القلق النفسي و علاقته بمرض السكري

ا

ــــ

رو

ــــ

ر از ا

ــــ

طار د ا

ـــــــــــ

ا

ـــــــــ

ا ةرازو

ــــــــــ

ا م

ـــ

او

ـــــــ

ا ث

ـــــ

ـــ

ا د

ـــ

د ن د

ـــ

س

ـــ

م !

"

ــــ

ا

ــــ

#ا مو

ـــــ

$

ـــ

% ا م م

ــــ

س

ذ

ةر"

يد

ا س% ا م ( ر

ةد

ل

و

ا * ا

ير" ا ضر , $- و

% ا ق ا

رد ا -/ د ث ت# م ! #و داد إ ا ط ب ر ا ت ا ف 4ا ذ ة ن % ناد ر $ رو

ا

ا

2013

-2014

أ

ءادھإ

يذ ا د

ا

ا

إ

ق و نار ا لز وھ

مدآ

ن

م

ا و ة

ا و بار

!

"#$

%

و# م%ر& ا

ا

' ت

د)! أ ن%) *أ !

و ا "#$ و %#$

" إ اد* +,او ا ل ) ا ادھ يدھا

أ

و ' . ر

* /

0 . & ا

-!أ " إ و

/ ع ! إو $ ط -0 هر $ -0 ' ل طأ

م%ر& ا و ر

- او أ " إ

بر 45ا و لھ5ا +% * " إ

ء 4د 5ا " إ

/! 5ا و

+% * " إ

ةذ 5ا

س8 ا م#$

ب

ﺮﻜﺷ ﺔﻤﳇ

م# و %#$ ' "# ' لو ر ل 4

"

0ر - #$ ن

ر

اد!$ ت

"

ا

و

ا

و

ن

ا

ةذ

ﺷ

ر

!اد ﺷرإ و ! $% ! و ! &'

ا ﺷإ

( ا ا ھ ز +,ا

.

إ

ةذ أ

ا

ي&

إ

ار ا $/'

0

أ

ذ

ا&ھ

إ 1 2و 0 ن 3 ا 451 ا 0 ة

2 ( ا

.

6

ا و ما

8ا

ا

0 ' 9 ' ! ا ت8

.

/' 0ھ 3' إ

; 3' <6= ا !

$ > 3'وأ

ج

س

ا

اء ھا

...

.

...

أ

ﺷ (

...

ب

س 5 ا

...

....

...

ج

<6= ا CD '

.

...

..

...

.

01

' '

...

...

02

لوFا G5 ا

–

ار ا H '

$ ﺷإ

<6= ا

...

....

...

03

$I

…

...

………..

04

<6= ا ر $ Hا ب = أ

...

...

05

<6= ا $(ھأ

...

06

ار ا فا ھأ

...

07

ا %8ا 0$ھ 5( ا

K$

...

08

ي L1 ا ;, + ا

...

09

, M ا G5 ا

د

$ (!

...

10

ي / ا ءاد N

!

...

11

ي / ا ءا ا عا ,أ

...

12

$ /,Fا NK ظو

3

...

13

ي / ا ض ' ب = أ

...

14

ي / ا ءا ا R ' 1 ة ﺷ ت8 5,ا

...

15

ضا Fا

...

16

ي / ا ءاد R ( تاد ﺷرإ

...

...

17

2SH

...

18

< M ا G5 ا

$ (!

...

19

T ا N

!

...

20

T ا ل ﺷأ

...

...

21

T ا ب = أ

...

22

T ا ھ L'

...

23

ه

T ا ت 5$1G!

...

24

T ة /5' ت L,

...

25

جS ا

...

26

2SH

...

27

U>ا ا G5 ا

:

<6= ا $+ 1'

$ (!

...

28

ار ا V 1'

...

29

<6= ا 1$

...

30

6 ا ارد

...

31

تS> ( ا ءا %إ ن '

...

32

ار ا تاودأ

...

...

33

T ر

! ر = Hا

...

34

ر = H8ا W$6G!

ط

...

35

4' D ا G5 ا

:

ت8 6 ا ارد

...

36

تS> ( ا ض

...

37

و

وFا 6 ا

...

38

$, M ا 6 ا

...

39

M M ا 6 ا

...

40

ت8 6 ا CD '

...

41

ت $I 5 ا

1'

...

...

42

ج 1 8ا

...

43

ت $2 ا و ت ا 8ا

...

44

U%ا ( ا

...

45

ٍقَ َ ْنِ َن َ ْ ِ ْ ا َقَ َ

َ َن َ ْ ِ ْ ا َم َ

ا ق ا ةرو

)

1

-5

(

م ظ ا قد

1

م ر ا ن ر ا م

َقَ َ يِذ ا َك َر ِمْ ِ ْأَرْ ا

ٍقَ َ ْنِ َن َ ْ ِ ْ ا َقَ َ

ُمَرْ َ ْ!ا َك" َر َو ْأَرْ ا

ِمَ َ$ْ ِ َم َ يِذ ا

ا ق ا ةرو

م ر ا ن ر ا م

َقَ َ يِذ ا َك َر ِمْ ِ ْأَرْ ا

ُمَرْ َ ْ!ا َك" َر َو ْأَرْ ا

ْمَ ْ%َ ْمَ

2 د ل ل ق ا نأ ا بط ا س ا م ن ا ن ق ا م ة ا ب ا ةر ! ق ا نأ و ن #ا ا ا ارد يرھو' ا ل!د ا ر و ا و ق رو ( 'رد ناو ن #ا مد) د) ن #ا دو'و * و + و ا و ق , ا فورظ ا ف ! هاو ا 0 د يذ ا ب 2ا و ل و( 34 5# ا 0 إ و+ ت ا ل نأ , ( ن ا دار 8 ا ض نور ( دار أ ن ن 3 ص ر أ ق ) ن , 'رد نو+ ن نو+ ن ق ) ن ىو ھ و 3 ز' و 3 روط نأ دارأ ا و ن ىدأ اد ن 'و و+ ذ و ا د ز ا ن ا ا و د,' و ةد ن ف ! + و 3 د د و 3 ط ن ف(+ فد, ر + ير+ ءاد ن دار أ ! ن #ا 0 أ ةر إ .

44

ت

ر ا

:

اد ا ب ا إ رط ل ن و ق ا ن ير ا ءاد ب ا ض ر ! ھ #رط ا $ر% ا نأ د رو ر ا ق ط و ءاد ب ا ض ر ا نأ اذإ ت # ك ذ و * و * % ة ! ،ر$ # ا ءو$ - ل ا ن فو و د د/ ق 0 ير ا س ا - 2 3 ل # ا ت رد ل ن .

ار ا لو ا _ا 3 إ ار ا : ا و ف ن!" !#$ ض ي'( د ا (!*إ نإ , اذإ - !( !# ي . ا ض # !( / 0 1 2 ض #( ب! أ 56 "ا , ضا ا 1 أ فو 7# ا 87 ا , ت!0 ة 7( ي . ا ض #( ;6 < 0 ي= ا >;6 ا #0 ا ?@او و ا د!$ABاو C ا ت!ط EF ا 1 او ط!7 ا ت!8 او 8 7 . ي . ا ض نأ ل ا نأ 1.#0 C و (!*إ / د ا 7 وذ 0 F ا=ھ / و !$ 0!$ H ا 1 اود I 70 7J و ا ة! K ا 5L!ظ ( م! ا ح P س! ا !.RBا ! ا : ھ 1 ( @S ك!Cھ ي . ا ءاد و ا ى C ا ي . !( W0 # ا ؟ ا : 1 ( @S ك!Cھ ي . ا ءاد و ا ي . !( W0 # ا ى C ا . ع ا ر ا ب أ : /Y # 8 C !( ! K و ن! Z ا ة! K ا ا #ھ ع Y # ا ا=ھ ! ا ا # 7 ا !C F / إ !Yإ ض # ا ا=$( 1 (! # ا و ?# J# ا 1 K0 6 ا ه=ھ ف!6 " 1 2 ض #( ب! # ا Hإ !$# 70 H اد ت! ا *و ت! زأ 1 !7 !# , 1 و W0 # ا ^_! 0 ي= ا ا / 2" C ع Y # ا ا=ھ / ء F ا !CP لS ي . ا ءا ( ب! # ا .

ار ا لو ا _ا 4 ا ھأ : ل! !#$ ! Y `K8 ا ا=ھ لو!C 0 ا 1 . ا م!# ھا C ا وأ 8P ا ^ !J ا 1 ء!# 7 , ا=" و C 2 ! * . ضا '( (! # ا a ا ه=$( < $ ?# J دا '" 1K ت! ض 7 ن! Bا نإ ر!8 !( و >;6 ا / A 02 ا و C ا ت! !.7 Hا ض # ا 7 7 J ھ ا نأ "b# ا 1# ا ل!7 ا <ھأ 1 ھ 1 2# ا ا=ھ ? W0 # ا !7 . ة 8" ( ق P نأ ! درأ ا= ن! Bا ة! _ d# E ض # ا . ا فا ھأ : ى / ف 7 ا و ض # ا ا=ھ / ء F ا d و!K ھ ار ا ه=ھ 1 ف $ ا ى ا="و ،د C ا ة! K ا / ي . ا ض f' ( K ن . ا ا Aرد 1 2# ا ض # ا ا=$( ب! # ا W0 # . ا ا ھ ا !" ا : ثو _ 1 Lا2 ا ف ; !( ر 76 ا ا ء R 8 ?@ . !C K( ( و ر 0! ر!8 ا لS 1 !$ K 0 ا Aر ا . ي $ ا ض ا : ي # ا 1 أ !0 0 م ا . 1 2 ع! ر!( 2 # 0 ض ھ 7 8P ا . ن ھ زا إ / < J !( س!0 .C8 ا ةر @ م 7 J 1 ا ةر @ م 7 وأ / < J ا ةد! Hا م ا . <hC# ا ن $ ا ا=ھ 1 .

ا ا ا _ا 12 د : داد ا ةو ق و و ا وھو ا ت او ف او ا او در ا ؤ نو د در ا س " # و $ % ر&ا ق . و ف او ا د ' ذإ د ا "و م+ر ت ا دد و #' ور ل % ق ا در $ در ا " "- ط و ار ف او ن / " ا ب' ر' ة ا و ا , ف'1 و و ا ة ا 2 % ر&ؤ ق ا نأ ت"ھر ث 5ا ض' نأ ن ز ' ا 2 هدو د و هر و د ز و در ا ةرد ق ا ل د و ر ا ىو % ن ار ا و ن 5 رو' ا 2 إ ھزو و ت ا او , ل: ا اذھ $ لو " "% اذ 2"' ""5 ك ذ ر + 2 إ هرد : و # %أ و # او"أ لو " "% هرھ ظ و ق ا ةر ھأ ن # عو1و ا اذھ $ >%و "% . 1 -ف ر ق ا :

ف ر ق ا ا : - و : ل ق , : / ز"ا و $ ق و ق ، # أ يأ # زأ لد ' ) angoisse ( %"ر و ) angoisse ( $ " ا 2"' و '1و ر وأ ر ق 1 و ب': . 1 - ط:ا : #$ر' -د ور$ -2 #"ا > ثد د: ر A ث ر " ةر &إ طر , ةدد " / " $ د: # د: د ا , و ل : "Bا ن م5ا , نأ ق ا ل ر ؤ رطA %" " , ذإ هرذ ن ر طA5ا ' و ا ءاو% ت" أ Aاد وأ ر A . .2 1

sillamy N .dictionnaire encylopèdie de psychologue.paris1980 ,p71

2

ا ا ا _ا 13 ق ا فر' #"-" د' بو : ب': س % ا د ن # و ا رار :ا ل& ت %ا ' را ش ا و : ن ، و ب ا ت A ، ظ' ا ت " ، م ا ف أ #" ر طA #" أ ن %"Bا مط ن , ـ ف ر may : ىدار هدو و $ % %ا صA ا ھر ' $ و " # و د د كراد وھ ق ا . 1 -#$ر' د د م % ا نارھز : #"-ر و ل و ر % " د او د د رطA '$ وأ يز ر د ثد و : فوA ض + و ضار أ % " % . 2 2 -ل أ ق ا : أ -ق ا ا د د 1 ر ا ةو "ا ن ةر وھ ' % د د ر م% ب وأ ر و ا 1' و وھ و ةر ر' د أ ا تB وأ د ق ا ت ر . ب ق تو ا ق نو د $ رار %ا ةد $ F وأ د و فرط نو و > ر% وط ر % د و لو ث 2 إ :A ا ت % ن % ج -و ق & ق وھ و ر ه و ا : A ف ضر ن فو A د ق H ا ا ذ در ا ار %ا ا ر ا نود ظ ور ف ر A و -%ا ق ا 2 ذ ا آ& ر ق ا #" و د' ثد م ف A ف و $ ر ا در دد ةدو و ر + ء در ا . 3 1 ، د ن & " ، ص" د ر A ن د ا ، 1984 – ط 4 ار Bا ص 2 و 1 " ا و ت رطBا و راد م ا تور ص 225 2 -د د م % ا نارھز , : ا % " ا و ج ' ا % " ا , ط 2 راد م ب ا ب ، , ص، س 397 3 -%" J : 2"ار % 2007 ط . ضر Bا ا : ' ا راد /ھ " ا ، ن ، رBا ند ، ص . 49

ا ا ا _ا 14 3 ق ا رھ ظ  ق ا رھ ظ ن ق " AB رو' ا و س " ا ق 1 ، س % ا B 1 ر + ت ارط ن و رد: ا فور' نإ ز ا $ د أ ا د تB و ا تB ا ن ق ا -مو" ا وأ ء Aر %Bا و':  " ' ا ة ود ن ا ر ؤ ا $ +ر ا و د د ا .  د دزا د : > ب ا ت ' ا $ و ق ' ا س "  م% ا ش ' را فرط5او ر' ا و ق  ' ا رو ر و و ل ' " د د ا ن # طK1 2 ' "ا ر ا نز لA ، ب1K ا ، حر ا .  ا رو' :' أ ر ا و ار س % ا مد و فوA ا وأ  ا ' رو ت ذ ا "ھ و ز ر ا مد . 1 4 -ب أ ق ا -داد ا ارو ا : ك "ھ لAاد ن ل او' ا &ارو ا و H ا $ رو ظ ضار أ ق ا د و د و ل ن -ز % -زد و نأ %" ق ا $ مأو ا ا ل: 2 إ 50 H و نأ او 65 H نو" ' ن ض' ت : ق ا و د ت Aا %" ا $ مأو ا ا ت :و$ 2 إ 04 H ط $ أ ت : ق ا تر ظ$ $ 13 % ن تB ا هذ و ل او' ا H : ا رر ء س " ا نأ &ارو ا ب' ارود B '$ $ داد' %Bا ضر . 2 1 -د د ناوھز 2000 – ط 1 د رBا ر K ا ر : ا ل > ت %ارد ا ةرھ ا ص، 100 2 -2 ط: ب + , ق ا $ ل % و%و ا % " ا , راد ل ا , ر: , . لH %ر ا ، ' ا 1987 ، ص 20

ا ا ا _ا 15 -" ا داد' %Bا % د ا د د رو' ا وھو ا A وأ ر A ا ا ذ ي 1ر # فورظ ا ض' و در ا " %" #$دھأ و % " ا ت د: ا و % " ا ر و ا ا رو' ذ و ب" وA ا ف . 1 -و ا ا ف ة ط+ 1 ا ا ، و ر 1 ا طوK1 $ & ا ا و H ا & د ت ارط1 و ا ىر%5ا ود و ى ن د و ا ن : A ق ا . 5 -! ق ا ت أ -ا ق #و$و ا ، وأ ق ا # د: و ' او ا وأ يو% ا ف و $ در ا دو و اد $ ن فوA ا # $ > و ن ا ،ء رد: ك "ھ 2"' $ دو و ر A ر & وA ا ف ) ت " Bا ن ق ا ، ا تار K ا Bا و د : Bا ، ل : "Bا ( ) 1 ( ب -& ! ا ق ا ، ق وھ رد: ن د ا و در ا لA # %أ رو' B و ر + $ور' B # رر ق B > فورظ ا د ا ا # إ قو' و و > او ج " ا م د ا و ا كو % ھ ر % و يد ' ا اذ د" ق ا كاردإ ن در ا ر+ Hا هز د د ذ " جر A أ ي ا دد د" و و 2 ب K # و ا ت $اد "5ا و ع ا ز ك تا ا رK ز ا B و ا ق$ 2 و إ ا ةدھ "5ا ل % $ ج -( ا ق ا ، و ن د او ا ب ن " "5ا ا رد: ا ھ ' ا رطA ق ا A ا "Bا دد #"ا ث & اذإ '$ ك "ھ ن وأ $ K "5ا > ضر ' ر ' " ب ' $ ن د و ا ظ ر "5ا د -م ا ق ا و1و # دد عو1و ط ر B مH +و ض + و م . 1 -د ن ر $و ا ، لAد 2 م س " ا ، ط 4 ، راد و: ا ، رHاز ا ، 2009 ، ص 252 ط ضو' ل 2 ص ' ا م رد5 ھر ا و و ط ا و " ا و % 49 $ 2 ط: 1966 ص ر: ط ر ا راد $ار "ا و او% $ 2:A ا طد 91

ا ا ا _ا 16 و ق ا ا يو ، ن وھ ر أ ضا و % " ا ت ارط1Bا $ كر > ضار 5ا % " ا . 6 ق ةر ا ت رظ ظ ,ر -- . ا ل / ا : ) رظ" ر$ و د Freudienne ( نإ $ ر ظ ق ا ل:5ا دو' وھ و رطA ل'$ ةدر 2 إ ت&د رو ظ رطA ذ 2"' و عو" ا ك نإ ل ط ا ىد ةر لو5 ر ظ ق ا م أ ةرطA ، $ 1 ق ا ل اذإ ظ %ا تر د طA ل ط ا ىد ر ن ' ا د: وھو ھ رو ظ رار م د ذ ا ا ل 2 رطA ا ا رو ظ رر $ عو1و ا ر و ق ذ ث ن ق ا ر % ك وھ و % " ةرھ ظ ق وھ ذ نو 1 روط ك و رطA ر K وھ ة ا ل ار ر K" . 1 رظ -دا د ر0 ر : م " و دا ل ر ق ا لو " ن #"ا ر + ظ" نأ # ن س نأ $ ةر ا ' رو ص " >$اد هر ا ر ا و :' ا ض ذ ك " س " ص " رو' ا 2 ا ب% ا ھBا ر$ %" و د و نو ا نو " % " ا . 2 ةد د1 ا - / ا - رد ا ةرظ ر$ > ق "روھ لر و د $ ف ر' ا ق ا ن و فوA ا و ىر ل'$ ةدر #"-ا ظ ھو رطA ' "ا 1 ر" ى $ د و #"- ق ا و فوA ا ن ل ف ر' 1 -$ر ا م'" – : ا ط % " ا 3 ، ف " رارد قور ا ق د ، نود "% # ، ص 275 2 ط: ب 1978 ط 1 ب " ا ص تور ل : ا ق ا 2 71 ير ر% ا ل A 2 ط: 1995 تر % ر " ا ط 2 ر ا 1 " ا راد % " ا : ا م ط د د % ظو ل "و 1994 ص ندرBا ن > زو " ا ل % ا راد و ط ا و و % ط د 152

ا ا ا _ا

17

" ف A

,

رطA ل'$ در ق ا ا ' اوو فور' رطA ل'$ در وھ فوA $

نو ق $ ا ر A رطA ا نو فوA $ فور' ر + و ض + ذ ھو ا . - رظ ا - و ا : ث ر ' ق ا مھد" ةر A + ر ةر % و رد: "د س %-Aاد ق$او يأو ض A ق رظ" # ھ5 ةر م ' $ طر ا % ا د" فو $ "د رو: ن ب % ا ق ا ن ل A ب :' ا ر ا و يذ ا ز ت : ا : -كو % ا :' ا ز ق اذھو ن 1 ب ' ا ن يأ عو" ن . -كو % ا :' ا " طK1 و ر و و عار: . -كو % ا :' ا م% و ن ضار 5ا ا ر ' ر + د $ رظ" ' ا ر Bا . 1 -2.# ق ا ا ضار 4 - و و ا : د" لو ق ا 2 إ ر أ ا ض % قھر ن %" ا ذإ فر' ق و ا و وھ لو ق ا ر و او % " ا 2 إ أ ار ض % 1ر " ' ل& : ل ا :" ا وأ عاد: ا :" ا وأ و K ا % " ا و : ا ةد ز رو س " ا وأ ف را ط5ا فار و ع وأ ل: ا و مBMا % ا ىرA5ا A ا دو' و ب % ا 2 إ لو ر و ا " او % " ا ن ق رط ل ' ا نط ا ) رو' ا ( 2 إ ر أ ا ض % " ' تاذ 2"' ص A ىد ض ر ا #"ز A و ا ن ر A ا ت % , & $ لو ق ا % " ا 2 إ ناد $ ر: ا % " ا $ ؤر رظ" F % و دد ن در ا % " ا . و اذھ لو ا يدؤ 2 إ ار ا % " ا #" يدؤ 2 إ فر' ق يو" & ا يذ ا لو 1 -د م% د N , لAد : % " ا , راد ر ا ط و ر " ا , ن , 2001 ، 20

ا ا ا _ا 18 هذھ 5ا ضار % ا 2 إ :إ ضر يو1 و م" ن ك ذ ن ت :و $ ت و ر + د + 2 % هذھ تB ا ب H B وأ ساو%و ا ير ا . ق ا % " ا . & و ار ر K :A ا ىد ن : ا اذ ق ا J : :A تاذ داد' %ا 1ر , مھو و ضر ا , ذإ ف: ن %" ا $ % % ز ا ا ةدH ددر او $ ذ A ا ر ا را تا و " أ فو A ا ةدد' ا ل& فوA ا ن ن 5ا K ا وأ د : ا وأ فوA ا ن ت ' ر ا . 1 7 -ق ا ج.# : ا 2 ا فد % " ا ج ' ق$او ا ق و # ر : ةد ز و ض ر ا :A ر وط >ط و س " & ا ةد إ و "اد و ا ر ا و م د ا و ء ا و س " ا مادA % % " ا ن 5 رو' ا و رظ" ا فو A ا ةرHاد . -ا د ر5-ا : ف # ' و ض ر ا ل ل ج ' ا و د رBا ل ' % ' بور ا نود " . -و ا ج. ا : "ھذ وأ % " وأ 1 H Aر %ا ن ر ا ء Aر %Bا 2 ض ر ا برد . -6 ر ا ج. ا : % " ا ق ا ج $ H ر ا ت د: ا د B Bإ H ا ضار أ # : ن اذا A "ھو ةد د ب H Bا A ا % " ا ت ار: ا $ر' ج ق ا ن و 1 -2 ط: ب + , ق ا $ ل % و%و ا % " ا , راد ل ا , ر: , . لH %ر ا ، ' ا 1981 ص ، 64

ا ا ا _ا 19 % " ا ق ا تB $ تار د H ر ا # " ا أ ھر ذ ق % ا ت > % ضار - و : . 1 -!.( : ل 2 ا تB ا ض' $ ق ا ر ظ و : مھو ، س " ا ود و د' %ا $ ن و ظ % ا ةر A ا ھأ ل او ةد 2 إ و د اذھو ق مھدا نأ م أ بارط1او ر و ل 2 و ا # $ A ف او $ صA ا ىد ق ا # او نأ و > نأ رظ " ثد . 1 -ع . م ، و . و " : ر ق ' ا د" ل ' ا ار %ا و ق ا " س " ا م $ س" % ةد ل " جرA ا ةر ذ "% ،ناز + ' ا داو ز ر يد ' ا 2011 -2012 .

ي ا ءاد ا ا 5 د : ر دادز ا و ر ا ةر و و ا ضار ا د أ ير ا ضر ةر ا د ھر ا أ ض ا ! اذ ، ةر ا ضار ا ر ب و ھر ا ةر ضر ا ظ ا ن ن و ير ا لو ا أ ( )* ق)ط ير ه ر ن . طا / إ و*د ةرو تداز د2 ضر ا اذھ ن* ) ا ت و) ا نأ ، م * ن و ا ف ا ل 5 1921 ةر ت و ضر ر ا ض ر ن ةر ا ة 5و) ضر ن ل ( 5 . يدؤ و 7ا ن عو ا اذ! ماد9 ا ن 7ا م : /)* ب نأ ضر ا ت د ص ن < نأ إ ر ا ضار أ نأ ا و ، ط ا ض 5 ةدو:و ا ن و ا = ظو 5 ل)9 دو:و وأ م ا ر ا يذ ا ن و ا ر ا >9 ا قر ن = ظو ل ط / مد ا . 1 -ير ا ءاد : ر ا ىو ع = را ن* : ز ( @ ا ا ظ ( 5ر* ا د و ارو ا و . ا ل او ا ن *و : ن* ك ذ < د2 و مد ا 5 ن و : ا ز ر .ر ا مظ ا ) و مد ا 5 زو و مد ا 5 ر ا ىو ع = را :ر د2 / إ ن و ا دو:و )2 . -* و > ا بارط ا ز> ھ ير ا ءاد ةرC هر ا ةرو د ا ( 5ر و ن ر ا و ن و D در= زار5إ ص إ ن د @ . Cر ر ) ف زار5إ مد* و ا * /)* ةرد ا ك) م : ا نأ يأ و ا .* -و ار (5ر* ) 2005 ( 5 ق 5 ا و ارد 5 د ا ير ا ءاد ا : ا مد ا ر ع = ر ط ا لد ا قو5 مد ا ر ع = را ( @ قو5

ي ا ءاد ا ا 6 110 لدأ E) ( ھ زار5إ 5 ص : ر ( 5 مد* وأ ن و ا نو ، ھ> وأ . 1 2 -ير ا ضر عاو أ : ن ير ا ضر ن ط 5 ن *و ك ھ نأ ا 5 د. ا د *ا : لو ا عو ا : ن و ا /)* د (Insuline dépendent) ا عو ا : ن و ا /)* د ر C

(Non insuline dépendent) ةر 9 ا وآ 5 ( أ إ ، 5 درو ب ا ظ ر ر ا و ا ر ا ير ا عاو أ / إ ةر 7ا م د 5 ! = : لو ا عو ا : وھ ن و ا /)* د ا عو ا / (Type diabètes mellites) ير ( )* ق)ط وھ و

(Insuline dépendent diabètes

mellites) (iddm) ب ا ل =طأ رد / إ ير ا ن عو ا اذھ ضر ج ق رط ن* ن و D :ر 9 ن و د ب : ل او* ةد* د @ / إ ضر ا ن عو ا اذھ و . ا و ارو ل او ھأ ن مCر ا /)* و * ا ج>* 5 ن و ا ضر ير ا ن عو ا اذھ إ H ھأ ! .اذH ا ا نأ 7 5 إ / ( =9 ا وأ مد ا 5 ر ا ع = ر 7ا ب : 5 ن و ا ھأ ، ض ر ا /)* ظ5 . عو ا 2 : ن و ا /)* د ر C ير فر وأ ) /*د ن وأ ير ( No insuline dépendent diabètes mellites) (Niddm)

ر 1 -ير C د > د ، بط ا ل : 5 * : ا . 9 ا راودأ ، ث د ا : ا ب ا ، رد 7ا ، 2003 .

ي ا ءاد ا ا 7 و ن / إ ضر ا ن عو ا اذ! ن ا ب)Cأ ج ن 5 ن و ا 5 ذ9أ ( أ ر C ،ن > ا ن د ةد * س ا ب وھ و ر ا اد ر ا ل و ر او ل =ط ا ن ار9ؤ ( ) 10 -90 % ( ضر عو : ن ير ا . و ن 2 / إ عو ا اذھ م : -لو ا عو ا ن ير ا ضر : ر C بو ( نو ا ل و ن و ا /)* د ر C ير ا ضر ن . ) 10 % ( -ا عو -ا ن ير ا ضر : -ر ت نر ا ير ا س ر ا ضار @ ضار*أو و ر! ا ت ارط ا ، ن* : ا ت ا ل ا . ا داو ا ر 2 ا و ذوذ ا ارو ا ل او ا و ت> ا . يو ا ير ا ضر عو ا اذھ / -ل ا ا ير : ( ضر C تاد ا ل او ا آ ن ر K ر دو:و ن ). ا 5 ير ا ضر ، آ ن زو و): ا ل ا ن* م : ا رو 2 ن ص)9 ا /)* رد 2 ر C نو س ر ا ن 5 ر داو ن إ ل @ د * يأ ن ر أ م! ازوأ =طأ ند) > ا نزو ةد ز و و! ! 4 E) . ن ر ا و ار ا عو ا ن ةد * ل او ا ت ! ا ت و 5 ءار:إ م و ل ا 5 ن ر ا و سد ا . / إ < يذ ا ل ا ير يدؤ C و . ن تاو س 9 >5 ير 7ا ل ا ةد ز / إ : ا 5 ل ل ا ير ف ا . 2 2 -:ر ا س= .

ي ا ءاد ا ا 8 3 ف" ظو ن و ا : د و ر ا ل >9 ا مو و >9 ا ل9اد / إ لو و ير ) L (=. ظو م ) ! إ ج ا 2 ط 2 ط ا /)* لو ) نوھد ا ر ن م : ا و ! ا : ا د * م : ا !) L) ر ا ن نز9 د ا ل : / نوز9 ر * ن :و ): * 4 -ير ا ضر ا ب أ : د ا رظ ا : د ا رظ ا ھ و ، ) لو . و ر ا داو ا نأ لو ا ھو / إ د ا 5 لو و ص يذ ا زو و): ا ! ھأ و ر داو / إ م ھ : ) ن :و 5 زو و): ا ن د ز ت> ا 5 و د ا 5 نز9 ث ن ) ا ط او لو ا 5 د.از ا زر= و مد ا . ن و ا ص رظ : ن و ا نو رھ زار5إ ن* ز:* و س ر ا ل 9ا اذإ و ، بارط ا 5 ب مد ا ر دادز 5 .اذH ا ل ا ) * . ا دد& رظ ' ء : ر /)* ر @ ! ا ددH ا مھأ ن و : أ / ا ددH ا 9 ب / ا ددH ا د ج = ر / ) ا قو5 ةدH ا 3 . د . 2وزر ا د M د * د م : – ر ا ضر ! 2>* = ا ضار ا 3 ير ا – زو او ر ) ن 7ا م)* – ط 1 – 2008

ي ا ءاد ا ا 9 = ر و .اذH ا ل ا ت ارط ا ب ددH ا هذھ تازار5إ 5 ت ارط ا ي@5 لو ا 5 ر!ظ و مد ا 5 ر ا . ' ا رظ : مد ا 5 ر ا ع = را ب K ا 5 ت 7ا ض نأ ظ و د2و . ارو ا رظ ا : ل ارو ضر ا اذ! N داد ا / إ رذ ا * ا اذO5 ل : ا ر ةد* نأ د: ير ضر ب ) ا ل : ا ل : ا هذھ ن ص 9 ا او ا اذ! ن أ ضر ، ن و د ا ! داد ا ص 9 ا ر أ نو نأ ل :أ ن داد ا اذھ نو ر ن ذ ا مھ ضر ا اذ! N ا ن يأ ن د او م ا ل :أ و ب ا ل : ا . اد ا : نإ ير ب ) 5 ت اد ا ، ب ن د ل س نأ / ،ير ن اد ا نأ ) ا ت ارد ا ت أ ن و N ةروط9 ا ل او* ،ير ن د ا د * دادز ضر ا اذھ نأ . ةد د) ا * ا ت * ا ض ر ا ىد : ،ن د د ا نز ا و فو9 ا !) .: = ا ةر د ا ةر 9 وأ ر ا ق) ا و أ 5 مھ د2 ب و ،ير 7ا رد: ھ 7ا ةر ا هذھ نإ / إ ت ا ت ةد د ا = ا ! ضر اذإ ! و ضر ا اذ! ر ل 5 د ز ! O5 ط ل ير ب وأ ير ) داد ا ( د ص9 مد ا 5 ر ا 5ر 5 مھ و 7ا ةروط9 . -ق ا :ر ا .

ي ا ءاد ا ا 10 5 -ير ا ضر ضار,أ : 1 . ا ا ل ا ت ةد ا و !ا" . 2 . #$او % & ' نز ا *+ . 3 . ,-. ةر"+ ا . -'0 ا % ت 1 20 ا ,-. . 4 . ة ا 3. 1 حو 5 ا ء 6 780 ا . 5 . ن 29 د 259 ي: ق ھر=ا و % 0 ا . 6 . 3 ! ا ت 1ا $>ا . 7 . ى @ ا A5 ا B $ C9 . 8 . ةر 0 ا ى @ ا %. 09 C9 ن A&:ا و 3 - ا . 9 . م ا ا . 10 . ا ا ة C9 EF A ا ع 5 1 ر @ @ و ل ا ةد + ا م ا 3 Hو 3 2 "A. 21 I ا . 11 . ة85 3 2@ ا ةد ا ع + ا 4 . -ق ا :ر ا . 4

ي ا ءاد ا ا 11 5 -ير ا ض ر تاد )رإ : ب أ ن اذإ ر ا = ا ، د رإ / إ ج ( ف ا (:>* ن 5 = ا : ةز ر ا تارد ھو ر ا ب : و ذH ط لد . -ا ب : و ( ل ) -ا وأ ك زو ط -ا لد -ا /)* ظ = . =ط ا طH ا ب : . -د ط سر . -*ر ت 7ا ضار* ا < * . -يرود ل ط ت و 5 ءار:O م ا . >9 : : ز وھو ر ا ةر و و ا ضار ا د أ ن ير ا ضر ا ارو ا و . ا ل او ا ن *و : /)* ك ذ < د2 مد ا 5 ر ا ىو ع = را ن* ر ا ق) ا و نز ا و فو9 . ) ة ش در= ا ل : .

23 وأ : ت ا ض : و ا ا : وأ ت ا ا ا : ر ظ و ي ا ! " ا #ط و " ا " ا ل & ت ض( ا ا ا : " ) *+,ا - # ا ة " ا / ) ض( ا ( 01 ى3 / ) ف( ا ا ا : " ا ة(5 و * ا ة(5 67 8 " ا ل أ دودر ( و : ; . ا ا : < = ر > س = @>3=* 7 .

24 ا ض و ا ع @B,ا – ر ( ذ D; ا 8: ا 30 ;B EB Bأ B * ا ;: ا EBار3 ا ى *: ا 3 ا " ا : بG)أ ة 7,ا د3) : 03 ض( ا ع : ي(H: ا ءاد <Jا B K( : 3+ , ت ا لو ت ا ن ! ت ا ة ت ا #$ر & $د ا ا 8H: ا (= د 35 01 -04-2014 / وLا J = ا // د 40 06 -04-2014 M ا J = ا // د 45 12 -04-2014 M M ا J = ا // د 45 19 -04-2014 Jا( ا J = ا // د 45 25 -04-2014 : ا J = ا

25 و ا ا : >3 NB * ة(Bأ 8 " ا 3 ة 7أ 2 مLاو ﷲ &ر E * بLا ، ة3&او ;J و د,وأ # ا E M . ا ( ا : =J G *> " ا NB * ، ء R J ة(SJ ، يد ) س # ، =0 ا3+ ة( # ، T ا E & ا ا : U#V يد ) /* ; 8B 14 U#V يأ أ W * ي(H: ا ءا3J ب E أ XS* ا ن ة3 + E 8 J ل3 / ) U " أ Bار3 ا E ا3+ 15 / إ 16 ا ا و EJ 8>ر ة BLا E ت3 و و U#V EJأ و E أ 10 ;B (J * أ 1953 ;B E [>( E أ () و 1997 !B * ا E سردا ; : ( ﺷ و ] و US J ( M ء ا ب(ﺷ تر(H نإ 3 J و ا U "* ا [ #J م = أ 7أ ا . (HB ض( ب ا & نأ ] #N ا ھ(#71 ي و أ 8 (# ا " ا = . * 1B ھ3;) در X 3 J B ف 7 ا ل = (# ا ع EHJ @0 E5& / ) HJ و ض( ا / ) ة(H / دأ ي3 8H @ E L 7 . ا ا : ت6J = ا را(H ل67 8 *: * ا ا ھ E U * ا E ا3+ & ( " ا ! " ا 8 ت ط =B /= أ ; ل = ض( ا 3 J Bارد ( 8) " ا 1B 3;) E E أ U أ @_ر Bار3 ا # ` و E*Bارد U أ نأ N*Bأ @ EBار3 ا E !=Bأ 3;) Bار3 ا `ا 8 E; ; ض( ا 8H #&أ ; ة " ا ا & : وأ E+و(7 / إ ر(H* ا ا ء ا ب(ﺷ / ا وأ ض &( ةذ *BLا a و EW V3`أ b)زأ ; ن تا( / T> 3;) /*& E ) d= *Bأ E: 3+أ E ا ة " ا ه ھ ھ( / S*: و # ا f#`أو E & ھ ءا N ,ا و Bر3 ا 3 J ة3>3 ا ء V3`Lا . ت3= ة(* ا ه ھ E ) E ة " ا E U Lا E #_( ا &ا( J ءEﺷ U E U`ا * ا

.

26 ا ا ا : @ ) (*J 8 >Lا U+( ا " g & 03& J `إ U+( ا ى *: / ) ; * +ر > نأ ; ] #N ا ] ط 3;) و *# D د 8 ) / S*: E " ا نأ @ ) +ر ( 37أ نود " ا = ا نذإ و ل V 3&أ يأ 8 V و ة( # ن >ا ة V أ ل نأ @ > ;B E " ا U+ر ت(*J ل V ر3V و ء RV ا ھ 2009 ا @* @ 8H و ح ;J ;B E ا تر(H* 2014 دوار ، E#ط 1N7 ]#:J " ا ت م6&أ ) 3 J ة( M & E ( # ءEﺷ نا3= J ( ﺷ (*# ا " ;: ا E @ھ أ ; ر نأ / وLا + از E نو3J @0 [ أ نأ و E g"J تا( /*& * ر ةG * أ نأ / ا !=B1 ( E +ر نأ ةر *# " . نأ E; > ا ھ R ا ضا()أ >3 و : ا ر ` / ) ت(0أ (*# ا ) f#S ا . J @ &أ U#=*: ا نأ 8ظأ و (ھاز U#=*: أ U أ , ) ;N`ا U+ر K1B E L E ، ض( ا )أ أ != ي(H: ا ءا3J 8 J - 8 : أ ى(7أ ة( ES أ د )1B (& ق J a و ي(H: ا ءا3J ض( J D&أ أ V ),ا . ا ا : < = ر > ر #*7ا < #N @ . ر) $ & ر *+,ا -( + و ا : 1 -1 2 -0 3 -1 4 -0 5 -0 6 -1 7 -1

27 8 -1 9 -0 10 -1 11 -0 12 -1 13 -1 14 -0 15 -0 16 -1 17 -0 18 -1 19 -1 20 -1 21 -1 22 -1 23 -1 24 -1 25 -0 26 -1

28 27 -1 28 -0 29 -0 30 -1 31 -0 32 -0 33 -1 34 -1 35 -0 36 -1 37 -0 38 -0 39 -1 40 -1 41 -1 42 -1 43 -0 44 -1 45 -0

29 46 -0 47 -1 48 -1 49 -0 50 -0 و ا ا ل). / : ھ / وLا " ا ت +رد ع نأ لو3 ا 8 8 #*> 30 ي ا !B * ا ر = +رد / ا U > 25 E " ا ن ر > لو3+ ]:& 3>3ﺷ < V د +و / ) (# > ا ھ و +رد M < V 8 Kا()أ E ا ف ، U ا ، # J ر ﺷ ، N=; ا م ; ا . ض ا ا : @B,ا ع – ب ( ذ D; ا 8: ا 14 ;B EB Bأ ; M ا ;: ا EBار3 ا ى *: ا بLا : ي(H:) !J K د3) ة 7jا : 02

30 ض( ا ع : ي(H: ا ءاد <Jا B K( : 3+ , ا ( ا : 8 ; ا قرزأ و ،( S ا ( `أ ة(S# ا [ Jأ ، = ا !B * ت ا لو ا ت ا ن ! ت ا ة ت ا #$ر & $د ا ا 8H: ا (= د 30 26 -04-2014 / وLا J = ا // د 40 29 -04-2014 M ا J = ا // د 45 03 -05-2014 M M ا J = ا // د 40 09 -05-2014 Jا( ا J = ا // د 45 13 -05-2014 : ا J = ا و ا ا : &(ﺷ 3 ا و Bار3 ا ف3ھ ا و ة3 ا ا 8 # &( =* a @ 7 U N ا 8 U U ا ح(S ا و =M ا ]:H / وLا J = ا . ا ا : #"> 3 ا ا ا3+ U + ءEﺷ أ ل = N ا / ) " ا H مLا و ه 3>و a نو(*S> و > 3>( . ( T` U ط 8 ( _أ ، ة(* يأ 8 (M أ N ا ة(* ]&أ ھ نأ /; أ ة * وأ /* ن &( ا ه * ط * , (# ن : ,ا نL ER=;

31 8 ( اذ E لاز ءEﺷ U +أ / ) * 1B ت وk: ا و ت ط TR ا ) تداز N ا @ يا3 او نأ Eھ E ( اذ E از ي ا ء ﺷLا و E ( اذ E ءEﺷ U ل = N ا 8B E @ ; # طأ ; ] ط يأ E [ (> (# أ تأ3J 3;) ا و ا3Jأ ل = 8: ا ا ھ E ] ط ن R (> >3 او ن اذا * 1B @0 أ نأ @_ر ( # ءEﺷ يأ ] طأ نأ 8 U 7أ 1 و E ) f > Wاد EJ E;M"> / ) نأ ] طأ E ( # U+ر نlا 1 NJ ` 7 ھ(#*)ا و ةد ا ه ھ / ) Vأ 3V أ 8H 3>رأ m Jأ 8B 14 ;B . ا ا : n ا nھ 8nH ض(n ا ا ھ / ) ( T` أو (HB ض( J ب أ ل = ض( ا / ) ث3" نا @ )أ أو ث3& م n ا N*:> , ھو ء + 3V ن R ر ل V ر #` ن H> نأ 3J , ن : ,ا D n (n أ ا nھو ن n > هء V3`أ + نL V6طإ ( H * ا ]"> ,و )G> ءES ا ا ھ Enn*7أ ]nn&أو ا3nn+ (nn #H ا Enn7أ م(nn*&أ ل nnV @ #nn"> ة3nn + nn ا 7ا nn nn*V6) nn #nn:; J 3nn + Bأ , #& ة( T ا a `أ نأ N* @_ر لG; ا ة3 B Eھ ة( T` از أ . " ا " ع " + 8 3 + ( أ #:; J ا ھو *7أو 7أ 8 (M ا J E;* أ نأ V ]"> 8 3>(> إ ل V ) < S> 8 ]"> , ھو = S ا أ ى(> ى(7أ + 8 و = ﺷ نو3J . ا ا ا : Bار3 ا را S ا / ) ; H نأ G *>و ة3 + W * نأو ا3+ *Bارد ]"> أ ل = " E V ط 8 >3 U @>3= / ) هG "> ا ھ U + ءEﺷ ]N ا نL U#=*: E # #ط ن H> عر S ا / إ ج(7أ , <>3 ا ھ ب *H ا ن H # ا / إ د )أ ل => Bار3 ا E Lا ،ل ط ]&أ L /K ا ]&أ ,و ءو3 ا /K ا !Bو E Bار3 ا N*Bأ , E هد( J سر3> نأ ]"> ل => ا ل => *S*> Eھ #* او . ا ا :

32 < #N @ ر > ر #*7ا ا ر) $ & ر *+,ا -( + : 1_1 1_2 1_ 3 1_4 0_5 0_6 0_7 0_8 1_9 1_10 0_11 0_12 0_13 1_14 1_15 1_16 1_17

33 0_18 1_1 9 1_20 0_21 0_22 0_23 0_24 0_25 0_26 0_27 0_28 1_29 1_ 30 0_31 0_32 0_33 1_34 0_35 0_36

34 1_37 0_38 0_39 1_40 1_41 1_42 0_43 1_44 1_45 1_46 1_47 1_48 0_49 1_50 ا ا / : ھ M ا " ا ت +رد ع نأ لو3 ا 8 8 #*> 25 ي ا !B * ا ر = +رد / إ U > 25 E " ا نq ر > لو3+ ]:& ) < V د +و / ) (# > ا ھو +رد < = ا 8 ]>(V +رد / إ U > < V 8 =M ا ا3) U او D Jا H او ف ا E M نG" ا D ; J .

35

36 ض ا ا : ح @B,ا – ف /M أ D; ا 8: ا 43 ;B EB Bأ Bد : ا ;: ا EBار3 ا ى *: ا +وG* 3 ا " ا جوG ا : E;ط ا كر3 J U ) ي(H: ا ءاد ض( ا ع <Jا B K( : م3 ا !TK ا ( ا : ما3;ھ NB * V ة3WاG ا ا3# ا 8 ع ;J G *> 8 ; ا ءاد B ، ة(S# ا ء R J " ا م6H ا E =# =>(ط و ةG ق67أ ا3+ X 5 .

37 0 ا ت ا لو ت ا ن ! ت ا ة ت ا #$ر & $د ا ا * J E د 35 10 -05-2014 / وLا J = ا * J E د 40 14 -05-2014 M ا J = ا * J E د 45 20 -05-2014 M M ا J = ا * J E د 45 24 -05-2014 Jا( ا J = ا * J E د 45 30 -05-2014 : ا J = ا و ا ا : =>(ط ح(S J = ا ه ھ 7 و " ا =0 ]:H a و U ا . 3 + ] &( =* ا +وز 8 = ا 3 J ھد,وأ و +وز * J E " J =* ا نأ ا( M تددر و E U * ة( # #_ر " 7,ا ( # ارود E: ; ا EW ا Hھ 8H @ @ *Vو E نا ن : s : ; ا & >(: E ا3+ ، ت6 ا ا : جوG ا =0 ]: 3 J @ UHJ تدرأ E ن و " ا يدا( ا U ) &(*Vا &

، " ا *" ( ا U # Jا( ا W ) 8 ا 7أ 8 J ل " ا ةر : ءا3J J أ () B ; أ ة و 3 J ي(H: ا ; أ V 8 * M #" و ا( #:; J ءEﺷ U ، ﷲ &ر Jأ 8 ض( ا ا ھ 0رو أ V و م3 ا !TK E ع را 8 E م3 ا !TK ع را ن W ا دا( أ @5 و م3 ا !TRJ J ;* W ) a ھ @ (H: ا ض( 8H @ و ]#B <#:> E ) نأ W ا دا( أ 8 د( و ; نأ W 7 أ أ و يد,وL ض( ا ا ھ ثر Wاد ھ و E* " @ * V E+وز ، ,و E ) d ">

38

أ ءEﺷ U E م3V V &ا(` " ا ع # ا / ) E;M"> و ] #N ا 3 )ا E R> أ 8K1 أ ت :V E ) V6) ص J و V ا D E 8 K( U &أ E L * زأ و ة3 + V ا 7أ و : ا 3 J @_ر @ ) N= ا , و @ھر . ا ا : ا K( U#V V ، ھد,وا " ا Kو Bار3 M M ا J = ا ; 7 8 J >أر V ،@ =& E ( = ا ى( ض( ا 3 J 8H يد ) UHSJ @ U * > ي(H: ا ءا3J نأ N*Bأ , نأ ف 7او E; > ءEﺷ ا ھو ء R)Lا (*J ) 8 ن نL E+وزو يد,وأ ه ا ت #+ا J م Vأ ةأ( ا :+ ء R)أ U / إ + "J . ا ا ا : 03" ، K ا ت6J = ا UM : =>(NJ E U * " ا J = ا ه ھ E /*& ا3+ ة( # W = *J E* -Bا / ) E;# 3 J -BLا E ) ح(N تا3J أ . 8H> @ ا3Jأ مؤ S* او v J 8 k ا ت ` 8 ھ لؤ * ا نأ = " ا U#=*: 8) ;03" يد,وL 3 + U#=*: J UW * E أ ,إ W 7و = V E أ @_ر V ا 8 ; k ا ت ` 8 ` ، Bار3 ا E W ھ تار3V @ >3 نL E * ] #ط (# Lا 3 ا د ) ىرأ نأ 3>رأ

U H B #>(V L E+وز ة3 B ة & )أ نأ 3>رأو + ةذ *Bأ ء و E*;Jاو &ا( ا V( * : و * W ا ]" أ V a م >Lا U ; د >و U ا

.

و U#V =>(ط ھد,وأ 8 3 و UH @B( نأ ]" يأ EH*S> @ ا3Jأ V ،@ J ة3 B Eھو

D&أ تا( a و ل ,ا )(Bو < = ا J G أ أو E ( ا ھو @ ; E" ا 8 3&أ D&أو ي3&و EHJأ ا( M ا ن ="*:> , &ا( J @ L @ Jأ <&و @ =& E # E أ ا( # # ذ #H را 3>رأ E أ . ;J E 6` E ﷲ @ )دأ ،ض( ا E; ا 0(> , نأو E M ا H> نأو ة " ا ه ھ E ح ء > Vأ ء "`أ @ Jأ UM ا H> نأ /; أو .

39 ا < = ر > ر #*7ا < #N ر) $ & ر *+,ا -( + 1 -0 2 -1 3 -1 4 -1 5 -1 6 -0 7 -1 8 -0 9 -1 10 -1 11 -0 12 -0 13 -0 14 -0 15 -1 16 -0

40 17 -0 18 -1 19 -1 20 -0 21 -1 22 -1 23 -1 24 -1 25 -0 26 -1 27 -0 28 -0 29 -1 30 -0 31 -1 32 -1 33 -0 34 -1 35 -1

41 36 -0 37 -0 38 -0 39 -0 40 -0 41 -1 42 -0 43 -1 44 -1 45 -1 46 -0 47 -1 48 -0 49 -0 50 -0 ا : ا / ھ / وLا " ا ت +رد 27 * ر = +رد / ا U > ي ا !B 25 ا ھ و +رد ( # د +و / ) ﺷ < V لو3+ ]:& 3>3 +رد / ا U > < V 8 E " ا ن ر J E M !B * ا ق : فو ا [ J د +و . ا S @ J ر . و J .

42

43 ت ا / : , " ;*Bارد ل67 8 س = ;= #N و * ا ت " > ر " / وLا " ا نأ 3+و < = 3>3ﺷ < V 8 E 8 ل67 V 3& / ) *Bار3 ا م3) . ل67 8 ,ا ء _ < = + >G ا ضا()Lا 8 ا ھو . (*J نإ a ر3V م3) و U+( ا يد ) ن : ا ي1 ES ا / ) < = J هر ﺷ داز . أ ل67 8 a ذ و ) < V 3+ و M ا " ا أ : ض( ا ا ھ / ) ( T` U ط . أ نأ ا( M ) < S . )G> ا ھ و (# ا N*:> , أ . V ل67 8 a ذ 3: و 3>3ﺷ < V >3 M M ا " ا أ . طأ و +وز <& E ت( V أ . 8 7 ض( ا ت ) R " عG a و حو( J ن J > ي(H: ا ءا3J 8 J >أر :+ ء R)أ [ J . " ل67 8 a و V ": E E طأ a و E+وز ] 1B ."

ا ا ا ار ا تاءا ا 20 د ث ا لو ط ا ب ا تاذ رظ ا ت و ا د ارد اد ا ا ط ، اذ" # ر$ % & ب أ % & د إ و ط رھاوظ ا ظ * ا ن عو ز .د و &و/و ا ، ك ذ ت و ل1 و ا ن &و % & د &ا

يرظ ا رط ت 34 . 1 -ارد ا ا : ، و 5 ا ن ن رد. ر ف$ يذ ا يد ا 7" ا % & اذھ 3 د &ا رد. فر ا و ل 5 نو ن ذ ا دار 8 ا ظ * ا % & 7" ا اذھ د و ل ل و % إ لو$و ا 9 م" فورظ % & ن 4ا 1 .و ا ل ءو/ .او ير<=ا " ا يد ا 7" ا مد< و ج* او ص <5 ا تاد % & د 3 ا ا ث ا ل1 و ، ا ارد ط #ا تار <#ا و ا . ارد ا : ارد إ ن ن % ت و ا % & لو$ ا ن م و م . م ء ط& ت# ا . $ ر ا 5 ا ط @ فد" " أ ذإ د ا روظ ا ا ل و 1* او ط ار ا و < ر ا . لو " ل ور نو : " » ن A يذ ا ل ا ھ ارد ا 1 $<8 ن ن % ك ذ و ت و ا ن قدأ و ر3 أ و ص <5 راد$إ . يذ ا ط ا ن . ا و ا ن ةر5 " & ل$ ا ت و ا ن و " " اد رط " أ ن ر ا ارد D & و D ش . 1 . 1 د ز ، " & #ا ث ا س أ " ، ر ا ر ا راد ، ةرھ ا ، ط نود ، 1962 ، ص 464 .

ا ا ا ار ا تاءا ا 21 2 -ارد ا ةد و ن : % و=ا ا ن ت ا . ت ن 3 ا ا ا . 3 3 ا ا ن ت ا 3 -ت ت او ث ا : ت 3 ت# ث*3 2 %3 أ و رو ذ . % و=ا ا : ع ر ا ن G ر ذ ر 30 س ةر5 ا ض أ ، ط و ز ، 9 ا $ ز و ةر 3 ، & ق*<أ و يد & . 3 ا ا : ع – ر ا ن G ر ذ ب 14 ر $أ ، ةر5 ا ض أ ا ط و ، ز ،ء .رز نو & ،ر 5 ا & ق*< . 3 3 ا ا : ح %3 أ ف 43 ط و . ةد1از اد ن ا ءادو ء / ةر5 ، . ر أ د 05 ل ت* ا ن أد ت ةر < ا ا ت# ةر 1 =ا ض حرط ل 5 ت و ، ن حوار ةد ت 35.45 .د ن ل نو / إ عو أ % إ م أ رأ ن ن ز ا ل$ ا إ . 4 -ودأ ارد ا تا -د ا ا ف.و ن& ةر & ض ر او ص < ا ھ ن $<5 ن ل& D و م " لد ءارJا وأ ت و ا ل ا فد" .د $ و ر$ 1 ةرو$ ث د ا % & . -د ا ظ ! ا % & " $ ا ن ر3 أ ص<5 ا ل % & ب$ ا ھ ا وأ ظ * ا ا ك وأ " & ح $ 4ا ض ر ا د ر ا ت و ن& ف5 ل D أ لو ز " & ر ن& ظ و & ل*< / أ م ظ * ا ت نإ ا , ب #ا رط و ض ر ا كو ظ * .

ا ا ا ار ا تاءا ا 22 ر "ا ق رو / ن 50 ر <ا ن ةر < ةر و و ةدد ا ا $<5 D و= MMPI) ( % & ر ا س أ تا ن ذ ا و نو $ ا ص <5=ا ىد ظ * ا ق ا ضار أ س ا ق . ن نو $ ا . ر "ا $ رط ن / A ر$ ا ق رو ر <ا نإ 50 م" ن لاؤ 38 ق ا ه ا لاؤ و 12 ق ا ه ا س & لاؤ ل3 ق ا $ < ه ا : 1 -2 -3 -6 -7 -8 -9 -10 -11 -12 -15 -16 -18 -20 -21 -23 -24 -25 -26 -27 -28 -29 -30 -31 -32 -33 -34 -35 -36 -37 -38 -39 -41 -44 -45 -46 -47 -49 ل3 ق ا ه ا س & 4 -5 -13 -14 -17 -19 -22 -40 -42 -44 -48 -50 ( إ ت ن ا $ < و ن م رد " % ت اذN ةد او ـ # % " ا ر $ و @ ك ذ س & % & ق ا ت و 0 -16 < ق . ن ل 17 -20 ط ق . 21 -26 &و ق . 27 -29 د د5 ق . 40 -50 أد د د5 ق . .

لو ا ل

ا

ارد ا ل د

-إ

ث ا

-ر

ث ا

-ث ا ھأ

-ث ا ر

ا ب أ

-ث ا فادھأ

-ار ا م ھ ا

ا

ــ

ظ ا ب

ــ

ير

ا ل

ا

ير

ا ءاد ا

-د

-ير

ا ءاد ا ف ر!

-ير

ا ءاد عاو$أ

-ن و $&ا ف ظو

ب أ

ير ضر

-ضار)أ

ير

ا

تاد رإ

ير

ا ض ر

-+,

ث ا ل

ا

ق ا

-د

-ق./ ا ف ر!

-ق./ ا ل

أ

-ق./ ا ب أ

-ق./ ا رھ ظ

-ق./ ا ت $+

-ق./ ا ت رظ$

-ق./. ةر

ت رظ$

-ج,)

ق./ ا

-+,

ا

ــ

ا ب

ط!

" ار ا ل

ا

ث# ا

$

-د

-ارد ا 3 $

-ت, / ا ءار إ ن

-ث ا $ )

-ارد ا تاودأ

س

ا ل

ا

ت' # ا ارد

-ت, / ا ضر)

-4 و&ا

-$ 5 ا

-5 -5 ا

-ت6 ا ص .

-ت

ر ا 8 $

-ج $ ا

-ت +و و -ت ار 8ا

46 ا ار : -ر ا ب ا : -وز ا ﷲ ، ا ض و ا ضا !ا " ا ، #$ز%& او ' ( ن $*ا ( ، ط 1 2008 . دا- ا . / 0 ، و ھ2 او ا ضا !ا ت ا 456ا 7%( ا ، (8 ا راد ، تو ، ط 4 1984 . -د د م ا نارھز , ا ا و ج ا ا , ط 2 راد م ،ب ا ب , ص، س 397 :ا ا ; < : ، ا ا ضا !ا ، #$ز%& او ' ( =ھ ا راد ، ن ، ط 1 2007 . 0ا% ا > ? ا ، @ ا ( 0 /. ، ' او 4( % ا راد ، ط 4 2009 . ض% ا / (. ، 8ھا او % 4 او % ا % %" ، A ا " ا راد ، ط 2 . -0 B 4 ، ا% 0 C' ا D 0ا :او ، 4 او ' ا راد ، ، 1996 . -ﷲ , /. ( ا , راد " ا 4( و ' ا , ن , 2001 يو ' ا / (. B 4 ، ا ا ( ، ا F ا راد ، تو ، 1995 . ظ% / :و H $د ل ' ، % 4 ا % %" ، / 8& ا راد ، ن ، 1994 .

47 نا ھ- ا ? ، ار ا ت "' ا # / &( J ا ا د Kر6ا ، ط 1 ، ة ھ 8 ا ، 2000 . -: 0 ا ، ا ا ، M "& ا % %" ارد ، قو ' ا راد ، O' د ، ط 3 . B 4 P Q ، O(8 ا B( P(J& ا ، ل ا &" ، تو ، 1978 . -B 4 P Q , O(8 ا 0 / % % ا ا , راد &" ل ا , ، /D ا A ا ، 1981 . $ ' ، $ Kا او ل ط!ا ت 7%( و ا ت "' ا > ، &" ا $ ا ، ، ط 1 2009 . • تا ا : ع . م ، A ا % . %A ، 7 ? ق ا / & ا A ا & ااو O(8 ا ، يد ا @ ا ( 0 @: ( ا ةد K / ج C ة 72 ، 2011 ، 2012 . -ا ا :

- sillamy N .dictionnaire encylopèdie de psychologue.paris1980

- C.koopernik.H .Ioo.e.zarifian.prècisde.Flammarion ,èditeur.france 1982.

45 م ج ا : ا ت وأ ا ضار ا ن ق ا نأ ير ا ءاد ب ا ض ر ا ىد ةد دو#و و ير ا ءاد ض ر ا د ق ت و ت ار ا و ت و : ج ير ا ءاد ب ا ض ر ا % ل ' ( إ * قرط , أ س . ( , / ( ق ا ةد د ز . ك ذ و ض ر . ( ةد ا ض ر مد . اذإ ز # .ا ( رد 4 , أ س 5 ك ب ط . ن ا 56 * و ير ا ءاد ب ا ض ر ا ت # ا فر' نأ س ا ن د . ,#ار ا نود ر فر , د6 ' ا . -و# ا 8 ض ر ا ل 5 رد ا اذ و ير ا .

48 م ر ق ا ) 1 :( ر ا رو ر ا م ر ر أ ء أ ن ف أ فو ا ض ىد م ا ب م أ م أ ت ن و !ا ن " #$ ر أ % أ د&'$ا مو ا ء أ س او ثد*' ارد ن $أ ار " د ا م!!ا ل ا ء أ ياد ش 'ر' ار ل .ا ن $أ ار مھارد ا ، ل 1 ا و23 ار م ر أ ار ل4 ا 2$ ر ظ نأ ف أ عو4 7اد ر أ "4رد %#8! 1 ق او أ "$ر ب ' ر أ أ نو أ د $ " # ر أ ء يأ وأ ب3 رظ' " د ا م!!ا ن $أ ار ل ا ء أ ياد ش 'ر' ار ل .ا ن $أ ار مھارد ا ، ل 1 ا و23 ار م ر أ ار

49 ل4 ا 2$ ر ظ نأ ف أ عو4 7اد ر أ "4رد %#8! 1 ق او أ "$ر ب ' ر أ # ر أ " نو أ د $ ء يأ وأ ب3 رظ' أ . " د ا م!!ا ن $أ ار ل ا ء أ ياد ش 'ر' ار ل .ا ن $أ ار مھارد ا ، ل 1 ا و23 ار م ر أ ار ل4 ا 2$ ر ظ نأ ف أ 7اد ر أ عو4 "4رد %#8! 1 ق او أ "$ر ب ' ر أ ء يأ وأ ب3 رظ' أ نو أ د $ " # ر أ مو ا : ط' أ أ "4رد 2 اد ا رار&' ا مد *أ ر أ . <3 ء و رار ' ئد ھ أ أ "4رد ر ق2& *أ ر أ ةد ر %2$ سو24 ا : ط' أ "2 وط ت8و ل : 7اد د أ ةد د 4 ا ز ر' ا و ه ' ا 2$ ب # عو4 7اد ر أ

50 "4رد %#8! 1 ق او أ "$ر ب ' ر أ ء يأ وأ ب3 رظ' أ نو أ د $ " # ر أ عو4 7اد ر أ "4رد %#8! 1 ق او أ "$ر ب ' ر أ ء يأ وأ ب3 رظ' أ نو أ د $ " # ر أ عو4 7اد ر أ "4رد %#8! 1 ق او أ "$ر ب ' ر أ ء يأ وأ ب3 رظ' أ نو أ د $ " # ر أ عو4 7اد ر أ 4رد %#8! 1 ق او أ " "$ر ب ' ر أ ء يأ وأ ب3 رظ' أ نو أ د $ " # ر أ مو ا : ط' أ أ "4رد 2 اد ا رار&' ا مد *أ ر أ . <3 ء و رار ' ئد ھ أ ةد ر %2$ سو24 ا : ط' أ أ "4رد ر ق2& *أ ر أ "2 وط : 7اد د أ ت8و ل ةد د 4 ا ز ر' ا و ه ' ا 2$ ب # مو ا : ط' أ أ "4رد 2 اد ا رار&' ا مد *أ ر أ . <3 ء و رار ' ئد ھ أ

51 ب4او وأ ل ا ء أ إ " ةد د 4 ا ز ر' ا و ه ' ا 2$ ب # ء وأ ص %2$ ق2& ر أ ار د #' د $ $ د ' ' " # ب$ ' وأ ن ر !ا س ا ل اد نو أ نأ ب رأ ء و3 1 د4أ ةد7 نود ص أ *أ س*أ ر 41 ا "4رد % ا اد4 #$ ص أ *أ س*أ در ا م أ %2$ فر ' ا %2$ طر $أ "& < و ب ' " 7اد ة * ا م ؤ ء عو8و وأ ظ* ا ءو ن 7اد ف7 و لو3 أ 1 ن ل4 أ ةد $ ق < يرد# ن و ةد 4 ت 8د قد 28 نأ س*أ ار " و أ & <' نأ ن أ فر$أ ت 4 * ن وأ ص أ ن *أ ق28أ ء ل و3 1 د4أ 7اد عاد# ا ن 7اد $أ " ھ ر ت 4 * لو& ر ل م' و ل3 1 د4أ *أ ط& ةد*او "4 * % إ ه ' ا : ط' أ ل م & ا د $ ار ك 'رأ إ قEط.ا %2$ ةد7 1 ا مد *أ س*أ اد4 يو8 ص أ اد4 &2& ادھ و قر$أ ك 'رأ د $

52 7اد ل4 أ أ ن ر أ س * أ ن ر Fا س ا ل4 ا ن اد أ 4و ر * م : ط' أ أ "4رد م ار'' 2 ب7 # ا نأ *أ ر أ ص2 ' ا و 2$ ب23' ا . اد4 ق <' أ و G مو8أ ل $ ي مو8أ د $ ل< أ ء م2*أ أ ) د*! حو أ أ ( E4ر و ياد نأ 7اد ر أ أ رد& "7 اد ي 1 "& يد ت & < ك ا ثد* E 28 .

1 ﺚﺤﺒﻟا ﺺﺨﻠﻣ اﻮﺘﳌا ﺔﺳارﺪﻟا ﻩﺪﻫ تءﺎﺟ ﻌﺿ ﰲ ﺔ ﺴﲬ لﻮﺼﻓ ﺔ ﺔﻓﺎﺿﺈﺑ ﱃإ ﺪﻗ و ﻖﺣﻼﳌا و ﻊﺟاﺮﳌا ﺔﻤﺋﺎﻗ ﺎﻨﺸﻗﺎﻧ ﻞﺼﻔﻟا ﰲ و ﺎﻻؤﺎﺴﺗ و ﺎﻬﻓاﺪﻫأ و ﺎﻬﺘﻴﳘأ و ﺔﺳارﺪﻟا ﺔﻠﻜﺸﻣ لوﻷا حﺎﻀﻳإ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﺔﻴﺋاﺮﺟﻹا و ﺖﻣﺪﺨﺘﺳأ ﱵﻟا ﰲ ﺎﻨﺸﻗﺎﻧ رﺎﻃإ و ﻚﻟﺬﻛ و ﻩﺮﻫﺎﻈﻣ و ﻪﺑﺎﺒﺳأ و يﺮﻜﺴﻟا ضﺮﳌا ﺎﻨﺸﻗﺎﻧ ﱐﺎﺜﻟا ﺺﻨﻟا ﰲ و يﺮﻈﻨﻟا ﻇ ﻒﺋﺎ و ﲔﻟﻮﺴﻧﻷا تادﺎﺷرإ ءﻮﻀﻟا ﺎﻨﻄﻠﺳ ﻊﺑاﺮﻟا ﻞﺼﻓ اﺬﻫ ﰲ و ﻦﻣﺰﳌا ضﺮﳌا اﺬ بﺎﺼﳌا ﺺﺨﺸﻠﻟ ﺔﻬﺟﻮﻣ ﻚﻟﺬﻛ و ﻪﺑﺎﺒﺳأ و ﻪﻟﺎﻜﺷأ ﺎﻧﺮﻛذ و ﻩﺎﻨﻓﺮﻋ ، ﻖﻠﻘﻟا ﻰﻠﻋ ﻪﺗﺎﻔﻴﻨﺼﺗ ﳌا تﺎﻳﺮﻈﻧ و ةﺮﺴﻔ ﻪﻟ و ﻟا ﻞﺼﻔﻟا ﰲ و جﻼﻌ ﺲﻣﺎﳋا ﻟوﺎﻨﺗ ﻲﻘﻴﺒﻄﺘﻟا ﺐﻧﺎﳉا ﻩﺎﻨ و ﺔﺳارﺪﻟا ةادأ و ﺎﺎﻜﻣ و ﺔﺳارﺪﻟا تﻻﺎﺣ و ﺔﺳارﺪﻟا ﺞﻬﻨﻣ ﺚﻴﺣ ﻦﻣ ﺺﺨﻠﻣ و تﻼﺑﺎﻘﳌا ضﺮﻋ ﰎ سدﺎﺴﻟا ﻞﺼﻔﻟا ﰲ و ﺮﻠﻳﺎﺘﻟ ﻖﻠﻘﻟا رﺎﺒﺘﺧا ﺎﻨﻠﻤﻌﺘﺳا ﺚﻴﺣ ﺔﳉﺎﻌﳌا ﺐﻴﻟﺎﺳأ جﺎﺘﻨﺘﺳا ﻊﻣ تﺎﻴﺿﺮﻔﻟا ﺔﺸﻗﺎﻨﻣ و تﻻﺎﳊا ا ﻗ اﱰ ﺣ تﺎ ﻮﺗ و ﻖﻠﻘﻟا ﺔﻬﺟاﻮﳌ يﺮﻜﺴﻟا ءاﺪﺑ بﺎﺼﳌا دﺮﻔﻠﻟ تﺎﻴﺻ . +