ةيوناث : ظيفحلا دبع يرضحنس –
يل قإ _ راش ب ةيلاو –
يساردلا مسوملا :
2009 – 2008 م
ةب عشلا : ةيبيرجت مولع
يبيرجتلا ايرولاكبلا ةداهش ناحتملا يجذومنلا حيحصتلا
عو ضوملا ﴿
لا يناث
﴾
ا لولأا نيرمتل :
( طاقن 04 )
. I 1 / ساسلأا فيرعت فيعضلا
: لك وه درف تيبثت ىلع رداق يئايميك
رثكأ وأ نيجورديه نوتورب
ءاملا يف ايلك لحني لا و يأ
:
<Cb
[f
HO -
.
]2 / ءاملا عم نيملأا لعافت ةلداعم ةباتك :
C2H5-NH3+
(aq) + H0-(aq) H2O(l)
(aq) + C2H5-NH2
. II ةرياعملا .
1
ثداحلا لعافتلا ةلداعم ةباتك
..
+ Cl-(aq) ) (C2H5-NH3++Cl-(aq) )+ H2O(l)
(C2H5-NH3+ (aq) + H0-(aq)) + (H+(aq)
2 . نايبلا ىلع دامتعلااب :
أ - ؤفاكتلا ةطقن ييثادحإ جتنتسا .
( Vb E = 28cm3 , PHE = 6,5
)
طقف حيضوتلل
.
ب - ـلا ةميق جاتنتسا ةيئانثللPka
( C2H5-NH2
/ C2H5-NH3+
) ةربتعملا .
لجأ نم انيدل
Va 1/2 = VbE /2 نوكي
PH1/2 = Pka
ىنحنملا نم :
= 14 cm3 Va 1/2
هنم و
= 11 ( C2H5-NH2
/ C2H5-NH3+
) Pka
ـج - لا لولحملا يف ةدجاوتملا ةيئايميكلا دارفلأا فلتخمل ةيلوملا زيكارتلا باسح يئام
( يئادتبلإا(S :
ةدوجوملا ةيئايميكلا دارفلأا
: H2O
، C2H5-NH3+
، C2H5-NH2
، H0-
، H3O+
ــ ءاملا : ةرفوب
ــ مجحلا لجأ نم
= 0 Va انيدل : PH = 11.5 هنم و
= 10-PH = 3,6.10-12 mol.l-1 [
H3O+ ]
انيدل ــ :
= 10-14 [
HO - [ ] H3O+ ] Ke = هنم و
= 2,77.10-3 mol.l-1 [
HO - ]
ــ ؤفاكتلا ةقلاع نم :
=Ca .Va Eq
Cb. Vb جتني : mol.L 10
. 40.10 7
10 . 10 .
C 28 -3 2 -1
1 3 b
ــ تانحشلا ظافحنا نوناق بسح :
[
HO - ] [=
C2H5-NH3+ [ + ]
H3O+ ]
نأمب و [ H3O+ ] مامأ لمهم [
HO - ] نوكي : mol.l-1 = 2,77.10-3 [
HO - ] [=
C2H5-NH3+ ]
ــ ظافحنا نوناق بسح ةلتكلا
: [
C2H5-NH3+ ]
[+ C2H5-NH ]
Cb =
هنم و : : = 6,72. .10-2 mol.l-1 [
C2H5-NH3+ ]
Cb - [ = C2H5-NH ]
لا نيرمتلا يناث
: ( 02.75 طاقن
)
1 . يوونلا لوحتلل جذمنملا لعافتلا ةلداعم ةباتك :
e Mg Na 1224 01
24
11
2 . رورم دعب ةنيعلا نم ةيقبتملا ةلتكلا باسح 44h 24min
:
2 / 1
. 6 9 3 , 0 0 0
2 0 2 3
3 0
0 0
. .
) (
10 10
. 023 , 6 24 . 10 . . 4
t t t
A A
e N e
N t
N
noyaux M N
m N
N n
ةميقب ضيوعتلاب t = 3 t
1/2دجن :
ةأزجم
0.25
0.5
0.5
0.5
0.25 0.25
0.25 0.25 0.25 0.25 0.25
0.25
0.25
0.5
0.25
0.25
12 11 8 6 4 2
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
4 6 8
10
12 11 8 6 0
14
10
12 11 8
14
1214
01 22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
noyaux e
N t
N
tt
19 3
. 693 , 0
0
. 1 , 25 . 10
)
(
1/22 / 1
هنم و :
N g M t m N
A
5 23
19
10 . 10 5
. 023 , 6
24 . 10 . 25 , 1 ).
(
ىرخأ ةقيرطب وأ ةلهس
1/2 :
. 693 , 0 0
0
. .
)
(
tt t
e N e
N t
N
2 / 1
2 /
31
. 693 , 0
0. .
. t
t A
A N e
M N m M
m
g e
m
m t
t
5 3
. 693 , 0
0. 1/2 5.10
2 / 1
2
أ
.)
تانوتوفلا هذه ةقاط ردصم :
يكلو ةراثم ةلاح يف نوكت نبلإا ةاونلا نأ وه ةلاح ىلإ دوعت
عاعشلإل اهرادصإب ةدئازلا ةقاطلا هذه نم صلختت رارقتسلاا
.
ب ) نوتوفلا اذهب طبترملا عاعشلإا ةجوم لوط باسح :
h.C h.
E
nm E m
h C 4,5.10 450
10 . 6 , 1 . 10 . 758 , 2
10 . 3 . 10 . 62 ,
. 6 6 19 11
8
34
لا نيرمتلا ثلاث
( : 04.5 طاقن
)
1 . يب ا مسجلا ةلاطع زكرم ةكرح نأ ن ( s )
ةميقتسم ةيبيج ةكرح :
2 . نتوينل يناثلا نوناقلا قيبطتب :
a m F
a m F R
p .
اقسلإاب
ط ةكرحلا روحم ىلع :
………..(01)
-F = m.a
) 02 ...(
...
...
0 ) ) (
(
) ) (
( .
2 2
2 2
t mx
k dt
t x d
dt t x md t x K
لكشلا نم اهلح ، ةميقتسم ةيبيج ةكرحل ةيناثلا ةجردلا نم ةيلضافت ةلداعم يه و :
3)
...(0 ...
) cos(
X
x(t) 0 0t
يتاذلا رودلا ةرابع جاتنتسا ــ :
ةرابعلا قتشن 12(
) نمزلل ةبسنلاب نيترم :
)
04 ...(
...
...
0 ) ) (
(
) ) (
(
) ( )
) cos(
(
2 2 0
2
2 2 0
2
2 0 0
2 2 0
2
t dt x
t x d
t dt x
t x d
t x t
dt X t x d
نيب ةقباطملاب (
12 ) و ( 10 ) دجن : :
) 05 ...(
2
0 M
K
هنم و m
K
0
0.25
0.5
0.25
0.25
0.5
0.25
0.25
0.25
0.25
0.25
0.25
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
6 8
10
12 11 8 6
14
1214
(k) ( s )
P
F R
X X'
O
X
0دجن رودلا ةرابع يف ضيوعتلاب هنم و :
K
T m
2 2
0
0
2 . أ ) رودلا باسح T0
0 و : 0 7,85.10 1s
10 85 ,
T 7
ــ دجن ضبنلا ةرابع يف ضيوعتلاب :
)
/ ( 8 ) / ( 55 , 2 2
0
0 rad s rad s
T
ةقلاعلا نم ــ (
10 :)
1 2 2
0 . 8 .0,532 .
m Nm
K
ب ) ةباتك ةكرحلل ةينمزلا ةلداعملا :
ةظحللا دنع انيدل t = 0
نوكي x =X0 = + 2.10-2 m هنمو
: 1
cos
هانعم
0
نوكي يلاتلابو ( :
)m
……….
t 55 , 2 cos 2.10 x(t) -2
2 . داجيإ EC
و ةظحللا يفF t = 7,85s
:
انيدل :
x(t =7,85s) =X0 = 2.10-2 m
نأ جتنتسن هنم و :
V(t=7,85s) =0
نذإ :
EC(t=7,85s) =0
ايمظعأ نوكيف عراستلا امأ :
. X0 =1,3 m.s-2
- 02 a(t=7,85s) =
يف ضوعن ةرابعلا
( 1 : )
F= 500.10-3.1,3 =6,5.10-1 N
لا نيرمتلا عبار
( : طاقن 04
)
1 . ثدحت يتلا ةيئايزيفلا ةرهاظلا ةفثكملا نحش يه ةرادلا يف
.
2 . يواسم حبصي نأ ىلإ رفصلا نم ةفثكملا يفرط نيب رتوتلا ريغتي ةميقلا ا
.E
2 . نع ريبعتلا
ةللادب
Q(t)، t ، C R و q
0:
تارتوتلا نوناق لامعتساب :
)
01 .(
...
...
dt CE RCdq q
E C Ri
q
E U UC R
لكشلا نم اهلح ىلولأا ةجردلا نم ةيلضافت ةلداعم يه و :
RC
t
e E C t
q( ) . 1
انيدل
q
0= C.E
يلاتلاب و :
RC
t
e q t
q( ) 0 1
0 . باـــــسح
q
0: = 4,7.10-6 . 6,0 = 2,82 .10-5 C
q
00
ىلإ ةلدابلا بلقن امدنع
.عضولا ( 2 ) ا غيرفت ةيلمع أدبت ةفثكمل
.
6 . تارتوتلا نوناق لامعتساب :
) 02 ...(
...
) 0 . ( ) (
0 0
dt t RC dU t U
Ri U
U U
C R C
7 . ةلداعملل لح ىطعملا لحلا ناك اذإ دكأتلا (
12 :)
0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25
1.20 1.20 1.20 1.20
0.25
1.20 1.20
0.25 0.25 0.25 0.25
0.25 0.25
0.25
0.25 0.25
8 1046
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
10
12 11 8
14
1214
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
0 ) 2
) .(
) 1
) ( 1
( . ( ) 1
( RC
t RC
t RC
RC t t RC
t
Ee E RCe
RC E e
dt E e E RC d e
E
ةلداعملل لاح سيل ىطعملا لحلا هنم و (
12 . )
8 . أ ) نايبلا نم :
= 4,7.10-3 s
ب ) نايبلا نم :
i(t) = - 0,2 i
0نوكي : t = 7,52.10-3s
.
ـج ) باسح ) t = 7,52.10-3s :U(
ةلداعلا لح نإ (
12 ) وه :
RC t
C t Ee
U ( )
V e
t
U
C( ) 6 .
4,7.1031 , 2
103 . 52 , 7
ا نيرمتلا يبيرجتل
: ( 04.75 طاقن
)
1 . لودجلا مامتإ :
يقبتم ضمح) (
- n
=0 ,200 (
لكشتم رتسأ ( =n(
ضمح لعافتم n(
08 07
06 05
04 03
02
بوبنلأا مقر 01
7 6
5 4
3 2
1 0
t (heure)
0,067 0,067
0,067 0,068
0,074 0,084
0,114 0,200
mol ( ضمح ) n
0,133 0,133
0,133 0,132
0,126 0,116
0,086 0
(mol رتسأ ) n
2 . ىنحنملا مسر
= f (t) (
رتسأ ) n
2 ) ودح ءاشنإ مدقتلا ل
:
ءاملا +
رتسلأا لوحكلا
+ ضمحلا
لعافتلا ةلداعم
1 1
2 .10-1 2 .10-1
لااةلاحلا ةيئادتب
x x
2 .10-1-x 2 .10-1-x
ةيلاقتنلااةلاحلا
xf xf
2. 10-1 - xf 2. 10-2-xf
لاةلاحلا ئاهن ةي
0 ) جاتنتسا نايبلا نم :
مدقتلا لودج نم :
) (ester n x
أ ) لعافتلا ةعرس V(t=2h)
: dt
ester dn dt
v dx ( )
dt ثيح ةربتعملا ةظحللا دنع ىنحنملل سامملا ليم لثمي dx .
1 2
2
. 10 . 8 , 5 1 , 0 ).
0 4 (
10 ).
8 6 , 11
(
molh
v
0.25 0.25 0.25
0.25 0.25
0.25
0.5
0.5
0.5
0.25
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
01
22 28 20 21 16 12 8 0 1
3) Vb(cm
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
4 6 8
10
12 11 8 6 0 2
14
1214
10-2 mol
0,5h