DOSSIER 6 Het milieu

(1)

DOSSIER 6 Het milieu

Inhoudsopgave

1. Inleiding: woordenschatoefening p. 2-5

2. Lezen: Kringwinkels p.5-7 3. Luisteren: Zeroafval p. 8-9 4. Lezen: Leven zonder afval p.10-12 5. Luisteren: Missie aarde p. 13-14 6. Spreken en schijven: Reageer p. 14-15

In dit hoofdstuk leer je…

- teksten over het milieu en de klimaatverandering begrijpen;

- raadgevingen delen om milieuvriendelijker te leven.

(2)

1. INLEIDING

A. Schrijf na elke zin of het een goede of slechte gewoonte is:

1) De kraan laten lopen als je je tanden poetst.

2) Zich te voet, met de fiets of met het openbaar vervoer verplaatsen.

3) Het afval sorteren.

4) Oplaadbare batterijen gebruiken.

5) De verwarming hoger zetten als het fris is.

6) Producten met veel verpakkingen kopen.

7) Elke dag een bad nemen.

8) Onbespoten vruchten en groenten kopen.

9) Kringlooppapier gebruiken.

10) Zuinig omgaan met energie en herbruikbare tassen gebruiken.

B. Ken je nog andere milieuvriendelijke gewoontes?

C. Verbind de cijfers met de juiste informatie:

A B C D E F G

1) 7 tot 10 2) 432 3) 7 4) 70 5) 20 tot 25 6) 130

7) 10 tot 15 miljoen a) Uit hoeveel procent water bestaat de aarde?

b) Hoeveel water per minuut verbruik je gemiddeld tijdens het douchen?

c) Hoeveelheid water in een bad.

d) Hoeveelheid afval per jaar per inwoner in Vlaanderen. (in kilo) e) Hoeveel jaren blijft kauwgom in de natuur?

f) Hoe groot is de gemiddelde ecologische voetafdruk per Belg? (in hectare) g) Hoeveelheid plastic per jaar die in de oceanen belandt. (in ton)

(3)

Woordenschat Het afval Sorteren

Oplaadbare batterijen De verpakking

Onbespoten Kringlooppapier Zuinig omgaan met Energiezuinige toestellen Besparen

Milieuvriendelijk Energie verbruiken Toestellen uitschakelen Hergebruiken

Bomen kappen

Schadelijke stoffen uitstoten De vervuiling

Verspillen

De groene stroom De windmolen Het zonnepaneel De waterkracht De ozonlaag Het broeikaseffect

De opwarming van de aarde De klimaatverandering D. Quiz over het milieu

1. Wat is recyclage?

a) De verwerking van afvalstoffen b) Het vernietigen van afvalstoffen c) Het verzamelen van afvalstoffen

2. Hoe kan je in je voeding beter zijn voor het milieu?

a) Door meer melk te drinken b) Door meer te eten

c) Door minder vlees te eten

3. Waarvoor staat WWF en welk dier gebruiken zij als kenteken?

a) World Wildlife Fund a) Pandabeer b) World Water Fund b) IJsbeer c) World Waste Fund c) Wasbeer

4. Greenpeace voert zijn acties vooral met een…

a) Bus b) Boot

(4)

c) Vliegtuig

5. Ik kan het beste zorgen dat de lucht die ik inadem schoner wordt door…?

a) De auto zo min mogelijk te gebruiken b) Minder vaak te douchen

c) Papier en glas gescheiden in te leveren 6. Hoeveel liter water gebruik je gemiddeld per dag?

a) 12 liters b) 53 liters c) 126 liters 7. Wat is groene stroom?

a) Energie uit stro (gedroogd gras) b) Energie uit wind, water en zon c) Energie met een groene kleur

8. Welke maatregel is niet goed voor het milieu?

a) Een nieuwe heel grote auto kopen

b) Gloeilampen vervangen door spaarlampen c) Woning goed isoleren (bv. dubbel glas)

9. Welke organisatie zet zich in voor het beschermen van de rijkdom aan plant en dierensoorten op aarde?

a) Het Wereld Natuur Fonds b) Amnesty International c) War Child

10. Net Brussel zorgt…

a) Het beheren van afval in Brussels Hoofdstedelijk Gewest b) Het beheren van internet in Brussels Hoofdstedelijk Gewest

c) Het meedelen van informatie over netsporten in Brussels Hoofdstedelijk Gewest 11. Waarvoor staat Net Brussel in het Frans? ________________________________________

12. Hoeveel verschillende zakken worden in Brussel gebruikt om het afval te sorteren?

a) 4 (blauw, wit, groen, geel)

b) 5 (blauw, oranje, wit, groen, geel) c) 6 (blauw, wit, groen, oranje, geel, zwart) 13. Waartoe dienen de volgende kleurzakken?

a) Blauw 1. Tuinafval

b) Oranje 2. PMD

c) Groen 3. Voedingsafval

d) Wit 4. Niet opgehaald/toegelaten

e) Geel 5. Papier-karton

f) Zwart 6. Restafval

14. Waarvoor staan de letters PMD? _______________________________________________

E. Vertaaloefening

Vertaal de volgende zinnen naar het Nederlands

(5)

1) J’essaie de trier mes déchets le plus souvent possible, mais cela n’est pas toujours facile.

2) Mes parents disent que le tri des déchets est très important pour l’environnement, parce qu’il concerne l’avenir de nos enfants.

3) Si tu veux préserver la nature, tu dois avoir un comportement conscient de l’environnement.

4) Être conscient de l’environnement veut dire que tu connais les problèmes de l’environnement. Faire attention à l’environnement (= être amical avec l’environnement) veut dire que tu agis (=optreden) et tu fais des choses pour protéger l’environnement et la nature.

5) Fais attention aux dangers de la pollution de l’air.

2. KRINGWINKELS, WADISDA?

A. De tekst

Een Kringwinkel is een winkel waar je tweedehands spullen kunt kopen. Je mag nog bruikbare dingen brengen. Met “nog bruikbaar” bedoelen ze dat de goederen nog in goede staat moeten zijn. Dit wil zeggen dat iemand anders ze nog moet kunnen gebruiken. Ze mogen niet stuk zijn of tot op de draad versleten.

Wat doet een kringloopcentrum met jouw spullen?

De ophaalploegen halen de goederen bij jou op. Telkens als de vrachtwagen vol is, rijden ze naar het kringloopcentrum om alles af te leveren. Bij het lossen van de vrachtwagens zetten kringloopmedewerkers de goederen per productgroep bij elkaar: meubelen bij meubelen, kleding bij kleding, toestellen bij toestellen …

De eerstvolgende sortering is die op bruikbaarheid. Alles wat meteen verkoopbaar is, krijgt zijn plaats in de winkel.

In een Kringwinkel kun je werkelijk alles vinden: meubels, kleding, speelgoed, huishoudelijke toestellen, hifi en televisietoestellen, boeken, platen …

Goederen die stuk zijn of die nagekeken moeten worden, belanden in de herstelwerkplaats.

Veel centra voeren kleine herstellingen uit, maar dit is nooit hun hoofdactiviteit.

Sommige centra beschikken over een fietsenatelier of een uitgebreid elektro-atelier.

(6)

Wat niet verkoopbaar blijkt te zijn, wordt gerecycleerd.

Goederen brengen of laten ophalen?

Je hebt spullen die nog te goed zijn om we te gooien en je weet er geen raad mee? Je mag gewoon bellen naar het kringloopcentrum in je buurt!

Goederen zelf brengen naar het kringloopcentrum kan ook. De Kringwinkel biedt eerste keuze in tweedehandse artikelen.

Een Kringwinkel is een paradijs voor verzamelaars, koopjesjagers, trendsetters, nieuwsgierige fans van de fifties en sixties, milieubewuste bezoekers, mensen met een klein budget …

Iedere dag komen enkele vrachtwagens met unieke spullen binnen. Van elk product is er maar één exemplaar. De kringloopsector breidde zich de afgelopen jaren razendsnel uit.

Momenteel zijn er meer dan 100 winkels, verspreid over heel Vlaanderen.

Bron: www.dekringwinkel.be

B. Woordenschatlijst

Nog bruikbaar dat je nog kunt gebruiken Stuk zijn kapot zijn

Versleten door veelvuldig gebruik kapotgegaan Tot op de draad versleten  usé jusqu’à la corde

Ophalen (haalde op) komen halen om mee te nemen Afleveren (leverde af) op een bepaalde plaats brengen

Lossen (loste) goederen uit een transportmiddel halen Meteen onmiddellijk, dadelijk

Nakijken kijken of iets goed is, checken Belanden (belandde) terechtkomen

De herstelwerkplaats plaats waar de goederen gerepareerd worden Beschikken over bezitten, hebben

Uitgebreid ruim, volledig

De koopjesjager persoon die producten goedkoper wil kopen Zich uitbreiden groter worden

(breidde uit)

Verspreid verdeeld, hier en daar

C. Juist of verkeerd?

Kies daar of de stelling juist of verkeerd is. Als het verkeerd is, verbeter de stelling in het Nederlands.

1.

In België zijn er 100 Kringwinkels

(7)

____________________________________________________________________________

2.

Een Kringwinkel verkoopt nieuwe en tweedehands artikelen.

____________________________________________________________________________

3.

Je kan je goederen zelf bij het kringloopcentrum brengen

____________________________________________________________________________

4.

Veel centra beschikken over een herstelwerkplaats.

____________________________________________________________________________

5.

De eerste sortering is die op bruikbaarheid.

____________________________________________________________________________

6.

In een Kringwinkel vind je van alles.

7.

____________________________________________________________________________

8. Van elk product vind je vaak 3 of 4 exemplaren.

____________________________________________________________________________

9. Veel centra beschikken over een elektro-atelier.

____________________________________________________________________________

10. Het artikel komt uit de website www.kringwinkel.be

____________________________________________________________________________

11. Als het product niet verkoopbaar is, wordt her gerecycleerd

____________________________________________________________________________

3. Z E R O A F V A L 3.1 De video

(8)

Kijk naar de video die over een origineel initiatief zal spreken.

Beantwoord de vragen in het Frans.

1. Wat is “het probleem” na de boodschappen in het begin van de video?

_______________________________________________________________________________

2. Wat gebeurt er in de Stille Oceaan?

_______________________________________________________________________________

3. Wat is het systeem van de winkel? Hoe werkt het?

_______________________________________________________________________________

4. Wat koopt de presentator?

_______________________________________________________________________________

5. Als je niets bij hebt, wat verkopen ze om je te helpen?

_______________________________________________________________________________

6. Waar ligt de winkel precies?

_______________________________________________________________________________

3.2 Spreekoefening

a) Leg het initiatief uit. Beschrijf het probleem en de winkel met je eigen woorden, dan leg dat alles aan een klasgenoot uit.

(9)

b) Wat vind je van zo’n initiatief?

c) Ken je andere initiatieven? Kan je ze beschrijven?

4. LEVEN ZONDER AFVAL

(10)

Leven zonder afval: 'We leven gewoon veel bewuster, we straffen onszelf niet'

Een krantenartikel was voor illustratrice Eva Mouton en haar vriend, Bert, hét signaal om bewuster te gaan leven. Ze willen graag zero waste door het leven stappen. Weekend.be trok hen even aan de mouw.

Op welk moment beslisten jullie dat het genoeg geweest was?

Eva Mouton: 'In het najaar van 2015 las ik in De Standaard een interview met Bea Johnson, de grondlegger van de 'Zero Waste'-beweging. Johnson, die niet zo lang geleden met haar gezin in een grote mansion woonde, besefte op een dag dat ze meer bezig was met het onderhoud van haar bezittingen, dan met de leuke dingen des levens. Het gezin verhuisde naar een kleinere woning, verkocht een auto en begon aan een lange zoektocht naar een simpeler en minder vervuilend leven. Dat interview gaf me zoveel energie, dat ik prompt haar boek 'Zero waste home' kocht en me begon te verdiepen in zero waste. Ik enthousiasmeerde Bert en zo begonnen we aan onze zoektocht.'

Wat zijn de belangrijkste punten waar jullie op letten?

'Toen we net begonnen aan onze zoektocht, maakte ik een lijst van dingen die in onze vuilniszak belandden. Het plastic rond de Spa-flessen, plasticfolie, wattenschijfjes, aluminiumfolie, papieren zakdoeken, keukenpapier, koek- en snoeppapiertjes, chipszakken, plastic zakjes... Alles noteerde ik.

Voor al deze wegwerpartikelen probeerde ik een alternatief te vinden. Onze plastic Spa- flessen vervingen we door glazen exemplaren, ik kocht Bee's wrap, een huishoudfolie gemaakt van biokatoen en bijenwas. Daarnaast kochten we allerlei linnen zakjes om mee te nemen naar de groenten- en notenwinkel, koekjes maak ik nu enkel nog zelf met ingrediënten die we in bulk kopen. Vooral de reductie van het afval dat in ons restafval belandt, vind ik belangrijk. We consumeren nu veel bewuster.'

Hoe reageren andere mensen op jullie bewuste keuze?

'Winkels doen over het algemeen niet moeilijk. Groenten, noten en thee brengen we mee naar huis in linnen (strop-)zakjes. In de Italiaanse winkel vragen we om bijvoorbeeld de olijven in onze tupperware-potjes te scheppen. Winkeliers doen daar niet moeilijk over, ze vinden het zelfs leuk en moedigen ons aan. Soms grappen vrienden dat we onze

geitenwollensokkerigheid nogal ver doordrijven, maar over het algemeen kunnen we rekenen

op begrip en vragen mensen om tips.

Is jullie leven extreem veranderd?

(11)

'Voor Bert en mij is de aanpassing niet zo moeilijk, maar wij hebben natuurlijk geen kinderen.

Ik denk dat het moeilijker is om plastic buiten te houden wanneer er kinderen in huis zijn. Ik wil ook niet de moeder zijn die haar kind geen Kinder Bueno gunt, maar alleen maar mijn eigen - lekkere, al zeg ik het zelf - koeken opdringt.

Ons leven is niet erg veranderd, we leven nu gewoon nog bewuster. Ik koop bijvoorbeeld minder boeken, Bert let erop om minder platen te kopen. Maar we voelen ons nooit alsof we ons dingen ontzeggen, alsof we onszelf straffen.'

Welke tips hebben jullie voor beginnelingen?

'Probeer je levensstijl niet van vandaag op morgen om te zwaaien, maar doe het geleidelijk aan. Ga bijvoorbeeld eens naar een verpakkingsvrije winkel, neem linnen zakjes mee naar de groentewinkel. Kies ook voor de losse komkommers en niet voor het vacuüm verpakte exemplaar. Of vervang je papieren zakdoeken door stoffen exemplaren.

Ga consumeren minder als een hobby zien, denk in het pashokje: heb ik écht nog een zwart kleedje nodig? Je zal zien dat al die kleine ingrepen leiden tot een minder volle vuilniszak.' Wat zijn de leukste ontdekkingen die jullie al deden op het vlak van ecologische producten?

'Druantia is een webshop die bio make-up en afgeleiden verkoopt. De kwaliteit van de producten is top en Druantia verzendt haar producten in beschermend papier, niet in plastic.

Comptoir des Objects is een wondermooie webshop die huishoudelijke producten, badkamer-

en keukenspullen verkoopt die gemaakt zijn van duurzame materialen. Boetiek Mieke in Gent verkoopt onder andere Studio Jux, People Tree en andere mooie, duurzame modemerken.

Seepje is een Nederlands klein bedrijfje dat 100% plantaardig wasmiddel verkoopt in fijne,

grappige verpakkingen.

Zal het jullie lukken om, in navolging van Bea Johnson, jullie huisvuil te beperken tot een weckpot per jaar?

'We zijn, door kleine ingrepen, van een volle vuilniszak van 60 liter per week naar een vuilniszak van 30 liter per maand gegaan. Dus, wie weet. (lacht)'

4.1 Antwoord op de volgende vragen :

a) Par qui et comment le mouvement ‘Zéro déchets’ a-t-il commencé ?

__________________________________________________________________________________

b) Quels sont les produits qu’Eva Mouton a listé ? Quelle solution a-t-elle trouvé pour certains d’entre eux ?

(12)

__________________________________________________________________________________

c) Comment réagissent les magasins ?

__________________________________________________________________________________

d) d’après Eva, qu’est-ce qui pourrait rendre ce mode de vie plus compliqué ? Pourquoi ?

__________________________________________________________________________________

e) Quels conseils peut-on donner aux débutants ?

__________________________________________________________________________________

f) Quels type de produits trouve-t-on dans les magasins suivants :

- Durantia : ________________________________________________________________________

- Comptoir des objets : _______________________________________________________________

_______________________________________________________________

- Boetiek Mieke : ____________________________________________________________________

- Seepje : __________________________________________________________________________

g) Dans quelle mesure sa production de déchets a diminué ?

__________________________________________________________________________________

5. M I S S I E A A R D E

(13)

SITUATION : La planète est en danger, et la situation est de plus en plus catastrophique. Tu décides de sensibiliser les élèves de ton école, mais sur quelle base ?

Tu trouves cette vidéo qui te sera fort utile.

TÂCHE : Regarde la vidéo et complète les éléments de la fiche, qui te servira comme pense-bête lors de la présentation de la situation.

https://www.youtube.com/watch?v=WVM-pzSiQ9w

Fiche pense-bête a) Ce qui rend la vie possible sur terre :

- -

b) Le trajet des rayons du soleil : -

- -

c) Utilité des océans et de la glace : -

d) Raison scientifique expliquant le réchauffement de la terre : -

e) Solution naturelle contre le CO2 : -

f) Mauvaises habitudes de l’homme stimulant la production de CO2 : -

- -

g) Conséquences du réchauffement sur notre planète : -

(14)

- - - - -

h) Astuces que tu peux appliquer au quotidien pour sauver la planète : -

- - - - - -

6. REAGEER!

A. Ga je akkoord?

Bespreek de volgende stellingen samen met je buur en leg je mening hierover aan je buur uit. Bedenk vervolgens 2 argument voor en 2 argumenten tegen deze stelling.

a) Plastic zakjes in supermarkten moeten worden verboden.

b) Lantaarnpalen moeten ’s nachts uit worden gezet.

c) Milieugroeperingen die de wet overtreden moeten worden verboden.

d) De autovrije zondag moet in België afgeschaft worden.

e) Brussel mag niet groter worden als dat ten koste gaat van het milieu.

f) Tweedehandse spullen kopen helpt onze planeet tegen vervuiling.

(15)

g) Het ontkennen van de klimaatcrisis moet strafbaar worden gesteld.

h) De voedselindustrie verspilt veel voeding, maar wij ook thuis moeten we inspanningen doen.

i) Bioproducten moeten goedkoper zijn.

j) De overgang naar een afvalvrije samenleving is een utopie.

B. Schrijf je eigen mening

SITUATION : Joke, ta correspondante préférée, t’exprime son inquiétude concernant le changement climatique et tous les problèmes environnementaux à travers le monde. Tu partages son point de vue mais penses cependant que la situation n’est pas aussi simple que ça…

TÂCHE : Rédige un e-mail de minimum 200 mots dans lequel tu exprimes ton opinion sur le sujet. Choisis le sujet qui te tient le plus à cœur parmi les propositions de l’exercice précédent. Construis ton argumentation sur base d’au moins 3 arguments différents.