• Aucun résultat trouvé

je hebt een afspraak aan Foyer, Werkhuizenstraat 25 in Molenbeek. Op je hoofd, een headset verbonden met een MP3-speler of met je GsM. je drukt op ‘play’

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Partager "je hebt een afspraak aan Foyer, Werkhuizenstraat 25 in Molenbeek. Op je hoofd, een headset verbonden met een MP3-speler of met je GsM. je drukt op ‘play’ "

Copied!
2
0
0

Texte intégral

(1)

De gemeente Molenbeek is steeds in bewe- ging en permanent in verandering. Om je te vergewissen van wat er met deze buurt aan het gebeuren is, laat je de clichés best aan de kap- stok hangen. Het is immers moeilijk om het heden te begrijpen op basis van schema’s uit het verleden … Verwacht je simpelweg aan een nieuwe en vredige ervaring in Molenbeek. In amper een uurtje loop je langs de industriële revolutie, via media clichés en culturele rijkdommen van Brusselse, Vlaamse, Waalse, Maghrebijnse, Afrikaanse, Roma, Aziatische en Oos- terse oorsprong.

BeelD je eens In

je hebt een afspraak aan Foyer, Werkhuizenstraat 25 in Molenbeek. Op je hoofd, een headset verbonden met een MP3-speler of met je GsM. je drukt op ‘play’

en een stem nodigt je uit om haar te volgen. je volgt het voorgestelde ritme, stap voor stap, en je bent ver- trokken…

een D*Tours is een “gesynchroniseerde audio wande- ling”, een informatieve blik in het hart van een wijk, die zich verruimt naarmate je verder wandelt … je verkent een wijk door middel van een multimedia- apparaat dat ten dienste staat van je culturele explo- ratie. Wat je ook ziet, het weerklinkt telkens als een echo in je oor.

Inhoudelijk biedt D*Tours je interviews met buurtbe- woners, historische en culturele achtergrondinfor- matie, muziek, filmfragmenten, enz… rondslenteren in de stad… geleid door de stem in je oor… je duikt in een universum dat zweeft tussen fictie en realiteit.

een film waarin je zelf de hoofdrol speelt, met de stad als decor.

De inhoud is tegelijk authentiek, informatief en vooral ludiek. Door en door trouw aan de stad, roept D*Tours plaatsen op van weleer om beter te kunnen begrijpen wat er daar vandaag te zien valt. een D*Tours laat je de wijk be-leven zoals je ze nooit tevoren kon ervaren.

Deze wandeling, waarheidsgetrouwe documentaire, uniek in zijn genre, nodigt de luisteraar uit op een reis in een pure baudelaire-stijl. De gebruiker is meer dan een geprivilegieerde toehoorder: hij be-leeft de wijk.

Al snel bevindt hij zich in een soort luchtbel, tussen fictie en realiteit… zoals in een film… maar dan le- vensecht in 3D.

DRuk eenVOuDIGWeG OP De PlAy-TOeTs.

la commune de Molenbeek saint jean est en éternel mouvement, en mutation perma- nente et pour se rendre compte de ce que ce quartier est en train de devenir, il faut laisser les clichés au vestiaire. On ne comprend pas le présent avec des schémas qui expliquent le passé.

Préparez-vous tout simplement à vivre une expé- rience nouvelle et paisible dans Molenbeek en une heure, vous marcherez sur les pas de la révolution industrielle, sur des clichés médiatiques, sur des richesses culturelles bruxelloises, flamandes, wal- lonnes, maghrébines, africaines, roms, asiatiques et des pays de l’est.

IMAGInez

Vous avez rendez-vous au Foyer, 25 rue des Ateliers, à Molenbeek. sur vos oreilles, une casque audio relié à un lecteur MP3 ou votre téléphone. Vous appuyez sur play. une voix vous invite à la suivre. Vous entrez dans le rythme de ses pas… pas à pas… vous voilà parti…

un D*tours est une « ballade sonore synchronisée », une plongée documentaire au cœur d’un quartier qui s’écoute en marchant dans le quartier. Vous dé- couvrez le quartier en vous laissant guider par un savoir-faire cinématographique mis au service de la découverte culturelle. À chaque instant, ce que voient vos yeux trouve un écho dans vos oreilles.

en termes de contenu, D*Tours voit figurer des inter- views d’habitants du quartier, des informations his- toriques, culturelles, de la musique, des extraits de film, etc… une flânerie dans la ville… dirigée par une voix dans vos oreilles… vous plongez dans un univers sonore entre réel et fiction. un film dont vous êtes le héros, avec la ville pour décor.

Contenu à la fois authentique, informatif, mais sur- tout ludique, tout particulièrement pertinent in situ, D*Tours évoque les lieux d’antan pour mieux com- prendre ce que l’on y voit aujourd’hui. un D*Tours vous fait « vivre » un quartier comme aucune autre expérience auparavant.

Cette promenade, véritable documentaire, unique en son genre invite l’auditeur au voyage, et ce dans la plus pure tradition baudelairienne. l’utilisateur n’est plus simplement un interlocuteur privilégié : il

‘vit’ le quartier. Très vite, il se retrouve dans une sorte de bulle, entre fiction et réalité… comme un film…

mais en véritable 3D.

POussez sIMPleMenT suR lA TOuCHe PlAy.

fr nl

B R U X E L L E S M O L E N B E E K

Cambio Villo Metro Police / Politie

Poste / Post Parcours 100 m

≈ 1 min

↑ N O R D

- N O O R D

D*TOURS

Balades sonores synchronisées Molenbeek Historique

D*TOURS

Audio wandelingen

Het Historisch Molenbeek

1 INTRO – FOyER 2 RUE DES ATELIERS 3 RUE DU CHœUR 4 RUE DE RIBEAUCOURT 5 RUE DU JARDINIER 6 RUE MOMMAERTS

7 8 LA MAISON DES CULTURES 9 PARvIS SAINT-JEAN-BAPTISTE 10 RUE DE L’ECOLE

11 GRAAF vAN vLAANDERENSTRAAT 12 LA PLACE COMMUNALE 13 CHAUSSéE DE GAND 14 LES UNS ET LES AUTRES 15 RUE BRUNFAUT

16 17 18 RUE RANSFORT/ LA FONDERIE 19 QUAI DU HAINAUT /LE CANAL 20 LA PORTE DE FLANDRE 21 CHIEN vERT & PETIT CHâTEAU 22 23 LE PARvIS SAINT-JEAN-BAPTISTE BIS 24 RUE DU RUISSEAU

25 RUE DES ATELIERS BIS 26 FIN - FOyER

1 INTRO – FOyER 2 WERKHUIzENSTRAAT 3 KOORSTRAAT

4 DE RIBEAUCOURTSTRAAT 5 HOvENIERSSTRAAT 6 MOMMAERTSSTRAAT 7 8 HET HUIS vAN CULTUREN 9 ST-JAN-DE-DOPER-vOORPLEIN 10 SCHOOLSTRAAT

11 GRAAF vAN vLAANDERENSTRAAT 12 HET GEMEENTEPLEIN

13 GENTSE STEENWEG 14 LES UNS ET LES AUTRES 15 BRUNFAUTSTRAAT

16 17 18 RANSFORTSTRAAT/ DE FONDERIE 19 HENEGOUWENKAAI / HET KANAAL 20 vLAAMSE POORT

21 GROENEN HOND & KLEIN KASTEELTJE 22 23 ST-JAN-DE-DOPERPLEIN BIS 24 BEEKSTRAAT

25 WERKHUIzENSTRAAT BIS 26 END- FOyER

(2)

www.molenbeek.be

f I like molenbeek

Ed.R

esp. / Ver.Uit. : Colge des Bourgmestre et Echevins - College van de Burgemeester en Schepenen • rue du Comte de Flandre - 20 Graaf van Vlaanderenstraat • Bruxelles 1080 Brussel

BooQi products are produced under license and are subject to design registrations and trademarks. © BooQi Media Solutions BV www.booqi.com NO 19164/32

1 INTRO – Foyer

In de Werkhuizenstraat 23/25 is Vzw Foyer geves- tigd, het regionaal integratiecentrum van Brussel dat al sinds 1969 bestaat en de emancipatie en integratie van migranten wil bevorderen via sport, gezondheid, jeugdwerk, opleiding en tewerkstelling. Foyer verrichtte in al die jaren al heel wat pionierswerk. zo ontstond bij- voorbeeld uit de Foyer-werking ‘Coördinatie nederlands voor Migranten” het latere Huis van het nederlands.

2 Werkhuizenstraat

Het begin van de Werkhuizenstraat doen we pas op het einde van de wandeling aan (zie 25). Maar ook het einde loont de moeite. Aan het saincteletteplein, waar ook de Franstalige Gemeenschap huist, kan je het grap- pige standbeeld ‘De Vaartkapoen’ van Tom Frantzen vinden, symbool voor de Molenbekenaar en verwijzend naar de vroegere stoere havenarbeiders of vaartkapoe- nen en naar hun kat-en-muisspel met de ordediensten.

Ook al stapt deze wandeling vanaf nr 25 de andere rich- ting uit: maak nog snel even dit vrolijke ‘zijsprongetje’

naar rechts.

3 Koorstraat

niet toevallig ligt dit straatje in de schaduw van de st-jan-de-Doperkerk. In deze straat, en verderop in de Beekstraat en de Hoveniersstraat (05) vind je nog mooie oude huisjes van kleine ambachtslui, die ook deel uit- maakten van het industriële verleden van Molenbeek. In nr 32 huist het kledingatelier van ontwerpster els Mom- maerts.

4 de Ribeaucourtstraat

samen met de Gentsesteenweg & de ‘Parvis’ vormt de ‘de Ribaucourtstraat’ zowat het hart van het com- merciële centrum van oud-Molenbeek. een drukke door- gangsweg, die achter vele gevels een veel aangenamer leven biedt dan het zwarte imago laat vermoeden.

Zo onder meer in nr. 51, waar het Foyer-vrouwenhuis Dar Al Amal (Huis van de Hoop) al vele jaren migrante dames samenbrengt en emancipeert. Hier volgde onder meer de mama van Fadila laanan nog een analfabetiserings- cursus. Haar dochter schopte het tot… minister.

jazzlegende Toos Thielemans groeide ook in deze buurt op. z’n ouders baatten er nog ‘in het Boerinneke’ uit en maakten er stofjassen en voorschoten.

5 Hoveniersstraat

Aan huisnummer 47a huist de nederlandstalige bibliotheek in een prachtig gerenoveerd oud-schoolge- bouw. Maar neem ook een kijkje in het achterhuis. Daar tref je in Dienstencentrum Randstad nog vaak bejaarde autochtone Molenbekenaren. Ga gerust ’s middags een babbeltje slaan.

6 Mommaertsstraat

In huis nummer 22 vind je de sociale en juridische dienst van Foyer: heel veel migranten die hun eerste stappen in deze voor hen vreemde wereld zetten, komen er langs. Sinds ruim 10 jaar is er ook een Roma-dienst die pionierswerk verricht. Ook Vlaanderen & europa kij- ken over de schouders mee naar de opgebouwde good practice. Vooral op vlak van scholarisatie verzet men er bergen werk.

7 8 HET HUIS vAN CULTUREN

Verderop in de Mommaertstraat (nr 2) vind je het statige gebouw van de “ecole de Dessin et des Arts visuels”, met een imposant interieur. De Academie is meer dan 140 jaar geleden opgericht in de gemeente- school in de Vierwindenstraat om dan later naar deze plaats te verhuizen.

In het nu geklasseerde gebouw huist ook de collectie van het gemeentelijk museum en het Huis van Culturen en Sociale Samenhang, dat sinds mei 2006 op meer dan 1 INTRO – Foyer

Dans la rue des Ateliers 23/25 se situe l’asbl Foyer.

Cette asbl est le Centre Régional d’intégration de Bruxelles qui existe depuis 1969. Elle œuvre pour l’éman- cipation et l’intégration des migrants par le sport, les soins de santé, aide à la jeunesse, l’éducation et l’em- ploi. le Foyer a effectué pendant toutes ces années un travail de pionnier. C’est ainsi qu’au travers de la « Coor- dination néerlandais pour les Migrants », qu’a émergé

« la Maison du néerlandais » (Huis van het nederlands) 2 Rue des Ateliers

le début de la Rue des Ateliers, nous le ferons à la fin de la promenade (voir 25). Mais aussi la fin vaut la peine. A la Place sainctelette, où se situe la Com- munauté Française, on trouve la statue marrante « De Vaartkapoen » de Tom Frantzen. un vrai symbole du Mo- lenbeekois et qui réfère aux anciens dockers aux fortes têtes et à leurs jeux du chat et de la sourie qu’ils avaient fréquemment avec les forces de l’ordre.

Même si la promenade va vers l’autre direction, n’hésitez pas à faire ce petit écart joyeux vers la droite.

3 Rue du Chœur

Ce n’est par hasard que cette rue se situe à l’ombre de l’église saint-jean-Baptiste. Dans cette rue, et plus loin dans la rue du Ruisseau et de la rue du jardinier (05), on trouve encore de belles maisonnettes d’artisans qui font également partie du passé industriel de Molen- beek. Au n°32 se situe l’atelier de confection de la créa- trice els Mommaerts.

4 Rue de Ribeaucourt

Avec la Chaussée de Gand et le Parvis, la rue de Ri- baucourt forme le cœur du centre commercial du vieux Molenbeek. C’est un lieu de passage très fréquenté, qui abrite derrière de nombreuses façades, une vie bien plus agréable que veut bien laisser penser son image sombre. Ainsi, entre autres au n ° 51, on trouve la maison des femmes du Foyer (Dar Al Amal - Maison de l’espoir), qui, depuis de nombreuses années, rassemble des femmes issues de la migration et les émancipe. C’est ici que la mère de Fadila laanan a suivi un cours d’alpha- bétisation. sa fille est devenue… ministre.

la légende de jazz Toots Thielemans a également grandi dans ce quartier. ses parents y tenaient « In het Boerin- neke » et confectionnaient des jaquettes de tes tabliers.

5 Rue du Jardinier

le numéro 47a abrite la bibliothèque néerlando- phone dans un ancien bâtiment industriel magnifi- quement rénové. Mais jetez également un coup d’œil à l’arrière. On y trouve le centre de service Randstad où vous croiserez probablement des personnes âgées origi- naire d’ici... sentez-vous libre d’entrer le midi pour faire un brin de causette.

6 Rue Mommaerts

Dans la maison du numéro 22, vous trouverez le service social et juridique Foyer : de nombreux migrants qui tentent de trouver des repères dans ce monde étran- ger viennent ici. Depuis plus de 10 ans, on y trouve éga- lement un service d’aide aux Roms et qui est un pionnier dans son domaine. la Flandre et l’europe s’intéressent à l’expertise accumulée ici. C’est surtout en matière de scolarisation que l’on déplace des montagnes ici.

7 8 LA MAISON DES CULTURES

Plus loin dans la rue Mommaerts (n° 2) on trouve le bâtiment imposant de l’« ecole de Dessin et des Arts visuels », qui compte un intérieur imposant. l’Académie a ouvert ses portes il y a plus de 140 ans dans l’école communale de la rue des Quatre-Vents pour ensuite déménager vers ce lieu.

le bâtiment désormais classé abrite aussi la collection du musée communal et la Maison des Cultures et de la

8.000 m² ontmoetingen creëert in atelier– en spektakel- ruimten, met cursussen, creatieve ateliers, evenementen en tentoonstellingen voor buurtbewoners en andere ge- interesseerden.

9 St-Jan-de-Doper-voorplein

In de volksmond klinkt dit gewoon als ‘de Parvis’.

Op het plein (en de omliggende straten) is het vooral op tijdens de wekelijkse markt op de koppen lopen. erg zuiders getint: je waant je even op vakantie in het bui- tenland. Molenbeek verken je best op een donderdag- morgen! sfeer verzekerd.

Maar op andere dagen heeft dit plein ook wat te bieden.

Was hier vroeger nog een kaatsplein (een verloren gega- ne volkssport), dan namen nadien vooral Marokkaanse straatvoetballertjes de honneurs waar. en tegenwoordig vind je er ook meer en meer Pakistaanse jongeren met een cricket-bat: ‘kaatsen’ met een stok, verleden en he- den, ze liggen niet zo ver van mekaar.

(lees ook: 22) 10 Schoolstraat

In de Schoolstraat 76 vind je GC De Vaartkapoen, in de volksmond beter gekend als ‘de Vk’.

In het oude katholieke volkshuis van Molenbeek, op- getrokken in art nouveau-stijl met uitsnijdingen in hardstenen lijsten, is sinds een dertigtal jaren het ge- meenschapscentrum ondergebracht. Op de snijlijn van educatie, cultuur en welzijn creëert het kansen voor en door ontspanning, ontmoeting en ontplooiing. De Vaar- tkapoen onderneemt verschillende artistieke buurtpro- jecten. Vk heeft ook een zinnekewerking en is met zijn Vk*Concerts bekend in het clubcircuit.

loop aan het eind van de schoolstraat ook even het Bon- neviepark binnen. een knap staaltje van buurtwerk.

11 Graaf van vlaanderenstraat

Op deze hoek van de Graaf van Vlaanderenstraat huist de gemeentelijke politie. Verguisd door de ene, be- jubeld door de andere. Maar feit is dat de incidenten in het soms rumoerige Molenbeek al bij al nog meevallen.

Want de context is niet mis: in amper 20 jaar evolueerde het inwonersaantal van dit dorp (amper 6 vierkante km) van 70.000 naar tegen de 100.000 (officiële) inwoners.

Zoveel mensen –vaak in armoede- bij mekaar, het maakt het samenleven er niet makkelijker op.

Gelukkig is er ook veel solidariteit. Bijvoorbeeld in het huisnr 25, waar Geneeskunde voor het Volk ‘le Renfort’

haar enthousiaste uitvalsbasis heeft.

12 Het gemeenteplein

Hier vind je uiteraard het gemeentehuis. loop er zeker eens binnen. Is Molenbeek nu één van de armste gemeenten in Brussel, dan was ‘klein Manchester’ tij- dens de industriële revolutie één van de welvarendste.

13 Gentse steenweg

Dit is de economische slagader van Molenbeek.

Vroeger een sjieke winkelstraat met onder meer drie buurtcinemazalen (en in de kleine Pradostraat een ope- ra), nu goedkoper en sjofel. Oftewel ‘chic et pas cher’.

Vergis je niet: hier komt men zelfs vanuit noord-Frankrijk en Duitsland winkelen.

14 Les Uns et les Autres

een (h)eerlijk sociaal restaurant, zoals je er nog wel een aantal vindt in Molenbeek: de Heksenketel bijvoor- beeld aan de Henegouwenkaai of het snijboontje (voor thuislozen) aan de Oostendestraat.

In deze sociale restaurants kunnen armen (aan voor- deeltarief) en meer begoeden samen een dagschotel nuttigen. Behalve een ontmoetingsplaats fungeren ze ook als een sociale tewerkstellingsplaats.

15 Brunfautstraat

De Fernand Brunfautstraat, de vroegere Biljart- straat was ooit de drukste straat van de wijk met diverse fabrieken, vlees- en visverwerkingsbedrijven, smeden en steenkool – en houtopslagplaatsen.

In de jaren 1950 werd een groot deel van de straat ge- saneerd, werden er de gebouwen van de Molenbeekse Huisvesting opgetrokken en veranderde de naam in de Fernand Brunfautstraat naar de volksvertegenwoordi- ger die er de goedkope huisvesting regelde. In de straat dwars op het pleintje vind je het appartementencomplex Zwarte Paard, in 2010 ingericht in een oude brouwerij en als tijdelijke kunstenaarsverblijven bedoeld. Het ar- chitectenbureau l’escaut van de Brusselse bouwmeester Olivier Bastin inspireerde zich op het kanaal en de pa- trijsramen van boten om ronde vensters aan te brengen in harmonie met de esthetiek van de buitengevel.

16 17 18 Ransfortstraat/ De Fonderie

Het museum ‘la Fonderie’ huisvestte vroeger één van de grootste bronsgieterijen van het land “la Compagnie des Bronzes”, waar o.a. de Brabofontein in Antwerpen, het standbeeld van jan Breydel in Brugge en dit van jacob van Artevelde in Gent zijn gegoten.

Maar ook het hek van de zoo in new york en het stand- beeld van Abraham lincoln in springfield: deze fonderie had internationale faam!

Sinds 2001 werd er ook het museum voor Industrie en Arbeid opgericht. Via het smalle straatje Cail et Halot, naar een van de grootste fabrieken van de 19de eeuw genoemd, kan je het Fonderiepark betreden. Het park is aangelegd op de voormalige binnenkoer van de fabriek gespecialiseerd in de productie van ketels en stoomma- chines. je kan er nog de oude kasseien en de ingangs- portiek van de fabriek ontwaren.

19 Henegouwenkaai / Het Kanaal

De Henegouwenkaai en het fietsvriendelijke pad worden opgevrolijkt door een rij gekleurde windmolen- tjes. ze zijn geïnspireerd op de naam ‘Molenbeek’ en staan symbool voor de energie en diversiteit in de ge- meente. Vanaf 2005 werden ze geïnstalleerd op initiatief van de gemeente, het Atheneum serge Creuz en het Huis van Culturen en sociale samenhang. Ondertussen zijn ze uitgegroeid tot een ‘landmark’ voor de gemeente.

Molenbeek-aan-zee(kanaal): verfrissend.

Aan de linkerkant is er de gerenoveerde en imposante Bellevuebrouwerij. Oorspronkelijk behoorde de brou-

werij tot ‘La Brasserie Louis & Emile De Coster’, in 1865 opgericht in Brussel en nadien naar de site in Molenbeek verhuisd. nadien brouwde de familie Vandenstock (RsC Anderlecht…) er z’n kriek Belle Vue. stella Artois/Inter- brew kocht het nadien op en haalde er de productie weg.

In het kader van wijkcontract Cinema – Bellevue werd een nieuwe bestemming gegeven aan de brouwerij. In het deel beheerd door de gemeente is een opleiding – en herbergcentrum voor de toeristische sector en horeca opgericht. Daarnaast is nog een gedeelte ter beschik- king gesteld aan Platform kanal, een burgerplatform dat actief is rond de ontwikkeling van de kanaalzone.

een derde deel van de brouwerij is door een privé-inves- teerder omgevormd in hotel Meininger, waar bezoekers sinds kort tegen democratische prijzen in kamers of slaapzalen kunnen overnachten. Trendsetting! er bruist nieuwe energie in Molenbeek.

20 vlaamse Poort

De Vlaamse Poort is de voormalige stadspoort van de tweede omwalling van Brussel. ze verbond de Vlaamse steenweg met de huidige Gentse steenweg.

Rond 1783 werden de fysieke poort en de omwalling af- gebroken om plaats te maken voor de brede lanen die de vijfhoek vandaag afbakenen.

De Vlaamse poort is vandaag letterlijk de toegangsweg tussen Brussel en Molenbeek. Aan de ene kant vind je de Vlaamse uitgaansbuurt en de Dansaertwijk met talrijke winkels van Brusselse ontwerpers. Aan de andere kant ligt de bruisende, zuiders aandoende winkelstraat, de Gentse steenweg.

21 Groenen Hond & Klein Kasteeltje

Aan de volgende brug langs het kanaal kom je aan de Groenen Hond. Ooit nog een café, nu een paar aan elkaar grenzende industriële panden waar onder meer de prachtige stoffenwinkel ‘les Tissus du Chien Vert’ en

‘le Chien du chien’ (2 locaties op een steenworp van mekaar) huist. Ga er zeker de sfeer opsnuiven, een aan- rader!

Aan de overzijde van het kanaal is er het kleine kasteel- tje. Ooit nog een kazerne waar alle miliciens werden ‘ge- keurd’, nu het oudste èn grootste opvangcentrum voor asielzoekers. Het kasteel staat op grondgebied van Brus- sel, maar de bewoners-vluchtelingen steken met regel- maat het kanaal over om (goedkoop) inkopen te doen.

22 23 St-Jan-de-Doperplein bis

Over ‘de Parvis’ hadden we het al eerder (zie 09).

Maar er is natuurlijk ook de sint jan-de-Doperkerk. Qua architectuur is dit echt een aanrader.

ze werd ontworpen door architect joseph Diongre in 1930. In zijn ontwerp heeft hij rekening gehouden met het krappe budget van 5 miljoen Belgische franken.

De kerk is gebouwd in Art Déco-stijl, waarbij nieuwe ma- terialen zoals gewapend beton gebruikt werden. Binnen is de kerk een oase van licht door het bijzondere effect van de vele glas-in-loodramen.

De slanke achthoekige westertoren met het overdra- gende klokkentorentje laten aan de buitenkant bij vele bezoekers de indruk van een moskee na. Misschien een

avant-garde symbool van het samenleven van de vele culturen in Molenbeek?

24 Beekstraat

langsheen de Beekstraat liep destijds de Molenbeek, die van Dilbeek tot in de zenne meanderde (en later gro- tendeels werd overkapseld)) Hier geen wind- maar wel watermolens: daar heeft deze gemeente nog z’n naam aan te danken.

Het water bleek destijds bovendien heel specifieke mi- neralen te bevatten: er liepen bedevaarten naar Molen- beek voor de heilzame effecten.

25 Werkhuizenstraat Bis

De Werkhuizenstraat huisvest heel wat boeiende orga- nisaties. Op nr 3 vindt je jes stadslabo, een vormings- organisatie die sinds 1984 opkomt voor een stedelijke jongerencultuur. je vindt er onder meer een jeugdhotel, in- & outdoor kliminfrastructuur, de Rockfabriek-muziek- studio…

Wat verderop ligt een bedrijvencentrum van Molenbeek en aan de overkant op nr 22 bevindt zich één van de vele moskeeën die de gemeente rijk is. Daarnaast het wijk-atelier op nr. 36 en het Vormingscentrum en aan de overkant op nr 23 de Foyer des jeunes.

26 END- Foyer Cohésion Sociale, qui, depuis mai 2006, propose sur

plus de 8000 m² des rencontres à travers des espaces de spectacles, des cours, des ateliers créatifs, des évé- nements et des expositions pour les riverains et d’autres parties intéressées.

9 Parvis Saint-Jean-Baptiste

Ou populairement appelé « le Parvis ».

sur la place (et les rues avoisinantes), on marche sur- tout lors du marché sur les têtes. la place à une couleur très méridionale : on se croirait en vacances à l’étran- ger. Molenbeek est à explorer idéalement le jeudi matin!

Ambiance assurée...

Mais pendant les autres jours, cette place a également de choses intéressantes à offrir. jadis, on trouvait ici un terrain de pelote (un sport populaire maintenant dispa- ru), puis, ce sont les jeunes petits joueurs de foot maro- cains qui sont partis avec les honneurs. Actuellement, vous pouvez rencontrer de plus en plus de jeunes pakis- tanais qui se promènent avec une batte de cricket et qui tapent la balle. Ici, le passé et le présent se côtoient.

(lire aussi : 22) 10 Rue de l’Ecole

l’ancienne maison chrétienne du peuple de Mo- lenbeek, construit dans le style Art nouveau avec des découpes en pierre de taille, héberge le Centre commu- nautaire « De Vaartkapoen » depuis environ 30 ans. Ce centre offre des opportunités de détente, de rencontre et de développement personnel au croisement de l’édu- cation, de la culture et du bien-être. On y entreprend divers projets artistiques de quartier. Il dispose égale- ment d’un coordinateur local pour la zinneke Parade et il est connu dans le circuit des clubs à travers ses Vk*Concerts.

11 Graaf van vlaanderenstraat

A ce coin de la rue Comte de Flandre, se situe la police communale. Vilipendée par les uns, saluée par d’autres. Force est de constater que les incidents dans cette commune parfois mouvementée restent dans l’en- semble gérables. Parce que le contexte n’est pas rien:

en seulement 20 ans, la population de cette commune (moins de 6 km²) a évolué de 70.000 à 100.000 habi- tants (officiels). Tant de gens, vivant souvent dans la pauvreté, cela ne facilite pas le vivre ensemble.

Heureusement, il y a beaucoup de solidarité. Par exemple, dans la maison n°25, se situe la base arrière de la médecine pour le peuple, « le Renfort ».

12 La place communale

Ici vous trouverez bien sûr la maison communale.

entrez-y ! si Molenbeek est actuellement l’une des com- munes les plus pauvres à Bruxelles, le « petit Manches- ter » était en revanche pendant la révolution industrielle, l’une des plus riches.

13 Chaussée de Gand

Ceci est l’artère économique de Molenbeek. Au- trefois, c’était la rue commerçante chique avec entre autres trois salles de cinéma (et dans la petite rue du Prado un opéra). Maintenant c’est une rue bon marché.

ne vous y détrompez pas, ici, on vient même du nord de la France et de l’Allemagne pour faire du shopping.

14 Les Uns et les Autres

un restaurant social honnête et tout simplement bon, comme on en trouve encore un certain nombre dans Molenbeek : le Chaudron au Quai du Hainaut ou le « snijboontje » (pour les personnes sans-abri) à la rue d’Ostende.

Dans ces restaurants sociaux, les personnes défavori- sées (pour une somme modique…) et les mieux munis partagent un repas du jour. Outre un lieu de rencontre, ils agissent également comme lieu social pour l’emploi.

15 Rue Brunfaut

la rue Fernand Brunfaut, qui était anciennement la rue du Billard, était autrefois la rue la plus animée du quartier à l’époque, avec diverses usines et entreprises de transformation de la viande et de poisson, avec des forges et des entrepôts de charbon et de bois. une grande partie de la rue a été nettoyée dans les années 1950, les bâtiments du « Logement Molenbeekois » ont été construits et le nom a été changé en rue Fernand Brunfaut en référence au parlementaire qui y a organisé le logement avantageux. Dans la rue en travers sur la place, vous trouverez le complexe d’appartements Che- val Noir, aménagé en 2010 dans une ancienne brasserie et conçu comme des séjours temporaires pour artistes.

le bureau d’architectes « l’escaut » de l’architecte bruxellois Olivier Bastin s’est inspiré du canal et des hublots des bateaux pour insérer des fenêtres rondes en harmonie avec l’esthétique de la façade.

16 17 18 Rue Ransfort / La Fonderie

le musée « la Fonderie » abritait autrefois une des plus grandes fonderies de bronze du pays « la Compagnie des Bronzes », où ont été coulées entre autres la « fontaine de Brabo » d’Anvers, la statue de jan Breydel à Bruges et la statue de jacob van Arte- velde à Gand. Mais aussi la grille du zoo de new-york et la statue d’Abraham lincoln à springfield : cette fonde- rie bénéficiait d’une renommée internationale. Depuis 2001, le Musée de l’Industrie et du Travail y est établi.

Par l’étroite rue Cail et Halot, portant le nom d’une des plus grandes usines du 19e siècle, vous pouvez entrer dans le Parc de la Fonderie. le parc a été aménagé sur l’ancienne cour de l’usine spécialisée dans la production de chaudières et de machines à vapeur. Vous pouvez encore discerner les vieux pavés et le porche d’entrée de l’usine.

19 Quai du Hainaut / Le Canal

le Quai du Hainaut et la piste cyclable sont enjo- livés par des petits moulins à vent colorés, inspirés du nom de Molenbeek et symboles de l’énergie et de la di- versité dans la commune. Ils sont installés depuis 2005 à l’initiative de la commune, de l’Athénée Royal serge Creuz et de la Maison des Cultures et de la Cohésion sociale. Ils sont depuis lors devenus un point de repère pour la commune.

Molenbeek-sur-le-canal : rafraichissant…

Du côté gauche vous voyez l’impressionnante Brasserie Bellevue rénovée. la brasserie appartenait à l’origine à « la Brasserie louis et emile De Coster », fondée en 1865 à Bruxelles et qui a déménagé plus tard vers le site de Molenbeek. Plus tard, la famille Vandenstock (RsC Anderlecht…) y a brassé sa kriek Belle Vue. stella Artois / Interbrew l’a rachetée et en a délocalisé la production.

Dans le cadre du contrat de quartier Cinéma Bellevue, la brasserie a obtenu une nouvelle destination. Dans la partie gérée par la commune, un centre de formation et hôtelier a été mis en place pour le secteur du tourisme et de l’horeca. A côté de cela, il y a encore une partie qui a été mise à disposition Platform kanal, une plate-forme citoyenne qui est active dans le développement de la zone du canal.

une troisième partie de la brasserie a été transformée en hôtel Meininger par un investisseur privé. les visiteurs peuvent ici passer la nuit pour des prix raisonnables dans une chambre ou un dortoir.

Place à l’innovation à Molenbeek ! A Molenbeek jaillit de l’énergie nouvelle.

20 La Porte de Flandre

la Porte de Flandre est l’ancienne porte de la seconde muraille de la ville de Bruxelles. elle reliait la Chaussée de Flandres avec l’actuelle Chaussée de Gand. Autour de 1783, la porte physique et les remparts ont été démolis pour faire place à de larges avenues qui définissent le pentagone d’aujourd’hui.

la Porte de Flandre est aujourd’hui littéralement la passerelle entre Bruxelles et Molenbeek. D’un côté, vous trouverez le quartier huppé flamand Dansaert avec ses nombreux boutiques de créateurs bruxellois. De l’autre côté se situe la rue commerçante animée de type méri- dionale : la Chaussée de Gand.

21 Chien vert & Petit Château

Au prochain pont du canal vous arrivez au Chien Vert. jadis encore un café, désormais quelques bâti- ments industriels qui se jouxtent et qui hébergent entre autres deux beaux magasin d’étoffes. « les Tissus du Chien Vert » et « le Chien du chien » (2 endroits à un jet de pierre l’un de l’autre). entrez et goûtez l’atmosphère, cela vaut de détour !

De l’autre côté du canal, il y a le Petit Château. Autrefois encore une caserne où les miliciens étaient « approu- vés », maintenant le centre d’accueil le plus ancien et le plus important de demandeurs d’asile. le château se trouve sur le territoire de Bruxelles, mais les résidents- réfugiés traversent régulièrement le canal pour faire des achats (bon marchés).

22 23 Le Parvis Saint-Jean-Baptiste bis

Nous avions déjà évoqué « Le Parvis » (voir 09).

Mais il y a aussi l’église. Au niveau de l’architecture, cette église vaut le détour.

L’église Saint-Jean-Baptiste a été conçue en 1930 par l’architecte joseph Diongre. Dans sa réalisation, il a tenu compte du budget serré de 5 millions de francs belges.

M ol en be ek

l’église est construite en style Art-Déco, où de nouveaux

matériaux comme du béton armé ont été utilisés. l’inté- rieur de l’église est une oasis de lumière par l’effet des nombreux vitraux.

le mince clocher octogonal de l’Ouest donne à beau- coup de visiteurs l’impression d’être face à une mos- quée. Peut-être un symbole d’avant-garde de la coexis- tence de plusieurs cultures à Molenbeek ?

24 Rue du Ruisseau

longeant la rue du Ruisseau coulait jadis le Molen- beek, qui sinuait de Dilbeek et se jetait dans la senne (qui plus tard a été entièrement recouverte). Ici on ne trouvait pas de moulins à vent mais des moulins à eau : c’est à cela que la commune doit son nom.

l’eau semblait contenir de minéraux spécifiques : il y avait des pèlerinages qui se rendaient à Molenbeek pour ses effets curatifs.

25 Rue des Ateliers Bis

la rue des Ateliers compte bien des organisations passionnantes. Au numéro 3 se trouve jes labo urbain, un centre de formation qui défend depuis 1984 la culture urbaine de la jeunesse. On y trouve entre autre une auberge de jeunesse, un mur intérieur et extérieur d’escalade, la fabrique Rock et un studio de musique…

Plus loin se trouve un pôle d’activité d’entreprises, et en face, au numéro 22 se trouve l’une des nombreuses mos- quées de la commune. Plus loin, au numéro 36 se trouve l’atelier de quartier et le centre de formation et en face le Foyer de jeunes au n°23.

26 END- Foyer

D*TOURS

Audio wandelingen Het Historisch Molenbeek

nl

D*TOURS

Balades sonores synchronisées Molenbeek Historique

fr

2013 © Interpresse

2013 © Interpresse 2013 © Interpresse 2013 © Interpresse

2013 © Interpresse

2013 © Interpresse 2013 © Interpresse

2013 © Le foyer

D*T OURS Balades sonor es synchr onisées Molenbeek His torique Audio w andeling He t His torisch Molenbeek

Initiative / Initiatief: Foyer vzw Production / Productie: www.d-tours.be

Guides audio disponibles / Audiogidsen beschikbaar:

Foyer vzw

Production cartes / Productie kaarten: Foyer vzw avec le soutien du service de la culture néerlandophone, Molenbeek- Saint-Jean / Foyer vzw met steun van de Nederlandstalige cultuurdienst van Sint-Jans-Molenbeek

D*TOURS

Point de depart / Vertrekpunt:

Foyer vzw

Rue des Ateliers / Werkhuizenstraat, 25

1080 Molenbeek-Saint-Jean / Sint-Jans-Molenbeek www.foyer.be

© 2013

Références

Documents relatifs

• Tieners eten dagelijks slechts gemiddeld zo’n 107 gram groenten en 93 gram fruit.. Bovendien geeft amper 44% van de 10- tot 13-jarigen aan dagelijks fruit te eten, voor de 14-

vertonen sterke overeenkomsten met Germaans aardewerk, vooral daterend tussen de 2de en de 4de  eeuw, dat een spreiding kent van het noorden van Nederland 6 tot Pas‑de‑Calais 7

De tussenkomst geldt niet alleen voor de gerechts- kosten, maar zelfs voor het betalen van de schadevergoeding die de fiscus (of eventueel een andere bestuurder) bij de

Daarnaast organiseert ze evenementen voor professionele ontwikkeling en nog heel wat andere activiteiten zoals een jaarlijkse Europese Conferentie en de eTwinning-prijzen,

De Duurzame Ontwikkelingsdoelen (Sustainable Development Goals of SDG’s) van de Verenigde Naties worden meer en meer gebruikt als overkoepelend kader om een duurzaamheidsdenken in

Maar sociaal werk dat professioneel wil zijn, moet de spanningen die leiden tot het gebruik van discretionaire ruimte bespreekbaar maken. Enkel zo kunnen ook structurele veranderin-

financiële buffer de facto niet meer nodig en kunnen ze desgewenst hun vermogen al voor hun overlijden verdelen onder hun kinderen.. Ook voor de groep die zoveel moge- lijk

Bewaak de doorstroming van archeologisch onderzoek naar archeologische musea die veel expertise hebben in publiekswerking, participatie en erfgoededucatie. • Versterk het