• Aucun résultat trouvé

تعليمية اللغة العربية في مستواها التركيبي في المراحل الدراسية الأولى

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Partager "تعليمية اللغة العربية في مستواها التركيبي في المراحل الدراسية الأولى"

Copied!
15
0
0

Texte intégral

(1)

ةيميلعت يف ةيبرعلا ةغللا

وتسم اها

يبيكرتلا

لا لحارملا يف د ىلولأا ةيسار

د . يناسيع ديجملا دبع

دُٗٓتٍا :

َاب رٗبًٍا ِاُتْلاا دٖؾٗ

ٚداؽ هرؾٗ اًُ ٖٙذٍّا بّاحٍا ٖأ ٘بًٗرتٍا ٖٝتسُ

ُْٛٗأ ٍٜإ

ـٖعٍُٖا آُٖٗىتٖ ٛقٍٍا زلاطإ ٘م ٔتّاًُٖ

.

ٖٙذٍّا ٚداٍُا نأ ٌٍذ ٌٍذ ػبعت ٘تٍا دؽاٖىٍاٖ ٚ

آساسأٖ ٛقٍٍا بٍ ْ٘ اُّإ .

ٖذٍّا ٔسنّ ْٖ َو ٖأ ٖذّ نٖد ِاؼّ لاٖ ِاؼّ نٖد ٛقٍٍ ِاٗو لام .

ِٖىٗ ٙذٍا شاسلأا ْٖ ِاؼٍّا اذْٖ

تاقٍٍا نُ ٛقٍ ٙأ ٘م ٖذٍّا ٍٔٗؽ .

نٖسرادٍا دىتّا دىم

اُُٖذُ ٍٔؾحٗ اُب ٕاٗإ نٗنطاٖ ،اؽذلا اداىّا ٘برؾٍا ٖذٍّا ٚداُ

نٗسرادٍا ٝدٍ

. ب نُٗؽاز ّٔأ

ٛٗبرؾٍا ٛقٍٍا ٙدرتٖ هؾع ببس .

جً باتً ِحّ ٌٍذ ٘م يٍأتٖ

ٙ نٖؽدٗ نٖٗٗقٍ نٗثذابٖ نٗر

رع ٍٜإ ِٓؾُٗح ناٖلأا تاٖم َبو ؿعٍٖا زلاطإ ٚرٖ

. ،ٍِٗؾتٍا يرػ رٗسٗت ٍٜإ ٖؽدٗ نُ ُِّٓم

دؽاٖىٍا ؿعٖ رٗٗقت ٍٜإ ٖؽدٗ نُ ُِّٖٓ

،

ٙ نُ ُِّٖٓ

ٍِا غؾب رٗٗقت ٍٜإ ٖؽد اذًْٖ ئداب

. لاإ

رؼٍّا اُّ ٘عتىت ـٖعٍُٖا اذٍٓ ٍُٛٗؾٍا ٚرؼٍّا نأ ٘م ٍُٛٗؽ ٛودبٖ ٛٗدحب

زلاطإ ٛٗنًٗ

ؿعٍٖا زلاطإ نًٖٗ نأ نًُٗ اُ نٗٗبتٍٖ ،دٗنٗ اُ ٛمرؾٍُ

ٌٍذ رٗف نًٖٗ اُٖ ا .

اًُ

أ ٚرؼٍّا ن

ٖعٍُٖا اذٍٓ ٍُٛٗؾٍا

ٕ ٛىٗىذ ٘م رؼّّ نأ اُّ ٘عتىت ـ

ٕذ

َا

ٚرٗف

ْ٘ َٓم

ٍٜؽ ّٛٗبُ

شسأ

اُب ُٖٛؽدُ رٗف ٛٗنػاؽ ٚرٗف ْ٘ ِأ ٛذٗذط ٍُٛٗؽ

ٚربتؾُ ُٛٗو تاذ آُّ َؾحٗ

. رٗثًم

لاسلإاٖ ٛبٗػٍا هػاٖؾٍا آؾمدت نٗتُ شاسأ رٗف ٍٜؽ ِٓترٗف ِٖىت اُّإ ٞلاؤْ نُ

يمدتٍُا ظ

ٝدْرٗف ٍٜؽ آّأ لاإ .

رسٗتٖ

٘بًٗرتٍا ٖٝتسٍُا رصٍا اذْ بٍػتٗ

،ٍُٛٗؾٍا ٛذطٍا ػرص ػ

غمرٗ نٗذٍاٖ

نٖ

ُِّٓ رٖؾص نٖد ٖأ رٖؾصب ـ نٖدٗرٗ نٗذٍا ِْ رٗسٗتٍا ٚداُ ٍٜؽ ٞاعىٍا ـ

٘برؾٍا ٖذٍّا رٗ آّٗذ ِّٓلأ ،

ّٛٗبٍا ٟٖٔاسُٖ ٍٍٔؾب َؼٗ نأ ٖذٍّا اذٍٓ نٖٗد نٖسرادٍا رنّٗم

اؼٖذٍُ اُدىت هرؾت ٘تٍا ٝرسلأا تاقٍٍا نُ اْرٗف ٍٜإ ٔتقٍ نُٖ ُّٔ

ٚرتم دؾب ٚرتم .

ٌٍذٍ

نإم رٗسٗتٍا بٍاٖ

ٍٜؽ جذ ٝرسأ تاٗنًٗ

ِ بٍػُ

نٍا ٘ىب اُ رُتس

ٖذ

ِٟاو ا ،

ٖ رٍا ٍَسٍا

َطا

٘سردٍُا ػسٍٖا ٘م

ٍِٖٗا

ٔببس اُّإ

َاٖ ٍٛاؾنٍا يرػٍا باٗف نٖسردُ

َا ٞانًلأا نُٖٖىٗ نٗذ

ٛبؾطٍا ٍُُٛٓا ٕذٓب .

ٚرٖتًدٍا ٛثذابٍا تّٗب دىٍٖ

ناُذرٍا دبؽ ٛصٟاؽ تسٍٗ ُٛزلأا ٚدىؽ نأ

آتاذ ٛقٍٍا ٘م ْ٘ اُّإٖ ،

نط دؽاٖو ٛٗبرؾٍا ٍِؾتّ آًّٖ ٘م بٍاٖوٖ ّٛٗٗىٍت تاٞارحإٖ ٛؽ

ٞاُط

ِ لادب اُٗىؽ اؽرحت آؽرحتّ ،

ٚاٗذ ٛقٍٖ ُٛأ ناسٍ آٍُؾتّ نأ ن .(

ٚاٗذٍاٖ اّتقٍ

ظ ) 169

ٌٍذً نًٖت نٍٖ

ٍٜؽ ارداو نًٖٗ نأ نُ ذٍُٗتٍا نًُت ٛثٗدذ ٛىٗرػب اْاٍُّؾت اذإ لاإ

آب ٛباتًٍاٖ رٗبؾتٍا .

دوٖ

رحأ

َا تٗ

نُ دٗدؽ ربس ا رلأ ا ٞ

ٙ

َٞاست نٖ

ٔٗم ا ٛقٍٍا ٛػصّأ ٙأ نؽ

بؾطأ ٛٗبرؾٍا نأ تاباحلإا بٍفأ تّاًٖ

ٛبؾط ٚداُ ذٍُٗتٍا ٙأر ٘م دؽاٖىٍا

ٚدىؾُٖ

، ٚدٗؾبٖ

ٍِٖٓاّتُ نؽ .

نأ نًُٗلاٖ

بابسلأا َْاحتّ

اذْ ٞارٖ ُّٛاًٍا ٛٗؽٖعٍُٖا

ٚرْاؼٍا دو ٘تٍاٖ

(2)

تٍا ٛىٗرػ ٍٜإ ٖأ ٚداٍُا ٛؾٗبػ ٍٜإ دٖؾت تٍُا شٗرد

ٍٜإ ٖأ آٗم ٛؾب نُ اْرٗف

اٖؽٖ بابسأ َُ

شت

ٌص نٖد ٚداٍُا دٗىؾت ٘م ِْ

أ ٚدرنُّ نًٖت دو آّأ لاإ ،

ٝرسأ اّاٗذأ ٛؾُتحُٖ اّاٗذ .

نًٍٖ

بفرٗ دو ذُٗلاتٍا

٘م ٚداٍُا ٕذْ

َعنب

ٍِا شرد ٙذٍا آتسارد ٍِٓٗإ ببذٗ

ٔتىٗرػب

ٖ ُٛؼٍُّا ػؽإ ٘م ٛذٗرٍُا

شرد ٟٔا دؽاٖىٍا

. اُ اذْٖ

٘م ٘ساسلأا رٖدٍا ٍِؾٍٍُ نأ اٍّ دًؤٗ

إ ٖأ ٚداٍُا بذ ٍٜإ ذٍُٗتٍا ؿمد آتبٖؾط ًٌٗنت يٗرػ نؽ آْرً ٍٜ

ٖ دٗىؾت تا اْ

. تّاً نإٖ

٘تٍا ٍُٛٗٗؾتٍا داٍُٖا بٍفأ َُصت ٘ٓم ،٘برؾٍا ٖذٍّا دؽاٖىب ٛطاس تسٍٗ ٕذْ ٚرًنٍا ػبرٗ

اْرً ٖأ ابذ ٍِؾٍُاب ذُٗلاتٍا اْ

برؾٍا ٖذٍّا ٘م آّأ لاإ ، يطٍأ ٙ

، ٍِ اذإ ٔمانحٍ ارؼّ

ٖرٍُا نُ اٟٗص ٍِؾٍُا ٔذُّٗ

ّٛ

. ُٛس تذبطأ ٘تٍا تاططستٍا ٍٛٗاًصإ زرػت دو رٗذط

جٗدذٍا جذبٍا ٚدُؽٖ رطؾٍا اذْ

. ُٛاْ بّاٖح ٛؽُٖحُ نٗب ؿُحٍا نًُٗ لا ّٔأ ٌٍذب ّ٘ؽأٖ

خت ٘تٍا بّاٖحٍا ْٖ٘ ٔتاذب اططست آُّ بّاح ًَ ًَصٗ ،

َا ٍٟٛسلأا نؽ بٗ

ُٛاْ

: اذاُ

نُٖ ؟ٍٛىتسُ ٛنطب آسردّ ٍٛذرُ ٙأ ٘مٖ ؟ آسردّ هًٖٗ ؟ٖٛٗذٍّا ٚداٍُا نُ شردّ

ٍِا نُ آسردٗ

شرد َٖلأا جذبٍا خٍاؾٗ جٗذ ؟نٗ

: اؽّٖٖ اًُ ٛبٍٖػٍُا ٖٛٗذٍّا ٚداٍُا ٞانٗلإٍ

ٖذٍّا نُ بٍٖػٍُا هدٍٓاب .

ّ٘اثٍا خٍاؾٖٗ

:

٘برؾٍا ٖذٍّا ٍُٛٗٗؾت يرػٍاٖ خْاٍُّا اصواُّ ،

اٍُّا

ٖٛٗذٍّا ٚداٍُا كٍٗبتٍ ٛبس .

جٍاثٍا خٍاؾٖٗ

:

ٖٙبرتٍا شنٍّا ٍِؽ نُ ابّاح ٍٜؽ َُؾٗ ٙذٍا

ٖٛٗذٍّا ٚداٍُا َبىتٍ ذٍُٗتٍا ٟٛٗٓت .

ؿبارٍا خٍاؾٖٗ

:

َا

ٍِا ؿّطت ٘تٍا ٖٛٗبرتٍا تاٞانً

شرد

دٗحٍا ٖٙبرتٍا ٞادلأٍ بساٍُّا .

نُ دب اٍّ شٍٗم ٛورنتٍُا ٞازحلأا اذٍٓ ـّٖتٍا اذْ ؿُ نًٍٖ

نٗب ؿُحٍا نأ اّدرأ نإ دذاٍٖا جذبٍا ٘م اْ

ن

ٖٚحرٍُا ٔترُث ـٖعٍُٖا ٘ػؽ .

ًٍَ نلأ ٌٍذٖ

ٛورنتٍُا ٞازحلأا ٌٍت ًَ ٘م ٛطاسٍا ٔتُس ـٖعُٖ

. ٘م هٍتسٗ لاثُ ٖٙذٍّا ـٖعٍُٖام

اذًْٖ رسآ ـٖعُٖ ٙأ نؽ ٍُٔٗؾت رعٍاب شٍٗ ٖٛٗذٍّا ٚداٍُا كٍٗبت ٘م ٞهًٍا ٍِؾٍُاٖ…

ٚرٖ

ظٍّا كٍٗبت ٘م أنً

ٛٗبدلأا ظٖ

اذًْٖ ٝرسلأا ٛػصّلأا ٛٗىب ٘م ٖأ ،

ٌٍذً رُلأا ناً اذإٖ…

زحت نُ لادب ٔتاًٍٗب خٍاؾٍُا ـٖعٍُٖا ٛٗؽّٖ ْ٘ جذبٍا ٚدؽاو نًٖت نأ ٘قبّٗ

ٔؾٗزٖتٖ ٔتٟ

تاططستٍا نُ ددؽ ٍٜؽ .

ُٛلاسب نٍُٖؾتٍُا جدذتٗ نأ ْٖ ٍٔٗإ رُػّ ٙذٍا ِْلأا نلأ

ب اٖربؾٗ نأٖ رٗطنٍا ٘برؾٍا ناسٍٍاب رثؾت لاٖ بارػعا رٗف نُ ٔب اٖبتًٗ نأٖ ٕ

. اذٓب َطّ نأٖ

ٍ٘ ناسٍٍا

ِٓبٍٖو ٍٜؽ لا شاٍّا بٍٖو ٘م نًٖ

زازتؽاٖ ٖٚصّ ًٍِٓ ِْٖ ٍُٔؾت ٘م نٖبفرٗ ، .

نٍٖ

اْذٗنّت ٍٜؽ ِادولإاٖ دذاٍٖا ـٖعٍٍُٖ ٞازحلأا ٌٍت نٗب ؿُحٍاب لاإ ٌٍذ اٍّ ٜتأتٗ

اٗؾواٖ

. ه ا

ٖٝتسٍُ

َا

٘بًٗرت

ٙ رىنٍا دُٖؾٍا دؽ ٙ

ٛقٍٍ

ٖ ،ٛٗبرؾٍا ٍٖٔذ رٖدت ٙذٍا شاسلأا رٖذٍُا

،٘برؾٍا ناسٍٍا اذٓب ٛىٍؾتٍُا ٛػصّلأا ؿُٗح

ٖ اْدذٖ ٛٗبرؾٍا ٍٜؽ هوٖتٗ لا ٘ٓٗدب رُأ ْٖ

اذْ نأ لاإ ،ٝرسلأا تاقٍٍا ٛٗىب نٖد دُٖؾٍا

تاًرذ ؿُٗحٍ ابٗحتسُ اّرُ نًٗ ٍِ اذإ ٙرىنٍا

ِاُأ باطٗ اُ ناؽرس ّٔإم ِسحٍا تاًرذتٍا

ٍِا هٍتسُ ٘م ناسّلإا آب ٘تأٗ ٘تٍا ٛنٍتس

ٔنواُٖ

. ًٛرذٍا تّاً اذإ ٖ

ٙأ– تّاً ًٛرذ

ِٖىٗ– ناسّلإا آب نُ

ٛػساٖب ٔسنّ ٞاىٍت

ٌٍذًم ،آٗم رٖدٍا ِٗدؽ نًٖٗ نأ ٙرىنٍا دُٖؾٍٍ نًُٗ لا ُٔسح

َاذ ٛقٍٍاٖ ٖذٍّا ٍٜؽ

(3)

ُِٖؾٍا

ٖدٍ نًُٗ لا ّٔإم ٕزاحّإ ًٍِتٍُا دٗرٗ ّ٘اسٍ ػاصّ ٙأم ، ر

ٖذٍّا ٌٍذ ٘م َنقٗ نأ

ػاصٍّا . ٌٍذ أ

ّٔ

ِٖٓنُ ناً اذإ

ٖذٍّا ْٖ

"

ٞاذتّا

ِس ت برؾٍا ِلاً

"

( )1

ٖ ٘تٍا بٍٗاسلأا ؿبتت

اْذسأ ٖ ِّٓؽ تدرٖ

َٗح دؽاٖىٍا ؿبتت لاإ ّ٘ؾٗ لا ٌٍذ نإم ،ٍِٖٗا اٍّٗإ تٍطٖ نأ ٍٜإ َٗح نؽ

ُٛاؾٍا

٘تٍا

َٟاٖلأا برؾٍا آًٍس .

يرػٖ

رٗبؾتٍا

ِْدّؽ آتاذ ْ٘

ـاٖىٍا ٘قبّٗ ٘تٍا شسلأا ٖ د

ٖ آُارتذا ٛىٗرػ ٖأ ِؼٍّا ْٖ ٌٍذ

ِلاًٍا تٍا ٛقٍٍا بٍط َثُت آّلأ ّ٘احرحٍا آٍٗإ راصأ ٙ

ٍٖٔو ٘م آتىٗىذٖ

( :

ٖ

ٍِؽا

ِؼٍّا نأ لاإ

ٌُلاً ؿعت نأ ؿعٍٖا

ٙذٍا

ٔٗعتىٗ

ٍِؽ

،ٖذٍّا

َُؾتٖ

ٍٜؽ

ّّٔٗاٖو أٖ

ٍٖٔط

(

)2

. نٍا ٍِؽ ٍِؾت نُ هدٍٓا ناً اذإٖ

ناسٍٍا ؼنذ ْٖ ٖذ

ٙرصبٍا

ٖ ٍَزٍا نُ

نلاا ٘م ػٖىسٍا نُ ّٖٔط

ٖ بٍٖػٍُا نؽ هارذ ّٔإم رٗبؾتٍا ُٛلاس

٘قبّٗ

ٚرٗسُ ٍٜؽ تأرػ ٘تٍا ٝرسلأا هادْلأا نُ ٕرٗف نٖد هدٍٓا اذٓب ِازتٍلاا

ٖذٍّا ٘برؾٍا

ٖ

٘ىٗىذٍا ٔمدْ نؽ ٔتدؾبأ .

أ )

ٖذّ

ا

ٟٛصاٍّ

:

جٗدذٍٍ

َا ٘م ٛبٍٖػٍُا ٚداٍُا نؽ ٘برؾٍا ٖذّ

ّٔإم ٖ– اّرًذ اُ ٍٜؽ ٞاّب

٘قبّٗ– ِزتٍّ نأ

رًٖذٍُا هدٍٓاب

ُّٔ

آّؽ هارذّا نٖد ٛبٍٖػٍُا ٚداٍُا ؿُ اٍُّاؾت ٘م نٗٗىػُّ نًٍّٖ

. نإ

ٙذٍا ٖذٍّا

٘قبّٗ

دٖسٗ نأ

ٛنطب– ُٛاؽ

ْٖ–

ٍٔٗإ ًٍِتٍُا ٛحاذ دتصت ٙذٍا ٍُ٘ؾٍا ٖذٍّا .

٘قبّٗ اُ ْٖ اساسأ ٖذٍّا اذْ نإ لاا

ِاُتْ

ٖ ٍٔٗؽ زًٗرتٍا ٖ ٔب ٖذٍّاب ٔتُٗست نًُٗ اُ ْٖ

نأ ٍٜؽ ٞاّب ٘نٗؼٍٖا

ًٍِتٍُا

َتسُ ٘مٖ ُٔلاً ٘م ٔنؼٖٗ

نٗرسلآاب ٔتلااطتاٖ ٔتاباػس ه .

ٖ ٖذٍّا دؾتبا اذإ نؽ

ٛٗساردٍا تاؽاىٍا ناردح نٗب لاإ ٔب ؿُسّ لا رسآ ٖذّ ٍٜإ ٖحرٍُا هدٍٓا

٘م ٖأ نٖػب

ٌ لاُؽ نإم ٖٛٗذٍّا تانٍؤٍُا ٛٗبرؾٍاب َٖؤٗ اُ ُٛٗسحٍا ٚرٖػسٍا نُ ٔٗم اذْ

ٍٜإ رػاسُ

ٍِٖٗا رداٖبٍا ٍٔٗؽ ْ٘ اًُ لابىتسُ دُذت لا .

دؾٗ ٙذٍاٖ ٕدصّّ ٙذٍا ٖذٍّا نإ

ٍٛٗسٖ

ٛٗرْٖحٍا آتاٍٗآ نُ ٍٛٗآٖ ٛقٍٍا

ٖ اّثٗداذأ ٍَستٗ ٙذٍا ٖذٍّا ْٖ

دٖسٗ

اّتاباػس

ٍِا ٔتّاًُ ٖذٍّا اذٍٓ دٖؾٗ نأ اّدرأ نإ ٛنٍتسٍُا ،ٛٗبرؾٍا ٛقٍٍا ػاصّ ٘م ٛوُٖر

اُأ َؼٗ نأ

َاٖ ٛبٍػٍا نٖثذاب

نٗنًاؽ ٍٜؽ

َٟاسُ

ٖ آتاملاسب ُٛٗدو ٖٛٗذّ

نًّٖٖٗ آّٗذ ِّٓإم آتادٗىؾت

ٖٝدح لااُ ٍٜؽ نٍُٖؾٗ

ُّٔ

ٖ بؾتٍا لاإ دًٍا

. دؽاٖىٍا شردٗ ٙذٍا ْٖ نذإ دٖطىٍُا ٖذٍّام

٘تٍا ٛٗنٗؼٍٖا خٍاؾت

٘برؾٍا ِلاًٍا تسلاا ٔبّاح ٘م

٘ؾواٍٖا ٍ٘اُؽ

ْٖ٘

٘تٍا ٛٗساسلأا دؽاٖىٍا

ٚرآٍُا باستًا ٍٜإ شرادٍاب ٙدؤت

ٖٛٗقٍٍا

ٖ ًٍُٛ ناسٍٍا ربطٗ ٜتذ تاسراٍُُا داُتؽاب ٌٍذ

لاٖ ،ٛنٍتسٍُا ٛٗىٗبػتٍا نًٖٗ

ٖ ٛذعاٍٖا ٛىٗودٍاٖ ٛؾٟارٍا دْاٖصٍا شٍُتب لاإ ٌٍذ ٍٛثُلأا

ارٗثً ٍٖٛادتٍُا

ٍٜؽ نًٍُٗتٍُا نسٍا .

ي دذ ٍٜؽ ٖأ ٛؽُٖحُ ْٖ ّٔأب ِْٗاربإ ٍِٗؾٍا دبؽ َٖ

دؽاٖىٍا

٘تٍا

ٖذٍٍّ ٛٗساسلأا ٛنٗؼٍٖا ٙدؤت .

َُحٍا هٍٗأت ِاؼّٖ تاًٍٍُا ػبع ْٖ٘

.

ٌٍذٖ

ِطؾٍٗ

ًٍِتٍُا

ٛباتًٍا ٘م أػسٍا نُ بتاًٍاٖ يػٍّا ٘م أػسٍا نُ ّٔاسٍ

. ٕذْ نأب ٝرٖٗ

(4)

دؽاٖىٍا دذُ

ٚدٖ

ت لا آّلأ شرادٍا ٝدٍ اًباصت ًَصت لاٖ ًُٛذُ

يْرت لاٖ نْذٍا َىث

ٛؼماذٍا .

( )3

نلأ اّّأ ْٖ ٍِٖٗا ٍٜإ اّدؽاٖو ٛسارد ٘م دٟاسٍا بٗؾٍا

"

اٍّزاُ

٘م ٖٙسّ

ٍِٗؾت نٗب ٖذٍّا

َُاًٍا باتًٍا ٘م ٚرُ َاُؾتسلاا ٘م غرؾت لا دو ٚدؽاو ،

تاذ ٚدؽاوٖ

نارٖد َب ٛذنط ًَ ٘م

رػس ًَ ٘م .

اٖىٍا زُٗٗ زرم ٍٜإ ٛحاذب ٖذٍّا ٖٝتسُ ٍٜؽ اّّإ دؽ

٘تٍا ٚداُ ٘م دؽاٖو هطت

ٛقٍٍا ه بسذ ، تاملاسٍاٖ تلاٖٗأتٍاٖ ٍَؾٍا ٘نّٖٗ

، نُ رطتىٗ ِث

ٌٍت دؽاٖىٍا ٍٜؽ دؽاٖىٍا

نٖٖٗذٍّا آٍٗؽ ؿُحأ ٘تٍا

، نارٖد آٍ بتً ٘تٍا ٌٍت رٗبً

٘م

َاُؾتسلاا ،

َاُؾتسلاا ٘م ٚاٗذٖ

ٍٛطتُ

. َزتسا دو ٖذٍّا نأ دحّسم اٍّؾم اذإم نٗب

ضؾٍا ٍٜإ اّٗدٗأ اذْ أرىٗ نُ ًَ دحٗسٖ ر

ٔب ربؾٗ نأ داتذٗ اُٗمٖ ؿُسٗ اُٗمٖ أرىٗ اُٗم ٘نٗؼٖ شاًؾّا ٍٔ اٟٗص أرىٗ ّٔأ ٖذٍّا

( )4

ب )

ُْٛٗأ

ٟٛٗادتبلاا ٍٛذرٍُا

دؾت ِْأ ذٍُٗتٍا ٚاٗذ ٘م ٟٛٗادتبلاا ٍٛذرٍُا

ٖ

ٖ ،ٛٗساردٍا ٔتاٗذ ٘م ٍٛذرُ رػسأ ٌٍذ

٘م ٛقٍاب ُْٛٗأ نُ ٔٗستًت اٍُ ارؼّ

ِٖٗىت ذٍُٗتٍا ٛىٍؾتٍُا ٘ذاٍّٖا ؿُٗح نُ ٖ ،ٕداسمإ ٖأ

نأ ذإ ،ّٖٛٗؾٍُا ٖ ٛٗداٍُا ٔتاٗذب ذٍُٗتٍا

ٙأ دٗ ٘م ٞاعٗبٍا ٛذنطٍاً دؾٗ ٍٛذرٍُا ٕذْ ٘م

ٞاصٗ اُ آٍٗؽ ػسٗ َٖؤسُ

.

ٖأ تاٖدلأا نُ ًَصٗ نأ دارأ اُ ٔب ًَصٗ ِاسرٍا دٗ ٘م نٗحؾٍاً

غارفلأا ٖ .

ارؼّٖ

ٕذٍٓ

َابٍا ُْٛٗلأا هرػ نُ ٛىٟانٍا ٛٗاّؾٍا ٍٖ٘ت نأ ٘قبّٗ ناً ٛف

ٖ نٗسرادٍا نٗثذابٍا

زاحّإ ٍٜؽ لاُؽ ،ٝرسأ ٛٓح نُ نٗػػسٍُا هرػ نُٖ ٛٓح نُ

ِٖٗىتٖ

نأ َبو ذٍُٗتٍا ٚاٗذ ٘م ُٖٔٗىت نًُٗ اُ

زٖاحتٗ

دُذٗ اُ رٗف ٍٜؽ ُّٖٗم نسٍا ٌٍذ .

نإ نس

زرػٍٗ ُٛآٍا ٍٛذرٍُا ٕذْ ٘م ذٍُٗتٍا

ٍٜؽ ـ نٗثذابٍا

َا ُٛآٍا تلاؤاستٍا نُ ادد يٗود

اُ ،ٚ

تاباحلإا يدأ نؽ جذبّ اٍّؾحٗ

ٍُٛٗؾٍا ٕدٗدذت ٘قبّٗ اُ ٚداحإ ٍٜإ اّدٖىت ٘تٍا ٛذٗذطٍا

٘م ُٛآٍا ٟٛنٍا ٕذٍٓ

ؿُتحٍُا ٘م ّٔأص َو آُُ أػسٍا نأ ٌٍذ ،ٍٖٛنػٍا ٍٛذرُ ْ٘ ٖ لاأ

نإم ٍٖٛنػٍا نًٖٗت

ٔتاُطب اٗذ َٖػ درنٍا ٚاٗذب ٛىٍاؽ َؼتس ٘برؾٍا َثٍُا ٠ػسٗ ٍِ ٖ ،ٔت

َٟاىٍا ِٗدىٍا

٘م ٘م أػس ٍِؾت نُ ٖ ،رحذٍا ٍٜؽ ضىٍّاً رقطٍا ٘م ٍِؾتٍا نأب ُّٖٔعُ

َثُتٍُا ٕرقط

٘م إم ٍٖٛنػٍا ٍٛذرُ

ٔتاٗذب اىٍاؽ َؼٗس ٌاذ ٕأػس ن .

ٖ ناًُب ٛبٖؾطٍا نُ

ٕزٖاحت ٍٖٛاذُ

ٖ

ٔسٗسرت ٘قبّٗ ٙذٍا باٖطٍا ٍٜإ ٍٔٗؽ زنىٍا .

ـ لاعم اذْ

ن نأ ٍٛذرُ

اذإ ٍٖٛنػٍا اْزٖاحت

٘ساسأ ٍِؽ ٙلأ ٔبٍػ نإم ،ٍٔٗطذت ٘قبّٗ اُ آٍلاس َطذٗ ٍِٖ ٞرٍُا

دو اْدؾب لا

ٙ ؤ ٍٛذرٍُا ٕذٍٓ ٘ؽٖعٍُٖا ٘ؾواٍٖا رٖطتٍا اذْ ٍٜؽ ٞاّب ٖ ،٘قبّٗ اًُ ٕراُث ٘ت

ٛساسذٍا نُ آٍُذتٗ ُٜؼؽ ٍٖٛٗؤسٍُ آّإم ،ٛٗسنٍّا هراؾٍُا ًَ آٍٗؽ ظّت ٘تٍا

ٍٜٖتٗ

ا ؿُتحٍُا ٘م ُٛآٍا ٟٛنٍا ٕذْ ٛٗاؽر ٍٜٖتٗ نٍُ ٖأ ٍٛذرٍُا ٕذٍٓ ػٗػستٍ

. لاٖ

ٍٜٖأ نأ ٌص

َنػٍا ٍٜؽ ٘قبّٗ ٘تٍا تارآٍُا نأ

ٍِؾتٗ

ٖ اْ

ٚرآٍُا ٕذْ ،ِٗىتسٍُا ِلاًٍا ٚرآُ ْ٘ آّىتٗ

يبسأ دؾت ٘تٍا تارآٍُا

درنٍا ٚاٗذ ًَُت ٘تٍا ٝرسلأا ٍُٛٗؾٍا .

ِلاًٍا ٚرآُ ِٖىت لاٖ

شٍُا لاإ ِٗىت

ٞاّب ٕذْ ٘م دُتؾٍُا َٖلأا شاسلأا دؾٗ ٙذٍا ،دٗحٍا ـاُتسلاا ٚرآُ ٍٜؽ

(5)

ٍٛذرٍُا .

ٌٍذ شاسلأا زاتنٍُا ٌص لا نًٖتس َنػٍا ٚاٗذ ٘م ٚرآٍُا ٕذْ تُاىتسا اذإ ّٔأ

ًٍَ

هراؾٍُا

ٝرسلأا ّٛٗاسّلإا .

اُلاً آّاىتإ ٖ ٚدٗحٍا ٛقٍٍام

ٛباتًٖ

آٍ نًٖٗ نأ ٘قبّٗ

ٖ ٚرادطٍا ا

ٍٖٖٛٗلأ

ٛىٍػٍُا

ٔتاٗذ ٘م .

ّٔلأٖ

ٖ ٛقٍٍا ٚرآُ نُ نًُتٍا نٖد نُ

ّٖم

ٖ آّ

آبٍٗاسأ

٘م تاّٖسٍا ٍٛاذُ لا ِٓب ٙدٖٗ ٌٍذ نإم َانػلأا ٍِٗؾت نُ ٍٜٖلأا

ٍٜإ– خٟاتّ

ٚرُدُ ٚرٗػس

ٍِٓ َتسٗ ٍ٘اتٍاب ٖ ،ٞاٖس ٘ؽاُتحلاا ٖ ٍ٘ىؾٍا ٍُِّْٖ ٖ ِٓتاٗذٍ

نزاٖتٍا ،ٛٗتاذٍا ِْاٖو ٘م

د ّٔلأ ٞرٍُا غرؾتٗس ٍٛاؾنٍا ٖ ٛساسذٍا ٚرآٍُا ٕذْ نٖ

اْدؾب َلاسإ ٍٜإ آ

ٖٝتسُ ٍٜؽ رس

ٛٗساردٍا داٍُٖا ٜتص ٘م ٖ ٌٍذ دؾب ٛبٍٖػٍُا داٍُٖا

ُٛدىٍُا

٘ساردٍا خٍُّٓا ٘م ٍِٓ

. دىٍٖ

نؽ جدذت اُدّؽ ٌٍذ ٍٜإ ّٔاُز ٘م ؼذاحٍا ٔبّت

ٖذٍّا لاٟاو " : اُأٖ

بٍو َقصّ لام ٖذٍّا

لاإ ُّٔ ٘بطٍا ٍٜإ ٔٗدؤٗ اُ رادىُب

ُٛلاسٍا ٍٔقصُ ٖٓم ٌٍذ ٍٜؽ داز اُٖ ،نذٍٍا ضذام نُ

ٍٔ

"

)5

ٚداٗزٍاٖ

ٕذْ

٘مٖ– ٞ٘ص ًَ

نٍ– ٍٜؽ ٛٗبٍس راثأ لاإ آٍ نًٖت

ٚاٗذ ،ٔتاذ بٍاػٍا

بٍىّٗ آّٗذٖ

رُلأا ٛٗعىٍا بٍىّت ُٖٔٗىت ٖ بٍاػٍا ٍِٗؾت ْٖ هدٍٓا ناً نأ دؾبم دعٍا ٍٜإ

ٌٍت َؾنب

ٚداٗزٍا إ

ٙ اٍُ آٍّحب ٌٍذ ٖ ،ٍُٛٗؾٍا ٔتاٗذ رُٗدت ٍٜ

داتذ

ٙ لا اُٖ بٍاػٍا ٕ داتذ

ٕ

٘م

َذارٍُا نُ ٍٛذرُ

.

د ) تابٍػتُ

ٟٛٗادتبلاا ٍٛذرٍُا

ٖ ٍٛأسٍُاب يٍؾتٍُا اّؽٖعُٖ ٍٜإ اّدؽ اذإ

ٖٛٗذٍّا ذسأت نأ ٍٛذرٍُا ٕذٍٓ ٘قبّٗ اذاُٖ

اّنٍسأ اًُ تلاؤاستٍا نُ اددؽ نإم آُّ آبٗطّ

٘قبّٗ

ػ ـ ٛباحلإا نًٖتٍ ،آذر آّ

ٔىٗىذت ٘قبّٗ اُ يٗىذتٍ ٛٗساسلأا رٗتانٍُا

ٖ

ٔٗم رٗطىتٍا ٖأ ٕزٖاحت ِدؽ .

ٕذْ ِْأ ٖ

ْ٘ ٍٟٛسلأا :

اذاُ

نُ نسٍا ٕذْ ٘م ذٍُٗتٍا ٍِؾّ نأ ٘قبّٗ

اٗاعو

؟ ٘برؾٍا ٖذٍّا

ٙأ ٘قبّٗ شسلأا

خُاّربٍا ؿعٖ ٘م اْداُتؽا بٍٖػٍُا

ٙ نأ ٍٜؽ لاُؽ ٍٛذرٍُا ٕذٍٓ

اراٗتسا راٗتسلاا نًٖ

؟ اٗتاذ لا اٍُٗؽ هًٗ

ٟٛنٍا ٕذْ ٍِؾّ نأ بحٗ

نٗسرادٍا نُ

ٖذٍّا دؽاٖو شٗسرتٍ

٘م نٖىػّٗم ِٓتّسٍأ اىػّ

ٞاّؽ لاٖ ٛىصُ نٖد اٟٗاىٍت ؟

هًٗ

٘م ٛؾتٍُاب رؾصٗ ذٍُٗتٍا نُ َؾحّ نأ بحٗ

ٌسُتٍا

هًٍتٍاب ٕرؾصّ نأ نُ لادب ٖذٍّا دؽاٖىب

ٛعاعٍُاٖ

ٔؾّطتٗ ْٖٖ

ٔثٗدذ ٘م ا ؟

ٌصلاٖ

نأ

زاتنُ َثُت ٍٟٛسلأا ٕذْ نؽ ٛباحلإا

َذٍا

ٖ ٔب ذسلأا بٍػتٗ ٙذٍا ِٖٗىٍا

ٔحّٓ ٍٜؽ رٗسٍا .

نإ لاتٍا ٍُٔؾتٗ نأ ٘قبّٗ اُ

ٝدؾتٗ لا ٍٛذرٍُا ٕذْ ٘م ذُٗ

اٗاعىٍا اذ نًٖٗ اُ ٍِٓ ِدىت ٘تٍا

،ٔتاٗذ ٘م ُٛٗو ٖ

ٔتاٗذ ٘م ُٛٗو آٍ ٘تٍا تاٍُٖؾٍُا

ِ

َطتٗ اُ ًَ ْ٘

ٚرعاذٍا ٔتاٗذب

ٖ

ٛىٍؾتٍُا

ٔتاحاذب تٍطتا اذإ لاإ ُٛٗىٍا ٕذْ اٗاعىٍٍ نًٖٗ لاٖ ،ُٛٗىٍا ٔتاحاذب

ِ

ٌ أ رم ا د

ػسٖ

ظٟاطسٍا نُ ٍُٛذب ِٖسُٖ ؿُتحُ

. ٍٛٗسٖ دؾت ٘تٍا ٔتقٍ ٚزٍُُٗا ٔطٟاطس نُٖ

َطاٖتٍا

ٕدارمأ نٗب .

يٗ اُ نإم ّٜؾٍُا اذْ ٍٜؽ ٞاّبٖ ٍٔٗؽٖ

د لاتٍٍ ِ ٕذْ ٘م ذُٗ

ٍٛذرٍُا اُّإ

ْٖ

نٖصٗؾٗ ٍٖٛنػٍا ٍٛذرُ ٘م دارمأً ِٓطست ٘تٍا تاٍُٖؾٍُاب ِْدٖٗزت

ِٓتاٗذ اًُ ٍُٛٗس

٘قبّٗ ٖ ،ٝرسأ ٛٓح نُ ؿُتحُ َساد نّٗػاًُٖ ٖ ٘قبّٗ

لاٖ–

ٌص - ٌٍت ِْدؽاست نأ

هادْلأا ٖ ٍٛاؾنٍا ُٛٞلاٍُا يٗىذت ٍٜؽ ٍِٓ ٚاػؾٍُا تاٍُٖؾٍُا

ٛبٍٖػٍُا ٚرٖطب ِْدّؽ

يماٖت تسٍُا ِٓتٟٗب ؿُتحُ ػسٖ ،رٗٗقتٍا ٘م ٚرُ

ٙرصب

َٟاسٍٖا ددؾتُ تاقٍٍا ـّٖتُ رٗبً

.

(6)

د )

ٛػصّأ َبو اُ

دؽاٖىٍا ٖٛٗذٍّا

ُْ٘أٖ

آت :

دًؤٗ

ؿُٗح نُ لاٖ دصرٍا نُ لاٖ َٖىؾٍُا نُ شٍٗ ّٔأب َاحٍُا اذْ ٘م نٗطتسٍُا ٞاربسٍا

نّس

ٛٗرصبٍا

ٍَا اٍّانػأ ٍِؾّ نأ ٚدٗصرٍا رٗذط اٍُؾت ٛٗبرؾٍا ٛف

ٖ آمرطٖ اْٖذّب ا آبٍٗاسأ

ٛٗوارٍا آّأً ٖدبت ٜتذ ُٛاؽ ُ٘لاًٍا ٌٍٖسٍا نؽ ٍٛىتسُ ٚرْاؼً دؽاٖىٍا بتً نُ

ٍُٛٗؽ

ٖٙقٍٍا جدذٍا ؿواٖ ٘م آٍ رربُ لا ٛٗػابتؽا ٛٗنسؾت َطم .

بٗؾٍا دْاصّ اًٍّٖ

دٟاسٍا ٘م

ًً٘ٗنت ٍٍٛٗٗذت ٛٗسارد ٚداُ آًّٖ ٍٜؽ زًٗرتٍا ْٖٖ دؽاٖىٍا ٚداُ شٗردت ٚ

ٍٛطنُ

ٛىُؾُ

شرادٍُا ذُٗلاتٍا ِادوأ أػت نأ ذُّ

، ٛماحٍا دؽاٖىٍا نّٖىٍٗ جٗذ

ِّٖٓدٗىٖٗ

آؼنذب

دٖدذ ٘م آىٗبػتٖ

،

ِ ٛقٍٍ ٛٗىٗىذٍا ٛسراٍُُا ٌٍذ ٘م نٍٗنف آتُْٗأٖ

ناىتاٖ َٗطذتٍا ٘م

رٗبؾتٍا . ٘م اْرٖذب شرقت نأ ْٖ ِْدّؽ رٗذطٍا آىٗرػٖ

رًٗاٖب

َنػٍا ُّٖب ُّٖتٍ ،ِٓتاٗذ ،

ٖ دزتُت ٖ ٔتابفرٖ ٔتاحاذب ػٍتست

ٔوٖذب

ٖ ،ٔسذٖ

آؾُسٗ

٘م جٗداذأ

ٍْٔأ

ٔوامرٖ

. اذإٖ 6

ناً

ؿعاُٖ نلأ ٜذطنٍا آُّ ذسؤت نأ ٘قبّٗ ٘تٍا ٚرٟادٍا ؿٗسٖت ٘م كٍاب دو بتاًٍا

ٌٍت

رًذ اُدّؽ ٌٍذٍ آؾُٗح ٍْٛؤُ تسٍٗ ٚرٟادٍا

ٖ يٗرػٍاٖ َْلأاٖ يامرٍا ا

لاإ ،بؾٍٍُ

ّٔأ باطأ

دّؽ ،ُِّْٖب ُّٖتٍ رقطٍا ذُّ اْرٖذب شرف ٘قبّٗ ٍُٛٗسٍا ٛقٍٍا نأ ٍٜؽ دًأ اُ

شٍٖٗ

ٌٍذ

ٛٗساردٍا َٖطنٍا ٘م لاإ اّدّؽ زًارٍُاٖ

هًٍت نٖد ٟٛٗاىٍتٍا ٛٗؾٗبػٍا يرػٍاب ٍْٛؤٍُا .

ٍٔٗؽٖ

نإم

ٖ ٕدٗؤّ اُ

نٗثذابٍا غؾب ٔذرػٗ اُُ

7(

ْٖ)

اػاصّ ٍٛذرٍُا ٕذْ ٘م اٍّانػأ ٍِؾّ نأ

أ نُ رسآ ػاصّ ْٖ تاقٍٍا ٍِؾت ٛػصّ

ٚٞارىٍا شت ٖٚػسً

،آمرط ٖ اْٖذّب ٛقٍٍا ٍِؾت يب

ٖ اذْ نُ هدٍٓا نأ ٍٜؽ لاُؽ ٌٍذ ػاصٍّا

ٛىباػٍُا ْٖ ٍِؾتٍا نُ ٍٜٖلأا نّٗسٍا ٘م ٍٖ٘لأا

ٖ ٛؽُٖسٍُا ًٍٍُٛا نٗب

ًٍٍُٛا

ٟٛٗرٍُا . ِاؾٍا ٖٙقٍٍا ٖٝتذٍُام ٍٔٗؽٖ

ادٗؾب– دؽاٖىٍا نؽ

ٖٛٗذٍّا ا ٛٗرؼٍّا ٛٗمرطٍ

ٙذٍا– داتذٗ اُ ْٖ ٍٜٖلأا ٍُٛٗٗؾتٍا ٍٔذارُ ٘م َنػٍا بساّٗ

ٍٔٗإ

َنػٍا

ٖ ٛنٍتسٍُا ٔنواُٖ ٘م آب ٙدؤٍٗ اٍُٗس اىػّ ٛوٖػٍُّا ٛقٍٍا لاإ ٌٍذ نًٖٗ لا

ٔعارفأ

ٛنٍتسٍُا ٙذٍا ِآٍا ػاصٍّا ْٖ ٚٞارىٍا ػاصّ نأ ٌص لاٖ ،ؿُتحٍُا ؿُ ٍٔطاٖت ٘م

َؾحٗ

نُ

ا ٍٜؽ ارداو ذٍُٗتٍ

ٖ ٍِٗسٍا يػٍّا رٗذطٍا ٞادلأا

. ٍُٛح يىذٗ ٍٔؾحٗ ػاصٍّا اذٓم

نُ

لا ٘تٍا ٛٗسٟٗرٍا هادْلأا

ٖ ٍٛذرٍُا ٕذْ ٘م آٍانفإ نًُٗ

آُّ

: نأ دٗرحت ٍٜؽ ارداو نًٖٗ

ٖ هٖرذٍا نُ اْزُٗٗت

آعؾب

ٖ اتٖط غؾبٍا

ٛباتً

. ،رسآٖ هرذ نٗب زُٗٗ ٍٔؾحٗ ٌٍذ نلأ

ًَ ؿعٖ ٍٜؽ ّٔٗؾٗم هرذ

ٔؾعُٖ

.

ِٗ اًُ

دراسٍُا ناىتإ نُ ذٍُٗتٍا ػاصٍّا اذْ نً

آؾعُٖ دٗدذت ٖ ٛٗتٖطٍا

ٖ ادٗح ٞاقطإ شردٍُا ٍٜإ ٘قطٗ اُدّؽ ،ٚاًاذٍُا يٗرػ نؽ ٌٍذ

ٍٜؽ ذٍُٗتٍا َُؾٗ جٗذ دٍٗىت

دّؽ اْدحّ ٘تٍا ٛىٍػٍُا ٛٗؾبتٍٍ ارؼّ اىٗود ادٍٗىت ٍُٔؾُ

٘م ٍُٔؾٍُ ذٍُٗتٍا تاّٖسٍا

ٍٜٖلأا

)8 ٖ َلاس نُ نٗبتٗ

َا زًٗرت ػاصٍّا نُ ـٍّٖا اذْ ٍٜؽ

دؾٗ ٙذٍا ٖ ٛقٍٍا نُ ٘تٖطٍا بّاحٍاب ِاُتْلاا ْٖ

َطلأا نؽ درست لا ٘تٍا ٛقٍٍ ٘ىٗىذٍا

ناسّلإا دّؽ يػٍّا زآح نُ درست تاٖطأ آًّٖ

ربؾٍٗ

ٚاٗذٍا ٘م ٔعارفأ نؽ آب .

نًُٗ لا ٖ

،ٚددذُ ٛٗنًٗ نٖد درست نأ تاٖطلأا ٌٍتٍ

لاٖ

نًُتٗ

ذٍُٗتٍا نُ

تاّٖس ٘م لاإ ٌٍذ

ٍُٔؾت

(7)

نًٖٗ لاٖ ،تاٗنًٍٗا ؿُٗحب يػٍٍّ اؾٗػ اّرُ ٕدّؽ ٘ىػٍّا زآح نًٖٗ نٗأ ٍٜٖلأا

ٍٔ

لاإ ٌٍذ

ػاصّ ّٔٗؽ ْٖ ٌٍذٖ ،اّٗاث دٍٗىتٍا ٖ لاٖأ ٞاقطلإاب

ٚٞارىٍا

ٍِؾتٍا ٘م .

نُ ِٗؼؽ هدْ اذْٖ

هادْلأا

٘تٍا

ٖلأا تاّٖسٍا اطٖطسٖ ٟٛٗادتبلاا ٛسردٍُا آٍٗإ ُ٘رت ؿمرت نأ ْٖٖ ٍِٗؾتٍا نٍُٝ

ُٛٗلأا ٞادلأا ٖ ٍِٗسٍا يػٍّاب ِْرٗف نؽ نٖزٗاُتٗ ٍِٓؾحت نأٖ َانػلأا نؽ ٍٛآحٍاٖ

رٗذطٍا .

ٌٍذ ِْٖ نادٍُٗا ٘م نٖطتسٍُا ٍٔٗإ ٔبّ اُ ٖ رٗذطٍا ٍُ٘ؾٍا جذبٍا ٍٔٗإ رٗصٗ اُ

نٖزًرٗ

ٚٞارىٍا ػاصّ ْٖ آٍٗؽ داُتؽلاا ٘قبّٗ ٘تٍا تاػاصٍّا ٍٜٖأ نأ ٍٜؽ ،

نٗذعُٖ

ٍٜؽ

ٚٞارىب ْٖ ٍِؾتٍا ٔب أدبٗ اُ َٖأ نأ ظٖطٍّا

ٜؾسّ ٌٍذ َحأ نُ ،تاٖطلأا ٍِؾتٖ

ٍٜإ نأ

ٍٛازإ ٘م دآتحلاا ًَ دٓتحّ نأ اٍّٗؽ غرنت ٍٛذرٍُا ٕذْ نلأ ،ٚٞارىٍا ٚداُ شردّ

اُ

٘م يٍؽ

ذٍُٗتٍا رؾصٗ آّٗذ ،ٛذٗطنٍا تاٖطلأا ٖ ينتت لا ُٛٗاؽ تاٖطأ نُ ّٔاسٍ

ّٔأ ٍِؾتٗ

ادٗدح

اْرٗطو تاٖطلأا نٗب زُٗٗ نٗذ

ٖ ُٛعٍاٖ ٛذتنٍا نٗبٖ ،آٍٖٗػٖ

ٚرسًٍا دٍُا تاٖطأٖ

ٖ ،ٞاٍٗاٖ ٖاٍٖاٖ هٍلأاً

اذًْ

)9

ٖٙ

دًؤ (

ٟ٘ارُسٍا ِْٗاربإ )

ٌٍذ نأ ٍٜؽ راؾصلإا

ٞاذٗلإا زٖاحتٗلا

ـاُسٖ رارًتٍا ٛىٗرػب ٌٍذ ٍٜإ ٕابتّلااٖ رؼٍّا تنٍٖ

تاًٍٍُا اّسذ احارسإ ٛحرسُ ٛؾػىُ

،

ٖ ٍُٛٗٗؾت َذارُ ٍٜإ َنػٍا َىتّٗ نأ َبو ٌٍذ

ٝرسأ ٔٗم اسسر دو تٗبٍا ٖ ـراصٍا نأ دحٗم

ٍٖٛبىُ رٗف تاداؽ جٗذ نُ

نإم ٌٍذٍ ،تاٖطلأا باتًٍا

جلاثٍا تاّٖسٍا ٘م ٕدّؽ ٘سردٍُا

نأ ٘قبّٗ شردٍا ّ٘س نُ ؿبرلأا ٖأ ٍٜٖلأا نًٖٗ

رو باتً

ٖ ٖٚلاتٖ ٚٞا

ٞادلأٍ ٚداحإ ...

ٖ نأ ٍٜؽ

تنتٍٗ

ٍُٛٗؽ نأ ٍٜإ ٍِؾٍُا

ٚٞارىٍا ٖ ظٗ نأ بحٗ آٍُؾت ا

ٍِؾت ٔبذ ا

ردت دطو ،دٖٗحتٍ

ٙ ب

نسذ ٍٜؽ ٍِؾتٍُا

،ٞاىٍلإا

َٖ

َتٍٍ ِتٗ

ٞاىٍإٖ آُمٖ ٛمرؾُٖ ٞادأ ٖٙقٍٍا ػبعٍا ذُٗ

.

ٖ ٕذٓب

ٛسراٍُُا ٖٛٗذٍّا دؽاٖىٍا نُ نٍٖ ٍٜإ ذٍُٗتٍا ٙدتٓٗ ؿبرلأا تاّٖسٍا َاٖػ ٚرُتسٍُا

ٔنٍأٗ

راصٗ نأ َبو ّٔأ ٍٜؽ ِسلااب ٍٔٗإ

(

ٖذّ

) ٖأ ( دؽاٖو ) اّسرادُ ٘م دٖٓؾُ ْٖ اًُ

10' اُ ٌٍذٖ

نأ ٍٜؽ اىباس ٍٔٗإ اّرصا

ٖذٍّا

ٚرصابُ رٗف ٕرٖطب ،اٟٗاىٍت هرؾٗ نأ ٘قبّٗ ٍٛذرٍُا ٕذْ ٘م .

ٚٞارىٍا ِسىّ نٗذٖ

ٍٜإ نلأ ،ٍٖٖٛٗلأا ٛٗرٓحٍا ٚٞارىٍٍ نأ ٌص لام ،ٔتُاط ٖ ٛٗرٓح اْ

ُّ٘ت

يػٍّا تارآُ

دّؽ

،ذٍُٗتٍا ٖ دّؽ ٛبًترٍُا ٞاػسلأا ٛمرؾُ نُ شردٍُا نًُت

ٕ يػٍّا ٞاّثأ

َُؾٗم

ٍ٘اتٍاب لاعم ،ٝرسلأا ٍٖٝت ٚدذاٖ آذٗذطت ٍٜؽ َاذٍا ٛؾٗبػب–

ـ– ن يٗىذت

هادْأ

ٝرسأ ٖأ ًَصب ِْاست ٘تٍا ٛٗبدلأا ٛؽاحصٍا يٗىذت ٖ هواٍُٖا ٛٓحاُٖ ٍٜؽ ٚردىٍاً

رسآب

ٍٜؽ خسٍا نُ ذٍُٗتٍا رٗرذت

ٖ َ

ٝرسأ ٛٗسنّ تامآ ٖ نبحٍا .

ٛىثٍا يٗىذت نُ ًُّٔت اًُ

شنٍّاب ٕاحتا ِٟٓارأ نؽ رٗبؾتٍا ِْدٖؾٗ اذْ ٖ ،ٔب يػّٗ اُب باٖط ٍٜؽ ّٔأ ٍٜؽ نٗرسلآا

ٛولاػ ٖ ٛٗرذب

(

11

.)

اُٖ

نُ

ػاصٍّا اذْ نأ ٌص ٚٞارىٍا ػاصّ–

ٍِؾتّ اًّّٖ نؽ اّدؾبٗ–

آّأًٖ ٖذٍّا دؽاٖو

ٛؽاّط يٍت تاٞارحإٖ

٘تٍا ٛٗوٖنٍا ٍِٗاؾتٍاً ذٍُٗتٍا ٍٜؽ غرنت ،ّٛٗٗ

ٞرٍُا ٍٜؽ َزّت دٗىتم

ٔتٗرذ .

ٖ

ٖ ٚٞارىٍا ػاصّ نؽ جٗدذٍا ،ٍٜٖلأا ٍٛذرٍُا ٕذْ ٘م ٔتُْٗأ

ُّٔ هدٍٓا يىذتٗ اُّإ اذإ

َ راٗتسلاا نٖبرٍُا ٖ نٖػػسٍُا نسذأ ،ٍٛاؾنٍا ٚرثؤٍُا ظٖطٍّ

(8)

ٖ دٗصاّأٖ ظطو نُ

اُْرٗف

،ٟٛٗارىٍا تاؽٖعٍُٖا نُ

ٚدٖصّلأا ٖ ٛوٖصٍُا ٛطىٍا نلأ

َؽانتٗ ٘تٍا ٚرثؤٍُا آؾُ

ذٍُٗتٍا ت نادٖز

ٕ ٛذٗذطٍا دذاٍُّا نُ رٗبً ردىب ا ٘م

َاُؾتسلا

،ٍِٗسٍا ٖٙقٍٍا اًُ

ت ٛذٗذطٍا ٖٛٗقٍٍا تادرنٍُا نُ ٍٛٗطذ ّٔابسً

ِاٍُلإا نُ نًُتٗ ٖ

بًٗارتٍاب

ٍُٛٗسٍا ٘م ٞاص ّٜأ آٍٗإ داتذٗ ٘تٍا

ِ اٗذ تاػاصّ هٍتس

ٔت .

اذإٖ

نٗثذابٍا غؾب ناً

)12

نٖرٗ

إ ٖ ٚٞارىٍا نأ ن

٘م ٍٛاؾم تّاً

يٗىذت ٍٔٗإ اّرصأ اُ

دؾٗ ٛثداذٍُا ػاصّ نأ لاإ ،ٍُٛٗسٍا بًٗارتٍا شٗسرت ٘م اىباس رثًأ

ٚٞارىٍا ػاصّ نُ ٍٛٗاؾم

ٍٜؽ تابٖؾطٍا غؾب ًِارت ٍٜإ ٙدؤت دو ٘تٍا ٛباتًٍا ٖ ذٍُٗتٍا

، نُ رٖنٍّا ٍٜإ ِٓب ٙدؤٗ اُُ

ٛساردٍا ٖح .

َٖدؾٍا ٘قبّٗ أػس ٌٍذ نأب نٖرٗ ٖ

،ّٔؽ ٛبترٍُا َتذت ٛثداذٍُا نأ ٍٜؽ نٗدًؤُ

آب َُٖؾٍُا ٛػصّلأا ؿُٗح ٘م ٍٜٖلأا .

ٖ اُب ٞاّب ٘م شاسلأا رحذ ْ٘ ٟٛٗادتبلاا ٍٛذرٍُا نأ

نأ دبلا ناً ٍُٛٗٗؾتٍا ٍُٛٗؾٍا

ّٜؾٗ

ـ اُٗأ ٛثداذٍُاب آٗم

ٍ٘دتسُ ٛٗاّ

ب ن ٘ؾٗبػٍا يٗرػٍا نأ

ٍِٗؾت ٘م

ٛقٍٍا نأ ْٖ

يبست دادؾتساٖ ؤٗٓت ٍٛذرُ ٛباتًٍاٖ ٚٞارىٍا .

ْ٘ ٛثداذٍُاٖ

٘تٍا ٠ٗٓت

ٚٞارىٍٍ

ٛباتًٍاٖ

ٟٛٗٓت

ٛٗتٖط

ٛٗسنّ ٖ . ٚرٗػس خٟاتّ ٍٜإ ٝدأ دو أػسٍا اذْ نأ ِْدّؽ ٖ

نٖثدذتٍُا آمرؾٗ

اذٓب

َتٗ ٖ نًٍٖٟتٗ اُدّؽ ٘برؾٍا ناسٍٍا ٌٍذ درُم ،ُِٓلاً ٞاّثأ نُٖثؽ

ْٖ ِْدّؽ

َانفإ

ٛثداذٍُا تارآُ ٍٜؽ ٘ؽاٍٖا بٗردتٍا .

)13

لاٖ

دىتؽأ نٗب اعراؾت ُٛث نأ

نٗػاصٍّا (

ٛثداذٍُاٖ ٚٞارىٍا )

ٖ

ٟ٘ادتبلاا ٍٛذرٍُا َنػ ٘م ُّ٘ٗ اُْلاً

ٖ ٚ ٘م ٍٜٖلأا تاّٖسٍا

ٖ ٛٗتٖطٍا ٚردىٍا

ٟٛٗادلأا .

ٖ

ِٗ لا ٚٞارو نٖد اْدذٖ ٛثداذٍُا نارُثٗ اؾُ اُْٖ ،رُثت نأ نً

رٗثًٍا .

ٚٞارىٍاب دو نًٖٗ اُ َنػٍا يبػٗ ٛثداذٍُاب ٖ ٞادلأا ٘م دٗدحٍا َنػٍا ٍِؾتٗ

،ٕاؽٖ

ٛػٗرص ًَ َبو َنػٍا بردٗ نأ اذْ ًَ

ٞ٘ص

ٖ ٞاقطلإا نسذ ٍٜؽ ْٖ دؾٗ ٙذٍا ،ـاُتسلاا نم

ٛبٍٖػٍُا تارآٍُا نُ ٚرآُ رسلآا

٘م

ٍٛذرٍُا ٕذْ

.

ْٖ ـاُتسلاام ذٍُٗتٍا ٘م يٍسٗ ٙذٍا

ٞادلأاٖ دٍٗىتٍا ٘م ٛبفرٍا

،َثٍُاب

ٍ٘اتٍابٖ

ٍٛٗسٍٖا ٖٓم

ٍٜٖلأا تّاً آُُ ػاصّ ٙأ يبست ٘تٍا

يىذتت لا لاثُ ٛٗرٓحٍا ٚٞارىٍام ،ٔتاٍٗاؾم

،ذٍُٗتٍٍ

ٌٍذ ؿُس اذإ لاإ يػٍّا نسذ ٍٔ يىذتٗ لاٖ

ٍٜؽ َُؾٗم ،ٔسردُ نُ

ٕدٍٗىت . اذًْٖ

ذٍُٗتٍا يىذٗ نارٍُاب ٚردو

ٍٔؾحت بلإا ٍٜؽ ارداو ـاد

ٖ ٔتاذٍ ُّٔ اىٗىذت ،ٌٍذً ْٖ

ٔتاردو .

نإ

ٖ ،ٛٗبًٗرتٍا تارآٍُا بستًٗ لا َنػٍا تاٞادلأا

ب ٍُٛٗسٍا

ِ ز ا نُ ٔؾُسٗ اٍُ ٔتاً

ًٍٍِا نُ َب آسنّ َُحٍاٖ

ِ ز ا اً

ت تاٍُٗؾٍا ٚ

ٛثدذٍُا آٍ

. َثٍُاٖ ػاُّلأا باستًاب ٌٍذٖ

آتاذ ؼانٍلأا شٍٖٗ

آؾُس ٘تٍا

،ٚرٖرعٍاب ٖذٍّا ٔنٗرؾت ٘م ّ٘ح نبا ٍٔٗإ راصأ اُ ٌٍذٖ

ّٔأب

":

ٞاذتّا ِلاً تُس برؾٍا

"

)14

ٌٍذبٖ

ذٍُٗتٍا نًُتٗ

نُ

نُ ٖٛٗقٍٍا ّٜبٍا ػابّتسا

ؿٗػتسٗ ػاُّأ ٍٜإ آٍٖٗذت ٖ ٍِؾٍُا يٗرػ نؽ ـُٖسٍُا نأ

اُ آٍٗؽ شٗىٗ ٖ آُّ درستسٗ

ِلاًٍا نُ ٕدٗرٗ

. ٌٍذ ًَ َطذٗ ٖ اُّٖد ذٍُٗتٍا نُ

رٖؾص

ُّٔ

ٖ15 ٔب َُؾٍا ٘قبّٗ ٙذٍا اذْ

اّدرأ اذإ نأ ذٍُٗتٍا هراؾُ ٘م ّٛاًُ ٖٛٗذٍّا دؽاٖىٍٍ نًٖت .

ػىم رطذّٗ لا ٛقٍٍا ٍِٗؾت نإ

٘م باستًا رطاّؾٍٍ ٌاردلإا تاٍٗآ اعٗأ ٘ؽارٗ نأ دب لا َب ِلاًٍا تاٍٗلآ ٍِؾتٍُا

ٖٛٗقٍٍا

آُّٗاعُ باؾٗتساٖ

. لآا نإم ٍٔٗؽٖ

آتُْٗأ بسذب بترت تاٍٗ

آتٍٗاؾمٖ

نًٍٖٗ

لاٖأ ـُٖسٍُا

(9)

بٖتًٍُا ٖٝتسُ ٍٜؽ ٚٞارىٍا َباىُ ٘م يٖػٍُّا ٖٝتسُ ٍٜؽ ٌٍذ ٖ

،ررذٍُا ٍٛٗلآا ٍٔٗت ِث

٘باتًٍاٖ ْ٘انصٍا نٗرٗبؾتٍا ٘م ٍٛثُتُ ّٛٗاثٍا 16(

لاٖ)

ٛٓماصٍُا ٛٗىبسأ لاإ اذْ ّ٘ؾٗ

ٛبسٍّاب

ٖ ٚٞارىٍا ٍٜؽ ذٍُٗتٍٍ

ٛباتًٍا . ٛٓماصٍُا َطذت لاٖ

َاذٍا ٛؾٗبػب– لاإ–

نؽ يٗرػ

ٖٚػسٍا ْ٘ ٖ ،ٖٚػس ٖٚػس ٔتاًاذُ ٍٜؽ َُؾٗم ذٍُٗتٍا ُّٔ ؿُسٗ ٙذٍا شردٍُا

٘تٍا راصأ

نأب َاو اُدّؽ نٖدٍس نبا آٍٗإ :

ّٛٗاسٍٍا تاًٍٍُا ٖبأ ؿُسٍا نأبٍاو اُدّؽ

":

نُ ًٍِتٍُا

ِٓٗم ٚدٖحُٖ ٛٗبرؾٍا ٛقٍٍا ًٍُٛ تّاً نٗذ برؾٍا ،

ٍٔٗح َْأ ِلاً ؿُسٗ

، ٘م ِٓبٍٗاسأٖ

ِْدطاىُ نؽ ِْرٗبؾت ٛٗنًٖٗ ِٓتابػاسُ

، ٘م تادرنٍُا َاُؾتسا ٘بطٍا ؿُسٗ اًُ

آّٗاؾُ

، لاٖأ آّىٍٗم

،

ٌٍذً آّىٍٗم اْدؾب بًٗارتٍا ؿُسٗ ِث ،

ٌٍذٍ ِٓؽاُس َازٗلا ِث

ًٍِتُ ًَ نُٖ ٛؼذٍ ًَ ٘مددحتٗ

،

ٖ ًٍُٛ ٌٍذ رٗطٗ نا ٍٜإ ررًتٗ ٍٔاُؾتساٖ

ٛسسار ٛنط

ِْدذأً نًٖٖٗ

".

17(

َاٖ)

ْٖ اذْ نُ ِٓنٗ ٙذ

ٍ٘ىتٍاٖ لاٖأ ٞاقطلإا نًٖٗ نأ نًٍٖٗ ،اّٗاث د

ٖ ـادبلإا اُْدؾب يٗىذت

ٍٜؽ ٖٙقٍٍا دازٍا َٗطذت ٘م ؿُسٍا ُْٛٗأ ٝدُ رٖطتٍّٖ تاذٍا

هٍتسُ ٖٝتسُ

تادذٍٖا ُٛٗلاًٍا ٛبردٍا آُّٖ

نًٍٖٗ

ارداو

َطاٖتٍاٖ زاطملإاٖ رٗبؾتٍا ٍٜؽ

للابلإاٖ

. اّدرٖأ اُ َلاس نُ دًؤّ نأ دٗرّٖ

ٍٜؽ نُ ٍٜٖلأا تاّٖسٍا ٘م شردٗ لا ٖذٍّا نأ

٘م دٖٓؾُ ْٖ اًُ ٍٛىتسُ ظطذ ٘م ٍِٗؾتٍا

،اّسرادُ

ِٗدؽ نًٖٗ داًٗ َنػٍا نلأ

ٖ ،رٗبؾتٍا ٍٜؽ دؾب رداو رٗف ،ٖٙقٍٍا َٖطذٍُا

ٍ٘اتٍاب نُ ـاُسٍا ٍٜإ لاٖأ ٛحاذ ٘م ٖٓم

ٞ٘ص ًَ َبو ٕرٗف .

ٕذْ ٘م َنػٍا نلأ ٌٍذ تاّٖسٍا

ًٖٗ لا يٟاىذٍا ٌاردإ ٍٜؽ دؾب ارداو ن

ٖ آُٓم ٍٜؽ َُؾٗم ِاًذلأاٖ

ًِذتٍا آٗم

ٖ ،اٍٗىؽ ٌٍذ ٍٔ نًٖٗ لام ٌٍذ ٍٔٗؽ غرم اذإ ّٔأ

ٖأ ّْٛٗذ ٛواؽإ لاإ َُؾٍا

ّٛٗاسٍ

ٖ ،ٔتاٗذ َبىتسُ ٘م نًٖٗ لا ٖٛٗذٍّا دؽاٖىٍا ٍِؾت نإم ٍٔٗؽ

ٍٛذرٍُا ٕذْ ٘م لاإ

ٖ ٖٛٗنؽ ٛنطب نُ ٛٗؾٗبػ ٛىٗرػب

ٚٞارىٍاٖ ٛثداذٍُا شٖرد َلاس

ٖ تاؼٖنذٍُا آّلأ

ٍٜؽ ذٍُٗتٍا آٗم بردٗ ٖ ٛذٗذطٍا ٛقٍٍا آٗم شراُت ٘تٍا ٛػصّلأا

َاُؾتسلاا دٗحٍا

ٖ ،آٍ

٘م آسسرت ٖ ٛذٗذطٍا ٖٛٗقٍٍا تاداؾٍا َنػٍا ٘م شسؤت اْرٖدب ْ٘

،ّْٔذ اُُ

ؿتسا ٍٜؽ لابىتسُ ارداو ٍٔؾحٗ

رسٗب ٛقٍٍا َاُ

.

(

18

اُأ)

ٖٛٗذٍّا دؽاٖىٍا ٍِؾتٗ نأ

ٞزح ٖذٍّا نُ َؾحٗ لا ٌٍذ نإم اٗرؼّ اٍُٗؾت ا

نُ

لاُؽ َب توٍٖا َٖػ ٍُٛؾتسٍُا ٛقٍٍا لا

تاوٖلأا ٘م لاإ ناسّلإا ٔب ِٖىٗ

ٛطاسٍا . آُّٖ ٛقٍٍا ٍِؾت نأ نٗطتسٍُا بٍفأ ٝرٗ ٌٍذٍ

نأ ٘قبّٗ ،ٙرْٖح شاسأً ٖذٍّا

ٙراحٗ

ٛؾٗبػ ٘م دؽاٖىٍا تٞاح اًُ ّٔلأ ،آسنّ ٛقٍٍا

ٌٍذً ،ٛقٍٍا نؽ ٚرسأتُ ٍٛذرُ

٘قبّٗ

لا ِْدّؽٖ ،اّٗاث دؽاٖىٍا ٘تأت ِث لاٖأ ٛقٍٍا ٍِؾت نأ

لاإ ٌٍذ نًٖٗ

ٍِؾتب ٚٞارىٍاٖ ظٖطٍّا اٗاّث نُ دؽاٖىٍا

ٛؾٍاػٍُاٖ

ٝرسأ ٛػصّأ نُ اْرٗفٖ

آتُْٗأ بسذب بترت

)19

اذإٖ

َؾت نُ شاسلأا هدٍٓا ناً

آُّ ٖ ٛقٍٍا ِ اْٖذّ

شاسأ ا ْٖ

شا نُ ٍِؾتٍُا نًُٗت

ٖ ادٗح اباؾٗتسا آتارٗبؾت باؾٗت ناىتإ

ـاُتسلاا ٖ ،ٔب يػٍّا ٖأ ،ٍٔٗإ

(10)

يىذتٗ لا ًٍٔ اذْ نإم ،ٛقٍٍا ٌٍتب بتًٗ اُ ٚٞارو لاإ

نبا رٗبؾت دذ ٍٜؽ ٖٛٗقٍ ًٍُٛ باستًاب

َاو اُدّؽ نٖدٍس " :

ٍِؽا ٛقٍٍا نأ

٘م ْ٘ ٍٔٗؽ هراؾتٍُا

ٕدٖطىُ نؽ ًٍِتٍُا ٚرابؽ .

ٌٍت ٖ

نؽ ٠صاّ ّ٘اسٍ َؾم ٚرابؾٍا دطىٍا

دب لام ،ِلاًٍا ٚدامإب نأ

رٗطت

ًٍُٛ

ٚررىتُ

٘م ٖعؾٍا

ناسٍٍا ْٖ ٖ ،آٍ َؽانٍا 20(

اُأ)

درت ٍِم ٛمرطٍا ٛٗرؼٍّا دؽاٖىٍا لاإ

َْأ ٘صس نأ دؾب

ِ نّٗاٖو ػابّتسا ٍٜؽ اٍُٖؾم ًٍٍُٛا ٌٍت دسنت نأ ٍِٖؾٍا نُ ٚدرػ

ِلاً

ٖ ،برؾٍا َثُت ْ٘

ٌاّْ تذبطأم ،ِلاًٍا ـاّٖأ رٟاس آٍٗؽ اٖساىم دؽاٖو ٖ تاًٍٗ

دؽاٖو

ِ ٛٗرؼّ

ٚددذ

ٖ ،ٛنٍتسُ نٖٗاّؽ ٘م ٛػٖبعُ

ًًَ ٛقٍٍا نؽ ٚرسأتُ تٞاح آًٍّ

.

ٕ ـ )

ٙأر

ٖٛٗقٍٍا ًٍٍُٛا ٘م نٖدٍس نبا

اُأ لاإ نٖدٍس نبا دًؤٗ لام آتاذ ًٍٍُٛا نؽ اُ

ٔتتبثأ ـاُسٍا نأ نُ ٍِؾٍا ٕدٗؤٗ ٖ براحتٍا

َٖىٗ نٗذ ،شاسلأا ْٖ

":

ًٍِتٍُام ،ِٓٗم ٚدٖحُٖ ٛٗبرؾٍا ٛقٍٍا ًٍُٛ تّاً نٗذ برؾٍا نُ

،ٍٔٗح َْأ ِلاً ؿُسٗ

ٖ

ٖ ِٓتابػاسُ ٘م ِٓبٍٗاسأ ؿُسٗ اًُ ،ِْدطاىُ نؽ ِْرٗبؾت ٛٗنًٗ

َاُؾتسا ٘بطٍا تادرنٍُا

ارتٍا ؿُسٗ ِث ،لاٖأ آّىٍٗم آّٗاؾُ ٘م اْدؾب بًٗ

...

َازٗ لا ِث

ِٓؽاُس

ٌٍذٍ

ٖ ٛؼذٍ ًَ ٘م ددحتٗ

ًٍُٛ ٌٍذ رٗطٗ نأ ٍٜإ ررًتٗ آٍاُؾتسا ٖ ،ًٍِتُ ًَ نُ

ٛنطٖ

ِْدذأً نًٖٖٗ ٛسسار

"

(

21

شٍٖٗ)

اذْ

رارًتٍاٖ ـاُسٍا رٖد ٍٜؽ ادًٗأت لاإ باػسٍا

ٖ ٖٛٗقٍٍا بٍاٖىٍا شٗسرت ٍٜؽ بٍٗاسلأا

ٛٗرٗبؾتٍا ه

٘بطٍا أصّٗ

ٖ تاداؾٍا تسسر دو ٖٛٗقٍٍا

ٔٗم .

ٖ

ًٖت ٌٍذب ربؾٗ نأ ؿٗػتسٗ آب ،ًٍُٛ ٍٔ

نؽ

ٔؾُتحُ دارمأ نٗب ٖ ّٔٗب ٕدطاىُ

.

ِلاًٖ

دّؽ تّاً ٘تٍا ًٍٍُٛا نأ نٗبٗ نٖدٍس نبا برؾٍا

ٖ ِٓٗم ٚرػم نًت ٍِ اُٗدو ٍِٓ تٍطذ اُّإ

رُتسٍُا ضٗاؾتٍا ٖ ٚداؾٍٍ ٛحٗتّ

ـاُسٍاٖ

ذ ّٜؾُٖ ،٘ؽاُتحلاا ِٓؾواٖ ٘م رٗطنٍٍ

نأ ٌٍ

ٜتأتت اُّإ ٛذٗذطٍا ًٍٍُٛا درنٍٍ

رُتسٍُا ـاُسٍا ٖ رارًتٍا َلاس نُ

ٛذٗطنٍا ٛقٍٍ

ٖ

ٖ اُلاً آتسراُُ

ٚٞارو . لاٖ

اُّإ ٍِٖٗا َانػلأا ٘م ًٍٍُٛا ٌٍت نًٖت نأ اّدرأ اذإ ّٔأ اذْ ّ٘ؾٗ

نأ ٘قبّٗ

آًّّٖ

ا ذُّ ٍِٓ

ٖٛٗبرتٍا نعاذٍُا َلاس نُ رقطٍ

ٍٛذرٍُاٖ

ٟٛٗادتبلاا

ٙ نٗأ نًٖ

ٖ ،ًَصتٍٍ لاباو َنػٍا يٗرػ نؽ ٌٍذ

ٛثداذٍُا

ٖ ٛٗرٓحٍا ٚٞارىٍا ٖ ٕدٖؽ ٖٙتسٗ نأ ٍٜإ رٗبؾتٍا

بٍاٖىٍا نًٖت آّٗذ

ٖٛٗذٍّا

ُّٔ رٖؾص اُّٖ د آٍُؾت دو نًٖٗم ّْٔذ ٘م تزٓح دو .

ّٜؾُٖ

٘م ٛقٍٍا نأ اذْ

ٙأر لا ًٍٍُٛا ٛٗبرت ،نأ ْٖ ؿعٍٖا ٍٔٗؽ نًٖٗ نأ ٘قبّٗ اُٗمٖ نٖدٍس نبا

اىٍػُ ٘عتىٗ

ؼٗنذت

ٖ اّٗٗىٍت اؼنذ دؽاٖىٍا رٗبؾتٍا َلاس نُ اٟٗاىٍت اذسأ ذسؤت اُّإ

دٗحٍا . ٍٜؽٖ

نأ

ٌت اُّإ ٛذٗطنٍا ٛقٍٍا

ٖ ،رُتسٍُا نارٍُا ٖ ٛبردٍاب بست ؿبتت َلاس نُ ٌٍذ

ظٖطٍّا

ٚدٗحٍا دٗحٍا يػٍّا نُ اذستُ ،ٞادلأا ٚدٖح شردٍُا آٗم ِزتٍٗ ٘تٍا ،ٛٗوارٍا

ٍٛٗسٖ

َ

ٍ٘ؾت يػٍّا ُٛلاس ٖ ٞادلأا نسذ ٟٛصاٍّا ِ .

ٍِؾت نُ دٖطىٍُا شٍٗ نأ ٍِؾّ نأ ٘قبّٗ

ٛقٍٍا رحُ ْٖ ٛٗبرؾٍا

ٖ اْدؽاٖو ؼنذ د ذُٗلاتٍا دؾّ اًّ اذإم ،ٚٞارىٍاٖ ٛباتًٍا

ٚاٗذٍٍ

(11)

اّػاُٖ دؾّ اُدّؽ ٌٍذ ٖ ٚاٗذٍا ٕذْ نٖبذٗ ٍِٓؾحت نأ ٛسردٍُا نُ بحاٍٖام ؿٗػتسٗ

نأ

َس ارٗبؾت ٔسنّ نؽ ربؾٗ

ٖ ٛذٗذطٍا ٛباتًٍاٖ ٍِٗسٍا ِلاًٍاب ٌٍذٖ اُٗ

ٚٞارىٍا ٛػٖبعٍُا

ٖ ،أرىٗ اٍُ ِٓنٍا

)22

ٌٍذبم ٚداحإ ٍٜؽ ّٔاؽأ ٛسردٍُا نُ اٟٗص َطذ دو ّٔأب ذٍُٗتٍا رؾصٗ

اٗذ

ٖ ٔت ٛمرؾُ

ٔسنّ

.

ٖ ) شسأ ٘م دؽاٖىٍا ٖٝتذُ راٗتسا

ٍٛذرٍُا

ٟٛٗادتبلاا

نُٖ

َاحٍُا اذْ ٘م ٍُُٛٓا اٗاعىٍا :

اُ

ْٖ

شاسلأا تاؽٖعُٖ راٗتسا ٔىمٖ ِتٗ ٙذٍا

ٖذٍّا

٘م تاساردٍا بٍفأ نإ ؟ ٟ٘ادتبلاا هطٍا

ٚدراٍٖا ؿواٍٖا نٗبٗ اًُ نٗبت نادٍُٗا اذْ ٘م

تاؽٖعٍُٖا راٗتسا نأ ؼذلاٍُا ٘سردٍُا لا

شأ ٍٜؽ ِٖىٗ

ٛبرحتٍا ٍٜؽ ٞاّب يٗود ٍُ٘ؽ شا

ٖ ٌٍت راتست اُّإٖ ،ٍِؾٍا يٟاىذ تاؽٖعٍُٖا

ا ٍٜؽ ٞاّب

ٖ ٛٗطسصٍا تاربسٍ

تارؼٍّا ٛٗتاذٍا

بٗطت ٖأ ٠ػست دو ٘تٍا .

ٖ اذْ

بارػعا ٖ ِٟاد رٗقت ٘م خٍُّٓا تاؽٖعُٖ َؾح ٙذٍا

رُتسُ

. يػٍُّا غرنٗ ٍٔٗؽٖ

ٚرٖرع بحٗ ٘تٍا ٛذٗذطٍا ٍُٛٗؾٍا شسلأا نؽ جذبٍا

دؽاٖىٍا راٗتسا ٘م اْداُتؽا

ٖٛٗذٍّا

ٍ٘اتٍا َذارٍُا نُ اْرٗقٍ ٖ ٟٛٗادتبلاا ٍٛذرٍٍُ

آٍ ٚ .

ٖ دًؤّ اًّ اذإ اّرٗف دًأ اًُ–

ٛحٍاؾُ نأ– تاؽٖعٍُٖا

ٍٛذرٍُا ٘م ٖٛٗذٍّا

رٗبؾتٍا ٖ ٛثداذٍُا بٍٗاسأ يٗرػ نؽ نًٖٗ ٟٛٗادتبلاا

ٖ

ٖ ٚٞارىٍا ،ٝرسلأا ٛػصّلأا نُ اْرٗف

ِتٗ اُّإ ظٖطٍّا ٌٍت نأ اىٍػُ اذْ ّ٘ؾٗ لام آؾعٖ

اْراٗتسا ِتٗ نأ ٘قبّٗ َب ،اٟٗاٖصؽ

ظب

ٛم

ٖ ٚدٖطىٍُا تآٍُُا ٞادلأ ٍُٛٗؽ هادْلأا

ٚرػسٍُا .

ٛٗبدلأا ظٖطٍّا نأ ٌص لاٖ

آتاّٗب جٗذ نُ هٍتست رسآب ٖأ ًَصب

ٛٗبًٗرتٍا ٖ

جٗذ نُ تٖانتت ٘تٍا آبٍٗاسأ ٛؾٗبػ

َٖٓسٍا

ٖ ٛبٖؾطٍاٖ ٚ

ٖ ٛػاسبٍا دٗىؾتٍا

ٛٗبًٗرتٍا تاّٗبٍا ًَصت ٘تٍا َٟاسٍُا نُ اْرٗفٖ

ظٍٍّ

ٖ ٛٗبدلأا ظٖ

اُ

ٌأ اْرث . دوٖ

تّػنت ٚرٗسلأا تاّٖسٍا ٘م ٛثٗدذٍا تاساردٍا ٍٜإ

رطّؾٍا

ٍُٛٗٗؾتٍا ٍُٛٗؾٍا ٘م ِآٍا

ٖ

ٔتاذ دذ ٘م ٍِؾتٍُا ْٖ

، اُٗم اْرثأ ٍٜحتٗ ُْٛٗأ ٔتٍٖأم

غارفأ نُ ػبّتسٗ

ٛىٍؾتُ

يباػٍُا ٖٝتذٍُا راٗتسابٖ نٍُٗؾتٍُا تاحاذ ٍَٗذتب

ِٓتاُاُتْلا .

ٌٍذ ّٜؾُٖ

نأ ٍِٗؾتٍا يرػ بطأ

دُتؾت تذ ٛٗؽاُتحلاا تاّٗاسٍٍا تاٗػؾُ ٍٜؽ

تاّٗاسٍٍاٖ

ٛٗسنٍّا ٔػٗذُٖ ٔػسٖ ٘م آٍُؾتٗ ٘تٍا ٛقٍٍاب ٍِؾتٍُا ػبرت ٘تٍا ٛولاؾٍا ٍٜؽٖ

غارفلأابٖ

اُ ٛقٍ ٍُٔؾت نُ ُٛاؽ آٍٗإ هدٓٗ ٘تٍا

)23

ٌٍذٍٖ

ًَصب درسٗ لا راٗتسلاا نإم

ـ اُ

ٖ ٔثٗدذ ٘م ذٍُٗتٍا ٍٔٗإ داتذٗ

ٔتارٗبؾت شٍُا

ٛنٍت . آّؽ ربؽ اًُ ٖأ

َاب تاؽٖعُٖ

َا ٛٗنٗؼٖ

٘تٍا ٘م ناسّلإا ِدست

ٔتاٗذ ٖ َؽانتٍا تاٍُٗؽ ٍٔ َٓست ٖ ٖٛٗقٍٍا ٔتاحاذ ٘بٍت

٘ؽاُتحلاا .

اُ رسآ ّٜؾُب ٖ

٘قبّٗ

اُ ٍٛذرٍُا ٕذْ ٘م ٖٛٗذٍّا دؽاٖىٍا نُ ذٍُٗتٍا ٍِؾّ نأ

ِلاًٍا ٘م ٍٔٗإ داتذٗ

ٖ

ٖ ٛباتًٍا ت ٛحاذٍا هرؾّ نأ نًُٗ لا ٍُٛٗؽ تاسارد ٍٜؽ ٞاّب لاإ ٌٍ

نًٖٗ ٛذٗذط آّادُٗ

ٖ ضٗؾٍُا ؿواٍٖا يٗودٍا ٍَٗذتٍا

. بٍط ٍٜإ ٖٛٗبرتٍا تاّٗاسٍٍا غرؾتتٖ

اذْ

ـٖعٍُٖا اذْ ٞاربس آٍُٗؽ دًؤٗ نّٗثا نٍٗاؤس ٍٜؽ ٞاّب اٗاعىٍا نُ ٍُٛح زرػت نٗذ

ٍِؾٍا اُْٖ

: اذاُ

ٕذْ ٘م ٛقٍٍا دؽاٖو نُ ٍِؾّ نأ بحٗ

ٍٛذرٍُا بلاا

ٖ ؟ ٟٛٗادت نأ بحٗ هًٗ

؟ ٍُٔؾّ

ٛباحلإٍٖ

ـ ٛذٗذطٍا ن

داؾتبلاا ٘قبّٗ نٍٗاؤسٍا نؽ

ٍُٛتذٍُا تارٖطتٍا ٖ ٛٗتاذٍا .

(12)

نٖثذابٍا ٌٍسٗ نأ ْٖ اذْ ٘م ٖٙسٍا يٗرػٍاٖ

نٖػػسٍُاٖ

زاحّإب ٌٍذٖ اىٗود اٍُٗؽ اًٍٖس

اُْ نٗتُاْ نٗتٖػس

( :

)24

ٍٜٖلأا :

ٙرػ نؽ ٖٛٗقٍٍا ّٜبٍا ٖ تادذٍٖا ٞاطذإ ي

ٞارىتسلاا

ٖ اْرتاٖت ٛحرد نٗبت ٖ ٛٗنًٗ

آتاواٗس هٍتسُ ٘م اْدٖرٖ

.

ّٛٗاثٍاٖ

تاٗػؾٍُا ٌٍتٍ يُٗؽ ٖٙقٍ ٍَٗذت ْ٘

ٛنّطٍُا تاٗرؼٍّا داُتؽاب ٚاطذٍُا

ٖٛٗذٍّا دؽاٖىٍا ـٖعُٖب ٍٛط آٍ ٘تٍا ّٛٗاسٍٍا

ًَصب

ِاؽ .

ًٍٖ٘

نًٖٗ

نإم اؾواٖ َُؾٍا اذْ

٘ساسلأا تاؽٖعٍُٖا تت ٛٗنٗؼٍٖا ٚ

اْرتاٖت َلاس نُ رع ٖ

آُادستسا جٗدذٍا ٛقٍ ٘م

ٖ ٖ بٍٗاسلأا نُ ـّٖ ِادستسا ؼذٍٖ اًٍُ ّٔلأ ،ٛباتًٍا

ّٜبٍا نًٍٖٗ ٘ساسأ ّٔأ ٍٜؽ َد ٚرثًب

ّٖٙاث ٕرٗف ا

. يٗرػٍا ٍٜؽ هرؾتّ اُدّؽ اذًْٖ

ٍِٗسٍا تاحاذٍ ٖٛٗذٍّا جذابٍُا ُٛٞلاٍُ

دو اذٓب نًّٖ ٖٛٗقٍٍا ِٓبٍاػُ ٖ نٗسرادٍا اّىىذ

٘ىذت نُ ٖحرٍُا هدٍٓا ٖٛٗقٍٍا ُٛلاسٍا ي

ٖ اٍّانػأ ٝدٍ

ِاٍُلإا نُ ِْاًُّ

بًٗارتٍاب نؽ رٗبؾتٍا ٍِٓ رٗتت ٘تٍا بٍٗاسلأا ٖ ٖٛٗقٍٍا

ِٓتاحاذ .

٘مٖ

ذاتسلأا رًذٗ ددطٍا اذْ

( رًٖذُ دُذأ )

ٍٜؽ نأ ٘م نٗساسأ ٍٜؽ هوٖتٗ رُلأا

آٍٗإ داتذٗ ٘تٍا ٛبٍٖػٍُا ٖٛٗذٍّا ٚداٍُا راٗتسا تٍا

ذُٗلا

ٖ ٛباتًٍاٖ ِلاًٍا ٘م اداُتؽا ٌٍذ

نُ ذُٗلاتٍا ٔٗم ؿىٗ اُ ٍٜؽ لاٖأ

ٞاػسأ داتّإ ٍَٗذت ٘قبّٗ ٝرسأ ٛٓح نُ نًٍ ٖ ،ٛٓح نُ

ٛمرؾٍُ ذُٗلاتٍا تاؽٖعٍُٖا

آٗم أػسٍا رثًٗ ٌٍذ ؿُ ٖ ِٓبٍٗاسأ ٘م آؽٖٗص رثًٗ ٘تٍا

)25

لاٖ

ٙأ ٌٍت ٖ ٕذْ نُ ّٔأ ٌص نُ ذُٗلاتٍا ٔٗم ؿىٗ اُُ

ٖ ٞاػسأ ِٓحاتّإ ٍَٗذت نُ

لاٍٗذت

ظٖطٍّا راتسّ نأ ٘قبّٗ اٍُٗؽ اراٗتسا اْراٗتسا ِت دو نًٖٗ آّٗذ ،ٛسردٍُا

اٍُٗؽ اىٗود

ٖحرٍُا هدٍٓا يىذٍّ

،

ٖ ٕذْ َثُب ٛٗبرؾٍا ٛقٍٍا يٗعت نأ َاذب نًُٗ لا ظٖطٍّا

اْرٗقب ٖأ .

ز ) تاذرتىُ

ٟٛٗادتبلاا ٍٛذرٍُا رٖاذُ

اذإ زابٍا غؾب ناً

نٗث

(

26

نٖددذٗ)

تاؽٖعٍُٖا نُ ٍُٛح

َ ٘م ٛسارد َذُ نًٖت

ٟٛٗادتبلاا ٍٛذرٍُا اّّٗب يرانٍا ؿُ–

ٖ ٛٗنًٍٗا ٘م ِّٓٗب نًٖٗ نأ ٖدؾٗ لا ٌٍذ ِْدٗدذت نإم–

ٍٜٖلأا تاؽٖعٍٍُٖ اراٗتسا

ٛػٗسبٍا ٛساردٍا ٘م تاٗٓٗدبً آتمرؾُ ذٍُٗتٍٍ ٘قبّٗ ٘تٍا

لاثُ نٖددذٗم ،ٖٛٗذٍّا :

ػاُّلأا -

ٛٗبًٗرتٍا

ٖ ٛٗساسلأا آتاًُّٖٖ َُحٍا ٘م ٍٛثُتٍُا

ٍُٛحٍا ّٜؾُ ٛمرؾُب ٌٍذ ،

آّلأ

َثُت ضٍا ِث ٍُٛاًٍا ٚرٖطٍا َؾنٍاٖ ،ربسٍاٖ أدتبٍُا ٛمرؾُب آتٟزحت ٘م ـٖر

ٖ

َؽانٍا ٖ

َُحٍا ٕذْ ٘م َطاذٍا بٗترتٍا ٛمرؾُ

.

يرػتٍا - ٖ ٞاُسأ نُ ِلاًٍا ِاسوأ ٍٜإ

َاؾمأ هٖرذ ٖ .

يرػتٍا - ا غؾبٍ

ٖ راحٍاً ٖٛٗقٍٍا ِزاٍٍٖ

رٖرحٍُا

ٖ هٖػؾٍُاٖ هػؾٍا ٖ آٍُاثُأ

.

(13)

هرؾتٍا -

ٖ بارؽلإا ِاًذأ ٍٜؽ ـاّٖأ ٍٜؽ

نُ

ٖ ،رٗسٗ ًَصب ٘بارؽلإا ٍَٗذتٍا هرؾٍُ ٌٍذ

ٚ

ٖ بطّ ٖ ؿمر نُ بارؽلإا تاُلاؽ رح

.

ناىتإ - تاُلاؽ ٖ ٛٗباتًٍا تارآٍُا غؾب

ِٗورتٍا

ٛباتًٍا نُ ٞزح آّلأ .

ٖ - زأ ٍٜؽ هرؾتٍا نٗذ غاُ نُ َاؾملأا ُّٛ

ٖ

ٖ ـراعُ

هٗرطتٍا داردإ ٘قبّٗ َبىتسُ

ٖ درحٍُا ٍِاسٍا رٗذطٍا َؾنٍا هٗرطتب ٌٍذ

ّٔلأ ت دٗزٍُا ِث َٓسلأا

ٖ ،اؾبات نُ خٗردتٍاب

إدبُ يٗىذتٍ ـراعٍُا ٍٜإ ٘عاٍُا دردتٍا

نُ

َٓسٍا بؾطٍا ٍٜإ .

ٖ ٘م ٖٛٗقٍٍا رْاٖؼٍا ٕذْ شٗردت نؽ جٗدذٍا

ٍٛذرٍُا دتبلاا نؽ جٗدذ ْٖ اُّإ ٟٛٗا

٘م ٖذٍّا دؽاٖو ٛطاسب ٖ ٖٛٗقٍٍا رٗٗاؾٍُا آُٖٓنُ

ٖ ابًٗرتٖ انٗرطت ٖ اتٖط ِؽلأا نٖد ٍٛلاد

تاذٍػطٍُا بْاٗف ٘م َٖسدٍا

ٖٛٗذٍّا

ٚدىؾٍُا . ٖٝتذُ جٗذ نُ هٍاسّ لا اًّ اذإٖ

ٍٛذرٍُا ٕذْ ٘م تاؽٖعٍُٖا

ٟٛٗادتبلاا

ٍٜؽ اّارٖد رثًلأا تاؽٖعٍُٖا َثُت آّلأ بٍفأ نسٍأ

نٗسرادٍا ، نأ لاإ

ِْلأا ،ٍٛىتسُ ٖٛٗذّ ظطذ ٘م ٚرصابُ ٛنطب غرؾت لاأ ْٖ اذْ ًَ ٘م

رؾصٗ آّٗذ ّٔلأ ذٍُٗتٍا

دو نًّٖ اذٓب ذٍُٗتٍا شذأ اذإٖ ،آؼنذ ُّٔ بٍػتٗ َُح آّأًٖ

ٔسنّ ٘م اّثؾب اٟٗص

رٖنٍّا ٖ هٖسٍا نُ

. إم اذٍ

ٖ تاؽٖعٍُٖا ٕذْ غرؽ ٘م ٝدحلأا ن اًُ

اّدًأ ٙذ نُ

َبو ْٖ

ٝرسلأا ٛػصّلأا ٛػساٖب غرؾت نأ ظٖطسٍا ٍٜؽ آُّ ٛؽُٖسٍُا

ذٍُٗتٍا آنٍأٍٗ

اؽاُس هدٍٓا نأ ٌٍذ ،ٚدٖرسُ ٛؼٖنذُ ُٛؼُّ آمرؾٗ نأ نُ لادب ٚزحُّ

ْٖ اُٟاد زاحّلإا

ٔتاذ ؼنذٍا شٍٗ ٖ ِلاًٍٍ ٍ٘ؾنٍا .

ـ )

ٛذط

ٍِؾتٍا َذارُ دٗدذت ٘م نٖدٍس نبا ٙأر

ٕذْٖ

َذارٍُا نٖدٍس نبا اْرًذ ٘تٍا جلاثٍا هًٗتت

رسآب ٖأ ًَصب ؿُ

٘تٍا جلاثٍا َذارٍُا

اْرٖطتّ

ٖذٍّا دؽاٖو ٍِٗؾت ٘م .

ٖ ّ٘ؾّ

آب ٍٛذرُ ِث ّٖٛٗاثٍا ِث ٛٗساسلأا ٍٛذرٍُا

ظطستٍا .

نباٖ

نُ ٍُٛح ددذٗ ٍٖٛىٍُا ٕذْ ٘م نٖدٍس اٗاعىٍا

ٛٗىػٍُّا ٜصاُتت ٘تٍا

ٖ

ٖ شنٍّا ٍِؽ يٟاىذ ٛٗبرتٍا ٍِٖؽ

يٍؾتٗ اُٗم

ٍِؾتٍاب . ٛٗساسأ ٖٚػسً َذارُ جلاث ددذٗ ٖٓم

ٍِٖؾٍا نُ ٍِؽ ٖأ نم ٙأ ٍِٗؾت ٘م .

ًٍَ

ٍٛذرُ

٘قبّٗ لا ددذُ هدْ جلاثٍا َذارٍُا نُ

ٕزٖاحت .

ٍ٘ٗ اُ ٚاؽارُ ٘قبّٗ ّٔأ ِاؽ ًَصب ٝرٖٗ

:

ٚرٖرع_

ٖ ،ٍِؾتٍُا ٛواػ ٚاؽارُ

،ٔباؾٗتسا ٖٚو دارملأام

ٌٍذ ٘م نٖتٖانتٗ

.

_ ا داُتؽلا ٍُٛٗؾٍا َٟاسٍُا َٖاّت ٘م دردتٍا ٍٜؽ نلأ

ٚاٗذٍا نّس نُ ٌٍذ .

ٌٍذبٖ

نٖدٍس نبا رؼّ ٘م ادٗنُ ٍِٗؾتٍا نًٖٗ

.

َُأتٍُاٖ

ٍٜؽ هىٗ نٖدٍس نبا ٍٔٗإ اؽد اُٗم

اىذ

ٖ آُارتذا ٘قبّٗ يٟ

ٖ ،آتاؽارُ

ٌٍذ

ّٔأ

ٍٔٗإ اؽد اُٗم رؼّّ اُدّؽ

ٖ ، ّٔأ ٔب اّؾّتوا اُٗم

ت ٘م باٖطٍا ٔحٖ

دؽاٖىٍا ٍِٗؽ

ٖٛٗذٍّا نٗحٍُّٓا نٗب اًٍٗ نًٖٗ داًٗ اىباػت اّدحٖ

. نإ

نبا اْددذٗ ٘تٍا جلاثٍا َذارٍُا نٖدٍس

٘تلآا ْ٘

:

ٍٜٖلأا - ٍِؾتٍُا ٍٜؽ ٘ىٍٗ َذارٍُا ٌٍت نُ

َٖطأ

ٕاٗإ ٍُٔٗؾت ٘م بفرٗ ٙذٍا بابٍا .

ِث

نؽ ٚدٗؾب ٍُٛحُ ٚرٖطب آذرص ٘م ٍٔ برىٗ

تلاٗطنتٍا

ُ٘ؾٍا تاذٖرصٍاٖ

ٕذْٖ ٛو

ٖ ٛٗساسأ ٕدّؽ ٍٛذرٍُا ْٖ آُّ هدٍٓا نلأ ُُٛٓ

َٗطذت

ٍِؾٍا ٌٍذ ٘م ًٍٍُٛا .

ٖ َباىت

ٍِؾت نُ ٛٗساسلأا ٍٛذرٍُا اّٗأر ٘م ٖٚػسٍا ٕذْ

دؽاٖىٍا

ٖ ٖٛٗذٍّا اساسأ ددذت ٘تٍا

َٖلأا آٗرػصب ٖٛٗقٍٍا ًٍٍُٛا َٗطذتٍ

ٖ ،ّ٘اثٍا

ٌٍذ ٍٜٖلأا تسٍا تاّٖسٍا ٘م ّٔأ

(14)

( ادتبلاا ٍٛذرٍُا

ٟٛٗ

) ٖ ؿُٗستٍا ْٖ خٍُّٓا نًٖٗ

ـاُتسلاا

ٖ بٖٗطتٍاٖ

داٍُٖا داُتؽا

ٖتت ٘تٍا

ٖ ٛثداذُ نُ ظٟاطسٍا ٕذْ آٗم رم

ٚٞارو يٗىذتب َٗنً ٌٍذ نلأ ،ٛٗرٓح

ٖٛٗقٍٍا ًٍٍُٛا .

٘مٖ

داُتؽلاا نًٖٗ ٍٛذرٍُا ٕذْ نُ ّ٘اثٍا رػصٍا

ٍٜؽ ٛػٗسب شٖرد

تٍا ِت ٘تٍا شٖردٍا آسنّ ْ٘

ٍِا ٘م آٍٗؽ زًٗر

ٖ ،ٍٜٖلأا ٍٛذر يرانٍا

ّٛٗاثٍا ٍٛذرٍُا ٘م

ٍٔؾنٗ اُ ٍَٗؾتٍ رثًأ زًٗرتٍا ْٖ ٍٜٖلأا ٛىٍذٍا نُ

ذٍُٗتٍا

َ ٍ٘ؾنٍا ٕزاحّإ ٞاّثأ ،ِلاًٍ

ٖ ٍٛذرٍُا ٘م نٖدٍس نبا ٍٔٗإ راصأ اُ ْٖ

ٍٜٖلأا ب نأ

َؽ آذرص ٘م ٍٔ برىٗ

َٗبس ٝ

َاُحلإا . ٍٜٖلأا ٍٛذرٍُا ٛطلاس ٌٍت

٘تٍا رادُ ٚاؽارُ ٘عتىت

ٖ ذٍُٗتٍا ٌ ٔباؾٗتسا ٖٚو

٘م شٍٗ اُب ّْٔذ ٖصذ نًُٗ لا جٗذب

ٛحاذ

ٖ ،ٍٔٗإ

ٖ ٟٛٗٓتٍا ْٖ آمدْ

ًٍٍُٛا َٗطذت .

اُأ ّٛٗاثٍا ٍٛذرٍُا ٞاىترلاا ٍٛذرُ ٘ٓم ٕدّؽ

ٍِؾتٍُاب هٗعٗ ،ٍٔٗؽ ناً اُ ٍٜؽ ٛحرد

دٍُا ٍٔ

ٖ تاٍُٖؾٍُا نُ ٍٔٗإ داتذٗ اُ شر

٘مٖتسٗ

ٖ زرصٍا ٍٔ

ارًاذ ناٗبٍا غؾب ٍِؾتٍٍُ

ٍٜؽ ٝرسأ ٖ ٍٛأسُ نٗب هلاسٍا ٕٖحٖ

َٗبس رٗعٖتٍا .

ٍِا اّدّؽ َباىٗ اُ اذْٖ

ّٛٗاثٍا ٍٛذر

(

ّٖٛٗاثٍا ٍٛذرُ

)

ٖ ٘تٍا آٍلاس دٍا ٖذّ نٗٓحٖتٍٍُ ٘قبّٗ

هراؾُ اًٖردٗ نأ ٛٗبدلأا تاسار

ٖ ٍِ ٖٛٗذّ اٗاعو اٍْٖٖاّتٗ

ٖ ٛىباسٍا ٍٛذرٍُا ٘م

ٖ ،آب ٍِٓ دٓؽ لا ٍِٓ ادادؽإ ٌٍذ

ٛٗىب ٍٜإ

َذارٍُا لأا

ٝرس .

ٖ ،ٚدؽاوٖ ٚدؽاوٖ ،بٍٖسأٖ بٍٖسأ نٗب ٍِٓ نراىٗ جٗذ نأ رطٗ اُ

َاىٗ

اُٖ

ٖ ،رطٗ لا ِٓتاردو ٖٝتسُ ٘م نًٖت ٘تٍا دْاٖصٍا دارٗإ ٖ ٍَٗؾتٍاب ٌٍذ

ٍٛٗىؾٍا .

اُأ

ٛثٍاثٍا ٍٛذرٍُا آّٗذ ظطستٍا ٍٛذرُ ٘ٓم

دًؤٗ

َانفإ ِدؽ ٍٜؽ نٖدٍس نبا

ظٖٗؽ ٙأ ٘قبّٗ ٘تٍا اٗاعىٍا نُ دٗىؾت لاٖ َٟاسٍُا نُ

آذرػ نًٖٗ لاٖ

يرػتٍاب لاإ ٌٍذ

ٖ تآحٖتٍاٖ ٞارلآا هٍتسٍُ

٘م ٚرًٖذٍُا تاٗرؼٍّا

ٙأ

ٍِٖؾٍا نُ ٍِؽ .

ٍٛذرٍُا ٕذْ يبػّتٖ

ٔحٖتٗ ٘تٍا ظطستٍا ٍٛذرُ ٍٜؽ اذْ اّؽٖعُٖ ٘م آٗم

ٍِٖؽ ـرم ٍٜإ ٛبٍػٍا نُ ٟٛم

٘برؾٍا ناسٍٍا .

ٌٗ ٞلاؤْ

ًٍٍُٛا اٍٖطذ دو نّٖٖ

ٖٛٗقٍٍا

ٖ بٍٗاسلأا اّٖىتأٖ

إ اٖؾٍػا ٍٜؽ لااُح

ٖٛٗذٍّا اٗاعىٍا َح .

ٖ ٍٛذرُ

ظطستٍا

َا يُٗؾت آمدْ اُّإ ٕذْ

ظىٍّا َاًُتساٖ ،ِٓم

ٖ هلاسٍا ٔحٖأ ٛمرؾُ

ٛذٖرػٍُا .

تلااحلإا

( ) 1 ناُثؽ رتنٍا ٖبأ نب

ّ٘ح . ظٟاطسٍا .

رت : دُذُ نب ًِٗذٍا دبؽ .

ا ٛبتًٍُا

ٛٗنٗوٖتٍ

،ظٟاطسٍا ظ

/1 .43

دبؽ(2)

ظ زاحؽلإا َٟلاد ّ٘احرحٍا رْاىٍا 85

( )3 دبؽ ٖذٍّا ِْٗاربإ ٍِٗؾٍا

٘نٗؼٍٖا ظ ( ٖ ٕ )

ُٛدىٍُا نُ

.

دآّ(4)

َاىُ ٜسٍُٖا :

ُٛدىُ

٘م ٛقٍٍا ُٛدس ٘م تاّٗاسٍٍا ٖٚدّ َاقصأ ٍٛحُ ٛٗبرؾٍا ٛقٍٍا ٍِٗؾت

ظ ٛٗبرؾٍا ـ160

5

( ) 5 ناُثؽ ٖبأ زاحٍا

ؼ ناٖٗذٍا_ . رت : نٖراْ دُذُ ِلاسٍا دبؽ

٘برؾٍا باتًٍا راد_ .

ػ تٖرٗب 1

.

Références

Documents relatifs

After the phytic acid solution dissolves aniline and disperses MWNT homogenously, the oxidative initiator is introduced into the mixed solution and the emeraldine PANI is then

This was our main motivation for writing this paper, and we provide a complete characterization of the bases for which this sequence is automatic, including those with many

With NumPy, the user may choose to perform operations “in-place”—in other words, in such a way that no new memory is allocated and all results are stored in the current array..

After we first circulated our results in [14] and [7], we learned that for each n we consider, our configuration result had already been obtained [21, 25, 12, 9, 11, 8]

architecture and radiation interception efficiency Raphael Perez, Jean Dauzat, Benoit Pallas, Hervé Rey, Gilles Le Moguedec,.. Sebastien Griffon, Jean-Pierre Caliman,

enregistrées (séries CVS) Par rapport au trimestre précédent (%) Au 1 er trimestre 2010 Évolution trimes- trielle des flux de demandes (CVS, %) Évolution trimes- trielle

Abstract Sustainable natural resource use requires that multiple actors reassess their sit- uation in a systemic perspective. This can be conceptualised as a social learning

The cine sequences were thus used as indicators of pathological findings based on bowel motility alternations alone; patho- logical findings were finally interpreted on the static