1
DOSSIER 6 Het milieu
Inhoudsopgave
1. Inleiding: woordenschatoefening p. 2-5
2. Lezen: Kringwinkels p.5-7 3. Luisteren: Zeroafval p. 8-9 4. Lezen: Leven zonder afval p.10-12 5. Luisteren: Missie aarde p. 13-14 6. Spreken en schijven: Reageer p. 14-15
In dit hoofdstuk leer je…
- teksten over het milieu en de klimaatverandering begrijpen;
- raadgevingen delen om milieuvriendelijker te leven.
2 4. LEVEN ZONDER AFVAL
Leven zonder afval: 'We leven gewoon veel bewuster, we straffen onszelf niet'
Een krantenartikel was voor illustratrice Eva Mouton en haar vriend, Bert, hét signaal om bewuster te gaan leven. Ze willen graag zero waste door het leven stappen. Weekend.be trok hen even aan de mouw.
Op welk moment beslisten jullie dat het genoeg geweest was?
Eva Mouton: 'In het najaar van 2015 las ik in De Standaard een interview met Bea Johnson, de grondlegger van de 'Zero Waste'-beweging. Johnson, die niet zo lang geleden met haar gezin in een grote mansion woonde, besefte op een dag dat ze meer bezig was met het onderhoud van haar bezittingen, dan met de leuke dingen des levens. Het gezin verhuisde naar een kleinere woning, verkocht een auto en begon aan een lange zoektocht naar een simpeler en minder vervuilend leven. Dat interview gaf me zoveel energie, dat ik prompt haar boek 'Zero waste home' kocht en me begon te verdiepen in zero waste. Ik enthousiasmeerde Bert en zo begonnen we aan onze zoektocht.'
Wat zijn de belangrijkste punten waar jullie op letten?
'Toen we net begonnen aan onze zoektocht, maakte ik een lijst van dingen die in onze vuilniszak belandden. Het plastic rond de Spa-flessen, plasticfolie, wattenschijfjes, aluminiumfolie, papieren zakdoeken, keukenpapier, koek- en snoeppapiertjes, chipszakken, plastic zakjes... Alles noteerde ik.
Voor al deze wegwerpartikelen probeerde ik een alternatief te vinden. Onze plastic Spa- flessen vervingen we door glazen exemplaren, ik kocht Bee's wrap, een huishoudfolie gemaakt van biokatoen en bijenwas. Daarnaast kochten we allerlei linnen zakjes om mee te nemen naar de groenten- en notenwinkel, koekjes maak ik nu enkel nog zelf met ingrediënten die we in bulk kopen. Vooral de reductie van het afval dat in ons restafval belandt, vind ik belangrijk. We consumeren nu veel bewuster.'
Hoe reageren andere mensen op jullie bewuste keuze?
'Winkels doen over het algemeen niet moeilijk. Groenten, noten en thee brengen we mee naar huis in linnen (strop-)zakjes. In de Italiaanse winkel vragen we om bijvoorbeeld de olijven in onze tupperware-potjes te scheppen. Winkeliers doen daar niet moeilijk over, ze vinden het zelfs leuk en moedigen ons aan. Soms grappen vrienden dat we onze geitenwollensokkerigheid nogal ver doordrijven, maar over het algemeen kunnen we rekenen op begrip en vragen mensen om tips.
3 Is jullie leven extreem veranderd?
'Voor Bert en mij is de aanpassing niet zo moeilijk, maar wij hebben natuurlijk geen kinderen.
Ik denk dat het moeilijker is om plastic buiten te houden wanneer er kinderen in huis zijn. Ik wil ook niet de moeder zijn die haar kind geen Kinder Bueno gunt, maar alleen maar mijn eigen - lekkere, al zeg ik het zelf - koeken opdringt.
Ons leven is niet erg veranderd, we leven nu gewoon nog bewuster. Ik koop bijvoorbeeld minder boeken, Bert let erop om minder platen te kopen. Maar we voelen ons nooit alsof we ons dingen ontzeggen, alsof we onszelf straffen.'
Welke tips hebben jullie voor beginnelingen?
'Probeer je levensstijl niet van vandaag op morgen om te zwaaien, maar doe het geleidelijk aan. Ga bijvoorbeeld eens naar een verpakkingsvrije winkel, neem linnen zakjes mee naar de groentewinkel. Kies ook voor de losse komkommers en niet voor het vacuüm verpakte exemplaar. Of vervang je papieren zakdoeken door stoffen exemplaren.
Ga consumeren minder als een hobby zien, denk in het pashokje: heb ik écht nog een zwart kleedje nodig? Je zal zien dat al die kleine ingrepen leiden tot een minder volle vuilniszak.' Wat zijn de leukste ontdekkingen die jullie al deden op het vlak van ecologische producten?
'Druantia is een webshop die bio make-up en afgeleiden verkoopt. De kwaliteit van de producten is top en Druantia verzendt haar producten in beschermend papier, niet in plastic.
Comptoir des Objects is een wondermooie webshop die huishoudelijke producten, badkamer- en keukenspullen verkoopt die gemaakt zijn van duurzame materialen. Boetiek Mieke in Gent verkoopt onder andere Studio Jux, People Tree en andere mooie, duurzame modemerken.
Seepje is een Nederlands klein bedrijfje dat 100% plantaardig wasmiddel verkoopt in fijne, grappige verpakkingen.
Zal het jullie lukken om, in navolging van Bea Johnson, jullie huisvuil te beperken tot een weckpot per jaar?
'We zijn, door kleine ingrepen, van een volle vuilniszak van 60 liter per week naar een vuilniszak van 30 liter per maand gegaan. Dus, wie weet. (lacht)'
4.1 Antwoord op de volgende vragen :
a) Par qui et comment le mouvement ‘Zéro déchets’ a-t-il commencé ?
Bea Johnson a fondé le mouvement. Elle cherchait une manière de vivre plus simple et moins polluante.
b) Quels sont les produits qu’Eva Mouton a listé ? Quelle solution a-t-elle trouvé pour certains d’entre eux ?
4 Le plastique autour des bouteilles (Spa), les feuilles de plastique, les cotons tiges, les feuilles d’alu, mouchoirs en papier, papier cuisson, emballages des biscuit et bonbons, sachets de chips, les sacs en plastique, …
Bouteille en plastique < en verre ; papier alu/film alimentaire < cellophane en coton bio et cire d’abeille ; sac plastique < sac en lin ; elle achète en vrac et fait biscuit elle-même
c) Comment réagissent les magasins ?
Ils ne sont pas difficiles. Ils trouvent ça chouette et les encouragent même.
d) d’après Eva, qu’est-ce qui pourrait rendre ce mode de vie plus compliqué ? Pourquoi ?
Le fait d’avoir des enfants car il est alors difficile d’éviter le plastique et elle ne voudrait leur imposer des biscuits maisons (interdire les kinder bueno).
e) Quels conseils peut-on donner aux débutants ?
Ne pas tout changer du jour au lendemain mais progressivement ; commencer avec un sac en lin dans un magasin de légumes ; ne pas prendre les légumes emballés sous vide ; remplacer les mouchoirs en papier per ceux en tissu. Ne pas consommer comme un ‘hobby’ mais se demander sin on en a vraiment besoin.
f) Quels type de produits trouve-t-on dans les magasins suivants : - Durantia : maquillage (et dérivés) bio
- Comptoir des objets : produits ménagers, ustensiles de salle de bain et de cuisine fait en matériaux durables
- Boetiek Mieke : des vêtements en matériaux durables - Seepje : produits de nettoyage 100% à base de plantes
g) Dans quelle mesure sa production de déchets a diminué ?
Avant, ils étaient à un sac poubelle de 60L par semaine. Maintenant, c’est un sac de 30L par mois.
5. M I S S I E A A R D E
SITUATION : La planète est en danger, et la situation est de plus en plus catastrophique. Tu décides de sensibiliser les élèves de ton école, mais sur quelle base ?
Tu trouves cette vidéo qui te sera fort utile.
TÂCHE : Regarde la vidéo et complète les éléments de la fiche, qui te servira comme pense-bête lors de la présentation de la situation.
https://www.youtube.com/watch?v=WVM-pzSiQ9w
5
Fiche pense-bête a) Ce qui rend la vie possible sur terre :
- La terre a une sorte de veste qu’on appelle l’atmosphère (qui n’est pas trop épaisse)
- L’atmosphère est composée de particules/substances qui maintiennent la chaleur du soleil
sur terre
b) Le trajet des rayons du soleil : - Ils traversent l’atmosphère
- Se réfléchissent sur les océans et la glace - Ces rayons réfléchis repartent vers l’espace c) Utilité des océans et de la glace :
- Ils réfléchissent une partie des rayons du soleil et font en sorte que la température sur terre reste agréable.
d) Raison scientifique expliquant le réchauffement de la terre :
- L’atmosphère devient de plus en plus épaisse et donc maintient/emprisonne plus la chaleur sur terre
e) Solution naturelle contre le CO2 :
- Les arbres transforment le CO2 en oxygène (dont nous avons besoin) f) Mauvaises habitudes de l’homme stimulant la production de CO2 :
- L’homme abat les arbres donc moins de CO2 est transformé en oxygène - Nos voitures qui consomment de l’énergie fossile
- Le chauffage dans nos maisons
g) Conséquences du réchauffement sur notre planète :
- Les calottes glaciaires (banquises) fondent donc le niveau des mers et océans monte ce qui crée des inondations
- Plus de feu de forêts - Plus d’ouragan
- Plus de sècheresse
- Certaines espèces d’animaux vont disparaître
- En devenant plus chaud, les océans deviennent plus acides, donc les coraux meurent et les poissons ne peuvent plus s’y abriter.
6
h) Astuces que tu peux appliquer au quotidien pour sauver la planète : - Utiliser le vélo
- Faire du carpooling (co-voiturage) - Utiliser les transports en commun - Prendre des douches plus courtes - Mettre le chauffage plus bas
- Éteindre la lumière quand ce n’est pas nécessaire - Faire pousser ses propres fruits et légumes
6. REAGEER!
A. Ga je akkoord?
Bespreek de volgende stellingen samen met je buur en leg je mening hierover aan je buur uit. Bedenk vervolgens 2 argument voor en 2 argumenten tegen deze stelling.
a) Plastic zakjes in supermarkten moeten worden verboden.
b) Lantaarnpalen moeten ’s nachts uit worden gezet.
c) Milieugroeperingen die de wet overtreden moeten worden verboden.
d) De autovrije zondag moet in België afgeschaft worden.
e) Brussel mag niet groter worden als dat ten koste gaat van het milieu.
f) Tweedehandse spullen kopen helpt onze planeet tegen vervuiling.
g) Het ontkennen van de klimaatcrisis moet strafbaar worden gesteld.
h) De voedselindustrie verspilt veel voeding, maar wij ook thuis moeten we inspanningen doen.
i) Bioproducten moeten goedkoper zijn.
j) De overgang naar een afvalvrije samenleving is een utopie.
7 B. Schrijf je eigen mening
SITUATION : Joke, ta correspondante préférée, t’exprime son inquiétude concernant le changement climatique et tous les problèmes environnementaux à travers le monde. Tu partages son point de vue mais penses cependant que la situation n’est pas aussi simple que ça…
TÂCHE : Rédige un e-mail de minimum 200 mots dans lequel tu exprimes ton opinion sur le sujet. Choisis le sujet qui te tient le plus à cœur parmi les propositions de l’exercice précédent. Construis ton argumentation sur base d’au moins 3 arguments différents.
