أهمية اللعب التربوي في التخفيف من ظاهرة فرط الحركة و تشتت الانتباه لدى أطفال متلازمة داون للمرحلة العمرية 7- 13 سنة

(1)

ﻰﻟﺎﻌﺗ لﺎﻗ

:

ﻢﻴﺣﺮﻟا ﻦﻤﺣﺮﻟا ﷲ ﻢﺴﺑ

»

ّﺼﻳ يﺬﻟا ﻮﻫ

ﻻإ ﻪﻟإ ﻻ ءﺎﺸﻳ ﻒﻴﻛ مﺎﺣرﻷا ﻲﻓ ﻢﻛرﻮ

ﻢﻴﻜﺤﻟا ﺰﻳﺰﻌﻟا ﻮﻫ

«

"

ﻢﻴﻈﻌﻟا ﷲ قﺪﺻ

"

)

ناﺮﻤﻋ لآ

6 (

(2)

ـــ ــــ ا موــ ا ـــ و وطر او ر ا مو و س ا م م ة ا نا : ا ا ا ا ةد ج ة ر" ﺔﺒﻟﺎﻄﻟا داﺪﻋإ : ذﺎﺘﺳﻷا فاﺮﺷإ ﺖﺤﺗ ة : زو%& '( ة )*"+ ,ا ل أ

2012 -2013

(3)

ا

ءا ھ

ا

ا ا ھ ي ھأ

:

ا

ا ا إ د

ا

أ أ إ

ل طأ و ﷲ %&'(

ھ

.

ا

وز إ

وو

* ا

+او

ة ( ،

.

، . / ت * ا 1ا 2أ إ

، ة ھز

. ھز

. ط

.

بر 56او ھ6ا . 7 إ

.

و6ا .81

ا و

9 : ط 7 إ

...

"

.; 2

"

(4)

و

إ

رأو ،

ا

د أ ي ا

ا جو ا إ

! او " # $%&أ

' ( ا ا ھ ح إ '+,- . " و /(& '0 ' 1&و ، 2+13 ا

( ا 41, ا . ط

.

. 6 7 ا &ذ !-أ إ

"

ا

ل آ

"

( ; 0 ! او . - ا ه ھ

. " ا

جذ% = ا

ف " ا ذ !-?

،

ﷲ ھا $ A!B%# Cو A& A+$%!# =+ 'D,& ذإ

=

'0

1# ھدازو +F

.

ح G ي -و +(# وأ / B , $ إ HBو I+ $ إ " # $%&أ 0

.,+ط . # % و !Jو د%$% ا +J إ $ا Fإو ' ( ا ا ھ

.

(5)

• ت ا ً ھا ً يو ت ا ا ً _ا أ!" #$ % ص'( ا ) ' ا * + و , -. /0 ار! /0 ادا! 3او ، تر و ه ھ ص'( ا 67" أو ف' ' ا !+ 9+: ; < ا ي ' ا ص ا ي ا =" ) 9+: ل (ط@ا ' A )د ا /0 $ نواد ز ل (طأ $ ك <0 سرا! ' ا )'%( ا و ت )' و !ھ $ (% + ھ' Aو ) :' يوذ ت ا ا /0< و يوذ ز نواد . ! و ة'ھ ظ :Jا +K ا ( Mental Retardation ) 'ھا L ا $ M ا 9+: ' ر N ا و د %) + ) * 0< ، O '" ة'ھ L ا ً: P * ) ت ھا !)! ا )د /+ ا ، $' او م + O R(< ا ' او S او ع او ن K او ، U تد! ت ا + ا ا 6 ھ 3 $ ' -( ه ھ ة'ھ L ا ھ'Vأو $ * ا . ىدأ 9 إ ع < 0 ()' ف ه ھ ،ت ا ! و ر Yأ !)! ا ا ء + 9 إ ا [ O' 9+: ت ()' ا % 3 % ا 6 ھإ ا ر L< " ا ب "3@ نواد ز ض' ا . U [Oر او 9+: ب "3@ا )د# ا 9 إ إ [Oا' ا "N ا او ث!7 _" وأ ء <Vأ وأ ! ةد ا ، [O' و ت ()' ا " ا 7 ا نواد ز 9+: ` و 7 ا 0Pا':أو 0 "3أو ! و . و 0 تاد K ا ة' aO 0 @ / م!K و ً( ز + K)' ر '" : ى -ء O ا . U '0ظ `)' ا ي' % - ا ي او ء ر + ,Pا ا $ O' س K ا -(< ا * ر 0ظ س K در ( 3 . < ء O + 1960-1916) ( س K و '+-Oو ء O + (1949) ! :او `)' ا ي' % - ا 9+: "-ء O ا U '" :ا دا'$@ا ) ا _K "-/0b Oذ c $ا'7 )ر : ;3 ء O ا وأ ) ا _K "-/0b Oذ : % 70 ً +K: 9+: 9<7< *)ز ا " ا ةر!K+ +K ا . ! و تدأ Jا تاد K ا 60 و O'7 س K ا +K ا ى! و ق! R ) K ء O ا R ) K در ( 3 . < ،'+-Oو ھ'VM و _ ا ' ا $ Ka او ) e+ او Jاو ، : 9 إ ر 0ظ `)' ا Jا : ي ا ! ) 9+: R ) K ا Jا : ا R K ى! _: ( د'( ا * * ا و إ . 3 ت "+ + Jا ، : ي او تد . " '3' " و " -< " [O')و

(6)

`)' ا : ا 9+: ى! ح وأ _g$ د'( ا $ Jا 3 ت "+ + Jا : ا .< ر K * .bا'L R( : ا )' ا ، `+ و ه ھ ت "+ ا Jا : ً " ' e ' ا '" )و 0<: م 0( ` % ا Jا : . ! و 6 و ا %)' @ا `+ + +K ا * ا )ر ا ي' % - ا Jاو : Oو ="3 ه'Oذ نc$ ' ا ا 0 ا 9 إ دا'$@ا يوذ ت 7 ا ا !< -9 إ أ!" #$ % ص'( ا ) ' ا * دا'$@ا ، , -. /0 ار! و إ /0 ادا! 3 نأو ' ا = ق K7 ا 3 3@ا ،* + نأو ل (ط@ا ً ءا 3 ا Oأ مأ نواد ز يوذ /0<% ) نأ ا + ) % و ق' (+ ت ! و ت ) - و (+ . و لو 7 ' ا ا .K K7 _a ) $ _ %g S ا ا O +- ا N g او Jاو : )د O@او <ط او ى! نواد ز ل (طأ c ما! 3 S 3@ا ) ' ا S 3أو _)! ك +- ا . ! و تر Yأ ت 3ار! ا +N ا ع P ك +- ا ' A ( % ا نأ "-.Vو! ى! ا ً +K: K7+ ا ت -3# ا : ، ً "-!K$ ! و " ن 3 نو' آو " ) (1984Maston. et.al i Oو " ' O نو' آو " (1983 Koller, et.al) نأ "-ثو! ت %g ا O +- ا ا ً +K: /0< و يوذ ز نواد ق ( 0 "-ى! ، )د ا ت'0ظأو jb 3ار! ا ا م 0 " ' O نو' آو " نأ ك +- ا او! ا ن O 'aOأ اًرا'% ل (ط@ا ا ، ً +K: ر Yأو _O " ' در A ت $ و " ) (Gardner& Moffat, 1990 9 إ نأ "-ر g ا ك +- ا او! ا ل (ط@ا ا ـ ً+K: ـ ـ حوا' ـ (%24 -%8.9) و $ 3ارد 0 " _ ھ " Hill 1989 U تر Yأ 9 إ نأ (%70) ت :Jا +K ا '0L) 0 7 أ ت %g O +3 ء 3و ` % $ l " ا 7 ا /0 وأ $ $'A `N ا . _ و ت O +- ا او! ا ٍ!7 O . ا ) + ل (ط@ا (+ ا ، ً +K: O 0 أ _ 9+: :إ ' 3 + : / + ا /0)! '" و /ھأ ب "3@ا ا % ءارو _g$ ا ً +K: $ ` % ا N g ا : او ل 7 و نود /0 د $ * ا . ) ،S ا 1988 ص، 3 ( .

(7)

ا او! ا ت O +- ا و 6+ إ S ا' ا 9 و@ا 6 g و O'7 ا ط'$ ك +3 ، : "-< و ن % يأ $ bا g: _%g و O'7 ا ي' aO /ھ! ذإ ل (ط@ا ت l$ ه " Jا . $ نو! ا ) . <ھ و +) ط ة' ( ت 0"< ا 9+: [ O' ا $ ن ) /0 أ O +%g ا ھأ تء J ا S 3@ا +: $ / K ء وأو + ا _" 0 ا! 3 نواد ز يوذ ل (ط@ا ى! او! ا ت O +- ا n n( ر @ا . 0< و ل + _b 3 او ق' ا _o$أ 0$ /0 $ يرو'P ء Y . % ي ' ا S + ا ب +3أ /0 0$و /0 إ . ر إو ل %YJا ا ھ ح'ط / س 3@ا ا ھ 9+: ه : P 3ار!+ ، ر! .< ةد ( 3Jا _ أ ,Pاوو ; - ب +3M ن % Jا . ھو ه " Jا 6 g و O'7 ا ط'$ ة'ھ ظ ` ( ا $ ي ' ا S + ا ھأ ع P O 3ار!+ . K / ! و 9 إ < ' 0 $و ا! a او ي'L لو@ا ، " 9 إ 3ار! ا ه ھ / : ي'L< ا S ا : ! و %Yإ 9+: ى إ ! و 3ار! ا _ ! ، ھ ل N$ رأ o هرو +%g ا ر إ ب "3أ / و 3ار! ا ھأو فا!ھأ ، 3ار! ا ت P'$و ، U7" ا ت 3ار! او bا' Jا / ھ ( ا 9 إ وو U7" ا تا' e 6 و < ا K - ا . ، نواد ز ، ا ا 9+: U7" ا تا' e . $ < و < $ * ا' او U a او a ا _N( ا أ _O `)ر 9 إ /0 $ < ' و ي ' ا S + ا ، ه " Jا 6 g و O'7 ا ط'$ ك +3 ا ' e تا _O .:ا أ ، ى! 9+: و .N g ( O ، .Pا':أ ، . l$ ، . ھأ ، .$ا!ھأ ، .Nb N او ت O +- ا ه ھ ` ( ا $ ل $ : ب +3MO . ا! 3إ K)'ط ، .< ) . ا! ا S ا أ : . $ لو@ا +N$ o !K$ 9 إ < ' ي ا لو@ا bا' Jا لو < ا a ا _N( ا /V 0 اودأو 3ار! ا < : ، : 3Jا 3ار! ا ، 3ار! ا j0< 9+: ى إ jb < ا g < و ' -( و _ +7 و ض': . $ a ا bا' Jا لو < م 3 ا . $و @ا ' / و 3ار!+ ا ا < و < K a " ا ت ' .

(8)

ق

ا لود

ا ناو ا م ر ا 155 – 156 ه ا و ا ط ن إ ₀₁ 157 نواد ز !" #$و % & ' ر )$*+ !# ا ,- + 11 . 02 158 !" #$و % /.ھ ل 234 ' ر )$*+ !# ا ,- + نواد ز 9 . 03 159 نواد ز +د #$و % & ' ر )$*+ !# ا ,- + 7 تا*. 04 160 نواد ز +د #$و % نا* & ' ر )$*+ !# ا ,- + 13 . 05 161 !" #$و % 6 ! ا 783 ' ر )$*+ !# ا ,- + نواد ز 9 تا*. 06

(9)

ل

ا سر

ا ا ا 31 _{ت وز و ا} ! ا م_./. ا _ﺣ _{+ إ} _يد*ا ت وز و ا_{ي( او}_{ي ! ا} _{نا & ا}ز _وأ _{" #}ا آ 01 33 _{ت و}01ﺑ_زم _{و ا}ا _./. ا_ﺣت وز و ا_{+ إ} _يد* _{ي( او} ز_{# ! ا} _{" # ا}ا آ 02 36 4 ام _{5 6 6 ا}ا ء .أ ت وز و ا_{& ا} _{+ إ} _يد* _{ي( او}ز ا 03 55 < 1! ا ھ :; ن !ھو جذ ! 04

(10)

ناو ا

ا

-ءادھإ أ -ر د و -ر ب ر ا ارد ا ص! ج -ر ا ارد ا ص! د -ت و ا سر ه -لواد# ا سر و -ل $ا سر ز -ث ا د

1

يرظ ا ب # ا لو$ا ل ا : ارد ا ل!د 1 -ـ ا

6

2 -ت ا

9

3 -ار ا فا ھأ

9

4 -ار ا ھأ

10

5 -ع ا ر ا واد

10

6 -ار ا دو

11

7 -)ار#*ا م ھ ا

12

8 ! " او #$ % ا ت ار ا

13

, - ا ل ا : نواد ضر/

-د

22

1 -نواد ضر/ ن/ ! ر ةذ

22

2 -نواد ز3 ف ر

24

3 -ر ا ز3 نواد

25

4 -ز3 ت ) نواد

27

5 -ت5 ن/ ف ا رط ز3 نواد

38

6 -ص ! ل ط$ا يوذ ز3 نواد

39

7 -ص) ! ا و ا رھ ظ او ا ت5 ز3 نواد

40

8 -ت ارط75ا ت3 او ط ا و او ا ز3 نواد

43

9 -رود ةر $ا ت # ار او م/د ا 8#و ا

51

10 9 ار ا در ا ن :و ً /

53

(11)

ث - ا ل ا : ه *ا ت و د)از ا ط ا طر

-د

66

1 -ذ ه *ا ت و ر ا طر لو ! ر ة

66

2 ه *ا ت و ر ا طر ف ر

67

3 -ه *ا ت و ر ا طر بارط7إ ر إ لد

68

4 -ه *ا ت و ر ا طر ضار/أ >7و , , ! ا ل د ا دو :

70

5 -ه *ا ت و ر ا طر ضار/أ

70

6 ه *ا ت و ر ا طر ب أ

72

7 -ه *ا ت و ر ا طر بارط7إ ص !

74

8 -ه *ا ت و د)از ا ط ا ن :و ا قرط

80

9 -ه *ا ت و ر ا طر بارط7إ ج3/ ب أ

81

10 -ن ر او -ن د او ا د رإ

84

11 ر طر ب ا ل ط ا ه إ ت و ر ا

85

-ل ا 3!

86

> ار ا ل ا : يو ر ا ب ا

-د

88

1 -ب ا ف ر

88

2 -يو ر ا ب ا ف ر

89

3 -يو ر ا ب ا ت رظ

89

4 -يو ر ا ب ا ص) !

93

5 -ب ا س أو ئد يو ر ا

94

6 -يو ر ا ب ا ظو

98

7 -يو ر ا ب ا عاو أ

99

8 ل ط ا د / ب ا ل ار

100

9 يو ر ا ب , ةر-ؤ ا ل او ا

104

10 -يو ر ا ب ا ب أ

111

11 -يو ر ا ب ا ھأ

112

12 -! ا ت # *ا يوذ ل طD ب ا ھأ

113

-ل ا 3!

116

ا ب # ا , اد

ل ا س ! ا : ارد # ا تاءار#*ا

(12)

2 – لو$ا ,)ار#*ا لو ا

119

3 – , - ا ,)ار#*ا لو ا

131

-ل ا 3!

136 سد ا ل

ا

:

9) ا : و ل

و ضر/

-د

137

1 -9) ا ضر/

137

2 -9) ا : و ر

141

-ل ا 3!

145

-م ا ج إ

146

-! ا ت ار :*او ت و او

149

->#ار ا

151

-ق 3 ا

156

(13)

ا لود ا م ر ا 29

نواد

ز

ثو

را و ثو ا و م ا ا 01 82 ه !ا # $ و % ا ط ' ج )' * ا + ا , ا - 02 127 ى ه !ا # $ و % ا ط ' س , ط ر!ا 0 12 6ار ا 7 . 03 129 ا م ردو م و ن ا ء أ و 04 129 ر ا طر س ن د ل " # ن ا ق % إ و ه (ا ت** و 05 131 طر س " # ا دار أ ت رد ن قور% ا +د و ه (ا ت** و ر ا 06 133 ت رد او دد ا ب -ا ا ص/ و 07 134 يد ا س ا 1 -ا ا دار أ ت رد و 08 138 % ا ط ' ك596 )' ي ا س , او )9 , ا س , ا قو < ا -نواد ز ل <طأ ى ي5 ا ? 9 ا -ر @9 ه Aا # $ و . 09 139 ي ا س , او )9 , ا س , ا قو < ا % ا ط ' ك596 )' نواد ز ل <طأ ى B6 ا -ر @9 ه Aا # $ و . 10 140 % ا ط ' ك596 )' ي ا س , او )9 , ا س , ا قو < ا -نواد ز ل <طأ ى 7 C ا -ر @9 ه Aا # $ و . 11 141 ا س , او )9 , ا س , ا قو < ا ط $7 ا ط ' ك596 )' ي ز ل <طأ ى % ا ب ا -ر @9 ه Aا # $ و نواد . 12

(14)

1 – ـ ا : ض ا ھ ا ت ا و ا ا نواد !ز# ! $ % &' و ھ ا ت ا ()أ +') , - ا دا .أ . ة 0 ! ةد1' ا 2 3 45 6 7 % 8%9: اد ;إو نواد ض 3 ا دا . ا = ا >- ا ھ ? ا : اد إ % ا ! 2)@ : A ا . ا ه 3 ا نأ 7 & 6ھ # ! إ : رد D دا .أ E ذ ! 6 G ا H ا تار ا ن'G: 1و 6 A % ا ,! . و ,.د ! ا ھ ب ;أ . ص'K او ف ا و %! :G5 ا M ھ ل'& O ! ت ;ار2 م O: (& ا تا= ! . ! $Hأ ! ة2 2 ث'% ا'! O. ! ' ا O ط S5G ا $Hأ ! ھر' ظ U ا Hردو 3V 3W 6ھأو X9 ا ه ھ . 9ط ا ء1Z ا' ھإ ا (& ا !و ل " خ - ر " ) 2003 , ringenbach ( م ي ا !ز# ! يوذ ص 40أ ى2 ي 3 ا ^ '5 ا H ا ت .# W ا 7% إ _.2ھ ;ار2 Vاو2 او ط'A4 ا 6;ر ت 6 Vادأ ل#W نواد او 2 ا ت ) & رز` س O . نأ 2H'. نواد !ز# 3 ا ص 40 ا نأو ت !': ا $>:> ! . ت ' U ! ن'+ ت ا 2 O ى' >! داز :) :; b@ 6ھءادأ ;رادو ':A ا " E رار ، 2 و " م نا : ا >- ا 8V 34 ھذ 9:4 ا ل 9طd >- ا 8V 34 ا +ر O _ ھإ ;ار2 4 ا ل 9ط ا نأ او2H'. ء '; ا ل 9طd '; ا ل 9ط ا ! $ أ ن'+'G ھذ 9: ! ء ل'A او نز' او 6-% ا 7 & . ا' ھإ (& ك ھ نأ ) نأ ! 6D M+أ ا' . ، X9 ا M 9+ او >9 ا f+ -9+ ا ت ا A ا ! ن'+ ل 9ط ا ء1Zھ نأ 1إ ة ) _> قو 9 ا ه ھ )':> او . 2 و 9 G ا D ك':> :3 ا ت ;ار2 ا تر 0أ ) f A4 ا ; 1988 ( .

(15)

>+ ق'9 نواد !ز# ! يوذ 6 !و :O ا )':> ا ت#G5 ا ثو2& >+ نأ د ا ى2 . )':> ا ت#G5 ا ه > و ا f ا ا +او2 ا ك':> ا $ &إ 2 و ط & هر' 5 - + +او2 ا ك':> ا إ @-: نواد ض ب 3 ا M . ھذ ق . D ! ل ھ ا U Wو ن ! % او Mھ +إ ب ). داZ. ن إ . ، S0 ) 2 %! 2001 ص ، 30 . ( 4 7 % f 4 ، ن 3 او د ا ، ب h او خا 3 ) ، ل G0أ ة2 +او2 ا ك':> ا U W ت )':> ا ه ھ ةرا2U 2Wأ ي ا 2Vا= ا ط 5 ا وأ ط 9 ا ) % ا ، ھ >) وأ ء 0 ا X9 ا ه ھ ل 9طأ 2 . ! ) % او >% ا تار ا X9 ا ه ھ 6 : . ا م !أ SO ا=H & i Uأ ي او . ج !2+ او !' ا 6 & $ > $Hأ . ل' O او ل'O ا 2% ا ! ()أ ة2Vا= ا 2>- ا ) % ا . 2Vا= ا ) % ا ط 5 ا ? و . يوذ ل 9ط ا = و % ا ط . وأ 2Vا= ا ط 5 ا ) 6ھ2 O! . 6 ;':H ء bأ Vا2 ا ) % ، ! و سر2 ا ء bأ ; G ا : > H 6 V O . ' U ن' Hا' ا 6 ھذ د 5 نأ $ > م إ $ ن' - ، f : ا ء bأ - ا . ء O ا ن' A > 1و Hر 4 ا ت ا f > إ ة=- ! D ! ! ن':O ، M اZ> 6: ا ة (G ن'b2% ، ى Wأ ، f : ا ' U 6 2 f ا' : ر ا نود ة AW A5+@ ن'!'O و م#G ا ء bأ Wkا ن' ط O و ءو2 . ) ! ;أ نو Wآو + A ا 2 %! . 2007 . ص 212 – 213 . ( !

'% 3 1 & M 2& ! S 94 او ك':> ا ا ھ $ 2 ن' و % (& او ء : ا $ H ا $9G ا $Hأ ! U W ت >;Z!و =)ا ! 8 34 ل#W ! E ذو , - او ة ; ا : X A5+ او m!ا ا ! ' -! ع إ ل#W ! Wkا دا . ا O ) , - ا . 6 -!دو 6 '> ا D ت )':> ا $ 2 و تار ا S: 4! و 'A : ة2 > ا و ه ھ ! : ا A5+ ا 1 9+او M H & $9A ا #W ! : ;و ي ا ي' ا f M ) M #G5! & و هر G.أو M 340 6 . ! G .

(16)

، ا2H O bو # f : او $9A ا # ا 2 و M و هذ#!و $9A ا f& 'ھ f : . M ,! hO ا E: M & ت ?% 2 ;أو M &و . ي ا % ا ط 5 ا E ذ 'ھ f : . M ا M;ر . ل'; ا 2 و ) U 6:;و M : ﷲ : ( >% ا f # ن G. م#; ا . f : 6 ھإ ! لوأ >% او . ص و أ 2 ; را= ا ىور ل : ﷲ ل';ر : _:Wد >% او >% او M A : ن : ، ل O. ؟ % أ ﷲ ل';ر _:O. : ي + % ر ھو ؟ &أ 1 !و ). هوار V >+ ( . ) 2 '; ، 2004 ( . 2 5 ا . ! ع' '! إ ا=K ) ن' ا ن' و ا ب ا ء : ا ق A و 2 ' ا . M ) . ا=K ا ى . " 2 ا م': ء &إ " $9A ا M : 7% ي ا f : ا ع' ' 6 ; ;أ SV ظو ث#b M ن : 2 ' ا 6>H و , f ! M &ارإو M : إ رو > ا ل Wدإ ر2 ا ص W $G5 ي' او م ا q9 ا 6: يد ر G. ا ه ھ $)و ب G ا . سو . ) : G . +ا'ھ . Mط . 1983 .( ب':;@) ي' ا f : ا ھأ i ' إ ف2 ;ار2 م'O+ نأ ا ھ (% ل#W ! لو % ;و و 2Vا= ا ط 5 ا ! S 94 ا : $ H# لؤ > ا ح ط ل#W ! E ذ ا : ي' ا f : $ھ ) - ا ط 5+ ، ) ا ب ا ، 6; ا ( ط . ! S 94 ا . رود ) % ا ط 5 ا ه + ا _ 5 و ؟ نواد !ز# ! ل 9طأ ى2

(17)

2 – ت ا : 2 – 1 – ا ا ط . ك':> ي2 او : O ا ; O ا دا . ا ت Hرد . V 3&إ 1د تاذ قو . 2H' نواد !ز# ! ل 9طأ ى2 ي' ا f : ا ر : ه + ا _ 5 و ) % ا . 2 – 2 – ت ا ا : أ -او : O ا ; O ا دا . ا ت Hرد . V 3&إ 1د تاذ قو . 2H' ط . ك':> ي2 نواد !ز# ! ل 9طأ ى2 6; ا ر : ه + ا _ 5 و ) % ا . ب ك':> ي2 او : O ا ; O ا دا . ا ت Hرد . V 3&إ 1د تاذ قو . 2H' نواد !ز# ! ل 9طأ ى2 - ا ر : ه + ا _ 5 و ) % ا ط . . ج 1د تاذ قو . 2H' ك':> ي2 او : O ا ; O ا دا . ا ت Hرد . V 3&إ نواد !ز# ! ل 9طأ ى2 ) ا ب ا ر : ه + ا _ 5 و ) % ا ط . . 3 – فا ھأ ار ا : ف2 ;ار2 ا ھأ ;ارد إ % ا ) % ا ط . ! S 94 ا . ي' ا f : ا ه + ا _ 5 و ى2 أ ! E ذو نا= :D 1' نواد !ز# ! ر =) نواد !ز# ! ل 9ط ل#W : 1 !ز# ! يو )':> ا ت#G5 ا t . ي' ا f : ا . ى2! : ف ا نواد . 2 ) % ا ط . ك':; و ي' ا f : ا # ك ھ _+ ) نإ . ! ه + ا _ 5 و ى2 !ز# ! ل 9طأ نواد ي2 ا و : O ا س O ا ل#W ! .

(18)

3 -قو . ك ھ ن ) نإ -قو 9 ا . ! f : ا ط 5+ ;ر ! 2 و $ )':> ا ت#G5 ا . ى2 X9 ا ه ھ ل 9طأ . 4 ل 9ط ا ء1Zھ ى2 ? ا ت )':> ا ! S 94 ا : $ : ;و د - إ . 5 -ا ي' ا f : ا عا'+أو ل G0أ i ' ه ھ ,! :! ا $ > . 6ھ > نأ G X9 ا . 4 – ھأ ار ا : : ! ;ار2 ا ه ھ ھأ , : O طو - !و ;ار2 ا ه ھ ! q9 ا 6: ل -! . ;را2 او ا ةد 9 ;إ ;اردو O د mV + إ ل'U' ا إ > ي ا - ا m ا . $( او : '? ا : ا ھا'? ا O ) + >+ ا ھا . !ز# ! ل 9طأ ى2 2Vا= ا ) % ا ط 5 ا وأ ) % ا ط . ك':; د'Hو S5G ا نواد . ! : ;و : نواد !ز# ! X9 ا ! , - او ة ; ا S . ھ > ا ! ن'+ ! ل 9ط ا ,! $! : & ا $V ;و ) % ا ط . ه + ا _ 5 و - + 6 . ت )':> ا ! S 94 ا : 2 > m!ا ر Wإ : او V 3W ا ة2 >! ي' ا f : ا u ط X9 ا ه ھ ى2 Ah ا . 5 – واد ع ا ر !"ا : f : ا u ط 6 t % ا 6 ا S5) . نواد !ز# ! يوذ ل 9طأ ة2 >! . -6 2O د ا ل 9ط ا ! 6ھ K) , - ا . 6 -!د $Hأ ! X9 ا ه ة2 > ا . ن' A > & M ! 6 9 G و 6 ! $ O : نواد !ز# ! يوذ ل 9طأ ة2 >! يد $G5 6 & :Uا'! .

(19)

-6 : 6 +@ 6 ; >&إ م2 $Hأ ! f : ا u ط تار ا ل 9ط ا ء1Zھ ; ا : v , - ا : 6 ! و ة . . f : ا رود : 6 9 ل#W ! ا و ة ;d ة2 > ا 6 2O . D ا يد ا $9A ا $(! M:(! نواد !ز# ! وذ $9A ا ة &

. : ةر2O ا و . $Hأ ! ;ارد و X9 ا ه ھ : ف ا . 345 ا D ا ! ^ ا . $ 2 و %! $) ازإ و 6: ا : $ > $Hأ ! Ah ا ت )':> ا : ا uVا' ا . --! . ة W ا +وkا . ت bأ ا نواد !ز# ! ل 9طأ X. ;ارد . u ا >9+ 1 ط %A; $G5 ا . 6 – ار ا دو # : 6 – 1 – $ %& ا دو ' ا : نواد !ز# ! ل 9طأ ھذ 9:4 : H'Dا2 ا >9 ا =) :-> ا ) - ا يداو ( نا= :D 1و . 6 – 2 – ( ا دو ' ا : ھذ 9:4 : H'Dا2 ا >9 ا =) ا . ;ار2 ا _ Hأ ) - ا يداو ( 1و نا= :D . 6 – 3 – ) ا دو ' ا : سر ! ي 0 ل#W ;ار2 ا u A 6 6;' ا ! $ .أو 2012 – 2013 .

(20)

7 – * ھ ا ا + ا : 7 – 1 – م نواد ز0! : موز'!و G ا . با A إ 'ھ ) 21 ( ا ا ھ م >O+ - + ث2% W ) b#b إ '!و ت !وز bإ ! 12 ، ز'!و G ا د2 i 3 ا و و ت ! ) 47 ( ! 12 ) 46 ( . W@ ا إ يدZ ! ' ا . >% ا 8O او ) % ا W@ او ي O9 ا د' او $U 9 ا . +و ا . ? و . 7 – 2 – م نواد ز0! ل طأ : U 4 ا ت H & ا يوذ =) O% : ا ل 9ط ا 6ھ ) H'Dا2 ا >9 ا =) ا 9:4 : نا= :D 1و - ا دا' ھذ ( طو 0 6 . .' او ل' O ا ھأو ! $9A ا ن'G نأ نواد !ز# ! يوذ ; ھذ 9:4 ا X. ! وأ ) 6 – 18 ( ; . 7 – 3 – م 3 ' ا ط 4 : ا ت ) % ا E: 'ھ 6> ا .د ا Dو Vا'5 .2+ نود د 9 ا م'O ذإ m او ي - ا و ) !أ ! =9O ) ا f ا' ا ر إ $3% ا Hر2 ا M 23O و ;ار2 ا ه ھ . M!ا24 ;إ 6 ي ا ه + ا _ 5 و ) % ا ط . س O! : $9A ا : . 7 – 4 – ه &!( ا 6!%7 : : 'ط ة 9 ت ا : = ) ا : ةر2O ا م2 'ھ . د 9 ا نأ ذإ ا Hر2 ا 'ھ و لو ا M ا ! ة2& $ أ ن ) ' و & Wآ M Mھ +إ ل'% ! ن ; ;ار2 ا ه ھ . M!ا24 ;إ 6 ي ا ه + ا _ 5 س O! : $9A ا : $3% . 7 – 5 – 8 9! ا : ! E ذ ? و ل 9ط ا ! X9 ا ه ھ ى2 با A ا ة2& ! $ :O ا 'ھ

ق 9 ا ب >& 2 $9A ا : $3% ا Hر2 ا 'ھ و 6 2 M ا أ د2 8O+ ل#W > ي2 ا س O ا و : O ا س O ا ت Hرد :

ه + ا _ 5 و ) % ا ط . ك'

.

(21)

7 – 6 – م -: ; ا ي = ! ا : :G5! ! 8:4 : M 2 >! وأ ! ةر ! $9A ا 6 : $ > د'3O!و فد ھ f 'ھ M إ ل'U' ا دا ا ف2 ا f>& 334! $V ;و : اد إ ا ف ط ! ! . ا $Hأ ! =) ا . نواد !ز# ! يوذ ل 9ط ا م'O ا ل ا 'ھو . M او 6; ا ل#W ! 6 >9+أ ، - ا ، ة G ا ، !و2 ا ، ) ا ب ا .... w إ . 7 – 7 – * ا م -: : K:) ل 9ط ا !24 > ا ة % ا ت A A4 ا E: 'ھو ، 9 ا ت ط 5 ا 2&أ 'ھ ! وأ نا' ا وأ 6:O ا ما24 ;x 6 H & E ذ M 0 . 7 – 8 – ) ا ب أ م : - ا ةد ! ل ;x ت >-!و ء 0أ $ G5 ةر ھو S '! وأ 3 : ! . 7 – 9 – & 3 ! ا ب ?ا م -: ھ W جذ + وأ او جذ ا2 :O 2 5 او ء ا ل أ . :( ا ل ا !و :& ا ه ھ . ل 9ط ا ;ر ا ب ا ) ا G ;# ا ت G , - ا ب أ ، . ( 8 – - ; @ ; ! او A= B ا ت ار ا : ;ارد وأ 7% يأ . ء2 ا $ 7& $) إ د' ا 9:4 ا O > ا ت ;ار2 ا 2 : ، ق#A+ ا AO+ ( . M إ > . ا ت ;ار2 ا ا ھ (% . لو ; ا O ; ت ;ارد : ل'3% ا ! (& ا G م2 E ذو ;ار2 ا ع' '! تا K ! _ و : ! ت ;ار2 ا M ھ !و % ا ;ار2: :b ! :

(22)

8 – 1 – ت ار ا نواد ز0! ل طأ 6 و )7 ! ا : -ارد باد ھو ! $اد 1994 م : هر'A و H ا S G ا ھ ?! ;ار2 ا ه ھ _ و نواد !ز# ! يوذ ل 9طأ ى2 د ا ;ارد ل#W ! . إ ;ار2 ا ه ھ _.2ھ 7 & H ا S G ا ھ ?! س و ما24 ;x نواد !ز# ! ل 9طأ ى2 ط رإ . H ا S G ا س O! ! ) 80 ( إ و ا > ا ! 6ھر أ حوا $9ط + ( ا > ا $ ! . إ mV ا تر 0أ 7 & : $Uا' ا تر ! . S د'Hو . -ا K: -ا . i -او S . يوذ ل 9ط ا ى2 9 G ا ك':>: ة'O او S h ا ط O+ K K K نواد !ز# ! ' ا . -$إ ارد ) ( 2000 م : !ز# ! ل 9طأ ى2 .2+ ا ك':> ا ;ارد =+ 9 إ لو & ! : 9 G # ا ك':> او H ا S G او :O ا # و نواد ) 50 ( إ mV ا ت 9;أ 2O و نواد !ز# ! يوذ $9ط : -.2+إ )':; نو ? X9 ا ه ھ ل 9طأ نأ ! X9 ا #) ت ظأ 2 و د : 5! ا ت X9 ا . )أ $G5 .2+ ا ك':> ا نواد !ز# ! يوذو د ا ل 9ط ا $ ا ، ر ظإ ى' >! . د ا نواد !ز# ! يوذ ! ل 9ط ا S: 4 6 م $G5 و .2+ ا ك':> ا . م D ھ ارد 2004 م : 0 ى Hأ يوذ ل 9ط : m! + : . ل'& ;ارد ھ )':> ا 8V 34 ا : نواد !ز# ! ر') ا ل 9ط ا , H ! ;ار2 ا , -! ن'G 7 & 6ھر أ حوا ! نواد !ز# ! يوذ ! ت + او ) 6 – 14 ; ( ندر ا . . ا ! _+'G ) 60 ( > - ا ! $9ط . ;ار2 ا _.2ھ : ! u O% إ : +در ا , - ا . نواد !ز# ! ل 9ط )':> ا 8V 34 ا : ف ا .

(23)

; ; ا د ) ا تار ا : m! + bأ ء 3O ;إ ) ، G ا ، ةءا O ا 9 G ا ك':> ا تار ! ( : ! : mV ا ت 9;أ 2 و : تار ! ! ;ار2 ا G إ . إ ر'3 او ء 0 ا : ف ا $(! ةءا O ا $ ! V - ا فو % ا ةءا ل -! . 6 9 . ! ()أ ! +'G ا $ - ا ةد إو ا K: ا ل -! . ;ار2 ا ى2 ' U د'Hو ت :) b#b . -ا X9 -ا ء-ادأ V 3&إ 1د تاذ قو . د'Hو ) 12 – 14 ( ; ا X9 او ) 6 – 8 ( 3 تا' ; د2 ا تار ا ل -! . و ا X9 ا i . - ; @ ; ! ا : ت ;ار2 ا ل#W ! y&# O > ا +أ _ ھإ ;ار2 8V 34 ا )':> ا ى2 ل 9طأ !ز# ! نواد . ت X ! ، _ و و bأ $!ا' 9: 4! $(! : q - ا او ء ) او . +أ 1إ ن' h! . _9: Wإ m!ا ا : ا ا & ط ، . ! =)ر ت : 6 : ا ت ھ - 1او د ) ا ة 0 ! !و ! )ر ت= : f ر2 ت : ا >9 ا $(! : كاردإ ل G0 ا ت ھ - 1او ء ) او ?9: ا ) او رز` او ) % ا . +أ y&# ا نأ 1إ ت X . _;رد ! ى Wأ ت ;ارد , -5 و ا ھ (% ھأ A ! D X . :b . !و ل#W ضا ;ا , H ت ;ار2 ا ا _ و نواد ض 2-(& ا ً 5 . m ا u A ا mV او $G5 م ، ,! ف# Wا . 6-& ا + &أ O طو u A ا + &أ ،ى Wأ E ھ + ف# Wا X ا فو ? او ا _ - ا . . 9 – 2 – ت ار ا ه &!( ا 6!%7و 3 ' ا ط 4 6 و )7 ! ا : – نو "آو ھF ارد 1984 : با A إ ف# W او M 5 ا ى2! ;ارد _ .و ط 5 ا ط 9 ب'%3 ا ه + ا ) % ا ه + ا با A إو ) % ا ط 9 ب'%3! D ! ن'G !# ا ! ى2 30 q! 4 ا S3 ا & + ( ا S3 ا ! ة : و : ' -! إ >O! Vا2 ا ، ! و ا _+'G 10 ه + ا با A x 3! !# ! +'G! + ( او ط 5 ا ط 9 ب'%3! 10 '%3! ه + ا با A x 3! !# ب

(24)

ط 5 ا ط 9 ) % ا + ف# Wإ 2H' M+أ إ ;ار2 ا _:U' 2 و ، ذ !# 340 ج ط 5 ا ط 9 ب'%3 ا ه + ا با A إ 6 2 : ا !# . ' - ا ) % ا ن'+ ;ر2 ا ءاد ا ض 94+إو ذ 5 ا ك':> او +او2 ا ك':> او $Uا' ا با A إ ! . – (ود B ا B ا ارد 1990 : _.2ھو ى2 ه + ا 8V 3W . ! إ ;ار2 ا ه ھ ط 5 ا ط . يوذ ل 9ط ا ) % ا 3 او > ا hO ا م ا : qG ا ;ار2 ا _+'G ذإ ، 8V 34 ا E: : م او ءاد ا S '! ! $) bأ : ف او ! ) 48 ( H ! : 6ھر أ حوا ر') ا q ) 11 – 12 ( ث#b إ ا' > ; ط 5 ا ط . يوذ !# ا و ا $ 5 و > ! ت ' -! ) % ا ه + ا =- ب'%3 ا 6ھد2 و 28 ط 5 ا ط . يوذ ! X9 ا $ 5 + ( او : ) % ا د ا $ 5 ( ( او . mV ا إ ;ار2 ا _:U' و ا : 1 – ط 5 ا ط . يوذو ه + ا =- ,! ط 5 ا يوذ ل 9ط ا ! $) ءادأ ى' >! ض 94+إ ) % ا Wإ : د او ر ي 3 ا > ا ه + ا . 2 – ى2 % او b ا ا ھ ن'G و ءاد ا . K > ا != ا تا 9 ل 9ط ا ءادأ b@ ط . يوذ ل 9ط ا ! ' -! ط 5 ا ط . يوذو ه + ا =- ,! ) % ا ) % ا . 3 – ط 5 ا ط . يوذ ل 9ط ا ءادأ b@ ) % ا ل 9ط ا ءاد@ +ر O! Hر 4 ا ت 5 د ا . – (ا 9 ا * ھا =إ " ارد 1995 : ل 9ط ا ءادآ قو 9 ا i ' ;ار2 ا _.2 ;إ ه + ا Ah! ط 5 ا نود ه + ا Ah! ل 9ط ا ءادأو & + ! 2Vا= ا ط 5 ا ,! ى Wأ & + ! 2Vا= ا . 7% ا ) 90 ( و 2Vا= ا ط 5 ا ,! ه + ا Ah! $9ط ) 30 ( نود ه + ا Ah! $9ط و 2Vا= ا ط 5 ا ) 30 ( ;ار2 ا ه ھ mV + ت ظأو د $9ط :

(25)

1 ط 5 ا ,! ه + ا Ah! ل 9ط او د ا ل 9ط ا ءادأ V 3&إ اد قو . د'Hو M+ودو 2Vا= ا . 2 2Vا= ا ط 5 ا نود ه + ا Ah ا ل 9ط ا V 3&إ 1د تاذ قو . د'Hو 3 د او + ( ا ' - ا i . - ; @ ; ! ا : -إ : O > ا ت ;ار2 ا ت=)ر ) % ا ط . با A ه + ا _ 5 و M >! M اذ 2& . ا % ا ;ار2 ا qG : M 2& ! S 94 : $& د - إ إ ق A 6 G و هر bآ E O ط 6 2O إ > . -;ر2 او د ا ل 9ط ا 2 ) % ا ط . با A إ _ و O > ا ت ;ار2 ا نأ ) X. 2 ص'34 و ھذ ا X. 2 _ و . ;ارد !أ !ز# ! نواد . ) % ا ط . با A x O: او ت ;ار2 ا ه ھ نا ) ه + ا _ 5 و t;' ا . _O ط tO. ;ر2 ا . ھ ا ص W =) _O ط 2O. % ا ;ار2 ا !أ . 8 – 3 – ت ار ا ا 6 و )7 ! ا ي = ! ا : ; : – م ي & ا ارد 1997 م : ب ا ما24 ;إ bأ : ف ا إ ;ار2 ا _.2ھ _!24 ;إ ، ض ا ل 9طأ ى2 +او2 ا ك':> ا $ 2 . 83O او ! ' -! (& ا 83O ا ! ' -! #h. +و ا ب ا ! ' -!و : 4 ا : ( ا ب ا ب ا A;ا' !2 ا ح >! u ط ىو . 9 6 ا ة2 m! + 8 ; , ا' , ;أ ; ا V 3& ا $V ;' ا ما24 ;x و !' . mV ا ت 9;أ : – د'Hو t;' ! . V 3&إ 1د تاذ قو . : O ا ر W ا +او2 ا ك':> ا Hرد ي2 ا ر W ا i 3 و - ا ' - ا ى2 ي2 او .

(26)

– ي G ا #أ و ارد 1998 م : . ه b@ و f : ا # ا A : :% ;ارد إ ;ار2 ا _.2ھ ;د > ا ل 9طأ 340 ; ;أ ن'G! هر x f : ا ط : ف ا 9U' ا m ا 7& ا ما24 ;إو : :% و ;د > ا إ 345 mV ا _+ )و : :% ا ) k : 1 ھد أ , - 6 340 $ G5 .و 6 . إ S:4 f : ا ! ل 9ط ا , ! !'O!و . 2 G 345 ) + >+ ا ط 5 ا $ -! : و ل - ا ا ھ . :! او ا = ) نإ ;ر او $ ا إ - ر2 M O +إو f : ا 'A . $( نأ . ) AB ا ارد 2000 م : . . تاذ ةاد@) f : ج# ا ;ار2 ا ه ھ . م24 ;أ 2 +او2 ا ك':> ا ة2& ! 94 ا قو . mV ا ت ظأو ;ر2 ا $ ! :& ! ل 9طأ ى ت ظأ ) ر') ا i 3 ث + او ر') ا ناو2 ا ل G0أ . V 3&إ 1د تاذ ت )':> ا را G ة20 . د ا ل 9ط ا ى2 f : ا ب':;أو $G0 ف# Wإ h أ mV ا 2O. f : ج# ا : > !أو +او2 ا 6 ل#W ! - ا ا : E ذ 2 9 7& ا $ ! ح O ا يد 0ر ا m! + ا . ھر2 > M . m! + ا f : ا ما24 ;x ل 9ط ا ى2 ناو2 ا 94 39 % 8:Wو ;ر2 ا $ ! :& ! . U W ل 9طd ة ) ھأ f : ا ء A إ ةرو إ 7% ا . - ; @ ; ! ا : O A) M!ا24 ;إ : :) ت=)ر f : ا _ h ا O > ا ت ;ار2 ا نإ . ةر 0 ا 6 6 M+أ إ +او2 ا ك':> ا $ 2 ا )و +2 ا تار2O او ) % ا تار ا ة2& ! S 94 ا . M ھأو f : ا f+ H 84 . > ا ت ;ار2 ا ! ;ارد يأ ا ط . با A إ ه + ا _ 5 و ) % . -! ا ھو و M % ا ;ارد ، ي' ا f : ا ھأ S5G ا ة ھ ظ ! S 94 ا . ) % ا ط . ه + ا _ 5 و نواد !ز# ! ل 9طأ ى2 .

(27)

ة W@ ا ا )و ة G ا '9A ا :& ! . f : ا رو2 O > ا ت ;ار2 ا 6? ! _ ھإ ل 9ط ا ض رو . ھ ا ا يوذ ل 9ط ا ة & . f : ا رو2 6 6 G ! ا ھو نواد !ز# ! ل 9طأ ص'34 و ;رد M _ أ . تار ) تار2O او تار ا . ل . رود f : نأ O > ا ت ;ار2 ا تر 0أ +2 ا تار2O او ) % ا . و +او2 ا ك':> ا $(! ك':> ا $ 2 ا )و M > ! ا ھ ) % ا ط . با A إ ! S 94 ا . رود ي' ا f : $ھ . ! . % ا ;ار2 ا نواد !ز# ! ل 9طأ ى2 ه + ا _ 5 و . -: -:% ا 9U' ا m ا ! mھ ا ! 2 2 ا : O > ا ت ;ار2 ا ت2 إ نر O او +2 إ ! 'ھ Wd ا ا ھ - ا m او % ا ;ارد . M : . 8 – 4 – ت ار ا ار ا هHھ -) تد ! إ ! ا : ;ارد ! ;ار2 ا ه ھ تد 9 ;إ ) م ھ 0 2004 م ( - ا m ا _ إ ا نواد !ز# ! ل 9ط : m! + : . . ! ف2 )':> ا 8V 34 ا : . 7 & 2 A h ا ' - او - ا ' - ا ءادأ V 3&إ اد قو . د'Hو إ _:U' m! + ا u A . $ - ا ةد إو ا K: ا ل -! . ;ار2 ا ى2 ' U د'Hو إ E ) _:U' و !#) ث#b ! ()أ ! +'G ا ت . ر2 ا تد 9 ;إ ) ;ارد ! % ا ;ا ) ي2 ا 1997 م ( bأ : ف ا إ _.2ھ او ! ا ھو ض ا ل 9طأ ى2 +او2 ا ك':> ا $ 2 . 83O او ب ا ما24 ;إ M إ _.2ھ ط . ك':; M . +او2 ا ك':> ا ! S 94 ا . ي' ا f : ا ھأ . ! . ;ارد + ا _ 5 و ) % ا نواد ض ل 9طأ ى2 ه .

(28)

! E ) ا ھو ;ارد M _ أ 2 ) O> ا 2000 م ( ! 94 ج# ) f : ا _!24 ;إ او +او2 ا ك':> ا ة2& ! :& ! ل 9طأ ى2 ا $ ;ر2 . د'Hو إ ;ار2 ا ه ھ ت 9;أ 7 & ر W ا V 3&إ اد قو . ي2 ا 2 ناو2 ا ل G0أ . : O او ا ھو f : 6 ) % ا ط . ة ھ ظ ! S 94 ا . ي' ا f : ا ھأ . ! 'ھو ;ارد M إ ف2 ! ه + ا _ 5 و نواد !ز# ! ل 9طأ ى2 .

(29)

: ا ا ا ، ھ ا ا عا أ ع أ !" نواد ض ف ( )ا * +, - * ./ا 0 ا " (1 2 34 د -" "5( او . لو 0 7 .1- ا ا ھ و ا أ ، 18 1 ، - ( + و ض ( ا ھ 9 ر ة . ا ( ا إ د= ا و ر >0 إ ه ى أ AB و AB ا ھ - C ، 1 9> ، Dا أ 4 .-E0 ا - Cو ا . 1 – ة نواد ض ر : > ت 7ارد ت >0Cاو ث 34 +" ن ا " و H/و تIJ ا > ا . , 0 او 5 ا ( او ت -/ ا K ا 5 ا ! إ د Bو ص 9Mأ ن " 3 ت -1 ا ةN ا زJ0 نواد P ر 0 ا ،+ 5 ا E + Q R د Bو يأ . د !" 3 ا ءارو ه ھ ت -1 ا وأ !0ﺣ ةر M ا A إ 5 K4 3Dاو .R و . , 0 ا V ا ً/ 9Mأ ي 1 5 ا X"0 و + Y ا ة ﺣوو ،ة 0 ھN دو 3 ا 3K ا ن ( او "8 ا H Zاو [K"- ا ه -> او ﺣ 0- ا ن " او \ ( ا ب او ة 15 ا ،اً B 2 ﺣ و ه ھ . , 0 ا A أ Q C A^ ً/ 9Mأ ن ( ضا أ نواد 0 ا + A-/و ، (4 C + +0 ف >0Cا و .E ھ ^ ﺣاو *B ه A تا 0- ا 9 ر 0 ا 5 ا 07او . ا !" د Bو ءI=ھ ص 9MZا !" . , 0 ا ر 1 او را Y ا ص 9MZ ن " 3 ت -/ نواد Q 7ر 5 ا _ 9 ا سد او > يدJ ا ) ،H7 ، E7ر 4و 2002 ص ، 15 ( . ن Cو K ا - ا ن B 0 إ لور E7ا )

Jean Etierne Esquirol,1938 ( لوأ a9M م H/ 4 ءI=ھ ص 9MZا 5 K4 " . C م - ا دراودإ ن Y 7 ( Edouarad Seguia,1945 ) 304 Y ت -1 ا +A ) ،يدور 4 2000 ص ، 50 ( . أ ./أ 0 ا 5 تء B م K ا يN "Y ا ن B نو Y I نور ھ نواد

John Langdon Hydon Down) ( + 504 8 ضا Z 4 ت -1 او ﺣ 1 ا ه A زJ0 ا ) ، 7 1999 ص ، 20 ( .

(30)

ن Cو . ( NC ط ! ) The Ear Iswoos Asylum For Idots ( ھو NC ءا إ ص ( 4 ، ً "5 2 ﺣ م ءا Bd4 7ارد R34 . 3 نا : " ت ^ﺣJ ل ﺣ H 1 تIJ7 ھJ ا " . )

Observation On An Ethnic Classification Of Idiot ( . و لJ ا ھ 23 ا eﺣI K ا د Bو د ت -1 ا C 0> ا ه A Y ا نود ، ھ f E + +A-وأ ف (0 !" ،+AD g . !" H/و +A -/ ه ر 5 . ) H7 ، E7ر 4و 2000 ص ، 120 ( . +A Zو ن A > +A -/ "E> ا ! إ ﺣ (4 (> ا V ا 5 h"طأ !" ه ھ زJ0 ا +7ا V ا (Mongolism) ت 07او 0 ا ً 7ر !0ﺣ م ( 1986 ) (4و iVD C Eﺣ V !" ^ 31 ا ( ا ر 5 V ا ھ +7Iا .E>4 7ر ) ،ن 7و ا 1999 ص ، 25 . ( ً E و K" نواد h"طأ !" ءI=ھ ص 9MZا +7ا : يوذ زJ0 نواد ) ، ا 2002 ص ، 30 ( . ر ,أو ع D زJ0 نواد ( ا ء "( ا ا او > ت 7ار ا ث 34Zاو ل ﺣ a8 1 ه ھ تI 3 ا "5( ا Y او ، 0BIاو C ت > RE ا ت 7ار ا 0 ا Q"R . ا ر Aظ ه ھ تI 3 ا و ھ AMأ ب 0E ا ي ا ي ا - أ ط ل -طZا . M 4 8J زو . Q3 نا . د ء 4)ا تI 3 ل -طأ ،نواد 2 ﺣ l0 ب 0E ا ت D .R : 4 .-K ا يوذ زJ0 نواد A4 7أو 18 1 و Y ا C 3 او "5( او m ا او Y و 0 ا A او 0 ا E نأ م 5 . ن Cو ء "( ا Y C Bو 4ر و ( Lejeune,Gautier,Tarpin ) اور Mأ م 1959 ! إ نأ ا 5 53 ا E ا ءارو زJ0 نواد ھ د Bو 47 و C ز ً و I 4 46 !" ى 0 ا ي "9 ا ) ،يدور 4 2000 ص ، 310 . (

(31)

g ذو د B و C ز مو 8از .10 جوN4 و E ا ز ت و + ر 21 2 ﺣ [ 1 ا ھ جوN ا ) ً ,J, ( 4و نأ جوز و E ا ز ت و + ر 21 لو= 0 ا "l( ا ت -1 او "E> ا AB ا \(4و / ( ا ءاNBZاو 3 ا A ا + B ؛ن ا نd g ذ يد= ! إ ر Aظ ضا fZا ت -1 او ةN ا ه A زJ0 ا . 2 – نواد ز : ( زJ0 نواد ﺣأ تIJ0 Iا ,ار ا 2 ﺣ ي 03 .C " J a9> ا ب 1 ا !" 47 و C ز ً و 23 و C ز ً و A,را 0 ﺣأ 4Zا و 24 )ا . و ت Aظأ ت 7ار ا نأ و E ا ز مو 21 8اN ا ةد ،مZا / اذإ ث ﺣ A" ﺣ Y 4 (4 7 (4رZا ھ 0E و i ا و E ا ز و \ " اذإ Q C !R أ (XX + 21,47) ( اذإو ن C اً Cذ ) 47 , .(XY+21 م 90 و 5 ط ت ,ار ا "9 ا ( Cylogenitics ) ر Aظ و E ا ز ت و ةد B ا . اد ةا ، "9 ا 2 ﺣ م 90 ةد C " " م ا ) (2- 4 0 " A0 ارN ً 9 i7و V fو ت A 4 ة ا !" J \ ا (4و ,J, م أ ف l ةد 8 C / ف 5 ، J9 ا +, +0 لN ت C م ا ء l ا Q R و ه ھ ت E ا Dd4 ل 3E ا A " i و !" [K7 3 M B Bز *D و A " ةد " .A 0 A0 ؤر Q3 7 ، AY ا 2 ﺣ E ( د و E ا ز ت و وأ ! i ا و E ا ز و ) ، H"9 ا 2003 ص ، 230 ( . و E او ز مو 21 ھ V/أ و C ز مو ي >4 ض 0- و أ ي 03 !" د . " ت Y ا E و نأ ن E ا ھ 7 E d4 Bا ا ھ و E ا ز مو .E>4 ,J, + B ن إ ، ﺣ -ﺣ يد= د Bو 9 Dإ و E ز مو . C .C تI ﺣ E ا ز ت و ى Zا ! إ ثا ﺣإ ،ت 4ا KDا 2 34 I * K0 Y ا ً5"K نأ اً ،J C ً ﺣأو ل -طأ و E4 ز مو 12 وأ 18 Dإ +A E I ن > ( RCZ م أ ةدو ( ﺣأ تI 3 ا . أ ل -طZا يوذ زJ0 نواد . 0E +ھ Y ا ً 5 ن > ( و تا (4

(32)

ةدI ا ةد ( 4 ة ھ ظ ن 0 و [ J 4 ، زJ0 ا C +A أ ن ( 9 > ا ة E ا ) ، A 2001 ص 222 .( Iو B J 4 ى 0 ا يد 10 Iا 0BIاو ،a9>" " او ا ي E A4 ر Aظ ضا أ زJ0 ،نواد 2 ﺣ نأ ه ھ زJ0 ا ث 3 JE Y ا و يأ * ا VB يZو ى 0 يد 10 ا وأ 0Bا C أ I . د ءا V" a5 و ت 0 - ا ب Y إ .-ط . 3 زJ0 ا . ) ، بN 1996 ص ، 545 ( . ك ھو ن 05 5ﺣ ن 0 ھ ﺣ زJ0 نواد 4I ، A3 D ! وZا ھ م د Bو J ء 4r A,و ﺣ _ و ك ھ أ . ا وأ تا ,= وأ ء K أ E نأ .13 ء ,أ . 3 ا و A,و ﺣ .-K" R او ھ نأ .C .-ط يوذ زJ0 نواد ھ a9M g"0 تار ھا و ر E أو / 4 ي C .-ط يد آ . 3 – ر ا ز نواد : ( زJ0 نواد RCأ . ا ( ا Y ا و ( ا 0 ا ا ، "5( ا 2 ﺣ > *Bا ا ! إ A أ ا 8 ا ثو ﺣ ا ﺣ (%10) تI ﺣ ا ة > ا K7 0 او ) 7 ، 1999 ص ، 21 ( C A أ ( ا فو ( ا RCZا اًرا E t "5( ا 2 ﺣ u" ھر >0 ا ا ﺣ ﺣ .E 800 ةدIو ﺣ ( Yang Et.al,2002). +f 4و 5 5ﺣ نأ (%75) BZا 4 1 ا زJ0 4 نواد A0 ض AB 4 8 5"0 ا نود يأ . ، ط Iإ أ .-ط ب 1 زJ0 4 نواد .E 800 ةدIو ، ﺣ C نأ (%80) ل -طZا 4 1 ا زJ0 4 نواد نو ت A Z زو Y0 I +ھر أ 35 7 * نأ ل 0ﺣا ةدIو .-K ا ب 1 ا زJ0 4 نواد N ةد N4 ةأ ا . ) ( Y ا د ( ا 4 0" . ھ 0 او زJ0 ،نواد 2003 .( > و \(4 ت 7ار ا "( ا ! إ نأ ﺣ نواد RCأ تI ﺣ تIJ0 Iا ,ار ا ً,و ﺣ ً Mو ھأو Iو B 04 , 0ﺣI ب Y إ .-ط زJ0 نواد 5 Q-"0 ا ت 7ار ا E A ^( C= نأ ك ھ .-ط وذ زJ0 نواد 4 .C 900 - 600) ( .-ط R ﺣ ةدI ا . ك ھو ت 7ارد E" ا 4 ( ا د ( ا تر Mأ نأ ك ھ 15.000 a9M ً 5 +A زJ0 ا ه ھ د ( ا نأو ك ھ J-ط اً ﺣاو اذ زJ0 نواد 4

(33)

(1000 - 800) .-ط نو د ( ا C تر Mأ ت 7ار ا ا ھ نأ ةدIو .-ط يوذ زJ0 نواد ھ 1 4 735 .-ط . أ ن 4 ا نd 0ﺣا 4 / ا .5 A لو ا ،ى Zا 5 تر Mأ +A 7ارد ! إ A أ u" ا ﺣ ) 1 / 100 .( QV"4و ا ا 4 ) 1 / 625 ( ) ر 5 و ث 34Zا ت I ا ة 30 ا نأ 0ﺣا ب Y ا ر E0 ل ( 4 9.2 ﺣ .E ةدIو ﺣ i و ر Aظ تI 3 ا * ةأ ا . 3 ا ًط را ً د ط ً K ، 7 - 18 ) (30 ، 7 أ ق 7 30 [ 1 ط رIا ًط را ً د ط RCأ اًء 7 2 ﺣ ن E ثو 3 ا 35 7 ا ﺣ ﺣ 4 1 .E 365 ﺣ ةدIو .10 ! إ ﺣ 4 /إ .E 30 ﺣ ةدIو 45 7 > و \(4 تاء 1ﺣ ا نأ i7 0 ر أ ت A Zا ا " ا Y أ I -طأ يوذ زJ0 نواد u" 36 7 . C تر Mأ ت 7ار ا نأ دا أ "8 ( ا ء 3/Zا نو , 0 I ً "7 Y 0 د B يأ a9M +A إ يوذ زJ0 نواد ). H7 ، E7ر 4و 2002 ص ، 121 -122 ( . g Cو Q 4 ت 7ار ا 8 1ﺣ ا نأ ر >0 Iا زJ0 " 4 ا ا ت A أ Q C +ھر أ 7 35 7 ق (270/ 1) اذإو Q, ﺣ 3 ا ى ﺣإ ت A Zا نd ل 0ﺣا را E A,و ﺣ ة ى أ ن E !" أ ا 34 (%10) A,و ﺣ * A ( 4 . .E> و زJ0 نواد ا ﺣ (% 15 - 10) تI ﺣ ا "5( ا ر 5 و *Bا ا 31 ا ندرZا نأ 4 / ا A4 ھ ) 1 / 700 ( ةدIو ﺣ +fر م د Bو تاء 1ﺣإ 5 د ر >0 ا ثو ﺣو زJ0 ،نواد Iإ نأ .Y7 تاء 1ﺣإ NC a 9> ت ا E ا *4 0 ا ةراز 31 ا .Y7 113 ﺣ زJ0 نواد 4 2160 ﺣ إ Q(Bار NC ا لJ م 2003 يأ 4 ھرا 5 (% 5.2) ع Y تI ﺣ ا ، -"09 ا C نأ *ـ ز دا ـ أ ل -طZا ا ا (Bار NC ا ﺣ H / ا ة ـ0- ا ـ 4 2003 - 1990 ) ( > ! إ نأ ع Y (Bا ا "E ا u" 21180 ﺣ ، إ ن C A 14840 ﺣ نواد ا ھو > ! إ نأ +ھر >0 ا 4 ت ا ى Zا 0 ا *Bا NC ت 9 ا ندرZا E ھ 5 ا 34 (% 7) ) ،يد 2004 ص ، 52 ( .

(34)

ھو Y نأ ق -4 ر >0 ا ( Prevalence ) زJ0 نواد * 0Y ا و A,و ﺣ Q و ( ( Incidence ) .R Q و ،ةدI ا ذإ نأ ھر >0 ا ھ . أ A,و ﺣ ةدI ا 4 تI ( ة ا (- ا 4 ا ا 4 1 ا 2 ﺣ نأ 1 4 6 ل -طأ 4 1 ن +A ،لوZا C نأ ل ( ة 3 ا * 0 ا ھ 16.2 م ا ھو ."5 ر >0 ا 3 ا 4 ن E ا C تدرو 7ارد ،د 3 1990 . 4 – ت !" ز نواد : لJ (Bا بدZا ي 4 0 ا يذ "1 ا .R 7ارد ھ M 2004 H7 و 1993 ، ! 3 N N( ا و 2003 Bو 2ﺣ ا 4 E H 1 زJ0 نواد ﺣ تا V0 7 7أ ھ V0 ت 4ا KDIا E ا ز و V0 و ت -1 ا ا V0 و ك " ا C 3 ا : 4 – 1 -# ت $ا %&'ا ( )*ا ز و : تر Mأ ( ا ث 3 ا ت 7ار او نأ ك ھ 3 عا أ 4ا KDIا ت E ا ز و 0 ا يد= ! إ ر Aظ Y ضا أ ت -/و نواد ه ھو عا Zا H"09 ً( فJ0 I ."9 ا ./ 3 ا * ا و E ا ز و ه ھو ط Zا ھ : 4 – 1 – 1 – + , -( و )*ا ز ت و ( Tiresome 21 ): ( 21 ) تء Bو 0 ا ً-/و 3" E ا ز و 0 ا ن E A " J a9> ا ،ب 1 ا 2 ﺣ B و E ا ز مو 21 ,J, و C ز ت و I 4 ,ا 0( و ا ھ ع ا RCأ عا أ زJ0 نواد ً M .1 و 0 ا ﺣ (% 94) ع Y ص 9MZا يوذ زJ0 نواد 0 او A^ ل ﺣ د Bو ." B " م 5 Iا H1 ا وأ ف ( .>-4 ل 1- Iا + " ا جوN" و E ا ز و "/Zا " \ ا وأ " 19 ا ( ء 54 جوز و E ا ز ت و 21 نو 4 ل 1- ا و ثو ﺣ ب 1 ا وأ . 3 ا E و " Y ا ) l ا 19 ا ( 0 ا [ 10 ً B ً 03 !" ,J, و C ز ت و جوز و E ا ز ت و + ر 21 ) ، K9 ا ،ي 3 او 1997 ص ، 253 ( .

(35)

I 4 ,ا * B J ،+ Y ا و B تI ﺣ ى أ 4Zا +A * ز 0 ا ( K ا و E ا ز ت و Iإ أ ء ,أ ر K> ا l ا 19 ا ث 3 ." * ز و E ا ز ت و .-K ا و E4 ز مو Dإ جوز و E ا ز ت و 21 !0ﺣو 0 و ا ھ B I يأ . "( وأ -ثو 3 ا ھ ."9 ا .>- او " ل 1- Iا و E ا ز و ء ,أ .ﺣا م 5 Iا ) ،بN 1996 ص ، 60 ( . ك ھو ت Dا 0 ا f 0 R ل ﺣ 4 7أ .R : . ا ( ا ، ,ار ا وأ لو ودZا 5( او ء ,أ . 3 ا ( طو ءا V ا . ا و ث "0 ا x ا وأ ض (0 ا ت (Mt لJ ة 0 . 3 ا ً/ 1 و (Mأ (X) وأ و د B تاد l زا ة V ا ر ا مد مZا وأ مZا ب Y ا .( و ا Zا ھو مZا ةدI ا RCأ ب 7Zا 0 ا ىN( A إ ثو ﺣ زJ0 نواد ك ھو نو RE ا نو = ه ھ ، D - ا 2 ﺣ نأ مZا +^( ت 7ار ا ! إ 0 (95 – 80) تI 3 ا ن E A 7 مZا نأو (%20- %5) تI 3 ا A 7 بZا > و \(4 ء "( ا ! إ ھZا ة E ا ( مZا ثو ﺣ زJ0 نواد نZ ت l ا ن E ةد B + B !R Zا ^3 ةدI ا !5 و .E>4 f mD !0ﺣ "ﺣ ،غ " ا 2 ﺣ ml ت l ا [ 1 و ة (0 " ( ب 1 ا ً رود !0ﺣ 7 س ا ( نأ ة 0 ء 54 ت l ا A"EM f . 0E ا حوا 0 7 (40 - 20) 7 0( و ه ھ ة 0- ا " ط ً ) H7 E7ر 4و 2002 ص ، 70 .( 0 4و نd ل 0ﺣا ل 1ﺣ ."9 ا دادN "C دادزا مZا !0ﺣ A أ .1 ! إ 0 ب Y إ .-ط زJ0 نواد 4 .C (10) تا 7 Y I -طأ (7 0 ا ، (4رZاو ه ھو 0ﺣا ة C اً B .E>4و م نd ء طZا ن 31 م (4 ب Y ا ر Zا 0 ا ن E A 0ﺣIا ب Y .-ط وذ زJ0 نواد ة C لو Y او + ر (1) [D 7 0 ا يد K ا 4 مZا د دزاو 0ﺣا ب Y إ .-ط يذ زJ0 نواد . ) ،ن 7و ا 1999 ص ، 255 ( .

(36)

لو /*ا 01ر (1) 1 *ا $ م3ا و ثو 5*ا را ) و

ثو 6

ز

نواد

م3ا Mother's Age ثو 5*ا ة ة 6او Risk Of Occurrence ثو 5*ا ة -Risk Of Reoccurrence 29-20 1500-1 1500 -1 34-30 600-1 250 -1 39-35 300-1 200 -1 44-40 40-1 20 -1 J5 ) ، 7 1999 ص ، 70 ( و AB ى أ دادN K ثو ﺣ زJ0 نواد ى ت A Zا ت ( ا اً B ا ) ا " ا ھ نود R ا > ( Cو و نd ."9 ا و E ا ز و دادN ,و ﺣ تا ا ! وZا غ "4 ةأ ا ا ھو C= نأ N B \ ا (" !" و اًرود ً 7 7أ ر Aظ 3 ا ) ،يدور 4 2000 ص ، 80 ( . أ .B ا نd ج 0 إ ت ا 3 ا ا I أ ر C ا Iإ (4 "ﺣ غ " ا ن E و ةرود ة ﺣ نا 3 ا ي ا I N ة > * 4 7أ D 4و ! إ g ذ ًl أ نd .B ا m0 اًد اً C اً B ت ا 3 ا ا 0ﺣاو نأ م 5 نا 3 ا ي ا ي ا 4 ." 5 ا [ 5"04 l ا . xD اً B ا ھو هرو 4 ."5 ,أ بZا !" ه ھ ة ھ ^ ا Iو B يأ -" ل 5 V ن)ا ل ﺣ 7 ا ھ لJ0 Iا و E ا ز و Iإ نأ ك ھ ت 7ارد > ! إ د Bو دأ ن 4 ى \(4 ت A Zا ل -طZ يوذ زJ0 نواد ت 4ا KDا \ Zا ء ,أ . 3 ا +fرو ھأ ه ھ ت >0CIا "( ا ا وZا زJ0 نواد لJ د Mر ا Y ا Iإ A أ لاN \3 ت Dا 0 ا Y h530 ا A . ) H7 ، E7ر 4و 2002 ص ، 82 . (

(37)

د 5 و ا ھ i ا لJ0 Iا و E ا ز و ! إ ( ا ت 4ا KDIا ر K0 ا ، 8 او 1( ا B او ء ,أ "ﺣ ر K غ ا ءI=A ،دا Zا H"09 و Bرد ه ھ ت 4ا KDIا د ) 4 يوذ i ا ,J, و E ا ز ت و ) 21 ( و و ه ھ تIJ0 Iا لJ a8 19 ا Bر 9 ا غ " .R : V/ +Yﺣ نزوو غ ا ض -9 او Yﺣ ــ + - ا ـ a 9 ا ـ (Frontal Lope) * ر Aظ ة = سأ ا .E>4 [K .

(38)

لﻜﺸﻝا مﻗر (1) ﺔﻴﻝآ لﻠﺨﻝا ﻲﻓ ﻊﻴزوﺘ تﺎﻤوزوﻤورﻜﻝا ﺞﺘﺎﻨﻝا نﻋ مﺎﺴﻘﻨﻻا فﺼﻨﻤﻝا ﺔﻀﻴوﺒﻠﻝ وأ ناوﻴﺤﻝا يوﻨﻤﻝا يذﻝاو يدؤﻴ ﻰﻝإ ﺔﻝﺎﺤ ﻲﺜﻼﺜ تﺎﻤوزوﻤورﻜﻝا ﻼﻘﻨ نﻋ بزﻋ ) 1996 ص ، 57 ( 47 47 47 47 ناوﻴﺤ يوﻨﻤ لﻤﺤﻴ ( 24 ) موزوﻤورﻜ ةدﺎﻴز ﻲﻓ مﻗر ( 21 ) ﺔﻀﻴوﺒ ( 23 ) موزوﻤورﻜ ناوﻴﺤ يوﻨﻤ لﻤﺤﻴ ( 23 ) موزوﻤورﻜ ﺔﻀﻴوﺒ يوﺤﺘ ( 24 ) موزوﻤورﻜ ةدﺎﻴز ﻲﻓ مﻗر ( 21 ) ﺔﻀﻴوﺒ ﺔﺒﺼﺨﻤ ( 47 ) موزوﻤورﻜ ﺔﻀﻴوﺒ ﺔﺒﺼﺨﻤ ( 24 ) موزوﻤورﻜ مﺎﺴﻘﻨﻻا لوﻷا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ مﺎﺴﻘﻨﻻا لوﻷا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ مﺎﺴﻘﻨﻻا ﻲﻨﺎﺜﻝا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ مﺎﺴﻘﻨﻻا ﻲﻨﺎﺜﻝا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ 47 47 47 47 47 47

(39)

4 – 1 – 2 – + 7% *ا ," 81( ( و )*ا ز مو ) 21 ( : ھو " ل 50 ا ءNB و E ا ز مو 21 ! إ * آ ء ,أ " ةد إ و E" ز ت و و ةد ( ا ث 3 ل 50 Iا ! إ و E ا ز مو + ر 14 و ع M ا ھ ع ا ا ﺣ (%4) ع Y تI ﺣ زJ0 نواد + و ف >0Cا ا ھ ع ا م 1960 K7ا 4 ( ا I 4 درو Cا و (1960Bolani& Fracaro) ث 3 و ه ھ " ( ا و E ا ز مو 21 2 34 .50 ا ھ و E ا ز مو ! إ *D و C ز و B يد= ! إ ثو ﺣ ه ھ ة ھ ^ ا . V و ن)ا I 0 يأ -5K g / و نأ ه ھ 3 ا I i (4 4Zا > و \(4 ت Dا 0 Iا "( ا ن 4 ا ھ ."9 ا m0 ة -ط B ء ,أ " م 5 Iا . و ث 3 " ل 50 ا ا ھ ءNY ا و E ا ز مو 21 ! إ ﺣأ و E ا ز ت و تاذ رZا ـ م 13) ، 14 ، 15 ، (22 وأ ً ﺣأ ! إ و C ز ت و ى أ ن E و RCأ تI ﺣ ل 50 Iا اًرا E ھ ل 50 Iا ! إ و E ا ز مو 14 و \(4 تI 3 ا ث 3 " ل 50 Iا ءNY ا ي "( ا و E ا ز مو نZ ءNY ا V/ ﺣ ا Y ا E نأ 5-نو 4 أ ھا ظ D وأ أ ر ,آ ، B ا يرو l ا ءا Bإ " 7ارد و E ا ز ت و ي ا * B ل -طZا ا A^ +ھ ضا أ زJ0 نواد 3 و ع ."9 ا ./ 3 ا و E ا ز ،مو 2 ﺣ Bو نأ 2", ل -طZا ا +A ع ل 50 ا و E ا ز مو 21 ن E ﺣأ ا ا ھ . 3 ا ه A ، زJ0 ا E نو 4 ر ,آ B 2 ﺣ ن E +A دا (07ا RCأ +ھ f ب Y ل -طأ يوذ زJ0 نواد C نأ ص 9MZا يوذ زJ0 نواد ا ھ ،ع ا I ن -"09 ص 9MZا ا +A زJ0 نواد ع ,J, و E ا ز ت و 21 ) H7 ، E7ر 4و 2002 ص ، 83 ( .

(40)

لﻜﺸﻝا مﻗر ( 2) ﺔﻴﻝآ لﻠﺨﻝا ﻲﻓ ﻊﻴزوﺘ تﺎﻤوزوﻤورﻜﻝا ﺞﺘﺎﻨﻝا نﻋ مﺎﺴﻘﻨﻻا دﻌﺒ نﻴوﻜﺘ ﺔﻀﻴوﺒﻝا ﺔﺒﺼﺨﻤﻝا يذﻝاو يدؤﻴ ﻰﻝإ ﺔﻝﺎﺤ ﺔﺜﻼﺜ وﻤورﻜﻝا ز تﺎﻤو ﻼﻘﻨ نﻋ بزﻋ ) 1996 ص ، 58 ( 47 مورﻜ موزو 47 وﻤورﻜ ز مو ناوﻴﺤ يوﻨﻤ ـﺒ ( 23 ) موزوﻤورﻜ ﺔﻀﻴوﺒ ـﺒ ( 23 ) موزوﻤورﻜ ﺔﻀﻴوﺒ ﺔﺒﺼﺨﻤ ب ( 46 ) موزوﻤورﻜ مﺎﺴﻘﻨﻻا لوﻷا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ ( 47 ) موزوﻤورﻜ موزوﻤورﻜ( 45 ) ﻰﻘﺒﺘﻻ ﺔﻴﺤ مﺎﺴﻘﻨﻻا ﻲﻨﺎﺜﻝا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ مﺎﺴﻘﻨﻻا ﻲﻨﺎﺜﻝا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ 47 موزوﻤورﻜ 47 موزوﻤورﻜ 47 موزوﻤورﻜ موزوﻤورﻜ 47

(41)

4 – 1 – 3 – + 9*ا ,: ; ;*ا ( Mosaic ): و M ا ﺣ (%2) i5 ع Y ل -طZا يوذ زJ0 نواد A^ و ا ھ ع ا !" .EM د Bو موز و C Dإ جوز ت وز و E ا 21 \(4 J + Y ا نود ، ھ f يأ ي 03 \(4 J + Y ا !" ,J, ت وز و C I 4 ,ا جوز ت وز و E ا 21 أ 54 J9 ا ن E0 ( ط ي 03 و i5 !" وز و C جوN ا وز و E ا 21 و ھ ء B ر 0 ا +7ا ا ھ ع ا 2 ﺣ نأ J + Y ا A^ !" .EM ،ء - - ا 2 34 A^ "7 * ا ( 4 1 و * ا ى أ ، g نd ضا Zا ت -1 او 0 ا h ا 0 * ا ھ ع ا ن E . أ ة ﺣ ضا Zا ت -1 او 0 ا h ا 0 * ا ، 54 ا ةوJ !" ن C ه ھ ضا Zا ت -1 او A^ !" .EM تI ﺣ د -"09 ھ f ا ھو H 0 !" J9 ا 4 1 ا g Cو نd + ( ا "E> ا ن E تاذ + ( " " Dإ ! إ نأ ر K0 ا - ظ ا ا A ع ا ن E .E> ا ب أ ! إ ى ا ( K ا H 0 و ضا Zا !" J9 ا ، 4 1 ا 5 يد= 4 /إ J "5 ا JR ! إ ت 4ا KDا " 4 /إو J "Y ا ! إ ت 4ا KDا "B ا Eھو ث 3 و ه ھ 3 ا ء ,أ " م 5 Iا l " ، 53" ا م "( ا نأ J + Y ا ي > ا > " ! وأ ھو l ا 35" ا ا (4 A4 1 إ نا 34 ي ھ (4و + 5 ه ھ "9 ا ة ﺣ ا K( و 9 A وز و C ! إ J9 ا ة Y ا ا Eھو 0 م 5 Iا !0ﺣ . 0E h" ن ا .Cو " ه ھ J9 ا A _-د ت وز و E ا يأ 46 موز و C ھو د ( ا -د B ا l ا 35" ا ث 3 و ً ﺣأ K م 5 Iا .09 د ت وز و E ا يد= ! إ ر K 3 ا ى Y ا Iو 0 RE ا ث 34Zا ل ﺣ ت A4 >0 ا قو - او 4 ل -طأ زJ0 نواد 7 5 ا ,J, ت وز و E ا 21 ) ، E7ر 4و H7 2002 ص ، 86 ( .

(42)

ل -طZاو يوذ زJ0 نواد 8 - - ا ، Iإ نأ \(4 *Bا ا > ! إ نأ ل ( ء C ا ل -طZ i ا 8 - - ا !" أ i7 0 4 ل -طأ i ا ,J, ،ت وز و E ا و m0 ا ھ J9 ا ( K ا "C داز ل ( ء C ا . و تر Mأ 7ارد ة 0 + م " ,ار ا ي > ا "C K ا ( B B Q" 0Mا !" 45 J-ط ً4 1 زJ0 4 نواد ) i ا 8 - - ا ( ! إ +ھ +A8 5Mأ د ( ا ب 0Cا تار A ا ml او . و ر 5 ه ھ ( ا * ن E 29 J-ط +A زJ0 نواد i ,J, ت وز و E ا 21 _-( ا _ Y او Bو نأ ل -طأ i ا 8 - - ا ع 7أ ب 0Cا تار A ا C 3 ا .R : 3 ا > او ل -طأ i ا ، ,JR ا E و + A^ يأ فJ0 ا ى 0 ا ب 0Cا تار A ا V" ا ل EMZاو 2- 4) ( [D آ ثو ﺣ ا ھ لJ0 Iا ) ،بN 1996 ، ص 59 .(

(43)

.E> ا ) 3 ( لﻠﺨﻝا ﻲﻓ ﻊﻴزوﺘ تﺎﻤوزوﻤورﻜﻝا ءﺎﻨﺜأ مﺎﺴﻘﻨﻻا ﻲﻨﺎﺜﻝا يذﻝاو يدؤﻴ ﻰﻝإ ﺔﻝﺎﺤﻝا ﺔﻴﺌﺎﺴﻔﻴﺴﻔﻝا ﻼﻘﻨ نﻋ بزﻋ 1996 ص ، 60 ( 45 ﻰﻘﺒﺘﻻ ﺔﻴﺤ 47 46 46 46 46 46 46 47 47 ﺔﻀﻴوﺒ ( 23 ) موزوﻤورﻜ ناوﻴﺤ يوﻨﻤ ( 23 ) موزوﻤورﻜ ﺔﻀﻴوﺒ ﺔﺒﺼﺨﻤ ( 46 ) وﻤورﻜ ز مو مﺎﺴﻘﻨﻻا لوﻷا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ 46 46 مﺎﺴﻘﻨﻻا ﻲﻨﺎﺜﻝا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ مﺎﺴﻘﻨﻻا ﻲﻨﺎﺜﻝا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ مﺎﺴﻘﻨﻻا ثﻝﺎﺜﻝا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ مﺎﺴﻘﻨﻻا ثﻝﺎﺜﻝا ﺔﻴﻠﺨﻠﻝ

(44)

4 – 2 – # ت ;=*ا *ا : E + 5 ص 9MZا يوذ زJ0 نواد !" س 7أ ت ^ﺣJ ا ا ! إ ھ : 4 – 2 – 1 -ع(9*ا لو3ا : N 0 و ض -9 4 ل K ا ةد زو نز ا و + Y ا JEM ً 8اد N 0 و 15 4 ا او م و M ا h7 0 او + 0 و ^ A 4 ض أ ( K ا 0 و ھ ل ( ا ( K ا + 0 و فا طZا A 4 l ة V/و و ،h7 0 ا أ "Y ا ن E ًE 7 ً "/و H10 و (> ا ف -Y 4 . و \(4 ن ﺣZا ،را -/J ن E و J7 0 fو .4 H -10" و ن g 7 . طو وذو ن \ 4أ ت /و > و 34 ي ة ا ك "7و ل I + ثا 0CIا ء K4 H/ و 4 H K ،دودو BاN ، B ، 0Bا . 50 )ا ، A 4 3 ح - ا ح او (" او . 4 – 2 – 2 -ع(9*ا , ?*ا : N 0 و ض -9 4 ل K ا نز او N و زو ةد لJ "ﺣ غ " ا Bو * ر ا h7 0 و ^ و ( ر ) . أ ( K ا ( وذو ^ عر 0 RCأ ( K ا fو +^0 + 0 و فا طZا A 4 ة V/ ( رو H10 و ه "B 4 H(Dو Y Zا Q3 "Y ا A0M >ھو ( و ةد ز د ةدروZا ا 5 ا * ع - را A0 "4 +K30" g ن E +ھدو ءا ﺣ ن " ا . ن E و (> ا ً( ر ً- - و ك ھو hط سأ ا . *"1" ن E و ً ﺣأ ً ( ط وأ J ط وذو ت / > ، ،*-د ﺣ ة ا * 7و ةر R07Iا وأ زاN-07Iا H/ و +Al(4 +A 4 وذ ك "7 او ، f 0Bا . 50 I )ا ء 4 V او و ) . H7 ، E7ر 4و 2002 ص ، 85 ( . 4 – 3 – # ك(A *ا ,B 5*ا : H"09 ل -طأ زJ0 نواد .E>4 ظ 3" ط > تJl( ا ھ و g Cو تار 5 ا Y ا ,ور ا > و H7 E7ر 4و 2002 ! إ E إ H 1 ل -طZا يوذ زJ0 نواد ﺣ ا ھ V0 ا ! إ ,J, عا أ ھو : 4 – 3 – 1 -ز 0 و تار 54 C ﺣ ة B ر K و C ﺣ ً C 3 ار K0" ( K ا .E> و ا ھ ع ا 0 (%25 - 15) ا نواد ن E و ى 0 0 ا "l( ا +A M ( ط u" و ع ا R ا 4 %65 - 50 ) ( ا نواد .

(45)

( و a ر K0 ا 4 ءاNBأ + Y ا ي "( ا "- او + 5 و ا ھ ع ا ! إ - / ، لوZا N 0 ءNY4 ي " ي .R 0 A^ ا او ف 0CZاو عرذZاو E ك ھ H(D [Dاو ءNY ا "- ا + Y ا ا 04ا ء 5K ض 3 ا Y و ءI=ھ ل -طZا 4 (/ +"( HﺣN ا 3 او > او E * ر 0 ا E نأ 30 +A ار C 3 ا ، R او ھو _E لوZا ، ً 2 ﺣ نأ ً B ً "-7 ً JBرأو 04 , NC 0 و H(l ا سأ ا او !" أو A^ ا ن E و +A 4 (/ د 07Iا !" ي Zا س "Y او .E>4 د . 4 – 3 -2 -u" و 0 4 (% 20 - 15) NC 0 و iVl ا * B ءاNBأ ،+ Y ا 2 ﺣ نأ 0 ا "l( ا ن E ًl-9 اً B .E>4و ظ 3" ى ءI=ھ ل -طZا . ً f ن E +ھ تJE> ب و 5" "5 ا ه ھو تJE> ا ,= ً "7 !" ءادZا C 3 ا +A و اً ًظ 3" ر K +A ار . ) H7 ، E7ر 4و 2002 ص ، 86 ( . 5 -)*ا C ط ت' 6 ز نواد : +0 H>E ا ةد ( ا زJ0 نواد ى .-K ا د ا K ا A^ و g ذ لJ ھ ^ ا Y ا ةN ا A a9> و ةد h ط a3 مد ،.-K ا 2 ﺣ م 5 a09 ا ارN4 (25 - 20) " J م ا 0 او .R 54 J9 ا + B .-K ا ب 1 ا اذd Q C * B J9 ا . 3 _-د ( ا و E ا ز ت و 47 نd ا ھ ع ا ھ زJ0 نواد و ( ا 34 ,J, و E ا ز ت و 21 د B ثJ, P و C ز مو 21 أ اذإ Q C \(4 J9 ا . 3 47 و C ز ً و \( او )ا . 3 46 و C ز ً و ن E .-K ا ً4 1 زJ0 4 نواد 8 - - ا E و H>E ا د Bو زJ0 نواد * 4 7Zا ! وZا ،. 3 ا 2 ﺣ E ءا Bإ a3 ف >0CI تI 3 ا . E ه ھ ص 3- ا +0 I ھؤا Bإ Iإ اذإ زو Y مZا . 3 ا 35 7 ك ھو ب 7أ ة RC g A i -"E0 4 ةر K9 او ثو ﺣ ض ABإ م{ ،. 3 ا 2 ﺣ +0 H>E ا ﺣ زJ0 نواد لJ 37 N فا ھZا > ا ( Charionic Villas) . لوأ ,J, AMأ . 3 ا وأ 37 N .8 ا Zا ) (Trimester Amniocentesis A> ا *4ا ا وأ _ 9 ا وأ سد ا . 3 ا .

(46)

( و ص 3- ا K ا .8 4 Zا و > ا ص 3- ا -"E ا ة K9 او !" ة ﺣ Y ا +fر ر K ه ھ ت 50 ا تا ا ة Zا E تار 0 ا م ا 0 ا تر K ًR ﺣ I . 3 ه ھ ة ط 9 ا A E و > i5 ! إ تI 0ﺣا د Bو ﺣ .-ط نواد ) Y ا ر >07Iا K0 ت "( ا ةراد او (2002 . 3 و 5 ط H>E ا ما 907 4 5 جا Zا ق 1 ا و ا ف >0Cا تI ﺣ نواد ء ,أ ،. 3 ا 2 ﺣ ص 3- ا ق 1 ا AMZا ,JR ا R ا ة 0 . 3 ا H>E ا زJ0 ا لJ س i 3 ا K7ا 4 جا Zا 1 ا ق K ا 3B ا H>E ا 2 ﺣ نأ 7 ةأ ا ء ,أ . 3 ا Dإ ! إ i 3 ر Y ا ( اً M= H>E %63 تI 3 ا نأو ن E ت / 3- ا دارإ لJ B 0 ا f M ا ، 2 34 ل 3 مZا . 3 ا ةر >07I 8 1 أ ت Y ا تI ﺣ تIJ0 Iا E ا ز و +A !" ذ 9 ا را (4 نأ +0 ھر إ m8 0 4 * [ D C تI 0ﺣIا ةدرا ا . (0 او * دودر .(- ا ى ا ا . أ اذإ + C 0 ا ثو ﺣ زJ0 ا م 5 .ھ{ C ت "( ا 3 ا ة او 0 ا E نأ ھ 5"0 تاءا B او K ا 0 ا Y م 5 ا A4 .R ءا Bإ i K9 "5" ت B 4 ق 1 ا Y" ع 7Zا >( ا . 3 ا ءا Bإو a3 H>E" دا ا , ا > A> ا R ا . 3" . 30 او 7 ا ، ت 9 او ت ( Y او 0A ا تI 34 نواد 2 ﺣ نأ ت ا 31 ا . 0 او E ا 4 0 او / 9 ا د Mر او A ا ص 9MZا يوذ زJ0 نواد !" ة 3 ا ةر 14 ( ط ر ن E ا . ) ﷲ N N( ا 4 2006 ص ، 54 . ( 6 -E ل ;ط3ا يوذ ز نواد : +0 a 9> ل -طZا يوذ زJ0 نواد 8 C ل -طZا يوذ ا ، "5( ا 2 ﺣ +0 ما 907ا !3 ا " E0 ا a 9>0 ا هد (4 4 K ا 0 E ا 0BIاو د CZاو * م 0ھIا \( 4 تار 0 Iا A ا 0 ا Y A ا +A 5 a9" و "Y 4 _ و ه ھ تار 0 Iا 4 " :

(47)

- 6 1 -5 -5ﺣ ن C ه ھ x- ا ل -طZا H10 ض -9 4 تار 5 ا .E>4 م ر 5 ل -طZ 4 د ( ا _-x- ا ( ا . - 6 2 -5 -5ﺣ +A C ل -طأ . - 6 3 -5 -5ﺣ +A ( Bرد ( ت 4 (1 ا "(0 ا . - 6 4 -5 -5ﺣ +A أ ن 4 1 زJ0 4 نواد ھ ھ ^ و Y ا - او . .Cو ر 0 ا ه ھ تار 0 Iا ض -ت 3 ( ,= ل EMأ ر 0 ا 7أ + 50 ا 7 ا . ) N N( ا 4 ﷲ 2006 ص ، 56 . ( 7 -E: = *ا B(A *ا ھ I *او *ا ت' 5* ز نواد : ( ل -طZا يوذ زJ0 نواد ا "5( ا ت 4ا KDاو C ﺣ Bو -"09 0 و +ھ C 3 ا .(Y +A ر !" ما 907ا م 3 ا 0 تا 7 ة +fرو نأ +A ^( ن "E0 Iإ +A أ ن ( ت 4ا KDا -"09 مJE ا ت 1 او Cو ن ( ت 4ا KDا ت C ﺣ ا * K0 و +Al(4 +"( ةءا 5 ا 4 0E او A او 7 ا +ھ و !" g ذ +A 7 19> ا نإ تJE> ا ﺣ 1 ا ل -ط{ يوذ زJ0 نواد ,= اً , اً C !" +A" 50 0( و +ھر K Y ا - او 0BIاو !" a 9> 3 ا M ا (4 ةدI ا m ا 4و . 0 ا E ا 0 ا E نأ م 5 RE ا ه A x- ا ل -طZا نأو ,= ً 4 Y إ +A" 50 ."5 و تI ( +A و ة E ا ،ة E او 2 ﺣ > ت 7ار ا نأ 0 (%30 - 25) +A ن لوأ و (%50) ن . 7 5 تا 7 و (% 8) ن "1 ! إ N 40 ً ) H7 E7ر 4و ، 2002 ص ، 87 .( > و ت 7ارد جد J- "Cو (1973Lodge& Kleivland ) . و Cو ش 4و 1969 ن زو سو ھو (1962 Zeaman & House )

. ! إ م د Bو ق C eﺣJ 4 ل -طZا يوذ زJ0 نواد د ( او a8 19 ا C " ا لJ م ( ا ،لوZا E ق - ا أ د دزI 4 * م 5 ،.-K ا A^ و ل ( ر K .-ط زJ0 نواد ح D 4 7 9 ا و 7ارد Q " (1971 Belmont) Q ھ ! إ ف (0 ا !" ت ا 7 7Zا +"(0 ا 0 ا H"09 A ل -طZا يوذ زJ0 نواد 4 ل -طZا ( ا .

(48)

ت Aظأ m8 0 ا +A أ ن ( ط 5 H(D تI Y كارد ا > " تار 5 او ھ - ا . "(0 او كارد او 3 ا eﺣIو ن B (1978 Gibson ) ن 4 ر K ل -طZا يوذ زJ0 نواد + 0 0 4 +A-/وو +A 4 Y f Y0 ن -"09 و +A 7 "(0 ا 19> او C " او !/وأو ةد N4 ث 34Zا 0 ا NC !" ت J0 Iا ت A4 >0 او 4 ل -طZا يوذ زJ0 نواد > و 2002 ! إ نأ \(4 ل -طZا يوذ زJ0 نواد نو A^ ط 5 ة A : ة Cا ا 1 ا fا - ا ( Visu-Spatial ) ة 1 ،ى ا 2 ﺣ نو A^ A ةر 50 7 7ر ا N ةر ل -طZا د ( ا +A ا أ ا 34 7 8 و " ض " 1-a8 19" Y ا 8 او تI 3 زJ0 نواد : 7 – 1 -E: = *ا /*ا ل ;طJ* يوذ ز نواد : نإ ضا Zا وأ ت -1 ا Y ا ل -ط{ يوذ زJ0 نواد "4 " ( a 9>0 ا ي ا ة M (4 ةدI ا نو 4و ء Y" ا ! إ ت / 3- ا 9 ا Y او ز و ه ھ ت -1 ا / 9 ا !" 3 ا 0 ا : 7 -1 – 1 -KL(*ا : N 0 ءI=ھ ص 9MZا ن 4 +A ًABو اً 0 ً3K و +A و ن E "8 جر 9" !" Zاو ) ن ( ا 5 l ا تاذ ه Y Iا D ( ا ( V/و +Yﺣ H Zا Cو +Yﺣ ذZا ر Aظو ن " ا جر +- ا ) ،ن 7و ا 1999 ص ، 23 ( ن E و hM -B ( ا J8 جر 9" د Bوو , 3Dاو 5K !" أ H Zا AB ( ا +A و ف أ ة V/ ة 54 K l و a5 و [Dاو م ^ g- ا hط و ب Y ا - Zا ت 30 و ن ( ا ن E و 0 ا ًl-9 .E>4 س " تJl +- ا 8ا ا B او f 1 او VD او ن " او يد= و ض -9 ا "l ن " ا ! إ فا 3 ا -> ا ، "- ا ض -9 او g- ا "- ا g Cو ح 0- ا +- ا 0 4و ع ا ن " ا ! إ م Zا و با KDاو ن 7Zا ) ،يدور 4 2000 ، ص 44 ( .