر 3 اد 'رد ت * ا ء ز م ز . ( قور ا لو* هء< زو ق $ ا د # د *أ ارد دد ا اذھ ( ر ا ت ارد ا ن و ارد ا # ت ث * ن ' ا ن $ ر # ت #و ' ن تو ا ق او ن ظو او ' ا ب<طو ن 3ھار ا ن ) 61 ،<'ر 62 ةد ( < # ق ط ق 3 ا ض $ ا ھأ ت د ا ن د د ا J ا تر ظأ د و تو ا ق س 3 C ' ا ىر$!ا ت ر 3 ن ا # ىد تو ا ن . 1 7 -2 -ب # .ا 7 -2 -1 ىد ب # .ا ت و# 3# 4)و * 3 ا ط6' ا ت و# ناو ارد ر ا ن ' : ىد ب ا ت و <#و ا طK ا ت و ارد ا هذھ لو * ا و ا J ا ارد ا هذھ ( J ا د و ن ر ا . ت و و ا طK ا ت و ن *إ اد <# ك ھ + إ ارد ا ت و ا تار K رھو' قور( ك ھ أ ،ب ا او در طK ا د فرط ن ارد ا ت ،ب ا د اذ و ن ر ا ىد ا ا طK ا ضار6أو رد ن -* ا . 2 8 -ث ا ت و ھ اذھ ث* ا ( ھ 'او ا ت و ا ن ن : 1 نأ ث * ،C'ار او رد 3 ت و ص $ ا لو!ا ل ا ( C'ار ا ن د' م ا ش . 2 3 ت و ا ارد د3 ،ت * اد ث-' ا ظ * * ( ل ا مھ ت * او . ك ھ ر ط# ( جر$ ن بو ' م ن ك ھو نو و ب او ل J'* أد ن ك ھو . 1 -6 ن * د * " : ا * او $1 ا ( ت ارد " ،ةرھ 3 ا ،ر1 او # ط ب رK ا راد ، 2006 ص ، 127 -128 . 2 -م 3 ا راد، ھذ ا و ا ضار ا،داوز ا د * ل ( تور 1984 ص ، - ا ط ا 112
7 3 -ر$ا ت و ى ارد ا هذھ م إ ل'أ ن تادو ' ا ل لذ و * ث * ، *و ت 3 او ز'او* ا ل م6ر اذ ا ن# ن %ا رد د ا ك ذ و * او او ا حور او #و و .
ﻲﻧﺎﺜﻟا ﻞﺼﻔﻟا
:
ﻲﺴﻔﻨﻟا شﺎﻌﻤﻟا
1
.
ﺪﻴﻬﲤ
2
.
ﺗ
ﻲﺴﻔﻨﻟا شﺎﻌﳌا ﻒﻳﺮﻌ
3
.
ﳌا ﺮﻫﺎﻈﻣ
ﻲﺴﻔﻨﻟا شﺎﻌ
4
.
ﻊﻗاو
ﺣ ﺔﺤﻠﺼﻣ لﺎﻤﻋ تﺎﻴﻣﻮﻳ و
ﺚﺜﳉا ﻆﻔ
5
.
ﺔﺻﻼﺧ
8 1 -د 3 # نو ا C , # ( ن 5 ظ*< نإ . تارور ز , أ د' ، ن , *ا ا ط * ا و $ و # ' ا ط * م اد ا . ر-ؤ يذ ا اذھ ن و ا , زاو + # ' إ وأ ن ذ ا ث-' ا ظ * * ل # ن ا ن ا م 1 حر1 و س ؤ $ ت نو . م ا ةد و ط هر-. ىد يأ + إ و ؟ ر $ ا اذھ وھ ( 2 -* ا ش ا ف ر # : 2 -1 يو6 ا ف ر # ا : ش ا : ا و ا ھو " # ، % ،ش # 1 ل % & ' ا (ھ ش ا ' ا ) يأ ،+,ا( ا ) - . يأ ل ' او / ا . 2 -2 ف ر # ا * 4ط .ا : در ا ت و ب* يذ ا ا ىو وھ ا ش ا . ف ر " نارودورو :" او در ا ة * ىر' ( ' ا ثاد*!ا ن #و ' وھ $ ا ھ Mاو ، اذ ا #و ا فرط ن آ د و 1 ا ر' ا # ب ر 2 . ف ر " ور< :" ( ش ا 3 رط ا (ر وھ در ا ش (ر نإ ل 1 ,*رط و ل ا ( ، و 3 . ,(ر SUREAU وأ ر' ط ر ا در ط ا س *%او $اد ا ة * ا , أ + # اذھو ، ف و ( در ا 1 ا ت و او ف او ا ف< $ ف $ س *%ا ؤ وأ اد ت ءاو ت و ا هذھ ،, * 4 . 1 -رد ا سو 3 ا ، د ھ ن # -ر از' ا ب طو ا ؤ ا ط ا 1991 ص ، 360 2 -3 -4 -' د$ مودرز " : ت ز ا ت !ا د # ل * ا ش ا " ا ل ةر ذ س ا م # ( ر ' ، # ' ا 2005 -2006 ص .
ا ا ا ش ا 9 2 -3 -* ا ف ر # ا : , او *ا ىد و و ا , * ( در ا ,1 يذ ا C او ا ك ذ وھ ا ش ارط ا ت ن ا ق(او او ' ن # ' ا فورظ ا ب * ىر$أ ' او د او . 3 -ا رھ ظ * ا ش : ـ ا ت ارط ا ن #و ' ا ش ا ل 1 : -ق 3 ا . -ب ا . -ق ھر%ا . -ا م !-ا . -مو ا ت رط إ . 1 4 -ث/ ا ظ ل ) ت و و $ او # 1 ا دو 'و ةو 3 ا م # ع 1 ر ، ذ ا ب 6 *أو ل ھ%او ، ل 3 يو 1ر 3 و ر1 ا ء #!ا C ، P ر س ا ر- أ م أ نور - ا م و ، مھر #أ او 3 م ( راو' نو 3 ، ر ظ Q ةدارإ ن و ةو3 ا م # اود د ، ن (و او ث-' ا 3(ر نور - ا , (ر < # نور1 و ھ!ا ل 3 ا نو 3 و . ' ا وأ '<- ا ( ةد'او ا ث-' ا + # ف و و (، D ر1 او *ر1 ا م # , إ ر1 ا عاو أ ن د د ا ك ھ إو، ار$ؤ ءادو ا ر1 ا ل 3 ا م ار' او ثداو* ا ن# D ر1 ا (و , د# و #ر1 ا ب ط ا صو $ و و م نو ن ذ ا او ة (و ا ب أو ث-' ا د$ + # ل وظ ( ن !او ( ظ ا ل #و نو K م و*( و م و1 * س ا ن ض ا ن و ھ!ا ت او و * أ ت وھو م # م # نو $ مھد وأ + *و ث-' ا C ل ا ب م م ط ا نو و و ن نو '$ ن د و!ا ن ك ھو م أ ر ذ . ظ * * ل # ت و ھ ث-' ا . 1 ق ا C'ر ا س ) ص ةر ذ 16 (
10 5 -ا 4 : ا ش ا عو و د ط ا ك ا ل ، ا ث-' ا ظ * * $و ص $ #ر1 ا بط ا ، ا C او ا ن ط#إو إ ت ا ب* او ا ث* ا ن 3* ، ا م و ل ا ء ؤھ نو ةد #إو ث-' ا D ر1 ن + إ ء #!ا ع 'رإ ، % ( نو ر از' ا 1 # ا ءادو ا ر1 ا + إ ر-!ا , ن اذھ ل ،ث-' ل او ل 3 ا 3 رطو عو و ل 1 ( ر-!ا , ن او ا ت ارط ا رو ظ ( ھ ( م ف< $ا + # ل * ا , .
ﻞﺼﻔﻟا
ﺚﻟﺎﺜﻟا
:
تﻮﻤﻟا ﻖﻠﻗ
1
-ﺪﻴﻬﲤ
2
ﻖﻠﻘﻟا ﻒﻳﺮﻌﺗ
3
ﻖﻠﻘﻟا ﺔﻔﺴﻠﻓ
4
ﻖﻠﻘﻟا تﺎﻳﺮﻈﻧ
5
ﺐﺴﺣ ﻖﻠﻘﻟا ﺺﻴﺨﺸﺗ
DSM4
6
ﻖﻠﻘﻟا ضاﺮﻋأ
7
-ﻖﻠﻘﻟا عاﻮﻧأ
8
تﻮﳌا ﻖﻠﻗ ﻒﻳﺮﻌﺗ
9
تﻮﳌا ﻖﻠﻗ بﺎﺒﺳأ
10
تﻮﳌا ﻖﻠﻗ
11
-تﻮﳌا ﻦﻣ فﻮﳋاو -تﻮﳌا ﻖﻠﻗ ﲔﺑ قﺮﻔﻟا
12
-ﺧ
ﺔﺻﻼ
11 1 -د 3 # ة * ا طوK نإ ، $ ا < 1 و ، ( ن %ا ضر ا رھاوظ ا ف $ و , و ت ظ* ن ظ* ل ، أ , ت ، ن و #و ت ارط او ق 3 ا ، و!ا ا ضار !ا ن ن ر يذ ا ، اذھ ر # ( ار 1 ا ر- !او ، ؟ق 3 ا وھ ( ( % ,#او أ ن عو + إ ، , ھ ارد رو* وھ يذ ا تو ا ق وھو . , و ص $ م ھاو #و ل + إ ج * ضر ، تو ا ق وھ ( ؟ ھ و ؟, أ .
ا ا ت ا 12 2 ق 1 ا مو3 2 -1 -يو6 ا فر # ا ق ،ق 3 ا ، ق ر* يأ ،ء 1 ا ق ، 3 ق 3 ، م ،ق 3 ر3 و ( ل * وأ ن ( ق 3 ا د د1 ا وھو ق<3 ا ق . 1 2 -2 -* 4ط .ا ف ر # ا : ط ا وھو 1و ك ھ نأ وأ $ م # رو 1 + إ ر 1 بار عو و ا ، وأ * ا ن , عو فو$و ةد1 او ر و رو 1 ا C رد ا مو ر 6 د د و و ا ق 6و # فو$ ا اذھ لو ' او ل 3 . 2 او ر او ،, ط$ (و ض ر ا ة * ( ب لو!ا طط$ ا وھ ق 3 ا #د م ر و س ق 3 ا اذھ ، و ا ر 1 ا # (د ا ت Mا ( ىر$أ ة 3* . ا عو ةدر 'و و و ضار#. و يو ، ا عو ق , د1و , # ر او ا ف و ( ،ت و او عو و ا ب * ر K ز ق 3 : -ر او ق ا ق 3 ا . -ةد * او -ةد د1 ا و ا . -مو ا وأ ق 3 ا C ط ا رو ظ ( ر 1 او ' ا ت و ا #و ' 3 يد# 3 ا س ؤ ا وھ ق 3 ا ب : ث * ا ل أ نأ فور ر 6 +3 ق 3 ق وھأ <# , ن و تو ا لو* ر (!ا وأ م!ا د ' ن# ل ا وأ و ط ا ت د عو و ا ناد3 . 4 2 -3 -س ا ء # د # ق 3 ا ف ر * د # ق 3 ا " ك ارو أ " د< ا د ھو + و!ا د ا س أ + # هر . م ط ا , ھ جاوز او رد ب ھذ او ا ( ر - ت د ا و ق 3 ا ل ط ن فو$ ر ة * ا فو$و تو ا . 1 -ىد ا <( م ھار إ ) : ر# ر# سو ( ص ر از' ا ، ن # ، ط نود ىد ا راد ، 525 – 526 . 2 ،د * ا د # د * ) س ا م #و ر ا ت * ط م' ( ص 01 . 2008 . ص 50 -51 ، ط ( ور$ ' J # ) : ن ا د # تو ا ق ،جر$ ةر ذ ( 2009 – 2010 . 3
- Michel HANUs- psychiatrie intégrée de l’étudiant libraire Maloine – Paris – Quatrième édition 1975 , p15-16.
4
13 * د # ق 3 ا " لر R و " ىو , 3# اوزK * در ا , مو3 ل ( در ن# ةر # وھ و3 ر 6 ت $و ، ' ا رو 1< ا ن# ةرد . * د # ق 3 ا " و " س'و وھ د د , * و در ا ك ا م 3 ا ض د3 أ أ ، ا ھ ن أ , ق 3 ا اذھو إ $ ا ثاد*!او يرط ا داد $ ا ,#او . م ا ق رط ن# ق 3 ا ر * . 1 * د # ق 3 ا " K ا م %ا " ط 3 إ C بو ط ا ل ر* ا #ر , . ق 3 ا 3 3* بو ط ا ر ا . 2 2 -4 * ا ف ر # ا : * وھ ق 3 ا مد ثد*و ،عو و و* ن 'و ا ر* او ل ز و ' ر ط$أ ةرو ( اد ل ا 'و و د إو ئد و م و +( . 3 -ق 1 ا % : * ا ةد #أ تT ا د س ت و ذ ت 1 1و ( م$ ب ذ ء . نو ز ا ، د فر* ا , و ، ر!ا ةر ا بر نأ U ر مط ر نأ إ ،ب ذ ا اذھ نأو # وأ ن ر1# د ل 3 ا ( ضر!ا ب أ اذV( ، رأ ل ' + إ , *ر دو , أ وأ وأ ن $ ار و ار 6 ر - د , V( 'و وأ س 1 ا ءو ب'* اود 3 # ضر!ا + # اد د' . ،,3 3 ادد ق 3 ب* ا ن %ا نإ إ , V( K + إ ف ةد , ةد د' يذK فو$ او ،ق 3 ا + # -# هذھ ل- م نأ ل # ن إ يأ ن * ل ( فو$ ا -ود* ن و وأ ثد* نأ ن ا ء 1!ا . ؟ضر!ا ر ظ + # ن %ا ق 3 ل وھ ھو ا ب ذ ا لھ م * ( ةر1 ىر$أ ت 3 3 ك ھ ت وأ لوأ ،ن إ ل ة ، ؟ر$أ و س وأ ؟ * 1 د أو ، + إ +#دأ ،ق 3 ا ت ر- أ لھ ' 3 1 -ن -# د ا قور ( : ص طوK ا ةرادإو ق 3 ا 21 -22 . 2 -يد ا م ' د * : ص ، ا * ا 1 132 . 3 رد 3 ا د # ل ( " ب او ق 3 ا + # ب K ف " C زو او ر1 أ راد .
ا ا ت ا 14 4 -ق 1 يرظ ا ب ا : ن و ا ق 3 ا ت و ا ت رظ ا ن ر دد# ك ھ : ا -* ا ل # ا رظ ق 3 ا نأ ىر 6ر ا د د ' ثد* تاز * ا وأ و ا ت ت #از ا وأ اود ا ' ا !ا ت # (د . 1 ر ( " د ور( د و ' " نV( ع 1%ا ن ' ا 6ر ا C د # , أ س أ + # ق 3 ا ا ط ا " ود ا " إ لو* در ا ىد ا اذھ 'و و ز ( 3 رط ق + لو!ا ر أ ر ظ ق 3 ( - ا ب وأ س أ و 3 ر 6 ' 6ر ب 3 ا ن فو$ او، $%ا ق 3 ت ا ب ثد* !ا ق نأو ء . ا نإ ن ب ا اذھ ( ق 1 ا ف ؤ ا تار $ او رار !ا و ت ار 3 او , ا ل او ا #!ا ف $ ' ا ة * ا ن# J ا ر -. او ن ' ا ن و ر . 2 ب و ا رظ ا ث* در ا ( ش ا ا ن م كو , أ + # ق 3 و ا رد ا رظ ر ا نو او رد ا وھ ق 3 ا نإو ، ا ز ز او ' %ا ز ز ا طور1 كو ا ن ةد # يأ + إ ر 1 يذ او ا كو ( ا م 3(او ا ر 6 ب * اذھ 'و و ز ا * ا ن يو يو # ن " WOLPE " أ " , و( " ىر ( ا ف او ا ( ار * اد نو ذإ كو ا اذ يز ر ا نو ا وھ ق 3 ا نأ ضر . ىر و " ارود :" نأ ط ر1 و6ر ر 6 تار - ثود* ط ر ق 3 ا رو ظ نأ نو , ارد ن# ب ا مو ا ( <- هرو ظ اداد ا در ا ىد ىد . 1 -يد ا م ' د * -( 3- ا راد ، ا * ا ت< 1 C زو او ر1 1430 ـھ 2009 + و!ا ط ا ،م 2004 – 2009 ص ، 50 . 2
- Sigmund Frend. NEVROSE , psychose et perversion- puf bibliothèque de psychanalyse – édition 1973, p23-24-25.
15 ج و و ز ا رظ ا يدارإ< ا ا ز ' ا ط 1 ةد ز ن .1 ق 3 ا ضار#أ نأ رظ ا هذھ ىر ، ار او يو ا , #و ن دارو او ن رد!ا د ز م- ن و يو مد ا ( . ت <# ن و ا ز ' ا , ت ر د از و ،در ا ىد مد ا طK ع را يو ب 3 ا . فارط!ا ( 'ر *أو ،ق * ا ف 'و ،قر ا ةد زو ن ا ظو*'و أ س ا ( و و ار ا ز ' ا ط 1 رھاوظ لو ا ةر- ھ.( يو د زو ،ر 1 ا فو وو ،ل %او ت ر* ا ة 1 او م ا ت ارط ا C و ا مو او . ءط C ، *ار ا ت و ( ر ا ه ا ن # 'رد 'و و ( ق 3 ا ز و و ارظ ،د '5 ضر ا رار ا C ل3 ضار#!ا نأ يأ ،بر ف ا ق 3 ا ضر ىد ف ا . د %ر ا رظ ا : رظ ا , ھ + # مو3 د ا ت ا نأ ةر ( م 3 رط ن# ' ھ إ س ا ر ا ( . ىر ث * " ك نورآ " " م ظ ا ن ق ا مد ' .1 ا ت ارط ا نأ در ا ك ذ ضر ا 'ر $ ا تار - ا ن و در $اد ا (ر ا . , . ث * ا ن ط أ ب ر و اروط$ * ن ف او ا م 3 ( Wط $ او هو1 ا ر ق 3 رد + إ ا تار-ؤ لو* ط1 (ر ت طط$ نو ن ك ذ + # , ار#أ رو ظو ق 3 رو 1 ا + إ و . ه -ا رظ -ا : * د و ل 3 ا ن فو$ ا وھ ق 3 ا نأ نو %ا ىر دو'و دد ثاد*أ ن , ن %ا ، 3 3 !ا ر - ا , V( اذ ( إ دد وأ ن ن ل د3 ث * " و " و " زو'ور " و م ر1 ا * ا ت ا نأ ، ت ط *%ا ب ' + # # ن د أ ق 3 ا + إ يدؤ وأ " زر'ور " ن %ا نأ ىر ، ا د' ن * ق 3 ر 1 ن ضر - ا تاذ ا ن و ر ا او ا تاذ ا ن وأ , *و طو , إ .
ا ا ت ا 16 و -* ا يأر ا : ير از' ا C ' ا C او ار3 ا ل<$ ن ، , ةر ( س ا ق 3 ا ب أو ، V( ن ضر او عار ا + # د ؤ ا %ا رد ا + إ ل أ ا تاذ ر ا - ا تاذ او ، ( ش د< ( ق 3 ا ن ا ت * ا ف $ ن! (ادھأو *و طو إ ن عار ، ق 3* م أ از' * ف3 C اوو , ھ فادھ!ا او د * ا ق 3 ا د و 'و و ء K , ط و رر . 5 ب ق 1 ا ص # " DSM4 " ا ل د ا * ر ;ا بط * او * . 3 او ةد د1 ا ت ا ب ط ا ر ا ق 3 ل 1أ - ل د ا اذھ C و ھو ر ر + * ة * ا ةدو' + # ةر-ؤ او : 5 -1 -ق 3 ةد * ا ت * ا : تو وأ زأ ثود* بار ر ' م . ز أ ب' ضر , ا ك1 وأ ود* رار ن فو$ 3 وأ ر 1 ةد رر ن ىر$أ ةر . 5 -2 -C ھ و -C او ا ن !ا ن فو$ ا : ن فو$ او + و!ا ق 3 ا و د أد ' رد ب ' , ' ةد# ا ن# اد در ا ( نو ا ن !ا ( ھرار و ا ف او ا $ ف او ا ن ادد# ل# او ل ا ن ب * ب او 'اوز ا عار او ت د او لو* ا + # د # ا + إ روط و # ' ا ا بارط او ر * او . 5 -3 -C ھ و نود او ا ن !ا ن فو$ ا : جر $ ن T ' رد ا ب ' ا ھ لز ا . 5 -4 -فاو$ ا رد3 ا مد#و # ' ا ق 3 ا ب # 'ا ت <# إ + # ة م وأ س ا م أو C ث د* ا مد# + # ر 3 نأ ن ر$Mا ةرظ ن فو$ او . 5 -5 -ط ا فو$ ا : فو$ ا ل- #و و رر نود ةدود* فو $ ھ ن فو$ ا ،د#ر ا ن فو$ ا ،ق K ن ن فو$ ا ،مد ا ن فو$ ا ت او * ا ا . 5 -6 -ر ا ق 3 ا : م اد ق وھو .
17 5 -7 -ير 3 ا ساو و ا : ' ىو * تاذ در ا + # ھذ رو و ر (أ ط ص $1 ا طر 1 و ىود' نود ص $ سو3ط ا ض ن در ا ل ' U و ا سو3ط م 3 ا مو ا ( # . 1 5 -8 د ا د طK ا 6 -ق 1 ا ضار)أ : ضار#أ ف ن ھ ن #و + إ ق 3 ا : 6 -1 ضار);ا ) و و ز ا ( ب 3 ا ت د ( #ر وأ ةد از ت ر ء 6%او $ود ا ن ت و ر* ا رار3 ا مد#و ن د3 ا وأ ن #ارذ ا وأ ن د ا ( ل . فارط!ا ةدور و م ا ف ' ،ةد ا بارط ا وأ ن -6 . ا ( م . رو 1 ا س ا ت ارط ا ،رد . تاذ ا + # ةرط ا ناد3( . د از ا ر و ا ، '#ز ا م<*!ا ،قر ا . 6 -2 -ا ض-ار);-ا ر و د از رو 1و ط ا ( ر بارط ا . ( R # فو $ و C ا و . ز او كارد%ا + # ةرد3 ا مد# ر ا ط< $ا . + إ ل ا ةد ز ناود ا . ب #!ا ف و ب ا 2 تارار3 ا ذ $ ا ( ددر ا . 1
- DSM-IV- cas clinique « un guide clinique du diagnostic. Différentiel. Marc – Antoine croco- Mosson ; paris 1997- version Fr 2000, page 143.
2 -ن -# د ا قور ( -ا طوK -ا ةر-ادإو ق 3 -ا ،+ و!ا ط ا ، ر ا ر ا راد 1421 ـھ -2001 ، م ص 30 .
ا ا ت ا 18 ل 3 ا ثراو و ا ء ط$. ل K1 ا . 7 -ق 1 ا عاو أ : قر نأ ب' , أ إ 'و و- ا وأ ر ا ق 3 ا + # ب ھا نأ ن م6ر 'و و ا ق 3 او يو ا ق 3 ا ن ) ر ا ( ض ا , وأ .1 ا 'ر $ ق .1 ا $اد ق , # ق ط ( لو!ا عو ا أ ،ر - ا ق 3 ا وأ . 7 -1 يو ا ق 1 ا ) = ا * ر ( د # يأ رط$ ا وأ ا طK ل ( در ط ا لاو*!ا ( در ا , ر' يذ ا وھ بو ن. ،, < وأ , أ دد 1 حو و ز نأ در ا C ط + إ د ص وط ةر لز ا ن# ا ب 6 د # م!ا , أ , ر 1 وأ , أر . 7 -2 -= ا * اد وأ *'ر ا ق 1 ا : د* + إ اد 'و ضار#أ ر او C ، #و و رر نود ن ز فو$ و ( ر ق و ( ك ذ و ،ر Morbid و ،ق ط ا م ا ق 3 *أ + و مد$ وو Wolpe ل 1 ا ق 3 ا D ط ،Wط $ , أ ىر يذ ا ر $!ا D ط ن# ل د pervasvie ف ر ذ و ل (!ا , أ ىر و Clief ا بط ر !ا ط ار ا نأ D ط ت د$ ا " ق 3 ا ' ا " ل* D ط ا اذھ ل* ذإ ، " ق 3 ا * " ر $!او س ا D ط ا ل* ل* د هرود مد !ا " ق 3 ا ب # " D ط ا لاز ن و D ط مد$ ن * ( ورو!ا ا بط ا C'ار ض ( مد$ ر $!ا " ق 3 ا ' ا " ك ذ ل ن د مد$ ر$Mا ( D ط نMا " بارط ا ق 3 ا " ( C'ار ث - ا $1 ا ب . ا + ! ق 3 ا ت ارط ا م و وأ مو' ضر ا + إ C'ر يذ ا د د1 ا كو ا ط او ر# 1 ا هذھ او 'او نأ ص $1!ا ض لو * و فو$ او ر1 ا C و C ضر ل 1 ن و ق 3 ا ر - ا ف او ا ب ' ر$Mا ض ا لو * و ير 3 ا دار(!ا ء ؤھ 1 ا د ا ة * ا . 1 1 -د ( ن * " : و ا ت ارط ا ) '<# ، أ ، $1 ( ،بادMا ، نود ،ةرھ 3 ا ،ناو * ' ص ، 50 .
19 7 -3 – تو ا ق : إ ق 3 ا م و م * نو ا دار(!ا نأو م ا ق 3 ا عاو أ ن , # تو ا ق و م ا ق 3 ا ن < ا + إ C'ر اذھو تو ا ق 3 *إ دار(!ا د1أ وھ . م ا ق 3 ( ا د1 او ر و او ق رو 1 فار#!ا ن #و ' ل 1 د عر ا ت و و راود ا ت و ضار#!ا ن #و ' ك ذ ب* و ر1 ا C و و ق 3 ب ا در ا ب و 3 ا ت ارط او س ا ت و و نزاو ا ل< $او ل ( , ص ر تو ا ن. ساو و او ر ر (أو وادو ا س'او تو ا ط 1 يأ ل<$و , إ ل3 ن أ ( ل * و , مو3 نز* ا , # رط و ظ* وأ ز< <# تو ا ق و م ا ق 3 ا ن < ا نأ D او ا ن D ك ذ ق ا ط$ <# 1 . ل<$ ن و , ط ر ا ت #و و ود ص$1 ا ل K1 ا وھ تو ا ق 3 ( و 'ر $ ا تار1ؤ ا ن د د ا ) مھد3(و ن ر$آ تو ( اذ تار1ؤ وأ ) ا ( مد3 ة * ا 1 ھو ر ا ( , 1$ ل تو ا ن ق 3 ا + إ ص$1 ا دو3 2 . 8 -تو ا ق ف ر # : ىر ( ق 3 ا س أ ھ ا ق 3 ا ظ أ د*أ هر # تو ا ق ف ر تدد د3 ا سؤ أ رد تو ا ق نأ R و لر ، - ا ص ا ( و $ %ا ة * ن د3 ن " ر ت رأ " ا ت ارط او ف ا ت< 1 نأ د*او راد إ ( ' ف نأ ن #او أ ف $ ىر و ،تو ا ن فو$ ا وھ ر ا ر دأ د « ،تو ا ن فو$ ا زو ' ( ل1 ' نو 3 ا ضر ا نأ أ در " لوھ " , # ق طأ و ا ن #و تو ا ( $ 3 . 1 -يد $ ا د * ب دأ ) : ا * ا ( ط ،قار ا ، ر ا ' ، ر1 ل او راد 01 ، 2009 ص، 132 . 2 -* ا م ا د # ) : ر1 ا راد ، '<# قرطو ا ت ارط ا ( C ' ا ،ب ا ا بط ا #و و ط ،ةرھ 3 ا 4 ، 1994 ص ، 566 . 3 -ن -# د قور ( ) : ا طوK ا ةر -إ ق 3 ا ( ط ةرھ 3 ا ،ر1 او C ط ر ا ر ا راد ، 01 ، 2001 ص ، 54 .
ا ا ت ا 20 رو د ا أ " ق $ ا د # د *أ " تو ا ق فر : م ا ر 6 م ا ق 3 ا ن عو , . , وذ وأ ص$1 ا ىد ر * او تو 3 ت #و و لو* ز ر ق ط ( وأ او ل (و د 3 3* , ! دد* ا فو$ ا ن عو وھ تو ا ق نأ ىر . ىر و " د ن dikstein " 1972 3 3* ( يرو 1 ا ل . ا , أ تو ا ق 3 3* ا هذ ا ر د3 او تو ا . د' و " ساو wass 1979 " اذ ر# 1 ن ا ' ا , أ + # تو ا ق ةد د ا رھ ظ ا ن ر ظ يأ C و وأ ل . + # د ا ل K1 او رور ا مد# ن ط ر ا تو 1 . ا ل * ا ب * تو ا ق ز ر و " شور ل ر " + # : 1 -س *%ا : م$ ا ف- ا رط$ ا ھاد س *%او رو 1 ا وھ . 2 -ر ظ ا ف و : در ا س* و C و ا ( مز. ا 'ر* ا ةر ا ك ھو ص$1 ا دو3 3 3* ئراوط ا * ( ب ر ن# , رط$ ا ھاد س *5 ط # * ھ ر !ا ق وأ رط$ ا م أ ف او يو رود ف ر ا ل نأ د' اذ و 1 #إ # ت ارط ا * نأ ن , ط ر عو و وأ تو ر ا لو* 2 . 9 -تو ا ق ب أ : ن ر - ا أ تو ا ن فو$ ا ءارو ن ا ب !ا ن# ث* ا نإ ا دد* د و تار -" نورو1 ك ' " ن فو$ ا ب ( زر ر ل او# ث<-تو ا . 1 -؟تو ا د ثد* اذ 2 -؟, تو ا ثد* 3 ع ط3 ا ) ف ا ( ؟دو'و ا ن# 1 دد ا ب ا ر ا ا ن# رد ، ( ' ،س ا م # ' 54 ،و و ،و ،ل ر أ ، 2000 ، ص 84 . 2 ر ر$و ل * ) : ،م K ' ،س ا ةد 1 ل جر$ ةر ذ ،اد ن ا د # تو ا ل # (د 2003 -2004 ص ، 60 .
21 تو ا ن ق ةر ( نو1 ن ن ھذأ ( در ةر - أ ن ا + ر ا $و ن + إ 3 و ،ت وأ ن ز ضر : أ أو ،تو ا د لو* رود + ر ا تار ( ر$آ لو* رود . 9 -1 -تو ا د لو ق : مد#و ا ن 1 س ل * وھو د ' ا ك ذ ةرو ؟يد ' ل اذ ل 3 رطو ,'و ا هو1 و ر ا D اور ا نود ن D أ يذ ا د ' ا اذھ ھأ ةد ھ -' C س ا . 9 -2 -لو3 ا ن فو ا : ة * وأ م # يأو ر يأ ن# ن %ا لء ( ،تو ا ق ب أ مھأ ن ر د ( ھد' و ھ 3 . 9 -3 -1 -ضر ا ةر#% ء /أ ق 1 ا ا C ' ا + # # D نأ ن فو$ : مھ تو ا ق ن نو ن ب 6أ نأ $ و ز ةر ط$ ضار . + ر + # د # او ز' ا + إ م يدؤ د 1 ن ر$Mا ةد* ن د ز اذھ ل * روھد و ضر ا روط C ر ر- !ا ت ' * ا ء 3 يدو'و فو$ وھ # D نأ ن فو$ ا نV( اذھ + # ق 3 ا . 9 -3 -2 -م ;ا : ن أ اءز' ل- م !ا نإ * ةر ل ( + ر تو ا ق C ( ثد وھ م !ا ل 1 نV( م ار أ , إ يذ ا ف ؤ ا ر ارد + # ص $1أ ( م !ا + إ ىر ت ار - ؟ة ا هذھ 'رد ؟ةر - # ھ , ور 1 يذ ا C و ر ت و م أ , ر- أ ( ' م أ س أ + # ' ورظ او ض ر ا *و , ط * ا ف . ة * ا ناد3( ن ق 3 ا ( ص $ تو ا ق 3 ا نV( س ا ن ر - ار $أو . 1 م ر س ا م # ' 54 .
ا ا ت ا 22 10 -تو ا ق ضار)أ • #و 1 ر- !ا وھو س ا ( ق س *%او س ا 3 . • تو ا ن# م< ا ت * ض ( رد ا ( ز$وو م . س *%ا . • دو'و ضار أ ن ىو 1 ا . • د د1 ق ن %ا ر 1 ب 6!ا ھو ة< ا ( وأ ل . او فو و ا ء -أ دو' ا د # * ا ف$ و قر أد رو #و . • ة * 3 ا ةرظ او مؤ 1 او X ا • طوK ا 3 ا ن !ا ن فو$ ا • ب نود ء ا • ءاوط ا • مو ا ن فو$ او قر!ا 11 -ق ن -قر ا تو ا ن فو او تو ا * ن(د ا ن فو$ ل - ا ل + # م د3 ا ذ ن %ا ير تو ا ن فو$ ا نإ هذ ضر ا +1 * , ض ر او ث-' او تاو !ا رظ و ء 6%ا *و مد ا ؤرو ء # قر( د و %ا س ا ( م أ ء 1 *و و ،ز ' ا + إ ب ھذ او ف او ا ا ق او $ ث * صو $ او مو ا ' ن تو ا ق و فو$ ا اذھ ن س ر$Mا ن ل و ن و ا ن ل$د ظ* اذ و وھ , و ن 1$ تو ا . ( تو ا ق ص$ نأ ن , #و : ا * ا هذھ ( وھ تو ط ر ا ر - هر كو ب ' يذ ا ص$1 ا نإ , ' تو , ( وأ ص$1 ا اذ (ر ا ء ا نأ ھ دو 3 او تو ا ن ف $ رظ ا فر تو ا ن (و$ هر اذھو تو ط ر ا ر - ' < * و3 وأ # فو$ ا اذھ ن # . ب -+ إ رظ ةر $ تو ا ن فو$ ا و ةز ر 6 ' ت و * ن فو$ ( 'ر $ ا تار1ؤ ا تار -. ن# لز فر نأ د * ا هذھ م ىر$أ ةدد* ت #و و ن فو$ ا ن# ف $ ةر $ تو ا .
23 ج , # ثد* يذ ا و!ا ق 3 + ك ھ " د ور( " ظ* ا ر # نور$آو ا ق وآ تو ا ن فو$ ا * ا هذھ ن و د ا ص$1 ا ن! ك ذو تو هء ، * او ر 6 نو , ر $ نأ ل ف $ ر 6 ص$1 وھ و!ا ق 3 ب ا ھو ،ق ط م ھ ق 3 ا نV( ق 3 دد* د*او عو و رو د'و و شو1 ا تو ا ن فو$ ( ر ق 3 ا . 1 1 ر ر$و ل * ) : س ا ةد 1 ل جر$ ةر ذ اد ن ا د # تو ا ل # ( ةد 1 ل ةر ذ ، K ' ،س ا (د ،م 2003 -2004 . ص ، 62 -63 .
ا ا ت ا 24 12 -4 + ل ) : 3 اذ س ل تو ا ( 1 ل نأ م و تو # و * * ا ت ا ل ن. م ر ا Mا هذ ن ءاو ن إ ل + # * '( هد # ن ر ' م ل'و ز# P ( اد ط3( ب !ا دد ن ل'ر وأ ةأر ا ار وأ ار K ة * ا جوأ ( ن تو ( R ا ر - ا وھ س و ، K ا ا 3 ا + ة * م ط* تو ا م ا ل- ةر - ا ن! تو ا ( 'رد + # ة * ا ة * ا ف و س و # ء و . ب أ ن ر يذ ا تو ا ق ن# ل ا اذھ ( ارد ت 1ا د و ا ا ت ارط ا ل # $و ن ا م ا C ث-' ا ظ * * ر تو ا نأ و * ةر نو ا ( Q * هذھو ر1 ا ل ق(ار . 1 Mا نار # لآ ةرو م ر ا نآر3 ا 185
ا ﻞﺼﻔﻟا
ﻊﺑاﺮﻟ
:
بﺎﺌﺘﻛﻻا
1
.
ﺪﻴﻬﲤ
.
2
.
بﺎﺌﺘﻛﻻا ﻒﻳﺮﻌﺗ
.
3
.
بﺎﺌﺘﻛﻻا تﺎﻳﺮﻈﻧ
.
4
.
ﺔﻴﻜﻳﺮﻣﻷا ﺔﻴﻌﻤﺠﻠﻟ ﺔﻴﺼﻴﺨﺸﺘﻟا ﺔﻟدﻷا ﰲ بﺎﺌﺘﻛﻻا
.
5
.
بﺎﺌﺘﻛﻻا ضاﺮﻋأ
.
6
.
ﺌﺘﻛﻻا عاﻮﻧأ
بﺎ
7
.
بﺎﺌﺘﻛﻻا دﺎﻌﺑأ
.
8
.
ﺔﺻﻼﺧ
ا ا ا ب ا 25 1 -د 3 # : ر ا ( هر 1 إ دادز ث * ر ا ت #و و مھأ ن د ب ا نإ ب ر * ا ةو 3 او مز. او ر و او عار ا ناو أ ن ر - در ا ضر ا ةد د1 ا ( ا ' ا ن !ا مد# ن در ا , ر 1 ب و ،ن ر* او و ا ت ارط او ا ضار !ا ت* أ ،ةر - ا تاد د او ر ا م , ر * ن - C(د , ' و , د و , *ار ن ل و ،ن %ا C' ق 3 $ او ت ' ا م نأ يرور ا ن ن ك ذ ،ىر$أ ةر , *ارو , د ن ظھ او ا #ر ا ر (و ةر ا *ور او ' ھ ت أ اءاو ! 3 $ او , و ؟ب ا وھ ( ا ( 3- او #و ا ر1 + إ ( إ '<# مأ و #ر ا ؟ن %ا + # هر -أ
26 2 -ب # .ا ف ر # : 2 -1 و6 : ةد1 ن تر او , تر K و ،ذ X و ب. ةد ن ةذو$. م ا ب. و ب و ( ،نز* او . X او ،داو ا + إ بر و ر K ،ضر!ا ,'و ب او ،, ز*أ يأ ن<( ب. او ض 3 او ،ىوط او C ' ض 3 او ض 3 < فدار ب او د د1 ا نز* ا مھر'ھ مو3 ا + # ض 3 او لز # ( ة * ق يأ ،, + # ل'ر ا . 2 -2 -4ط ا : ط مد$ ب ا D " dépression " ،ةدد ت ' (و C او ق ط + # د ر!ا م # (و ، ا ت< ا ( ش او د ا + # لد د ا م # ( لد ء #!ا م # (و يو' ض $ ثود* و س3ط ا * ن# ر ا وھ و' ا '!ا ض ف ظو ( ص3 وأ ص ن# ر ا + # و * ا ةز . ا بط ا ( أ ز ا ت رطظا و ت 3 ا د*أ و ( ، ف و ' ا جا ا ضار !ا د*أ ر و + !او نز* رو 1 ا + إ يدؤ * ( ,(د -1 . 2 -3 -ب # 4 س ا م ) ف ر # : • ف ر " ارو ز + ط " و$ ا * + ا ل ا م !ا ن * , . و ( ظو* ض $ او ب ذ رو 1 و* باذ ا م *' ن عو + إ ر* او 3 ا ط 1 ا ( ن 3 و تاذ ا ر د3 . • جر د إ ف ر Eidelberg 1968 م # ضر# , . ,(ر ( ض و 'ر $ ا م م ھ ا رو 1 او ، ھد3 C تاذ ا و* ,'و ا ناود ا د از -% ,-ود* عو و ناد3( ل' و ،مد او م . • رو وط أ ف ر 1968 A.STORT ا * مو , . * ل *أو ، ؤ 1 ا لو او ' ا ر$. و ،نز* ا ن در ا 1 -ر -ر 1 -كو ا ( م * او U ا ةد ا ص ود $ ا راد 105 . -ر ا ط -ب ا ج<# ص ر ا ا راد 23 .
ا ا ا ب ا 27 + إ ب ذ رو 1 ا ىو و و ،ر * ا + إ ل ا 'رد + إ ب ا در ا نأ 'رد ر * ا ء ا 'رد + إ ل د و , و ذو , ط$أ إ ر ذ . • ك ورأ ف ر 1967 ن * , . : 1 -ة < او ةد*و او نز* ا ر# 1 دو'وو جاز ا ( ر K . 2 -ھر 3* و تاذ ا U و C ن از تاذ ا ن# ب مو . 3 -تو او ء $ او بور او تاذ ا ب 3# ( ت 6ر . 4 -ز ر ا ( و و مو ا ( و و ط 1 ا ( تار K . 5 -ط 1 ا ةد ز وأ ص3 ( ود -ط 1 ا ىو ( تار K 1 . • ا بط ا سو ف ر 1981 campell , . " ز + # ل 1 د # ر$. و ر ا و و ،م ؤ ا ص ا ر# 1 و 'از ا ع 3 %ا ض $ ا و ، ر* وأ ق ن در ا ن اذإ ا ر* ا ر$. ا $ د ساو و ." 1 ر ر 1 " ق ا C'ر ا س " ص 105 -106
28 3 رظ ت ب # .ا -ا -* ا ل # ا رظ : ا ن. رظ ا هذھ تر ( ا *ر ط ر و <# , ب < او ، ر ا + إ ( % اد'و ا ض او 'ر او ،عو و Mا ن مظ ا ط 1وز او ز رK ا ت (د ا طو ب ذ رو 1 او ،ناود او + #!ا . عو و ا ناد3( د 3 و د ا ( ك ذ ب ا * ل- و ) ب* ا ناد3( ( ا ثاد*!ا يدؤ و د هر # ن ةرو ذ ا تاو ا ( ل ط ا 1 ا ط6 ا ا ن و ( أ ارود بارط ا اذ 5 داد . J ر د' ر $!ا (و 1953 BIBRING ب ا ر ىر$أ K مد3 حو ط ا ن ر و ا نأ ث * ،هز' هرو 1و در ا ت *و ط ن عار ا + # مو3 ھار ز' ا اذھ ن# د و ،ب ا + إ يدؤ ھز' !ا #وو 'ر ا $ او تاذ ھر د3 ض . *ر ا ( د 1 و C و ا ناد3( ر ا ل * ( , ر# م ن , و د ا ت (د ا ل او ب* ا ( ط *%او ھو ا ، ناود ا ترط C ناود ا و , رھ ظ تاذ ا ر د3 ىو ض $ او !ا ز'# أ ب < ب . . ب و ا رظ ا : + # ،م ا ( (ور ا م د ب * يو < ا كو ا نأ + إ نو و ا رظ م ھ نو د$ و و ا و ا ط !ا ن هر 6 ن.1 , .1 م كو , ا ز ز او كار1%او ط ر ا . لد ض $ ا نأ وھ ب ا ن# ن و ا د # ر ا ضار ( ا نأ ص $ و ' ا كو ا ( ض $ إ ن# J ،ح ر ا مد#و ق 3 ا ر# 1 ن , ق و D * نأ اذھ و ، K ا وأ ر ا تار $ ا لد ع را وأ ،ز ز ا لد ةر ا نV( ھ ن و ، ا ثاد*!ا ةد ز وأ بو6ر ا باو- ا لد ن# J ب ا ھ ،ب ا ن# ن و ا ىد ر ا ل او ا ن #و ' ' ثد* , أ و 1 ر ر 1 " ق ا C'ر ا س " ص 293 -296
ا ا ا ب ا 29 , # ر' ،, اذ هد . ض $ او , C , # ( در ا تار ض $ ا ن ' %ا J ا ن , ر* ) ز ز ا ( تار $ ا لد ( ةد ز ' ثد* وأ در ب 3# - او ، او ر ا . ( % !ا بارط ا + إ ب ا ضر ن# ثو* ا ن د د ا نأ ث * ت و و دو ا ن ر نوز ( , ھأ ت - أ م ـ 50 د #و م <$ ل$اد مو-و ا ح< أ ماد$ ا " lithium " درط + # , رد ن! ت ارط ا هذھ ج<# ( + ر ا * ن * ( # <$ ا ( نز$ ا مو دو ا . ج %ر ا رظ ا : دار(!ا روط و .1 , أ + # يو < ا كو ا + إ نو (ر ا رظ كو ا ر و ، ( ھو1 ا ا ن#و م أ + # ط $ تاد3 و ر (! ،م ا ر او <3 ا ن $ نو ا تاد3 او ر (!ا هذھ خو ر يو < ا و ض ر ا ر ا 3 رط او ا بارط ا ن ل ا ن , أ نور ت ارد ا ن د د ا د أ د و ،ن ر$Mا و* و , و* ,ھ ' ا وأ ،ة * ا ن#و , ) ك نورآ 1967 -1976 ( ت ارط ا ( ت #و 3 ا ت ھ ' ا ر -. + # د أ رأ نو (ر ا دد*و ، ا بارط ا C ل ا د # إ ه ا K ا . 1 -(ر ا رو 3 ا 2 تاذ ا مو 3 ت و ا 4 -ت ھ ' او م 3 ا د -م # ا ز ا رظ : رظ ا هذھ داور ن " ن ' ن ر 1975 " ل $دإ ( ل ا , إ C'ر ث * ا اذھ + # ء و ،س ا م # ( م ا ز' ا مو دار(!ا ض نأ د'و د3( ،مو ' ،ة * ا ( ا ثاد*T م 'او ء -أ م و ود و ،ز' ا ر نو م # او ا ثاد*!ا C ب * ا هذھ ( . مھد# د كو م 3 ا ن د و
30 نوز م V( ،م ( ثاد*!ا + # ةرط ا ةد ا + # نو 3 و ،, ( نو ط ك ھ س , . نور 1 و ن ثد* و ب 3 او ا تاد د ا و 3 ك ذ نو 3 6 م V( و6ر ت # 1ا + # لو * ا نود و ز' ق ا مھرو 1 س ،تار ر او راذ#!او 1 . ه -ب );ا ء رظ ا نأ رظ ا , ھ ىر U ا ط 1 ا + # ر-ؤ ا تار $ . ر (!ا نأو 3 و ل ر ا ا <$ ا ن لد نأ ن كو او ر# 1 او ل ر ا ل ا ق رط ن# ر ا ب * أ نV( و ا داو ا ھو ا ت< و ب ا ب أ نأ + إ نورظ رظ ا هذھ و ا ط 1 ا + إ دو ل$اد وھ و وھ ج # ا ةرھ ظ ( U ا $و ا ز ' ا # 'ا . ھ أ ت رظ ث<- ( ا ت رظ ا م ظ و أ ت اءو1 رظ و * ا ب -ض !ا ر رظ . ت رو* ا ت رظ ا ةدK او $ ا رظ ن <# دو'و ت -أ -<- ا ت و ا هذھ + # ت أ ا ت ارد ا نأ ث * ن د ھو ا ت< و او ب ا . -ىر$أ ' ن # $ ا ل او ب او ' ن و ور او ن ردارو ا . ا ز ' ا + # ھر -. ل<$ ن ددK ا ط 1 و ب ا <#و (رط ا او و $ او رظ ا $و س < 2 1 -ص ،ةرھ 3 ا ، - ا ط ا ، ا ج< او ا * ا ،نارھز م< ا د # د * 290 -292 2 ر ر 1 " ق ا C'ر ا س " ص 293 -296
ا ا ا ب ا 31 4
ر ;ا # ا د;ا *% ب # .ا 1 4 -1 1 ا ضار @ ث / ا * .او * # ا ل د ا 1980
Diagnostic statistical manual 3 of mental disorder
ا ن , أ + # ب ا + إ ل د ا اذھ رظ ل $ ا ن. ز ا اد'و ا ت ارط اد ا ا * ا . فر او 'از ا * ا ( ز ر ( !ا ز ر ا D < ا ل د ا اذھ دد* هر . در ا + # ر-ؤ ا 1 او ھ ت * رأ ( ب ا : أ از ا ا : !ا ل 1 و ا ر!ا ضار# : 1 -نز ا : بار$ ا وأ ،ر د ا ،مK ا ،ء ا ، X ا . 2 -ت و ا ف ' : ت 6ر ،فادھ!ا ص3 ، #د ا + إ ر 3 ( ا ، * ا د3( د# وأ ر * ا . 3 -م= او ر ' ا : ن او ا وأ لو ا د3( ةد د' ا ء 1! م ھ ا ص3 ،ل ا ا د3( ، د3 ا ء د ! م ھ . 4 -تاذ ا رد ن ط ا : ةراد' ا مد# مو ا ،ص3 ا ، ا ض $ رو 1 ا . ب و ا : ا ر!ا ضار#!ا ن و : 1 -ةد ا : ةرد3 ا مد# 3# د ،ل ،مار ر 6 + # (ر* * * ر ا + # . 2 -ل # ا B ) ةرد1 ا : ا رو ( ،ءد ا و ،ب ا ،ءط ا ،ةو3 ا فاز ا ، ر$. ا . 3 3 ا : د3( ،م ط ا لو ( بارط ا ،عو' ا ص3 ،ل T * ا د3( نزو ا . 4 -%اد ا ط ا : 6ر ا ب 6 ،ع ا ب 6 ،ب ' ا . ج -C 3# ا : ا ر!ا ضار#!ا ن و :
1 - DSM-IV- cas clinique « un guide clinique du diagnostic. Différentiel. Marc –
32 1 -ق 1 ا : بر ا ' ضار#أ ر و ا عز ا 1$ ا C ا . 2 -C 3# ا ةد : 3 ا ،م ا ،د ا ،ل . ا طإ ةر -5 . 3 -مو ا : س او Cط3 ،ش ر 6 ، *ط ،ر$. . 4 -كو ا : ،ر( ظ!ا ،م ،ن $د دو ا ، ا ،رار3 ا مد#و ل ا تاذ ةر د ل (أ ،ةرو 1 ط تارط $ ،ق %ا ( فار %او ر ذ ا . و ا او ءاز ا ن# ث* ا ك ھ ضار#أ -<- ن و ،ة او : * ت < ا : ' ،س ا وأ ةد1 ا ، ط ا ،ت ر ذ وأ ل ! ت 1 ا ن *!ا ض ( ةد از . * بور ا : مو ا ةر- لاز ا ،ب * ا . * ءاذK ا : ا وأ د # ا وأ ل و ا ،ت و ا ،ر 3 ا ،لو ا ةر- ،د از ا ل نزو ا ( ةد ز ا . 4 -2 $ ار ا * او * # ا ل د ا 1994 ) Disordes diagnostic (
Diagnostic Statistical Manual 4 of mental disorders
ب ا + # او * م 3 ا 'از ا ت ارط ا ن ب ا C و عاو أ رأ + إ : 4 -2 -1 -* ر ا ب # .ا و : وأ جاز ا ( ب ا ن در ا ة ھ ، ر ا ب ا و !ا D < ا ن# ل3 ةر ( ( ط 1 يأ ر ن ةد س *%ا مد#و ،م ھ ا ناد3( زو ا وأ 1 ا ( ر K ن ةر ا ك ( در ا د و ن #و أ وأ مو ا وأ ن وأ , ط ط$ ا وأ ر * او تو ا لو* ،ةرر ر (. ل K1 ا ، ر* ا ط1 !ا , # ماد %ا + * . ضار#!ا نأ ن د . ا K ،ب ا ن عو ا اذھ ص$1 و نأ K و 3 , * , # ت # اءو تداز أ وأ ،در ا ة * + # تد' ا د نو ن# ل3 ةد و ، و ل ر3 و مو ا لاوط در ا + # ةرھ ظ ضار#!ا ك ن او ن #و أ .
ا ا ا ب ا 33 # ' ا ت < ا ( D او ف ك ب ا ت و ب* نأ ب' و ظو او . 4 -2 -2 س ر ا ب # .ا بارط'ا : ز ا ت و دو'و ب ا ن عو ا اذھ ز و + # ةرد3 ا ناد3(و نز* ب او نھو رو 1 او ،ط 1 ا عاو أ ل ع ا . ( ت (و ا ع را ظ*< + # د ز نأ ث * ب ا ن عو ا اذھ 15 % ن عو ا اذھ ن نو ن # ' او د ا ,ط 1 ض $ و د ' م آ ن ب ا و نور* ب ا ل 1 D او . ل- ت ارط ا ن ر - ب ا ن عو ا اذھ ب* د و : ط ل- ل !ا ت ارط او ، ر 3 ا سو و ا بارط او ت ر ا : وأ 1 ا ناد3( ا 1 ا ةد ز . 4 -2 -3 س= ا بارط'ا : عو ا اذ * او ا $ ا دو'و ( ر ظ ب ا ن ،ن ز ا جاز ا ب ا نز* ا دو و ،ن ن# ل3 ةد مو ل رر او ا ضار#!ا ةر ا هذھ ل<$ ر ظ و ض ر ا جاز X او : 1 ا ( د د1 ص3 ( ف تاذ ا مو ض $ ا ،د از ا مو ا وأ ضر!ا ،ل !ا ( ظو* ةد ز وأ ھ ا ( ص3 ،تارار3 ا ذ $ ا ( و و ز ر ا ،تاذ ر ا د3 او ت از' # وأ ( , ر ص$1 ا نأ . 4 -2 -4 ) ط ب ; $ ر * از بارط'ا : يذ ا جاز م اد او رط ا بارط ا ھ ب ا ن عو ا اذ * او ا ا ت ھ ا ( ظو* 3 ل 1 و ط ر ب أ + إ ةر1 ةرو C'ر و ار 1 'از . * ا يدر دادز ر * ا ت * نأ ،ن ' ا ن و ل 1 ر1 و ب ا ىد ر ا .
34 5 -ب # .ا ضار)أ : ا ضار#! $1 اد'و ةر $ هر # ب ا م : وادو ا ر (!ا ا ناد3(و ر ا مد#و ل1 او ،مؤ 1 او تارار3 ا ذ $ ا + # ةرد3 ا ند#و ،م ھ م$ ( K او اذ إ ( 6ر او تاذ ا ن ل 3 او ،م !او م-% رو 1 او ب * او ، ' ا ءط و ، 1 ا ناد3(و ،د د1 ا قر!او ، ( ا رو !ا او ، ر م ھو. رو 1 او ،ل ا و و ،ب او ، # ' ا ر (!ا ن ة ھ!ا مد#و ،ز' او ،س. رو 1 او ، ر * ا . J ر 1 و ر- أ تر ا ةد * ضار#!ا هذھ ت اذإ , أ + إ ط او ا ثو* ا ب ا بارط < رھ ظ د عو أ ن . 1 . 6 -ب # .ا عاو أ ا ب ا ت ن ادد# يد ا ثار ا ن د 1 ل 3 ىو ل- - #ر $اد ل 3 # رھ ظ 'ر $ ز' ل 3 ر يو - ل 3 وأ . # C 3 Wط وأ ر$. ل 3 J ھ بط3 ا - ل 3 بط3 ا يد *أ ، ھذ ل 3 . تد ا د و ھ ن و ا ل * #دو د ا ت ظ*< ا ن - ا ت 3 ا هذھ ت ا هذ ا ثو* ا J ( وأ د ا ت ظ*< ا ت<' ( ءاو ھدو'و م6ر . ل$د ر - ا نأ إ ةر 1%ا ت3 . ل- لو3 ن ك ھ ث * " س و ير وأ 1996 " $ . ب ا نأو عاو !ا هذھ ن #و ل ( دو'و مد ر3 و د ن % 3 ل وط ىد ر # . عاو أ ن قر ا نو و ةد1 ا ( جرد ( ت 3 ا هذھ ن C 1 ا ن! إ ك ذ م6رو عو ا س و 'رد ا ( ب ا ھذو # + إ ب ا م 3 وھو ر ا س ا م #و ا بط ا ت ؤ . 2 1 -يد ا م ' د * -ا * -ا ت< 1 ) '<#و ار أ ( ( 3- ا راد ، – ن # + و!ا ط ا 2004 -2009 – ص 250 ، 251 . 2 -ر -ر 1 -د ،كو ا ( م * او U ا ةد ا ط ا ود $ ا را 1433 ـھ -2012 ص م 107 -108 .
ا ا ا ب ا 35 5 -1 -ا وأ ' ا + و ، ا ب ا : وھو * نأ + إ ر 1 ر ( R أ إ * او ' ا ھ ض ر ا . ،ز ز# ناد3( ل- ةدد* ثاد*أ ءازإ .1 ا 'ر $ #و ا اذھ ر و ب* ا ( ل1( وأ ل ا ن ل ( . 5 -2 ط ر نأ نود ض ر ا $1 + إ C'ر $اد .1 وذ , إ ، ھذ ا ب ا 'ر $ ثاد*أ . . 7 د أ ب # .ا ا ل * ا ت ارد ت و ب < ل او# - ل !ا + # ك ھ نأ + إ ، ھ : • عز' ا و طو 3 ا : ر د3 ناد3( ل- ت ( ود و ھر و و تاذ ا رو 1و ، 3- ا ناد3( و ، ز ا و ةد*و هرو 1 و ،هور و ضوK , . ض ر ا ، س ط - و ز ا نھوو ، ر 3 (او غار(و ،ة * ا ( رور ا و ةذ ا + إ ر (أ ل * و $اد ر * ا . • تاذ ا مو و ب ذ رو 1 ا . • ء او نز* ا . • ناد3(و ،د ا و لو $ ا م ھ ا + إ ( % (اد ا ناد3( و ط ا ناد3(و ، ز' او ة < ا و ل ا . • و ر و ا م * ا مد#و ددر او ،ب K ا #ر و ،J او ةر -%او ل ا ق . • م ھا ' : ( ل- و ك ا ل K1 او و * ل ا م ' ا ف و . • ر ا ( لط و ر* ا ط 1 ا ( ص و ، ' %ا ءط و ر$. . • ' ضار#أ : , د ز وأ نزو ا ص ، 1 ا ناد3( ، ل مو برط و . 1 1 1 ،رد 3 ا د # ل ( " ؟ ب %ا و ق 3 ا + # ب K ف " ط ا ، ن # ،ندر!ا ، أ راد ، 2005 ص ، 35 .
36 8 -ا 4 ا ن ب ا نأ لو3 ا ةو و م او 1 ا ا ت ارط ا إ ت س * ا #ر ا ن# نو وؤ ا و . دؤ ث * م ر* + إ + ر ةر ط$ ا هر -أ ي 1 ( م ار6إو ة * ا Jھ ع ا ن س *%او ر د3 ا ص3 ا ر# ب ذ نود ر * ا + إ ض ر ا C(د د ةد د1 ا , * (و رر . ا ر ب - ب ھ ل3- ا ب !ا ن C 'أ م ا ل .
ا ﺐﻧﺎﺠﻟا
ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟ
