:
.
:
:
1518
-1882
"
"
:
: . .
1 : . : . : . : . . . : . : . : . : . : . : . : : . : . : 2 P: Page. P P: Pages continues. N: numéro. T: tome
IBID: Au méme endroit.
OP.CIT: Ouvrage précédement citée. Rev.Af: Revue Africaine
ANEP : Agence national de engagement et de publication
. 1518 1882 ) : 1518 -1830 ( ) 1830 -1882 . " " 1518 -1882 . . . :
1859 . -1830 1882 .
: : . : " " – . -. "
“ 1145 / 1732 “ . -" " -“ “ . : -» Show « « Rozet» . : .
. -: 1518 -1871 . . -: ) 1867 -1868 : 1830 -1888 . : 1815 -1830 -: 1519 -1830 : 1830 -1930 .
: : : : ) . : : : : . . . :
.
: 1518 -1830 (
:
:
. : : 1830 . . 1 . .
. 2 . ": " 3 . . 4 . . . 1 -2005 11 . 2 -1519 -1830 2015 22 . 3 -1830 1 1972 274 . 4 22 .
: . . " " " " : " 1 ... " " 2 . 3 . : 1 22 -23 . 2 1500 -1830 2 1 . . 1998 416 .
-928 1522 " " " ... " 1010 1602 1030 1620 1 . -: 1068 1658 " -: " 807 1404 -: 1003 1594 1103 1691 2 1 117 118 . 2 118 119 .
1 1116 1704 " " " " : " "’ " 2 . -12 18 1107 1695 " : " " 3 . 1 2 1400 / 1980 49 . 2 26 . 3 ) . ( 1983 9
: " " 1 . . 2 . 3 . " " 4 . " : ... 5 1 . . . 1968 21 . 2 -) 1519 -1830 ( 15 16 1434 / 2013 164 . 3 -165 . 4 -. . . 1145 / 1732 ( . . ) ( 77 . 5 -: . : . . 23 .
1 . * : * * 1732 2 . * – " " . 1 -23 .
1 . ) chaban (: 1579 2 . ) soliman (: 1641 1647 ) thomas haïsse (: 1675 1680 1777 3 . -. 40 . 1
2- Diego de haedo, topographie et histoire générale d’Alger, Rev. Af, n 15
,année 1871, p: 225.
-254
) maurin François ( : 1817 1822 1 . -: ) Melchior Guillandin (: 1557 1561 2 . : . 3 . ) sanchez ( : 1785 -) Simone befayfer (: 4 . 1 -254 .
2- Mustafa Khiati, histoire de la médecine en Algérie, éd ANEP, 2012, p: 162. 3
-108
.
. " : 1791 1 . : ": 2 : " 3 . 1 -117 . 2 ) ( 1 . 3 -1 1 1999 33 .
1 : -: : » « 2 3 4 . 1 -1518 -1871 270 . 2 -. . 1 2004 51 . 3 274 .
. 2 . -: 3500 500 100 3 . 4 5 . 1 1818 -1830 2013 144 .
2- Mustafa Khiati , op.cit, P: 69.
3 -1997 3 . 4 -418 . : 77 . 5 . 1 2013 570 .
1 2 " " 3 ) chanvre male ( camphre . apsus graine du cassia ( ) absinthe ( 4 5 . 1 . : 1518 -1830 2010 -2011 255 . 2 -418 . 3 -568 . 4 -1830 -1930 2000 159 . 5 ANEP
1 . 2 . 3 ) morelle ( salnum migrun ) mauvres ( 4 . 5 6 . : 7 1 -172 .
2M, Rozet, voyage dans la régence d’Alger ou description du pays occuper par
l’armee française en Afrique, paris, 1833, p: 311.
3- thomas Shaw, voyage dans la régence d’alger, traduit de l’anglais par j. mac,
carthy 2éme éd, tunid, 1980, p: 84
4- m. Rozet, op.cit, p: 311. 5 -81 . 6 1791 -1830 2013 436 . 7 -161 .
1 2 1559 3 -21 . -55 ° 4 . : 5 . : -100 ) 6 . 1 17 133 . 2 295 . 3 53 . 4 295 . 5 297 .
: 1 . : . -. : -: : -: ) sebastians dupart ( 1551 . -) pedro Garido ( 1662 ) hôpital lazariste ( ) 1610 -1643 ( 2 1 1 . 2000 560 . 2 2006 -2007 77 .
) juan dautriche ( 1575 1 . “ “ 1549 2 . 3 12 4 . 5 . 6 . 1 -1792 -1830 2007 -2008 4 .
2- Diego de haedo, op.cit, p :174.
3 -302 . 4 -72 . 5 -) 16 -20 2 . . . 1981 270 . 6 -76
1551 burgos 1546 bagne du roi " 1 . ) hôpital ( 1556 . 1612 ) Don bernard monroy " ( Aquila " ) Palacio ( 1612 2 . 1 -78 .
2- M.alfred nettement, histoire de la conquête d’Alger écrite sur des document
1 . . ) l’autel ( 2 . 1531 3 1612 1 -62 . 2 80 .
1612 ) . ( 1 . 1585 -1587 . 2 . 3 . 1581 ) sebastien duport ( ) Pére Capucine ( 1575 ) Monroy Bernard ( 1 . . 1982 102 . 2 -2012 52 . 3 -1519 -1830 2007 -2008 129 130 .
) le pére Pedro de la conception ( 1 . ) Recaudi et audy ( 1682 2 . 1 -208 .
1549
:
1830
-1882
:
:
:
. . : : 1833 . . 10 1833 . 1835 1 . 1848 ) Trollier ( .
1857 4 1 " Dr Bertherand " 2 . 1859 3 . ) Titulaire ) ( ( 4 . 1867 ) 1869 ( 5 . 6 . 1- ibid, p: 281.
2- y.vonne turin, Affrontements cultuels dans l’Algérie coloniale écoles, Médicine a
religion 1830-1880, Edition houma Alger, 2009, p: 336.
3 Mustafa Khiati, op.cit, p: 282 .
-4 2009 23 . 5 -2005 146 . 6 1830 -1954 7 1 1998 275 .
: 1857 . : ) Roucher ( : 1858 1875 ) roussin (: 1 . ) Bourlier ( : 1859 . : ) Gaillard ( : . 1879 20 ) " '. 10 1880 5 1880 . . – 2 . 1 -ANEP ) ( 301 311 .
. 1 . * : 1857 1877 2 : : 1846 ( ) 17 1846 1868 . 1840 1868 1872 -: 1874 3 . * : : 1842 1 -313 .
2- Mustafa Khiati, op.cit, p 299.
3
-336
1861 1864 1866 1 . ) Bourlier ( :" ". : 2 . : 1856 1878 14 1881 3 . : 1850 1874 16 1876 4 . 1 -337 .
2- Mustafa Khiati, Op.cit, p: 325. 3- ibid, p: 307.
1830 . : : (consiel d’hygiéne) 23 / 04 / 1852 " " " la maison d yeux " 1 . 2 . 3 . 1 176 . 2 179 . 3 176 .
-) (: 1 . (Dr Chevreau) 1835 (Giscard) 1836 2 . 1847 . 8 1848 . ) 1849 -1850 3 . 1 : . : 1830 -1880 2007 340 .
-1 1865 2 . 28 1830 (le
capitan de bureau senitaine d’Alger) . 3 (quarantaine) 4 . 1 180 . 2 1830 -1954 228 . 3 -:( ) " . : . 1988 46 . 4 173 -174 .
1 . 1833 25 1833 (bureau de salubrité publique de bougie)
31 1833 (lazaret de mahoun) 2 . 1856 3 4 5 . 1 179 . 2 181 . 3 1830 -1954 226 . 4 2 1982 37 .
1 2 3 . 1835 1791 1838 4 5 . . ) Duc d’orléans ( . 1 1 1986 433 . 2 -184 .
3- Arséne BETUIL, L'Algérié Française « histoire, mœurs, coutumes industrie,
agriculture », T1, Paris, 1856, p: 143. 4 -185 . 5 -401 .
1844 1 . 1845 38 : : 1832 1833 1844 1853 2 ) fartin Diviry ( : 12000 1 1854 . 1857 7642 20 . 1874 14 ) parnet ( 3 . 1 -185 . 2 -186 .
1838 1 1849 4300 2 . 516 215 346 53 ) 18 17 45 1 . : 1873 1875 2 180 116 ) 82 34 ( 3 42 13 3 . : 30 1849 1880 4 . 1 274 . 2 189 . 3 -275 . 4 -189 .
: 1832 1835 1839 1872 1 . : infirmerier ( ) communale 1838 . 1869 ) . 1876 2 . : 1858 1878 15 . 1876 ) Salvator colle ( 11000 2 . ) 1877 1 -93 .
400 1869 90 . 1874 . 1879 1881 : 1878 1872 1875 1877 1 . 1 -278 279 .
: : 1834 72 1845 1849 : 3600 2 . : 30 1870 1 . 1879 . 2 . 1 280 284 .
1869 1 2 15 1873 1875
La société des missions D’Afrique ( : : 1874 5 1876 1003 : 3 . (Nancy) 1 190 . 2 1830 _ 1871 1977 114 . 3 190 .
1 2 : ) 01 ( : 1839 . 20 220 240 65 65 84 84 21 21 42 29 29 94 94 18 18 1859
1- y.vonne turin, op.cit , p 87.
2
403
.
:
:
:
:
: . : . 1 . 1 1830 -1954 2007
1 . : 2 . 1830 500 467 1457 10 54 143 1833 3 . 1835 4 . ) : 02 (: 1835 154 237 437 828 33 56 40 129 1 ... 20 . 2 1830 1871 2011 -2012 81 . 3 -1830 -1962 : 2011 97 . 4 -97 .
3 0 0 3 190 293 477 960 1849 -1851 bertherand) ( 370392 20083 1849 -1850 17309 1850 -1851 22030 9434 1849 -1850 12596 1 6836 300 . 1854 340 1850 1851 2585 3499 1094 1548 40.000 2 . 1 98 .
1860 219 138 1 . 219 2 . 1866 3 1866 -1867 2324 4384 1867 553 . 4 : ) 03 ( : ) 435 368 83 135 518 503 4165 335 4500 1 1 . . . 200 . 2 -: 1 1989 950 . 3 ) 1827 -1871 ( 1 1 2008 497 . 4 -) 1867 -1868 : ANEP 193 194 .
1 09 1867 » « 2 . 1832 1843 500 3 1849 20 ) Agnely ( 452 528 41 4 1877 294 5 . ) 04 (: 1 -1830 -1925 2010 142 . ... 485 . 2 74 . -3 4 78 .
141 136 11 06 1 . 2 ( ) 1867 : ) 05 :( 1867 . 28 35 24 87 % 11.3 1 107 . 2 . . . 1947 36 .
1861 240 50 % : 2315 1867 . 1868 150 312 1 . 1869 -1870 1870 2 . 3 . . 4 . 15 30 140 1856 -1859 . 1 111 112 . 2 -90 . 3 91 .
* 1836 -1838 : 42 * 1840 -1857 : 7803 1 : 06 :( 1852 1859 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 130 136 120 146 172 203 199 233 133 9 600 700 . 42 14 . 1861 -1863 32 1 -121 122 .
330 162 150 312 500 1 . -: 2 . ) ( 04 123 3 : ) 07 (: ) ( : 3 1 4 84 39 123 105 39 144 47 20 67 28 42 70 41 24 65 13 17 30 9 1 10 1 100 -102 . 2 -103 .
2 3 5 332 186 518 : 1 . 2 . 324 211 7 6 145 . 1 146 . 2
1 . 2 3 . 4 5 . ) Dr Bouzin ( 6 24 . 1 -146 . 2 3 -37 . 4 96 .
. 2 . ) 08 ( : : 1836 437 320 60 2265 155 29 265 1837 773 520 77 811 30 25 61 1846 15 7 40 26 10 12 15 1 . .
Courine chevalier, le probleme demographie nord- africain, paris, 1974, p p 224-226. -1 2 408 .
1 » « » ) Dr Payne ( 1834 1855 2 . 3 : ) 09 ( : 1851 -1854 1851 1854 1851 1854 1851 1854 44 46 17 20 12 19 ... 59 . 1 2 -78
: . 1 : * : 1883 * 1837 1838 2 . * 1830 -1840 * * 400 1832 * * . 1 1830 -1900 1 1 1992 84 . 2 -44 .
* 1831 1 . * 2 . » « 3 . . 4 1849 5 . 1 384 . 2 77 . 3 -409 . 4 -410 .
. 1 . : » « 2 . 3 . : 4 5
1- Mustafa Khiati, op.cit, p 257.
370 . -2 3 56 . 4 401 . 5 1925 -1954 2014 -2015 32 .
1 .
: 1518 – 1882 1518 -1830 1830 -1882 . ... . . .
.
01
:
. 02 : . 03 : . 04 : . 05 : . 06 :.
07 : 1830 . : 08 : . 09 : 1849 1856: 224
: 241
:مﻗر قﺤﻠﻤ ) 03 ( ﺔﻋوﻨﺘﻤ ﺔﯿﺒط تاودأ : ﻊﺠرﻤﻟا : ،ﺔﻤﻼﻋ ﺔﺤﯿﻠﺼ ،قﺒﺎﺴﻟا ﻊﺠرﻤﻟا ص 250 .
:مﻗر قﺤﻠﻤ 04 ﺔﯿدﯿﻠﻘﺘ ﺔﯿﺒط تاودأ ،ﺔﻤﻼﻋ ﺔﺤﯿﻠﺼ :ﻊﺠرﻤﻟا قﺒﺎﺴﻟا ﻊﺠرﻤﻟا ، ص 252 .
مﻗر قﺤﻠﻤ ) 05 ( : ﺢﻀوﺘ ةروﺼ تاودأ رﯿﺒﺠﺘﻟ روﺴﻛﻟا ،ﺔﻤﻼﻋ ﺔﺤﯿﻠﺼ :ﻊﺠرﻤﻟا قﺒﺎﺴﻟا ﻊﺠرﻤﻟا ، ص 251 .
) مﻗر قﺣﻠﻣ
06
ﻲﺣﺻﻟا رﺟﺣﻟا تاءارﺟإ نﯾﺑﺗ ﺔﻘﯾﺛو :(
ص ،قﺒﺎﺴﻟا ﻊﺠرﻤﻟا ،ﻲﻋﺎﺸﻘﻟا يوﺎﺴوﻤ ﺔﻠﻓ :ﻊﺠرﻤﻟا 178 .مﻗر قﺤﻠﻤ ) 07 ( ﺔﻨﺴ رﺌازﺠﻟﺎﺒ رﯿﯿرﺘﺎﺒﻟﺎﺴ ﻰﻔﺸﺘﺴﻤ : 1830 ﺎﺸﺎﺒ ﻰﻔطﺼﻤ ﻰﻔﺸﺘﺴﻤو ،ﺔﻤﻼﻋ ﺔﺤﯿﻠﺼ :ﻊﺠرﻤﻟا ،قﺒﺎﺴﻟا ﻊﺠرﻤﻟا ص 247 .
:مﻗر قﺤﻠﻤ ) 08 ( تﺎﯿﻓوﻟا ددﻋ : ﻲﻓ مﺎﻨﺼﻷﺎﺒ يرﻛﺴﻌﻟا ﻰﻔﺸﺘﺴﻤﻟا . :ﻊﺠرﻤﻟا ص ،قﺒﺎﺴﻟا ﻊﺠرﻤﻟا ،ﺔﻤﻼﻋ ﺔﺤﯿﻠﺼ 256 .
مﻗر لودﺠ ) 09 ( : ﺢﻀوﯿ لودﺠ نﯿﺒ ﺎﻤﯿﻓ ﺔﻠﺠﺴﻤﻟا تﺎﺤﯿﻘﻠﺘﻟا ددﻋ 1849 و 1856 نﻤﻀ :نﯿﻤﻠﺴﻤﻟا ﺔﺌﻓ ﺔﻨﺴﻟا ﺔﻨﻳﺪﻤﻟا 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 ﺮﺋاﺰﺠﻟا 171 150 2220 4664 229 1217 5584 758 ﻠﺒﻟا ﻴﺪ ة 22 26 24 412 706 29 42 370 ةﺪﻜﻴﻜﺳ 18 9 20 2 260 1324 11276 -ﺔﺑﺎﻨﻋ 27 -133 6 3447 20 46 ﺔﻨﻴﻄﻨﺴﻗ 4 10 139 307 31 2120 7 4 ﻢﻧﺎﻐﺘﺴﻣ -280 3 -148 626 1932 202 ناﺮﻫو 1617 25 243 -2248 -7 عﻮﻤﺠﻤﻟا 1859 500 2649 5518 3628 8763 19561 1387 :ﻊﺠرﻤﻟا إ ص ،قﺒﺎﺴﻟا ﻊﺠرﻤﻟا ،ناروﺘ نوﻔﯿ 408 .
1 1 . . 1 : 2013 . 2 - . . : 1 2004 . 3 . . . 1983 4 -1968 . 5 -1 1 1999 . 6 . 7 . . . 1947 8 . . 1982 9 -. . . 1145 -1732 . .
10 -1 . . . -: 1 - 1830 -1900 1 1 . . 1992 2 - 1500 -1830 2 1 . . 1998 3 - 1830 -1954 7 1 . . 1998 . 4 - ) 16 -20 2 1981 5 - : .( 6 - 1830 -1871 1977 . 7 - 1830 -1954 . . 2007 . 8 - 1 2009 9 - 1 1986 .
10 -1997 . 1830 1 1972 . 11 -ANEP 2013 . 12 -: ANEP . 13 -ANEP 2013 . 14 -2 1982 . 15 -1791 -1830 . 2013 16 1 . . 2000 . 17 -) 1827 -1871 ( 1 1 2008 . 18 -) 1867 -1868 : ANEP . 19 -2005 .
20 -1830 -1925 2010 . 21 -1518 -1871 . 22 -1830 -1962 : 2011 . 23 -2 1400 -1980 . 3 - : * ) : 1 1818 -1830 2013 2 -1518 -1830 2010 -2011 * :( ) 1 2009
2 -1925 -1954 2014 -2015 3 -1519 -1830 2015 4 -1792 -1830 2007 2008 5 -2006 -2007 6 -1519 -1830 2007 -2008 7 -1830 -1930 2000 8 -2005 9 2012 .
10 -1830 -1871 2011 -2012 3 -: 1 17 . 2 -76 1983 . 3 -) 1519 / 1434 16 15 ( 1830 2013 . 4
-1 Courine chevalier, le probleme demographie nord-
africain, paris, 1974.1947.
2- M, Rozet ,voyage dans la régence d’Alger ou description
du pays occuper par l’armee française en Afrique, paris,
1833.
3- M.alfred nettement, histoire de la conquête d’Alger écrite
sur des document inédits, librairie jacques lecoffre, 1867.
4- Shaw thomas, voyage dans la régence d’alger, traduit de l’anglais par j. mac, carthy 2éme éd, tunid, 1980.
5- y.vonne turin, Affrontements cultuels dans l’Algérie
coloniale écoles, Médicine a religion 1830-1880, Edition
houma Alger, 2009.
5 -:
1- Arséne BETUIL, L'Algérié Française « histoire, mœurs,
coutumes industrie, agriculture » T1, Paris, 1856,
2- Mustafa Khiati, histoire de la médecine en Algérie, édition ANEP, 2012.
6
1- Diego de haedo, topographie et histoire générale
1
2
3
4
: 12 . : 10 11 14 19 . : 13 . : 13 . : 13 . : 12 . : 10 11 . : 40 . : 14 . : 27 . : 40 57 . : 43 . : 65 . : 26 . : 65 . : 59 . : 44 . : 27 28 29 . : 36 37 . : 27 .
: 35 43 55 . 30 . : 40 49 59 63 . : 34 . : 17 . : 36 . : 17 . : 48 . : 29 . : 26 . : 39 . : 54 . : 26 . 31 : 37 . : 12 . 24 . : 12 .
: 18 . : 55 . : 36 . : 35 . : 30 . : 30 . : 18 . : 13 . : 17 . : 12 . : 25 27 29 . : 68 . : . 18 : 27 . : 17 . : 20 . : 39 . : 13 . : 12 14 .
: 13 . : 38 50 . : 37 . : 28 . : 44 . : 57 . : 37 . : 48 49 . : 54 . 29 . : 34 . : 30 . 25 . : 13 . : 59 . : 18 . : 13 .
15 . : 24 . : 18 . : 19 . : 37 50 . : 37 . : 18 . : 13 . : 15 16 . : 26 . : 11 . : 13 .
61 . 56 . : 27 28 29 . : 47 . : 11 . : 25 29 . : 25 43 66 . 56 . : 18 . : 24 . : 39 49 60 . : 43 57 . : 40 43 45 . : 44 . : 29 .
: 37 . : 41 55 66 . : 43 . : 13 37 . : 56 59 67 . : 41 . : 39 . : 24 45 49 . : 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 24 25 26 27 28 30 34 35 36 37 38 40 41 42 43 44 49 54 56 57 58 59 60 61 62 63 65 66 68 69 . : 28 . : 40 68 . : 11 .
: 43 45 . : 44 . 47 . : 40 43 . : 48 49 . : 48 . : 46 67 . : 47 . 55 . : 48 49 . : 38 58 . : 13 18 40 41 43 46 54 66 . : 24 48 .
: 57 . : 48 . : 40 41 50 54 63 65 66 68 69 . : 40 . : 13 38 46 47 49 55 65 . : 39 . 56 . : 39 48 57 67 . : 47 . : 41 42 . : 43 54 60 . : 13 . : 38 54 . : 29 .
: 39 . : 47 . : 19 47 49 54 55 65 66 . : 58 .
01 1839 49 -50 02 1835 54 -55 03 ) 56 04 57 -58 05 1867 58 06 1852 1859 60 07 ( ) 61 -62 08 64 09 1851 -1854 65
...
… . ……….. ...... . ... 10 -31 ... ... .... ... ... 10 -19 : ... ... .... ... . ... 19 -24 : .... ... .... ... ... ... 25 -31
.. . ... 34 -51 : ... ... .. ... 34 -38 ... ... .. ... 38 -42 : ... .. ... 42 -51
. ... ... . .. 54 – 70 : ... ... ... ... .. . 54 -63 : ... ... ... ... .. .. .. 63 -66 : . .... ... ... .. . .. 67 -70 ... .. ... ... .... 72 -73
... ... ... .... 75 -84 ... ... ... .... .. 86 -92 ... ... ... ... ... . .. 94 -98 ... ... .... . 99 -103 ... ... ... .... ... ... 104 ... .... ... ... .. .... 106 -107