أثر الافكار الوسواسية في الاصابة بالبرود الجنسي لدى المرأة المتزوجة

(1)

ا

او

ا

ا ةرازو

د ! "! ا # $ % – & ' ($ –

مﻮﻠﻌﻟا ﺔﻴﻠﻛ

ﺔﻴﻋﺎﻤﺘﺟﻻا

)* ا # (+ ,-.ﺗ : )* ا # يد ا ا - ا و

ة 12$

ـ! $ 4 $ 4 $ ةد 5 6 * 7$

ب ط ا داد إ ن : فار إ ت :

ﻮﺑ

ﻲﺟاوددﻮﻠﻴﻣ ﷲا ﺪﺒﻋ

ﺎﺴﻴﺋر ﺔﻳدﺎﻧ سﺎﺒﻌﻠﺑ ةذﺎﺘﺳﻷا

اﺮﻃﺆﻣ رﺪﻳﻮﻗ ﺪﻤﺣأ ﻦﺑ رﻮﺘﻛﺪﻟا

ﺔﺸﻗﺎﻨﻣ ﺔﻳرﻮﺣ ﻲﻗﺮﺷ ةذﺎﺘﺳﻷا

(2)

ف ر ا ف

ا

.

د ا : ط ، تور ، قور ا راد ، و ا ط ا ، م او ا د ا 25 ! ، 1981 . ل# ا ، س ردإ ل #! ) ر ! ر سو & ( ، تور ، ' زو) او ر بد ا راد ط 42 ! ، 2010 . ، ! ن ! ل #! ط ، ر ! ) ، ا 1 ! ، 1984 . ب ر ) ، !, ا بط ا ت ط م ، قد لد ار ، ر ا ,ط ا مد-) ت و ا !!ؤ ، ط ا مو ا ز ر .

ب ا

:

1 ، ' زو) او ر ء , ا راد ، - او !, ا ت ارط01ا ، ن 2 م ! م ھار إ ط ، ندر ا 1 ، ! 2010 . 2 د ا داز ، زو ا م & ن ا ءز ا ، !4ا ر ا ) ، د ا ر 2 يدھ ط ، ث ا 13 ! ، 1986 . 3 ، ت !ر ا ب !) او ر ا ط 0 1ا ن &ر ا ، ر ا ! ن! ك و أ د ، ر9از ا ، ب ) ح ا راد . ! ، ط 2004 . 4 راد ، ' ! ا ت ) او ر ا &ر ا ، ب د ا د ن د أ م 4ا ، ةد ا ، ك د ، ر9از ا . د ، ط . س . 5 -ط ، ةرھ - ا ، فر ا راد ، - او !, ا ضار ا ، تز د أ 1 ! ، 1964 . 6 -، ' زو) او ر ر ا راد -، بر ا لاو أ ر بد ا غو -، !و ا تور ط ، 3 د ، . س .

(3)

ةرھ - ا ، س ا ن ، ط!و) ا قر &4ا ب) ا . 8 -) و!و ! ، د أ د ! ا 0# ا راد ، 0ر ا سو !و او ر )!# ا ك ط ، تور ، ر ا 1 ! ، 1990 . 9 ط ، ةرھ - ا ، ر ا و ا ، ر ا !, ا بط ا ، د أ 07 ! ، 1988 . 10 -ل !إ يو – د . ب) ا م ، ر ا !, ا ج ا ، شو Bز C! ن ندر ا ، ' زو) او ر ث د ا ط ، 1 ! ، 2009 . 11 ط ، تور ، ط ن د ا ز ، ةأر ا و و ! ، ل ) ! 1 ! ، 1993 . 12 -2 ) ا ل د ا C إ ' ر! ا ' ر ا ، نو! ر ! ) 9 4او لد ا ' ار ا ! ، ق د ، ر ا !, ا بط ا ، !, ا ت ارط0 2007 . 13 -و ا ن ر ا د ر ! ) راد ، ر ا C&ر ور ا ضار ا ج ، ح ءار!4ا ط ، ندر ا ، 1 ! ، 2005 . 14 -د ، ر9از ا ، ن ، ىد# ا راد ، نآر- يواد) ا ، ن 0 ر ن ! . ، ط ! 1995 . 15 ! ، ر9از ا ، ا ت و ط ا ناو د ، ھ د ر) ، ر)ور ن و 1980 . 16 د ن ! ةأر ا ع ) ا م ، ناو ر د أ د ا . 17 ! و أ ن ! – أ . م . د . ر! ا ت او ت & ا ، ر02 ن ر ا د ل ط ، ر , ا راد ، 1 ! ، 2011 . 18 ب ر ) ، س س , د ناوط أ م ا راد ، تور ، جاوز او س ا ، ط ط ، ن 1 ! ، 1995 . 19 ب) ا م ، !, ا او س ا ، C!و ز ز ا د د ر

(4)

ط ، ر ، ا ب)ار ا راد ، ط ا س, ا م ، يو! ا ن ر ا د ، ! 1999 . 22 -، - او !, ا ا ، يو! ا ن ر ا د ط ر ا 0# ا راد د ، تور ، ر او . ! ، ط 1992 . 23 ، ر9از ا ، ر او ط وھ راد ، س, ا م C إ ل2د ، ار ا ن ر ا د ط 4 ! ، 2009 . 24 ط ، ن ، مو ر ا راد ا ، !, ا ضار ا ، ! ا ا د 2 ! ، 1998 . 25 -ا م -ا د ط ، و د ) ، ! ا !, ا و!و ا ، , 2 ! ، 2001 . 26 ت !ارد ر ا ز ر ا ، !, ا ت ط ا و!و ، , م ا د د ، تور ، ر او . ! ، ط 1986 . 27 0# ا راد ، ر ا د ا ' ) ةر ) ا ةر! ا ، ر ا رد - ا د ط ر ا ط ، تور ، ر او 1 ! ، 1999 . 28 -ر) ن ا ، تور ، ء ا راد ، !, ا س او# او ساو!و ا ، 9 - ا ط ، 1 ! ، 1996 . 29 ، ةرھ - ا ، ب) ا م ، !, ا ج او !, ا ا ، نارھز د م ! ا د ط 4 ! ، 2005 . 30 -، ط ل ن د ا ز !, ا ضار ا ت1 0 ا وأ 0ر ا م ھو ا ط ، ةرھ - ا ، ' زو) او ر ب) ا م ، ف او 1 ! ، 2003 . 31 ط ، ةرھ - ا ، ر ا ب ) ا راد ، ! ا ةد ! ا ل د ، يد# يز 1 ! ، 2012 .

(5)

33 -د ، ر ، ر ) ا فادھ ا ، س, ا م ' ، &و!د ا ل . ! ، ط 1998 . 34 ، !, ا مو ا ، ور) 1ا ب ) ا ، اوز ا رار-)!1ا ، بو# مو دد 24 . 35 -ج ا ، يو # ا د يد ر ب) ا م ، ط ا س او ر ! آر- ا د ، تور ، ' زو) او . ! ، ط 2004 . 36 ز ز ا د يد م ھار إ ، ةرھ - ا ، ب) ا م ، و ر) ا فر ا و!و ، ط 1 ! ، 2006 . 37 أ . د . ، ' زو) او ر - ا راد ، 4ا س, ا م ، يد ا م! د ا ط ، ندر 1 ! ، ا راد 4ا ، 2009 . 38 ط ، م - ا راد ، ةر! او يو ر) ا س, ا م ، ت ر , 2 د 1 ! ، 1977 . 39 ر او ط ء & راد ، وز ا & ا و و ! ، ل 2 و د د د ، ةرھ - ا ، ' زو) او . ! ، ط 1999 . 40 د أ د م ھار إ - ، ن , ! ضر ا مھو) س ) س - ا تار و ت ) ا ( ط ، ةرھ - ا ، ث د ا ب ) ا راد 1 ! ، 2012 . 41 -د ، ر ا را-د ، سور ا , ) ، و ط!1ا ي-د# ا -دو . د ، ط . س . 42 راو ا راد ، 0ر ا س, ا م و !, ا بط ا C إ ل2د ، ردو ا م ھ دو ط ، ' زو) او ر 1 ! ، 1986 . 43 !, ا ا ، ير ط ا ل #! و ) # و#, – #) ارط0ا ( ب) ط ، ت و ا ، ' زو) او ر ج ا 1 ! ، 2005 . 44 ، ث د ا ا ب) ا ، ةر! او جاوز ا ، ن ! C,ط رد !4ا د ، . ،ط د . س .

(6)

46 ر Gھ ا راد ، ا !, ا ضار ا ضار أ ، 9ار ! ا H # ط ، ندر ا ، ' زو) او 1 ! ، 2007 . 47 -ط ، ر) او س, ا م و!و ، د ا د ھ 1 ! ، 1986 . 48 ، ر او ط ب ر ا راد ، س, ا م سو & ، د !أ ل 9 2 ف!و ، ةرھ - ا د . ! ، ط 1998 . 49 -د ، ! ا و و ! ا ل ، ! ا ة ا ، م # ف!و . د ، ط . س . تار ذ ا : ةر ذ ، ر ا &ر او !, ا ج ا ن ر - ، د ، ةر ر د ، س ! ةد # ل جر2) 2004 -2005 فار إ ت ) ، م )! ، C,ط و رو) د ا . ت ا : د أ د ا 2 – !, ا ت1 - ا . نو ! ا ةد ر : دد ا 09 J ر ) رد ا 06 / 04 / 1985 . ر ا ار :

1- Nobert sillamy , Dictionnaire de la psychologie edition , paris 1980.

2- Pierre Doco , les prodijieuses victoires de la psychologie moderne , paris 1973.

3- www.life 44.com / news/440.ht.net.

4- Anne,Maire garnier , marinette mitriot… psychologie et soins infiru iers , adolescents , et adultes,Editions lauarre , France.

(7)

ىر أ ار : -د ، تور ، ر او ط ل # ا ) راد ، ! ا - ا ، ر ن ! . ، ط ! 2006 . -- ا راد ، !, ا ا ض ر ) ، ةز ا ! د ! ، ندر ا ، ' زو) او ر ط 1 ، راد 4ا ! ، لو ا 2004 . ، ' زو) ا و ر ر , ا راد ، ير! ا س, ا م ، , ن د ا ء رد !4ا ، ط 1 ! ، 2009 . -ا ت و ط -ا ن-او د ، د! -ا !, -ا ض-ار -ا ت-ار0 ، م H ! ، 2008 . -! Kط اد ، ! ا كو ! او ! ا Bر ا رار!أ ، ن ، تور ، ا ب ) ا ر ط 1 ! ، 2010 . ، ر ةد د ا ا راد ، ا س, م ، # رد !4ا د ، . ! ، ط 2009 . ءو! ا ن 2 ا !ارد 0ر ا س, ا م ، L د د د أ يد بارط01او ا ر ا راد ، رد !4ا د ، . د ، ط . س . روظ ن ةر ا ، و,ط او ةر! ا ت و رھاوظ ، د ح ), ا د د ، ) 1ا د2 ا د ، رد !4ا ، د ) او ط ر 2 ا و أ . ! ، ط 2009 . ! ا ف 0 ا ، يو &ر ا م ھار إ ، ل ا ن دو ) K و K !أ ( ) ، , ا ط ، ةرھ - ا ، 1 ! ، 2002 . ط ، وھ راد ، س, ا م ت ط م ، او ا ن ر ا د 4 ! ، 2012 .

(8)

ب

ءا ھإ

ل إو ، ر او م ب ل إ

او ا د

ا اذھ يدھأ

ر د ا ن ن

مار او

هءاو # ارو م ا $%ر # $

.

"

ا و م

م

..

و ر نو نأ م

ا د

"

ن #&رد ء$ رو # '$( دار أ ل إ

يد$ ا س*+ ا م ( & ط

.

س د$& ن& د

ا د&(

$ يراد-او يو&ر ا م.$ط ا ل إ

.

(9)

أ

ن

و

و هر أو د أ ث ا اذھ ء . " إ و و " ! ا م و نو! ا $%أ . و &وو و ن ذ ا ةذ %(ا ل إ ص , ا ر مد أ لاوط ص , ا ./ ا اود%أو %ارد ا ر % . د % ن ل و ، دو &و فر ا ذ %(ا ر أ 23او ا د & ا اذھ ح & 5 د ! ن وأ ب ر7 ن ذ %أ ن .

(10)

1 در ا ب د يأ و ف و د تو بارط در ، در ا لظ " # او ت طو$ ن ت زأو ' ن ر ( ط و ة ا فورظ د* ءا ، لوؤ د " او - إ ن ق # و ج1 ا ب'و 2 # 2 ضر ا رو(ظ ر 4 أ # 2او2و م ھوأو در ا 7 او ( # 1 8 # ، 7 او ا ت 9ا ث تد4أو ت 2ارد ا نأ 7 ' ا ن # ر ( ن ( 2 8 ص$ هذھ ل9 ( ر 4 >ا و # 2او2و ا ا # 1* 1 ، مھو ( ق # ?ا " د * 8او ر 2 هر 9@ # '8او # 2 او # ا # ا -، ل ' ا ت8 " @' ج1 ا - إ ة ر ا ، د * او م( 4ر س 8 ا م( نأ هذھ ل9 ت ?ا 8 ( ج1 8إ # ر ، و 9 ھداز ، ةو د او ( س ا د * او 7 ' ا # *9 ( إ " ( ة ر ا B 2ر و ن ھذأ ن ا ، ب 2 يأ "2 ضر ءاد ھ8 - إ ا ج1 # ر ا # ر ، دو ضر ا نو4 2أ - إ حاور>ا #ط 2 ا ةر ر ا ، #2ر و ةر 2 ا ق ? $ رر ا ر د ز' ( ق 'وزو ءر ا ن ق ر ا فد( و ل'ر ا وأ د "2 ' ا دور ا ةأر ا ، ناو ر 9أ 2أ ض 'و ء ط>ا ض اذ4و ن D >ا ن 2 ا مھ ر - إ ة ر ا ، د مھد - ج1 ا ب ط بارط 8ا نو4 مھد * ا 7 اد ك ذ نو4 ، وأ مھز' ن ار . ن 4 ( و ر >ا ب ط ا - "D >او " 2 ا نأ كرد و م نأ ض ر ا ل نأ د ا ب قرط تا وأ ز4ار ا ةد 2 ا ب ط # ا ، د ن 4 ف ط 'و ج1 ا م( 2 ة ر ا - ل أ د * " ذ ك ، وأ ر9@ ط ا ن وأ ن 'د او ةذو ا سو*ط م( ت ر' # D ا ب 2أو # '1 ا ة ر ا ، راز د نو4 رو # ر أ ء و>ا و ن ا د ( م - إ ج1 ف ةد د * ن D أ ، م( د' 2 و م( د 2 ب ط د 1 "D F نأ ارط ض ر ا ر 28 - 2 و يدؤ و هرود مو* وأ ق* ارد و و # ار ا ن 1 و " ار ا ** ق . ارظ و 2 4 ن عو و ا # ھأ درأ ءو ا ط 2 ل * ا اذھ ن ت و و عو و ا اذ( ب ط - فو و اد(' ب 2أ بارط 8ا اذھ ار أو ءارآو

(11)

2 ك ذ د ا 919 -ب او' # " ا عو و ا ( ز4 ر ل44 ، م9 ا # ر ا ت # تدد و # D ز' ا ت ر او فادھأ #2ارد ا ر 2ا م9 عو و ا ر ا 7 اودو د # رظ ا ن ت 2ارد ا -ا يذ ا "* ط ا ب ' ا م9 ، #* 2 4ر ز #2ارد - JD ا - * و ت1 * ا ن ت 9? ا ت ر وأ ( د - إ نأ ت رظ ت ('و ن عو و ا لو ةد د' # اد #2ارد ا ا ىر أ .

(12)

ر ... أ ءادھإ ... ب ث ا ت ر . ... ج ث ا ص . ... د د ا ... ... ... ... ... 01 ارد ا إ ل د ... ... ... 03 عو و ا ر !" ا # اود ... 03 -عو و ا فادھأ ... ... 03 ث ا ! ھأ ... 04 ث ا ! ا ... 04 -ت ! ر% ا ... ... 05 !&ار'(ا م!ھ % ا ... 06 ا ت ارد ا ... 07 -ارد ا ت و*+ . ... ... ... 09

يرظ ا ب

ا

1 لو ا ل ا : ضر ا مھو و او و ا ا . 1 -1 لو ا ث ا : او و ا ا .... ... ... 10 1 -1 -1 ساو و ا ف!ر*" ... 10 !+! " ا ل&(د ا ... 13 ساو و ا ر "-ا -... 15 -و ا عا-و-أ ساو ... 15 1 -1 -2 -ساو و ا ب +. ... ... ... ... 16 ساو و ا رو+ ... 17 -- ا ش * ا ض!ر 1 % ... 18 ضر ا ص! " ... 19 1 -1 -3 ير ا ساو و ا ب أ ... ... ... 21 1 -1 -4 لو ت ارد ا ضر ا ... ... ... 22

(13)

1 -2 -1 مھو" ا ف!ر*" ... ... ... ... 31 ! او و ا ر 4او 1 ر ا مھو" ا ن! قر% ا ... . ... 33 1 ر ا مھو" ! !ر " ا روذ' ا ... 34 8+& + و ضر ا ر "-او ص! " ... 34 1 -2 -2 ضر ا مھو" ب أ ... . ... 38 ! ر ا م ھو9 ةر % ا ت !رظ- ا ... . ... 39 1 -2 -3 ! %- ا ا ! و او مھو" ضر ا .. ... ... 40 1 -2 -4 ر +;ا مھو" ج<* ا =و ... 42 2 ! ا ل ا : وز ا ة ا &'( هر!أو ا دور ا . 2 -1 لو ا ث ا : وز ا ةأر ا ىد ا دور ا ... ... ... 45 2 -1 -1 1 -' ا دور او س-' ا ف!ر*" ... 46 1 -' ا دور ا ت !و" ... ... 49 هر!! * و 1 -' ا دور ا ص! " ... ... ... 51 2 -1 -2 1 -' ا دور ا عاو-أ ... 54 'وز" ا ةأر ا د-. 1 -' ا دور ا ب أ ... . ... 55 2 -1 -3 1 -' ا دور ةر % ا ت !رظ- ا ... 59 -ارد ن!'وز 1 %- ا ش * ا لو ... 60 2 -1 -4 ج<. بارط (ا 1 -' ا ... ... 61 2 -2 ! ا ث ا : وز ا ,-. ا &'( ا دور ا ر!أ ... . ... 64 2 -2 -1 -و م-و % A<* ا س أ !'وز ا ... ... . ... 64 2 -2 -2 !'وز ا A<* ا . 1 -' ا دور ا ر=أ ... 68 2 -2 -3 -1- %- ا 1& + 4ا رودو بارط (ا ج<. ... 70 3 ث ! ا ل ا : و ا ذ ج ل! ا -. ا (ر ا ,ر ا ا ج-. او . 3 -1 لو ا ث ا : (ر ا ,ر ج-. ا ... ... ... 74 3 -1 -1 !.ر ا !Aر ج<* ا ن. ! !ر " ... 74 -ف!ر*" !Aر ا ... ... 75 3 -1 -2 طور !Aر ا ر ... ... ... ... 76 3 -1 -3 !.ر ا !Aر ج<* ا ... 78

(14)

3 -2 -2 1 %- ا ج<* ا فادھأ ... 82 -<* ا !'<* ا A ... .... .... ... 84 3 -2 -3 ! %- ا ت '<* ا عاو-أ ... 89 4 -ا ت ارد 1 ط ا 4 -1 ارد ا 3 4 -1 -1 ارد ا ن ... ... ... 99 4 -1 -2 -!د !* ا -! * ا ... ... ... 99 4 -1 -3 ث ا B -... ... ... 100 4 -1 -4 ا ارد ... ... . ... 100 4 -2 & و ا ا ارد ... . ... 101 4 -2 -1 ! و4ا ت - ! ا ... 101 4 -2 -2 * ا !& ! ا ... ... 101 4 -2 -3 -ت< ا ضر. ... ... ... 102 4 -2 -4 ت< ا ل! " ... ... ... 115 4 -2 -5 - '!"-ت< ا ... 118 4 -3 -! ا ا ارد ... 119 4 -3 -1 ! و4ا ت - ! ا ... 119 4 -3 -2 * ا !& ! ! ا ... 120 4 -3 -3 -ت< ا ضر. ... 121 4 -3 -4 -ت< ا ل! " ... ... ... 125 4 -3 -5 - "-ت< ا '! ... 129 4 -4 ضر( 34 ا , و ت #ر ا ... 134 4 -4 -1 B& "- ا ضر. ... 134 4 -4 -2 -A - و ضر. ت ! ر% ا ... . ... 134 ت ار"Aاو ت !+و" ... 138 " ا . ... 139 #'ار ا & A .

(15)

10 لو ا ل ا : ضر ا مھو و او و ا ا لو ا ث ا : او و ا ا د : نإ زاو ا وأ او و ا ا ب أ obsessionnelle ر ظ ن ذ ا ك وأ مھ بو!ر ر ! ر " أ ل" ذ # ر $ او و ضار%أ م &% ، ، ض ر ا (%و م ) * دارإ نود , م ) ا -&% ر,. */أ ض ر ا ر0 "ر سو)ط وأ . و , ض ر او رو0 ا * ظو ( * و و م" 3ر ا سو ، ر " ا هدوار و ةر,. اد , ه إ - إ ل او ل" , ر " ا ، ب0 ا * ب, يذ ا ر ا ( / ا د .7او ، ن% از. % * / د. و و ) د ن ض ا وأ . " أ ا 0 ل تاوز/و 9 اود 9.ر كو& ( ط& او ر ) ا : ءر ا -&% ذو و ) 9 ط " 1 . ساو و ا مو - ا ضر0 / (& و -&% ن ز"ر ير ) ا 9 ،(% .<او ( / ا * 0 -&% ر=ؤ ب ا ر" م ) ( ا او و ا ر " <ا .:% ب أو , , او ھرو و سو و ا عاو/ا - ا ضر0 ا . 1 -1 -1 ساو و ا ف ر : : , وأ ر , *=د * إو * ن ط ا ، و وو او و ، سو و ، سو < <و * 9 / ر . سو و و *&)% ( ب أ ل.ر او / ( م:", م&" . ساو و ا : نھذ ا *0 ط& و ءادو ا , ! ن ثد ضر / ر ا ن ب&) , رط * ر < وأ 2 . 1 ط ، ندر<ا،9 زو او ش/& Bھ / ا راد، , 0 او / ا ضار <ا ضار%أ،( ار ا C ,/ـ 1 / ، 2007 ، ص 56 2 ـ ط ، قور ا راد ، تور , ، " و= " ا 0,ط ا ، م:%7او G& ا ( د./ 25 / ، 1981 ص ، 899 .

(16)

11 سو و : * ر < , هار!أ ، *=د ، ن ط ا * سو و . رد : ساو و ، و و . ساو و ا : سو و 9 . رو ا ط: او ل)0 , بارط3ا 1 . ساو و : يذاو ا ير $ رو ، , = ةر" ، ةر" وأ رو0 ط& ، ذاو ا 2 . ط ا : ساو و , د ) ، ر ) ا - ا 9 د و رر" ( ا ر% او ر " ا 3 . -نز او ق&) ا ب, ,!رو ةرر" و اد ةر" ن% ةر ,% ساو و ا ، 4 نأ نود ن ص& ا وأ ھدر 9 ط G *"اردإو هرو0 ھاود. وأ 0$او مد%و ,ار ، نإ ل, C, - ، */ھذ ن% ر " ا هذھ ل= ءرد و ر =" ا * $ ط ن لذ, ض ر ا ل! ا *&G )ط/ ماد , ھد 0, او &% ء 3) ا وھ * و وأ 0$او مد0, * / ع /$ا ةر" ا ىود. 5 . ر ا ف ر : -: هر $ : ر ) او لذ ا - إ هر أ ر ل.ر او ، *,&! . -ط ا : ل = ارار ھرار" -&% !ر /#, 3 ا ر0 ل 0 أ %و . وھ : م . ا ل" , م ھ<او ر0 ا د و ت &" ا ض0, رار" و ، د0 او ن د ا ل ! ك ذ /. ا م: او ب/ذ , رو0 او ضار ا ن مھو او . -, !و ةد او & 0 ن .و /#"و ن ط, ر ر ) او ساو و ا نو" ، (%و م!ر * د مد%و * و * ,ارG, هر , و ض ر ا ، مو $ اذإ ر و او ق&) , ر0 *, م )& (& اد ح J, ر0 و * / *, سو و 6 . 1 -ط ، ر , " ، ( ا ( .0 ، ن ل 1 / ، 1984 ص ، 650 . 2 ل / ا ، س ردإ ل ) ( /ر سو $ – (,ر% ( ط ، ن /, ، تور , ، 9 زو او ر /& بد ا راد ، 42 / ، 2010 ص ، 835 . 3 ص ، ت و" ا ، ( / ا بط ا ت &ط م.0 ، قد لد % 0.ار ، (/ ,ر ا ( ط 125 . 4 -د . / ا ا ، ير ط ا ل و 0 ) و – ,ارط3ا ( ط ، ت و" ا ، 9 زو او ر /& ح: ا , " ، 1 ، 2005 ص ، 197 . 5 -د . ص ، 9.ر ا س / ، ير ط ا ل و 0 173 – 174 . 6 -د . ص ، ق, 9.ر ، ير ط ا ل و 0 173 .

(17)

12 ير ) ا ساو و ا : ت$و در ا ب ل 0 او ر " ا ( بارط3<ا *, د ) وزG ب 0 ا ن عو/ وھو ، * وؤ و *,.او ءادأ -&% *) 0 د$ ل وط ت % د/او ر% ةرو ( &% -Gط و در ا و ارط3ا ت , ةرر" ت "و& و 3ور و ، * و ) م!ر ض ر ا -&% ةو), رط 1 . -ضار K ( ود ا ف / & ةر 0 ا 0.ار ا ب ير ) ا ساو و ا بارط3ا ICD/10 ( ـ ر "# او و ا : ت % د/ا وأ ةرو وأ ر " أ (ھ أرط و& ةر ا ص ا نھذ -&% .ر وأ /% , ! / ج %ز/N ةر = , ر) اد (ھو ، (ط /و رر" ل" , ةر ا ىزG ا د% / ط ,, وأ ق : ا ن% . ا هر " أ ر, 0 */J ك ذ 9 و ، ح ./ نود ن" و و ) نأ ةد % ض ر ا لو و ، ر" , !و دارإ < /و" م!ر ( ر ) ا سو)ط او ل 0 ا أ ط / ت "و& ةد م ز ./ا &% ب ر <و 0 اذ ( ل < (ھو ، ىر ا و& ةر ا رر" اذ د ( . , !و %و3و *%و$و ل < ثد ن $و , ! ىر ض ر ا أ < اذھ *"و& نأ ض ر ا كرد اد ن" م ناو * إ وأ ص ا ن *.و ىذأ ن 3 اد. & 3 و ) ا هذھ نو" د$و ، * و ) ةد د% ت<و لذ, و * ر <و -/0 ةر ا ت< ا ( ر=" ن" و ، يدارإ < ق&$ ك /ھ نو" ةد %و اد. & وط تار C3او يدارإ: ا ج ھا نود, ( / ا وأ (& اد ا ر و ا ن .%ز ر% دو.و 3 أ . ،ب "<او او و ا ر " ا ، او و ا ضار% ا ن , ) =و $:% ك /ھ نأ " ر (/ 0 ار =" ا ساو و ا بارط3ا ض , "ا ضار%أ ن ير ) 2 . 1 -د . ط ، ندر ا ، ن % ، 9 زو او ر /& Bھ / ا راد ، , 0 ا / ا ضار ا ضار%أ ، ( ار ا C ,/ 1 / ، 2007 ص ، 56 . 2 "و& او / ا ت ,ارط3<ا ف / ، ضار K ( ود ا ف / & ةر 0 ا 0.ار ا ) ICD/10 ( F 42 ص ، 152 .

(18)

13 ـ س $ ا ء &' ح ط ا )# ساو و : ن */#, ساو و ا س / ا ء &% فر0 . ب& ( ا ةد او ةد د ا , 0 ا ت<: <ا & *3ر0 و ، ("و& او ( / ا */زاو ب ا - إ 9 * . /ا نود لو . ل" *ط . 1 م 30, ىر و نأ % ز.0 ا وأ (, 0 ا ك / ا ن %و/ د0 ساو و ا كو" ا ن ص& ا ن ت ر *, ب ا ن% رد ، /ھذو /و ط % ت ,ارط3 , م يذ او و # ر ! 2 . %و/ د0 ساو و ا نأ س / ا ء &% ض0, د) 0 " ن عاو/أ .& يذ ا ( / ا ب 0 ا ب ا * - إ 9 . ا ( لو,) ر ! كو& ، ع د ا G, ن% م أ * / بارط3<ا ق&) او 3 . . ن" ق, و ط& ر" ساو و ا ن , لو) ا ، ىد ةو$و رار" , ر ظ كو& ر ) او * ز: و * &% ذو ض ر ا ، " ( ا , 0 ا ضار ا د أ وھو ض ر ا م و هر " أ مد0, و)0 <و ھ ، /ا م&0 و /" م ھ<ا ق < د$ ف03 رد ضر ا ةد لوط 9 * و ) . ، ج:0 ا ب.و يذ ا ر ا . ـ ا ل*+د : ب ) ICD/10 ( ن أ وأ ر $ ل 0 أ وأ او و ضار%أ ر و نأ ب. د"ؤ ص - إ لو و ا ل. رد نو" ناو ، ل$ ا -&% ن ر ن %و, أ ةد م ا ب&!أ ( ھ:" ا وأ ج %زN ةد 0 ا ط / ا ش و . ا تاز او و ا ضار' ا ز و : ا * اوز/و ض ر ا ل 0 أ /أ كاردإ ب. . 1 -د . ط ، .ر & ن , ا ، تور , ، ء:,/ ا راد ، / ا س.او او ساو و ا ، ( ) ا (&% 1 / ، 1996 ص ، 08 – 09 .

(19)

14 ب. نأ <و ض ر ا لاز < ل$ ا -&% د او ل0 وأ ةر" ك /ھ نو" * و ) - ، ح ./ نود اذإ وأ ر " أ ك /ھ ت/ " ل 0 أ و ) ن% ض ر ا ف$و ىر أ . 0 & ارد * اذ د ( ل0 ا ذ / وأ ةر" ا نو" < نأ ب. ) در. ر, 0 < -/0 ا اذ , 0 ق&) ا وأ ر و ا ف ( ب. نأ ل 0 ا نو" وأ B%ز ل" , ةرر" تاوز/ ا وأ تارو ا 1 . نإ ( O , ز ب % ير ) ا ساو و ا : 1 دو.و ر " أ ا و / وأ فو وأ ت % د ةر "ر سو)ط . 2 */ ق < /أ د " ا * &%و و)0 <و سو و ا هذھ ھ , ض ر ا ن ؤ م ھ<ا ) Pط ا د ) %<ا وأ (/ ھذ ا ءاذ ا ن% ) ر ھأ /ھو ( . 3 -ا ض ر -ا و ةر و ) سو و ا هذھ . 4 * &% ب ر , و$و رط , ض ر ا س إ / م<آو (% .ا ل& ن ةد د &)%و 2 . د/% ر و او ق&) ا رو ظو *%و$و رار" وھ ر $ كو& او او و ر" ا ر , %ا *) او ءو و * ء " -&% ر =# او ( و ا *& % د# ن در ا 9/ وأ $ %إو ، * و ) (% .<ا . ( ضر " ر ) او ساو و ا ب % ن , $ر ا ب. ضر ن ضر0" وأ * اذ د ر آ ، م او ب "<او سو ا ن ھذ ل= . ( */ا وھ ( ر ا قر او ، ءاذ ا ن ,و ر ) او ساو و ا ب % ن , $ر ا ب. و ف و ,ار!و ھ و مد% ن ض ر ا د"# ر ) او ساو و ا ب % ا : ر" ىود. مد%و و)0 ه ر " ا نJ ءاذ ا ( أ ، ير ) ا *"و& و ط& ا , ض ر ا ن ؤ كو& او 3 . 1 ، 0 ا ا ظ/ ، ضار K ( ود ا ف / & ةر 0 ا 0.ار ا F42 ص ، 152 . 2 &)0 او / ا ضار ا ، تز% د أ ) , , أ – .:% ( فر 0 ا راد ، % .<ا ھر =آو ط ، ةرھ ) ا ، 1 / ، 1964 ص ، 141 . 3 -د . ط ، ةرھ ) ا ، ب " ا م % ، ( / ا ج:0 او / ا ا ، نارھز م: ا د,% د 4 / ، 2005 ص ، 512 – 513 .

(20)

15 ير ا ساو و ا ر $ا $ : س ( و رھ ظ ل" , ر / و س / ا ن , %و , 0 ا ت<: <ا ر="أ د أ ساو و ا ب /0 . ( /إو ت 0 . ا 9 . ( / /7ا ، ةر3 ا ر ! و ةر3 ا ل ط او ء / او ل .ر ا ط وأ ( */ ت / % ظ : ن" و ، ب , او ثاد او ن /% ط ا خو ا - و ر ," او & عاو/أو ل " #, ن ا ( ، ض0, نأ <إ *%او/أ د ز مھر %أ ف: ا -&% ن /. ا ن , 1 . ضار K ( ود ا ف / & ةر 0 ا 0.ار ا ب و ) ICD/10 ( عو ىو */ ء / او ل .ر ا ن , ير ) ا ساو و ا بارط3ا ، و ط ا ةر ( ةد % بارط3<ا أد, و و " ا & ر اد, و و ن , ا ا ر و ن" ضار%أ ب ! ( / ز نو" نأ 3او , "ا 2 . و ص ا د/%و -&% ا % .<ا ت ),ط ا ( ر="أ ر ) او ساو و ا ب % دھ -"ذ ا 3 . ( او نأ < .إ لو) ا ن" و 20 % ( او نأو - ت< ا ن 40 % نأو ن ( او 40 % ر G < 4 . سو و ا عاو$أ : - إ ير ) ا ساو و ا م )/ : 1 ر "# ا ساو و : ر ! ةرو وأ رو0 وأ ةر و & ر " أ ن %و . (ھو

*/ھذ -&% ط& و ض ر ا -&% ددر ةر 5 . 1 -د . ص ، ق, 9.ر ، / ا س.او او سو و ا ، ( ) ا (&% 07 . 2 ، ضار K ( ود ا ف / & ةر 0 ا 0.ار ا F42 ص ، 152 . 3 -. د . / ا ا ، ير ط ا ل و 0 ) و – ,ارط3ا ( ص ، ق, 9.ر ، 198 . 4 -. د . ص ، 9.ر ا س / ، ير ط ا ل و 0 217 . 5 -د . ، ، ير ط ا ل و 0 س / 9.ر ا ص ، 283 .

(21)

16 ض ر ا ضر0 - إ * أر ( ر " ا هذھ م دزا ، و ةر ر ! ر " أ (ھو ، <و / ص& ا 9 ط ، و ر =" ا تو او ضر او ةر ط او ن د ا ن% نو" ، *, و ( / ا ب "<ا ن ء( . 2 ل # ا ساو و : ن د ا ل G" تار ةد% ل0 ا وأ ل 0 ا رار" ن% ةر ,% وھو وأ ءو3و ا ، قرG د$و : وط $و ك ذ ( 1 .

&% 9) ( ا ت &" ا فور د% ل 0 ا ل . ( ط& ا ساو و ا رو ر أ ن و * &% ر يذ ا ط:, ا د0 و */ % . 3 -و ا و )$اد1و ا ل 1 ا )# ط& ا س : ن#" ك ةرو ( ساو و ا هذھ ر ظ و ( ت , ا ,ر ك /أ ل,$ ز ! و, ا ,و,/أ ت)&!أ نأ دو0 و جر د"# & ، جر م= اذ"ھو ىر أ ةر دو0 و ك ا ھدو 0 و ... 2 . 1 -1 -2 ير ا ساو و ا ب ' : مؤ او ءادو ا ر " او ,. او ةذو0 او ر , ن 7او ( اد, ا ( ار ا ر " ا و أ 9$و و أ <ا ت< ثراو" او . (% .<ا ق او ا ءو و ةر =" 9 ن س / ا ن ر و م او ب "<او ءاوط/<ا ، &$و ير ) ا كو& او ةز"ر ا ر " ا -&% ز "ر ا . / ت ھ<او لو ا . ر "# ا رار 1ا : /% , .7ا ن" < & أو ر " أ ض ر ا ب / ث ، لو و ىود. نود ن" / ص& ا . د . ضار%أ او و ا ا -&% ر ظ د$ " ، ند, ا ف03و ، ا ناد) " و و ا ن% B / ا قر او ، * و /و ، و ددر او ةر او ط , 7او ق&) ا -&% ث0, تار و " / ا ضار% ا ض0, ض ر ا -&% ر ظ " ، بارط3ا ن ) ار , 0 ا ، 9 م اد ا عار او ض ر ا ر" *. د$و ، ت "و& ا هذھ ن ص& & تاذ ا

1 ص ، ق, 9.ر ، , 0 او / ا ضار ا ضار%أ ، ( ار ا C ,/ 56 . 2 ص ، ق, ا 9.ر ا س / ، ير ط ا ل و 0 199 – 200 .

(22)

17 ر /<ا و / . رد ، اذإو ا ب0 ا ن */ */ھذ ( ةر" ا هذھ ت ر ، " ض0, ر ظ د$ ضار% ا مو) و , ر! /. ار " أ ض ر ا دوار ث % .<ا فر0 او ل)0 ا 3 ر / ت ر , ق: او ، ( ر" د$و ق إ ن ر S , ىذ ا $:0 ا ( ,!ر ةأر ا يد, < د$و ، ر G ا -&% ( /. ا ءاد %< , * / * سو و د$و .وز ا ، وأ -0 - إ C," مد%و لو ا هذھ ط%إ ھأ . ( مھ د$ ةو / ا ء<ؤھ د/% ةر ط او ) 0 ا ر " ا هذھ ل= دو.و نإ ق إ ن,<ا وأ جوز ا ل $ ( ,!ر " ن ر S , رر3 ا ، ( ض0, ا ىد ,!ر ا ر ظ و % .<ا و ا ت ط / ا ( "ر ا ن% ع / <او 9 . ا ن% ءاوز/<ا ، / " او ءود ا م , " ن ر Sا 9 م &% نأ ن ( ، ر ض ر ا 9) * &% رط و س.او & م ھو ا ت: او ، تاذ ا -&% ةرط ا مد0/ و ، هو د$و #, 3و ر و ,$ ظ . ير" ا ساو و ا رو : (ھ & رو , ساو و ا ن عو/ ا اذھ زر, و : ند ر " ا : * 3%أ ن و30, وأ * ., هر" و ض ر ا نھذ لG / ث د . ا * : ن 3 د د. ج:% -&% لو ا ل.أ ن رار , ب ,ط ا 9.ار و 1 " C, نأ ن" م . ا ء 3%أ وأ و3% ظو -&% ز "ر , ز ا لو ق&$ */إ ) ) او و " 2 . -أ م /% ر,0 و ,T" ا ن نو/ 0 ن , ا ب&!# / ا / ا ن م /أ نو اوط/ا ل او ت او نز ا 9, ط, ن %و,ط م اوذ ( ن $ر ! م ,&!أ ىر اذ - إ از %<ا نأ ك ذ (/0 <و ، ن ر Sا .او م &% ب0 و 9 . ا ن% ءاوز/<او ل ساو و , ب ,T" ا ن (/ 0 ن ل" . -أ دور, ا ن * .وزو ساو و , ب ا ن , ل د) ط 0 ا / ا ن ( ط 0 ا ، ,& و ءود او رار) <ا مد% ( ب, و س 7ا ن , . 1 -د . (&% ص ، ق, 9.ر ، / ا س.او او ساو و ا ، ( ) ا 24 . 2

-Pierre daco . les prodijieuses victores de la psychologie moderne paris 1973 . p . 270.

(23)

18 س أ -&% د/ < ( او ف T او , ا ن عو/ دو.و ل ا رھ ظ ( ود, م!ر د% . / س / ا ق %أ ( ار د%او$و ب ا ر% , C ر ا م . "

ن# , س.اوھ && هر% 9 .و هر " أ ل"و ، سو ا د - إ * -&% ق&$ * ن# و * ، . / ا ر ! ر " , لوG هر" ن ھاو ھ ود, اذ " 1 . ص ا رط3 /:)%: ا ر " او سو و ا هذھ ل= . /و - إ ر & ءو.& ا ت ا او س / وأ جر " ر ا سو)طو ةذو0 ، ر ا د0, */% B / د$و وأ رو0 ل ا ," را د$ ن " %ر ب/ذ , م % ، ن رط و ن 7ا م :ط ا ىود. مد0 ل %أو ت: او م ھو ا ( $ر ! ن " نأ د0, ورد او ر ا . ) $ ا ش ا ض ر & ساو و : ا نإ ساو و , ب ا ةرظ/ لو ث , - إ ( د0 * ل * و&0 (ھ و ، * / ارد , ةر د.و ھ ا ! ، . ن ن . 0 ا د% (ھو ، * , ب ا فر0 و * / ن% ب ا & ( ا تارو ا ن و ىر أ . ن *03وو : نإ ةد . , نو0 < م /أ نو &0 ن , ا ن ر =" ا ، <و ھاو م : نأ و د/ - إ ()ط/ س أ ، / ص& او ھزو . ن% نوز.0 م /" ". نأ نو"رد م د/ <و ر ! م ر و م 0 أ - إ نو& و باو ا -&% لد ()ط/ رر, و ا م *,, يذ ا باذ0 ا ساو ، <إ م 0 و, س */أ ضار%7ا */% ف" ا وأ " 2 . نإ ر " #, نو ر م /أ ن نو)&$ ، */و 0 يذ ا 93و ا ن نو)&$ سو و ا -3ر و ر ! ت ر و ، نورظ/ س / ا ناو م إ نور و , ر, م إ مھوأر &" ن /, , ، و -&% م /أ ك وأ ر0 ، م ,اذ%و م <آ س أ اذھو نو/. ا ك ، مھدو.و نأ نورو و ن ر Sا ة / 0 س أ وھ ، / أ تو ا نو/ اذ ، ,T" او س# او مؤ ا ث م ر0 نو دو.و < */أ م 3 1 -ط ، ن /, ، مو&0& ,ر0 ا راد ا ، / ا ضار ا ، (/ . ا (&0 ا د,% 2 / ، 1988 ص ، 81 . 2 -د . ) ا (&% ساو و ا ، ( ص ، ق, 9.ر ، / ا س.او او 68 . 3 -د . ) ا (&% ص ، 9.ر ا س / ، ( 70 .

(24)

19 & او و س / ا ن% اد 0, نووز/ م / ن ر Sا ف$او ر0 . /و نو "و& م ن ر Sا ر ظ/أ ن% اد 0, فو # ا ( او و ا . 3ر0 : او - إ لؤ او ب /# ا ، / م "رد نو )ط/ و م , /# نأ ، /" م < ,!ر نو تاد ) /<ا ع ( . ن , ا ب / ك ذ م!رو 3ر . 0 و ن" و / ي#, م اد ن ص& ا ( ,!ر م ب% او ت ) 3 ا ن% اد 0, ، ن أ/ م قو - إ دو0 نأ - إ 0/ (0 ,ط ا 03و او ءود , . " U/ نو /أ و م ) ظ نو و/ ن م &= د$و , او ء & ، # / /ھ ن و م / إ ر او م :ط , مھد ) %او رو او ھو ا " 1 . ب/ذ , رو0 ا عو3و , * $:%و ساو و ا لو تاد "# ك /ھو ، ض0, ا بھذ ث - إ ساو و ا ءو / س أ وھ ب/ذ , رو0 ا نأ ، ب ا .& ث - إ ل ل %#, م ) ا مد/ ا 9, ط ط 9 2 . -ضر ا ص : 1 )6ر ا ساو و& ) $ ا بط ا ف $ : ر تاء 7ا ,ط ا - إ ر % ( ةد % نو" ضر ا اذھ اد, نأ 30 د/% / و ل.ر ا 40 د/% / ةأر ا * د و و / ز C, ضر ا اذھ روط أ ، $ %إ يأ - ا (3ر ا ساو و& (,ط ا ف / ا م /ھ ن و ير" و (% .ا ل& : أ ير ا ساو و ا : * و ضر ا ن فو , هر " ر ض ر ا /ھو , ن فو ا ، و30 ا ف ظو ا ، & / ا ت ط / , ق&0 ير ر " ت ,ور" ا 1 -د . ) ا (&% ا س.او او ساو و ا ، ( ص ، ق, 9.ر ، / 71 . 2 د . ) ا (&% ص ، 9.ر ا س / ، ( 75

(25)

20 ن طر او زد <او ل " ضار او ... ا ن ساو و ا ب % ت< ( و ، ددر ا ، ك" ا ، تاذ ا و / .و اد0 ا ن عو/ نو" ض ر & ا ق $د ا ... 1 . ب ق& ا ساو و : ا ت , ض ر ا ف و : ف/0,و %ر , ر=# ، ل 0 /ا ، ف /% ق&$ ب " ، . " د$و ، 3ر ا * و و روط ( ب, */#, B 0 ا ب ,ط ا م ا ض ر ا اذھ لو ( او 0 ا د ا ق&) ا ن ت ,و/ -3ر ا ن عو/ ا اذھ ىد ر ظ ، ت %ار ا نأ " ( ا د. ت ,و/ ا ھد و اذ& ض ر ا 2 . ج ) ظ ا ساو و ا : ا ت , ض ر ا م : ( اد% ، * اد ) /ا * &% ب ن 0 ص ن و" ، ب& ، ر"/ ، د, ، (! ط . 9 نط, ا ء أ ( ض ر ا اذ 3ر ا ىو " ا ز" ر , !و ت ,ارط3ا ن ذG ا & % لو * ھاو ض ر ا مو ھ ز" ر , !و ، ( ظ0 ا عو/ ا ... د ير ا ساو و ا : ر ا يدؤ - إ نأو (, &$ا ( و و مز / " ك ر ض ر ىد (/ ذ ا ق&) ا ةد ن ض نأ */# ن 3ر د و ير ا ب:$<ا ساو و ا ، ا ن ر =" ( ن" ر ا يدؤ < ت< - إ ( او و ا لظ و ضر ا 0 * 0 ( V , و ضر ا ش 0 و ، * -&% اد ء /, م 3 -&% س ا بذ" ا -&%و 3ر ا 3 . 1 / ، تور , ، ,ر0 ا 3 / ا راد ، 3ر ا سو و او ر ا ك و و" ، د أ د ( &, / ا 1990 ط ، 1 ، ص 45 . 2 ص ، 9.ر ا س / ، د أ د ( &, / ا 46 . 3 د أ د ( &, / ا 9.ر ا س / ص 46 – 47 .

(26)

21 1 -1 -3 ير ا ساو و ا ب أ : أ 9ارو ا داد ا : " ( مھ ا ب/ . ا ب0& (=ارو ا ل 0 ا نأ -&% ت ارد ا ت د ة# / ير ) ا ساو و ا ك ذ -&% د ا ن و : س / ن نو/ 0 ير ) ا ساو و , -3ر ا د<وأ نأ د.و */أ ك ذ"و ، ضر ا ةو 7ا ر ) ا ا ن نو/ 0 او/ " & 0 ا دار أ ($ ,و تاو او ، او و ضار%أ م د مھؤ /,أ -3ر ا ء ,أ ث&= نأ ثو , ا ض0, ( ر ظ د$و " 1 . " ( و ( ر ظ ر ( ير ) ا ساو و ا -3ر (& 0 ا W ر ا نأ د.و ىر أ ارد 26 ن 3 ر 84 ( او يأ 30 % د:, ( ىر ا ب / ا ن , ر$ , / (ھو م 0 ا " 2 . " ، ( , ا ل 0 ا 9 (=ارو ا ل 0 ا ل اد د$و ؤ ( ر , := , ا م ا ر= وأ /,ا طأ . ( ط / ,ر " ةرؤ, دو.و" هر=أ * (.و و ز ا ل 0 ا ت:$ / , * $:%و W ا ء - ( او , 0 ا " ن /و ور " -&% ير ) ا ساو و& ةد 3 ا ود ا ل 0 اذ ل$ / ن ل &) ا " ن /و ور ا " 3 . % .<ا / ا " : <ا ط او ير ا ط ا , د ) و * # / يذ ا (% . در ا ، طر ا ب )0 ا وأ ذ,/ , ء ,Sا ةو $و ط ا / " ، ن در ا * &% # / و ب أ و ل= و م $ " 4 . 1 ص ، ق, 9.ر ، &)0 او / ا ضار ا ، تز% د أ 148 . 2 -2 . ط ، ةرھ ) ا ، ر و&./ ا ، ر 0 ا ( / ا بط ا ، د أ "% 7 ، / 1988 ص ، 97 . 3 -3 . ص ، ق, 9.ر ، &)0 او / ا ت ,ارط3<ا ، ن ا م م ھار,إ 92 4 -4 . ص ، ق, 9.ر ، , 0 ا / ا ضار ا ضار%أ ، ( ار ا C ,/ 97 .

(27)

22 " ز ا ,ر او ط ا % .<ا / ، 0 ) ا ھ / ا ةر Sا ط& ا ر ا Pط ا ب رد او ب )0 او ةو ) او ف 0 او دد ا ، ظ/ او جار 7او ، و ط ا ( ن د او ا كو& د &) و وأ ، ر ) او سو و , -3ر ا ر ," ا ط , 7او 9 . ا ( ر ا د%و فو او ن , رو0 ا ناد) و ن ر , د د او ت," او س / ا ( )= ا م ، مھأ ن يز ر ر " , = , ير ) ا كو& ا نو" و ، ير ) ا ساو و ا ب % ب , أ ارإو ر 3& 1 . نو9 ا : &' ; 1أ نإو : 9أو )& ب أ ن =6ر ا ش ;>او : -ضار ا او و ر " ضر0 *&0. / ز ا وأ ةر ط او د0 ا . * ( در ا ضر0 ( ا ) ا د ا تار, او ثداو ا . در , يدؤ ر ا غار او ر) ا - إ ةد و ا . رو0 ا م=7 , ر 3 ا ب /# و ب/ذ ا ةد)%و . %ر رو0 < ت ,!ر دو.و ، ( او و ا ر" ا ةرو ( /% ر ,0 ا د. ير ) ا كو& او . ءاوط/<ا و (% .<ا ق او ا ءو و ب "<ا ، ز "ر ا . / ت ھ<او لو ا &$و

ر " او ، ظ) ا م: أ ( قارG <او ، ير ) ا كو& او ط& ا ر " ا -&% ( ار ا ن 7او مؤ او ءادو ا ر " او ,. او ةذو0 او ر , ، ب, ( او و ) ا ن% در ا جر اذا ق&) ا ار" * / -&% 3ر ( ا ت ر او دود او د "و& و ، ر ) او ساو و ا ب % ب , أ ن ھر !و . 1 -1 -4 -ضر ا لو ت ارد ا : ھز.و/ &0 ا ن = , ا ت ھ . ا ب ضر ا اذھ ب , أ لو ءارSا ن د د0 ا ر ظ (& : 1 -د . و ، / ا ا ، ير ط ا ل و 0 – ص ، ق, 9.ر ، ,ارط3ا 201 -202 .

(28)

23

د ور#

:

"

,& &= /. ةر, */ا -&% ر ) او ساو و ا ضر ثود د ور ر

ير $ كو& و ط& ر " #, /% ر,0 و د0, ر ظ و ت," " 1 . ر دآ : قو ا ةد)% - إ ير ) ا ساو و ا 9.ر . @$و : (0 . ا رو0 : ا - إ ير ) ا ساو و ا 9.ر 2 . رو ز = ط : " ض ر ا ىد مو) ت: ن% ر,0 , 0 ا ضار% ا 9 . نأ ىر تار ,% د در وأ , ر ل 0 #, م ) , * / ض ر ا مز& و ، 9$او ا م ) ، < هور" ق & * ,ر$أ ن . * )=و ض ر ا ء "ذ .رد تG&, و ، ر ط ا د د اد و ، , ار / ا ن ؤ و $ر ةو$ ن هر " أو * ,!ر *& ، ك ذ, ز . < قط/ ا ن , * &% ن م!ر , ، ن */ 0, ص دد , ءو ةر" هرط , ت . ، ءو ا نأ */ ) عز. ا د ا * &% عز. < ص ا ك ذ, ل " 3 . ( & % ,ر " ةرؤ, دو.و ن% B / ر ) او ساو و ا ضر نأ ء &0 ا ض0, ر " W ا ء ، W ا ء ( ىر ا ,ر " ا ر اود , ل ا -&% (ھو . " " ا رار" ضر ,ر " ر اود ب, ةرؤ, كو& ا وأ ر ، ,ر " ا ر اود او ةرؤ, ا ل % ف"و و ) -&% ل 0 ىر ا " 4 . 1 -د . ص ، ق, 9.ر ، , 0 او / ا ضار ا ضار%أ ، ( ار ا C ,/ 98 . 2 ، ير ط ا ل و 0 ، ,ارط3ا ، و ، / ا ا 9.ر ق, ص ، 204 . 3 -د . ، ير ط ا ل و 0 9.ر ا س / ص ، 204 . 4 -د . ، ، ( ار ا C ,/ س / ا ص ، 9.ر 97 .

(29)

24

(طر ر = */أ -&% ر ) او ساو و ا ضر نور ن "و& ا نأ -&% نو= , ا ق و ،

اذإو نو" و ، ق&)& ار = 3 أ C, */ ق&)& (طر ر ! ر = , ( او و ا ر" ا ط, را

ا ، ( او و ا ر" , ط, ر ا ق&) ا ف / 0 "و& نأ در ا ف " د/% ير ) ا كو&

&0 "و& C, و * ,= و ير ) ا كو& ا اذھ زز0 ق&) ا ف و 1 . ج ا ضر ا ص : نإ ن% ف " او هروذ. -&% فر0 ا ب&ط ر ) ا ل 0 او ساو و ا ضر . 0

& (3ر ا W ر ا -&% ( / ا ل & ا ء &% ز"ر و ، *&&%و *, , أ ، ب , او جو و او (& اد ا ب, ا ر0 ةرھ ظ ا هذھ ءارو / " ا 9 اود او - إ رو0 : ا ت و و& ا اذھ د0 و ، ض ر & *3ار%أ ن ف او م ا اذھ . 0 ( . / & و ب ض ر , لو و او * زأو ض ر & / ا ت< 0 /<ا ن ل &) او * ار =# و - إ & ر سو و او س.او ا لد0 ض / ، د0 و بو& أ د او ( / ا ل & ا ا ب ا ن ر ) ا ل 0 او سو و ا ج:% ( .:0 ا : 1 ) $ ا ل & ا بو& أ : ض0, ماد ا ق رط ن% ر و ا ف , ر"ذ ا ق, " م ھا ت / ا ، ؤ ا ثداو او تار, ا -&% فر0 & ك ذو ( 0 /<ا V ر ا ل= ت و," او 9 اود ا ع .ر او ، ن , ز * و م: ا ل & و (%اد ا ماد او م& & ل " ا C ر ا نو 3 ا . " (ھ ( / ا ل & ا ( ضار% ا نأ د ور ظ < <إ عار دو.و -&% لد <د ق 0, ارد ب&ط اذھو (& اد " 2 . )"و& ا ج ا : " ماد او , ا فو ا ن ص& & ,و ضار% ا از7 ةر / ا ةر, او لد , ا ف" ا بو& أ " 3 . 1 -د . ، ير ط ا ل و 0 ا ، ,ارط3ا ، و ، / ا ص ، ق, 9.ر 202 . 2 -د . ، ير ط ا ل و 0 س / ا ص ، 9.ر 208 . 3 -ـد د م: ا د,% ص ، ق, 9.ر ، ( / ا ج:0 او / ا ا ، نارھز 513 .

(30)

25

"

تاد 0 ا م&0 , 0 ا ضار ا نأ ىر ( ا م&0 ا رظ/ -&% ("و& ا ج:0 ا د 0 و ر ! ,& ا ا بو!ر ، ج:0 ا -0 7 , . ا طر ت , . ا ن و" و "و ط بو!ر ، ر G او ر / , ج:0 او لد , ا ف" او ء ر <ا .:% قرط ن و ف ) إو ر " ا 1 . )' 1+ا ج ا : " ض ر ا ج - إ رد ن% د0 , - ن" او ل 0 ا ن " ر G ساو و ا نإ ت ,ور" , ثو& ا وأ ضار ا هذھ ن فو , $:% * ت/ " " 2 . " ب. نأ ءاو.أ ن% ةد 0,و & فورظ ( ض ر ا 93و ةر =7ا د) ، بارط3<او ت ,=أ ل 0 او ن" ا ل ر G - وأ 0 ا فورظ ا ر G نأ , ر. ا ت ارد ا يدؤ - إ م ا ء ا لو " 3 . ض ر ا -&% ظ و ج:0 ا ن 3& ، ل" او ب% ا 9 . لوز - و ( * ت& ( ا ةر ر ا بر . ا - / و ض ر & / ا طوG3 ا 9 . ف و * ، * / 0 و *3ر ( ,, ت/ " ( او ، و ا ار <ا ر و (G,/ / " , م0/ و * )= ع .ر , ھو. ( ض ر ا ر0 ( ا فورظ ا ، ن د 0,إ ض ر ا *3ر ( ,, ت/ " ( ا ف$او او & 0 ا ءاو. ا ن% - إ ر ءاو.أ ، هر =# * ارط3<ا ن ف ا ( ل 0 ا ض ر ا . 0 و ب . " ب. " ر ="7ا /0 ا ت ر او دد ا ن ل &) او ن ر S , *ط: ا صر ن و *&" -&% ب&G ا ل , ( * د%

"

4

.

ر G & ب0& , ج:0 او ر ,"& ل 0 , ج:0 ا &% 9 . ا .:0 ا ب ا ن و

. 1 د . ، ير ط ا ل و 0 ا ، ,ارط3ا و ، / ا 9.ر ق, ص ، 208 . 2 -د . ص ، ق, 9.ر ، &)0 او / ا ضار ا ، ن ا م م ھار,إ 93 3 د . ) ا (&% ص ، ق, 9.ر ، / ا س.او او سو و ا ، ( 108 . 4 -د . ) ا (&% ص ، 9.ر ا س / ، ( 112 .

(31)

26 )* " ا ج ا : " ( ةد% ا ود او ب "<او ق&)& ةد 3 ا ر $ )0 ا د% ء إ ساو و& ن , ا ب "<او ر و ا ، ( ,!ار و ) ا -&% ارد $ ض ر ا ل0. (% .<ا *ط / & او " 1 . " / ا ار. ا ت/ "و ) ( ,. ا ص ا ق ( ( ك ذو / أ ل ر T" مد ا ض ر ا ة لط0 يذ ا ر ) او ساو و ا ن ص& ا " 2 . ) 'د ا ج ا : فو ا ن ل &) او ن ط او 9 . او * /, ض ر ا )= ز ز0 , تار, او تار = او ف$او ا ب/. و ، ازJ, ر " #, ير ) ا كو& او او و ا ر " ا (, . ا كو& و ةء /, ، B 0 ا 9 ض ر ا كر .:% ط ق و ك ذ م و . ر ر ا 1 ا : د/% لز/ ا ( ضر ا -&% ةرط ا ض ر ا -&% رذ0 ر و < وأ ضر ا ل و ت / " إ ج:0 ا ءار.إو 0 و ا ت و ا ، ب.و د$ فورظ ا ل دإ ض ر ا - إ - ا *% 3 إو ا . 0 & فد , ر ر د 0,إ ض ر ا ت , ا ق ط/ ن% ، ل " (,ط ق ر دو.و ( ج:0 او %ر ا ت ز& ضرG و . " ل دإو ض ر ا - إ ض ر & مد) * و ن ا ص ا ل,$ ن - ا تاء إ ط */ : وط مود ن *3ر نأ ، هء ن نو 0 ا ن اد ز ىد,أ و */أو ار", نو" " 3 .

ق&) او فو ا ر% ل &) -&% ض ر ا د% ك ذ ل" ، *, "إو * ر -&% ةرط ا ,& ا ، لھ ا 9 نو 0 , هر% ن% ر ,0 ا -&% * د% اذ"و ، ( رود ن م .:0 ا $:0 ا . 1 -د . ا م م ھار,إ ، ن &)0 او / ا ت ,ارط3<ا 9.ر ق, ص ، 93 . 2 -د م: ا د,% ص ، ق, 9.ر ، ( / ا ج:0 او / ا ا ، نارھز 513 . 3 -د . ) ا (&% ص ، ق, 9.ر ، / ا س.او او سو و ا ، ( 125 .

(32)

27 1 -1 -5 ض ر & $ ا ' 1Bا ة ا : ةر ا :1او ت و : ( او ساو و , ض ر ا 9 ل 0 ا ( ةر ا *.او ( ا ت:" ا مھأ ر ن" (& ك ذو .:0 ا & 0 ا ( ھ ا نود لو . مد% رار$إ ضر , ض ر ا هد ) %< ج:0 ا ب&ط < (0 ,ط ر أ */أ *, ، *,, م!ر ق&$ ن كو& ا اذھ ط , إو ةر K . .:0 ا ت<و ا ل د0, ج:0 ا ن س د$ ض ر ا نو" د$ ، ب, ا نو" د$ ( او لھؤ ا ر ! ب ,ط ا ن ا ض0, ( . ضار% ا ةد ز ( ن ھ ض ر ا -&% ق &0 او د)/ ا ، ق $د ا ص ا مد%و ، روط و ل 0 ا ءو و ضر ا ، ل او ر, ا مد%و ةد/ ا ب !و & ض ر ا كو ، اذھ , ارو0 ض ر او ةد ضر ا د ز ذ,/ . )=و تاد) 0 ا 3ر ط .:% قرط ر و ضر ا 0 ,ط ةر ا ل . 9 . ا ، ن ا ر3أو ء و , ل و او / " او ةذو0 ا سو)ط ن ، ( ) % د0 ء ا ر # ، ا نأ / أ ةر ا د) 0 د$و در. , ضر ا -&% ب&G ا */" ض ر * * و ) ، *&ھأو ض ر ا ن , ت : ا ل ن %ر ن" نإ ل و ك ذ لو . ض0, لھ ا ب د$ ج:0 ا ( ن ا ب ! ( و هر"ذ ق, و ط , 7ا م!ر ض ر ا ةد% ت<و ا ض0, . ضر ن% ن" رد$ ر,"أ م&0 نأ ةر ا -&% اذ *.:0, ل " و ضر ا م -&% ض ر ا د% و ، *.:% قرطو *, , أ ن%و ساو و ا ( / ا بط ا ( ن ا 9 ، / ق و ل 0 او C ط, <أو ص ا ب ,ط ا ز"ر ء ا ل أ * ث, و *0. ل, ض ر ا ة ، * ( (, . ا وھ -&% ةد% ه إ ( او 3 ر " & ت ط /, م ) ا -&% ، <و ضر ا 9.ار ل,) و * ز% ك و ء ا ل.0 ،

ةرو , ساو و ا ن ص& ا -&% ض ر ا د% B / ا -&% ر,

. رد

.

(33)

28 -ا ر9أ ساو و $ ا =&' : ضار ا مھأ ن " ا ( (,& ا ھر=أ ( ا ء ة . /7ا ناد ( & 0 ا ىو)& ر او ، ق&) او ، ضر ا مھو و ، ر ) او ساو و ا ، := % / ا ... ن ھر !و / ا ضار ا ، وأ م ھا مد%و ل 0 ا ب ! ن% ةر ," , /, وؤ (ھ ( او م / ض0, ا ز.% م : زو ل 0 ا ء ؤر 9 نو 0 ا مد%و ، ل 0 ا ( ز "ر ا ن% يدؤ - إ رار37ا ج /7 , ةر="و ت , 7ا ل" ا ن د د0 او . رد) و تاء 7ا ھرد$ ةر , د $<ا -&% ا بارط3ا ر =# ىد ,ورو ا 175 ضار ا . / 9$و ا C,ر ا ن و/ ار<ود /و & ق او ا ءو وأ / ا .

م ارد$ -&% ك ذ س"0/ ن &0 ا ساو و ا ب د$ ل, ا هذھ -&% ك ذ ر ) <و &0 ا ، م , ! ر=" ، م ,:ط -&% م "و& ر=ؤ د$ 0 /ا ) رط, مھر " C, و م : زو 1 . 1 -د . / ا ضار ا ضار%أ ، ( ار ا C ,/ ص ، ق, 9.ر ، , 0 ا 100 .

(34)

29

:

* إ ل و م!ر ن /7ا ير ) ا ساو و ا لاز < م&0 ا ل . ( ل ھ روط ن ، = د و د$ ت 0 . ا ف& ( ظ : ن" ( ا 0 ا , 0 ا ضار ا ن & مأ ةر3 ، ار هر " ل0. در ا س ( او تد و : وط $و (%د هدو) د$ ل, ار و )ط/ ر ! " " ر " أ */% - إ ، ر /<ا ( ر " ا &" */أ د , ار", ضر ا رو ظ ن " ، ضر ا رو ظ, ط, ر 3او *, , أ ت/ " &"و ، ن " &"و 0 ر ل " او ) $د ص ا ، &"و دو0 ( ا , ا ت/ " إ ج:0 ا د0, ض ر ا ن أ (% .<او م 0 ا *) او و ل3 أ ، * و وو * و ن ض ر ا ر ر ن" أ ء ا ل و * .اوھو . ر " أ *"& يذ ا ب ا ضر0/ (& و ھو ذاو ا : ن د) 0 (%و م ) بو!ر ر ! ر $ او و ر " أ ل" ذ # ر , ب */أ ض ر ا / ھأ ( ( G و صG % .<او ر ا * $:% -&% ر=ؤ د$و * .

(35)

30 1 ـ لو ا ل : ضر ا مھو و او و ا ا 1 ـ 2 ـ )$ 9 ا ث ا : ارد )6ر ا مھو ا د : * , / د او ا م نأ ل . ، ء ا سوؤر -&% ج ا ذإ < <إ ھرد$ فر0 3ر ا -، در ا -&% ط& و م ھ<ا اذھ د, نأ (G,/ < ن" * ( G و *&G C, و ءاذG او , م ھ<ا -&% * ھ ل" ز"ر ل! ا ثود د/% ( / ا هز . لز ز ب0 او ف03 , س 7ا وأ ضر ا ، فو ا *"& ق&) او م ھو ا * &% ( و و ن% B / ا ر , , 7ا مھو , ر ا ق&0 ذإ ,و ر ا * &% د و س.او او ر " أ ھو س أ < ، / (ھو ضر ا مھو م أ / /أ د./ (& و وأ ( / ضر 0. * -&% )&$ در ا ل ا، اذھ -&% فو$و ا (3 ) يذ ا ر ذاو ا ن ,و ضر ا مھو ن , ط,ر او بارط3<ا <ا ر " و و و ا ر ا مھو .

(36)

31 1 -2 -1 ف ر )6ر ا مھو ا : يو & ا مو ا : ا ($و د ا ل " فر0 (3ر ا مھو " : -&% أ ه , /ا */ G V , ق&$و ط& وأ ( ءر ا لو سو و , , ق&0 ساو و ت وG , ز (&)% ناد.و وأ ر "و * / ءر ا * ؤ او اذ ا ، ت ,ارط3ا , / - إ عز/ ةر ا %ر ا س ( او دو.و < و3% " 1 . ) ط +ا مو ا : و ا ر, 0 , 7 , ط, ر ھو ضار%أ تاذ / ا ضار ا د ا (3ر ا مھ ر ا اذھ دو.و نود ضر , ھو ا . د0 ا ل ف و * ر0 و : وأ ) ) ل لو ل , ا ل G /ا ن ) */ا ھو 2 . 0 و ر ط% ل . * " Pط د ) %ا وأ يأر وھ (3ر ا مھو ا ، ر ! ت<<د ا -&% د/ (.ر ا 9$او ا ن% ، هار % &" * : ا ن م!ر , ةد , *, *, ك و نور Sا 3 . زر , . ك ذ د"ؤ و " jaspers 1913 " 3ر ا م ھوK C ا م ا ( مھ ن وأ لو) " ض ر ا ھار ط ر " ا (ھ 3ر ا م ھو ا نإ ن م!ر , 1 -َ / ط د ، ر ، ر . ا مارھ ا، س / ا م&% 9, / ، ($و د ا ل " 1998 ص 363 . 2

ةرھ ) ا 9 زو او ر /& % ,ط& ب رG ا راد ، س / ا م&% سو $ ، د0 ا ل ف و

. ط د ، / 1998 ص 643 . 3 ضار ا ( ت<:3 ا وأ 3ر ا م ھو ا، ط0 ا ل . ن د ا ز% ط ، ةرھ ) ا 9 زو او ر /& ب " ا م %، ف/0 او / ا 1 / 2003 ص 03 .

(37)

32 ھذوذ و اذھ ت,= ( ا تار, & ضر0 وأ ن ھار, ا * إ ت د$ ) ) ا ن% ھد0, #ط ا وأ ذوذ ا 1 . نأ نارھز د ىر و " # / ا ( / بارط3ا ضر ا مھو ، د ) %ا ن% ةر ,% وھو ر دو.و, W ار ك ذ -&% (,ط ل د دو.و مد% م!ر ض ، ضار%أ -&% در ا ز "ر وھو . يو3% س أ س * ، * / ( در ا ر " ر - إ يدؤ ك ذو ، او * ھ * .و * , م اد ا ، ث ىر ا ت ھ<ا ل" -&% -Gط ، يو ا * ا قو0 و *, ط ا , او ن ر S , ، * / ( ص)/ او ك , ر0 و " 2 . نأ ن 0 م ھار,إ ىر " " س (0$او ر ! ر * د ضر ا مھو ض ر ر * د در ا ن , د) 0 وأ فو ( ك /<ا - إ دو) د . ض ن م!ر ا -&% ر ط ء $د او ن د او ا اذ"و ء ,ط ا ل,$ ن ,ط ا * /# ط ةد %إ ، /أ ىر */ا <إ * او د) م م * -&% " ا د ا ، * فر0 يذ ا هد و */او " 3 . ھو ضار%ا تاذ / ا ضار ا د ا وھ (3ر ا مھو ا نأ لو) ا ن" ق, و ا 9 , ض ر ا د) 0 ط ر " أو < , V , ا ل G / ، -&% ء /, , إ اد) 0 Pط ا هر ، د دو.و م!ر ط ل , مد% ت,= ( . 1 ص ق, 9.ر ت<:3 ا وأ 3ر ا م ھو ا، ط0 ا ل . ن د از% 06 . 2 ص ق, 9.ر ( / ا ج:0 او / ا ا، نارھز د م: ا د,% 490 . 3 -أ . ضر ا مھو س ) ، ن 0 م ھار,إ د ا د د ) س ) ا تار ,%و ت &0 ا ( ث د ا ب " ا راد، ط ةرھ ) ا، 1 / ، 2012 ص 05 .

(38)

33 -او و ا ر "# -او )6ر ا مھو ا ن قر ا . و ، هر ! ن لو,) ر ! */ا م!ر ق&ط ل" , * ھو ( (3ر ا مھو ا ب د) 0 3ر ا * ھوأ , 9/ ) ، ر ! ةذ ا هءارآ ناو ا 0$اوو و,) ، ءارSا ك& 3ر ھوأ نور Sا ھار ( ا ، /أ -&% ر و ك ذ 9 و . ن ز ا ن ةر ص ا 9 ر د$ 3ر ا م ھو ا ، ر ل= ك ذ ( / ھذ ا ضار% ا / /ا م!ر ىر ا * *, ن ط ا د ) ، اذھ ن% ض ر ا -& د$ */ا <إ نإ . رد د ) %<ا B % ( و * 1 . ص ا ن او و ا ر " ا أ / &" ار "/إ ھر" ، ماد$7 , ز& * / د. */ا ر !

ير ) ا كو& ا ل= ك ذ ( &= &% 2 . ء و ا د$' 6ر ا م ھو ا : ىد ر ظ د$ 3ر ا م ھو ا نأ ت ارد ا ت ,=أ د د ا ب0 ا وأ ل /ا ر =# ت وأ ,0 , فورظ . / ن د 0 ا ص ا ، ر ! ةر $ تار ر ت ,و/ ن% ةر ,% نو" /أ وأ وأ ن / ھذ ا م ھوأ س"% ق $د م لاوط م 0 ر ( ا و/ر , ا -3ر . ) ك ذ ل " ء و ا ص ا ىد ط , ت .رد, / أ ر ظ د$ 3ر ا م ھو ا نأ وأ ( . ا ضر ا / أ ص ا مھو د) (% .<او ( / ا ق او , نو0 ن ذ ا رر, < ( ا ةر G ا ، / وأ ن ر Sا ن كو" ا ض0, *, ، ر ! د ط3<ا ن و" وأ ا س / ا د ا ن () ) * ، * و$ ( م ظ% */ا د) 0 رورG& ت $وأ ( ضر0 وأ *, /و *, ( وأ *& % ( وأ * وط و 3 . 1 ص ق, 9.ر ، ت<:3 ا وأ 3ر ا م ھو ا، ط0 ا ل . ن د از% 21 . 2 -2 . ص 9.ر ا س /، ط0 ا ل . ن د ا ز% 49 . 3 -1 . ، ط0 ا ل . ن د از% س / ا ، 9.ر ص 145 .

(39)

34 )6ر ا مھو & ر ا روذ1 ا : نو د$ ا ن " ث مد) ا ذ/ (3ر ا مھو ا فر% #.& ( /اود0 ا ب ا - إ نو ) او 9 و. او بر3 " -3ر ا 9 ل 0 ا - إ دو0 و * أر ن% ض ر ا لد0 د *,او ، . " او )= ت/ " ث , اد, ار. ت & % ءار.إ - ا ب م. . ماد , ك ذو ر اد بو)=, -3ر ا جار إ د $ ظ &G ا 9ط) ا تاودأ ن ر و)0 ا ر ! هر " أ و / ض ر ا *.و مھد ) %ا ب ت/ " ( ا ةر ر ا حاور ا . */ 9ط$ *.:% ن " * 7ا */#, ض ر -%دا / أ ( ر % 9, ا نر) ا ( و م= 9ط$ قار إو * أر */د, . ب ,ط ا %د 3 / ا ر % ( و " ر او ن ھو. Johann wayer ) 1515 -1588 ( - إ : $ ض ر ا 9 ف/0 ا ماد ا مد%و ث ر ا : ء ,ط " /أ أ ( او)$د نأ - إ م"و%د ل ن " م 30, نأ د - إ م / ھذأ قھر ( ا م 0 أو م او$أو -3ر ا ر " أ ص ) لظ و ل, /او * / "ر و او أ د& " 1 . د و/را س و ل = أ ن = , ا ض0, ع ط ا ن ر 0 ا نر) ا اد, ( و tomas Arnold 1909 ر& و&,و bleuler 1911 ن &, ر" و croeplin 1915 م ھو ا -&% فر0 ا 3ر ا 2 . -ضر ا ر $او ص : 0 ا / ا ت ,ارط3<ا ن ضر ا مھو بارط3ا د0 ، , / ت 7ا رد) ذإ ن , س / ا ن , هر /ا 02% و 04% - إ 09% / ا تاد 0& ن 0.ار ا ن , رو"ذ , /ر ) ث = ا ن , هر /او . ( ر ظ د$و ن , ةد % ر ظ ن" ر % يأ 20 - إ 30 / " 3 . 1 -ن د از% ص ق, 9.ر ، ت<:3 ا وأ 3ر ا م ھو ا، ط0 ا ل . 03 . 2 -2 . ، ط0 ا ل . ن د از% / ص 9.ر ا س 03 . 3 -1 . / ا ت< ) ا، / ا د % د ا .

(40)

35 ن 0 م ھار,إ ىر و ، د.و ضر ا مھو ضر ن ت N ),طو 06 ن , 9 . ن , / ا هذھ ف& و 9 . ا / % S ر . هذھ ف& ةد ا تاد<و ا ( ىر أ ر % & ر - إ ر % & ر ن , / ا ، )ھار ا ( 3او ود, ضر ا اذھو ن , يو , د.و */ ن /. ا ن , در ا قور & , / ,و ، ر 0 ا ةد ز 9 دادز و ء / او ل .ر ا " 1 . ا رد / ضر ا مھو نأ نارھز د ىر و <إ ل ط ا د/% ثود د) " ت< ا ض0, ( ر 0 ا ن س او 9,ار ا ن د)0 ا ( , دھ و ت ؤ , عاد 7ا وأ م ا - إ ك ذ 9.ر و و ا ( ار =" ر ظ و ا ر ظ/ ا بذ. ن / ا ىد ةد د ا . ، $ %7او ز.0 ا ( ظ : ، رو"ذ ا ىد */ ث /7ا ىد 9 أو " 2 . ضر ا ص و ص* : 9,ار ا ( ا ل د ا ءو3 ( ضر ا ص و ص (DSM4) . ل د ا ءو3 ( د/% Sا تادد ا ر و نأ ب. &)0 ا ت ,ارط3: 9,ار ا ( 7او ( ا ضر ا مھو ص : 1 -وأ فو -وأ ةر" , لG / ص ا , م ھ<ا اذھ مو) و ، ر ط ضر , , إ ز "ر ضار% ا ر ءو -&% و ر% ا . 2 دو.و مد% ن د"# او C ا (,ط ا م ) ا م!ر *3 وأ ق&) ا ازإ ن" < ضر ا . 3 :3 ا وأ مھو ا .رد ض ر ا فو وأ د ) %ا ل نأ ب. < ، فو جر هد&. ن , ص ا د ) %ا ل= 0 ,ط ( ةذ ةد 0 ا ( نو" ھو ا ا ر" ار ، وأ نأ * 0 أ ( ن 0 م 0ط ا . 1 د ا د م ھار,إ ضر ا مھو س ) ، ن 0 ، ص ق, 9.ر 05 . 2 -( / ا ج:0 او / ا ا، نارھز د م: ا د,% د ، ص ق, 9.ر 491 .

(41)

36 ز"ر ( ا ةد از ا ت ھ< ، ر ظ , ل G /<ا -&% ت ھ<ا ر ) نأ ب. <و / , ن ر ظ ا ( بو 0 ا -&% ط) * م . ا ل" هو بارط3ا . 4 د,< نأ ل$ ا -&% ر أ ةد ر ا د$ ق&) ا نو" . 5 -ضر , ص ا ل G /ا نو" < ,ارط3ا م 0 ن ءز. در. ت , ىر أ م 0 ا ق&) ا بارط3ا ، يو3% بارط3ا يأ وأ ر ) ا ل 0 او ساو و ا بارط3او ( / " 1 . ضار E ) ود ا ف $ & ةر ا 1ار ا )# ضر ا مھو ص و ص* ICD/10 K ( ود ا ف / & ةر 0 ا 0.ار ا ( ضر ا مھو ضر ف/ ن ط /" ضار ($ار ت ,ارط3او د . ا بارط3ا م3 ( او ل" ا د . ا ت ,ارط3<ا ط /أ ) ضر ا مھو ( م د ا ل" ا يد . ا م ا بارط3او " 2 . )# ضر ا مھو ص* أ ICD/10 ) # : 1 ت ,ارط3<ا ر="أ وأ ةد او, , 7ا ل , م اد ل G /ا (ھ ا ا م . ا ر ظ , ر ل G /ا وأ ةر د . يو " /% ر,0 و ةر ط ا . ا 2 -د 0 او 0 ,ط ا رھاوظ او س ا ص ا ر ارد و ةذ ھر , % , ق 3& . د او -&% ةد % ه , /<ا ز"ر " ة وأ م . , ةز . ا وأ ء 3% ا ن ن /=ا ، م ا ر"ذ د$و ه يذ ا بارط3<ا 3 . 1 -0 م ھار,إ د ا د د 9.ر ، ضر ا مھو س ) ، ن ق, ص 5 -6 . 2 -، ن 0 م ھار,إ د ا د س / ا ص 9.ر 5 . 3 -ا د ص 9.ر ا س /، ن 0 م ھار,إ د 6 .

(42)

37 3 بارط3ا نود */ 0, بارط3ا -&% ز "ر او ضر ا دو.و, ص ا ع / $ا .رد ر أ , تار <ا ن , ةد % ن ، / أو ,ارط3ا هد/% ن ف 3 ر آ 37 , - إ بارط3<ا ( ا . 4 ب "<او ق&) , رو0 ا ضر ا مھو ب ) ن ن ا ن د0, ثد < اذھ ا ص ا ر % ض ر . ( 5 ن ا ن د0, ضر ا ثد ارد / . 6 -اذإ ت<:3 تد.و وأ م ھوأ م . ا ف ظو ن , , = وأ فو ا ن ف/ *&" , ضر دو.و ن وأ ر="أ ) ضر ا ب ھر ( 7 ء / او ل .ر ا ن ل" ىد ز: ا هذھ ر ظ . 8 & % ص دو.و (%د < ) ا بارط3ا دو.و س"% -&% /د . ( 9 -3ر ا ض0, ، اد. / , بارط3: , ا ز.0 ا .رد ر=# م $:% 9 م $:% 9 ,& % .<ا ن ر Sا دو.و . / م 3ار%أ ، -3ر ا ن &) او يو ل" , ( ر ( ا (ھ . 10 ن /. ا ن , ار =" ضر ا ف& < " 1 . ءو6 )# ا ل*+د ا ) ICD /10 : ( $ ص ا نو" (" ن ر /0 ا ر و ب. 0ط : 1 ر ط ( . ضر دو.و, ص ا د ) %ا وأ ر="أ ضر0 ا ( ب, وأ ضار% ا ةدو.و ا ، ن م!ر , ك ذو نأ ث , ا و فر0 ا ( C./ م ةرر" ا ت و ا -&% يأ ف " ( . ر وأ ضر هو . 2 C / ا لو,) ر ض ر /# ط او ةد% ن ء ,طأ ( . ضر دو.و مد0, ن & ر ضار% ا " 2 . 1 ، ن 0 م ھار,إ د ا د ، ضر ا مھو س ) ص ق, 9.ر 7 . 2 ص 9.ر ا س /، ن 0 م ھار,إ د ا د 7 .

(43)

38 1 -2 -2 -ب أ ضر ا مھو : د ور ىر نأ 9.ر ضر ا مھو - إ أ , م ھ<ا ب وأ ( ت %و3و ا ن ود , & ا -&% هز "ر و (.ر ا م 0 ا ء 3%أ م . ا 1 . ن ب أ ا )6ر ا مھو ا م $ نو9 او س $ ا ء &' &' ; 1ا ) ، )& : .وز ا ة ا ,و ة ا ( ل ا ، * " مد0, در ا رو0 و وأ *3 ر وأ مد% * $ ، رو0 ا اذھ ن% يز ر ر 0 , = , نو" و ، ت وؤ ن برھ و و ة ا و -&% ةرط ا ا ن ا ، ن ط ا ب " ق رط ن% ط . ب " ث / ا ىود0 ا ضار% ا * د او ن وأ ر$ م د د.و ن ,ا م , . و/د ل= يرو0 < ( د د دو.و ل. ا و ا ( " ، او ناد) ن فو ب ا عو3و .... س / ا ض0, د/% / ا ا ذإ نو ھو م /أ در. , -3ر نأ */% او0 ن ء ,ط ا وأ ن . 0 ا أ اوء أو ر ! ةءار$ ت:. او ب " ا ( */% م ءار$ د/% م ا %او ، -&%و س أ ( &% ر ! 2 . ت< 0 /<ا ن% ر ,0 ا -&% در ا ةرد$ مد% / ا طوG3 ا 9 ف " ا -&%و . در ا ضر0 ةء 7 د . وأ /. وأ ضار و ط ا ةر ($ ةر ط . ، وأ , إ د ا دار أ ةر ا , . ن ,ر) ا د ا تو " /و % .ا طوG3 در ا ضر0 3 . 1 د م: ا د,% ( / ا ج:0 او / ا ا ، نارھز . 9.ر ص ق, 491 . 2 د م: ا د,% ص 9.ر ا س /، نارھز 491 . 3 -/ ا ت< ) ا، -/ ا د % د ا .

(44)

39 ةر ا ت رظ$ ا م ھوE 6ر ا : ر لو ن = , او ء &0 ا ىؤر ف& م ھو ا اذ ب/او. ( نو) د$و 3ر ا بارط3<ا ، ت/ , و مھؤارآ <إ /أ تار ا هذھ ن و ل " ا ن% ر,0 : -رھ مد) ) maher 1988 ( أر * ر ة# / م ھو ا 3ر ا ، /أو د 0 < ا ت ا -&% /إو -&% د 0 ا ةذ ا تار, او ة / 0 ا عو/ . / ا ؤ ( ت ,ارط3ا دو.و ن% كارد7ا ( ا . -أ نور " رظ/ .و ) Cameron 1959 ( ا ت $:0 ا عو/ -&% د"ؤ (% .<ا ب /<او فو او ق&) , تاد ) %<ا رو ظ ( / ب " " ، ( ب& او يأر ا ) ا و و ز ت . / ا -&% ، ن 3)/ ذ ا نود ءارأ ص)/و ، ر , %ا ( " ز: ا تار ا 9 د . ا ل% ن ر Sا % ب ر ، &$و % .<ا ز0 ا */ ء $د ا هرود, يدؤ اذھ ، - إ در ا / ر " س / ا ن هر ! ت ر ن% , ر! وأ ، * / ن% *0 لد , ن ك /ھ س & يأر ا (" هذھ * C, ر " ا ، ك& د/%و 0, در ا هر " ھو ا ، هذھ دادز د) ر " ا دودر ب, , ر ل 0 أ ، هو / س / ا م 0 د /اود0, م 0 فر د$و - إ ل0 , * اد 0 ، قد اذھ * د"ؤ ار =" و * ھوأ ن ءاد% * س / ا . أ نور " 9.ر / ا / ا ن م ھو ا 3ر ا - إ 0 ل% ةد)0 ت & % (% .ا ل% B / 9 ا ت ، .او ( ا , ا ف$او ا 9 و 1 . ك /ھو يأر ر أ د"ؤ نأ ن" 3ر ا ھو ا تاد ) %<ا # / نأ &" ذ و ا ن 0 - إ ب, د ء ط أ ر " ا ( وأ ت و&0 ا . 0 . " /و مد$و و زر ل / ) 1983 winters et neale ( ن ط,ر تار او ضور ا ن ادد% , ر ! م ھو ا ن ا ا & % ( ء ط أ ل= ر0 ا بو 0 او و)0 < ()ط/ ا ل<د . 1 ص ق, 9.ر ، ت<:3 ا وأ 3ر ا م ھو ا، ط% ن د از% د 106 .