السلطة التنفيذية في الأنظمة السياسية التعددية دراسة مقارنة بين النظامين السياسيين الجزائري واللبناني

ﻣ

ﺗ ﺑ

1

ق ـــــــ ا ــ ـ

ا م

او

ا م

ا "

،

ا م

ا $ م

ا هار د ةد '( ) ﻣ* ﻣ +و,طأ

/رادإو

ت 2 ﺗ (

:4 5 ا دا*6إ

:ر * ا ذ 8ا فا,(إ

ح ــــ ( ح ــــــ $

يرد " < +

=" ا >

4 او ?ا

ﺗ, ا

@8ا ﻣ > ا

AB ا

د.أ

.

D /ز E @

ا

ا ذ أ

ﺗ ﺑ ﻣ

1

Fر

د.أ

.

يرد " < +

ا

ا ذ أ

ﻣ

ﺗ ﺑ

1

ار, ﻣ

ل > < ﻣ8ا * ﻣ .د.أ

ل >6أ

ا

ا ذ أ

ة,H ﺑ ﻣ

ا I6

ةJ/ <ﺑ K / .د

,L ﻣ ذ أ

ﺗ ﺑ ﻣ

1

ا I6

بو*>ﻣ <ﻣN ا * 6 .د

,L ﻣ ذ أ

"رو ﻣ

ا I6

ن Pد </* ا ر D .د

,L ﻣ ذ أ

ﻣ

ا

ا I6

ﻣ > ا ا

2015

-2016

م

ا

ا

ا

ا

د

ا

ارد

ر

ا

ا

ي ا!" ا

# او

:ﻰﻟﺎﻌﺗ لﺎـﻗ

)

ا ُ َ ْ َ ِ ِ َ َ ْ ا ِ ا ُ ﱠ َ َ ْ ُ َ َ ِ اَذِإ ا ُ َ آ َ ِ!ﱠ ا َ"ﱡ َأ َ

ا ُ َ آ َ ِ!ﱠ ا ُ ﱠﷲ ْ&َ ْ'َ اوُ)ُ*+ َ اوُ)ُ*+ا َ ِ اَذِإَو ْ ُ َ ُ ﱠﷲ ْ,َ ْ َ

ٍت َ/َرَد َ ْ2ِ3ْ ا ا ُ وُأ َ ِ!ﱠ اَو ْ ُ ْ ِ

ٌ' ِ5َ6 َن ُ2َ ْ3َ َ ِ8 ُ ﱠﷲَو

(

.

ﺔﻳﻵا ،ﺔﻟدﺎﺠﻤﻟا ةرﻮﺳ

11

.

يﺪــﻫأ

ﻞــﻤﻌﻟا اﺬــﻫ

ﺰــﻋ ﷲا نذإ ﺪــﻌﺑ يدﻮــﺟﻮﺑ ﺎــﻤﻬﻟ ﻦــﻳدأ ﻦــﻣ ﻰــﻟإ

.ﻲﻣأو ﻲﺑأ ﻞﺟو

،ةﺮﻴﻐﺼﻟا ﻲﺗﺮﺳأ

ﻲﺘﻨﺑاو ﺔﻴﻟﺎﻐﻟا ﻲﺘﺟوز

ﻲـﻨﺑاو

ﺰـﻳﺰﻌﻟا

ﻦﻳ

ﷲا ﻢـﻬﻈﻔﺣ

ﻲﻟ

ﻲﺗﻮﺧإ

ءﺎﺒﺣﻷا

،ﺪـﻴﺠﻤﻟا ﺪـﺒﻋ،ضﺎﻳر ،مﻼـﺴﻟا ﺪﺒﻋ ،جﺎﺤﻟا

ﻲـﺘﺧأو

،ﺔـﻴﻟﺎﻐﻟا

.ﻢﻬﺗﻼﺋﺎﻋ داﺮﻓأ ﻞﻛو

.ﺔﻘﻴﻘﺤﻟا ﻦﻋ ﺚﺤﺒﻟا ﻖﻳﺮﻃ ﻲﻓ ﺮﻬﺴﻟاو ﺐﻌﺘﻟا ﻰﻨﻌﻣ فﺮﻋ ﻦﻣ ﻞﻛ ﻰﻟإ

ﺔــﻳﺮﺤﻟا ﻞــﻴﻨﻟ ﻦﻃﻮــﻟا اﺬــﻫ ﻞﻴﺒــﺳ ﻲــﻓ اﻮﺤــﺿ ﻦﻳﺬــﻟا ءاﺪﻬــﺸﻟا ﻞــﻛ ﻰــﻟإو

.لﻼـﻘﺘﺳﻻاو

م

ن ر ا

م ر ا

اﺬــــــــﻫ مﺎــــــــﻤﺗﻹ ةدارﻹاو ةﻮــــــــﻘﻟا ﻲــــــــﻨﺤﻨﻣ نأ ﻪــــــــﻤﻌﻧ ﻰــــــــﻠﻋ ﺮﻳﺪــــــــﻘﻟا ﻲــــــــﻠﻌﻟا ﷲا ﺪــــــــﻤﺣأ .ﻞﻤﻌﻟا ﻦﻴــــــﺴﺣ رﻮﺘﻛﺪـــــﻟا ذﺎﺘــــــﺳﻷا ﻞـــــﺿﺎـﻔﻟا يذﺎﺘــــــﺳﻷ ﺮﻳﺪـــــﻘﺘﻟاو ﺮﻜــــــﺸﻟا ﺺﻟﺎـــــﺨﺑ مﺪـــــﻘﺗأ ،ةﺪﻧﺎـــــﺴﻤﻟاو نﻮـــــﻌﻟا ﺪـــــﻳ ﻲـــــﻟ مﺪـــــﻗو ﻞـــــﻤﻌﻟا اﺬـــــﻫ ﻰـــــﻠﻋ فاﺮـــــﺷﻹﺎﺑ ﻞـــــﻀﻔﺗ يﺬـــــﻟا يردﺎــــــﻗ ﻰﻠﻋو .ةﺮﻴﺜﻜﻟا ﻪﺗﻻﺎﻐﺸﻧا ﻢﻏر ﺚﺤﺒﻟا ةﺮﺘﻓ ﺔﻠﻴﻃ ﺔﻤﻴﻘﻟا ﻪﺤﺋﺎﺼﻧو ﻩدﻮﻬﺟ ﺺﻟﺎـــــــﺨﻟا يﺮﻜـــــــﺸﺑ مﺪـــــــﻘﺗأ ةﺮﻗﻮـــــــﻤﻟا ﺔـــــــﺸﻗﺎﻨﻤﻟا ءﺎـــــــﻀﻋﻷ و ، مﻮـــــــﻠﻌﻟا ةﺬﺗﺎـــــــﺳأ ﻞـــــــﻛ تﺎـــــــﺳارﺪﻟا ﺔــــــﻠﺣﺮﻣو ،ﺲﻧﺎــــــﺴﻴﻠﻟا ﺔــــــﻠﺣﺮﻣ ﻲــــــﻓ ﻲــــــﺴﻳرﺪﺗ ﻰــــــﻠﻋ اﻮﻓﺮــــــﺷأ ﻦﻳﺬــــــﻟا ﺔﻴــــــﺳﺎﻴﺴﻟا .ﺎﻴﻠﻌﻟا ﻟ نﺎــــــﻓﺮﻌﻟاو ﺮﻜـــــﺸﻟﺎﺑ مﺪـــــﻘﺗأ ﻞـــــﻜ ﻲﻧﺪﻋﺎـــــﺳ ﻦـــــﻣ داﺪـــــﻋﻹ ﺐـــــﻳﺮﻗ ﻦـــــﻣ ﻞـــــﻤﻌﻟا اﺬـــــﻫ ﺪﻴﻌﺑ ﻦﻣ وأ .

I د . ارد ھ ا ر ط ا :لو ا ل ا . . ا م ظ ا :لو ا ث ا ا م ظ ا مو :لو ا ب ط ا . !ارد"و ا م ظ ا #ر : $ ا ب ط ا . ا م ظ ا ف& ظو :ث $ ا ب ط ا . ت ط ا ن ل ا أد : $ ا ث ا . ب ط ا .ت ط ا ن ل ا أد نو * و ة,- :لو ا ت ط ا ن ل ا أد ذ/ ا تارر : $ ا ب ط ا . ت ط ا ن ل ا أد م ! :ث $ ا ب ط ا . .ت و# ا عاو أ :ث $ ا ث ا نو 1و*/ ث ن ت و# ا عاو أ :لو ا ب ط ا . : $ ا ب ط ا 2 زو!و ط ا ز#ر! ث ن و# ا . ود ا س &ر ر !/ا رط ث ن ت و# ا :ث $ ا ب ط ا . ط ا رد ث ن ت و# ا :5 ار ا ب ط ا . ر ا م ظ ا 6 ذ ! ا ط ا : $ ا ل ا ذ ! ا ط ا & $ :لو ا ث ا . ود ا س &ر :لو ا ب ط ا . ر ا م ظ ا 6 و# ا : $ ا ب ط ا . ر ا م ظ ا 6 2 ر-! ا ط ذ ! ا ط ا "71 : $ ا ث ا . 2 ر-! ا ط ا 8 1 ذ ! ا ط ا ر $,! ل& و :لو ا ب ط ا . ذ ! ا ط ا 8 1 2 ر-! ا ط ا ر $,! ل& و : $ ا ب ط ا . ا ةد ! ا # ا 6 ذ ! ا ط ا :ث $ ا ث . ذ ! ا ط ا & $ :لو ا ب ط ا . . ط ر ا ا م ظ ا 6 ن ر و# ا "71 : $ ا ب ط ا . &ر ا م ظ ا 6 ذ ! ا ط ا :ث $ ا ل ا

II ب ط ا ذ ! ا ط ا در6 :لو ا .ت ط ا ن ق ط ا ل ا: $ ا ب ط ا . &ر ا م ظ ا م ! : $ ا ث ا &ر ا م ظ ا از :لو ا ب ط ا . &ر ا م ظ ا ت : $ ا ب ط ا . . # ر ا ا م ظ ا 6 ذ ! ا ط ا :ث $ ا ث ا :لو ا ب ط ا ةد ! ا ت :و ا 6 رو ; ا س &ر ب /! ا . # ر ا ةد ! ا ت :و ا 6 رو ; ا س &ر ت 7 : $ ا ب ط ا . # ر ا ةد ! ا ت :و ا 6 رو ; ا س &ر ةد1 ا ةز ; ا :ث $ ا ب ط ا . # ر ا ةد ! ا ت :و ا 6 رو ; ا س &ر "71 :ث $ ا ث ا . 2 ر-! ا ط :لو ا ب ط ا رو ; ا س &ر ر $,! ل& و سر< و# ا 8 1 # ر ا . # ر ا رو ; ا س &ر 8 1 سر< و# ا ر $,! ل& و : $ ا ب ط ا . . او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 رو ; ا س &ر :5 ار ا ل ا :لو ا ث ا . او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 رو ; ا &ر د إ ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 رو ; ا س &ر ب /! او ?-ر! ا طور- :لو ا ب ط ا . او . او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 &ر ا ظو ا ر : $ ا ب ط ا وؤ :ث $ ا ب ط ا . او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 رو ; ا س &ر : $ ا ث ا . ـــ او يرــ&از; ا ن ا ن ظ ا 6 رو ــ ; ا س &ر ت ـ !/ا 6 او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 رو ; ا س &ر ت !/ا :لو ا ب ط ا ن ر ا 5 !"71 . ط ا ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 و# !"71 6 رو ; ا س &ر ت ط : $ ا ب . او ن ا ن ظ ا 6 & * ا ط !"71 6 رو ; ا س &ر ت ط :ث $ ا ب ط ا . او ير&از; ا

III . او ير&از; ا ن ا ن ا ن ظ ا 6 ;ر / ا نوؤ- ا ل ; 6 رو ; ا س &ر ت ط :لو ا ب ط ا . او ير&از; ا ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 رو ; ا س &ر ر# 2 ا ت 7 ا : $ ا ب ط ا . او ث ا 6 او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 رو ; ا س &ر ت ط :5 ار ا د 2 ا ر B فورظ ا . ر او ئراوط ا ! :لو ا ب ط ا & $! :ا ا : $ ا ب ط ا . بر ا :ث $ ا ب ط ا . . او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 و# ا :س / ا ل ا ا ن 2! :لو ا ث م ء إو ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 ! 7 و و# ا س &ر . او . او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 و# ا س &ر ن 2! :لو ا ب ط ا . او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 و# ا م ء إ : $ ا ب ط ا ا ب ط ا . او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 و# ا س &ر ت 7 :ث $ . او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 ن ر ا 8 1 و# ا ر $,! ل& و : $ ا ث ا .ن ر ا ل 1 6 و# ا ل/د! :لو ا ب ط ا ا 6 2 ر-! ا 2 ا 6 و# ا ل/د! : $ ا ب ط ا . او ير&از; ا ن ا ن ظ . او ير&از; ا ن ا ن ظ ا 6 و# ا 8 1 ن ر ا ر $,! ل& و :ث $ ا ث ا وؤ !ر ا "ر ا :لو ا ب ط ا . : $ ا ب ط ا ن ا ن ظ ا 6 و# ا 8 1 ر- ا ر$ ا د1 ر ا "ر ا او ير&از; ا . ! / ا . 5;ار ا & " .

ط ف دد ا ا ظ ا ذ ا ط ا و ف ض ، نو! د يذ ا ود ا س $ر ن ل! ط ا هذھ م م * لود ا ! + رو , س $ر وأ ت ط و!/ س $رو ، ر0 ت ط ىو ، ن2 *3 و!/ سأر و ،ن ر ا نزاو و نو 2 ط ر *3 5 2 ةز$ /و ر 7أ ن / ض 8 $ر ن , ن ر ا ن2 ل* رو , س $ر ذ ا ط ا ت / 9 ل! لود ا ود ا و!/ او و ، : أ ظ/ ا ا ظ ا مظ جر + ن ذھ ن2 م ا دد ا اء و ، او ير$از, ا ن ا ن ظ ا 5 2 ق ط اذھو ، جز وأ ن ظ ا ا ظ ا ذ ا ط ا ! : ا لاؤ ا ارد ا !0إ رو ك ذ 5 2 ز, ا ا م ظ ا او و ؟ دد ا ؟ ا هر ظ ر * ير$ا . و ر 5 إ ارد ا فد ف ء إو ھد إ !و ، ذ ا ط ا هر ظ ر * ير$از, ا ا م ظ ا / ا ! او ، دد ا ا ظ ا ر إو ،ت ط ا ط ر ا او ، ا ا ف$ ظو ا مھأو ، طو ا رود ا زا رط ن ط ر ا او ، مو* . و د ارد ا ت 9و 5 إ : ھزر أ ن C$ ا ن 2و , 5 2 س! ، ط / ا $ ر3E و ر3ؤ !ر/ / ا ظ ا نأ ا ط ا ص و ا ت ط ا . ر0 ا ط ةد طو ت 2 ط ر ا ذ و!/ س $رو ، ر0 ت ط : ود س $ر ر ا م ظ ا ذ ا ط ا د , : *3 5 2 ةز$ /و ن ر ا ن2 *3 و!/ سأر ، * */ ت ط ، و 2 ط ر لد نو و نزاو ن / ، ظ ا مو* س $ر ھ+و ذ ا ط ا د /أ 5 2 $ر ا م . و!/ او ود ا $ر ن , ن ر ا ن2 ل* رو , س $ر ث / ، $ر او ر ا ن ظ ا ن جز ير$از, ا ا م ظ ا مو* ط ا ب اود ن م!/ او ت ط رو , ا ، يذ ا ا هر ظ ر * : / 9 ت9 ، ارظ ،ءارزو ا س , و و!/ ا س $ر كار 0+ 7أ سر 8 9أو ر ا م ظ ا س م ظ ا اذھ ، رو/ ا ا م ظ ا و!/ ا د ا ا س!2 5 2 ا م ظ ا ر ظ ن ظ ا ! ط ر و ،ير$از, ا ن و!/ ا ن ن / ، ر0 ا ط ا نزاو و نو 2 رظ ا / ا ن .ر$از, ا 9 و ، ط ا هذھ 5 2 ا / ا

de la plupart des systèmes politiques pluralistes, ainsi les pouvoirs de cette autorité sont formellement représentées dans certains pays par le chef de l'Etat, autant que roi ou président de la république qui ne détente que de pouvoir honorifique, et le premier ministre, pourvu de pouvoir effectif, en tête d’un gouvernement à majorité parlementaire, créant ainsi une relation de coopération et d'équilibre avec le parlement. Ceci en présence aussi d’une autre part d’Etats accordant toute les autorités dont en dépend le pouvoir exécutive au président de la république, associant ainsi le pouvoir de la présidence et celui du gouvernement tout indépendamment du parlement. Ce qui est le cas pour la plupart des systèmes politiques pluralistes dans le monde, modélisés apparemment sois à travers l’un de ces deux systèmes, ou en conciliation des deux, semblablement au cas des deux systèmes politiques Algérien et Libanais. Ces ainsi que les faits de cette étude se conçoivent à travers la problématique suivante: Quel est le statut du pouvoir exécutif dans les systèmes politiques pluralistes? Et quel sont ses enjeux dans chaque des deux systèmes politiques Algérien et Libanais ?

A cet effet l'étude met en évidence la détermination du statut et disposition du pouvoir exécutif, et comment assignées ses tâches et mettre à fin ses fonctions dans les différents systèmes politiques pluralistes, et à éclaircir l’importance qu’il occupe dans le système politique algérien par rapport à celle de son homologue libanais, et à définir aussi sa relation avec les autres pouvoirs, et mettre ainsi en évidence le rôle et ses fonctions les plus importantes qui lui sont attribué. Ainsi l'étude démontre les résultats plus importants suivants:

la dynamité des systèmes politiques résulte de l’influence et conséquence de l'environnement, ce qui nous laissent comprendre les répercussions sur la structure des pouvoirs publics et surtout en particulier sur le pouvoir exécutif, dont ce dernier entretient d'étroites relations avec le pouvoir législatif.

- Le pouvoir exécutive dans le système parlementaire est symbolisé par le chef d’état qui ne représente qu’une autorité d'honneur, et un premier ministre avec une autorité effectif, à la tète d’un gouvernement à majorité parlementaire, entretenant ainsi des relations de coopération et d'équilibre mutuelle, alors que le système présidentiel à un unique pouvoir exécutif exercé par le président de la république tout en indépendance du parlement et qui réunit en même temps entre la présidence de l'état et celle du gouvernement.

- Le système politique algérien est un agencement entre les deux systèmes ; parlementaire et présidentielle, ou le président de la république dispose de larges autorités imposant ainsi tout un contrôle majestueux, contrairement à celui de son homologue libanais dont ces autorités diminues par le fait d’exercer la majorité de ses fonctions en collaboration avec le chef du gouvernement et le conseil ministériel, étant donné la nature des fondements du système parlementaire. Et d’une part le gouvernement qui figure comme l'axe du processus politique dans le système politique libanais - contrairement à son homologue Algérien - noue théoriquement une relation de coopération et d'équilibre avec le pouvoir législatif dans chaque des deux systèmes politiques, alors qu’en Algérie d’une façon particulière le gouvernement domine pratiquement ce pouvoir.

ب د او ا إ ج ذإ ،هدر ش ا ا ن " #ا د $ % او ا &$ ا ق ( ل*% ن ، & ظ و , *% ن ن ؤ ، , و و ن ذ ا دار . دو و ن / ا ق ( و ،0 ا ن و ا تر,ظ اذ, و يذ ا ر 3ا ، رار "ا & ظ ا ل أ ن ظ و هدو( ةو6 ن د ،ر %3ا اذھ .ك ذ و " " ط&" زور إ ىدأ ةد او د ط&" ا ز ر د م " " ا و ا ر > او ر> ا ت ا مد( و و ( ر ا أد ،داد " ا إ يدؤ % ر ا و و "و" ا روظ ن ك ذ ن3 ، " ن ا ئو " ا يد & "و و ن ل$ ا أد ر,ظ ن أ ، ط&" ا ل "ا ء

ظو ا :ف ظو ث*D إ ود& & ا ظو ا ك ةر د " يذ ا ت ط&" ا ا ظو او ، ر> ا ث*D إ يوط&" ا ز ر ا ك ل ( ، E( ا ظو او ، ذ . ظو ط&" ل ط ر ت ط&" ت ط&" ا هذھ مھأ ل و ھ ذ ا ط&" ا " " ا ذ و م"ر ھرود ارظ ، ود& ا ،ق ط او أد ا ث ن ف& % " " ا م ظ ا طو مو, نأ و د ن ر / و ھد ( و , اد " " ا ت ا ف* %ا ىر%أ إ و

ذ ا ط&" ا 06و ،ر%F د& ن ذ ا ط&" ا 06و ف& %ا و ، , و&"و ء ا ث ن ، " ر ا م ظ & ا ك& ن ف& % ر ا م ظ & ا لود ا , 6* و ،ب ر او ىر%3ا ت ط&" ، و $ ا ن اذ ، ر> ا ط&" ا ص%3 و ،ن " " م ظ , * إ در ود يأ ذ ا ط&" ا 0Eو د د و ر هذھ نو د( ، ن& ا م ظ ا ط ن جر% ئد رو "د ا صو$ ا ن E د( و ،لود ا ن د د ا ," صو$ ا ف& % ," "أ & م ( ا " " ا م ظ ك ذ 0

ك& ةرو$ ت" ط&" ا سر ا ىو( ا نو ، رھو * %ا ر%F د& ن ن م ا م ظ ط ف ل ا ھرDأ , ھ ىو6 ك , ،ر "د ا , Eو ا ذ ا عوEو ا اذھ "ارد ھأ ن ك ذ و ،ق ط ا ث ط&" ا إ قرط ي و & او ير از ا ن " " ا ن ظ او ، دد ا " " ا ظ 3ا ذ ا صو$% ا .

ج وأ ارد ا ھأ : ھأ ن "ارد ا ھأ 0 ا ، " عوEو ن أ ط&" ا ن ث د ا د از و ذ ا " " ا ظ 3ا , ا ت6و ا نھار ل او ةد ، , ن : م ا تDد ا " " ا تار / ا ، ر , او و" ا د ا ك د $ % ر 3ا ةد ا ت و ا ز "أر ا م ظ ا دار او ، ار > ا ر " ا ةرط " ،م ا & & ل او ار " " ا ظ 3ا ، تار / ا هذھ ت" ا د6و ، , " " ر / , & ضر ،ن و ر از ا , ن و ر ا لود ا ض & يرذ ر / ثود ك ذ ت و ،يد $ 6 ا ح*$#او رر ا " " ج , او ذ ا ط&" او ود ا رود .صو$% ن ط & فر ا يأ ظ " " ا م 06و د د ل*% ن إ ط&" ا ذ ا ر> ا ط&" ا 0 , 6* و ، & ك ذ ق ط و ظ ا ن " " ا ن & او ير از ا "ارد ا هذھ ر ( ا رو ھر . و ذ ا ط&" ا 06او ن ف> ا و E أ "ارد ا هذھ ھأ ن " " ا م ظ ا ر ( ير از ا هر ظ & ا ، & ءوE ا ء ( إو ب % ا س ر رو, ا ن ذھ ظ ا ن 0 ا ت *$ ا & فر او ، , ر %3ا اذھ ل , ، , أو لE أ 0Eو 0 و ، مD ن س ر ط ر ا ت 6* ا ن ف> ا ت ط&" ن ظ ا * رو, ا . ر> ا ط&" ا ,"أر & و ود ا ا ن عوEو ا ھأ " " ا م ظ ا و ا ر ير از ا ر ( " " ا م ظ ،ن ر ,ط ر ا 6* او ، & ا و ھ لھ 6* نو نزاو و ؟ ىر%أ , , و عوE% 6* ھ مأ ؟ : : ارد ا فادھأ " " ا ظ 3ا ذ ا ط&" ا 06و >إ ث ا إ "ارد ا فد, و ، دد ا ظ ا ن " " ا و ير از ا ن & ا ،ص % و ط ( مھأ ر و * % او قور ا د د مD ، , > ا ت , ةدو و ا ت ر ( إ لو$و او ، ل%د او ، ط&" ا ل ن ھذاو "ا نود ، , طو ا رود ا ط&" ا هذھ ء ط إ ن ن

د ط&" ا ت ت 3ا ىر% ك ذو ، ف& % ل & او ف$و "ارد ا ل*% ن ءار( "ا ل*% ن ذ ا ط&" (& ا ب او ا . , و ب -"ارد ا ف& % ل & او ف$و

ذ ا ط&" ا عوEو (& ا ب او ا

ا " " ا ظ 3ا " "أ ةد" ظ ا ن " " ا ن ل*% ن " ر او ر ا ءار( "ا مظ , و ب . فر ا & و ا ذ ا ط&" و ظ ھرودو , ظ 3ا ف& % " " ا دد ا ، و ظ ا & او ير از ا ن " " ا ن صو$% . -ل & او ف$و "ارد ا ظ 3ا ف& % ذ ا ط&" ا لو ةدو و ا قور &

"ارد ا ل . م ظ ا ذ ا ط&" ا رط ن ط ر ا ظو او وE ا 6* ا ر " " ا & ا رو "د لظ 1990 . -ط ا قر رو, ا س ر ن ط ر ا ظو ا 6* ا إ لو3ا ر زو او و و ا رو "د ل د د ير از ا " " ا م ظ ا 2008 ذ ا ط&" ا م ظ د أ يذ ا . ير از ا " " ا م ظ ا ن ر او و ا ن ط ر ا 6* ا & فر ا م ظ ر ( . & ا " " ا ن ر> ا ط&" او ذ ا ط&" ا ن ط ر ا 6* & ل & او ف$و "ارد ا

ر ( ير از ا " " ا م ظ ا 6او او رظ ا ا هر ظ . & ا : :عو و ا ر ا ب أ ھ ر % & وEو ىر%أو ، اذ ب "أ ك ھ .عوEو ا اذ أ -: اذ ا ب ا " " ا مظ ا "ارد $%> ا م ھ ا إ عوEو ا اذھ ر %ا ب " 0 ر ، ذ ا ط&" او $

ف& % ط&" ا هذھ ز يذ ا م , ا 06و & ارظ $ %

" " ا ظ 3ا . نإ ن $ % ل ا اذھ ت "ارد ا ص( ث و ر از ا " " ا ل & ا ، ذ ا ط&" ا م ظ ةد إو " " ا دد ا لظ د اذ, قرط & ا عوEو

ه و ، ث او ق ( م ار ا د وز م ھ ا إ Eإ ، ر ا مو& ا &ط $ %و " " ا ص$% م , "ارد رادإو " " ت ظ ث ت ط&" ا ا ، ود ا و ذ ا ط&" ا صو$% ا و " " ا ظ 3ا ف& % دد ا ، & ا " " ا م ظ ر ( ير از ا " " ا م ظ ا , و ، ارظ ت "رد& ا " " ر ( ا ن ھأ اذ و ، و ا هذ, م , ا ت "ارد او ت >6 ا ءارDإ 0 Eا ، " " ا مو& ا $ %و ا ا ءارDإ إ يدؤ . ب -: و و ا ب ا لD ن ف> ا و وEو ا ب "3ا ذ ا ط&" ا م ظ ير از ا " " ا م ظ ا و ر D و رو, ا " ر $ %و ، , ت ؤ " ن ت ھاو م ظ ا ل ن فر او ، & ا " " ا " ر و $ %و ، ،ت و $و ت >إ ن , و ر D و رو, ا هذھ 6* لو ر D إ Eإ ت ""ؤ ""ؤ ا $ %و ىر%3ا ن او( , از ا ىد و ، ر> ا ""ؤ ا رو "د ا ھدد ا صو$ او او( او وE ا ن . و ن ر ( ا ر %ا م د6 06و ير از ا ن " " ا ن ظ ا ذ ا ط&" ا ر ا ا ھو ةد او إ ن ن ظ ا نو ارظ & او ، س E%و " ر ا " " ا م ظ ا & اد او ، ر " ا فورظ ا 6* او ت ط&" ا م ظ ت , ط ر ا د د6و ، ن د& ا أ ،ةر ا س ر( طار( د ا ر ا و ا (&ط ا ت ثاد أ د ر از ا ر و أ س % ا 1988 ا N ر ت و " " ا م ظ ا ، إ م رار6 دد ا ،ةر ا هذھ ل 6 د " ا د او ا بز ا م ظ لد " " ا فر ر%Fا وھ ن &ھأ بر إ تدأ اد Dاد أ ذ 1975 ف ط ا ق ا 0 6و ت, ا 22 ر و أ 1989 ض% يذ ا رو "د 1990 ت ط&" ا م ظ د أ يذ ا و ، ص &( م و & 0"وأ ت *$ O و ، رو, ا س ر ت *$ "ارد ا هذھ تء ك ذ و ، ن ظ ا ن قور ا O Eو .

و ار : إ ارد ا :

PEو ،ر%3 " " م ظ ن ذ ا ط&" ا 06و ف& % , P" " ا م Pظ ا P ن ف& % ر ا و ، " ر ا م ظ ا , Eو ن جز P موP( نP " " ا ظ 3ا ،ق Pط ا اذPھ نP P & او يرP از ا ن P" " ا ن Pظ ا جرP% و ،ن Pظ ا ن ذ ھ ن ، P ط دP د و P" " ا م Pظ ا P و P P ذ ا ط&P" ا P & يذ ا م , ا رود& ارظ و

PPظ ا PP ط&PP" ا هذPPھ 0PP6و لPP & او PP"ارد قرط PP مو( PP" PP ر ا ن PP" " ا ن موPPP( مPPD ، PPP دد ا PP" " ا PP ظ 3ا PPP PP( ط رPPD 3ا ن PPPظ ا PP ھر PP" ر او ظ 3ا يأ و ،ن و ر از ا ن ل ط&" ا هذھ 06و ر ( . , اردإ ن P" " ا P ظ 3ا لP P ز 0Eوو $ % ر ذ ا ط&"& نأ مNرو نP P Nر ا P P إ ت P رظ ا قط ن جور% د,> & ا ق ط ا نأ إ ، رظ ا ا P لوP$أو ئد جواز ا ن عو ثاد إ إ P دوP و P P إو ،م Pظ نP رPD أ ط ا قط & " ر ا رو ا ن , ر% لود ط فورظ ق ، 0PEو P& رDؤ ا ط&" ا . ر> ا ط&" , 6* و ، , $وأ ن ر / و ذ ق " ا حرط ا ل*% ن : P ا لاؤP" ا P P"ارد ا >إ زر P P ط&P" ا و ؟ P دد ا P" " ا P ظ 3ا ذ ا P P, 6او P م Pظ ا رP از ا P" " ا P ر ( ي هر ظ ؟ & ا : ر! ا "# ا ت جرد ذھ >#ا ه ر ا & "3ا 3ا : م ظ م ف د "إو ؟ ر ا م ظ ا ذ ا ط&" ا و ا 6* ا ط ؟ ر> ا ط&" ,ط ر ت $ $ %ا مھأ ھ ذ ا ط&" ا ةد" ا س ر م ظ ا رو, ا " ر ا ؟ و ط را ىد ؟ن ر هر ظ ر ( ير از ا " " ا م ظ ا رو, ا س ر ت *$ دود ؟ & ا

ز -06و لھو ؟ & ا " " ا م ظ ر ( ير از ا " " ا م ظ ا و ا ل 6* ,ط ر ، مأ 0 ؟ن ر ا : :ت ر! ا "ارد& " ر ا Eر ا ن نو ھ ل ذ ا ط&" ا & دد ا " " ا ظ 3ا , ظ 3ا هذھ رو ، و ا ز ر رو, ا س ر " " " ا م ظ & ير از ا ، ن د" ءارزو ا س& " م ظ & ا " " ا & . ر! ا ر! ا ت :

: ا ت Eر ا N $ م ( " ا ت ؤ " ا ءوE & :% و ا ر! ا ر ا م ظ ا ر> او ذ ا ن ط&" ا ن ل و نو 6* ك ھ .ن ط&" ا ن ھ ن نزاو ا ق ( ن ن : ا ر! ا " ر ا م ظ ا رو, ا س ر 0 اذھ رو ل "او ت *$ .ت ط&" ا ن ق&ط ل$ دو و 0 ،م ظ ا : ا ر! ا "او ت $ $ % ير از ا " " ا م ظ ا رو, ا س ر 0 ، رود و ل ل رو . & ا هر ظ ر ( م ظ ا : ار ا ر! ا " " ا م ظ ا و ا ل م ظ ا , ر ظ ن 0 رأ & ا نو 6* دو و 0 ،ير از ا " " ا , ن ر او ، ا ن و ا ةرط "و .ن ظ ا * & ا

ح د ارد ا دود& : . " " ا ظ 3ا ذ ا ط&" ا 06و ن ف> ا إ "ارد ا هذھ " دد ا ، دود ا نQ ك ذ ،صو$% & او ير از ا " " ا م ظ ا و ن و ر از ا & ر$ "ارد& ا . ر$ ز ا دود ا أ ةد ا ةر ا ن 1990 إ 2015 " ن & ، د ر از ا ن 2008 إ 2015 ، ذإ ل*% تDد ن ھ تار / ن ر ا ظ ا رھو ن " " ا ن د& & ن ذ ا ط&" ا صو$% ت" . : ارد ا () . 3ا هذھ داد إ د ا م ورط & ل ," ت ر ( او Rھ ا ن و : لD "ارد ا ظ 3ا , تر ا , ا % ر ا ثاد 3ا ن ف> & % ر ا R, ا " " ا ، او ل ار ا , تر ظ ا ذ ا ط&" ا ن " " ا ن ر ا و ظ ا ط&" ا هذھ , ر ا تاروط او ، " ر ا ن " " ا ن ير از ا و . & ا R, ا نر ( ا ل*% ن " " ا ظ 3ا ذ ا ط&" ا 0Eو ر ( ءار إ دد ا ن ا رو "د ا صو$ & ا 06او او اذ و ، ر ( 0Eو هذھ ط&" ا & او ير از ا ن " " ا ن ظ ا ، زار Q أ , ف* % او > ا و .

و$ ا ل & ل*% ن نو E ا ل & بو&"أ م "ار و ر "د ن ن او( او ص ن او6و " ر م "ار و ، وE و د, ذ ف , ظ و ذ ا ط&"& رD أ م, , *$و ا " " ا ظ 3ا ا ت ط&" ا 6 ,ط ر ا ت 6* او ، "ارد ا , و . ا ط&"& ل & و ف$و ل*% ن $و ا R, ا , ظ و ، ھد "إ و ذ

ف& % , 6و و ، ر> ا ط&" ا ص%3 و ت ط&" ا 6 ,ط ر ا 6* او . "ارد ا ل " " ا ظ 3ا

ط & د ا م و ( ا بار 6 ا " " ا م ظ ا ماز ا ىد ر ر ود ا د او( او ط اوE او ت $ $ % ضر او ، & ا ن او( او ر "د ا & ص ب" ذ ا ط&" ا هذھ ن ،ن او( او ر "د ا ث وأ ر> ا ر .ك , او قر% ا إ Eإ ""ؤ ا بار 6 ا "ا يذ ا مد% & & فر ا ذ ا ط&" ، $ $ %او , ظ و , &%اد ا ، 6* و ن ھر / , ت ط&" ا " " ا ظ 3ا م, إ يدؤ ، $ % $ & او ير از ا ن " " ا ن ظ ا و ، دد ا قدأ ا هذھ ل ط&" . & د ا م ظ ا بار 6 ا ، ن ت* ا ل & ل*% ن ت*%د ن و ، ن ض ,E " " ا م ظ ا ت*%د ر %3ا اذھ و ر% ن ىر%أ ، م, & د " أ ر / , م ا & ق ط " " ا ظ 3ا . مو( ا & % ا ف ظو ا إ قرط ا ل*% ن ظو ا بار 6 ا ك ذ د% "او " " ا ظ 3ا ذ ا ط&" ا , دد ا $ %و ، ظ ا ن ن " " ا ھ ل ق أ م, ل أ ن ، & او ير از ا ذ . ظ 3ا ه : * ا ت ارد ا : ىد إ "ارد ا عوEو ت و ا ( " ا ت "ارد ا ن & إ قرط ا م : ھو او :% و ا ارد ا ذ ا ط&" ا رود ،ناو,> ا د فر نو S ،ةر$ ا " " ا مظ ا م ا نو ( ا هارو د ا ةد ,> ل ورطأ ،ق ط او رظ ا ن ر ( "ارد & ، ،ن ، *"#ا ا ،قو( ا 2004 ، رو "د ا صو$ ا رDأ ن "ارد ا ق&ط ،م ا يأر او ، % ا م ظ ا &D ا ا ل او او ، " " ا باز 3او ، " " ا مظ ا ل > ر / ةد " ا (D او د6و " " ا مظ ا نأ إ "ارد ا ت&$و تارDؤ ةد ق ط ا ل رDS ةرو$ ھ ل ،دد و م"ر ةد ب او6 ت" ، ا ن تارDؤ ا هذھ 0 و ، ر او ط > ا إ , د م ظ ا ل%اد ن و " ، ل%د و

ي

ر> ا ط&" ا أ & ر DS & ت*%د جر% , 6* ا ىد & و ، ذ او

& ا ا ن م ظ ا ط ،

ط&"& & ا رود ا ط دد " "أ & يذ او

ذ ا ، و نأ رو "د ا صو$ ا نQ ،0 ا 06او ن ر ىو" ت" "ؤ ا اذ ، " " ا ل ا رطأ ىو" ل > رو "د ا ت " ا 06او ا نو " " ا م ظ ا ن3 06او ا ر ءوE و ( ا صو$ ا رو& نأ د Q كر إو غار د و . , رDS و رDؤ ا ارد ا : س ر ر> ا ت *$ ا ،ل د ن>و ةد ,> ل ورطأ ، رو, ا ،م ا نو ( ا هارو د ا رE% ج ا ، " " ا مو& او قو( ا &

، 2011 ، 2012 ، إ "ارد ا فد, ن س ر ر> ا ت $ $ % ا ق ( ىد ت لھو ،ت ""ؤ ا ن نزاو & رو, ا ن ا ت ز3ا يد اد 0Eو د* ا , ر "ارد ا ت&$و د6و ،؟ إ نأ O ر> ا ت $ $ % ا س ر ةدر ةرادإ & ود ا و ( ا م ظ ا م 6 , ھأ ن رط % ا ن و&% رو, ا .رار( "* اد د, ل > د6 ارد ا ا : ذ ا ط&" ا ،ط ار ىود و 6 "ارد ر ا بر/ ا ناد& ، ر ( ھو ، ر ا ةد و& ر ا ز ر ا ل 6 ن ھر> م هارو د ورطأ ن ةر تور ت "ارد 2010 ، ن "ارد ا ق&ط و ا رو ا ""ؤ ا ھ ذ ا ""ؤ ا ن ، رو "د او " " ا ة ا , و رود او نو إ تد "أ يذ ا ود ا س ر ن د و و ،لوأ ر زو ,"أر و و ،ت *$ ا ن د د ا لود ا هذھ ر "د ظ ود ا " ر ""ؤ نأ إ "ارد ا ت&$و د6و ، ھر و و ،ت ""ؤ ا ""ؤ ا د6 ت " , ( ( ةو6 ر از ا ""ؤ ا هذھ ز ز ن

. , & ر> ا ء Eإ ، ھد او & ظ ا اذ و " " ا ة ا ,

ك ا ارد ا ار : 6و U د ، ،د ( او ف" ا ن ذ ا ط&" ا ىد, ا راد : & & ن ،ر از ا ،0 زو او ر> او ط& 2006 ، "ارد ا ت&$و د6و إ رو "د ا د او( ا ت نإ أ ن ر او ط"( 0 نطاو & O " ق E و 6 ق ط و ا ت ط&" ا د ( ب و$ , R & % رو "د ت ھ ل 6 ن " " ا ط&" ا ت "ر نQ ، ر ا ، رازو ا ةراد#ا ف ط& ير ك ذ و ، , ت 6* ا زاو ا E# أ إ ن Eاو نو نأ / ار & ا S" >6 و ، E6 0 ط تاذ 6ر ت ( ك ھ نS رود ذ ا ت , ا ل " "3ا ھادؤ نو$و " " ا ةاو " او ر> ا راد ا ر . ا ت ارد ا ا : هرودو رو, ا س ر 06و ،د "أ ناوط أ د و ل 6 & ا " " ا م ظ ا ف ط ا ق ا ط 1 ، 6و( ا & ا تارو> :تور ، 2008 ، لو ب ا م ظ ا لظ & ا " " ا رو "د 1926 و ق D 1943 م ث ، جز ا ئد ن م ظ ا ر ا و " ر ا ث ، و ءارزو ا و رو, ا س ر ذ ا ط&" ا ، *$ ز ز و ، ود ا نوؤ> & رط " م إو ، ن ر او و ا رود ش , و ، إ قرط مD " رو "د ا ت* د ا د هرودو رو, ا س ر 06و 1990 ، مھأو *$ $%> ر DS و ، وؤ" و " " ا ة ا ص&% و ، رو "د او إ ھادؤ أ ت* د ن 1990 ، ر ا م ظ ا 0 * رD أ رو, ا س ر 06و ت& ذ ا ط&" ا سر د م ث ءارزو ا س ر و ، ت $أ ل " "3ا , . , ( ا ت 6* او رو "د ا ت ""ؤ ا ءادأ ط E ل%د ا ا ارد ا د : ر > ر ھز ، "و ا & ا يرو "د ا نو ( ا ط ، " " ا م ظ ا ر " و ةS> يرو "د او ، رو "د ا ت ""ؤ & :تور ""ؤ ا ا ر> او ت "ارد& ، 2006 ، و م ظ لو يذ ا رود رو "د ا ت ""ؤ ا & ا " " ا م ظ ا ن ر ( صو$ ا رو "د ا يرو "د ا ل د ا ل 6 & ا "ر او 1990 ا ر / او ، م يذ

ل ل د ا اذھ د ت ""ؤ ا ىو " & ، و ت *$#ا ق ط ت( ار ا ت و $ ا , ت, و ا تاد ( او ، رو "د ا ، ص&% و إ , ا نأ ل د 1990 وھ ر%3ا إ د د ل د ، Eو س ا ازإو صو$ ا ض O رD نأ ت Dأ 3 ، ر ا & ا " " ا رو "د ا صو$ ط ر ھر " و ، رد( وھ يأ ، ط ا " " ا بذ & أ ز طو ر طإ رو "د او " " ا ة ا م ظ ا ن ط وھ ا باو ا ن حرط ل ر " ا ف* %او تاد ( ا . ت و د( ،ر از ا ذ ا ط&" ا ب او ض ( " ا ت "ارد ا هذھ ن ( رD أ , ث ا "ارد ا ، & ا " " ا م ظ ا "ارد ص% ,E و ا ط&" ا م ظ ق& ل $ او ، , و ا ةر ا ث ، , و قرطو ، ذ ن ر ( او ، ر> ا ط&" ا $ %و ،ىر%3ا ت ط&" ,ط ر ا ت 6* او ير از ا ن " " ا ن ظ ا & او ف* % او > ا وا زار Q ، , "ارد لد .د & , ل ارد ا ت و + : "ارد ا هذھ داد إ , او د( : " "أ لD ت و $ ا ن د د ا " " ا ت "ارد ا ةرد ر از ا ل ا اذ, م , ا D & ضر وھو ، ب & رDؤ ،ر ل > رو "د او و ( ا ت "ارد ا او ظو نأ " " ا مو& ا . "ارد ا هذھ د $ وھو ،م, "ارد " " ا ل & ا ن ر D د( د6 ص ا ر نأ ك ذ ، ,&ھ ن و $ ھو ر ا .ع ط " ا رد6 د و وھو ، ور ن 3ا :ار ارد ا م * "6 ت إ "ارد ا " % ا ل$ ا لو ،لو$ لو3 "ارد& ھ ا ر ط#ا ،ث D*D ن نو يذ او ا م ث قرط لو3ا ث ا إ ، " " ا م ظ ا ن زار إ ل*% د د و ، و, ط ر ا م ھ ا ا م ظ او م ظ ، ص $% مD D ا ب&ط ا و ، " " ا م ظ ا قرط ا م ، ارد6و " " ا م ظ ا ر إ ث D ا ب&ط او لو " " ا م ظ ا ف ظو ، ا ص$% ل$ ا أد D ا ث

م ت ط&" ا ن ، " " ا ظ 3ا ف $ " "أ د يذ ا قرط ا م ث ب&ط ا لو3ا إ S> أد ة ت ط&" ا ن ل$ ا و ، و E و لو D ا ب&ط ا ذ%3ا تارر , أد ا اذ ، لو ن ث D ا ب&ط ا أ م ( ت ط&" ا ن ل$ ا أد إ زار Q ث ا أ ، &"و ث D ا إ قرط ث ت و ا عاو أ لو3ا ب&ط ا ص$% 3 ،نو (& , وE% ث ن ت و ا عاو مD ط&" ا ز ر ث ن ت و ا , زو و D ا ب&ط ا ، ث D ا ب&ط او لو ر %ا ( رط ث ن ، و ا عاو أ ود ا س ر ، و ا عاو أ ط&" ا رد$ ث ن ت و .0 ار ا ب&ط ا أ ا ل$ ا D ث ، ر ا " " ا م ظ ا ذ ا ط&" ا لو م لو3ا ث ا Eو O ر ا م ظ ا ذ ا ط&" ا لو3ا ب&ط ا لو ث ، مد ث ن ر ا م ظ ا ود ا س ر ، ( ا ت ط&" او م ظ ا وؤ" ، , وؤ" و ,$ $% زار إ ن ر ا م ظ ا و & ضر D ا ب&ط ا أ و % د6 ل$ ا اذھ ن D ا ث ا ص$ ا ن 6* ا O Eو ذ ا ط&" و ط&" ا ر> ا ر ا م ظ ا ، لو3ا ب&ط ا لو ث ل "و ر DS ا ذ ا ط&" & ر> ا ط&" ا ذ ا ط&" ا رود ث ن ، ق و ،ن ر ا م ظ و ر " و ا ن ر ا ل و ، , & ق د$ او ن او( ا 0 ر > حار 6ا ، D ا ب&ط ا أ ، ر DS ل "و إ قرط ا

ذ ا ط&" ا & ر> ا ط&" ، ل*% ن رود ن ر ا " ر ا ق ( ا ءار إو ،باو " او & "3ا حرط ل*% ن و ا ء م عوEو حرطو & >6 ، ث D ا ث ا أ لو ذ ا ط&" ا & ا ر ا م ظ & ( ط جذو ةد ا ، ط&" ا D لإ لو3ا ب&ط ا قرط ث ا و ا ن 6* ا لو D ا ب&ط ا أ ، و او ك& ا ن & > ا ذ

رازو ا " " ا وؤ" او ن ر ا ل ث ن ن ر او . D ا ل$ ا لو ن ث ف S و ، " ر ا " " ا م ظ ا ذ ا ط&" ا ،ث D*D ن قرط لو3ا ث ا إ " ر ا م ظ ا ن رأ لو3ا ب&ط ا لو ذإ ، ذ ا ط&" ا در ود ا س ر &D ا أ ث ن سر ط&" ا & ل > ر هر ود او و & " ل 6 ن % او م, 6إو ءارزو ا ن ر و

ن ب > ا مD ، م قرط ا D ا ب&ط ا ل*( "ا ىد و ت ط&" ا ن ق&ط ا ل$ ا إ ، ر> ا ط&" ا ن ذ ا ط&" ا ن ذ ا ط&" ا ل*( "ا رھ ظ ل*% ن ، و3ا ن ةر %3ا هذھ ل*( "او ر> ا ط&" ا D ا ث او ص$% م ظ ا م ( و ه از زار Q " ر ا &" ،ن &ط ث ا أ ث D ا ذ ا ط&" ا لو ( ط جذو ر 3ا ةد ا ت و ا م ظ & " ر ا ، إ لو3ا ب&ط ا قرط ث ، ر 3ا ةد ا ت و ا رو, ا س ر ب % ا ب$ O>ر ا & ل*% ن رو, ا " ر ر 3ا ةد ا ت و ا ا & او ، ةد و ب % ا & و % ت ط&" إ ضر D ا ب&ط ا أ ، ھرو/> ت و " ر ا رو, ا س ر ر 3ا ةد ا ت و ا ، ذ ا ت *$ او ر> ا ت *$ ا &D ا ، *$و ر " ا ت *$ او ، ر % ا " " ا ةرادإ *$و ،ئراوط ا ةد " ا ةز, 3ا إ قرط ث D ا ب&ط ا أ ةد ا ت و ا رو, ا س ر ، ر 3ا ،ث D ا ث ا أ ، ود ا ب و رو, ا س ر ب لD ا لو 6* ط&" ا ذ ا ط&" ر> ا ، لو3ا ب&ط ا لو ذإ ر DS ل "و ر سر/ و ا & رو, ا س سر/ و & ر> ا ت $و ا و ( ل*% ن ر %3ا اذھ ھر( ا ن او( ا & ضار او ، راد$إ رو, ا س ر ق و

د ( * سر/ و ا ةو دو ،خو > ا س& رو, ا س ر ب " رو ،O او& ا D ا ب&ط ا أ ، د ر N تارود ل "و إ قرط ر DS سر/ و ا & س ر رو, ا ھر ر رو, ا س ر " ا ن او( ا 0 ر > Eر ل*% ن ق د$ او ن ظو ا ر ن رو, ا س ر ت >ر & خو > ا س& ق د$ و ز سر/ و ا رودو ، رو, ا س ر , ر ا تادھ ا & ك ذ ا ط&" ا & هر DS و رو, ا س ر دار أ وؤ" و ، از ا ق رط ن ذ ق ( ا ءار إ ط&"و سر/ و ا م أ ذ ا ط&" ا . ا ل$ ا أ 0 ار # ص$% ر ( ءار ن " " ا م ظ ا رو, ا س ر قرط ا م ث & او ير از ا ث ا لو3ا إ رو, ا " ر ب$ د "إ ،ن " " ا ن ظ ا ن ذ ھ > لو3ا ب&ط ا لو ث طور O>ر ا رو, ا " ر

س ، % ا & ا ر " و ، & او ير از ا ن " " ا ن ظ ا أ ب&ط ا & او ير از ا ن " " ا ن ظ ا " ر ا ظو ا "ر لو D ا ، , ا D ا ب&ط ا أ ، ھرو/> ت و ، , , و , د ث ن " ر ا لو ث وؤ" ن ظ ا رو, ا س ر ن " " ا & او ير از ا ، قرط ا ل*% ن " ر " " ا وؤ" ا إ ، ا , وؤ" مD ن ظ ا ن ذھ رو, ا لو D ا ث ا ير از ا ن " " ا ن ظ ا رو, ا س ر ت $ $ %ا & او ، ن ظ ا رو, ا س ر ت $ $ % لو3ا ب&ط ا ص$% ث D ا ب&ط او ،ن ر ا 0 6* "ارد ن ظ ا رو, ا س ر ت $ $ %ا , 6* ، و ا 0 R ب&ط ا ت ط&" ث D ا رو, ا س ر 6*

ت ط&" إ 0 ار ا ب&ط ا قرط ن ، E( ا ط&" ا 0 رو, ا س ر قرط ا م 0 ار ا ب&ط ا أ ، ر % ا نوؤ> ا ل & او ير از ا ن ظ ا ت ط&" إ س ر رو, ا او ير از ا ن " " ا ن ظ ا لظ & د ا ر N فورظ ا و ، D " ا او ،ئراوط او ر $ ا &D او .ن ظ ا ن ر ( ا ءار إ بو&"أ ك ذ ن ،بر ا س % ا ل$ ا أ و ا إ قرط ظ ا ن " " ا ن ير از ا و ، & ا ر ا لو3ا ث ا م ث و ، , ء , إو ، و ا س ر ن إ ض أ مھ ،ن ظ ا * , 0 ا ت *$ ا س ر ن لو3ا ب&ط ا ص$% ث م , ء , إ لو D ا ب&ط ا أ ، & او ير از ا ن " " ا ن ظ ا و ا & او ير از ا ن " " ا ن ظ ا و ا ت *$ لو ث D ا ب&ط او ، ، & او ير از ا ن " " ا ن ظ ا و ا س ر D ا ث ا ص$% & او ير از ا ن " " ا ن ظ ا ن ر ا & و ا ر DS ل "و ث ، و د ل*% ن ن ر ا ل و ا ل%د لو3ا ب&ط ا قرط * داد إو ،د ( ، أ لود ل%د ث D ا ب&ط ا لو و ،ء E 3ا و " ع ا ب&طو و ا ن ر ا ص $ %ا ن ھ ا ر> ا & ا 0 ر> ةرد ا ل*% ن ،ةرازو او ا ن 0 او ،ن او( ا 0 ر > ب " إو م ث D ا ث ا أ

ع ل "و SD & ن ر ا , ر ا 6ر ا ل "و ا إ قرط ا ل*% ن و ا و ا وؤ" , & ب ر لو3ا ب&ط ا ، و ا طط% و R ر >6 ،

، (D ت و$ او ، 6ر ا س & و ،O او& ا راد$إو ، ا " " ا ن حرطو أ

ث D ا ب&ط ا ق&

و ا ل & ر> ا رD3ا د ر ا 6ر ا ل "و

نو 6 >6 و ، ر ا ق ( او ، و ا & ت او " او & "3ا حرط &D ا .ن ظ ا ن ف* % او > ا وأ زار # >6 ا بو&"أ , ا ك ذ ل و ، ا

ارد

ھ

ا ر ط ا

2 ارد عو و يأ و د ةرو ط ا ب ا م ھ ا ا ،" ط #ر وھو م# ل ا اذھ &' " إ قرط# ا زار إ ل+, ن م ظ/ ا مو0 & 1 ا د2 يذ ا س أ ل1 ظ/ ا 0/ ، 4ا م ظ/ ا ن ءز د2 يذ ا & ا م ظ/ ا &6 # م ل+, ن 7 / يذ ا ا ت 6 ا ن و1# رو 2 ا ف #, ر 6 / / 6 # ا ت / 1 ا م: ةر ا ن ت ط/ا ، ظ/ و ةر 2 ا ل # ; إ # ل 1 م: ، ر ، / د روط## ' ود < #' د2 ، &# ا ## نو1 ن ةدد2# 6 # ا ظ/أ م ظ/ ا &' ل: ## &6 # 4ا و اذ1 ھر =و & او &' : او يد # 4ا . 6 # 4ا ق / ا هذھ س أ وھ & ا م ظ/ ا ر #2 و ، ر #6 و# يذ ا وھ ه ; ود ا م ظ/#و ةد # او و د ذ,أ م ظ/ ا اذھ ل و نأ ; إ رو 2 ا ر 6 روط# ا &' # او 0 ' 7 / &# ا @ ا ب ك ذو ،ف+#,او عو/#و د 2# ن نBا " 6 وھ ف / # &' ف #,ا ك ذ و ،"#@ ن "/ 1رأو "# و د # & م ظ/ ل1' ،" ظ/ يذ ا م0/ و ، ا وؤ ا ر 2 ذ,أ ن م0/ ' ، ا ظ/ ا م ظ/ ا ; 6 د #6ا ن & ز ا د@ ا يد # 4ا ب/ ا ; 6 ز1ر ر,Bا ض2 او ، ف / # ذ,أ ن م0/ و ا ت ط ا ن ل ا أد ; 6 &/ ، ل ا دو2 يذ ا و 1 #/و & /ر ا ر1 يذ ا م رظ/ &' "#= 0 س أ ت و و ، ن < مھأ م ظ/ ا م ن 1رأ &طار د ا ص, # و اذھ أد ا ةرور &' ود ا ف@ ظو م # ، @ ھ ل1 م#0# ;# ن 0 ل1و ت + م 0 و ; 6 قو ا / و ر ا ق # 0/ ' ت + ا ل,اد# / و د # ا ر او نو 2# ا ن عو/ 0/ دو نأ ذ /# ا ط ا د2#و ، مھأ ن ن هذھ ا ت ط ا م ظ/ ا ةد &' " مو # يذ ا م 0 ا رود ارظ/ ، ود ا &' ةدو و & ا ذ /# ; 6 ر0 او ن /او ا ت #,ا &# او 0# ر رط ط رو ةد6 تر0ظ' ت و1 ا ن #, عاو/أو ، إ قرط# ل ا اذھ &' مو / و ; ق 2# ل1 م ظ/ & ا ،(لو ا ث ا) و ت ط ا ن ل ا أد (&/ : ا ث ا) ، و أ ت و1 ا عاو/ ) ث ا .(ث : ا

3 ث ا :لو ا ا م ظ ا . قرط#/

ثI ا اذIھ &' ;I إ موI0 &I ا م Iظ/ ا ا) بI ط ا لو ( ، و I 1ر ;I إ "#ارد و & ا م ظ/ ا ) &/ : ا ب ط ا ( ، م: م ظ/ ا ف@ ظو ; إ & ا ) ث : ا ب ط ا ( . لو ا ب ط ا : مو ا م ظ ا . ارظ/ " 2 يذ ا م 0 ا رود & ا م ظ/ ا

دوI ا دI د # نI دI 4 اذI ، ود ا &'

&I# ا ص@ I , ا ; إ ك ذ د2 ل / ،" ا تاذ م ھ و ،" ق د ف ر2# ء ط6إو ،" .م ظ/ ا اذھ 0 ز # وأ . ف ر ا م ظ ا م ھ او ! ا تاذ : م Iظ/ ا نI اءزI هرودI دI2 يذI ا &6 I # 4ا م Iظ/ ا نI ءز & ا م ظ/ ا نأ

;I إ كI ذ دI2 لI / ، I0/ ' ط ار# ا م ھ ا هذھ ;/2 ; إ قرط# مو / اذ ،& 1 ا .& ا م ظ/ ا ;/2 د د # 1 / ف ر :م ظ ا "I/7 م ظ/ ا فر2 : " بI #ر# ا وأ ق'او# I مI # I و وأ I & Iظ/ ا لI 2 ط رI و ل 2 و ،ةر # ط دو و ماز ا ة 6ار و نو/ ا تاءارI I 'و روI ا ر # م: ن و فارII6أو وII و &IIط / كو II II 'و يأ ةر #II

" ، "II/أ ;II 6 فرII2 II 1 :

" نII II6و

،ر او او ت 0 و# او د6او ا I0/و1 I2 # I ز و ةرI آ I0/7 I ظ/ ا دI6او ا هذIھ م ##و

وط د6او &0' م: ن و ، 6 ط ن6 ترد " ) 1 ( . نو#I ا د 'اد ىر و ) David Easton ( I : م Iظ/ ا "

I 6 # ا رI /2 ا نI I6و

&I' رI N# ا نأ نI كI ذ "I /2 I ،مظ#I/ ل1I ض2 I ا 0I 2 ظو ط ار# او دI أ /و1 ا ر /2 ا "ر /2 ا &' ر:ؤ م ظ/ ) 2 ( و ، أ ن يأ ل1 م ظ/ 1 I ظ/ "#اذ &' I

+:II &II ا م IIظ/ ' ،+ II ل1II

II 1 II ظ/ II /

II ظ/ لII: يذII ا &II ز ا م IIظ/

ن 6ر' م Iظ/ I / &I6ر' م Iظ/ ;I إ لوI # &I ا م Iظ/ او ،&I 1 ا & ا م ظ/ ا

) 1 ( ،ف , ن ب ھو ا د 6 ا م % & إ ل(د ا ر / طر راد :ر@از ا ، ، زو# او 2010 ص ، 63 . ) 2 ( ،رو ا د او ا د 6 مظ / ا م % %و و ط ، 1 ، زو# او ر / يو4د راد :ن 6 ، 2004 ص ، 365 .

4 & ودI ا ، ترI ور I أ لاد ) Robert Dahl (

م II #ھ4ا نI دI 4 م Iظ/ يأ II ارد دI/6 "I/أ ىرI '

# ا ب/او ) 1 ( : أ II'ر2 ةرورII هر IIطإ &II' II II يأ ،م IIظ/ ا دودII

دII د # ا II 6 نأ مII=ر ،"II ر ,و

نو1# ' ن ا مظ2 & ؛ 2# ب -نإ "/ ر 1أ ر,آ &6ر' م ظ/ ن ءز ةرور وھ م ظ/ يأ ؛ ج II 0/ ط رII# ن I #, ن IIظ/ I 6ر' مIIظ/ I : نوII1# دI تارII N# ا نI اددII6 ك I/ھ

1ر# ت وأ ق ط# ل او6 . رII و ى ن+ II1 نوII#رو ) Morton Kaplan ( نأ : " II لII1 II/2/ تارII N# ا نII

&

II ظ/ ،" م IIIظ/ ا < طII ط #رII و 1 II # او II ,اد# ا ط III / II 6 II III 2# او . # ا &' ط / او ت+6 # ا ةرادإو رار ا / ت 2 '+#,ا ك /ھ نأ ن # ق ار 1 &' ف ر2# ط ق د م Iظ/ ، و نI1 دI د # نI1 ' م1 ## &# ا تار N# ا " +, :& ل -ن II م Iظ/ ا لI6 # ،"I#اد و II رط رI ة رI رII = وأ وأ II @ /: ، I 6 وأ II در' ،ة .ادد2# م ظ/ ل1 ت ؤ &/

نI فدI0 I/ 2 ب I أو ت I ر ;I/ # و ،"I I , ل1 ھو

0 +, ; إ ; 6 ظ' ا "/ 1 هدو وو . ك ذ و لو ا ن1 نأ ل1I # &I# ا I ,اد# ا رI /2 ا ن 6و ل6 # وھ م ظ/ ا +I1 .مظ/ ر طإ &' + 1# 2 / ف ر : % * ا م ظ ا R I ل I ر فرI2 ) Marcel Merle ( &6 II # 4ا م Iظ/ ا :"I/7 " ت II +2 ا I6و ن 6+ ا ن ن 2 دد6 0 دؤ &# ا ف@ ظو ا ن ن 2 دد6 ن " ) 2 ( ، اذھو م Iظ/ ل1 نأ &/2 &6 # ا ن ن 2 دد6 ءادأو دو و ز # 0/ ن ف@ ظو ا : ) 1 ( ،ش ورد م ھار ا ا م ظ ا ، ج 1 ط ، 2 ، ر2 ا 0/ ا راد:ةرھ ا ، 1986 ص ، 30 .

5

أ

&II# ا ت II +2 زII او & II ا جذوII / ا ;II 6 ظ II ا ص#II,#

II/ر II II6و II0

ل د2# ن1 و ،ىر,أ ت 6و أ

و I I 'او طرI جذوI / ;I إ & I ا م Iظ/ ا ر N#

.&6 # 4ا م ظ/ ا ء 6أ ب

هر طإ &' كر # يذ ا &/ / او &2 ط ا ط ا م 7# ا م ظ/ ا ؛ ج وأ فدھ ق # ; 6 ل 2 ا &' رار # 4ا ةد6 فادھأ ، ةد د فادھأ ن6 ث ا وأ ؛ د -.&6 # 4ا ج د/4ا ; 6 ظ ا كI ذ نTI' 0'ادھأ ن ر N# نأ 6و تدارأ اذT' ، 0/ ' ط ار# ف@ ظو ا هذھ نإ ; إ يدؤ د & # و ،&6 # 4ا ج د/4ا ر:ؤ كI1 # ا ، م Iظ/ ا < طI قI طأ نI ك I/ھو

مI وI0' ، 0#ادر و 0# @ز ن6 رظ/ ا فر / / ا ت ط / ا ' 1 ; 6 &6 # 4ا نI6 U#I/ و ،ةددI رI دودI ن 2 ا ت 2 1ر ا ت 6 او دار' ا ' 1 ت III +6 III 2 ا هذIIIھ III /و/ III #, ط III /أ ذIII,7# III 6 # ا

III ' :و III / دو د III # او ، ھر =و ) 1 ( . 1 ض2 ا م 6ر ا مظ/ ا ف / # ن : / ا I , ;I إ م I2 ا &6 # 4ا م ظ/ ا ، # ا 0/ نو1# @ر ف / أ &ھو ) 2 ( : أ -ير. / ا م ظ ا : ل ق 2# ل1 وھ ر ا . ھو /و ھر: 1# طور و ب -م 00ظ ا 001ار2* ا % 00 * ا

&II'ارN ا م0ط II ن 1II ا II +2 قII 2# II لII1 وIIھ :

2 ط ا دراو او ، ا ن 1 ءاو دار' ا د او# " 6 نو1 يذ ا ل1 او وأ دار / . 6 ج -يد ! 4 ا م ظ ا : ن 1I ا ت ط I / قI 2# ل1 وھ ثI نI لI,اد لد I # او ج I#/ ا . # ا د -م ظ ا 1 5. ا : م I او IN 1 I0 6 فر I2# ا ت I / # ا لد I #و I زو# قI 2# I لI1 وھ

. # ا &' ةدو و ا د # او تاد 2 او ن د او ) 1 ( ،& / رو/ ا د 6 دد ا & إ د ا ن ير7از* ا ا م ظ ا ، I I2 رI / ا I ر د :رI@از ا ، ، 2006 ص ، 5 . ) 2 ( ،& / رو/ ا د 6 ا م % & إ ل(د ا ، زو# او ر / مو 2 ا راد :ر@از ا ، /6 ، 2007 ص ص 39 ، 40 + / ، ،&/ 2 ا ق ن ن6 ر 5 ا ا ظ ا ،فر 2 ا 2 ط :دادN ، 1980 ص ، 12 .

6

ـ00ھ -00 ا م 00ظ ا

II ا ة II قII 2# II وIIھو : كو II ا رII,آ ;II/2 و ، II # ا &II'

او ا ت ط / ط #ر & ا م ظ/ ' ،& ا .& ا كو 3 -ف ر : ا م ظ ا ر I: دI و ف+I, II ا مظ/I ا &I' ن : I ا ن II لدI

لوI 0/و 2#II &I# ا م ھ I ا

II ارد و2II ;II إ ىدأ II ،مظ/II ا

< طII دII د # ،&II ا م IIظ/ قII د

اذIIھ مII=رو ف+#,4ا نTI' مI ك I/ھ I كر#I ن : I ا ء4ؤIھ نI عرI' &I ا م Iظ/ ا نأ وIھ

II ا موII 2 ا عورII' ،

"II و ىرII, ا II 6 # 4ا مو 2 II II

0/ II &II' ل,ادII# نII II

0/ ل1 ت /و1 ، & # و د / & ا م ظ/ ا ل,اد 1 # ةدد2# ت /و1 ن : 6 # ا و ، /و/ و 'ارN و /و د # او ' :و ر ك ذ نوI1 &I' لI 2 &I ا م Iظ/ ا

0 ر:7# و ر:ؤ @ . ن7 "/7 & ا م ظ/ ' 6و ن نو1# & ن@ 1 يأ ر:ؤ# تاد و &' 0I 2 ض2 ا I "I 6 ر:ؤI# I0/1 مI1 ا جر I, نوI1# دI 0/أ 1 ، ر ا ةز0 ا 0 6 ق ط

II/6 رII 2# II و ،طوNII نII "II ر # II و بII ط نII "II د # هذIIھ ;II 6 قII ط/و دII 7# نII "

، ر ا ر = ةز0 ا م ا ةز0 ا م1 ا م ظ/ وھ س & ا م ظ/ ' ط ' س "/أ 1 ، ود ا ، ط I ا) طI ' I ر ا ةزI0 ا ل I 4 "I/ & ا م ظ/ ا ن ءز م1 ا م ظ/'

(ةراد او ، @ I ا ط او ، 2 ر # ا ط ا ، ذ /# ا I /او ك ذI1 ل I رI = ةزI0 ا < ا ت 6 ، ا باز ا) ر ا &/د ا # ا ت ظ/ ، ( ) 1 ( . ر & ا م ظ/ ا ;/2 روط# نإ ع I #ا ;I إ I

0ط I / دI2 مI &I# ا ، ط I ا ط I /

د+ ا ; 6 ار # ،& ,ادI ا نI ا ن I و ،& ر , ا ناود2 ا ن

لI I #ا دI2

ت أ

رI /6 I0 ' تI ,دو I ا ةرI1' ت2I #او ،ت4 I ا فI #, &' ل,د## ود ا

II 6 # ا ،

II ر قII IIھ ط6أو ،رو#II د ا IIھر أ &II# ا ت II ؤ ا ;II 6 رII # # دII2# مII و

) 1 ( ،نور,آو ةدودو نارد * ار :او د ! 4 او ا مو ا & إ ل(د ا ،فر 2 & ر2 ا ب#1 ا :ةرھ ا ، 2003 ص ص ، 139 ، 140 .

7 ط ا &' ىر, ا &ھ م1 ## ر ر = ىو و ت ؤ ك /0' ، ط ا ) 1 ( < I أ ك ذ و ، . : د ا ا مظ/ ا تاز مھأ ن ر ا ىو ا ب/ ; إ ر ر = ىو دو و ' وط رأ فر6 د &I ا م ظ/ ا "I/7 " : I , I و ، I /د ا رI@اود مI م Iظ/#

ط I ا م0 I' زI1ر## ن ذI ا ن /طاو ا عو ن ذ,# و ةد ا 0 ' ز1ر## &# ا ر@اود ا ك # 1 او @ 0/ ا ا مظ/ او ر # د ا م # ارد ف 1 او م1 ا / ن ار 2 م " ) 2 ( . و II'ر6 " لII ر = م IIھار أ II/و أ د ) Gabriel Abraham Almond ( ، "II/7 : " م IIظ/ او ، # ا ت 2 # ا &' د و يذ ا ت+6 # ا فI 1# او دI و# ا ف@ Iظو موI يذ

ل,ادII ا &II' II0 دؤ و ،

ماد,#II ف@ IIظو ا هذIIھ سر II و ،ىرII, ا ت II2 # ا II0 او &II'و

يد ا ر او هار1 ا ، وأ " اد,#I ا ن 1أ ءاو ،" اد,# د د0# ا "I داد #I ا وأ 6رI ، # ا ن أ ; 6 &6ر ا م ا وھ & ا م ظ/ ' " ) 3 ( . نو# ا د 'اد أ ) David Easton ( ، & ا م ظ/ ا فر2 ' "/7 : " ت+6 I # ا نI 1 0 و ا وأ "I#@ نI6 زI # & ا م ظ/ ا اذھ نأو ،م يوط ا ص ,# ا و / أ

"ط ، او ،يد I # 4ا م Iظ/ او &6 I # 4ا م Iظ/ ا لI: ىرI, ا I ظ/ ا نI أ نو1

II@ ا نII ت+,دII م IIظ/ ا اذIIھ ل #II و ،م II ا م IIظ/و ، و لII و # II 2 موII II0 < II # +,د ; إ لو ## د و ،ت ر, 12 ا ذN# ا ; #و د د ن ت " ) 4 ( ، وI0' م Iظ/ ا ىرI

&6 I # 4ا م Iظ/ ا وIھ ل I أ م ظ/ ن ءز & ا ،

ن I I د # ر :7I# I +6 ك I/ھ ن7I و

اروIط# ءاز ا ر:1أ ر #2 يذ ا & ا م ظ/ ا وھ &6 # 4ا م ظ/ ا رو نأو ،ن ظ/ ا . ود ا ة &' ار :7#و ن+ 1 نو#رو أ ) ( Morten Kaplen ، ىر ' ن7 /2# تار N# ا ن ل1 " : & / ً ظ 0' ،" و & ا م ظ/ د / I / ا ت I +2 ا ن ةد 2 1 و ت+6 # 6و ) 1 ( ،ب د و أ يزو' ا ة او ظ < . د ا م ھ ا ، ر2 ا 0/ ا راد :تور ، 1971 ص ، 16 . ) 2 ( -ص ،ق ر ،ش ورد م ھار إ 16 . ) 3 ( -،م ن ط % * ا ل ا ،ب د تارو / :ر@از ا ، 1993 ص ، 44 . ) 4 ( ص ،ق ر ،ف , ن ب ھو ا د 6 65 :ن6 + / ،

David Easton, A.Framework for polical analysis, Engelewood, cliffs, N.J. Prentice-hall, 1965, p112.

8

"I +, نI ر Iطإ نI6 ةر I 6 وI0' ،مI1 ا وأ ط I ا وأ ةو ا ر /6 ن ## ثI نI1 ل # ث ا ل ا ةرھ ظ ا ب/او ) 1 ( . &III' فرIII2 ن III د س روIII و III ر' " ) Mouris Duvergie (

:"III/7 &III ا م IIIظ/ ا

" لو ا عو I0 ظ/#و I 1 ا ت I@ 0 ا م I Iھر : &# ا ل1 ا 0 او ز+ ا " ) 2 ( ، و رI ور ىرI ت لاد (Robert Dal) &I ا م Iظ/ ا "I/7 " / I / ا ت I +2 ر #I طI / ر 1 د ; إ ن # " ط او م1 او ةو ا ) 3 ( ل و 4 د ور ھ "'ر2 و ، ) Harol Lasswel ( ، "/أ : " ب أو ذو / ا و# ا ءاز ةر ةو ا مو0 س أ ; 6 ذو / ا " ) 4 ( . ر ' س1 أ ) Max Weber ( ' :& ا م ظ/ ا ر #2 " ذ /# ن يذ ا م ظ/ ا ك ذ 2 ا ط/ ا &' ر او ا ةر #I ةرو و ،دود ا / ، ا ط I ا طI او قI رط نI6 I 2 " I @اد رادإ @ ھ ) 5 ( ن I &I' ، رI #2 نI &I ا م Iظ/ ا ب2I "I/7

: " نI I6و

# &# ا ت ؤ ا ،"&I ا رI ر # ا I آ I0/ عزو#

' وI0 I ظ/ ا ن I زI

I ا

I 'و

ذII /# ا رII ر # II 2 ا وؤII ا لII ## &II# ا II@ 0 ا II2 ط ي

ةد/II وؤII ا تII/ 1 اذTII' ،

، I @ر م Iظ/ ا ن I1 ن ر ا ن6 ل / د او ص, اذإو

وؤI I و1 ةد/I تI/ 1

ن ر ا م أ ن 1 بز ز1ر ا / 1 6 @ 0 ةد/ ت/ 1 اذإو ، / ر م ظ/ ا ن 1 م ظ/ ا ) 6 ( .

+ #II II /و/ II ظ/ ت II ؤ هر II #6 &II ا م IIظ/ ا يودII "IIط دII فرII2 و ر او &' II : او ير II ا II02 # II او Iط #ر و و

رII ا II0 ' لII 2# &II# ا II@ يأ ،&II

(1 ) - _{Morton Kaplan, System and proces in Internationale politics, New york :John Wiley,}

1962, p4. ) 2 ( ،" ر'ود س رو ا مظ ا ص ،(ن.س.د) ،& ر2 ا ر1 ا راد :ةرھ ا ، د ا د 6 ب : ر# ، 95 . ) 3 ( ، /0 ر / د 0 ر 5 ا 0 ا مظ او ود ا ط ، 1 ،رI / او I6 ط ء I'و ا راد :رI ، رد/1I ا ، 2011 ، ص 256 . ) 4 ( ، /0 ر / د رظ ا ا ث . ا م او ط ، 3 ،ث دI ا &2 I ا بI#1 ا :ر ، رد/1 ا ، 1998 ص ، 256 . ) 5 ( ،&II رز, ا دII لII 1 ر II:

00. د ا 00 ا مظ 00 ا 00 ا ت 00 او ، II زو# او رII / يو4دII راد :ن II 6 ، 2004 ص ، 24 . ) 6 ( ،ب2 ن ا م % ط ، 8 ،ن + م 2 ا راد :تور ، 1958 ص ، 58 .

9 ;I إ ت ؤ ا هذ0 ظ/ ا 2 و ا د6او ا در زو ## ارد ا ل ن و يذ ا فادھ او ا م ا ، هر = ن # ا ز # &# ا ' : او 2 ا ل: ا وأ ) 1 ( ، دI 6 ىر و نأ و و ا W : ط / ا 6و وھ & ا م ظ/ ا" /I I 2# او ,اد# او ةد او# ا

I ;Iط6أ يذI ا يدI@ 2 ا م ا ل+, ن # ا ت 6ز / و فادھأ م ر# يذ ا رار ا م IIظ/ لII1 و ، II ا ةوII 6رII ا "# II ؤ ل+II, نII 0II ر # II II 'و ةدII 6

& ا م ظ/ ا 0/ نو1# &# ا "# ظ/ و " ) 2 ( . ص ,# / نأ ق II II

ةزII0 او دII6او ا نII II6و نII6 ةر II 6 &II ا م IIظ/ ا

مI1 ا م Iظ/ ن I # راود او ت I +2 او ت+6 # ا ن 1 &' 0/ ' ط ار# ا /# ا ط II ا II ر ل@ II وو ،

II0#2 طو 0'ادIIھأو ،

II ر ا ىوII ا نII 0II ر نII و رII =و

، II ر ا ءاوII# او م IIظ/# II 6 وII0'

ط II / ا يأ ،ت II6 او دارII'X II ا ت ط II / ا . ا 6 ا &' & ا رار ا / 1 # او ,اد# ا . ا م ظ ا ص7 !( : . ز # &I م ظ/ ل1 ط #رI# ص@ I ,

و ،"I ' رI0ظ يذI ا ط I ا فورIظ ت I N ا

دIII6او ا ;II 6 د III #64 ،"II 1 # &III# ا II ا ،م IIIظ/ ا اذIIIھ II0 6 موIII &II# ا III ا

م IIظ/ او ، II ا "# II ؤ II0 6 تII &II# ا سII او ، II0 أ نII دII و &II# ا فادIIھ او I ا ن I I +2 ا I 6و/ ;I 6 ر:ؤI يذI ا د@ ا & ز ا ، I 2 ا ت ط ص@ I , ا ن I نI و :&ھ ا ظ/ ا ر:1 1ر# ر #2# &# ا 1 / م ظ ا ل/> : ا 1 ھ & م ظ/ ل1 رو# د ا ل+, ن < # ن 2 ل I ود ا &' &/ # ا I/2 و ، كI ذ &

I ود ا ن I زI # ا نI1 I/ھو ، I0/ I ' I0# +6و I0 1ر#و ، I0/ نو1# &# ا ت ؤ ا .& ا م ظ/ او و1 ا ن و ،& ا م ظ/ او ) 1 ( ، II/0 رII / دII

00 او يرو 00 د ا م 00ظ ا 001 ،

00 5 ط 00 ارد

ط ، 1 &2 II ا بII#1 ا :رII ، رد/1II ا ،

،ث د ا 2005 ص ، 19 / ، ،يود "ط د ن6 + ا رظ ا ،ث دI ا يرI ا ب#1 ا :ةرھ ا ، 1986 ص ، ص 222 -235 . ) 2 ( ،و و ا ن W د 6 ر 5 ا ا ظ ا ر 5 ارد ، و# ا 2 ا 2 ط ، ، 1997 ص ، 18 .

10 أ -: ود او ا م ظ ا ر #2 ن & ا م ظ/ ا مھا 1رأ ' ،ر #و مظ/# " أ ; 6 ود ا ن رو # ن1 + II ود م IIظ/ نود &II تدII ' 4إو ، II ا ت II و ا دII أ II0@ / وIIھ &II ا م IIظ/ ' ،

# يذII ا فII #, و ، II ا II ود ا ت II ؤ "II/6 قII: / موII0 نII6 &II ا م IIظ/ ا موII0

ود ا ، # مو0 ن6 ةر 6 لو ا ن & مد,# / 2 ةرھ ظ م0 ،

دوI و "I فرI2 4و

+I كI # &I# ا ةد I ا تاذ #I ا I /و/ ا ةدI و ا &0' ود ا أ ، او ا &' يد ىو#I ا ;I 6 I /و/ ا , او ،& ,اد ا ىو# ا ; 6 "#اودأو عور ا ةد ا هار1 ا & ود ا ) 1 ( . 1 I ارد &I' "I ط/ رI / يذI ا يرو#I د ا نو/ I ا نI6 &I ا م Iظ/ ا فI #,

ر ا ت ؤ ا I ط

I0 ' &I ا م Iظ/ ا I أ ، رو#I د ا صوI / I I راد ;I إ فد

،ل1II ا ءارو و

دII #2 طII / ;II 6 هدوII و II / ، / II / ا ت II +2 او ت+6 II # ا نII ر #II /6 ود ا دو و ب ط# ةد او ب2 او م 1 ىر,أ ر ) 2 ( . ت - : و/ او ا م ظ ا أ و1 ا ر #2# ود ا &' ا ت ؤ ا ىد ،&I ا م Iظ/ ا ت I ؤ مھأو

I ر ود ا &' & ا م ظ/ ا ةادأ &0' ،"I ار و "# I ذI /#و "# ط I

' &I0 ل I #

، III ذ /# ا ط III ا ةزIII0 أ III' 1 ت ط III ا III ل III &III ا م IIIظ/ ا III /

III ذ /# ا @ او 2 ر # او . ;ط6أ ن م0/ ' ، و1 ا مو0 د د # &' ف+#,ا ك /ھو I0 I0 Iھر #6او I وأ مو ةادا ر ا 6 ا &' ط ا ك ذ و ، ا ت مI1 ا م Iظ/ &/2# و1 ا 1

، ود ا &' ر,آ يأرو

I ذ /#و 2 رI # نI I ود ا &I' I 1 ا ت @ 0 ا 6و 0/أ ىر

&I ا م Iظ/ او I و1 ا ن I يأر ا اذھ ط , اذ0 و ، @ و ،

< I # ;I/2 ا اذI0 I0/

) 1 ( ،& / رو/ ا د 6 د ا ن ير7از* ا ا م ظ ا ا دد ا & إ ص ،ق ر ، 13 . ) 2 ( ،د2 ن /و ل+ھ ن د ا & 6 0 ر ا ا مظ ا او رار 0 ا 0?4 2 ر0

ةدI و ا ت I ارد زI1ر :تورI ،

، ر2 ا 2001 ص ، 10 .

11

ك I/ھو ،لI11 I ود ا &I' & ا م ظ/ ا &/2# ا ه I # ثI : I@ 0 ا ;I 6 I و1 ا ظI رI & ا م ظ/ ا &' ذ /# ا ) 1 ( . 2 / : ا م ظ ا ص ! (ا ا نو1# ت ؤ 6و ن & ا م ظ/ ف@ ظو مو # قI # N / 2 ةدد فادھأ 1 # & ا م ظ/ ا ف@ ظو نT' ت ؤ ا هذھ ف@ ظو د د # م# 0 و ، ,اد# و 2# ; إ ك ذ ب ر و ،ض2 ا 0 2 م Iظ/ ا ت I ؤ ف@ ظو د &I ا " 6 صر و ، 0#2 طو اذھ / ا م ظ ن I يذ ا رار # 4ا ظ ر N# ا از إ ن "I "# رار # او "@ ) 2 ( . 3 / ظو ا م ظ ا :

هذIIھ نII6 رII 2 و ، II ا II6 II/ 2 فادIIھأ قII # ;II إ &II ا م IIظ/ ا فدII0 & ا م ظ/ ا ظو فادھ ا ، &# او # ف+#, I رI,B &I م ظ/ ن ف #, ت Iھ #4ا ظو ا هذھ ل: ##و ،ةد@ ا ىؤر او I=و نو#I ا دI 'اد نI لI1 ھددI I 1

&I' دI/و أ R م ظ/ ةد/ ا م 0 ا & ا "#+,د و +I أ ق: /# &# او "# ر, و مو /I و ،"I#ارد نI قرط# 4 ك ذ . 4 / م ظ ا ب /ر د5 : ا مIIھأ نII بII/او ا &II' دII 2# ا اذIIھ دادزII و ،"II 1ر# &II' دII 2# ا &II ا م IIظ/ ا ت II

2# ا ھ ن أ ن 2 ر# &# او ،هر /6 ت +6و ت+6 # ) 3 ( : أ -نأ ا م ظ/ م Iظ/ وIھ &I ا &I' I02 لI6 # و ،ىرI,أ I 6ر' مIظ/ I ك I # &I6ر'

.&6 # 4ا م ظ/ ا وھ & 1 م ظ/ ) 1 ( ،& / رو/ ا د 6 ا م % & إ ل(د ا ص ص ،ق ر ، 49 ، 50 . ) 2 ( -ل 6 إ ،نI دI نI و د 2 & 6

،مظ 0 او بھاذ0 او ت 0 رظ ا 0 ا مو0 ا 01 ت 0 راد ، رد/1I ا ، ، 2 ا 'ر2 ا راد :ر 2005 ص ، 31 . ) 3 ( ، ط ن د و ا مظ ا ل * 1 س ا ، I زو# او رI / او I6 ط I ا راد :ر@از ا ، 2013 ، ص 25 .