ا او ا ! " ا ةرازو %& ' ـ ) * 1 ـ ا م ـ و ر او ـ د م ـ ا ـ ل ﻩار ".د ةد 0 1 % ) ) 2و أ . م . ت 7%8ا 9: ;< 0 ،9: ;> ا م ? @ د دا ـ?إ B) C & فا 0إ ن م ــ أ. # $ يو & د ـ' ()ا ـ(*+ : -. او / 01 ا 23 4 *+ا 5 ا ل 7ر 89 8: ا / ا ذ أ (1 < 4 = 1 ?ر يو & # $ 8: ا / ا ذ أ (1 < 4 = 1 ار .4 ن # إ ن ز B< 8: ا / ا ذ أ (1 < 4 = 1 ا C DEF 4 2 ( ا G0 8: ا / ا ذ أ ة I J 4 = ا C ل . < يد ا 8: ا / ا ذ أ < ( 4 = ا C او و أ ة K &4 ةذ أ 4 = (1 < 1 ا C 4 *+ا ( ا : 2017 - 2018
Q9
'R ا تاء 5I اUV W Xأ
ءاد3
DEY Z)ا
1 ا نV [(# \ ]
7 ارد
-(1 <
-اﺬﻫ ﻲﻠﻤﻋ يﺪﻫأ
:
ﺎﻤﻬﻠﺋﺎﻀﻓ داﺪﻌﺗ ﻦﻋ نﺎﺴﻠﻟا ﺰﺠﻌﻳ ﻦﻣ ﻰﻟإ
...
ﺎﻤﻬﻔﻄﻌﺑ ﻲﻠﻋ ﻼﺨﺒﻳ ﻢﻟ ﻦﻣ ﻰﻟإ
ﺎﻤﻬﻧﺎﻨﺣو
...
ﻞﺸﻔﻟا ﺔﻋﺎﺳ ﺪﺤﺗو حﺎـﻔﻛ ةﺎﻴﺤﻟا نأ ﻲﻧﺎﻤﻠﻋ ﻦﻳﺬﻠﻟا ﻰﻟإ
ﻲﻣأ
...
ﻲﺑأو
ﷲا ﺎﻤﻬﻈﻔﺣ
ةﺮﻫﺎﻄﻟا ﻲﺘﺧأ حور ﻰﻟإ
"
ةدرو نﺎﺷﻮﺷ
"
ﻪﻧﺎﻨﺟ ﺢﻴﺴﻓ ﺎﻬﻨﻜﺳأو ﷲا ﺎﻬﻤﺣر
ﻲﺗاﻮﺧأو ﻲﺗﻮﺧإ ةﺎﻴﺤﻟا ﻲﻓ ﻲﺗﻮﻗو ﻲﺗوﺰﻋو يﺪﻨﺳ ﻰﻟإ
ﻲﺘﻠﺋﺎﻋ ﻞﻛو
ﺗﺎـﻘﻳﺪﺻ ﻰﻟإ
ﻲ
حﺎﺠﻨﻟا اﺬﻫ ﻲﻓ ﻲﺗﺎﻜﻳﺮﺷو
"
لاﻮﻧو ،ﻞﺣز ،ﺔﻳدﺎﻧ
"
ﺔﻘﻳﺪﺻو
ﻲﺑرد
"
مﺎﻬﺳ راﺮﺳ
"
ﻢﻫﺮﻛذ ﻲﻟ ﻰﻨﺴﺘﻳ ﻢﻟ ﻦﻳﺬﻟا ءﺎـﻗﺪﺻﻷاو ﺔﺒﺣﻷا ﻞﻛ ﻰﻟإ
ﻞﻛ ﻰﻟإ
ﺔﻓﺮﻌﻤﻟاو ﻢﻠﻌﻟا ﻞﺟأ ﻦﻣ ﻰﻌﺴﻳ ﻦﻣ
.
مﺎﻬﺳ
نﺎﺷﻮﺷ
،ﻞﻤﻌﻟا اﺬﻫ مﺎﻤﺗﻹ ﻲﻨﻘﻓو يﺬﻟا ﻰﻟﺎﻌﺗو كرﺎﺒﺗ ﷲا ﺪﻤﺣأ
ﻦﻳﺬﻟا ةﺬﺗﺎﺳﻷا ﻞﻜﻟ ﺮﻳﺪﻘﺘﻟا ﻰﻤﺳأو ﻞﻳﺰﺠﻟا ﺮﻜﺸﻟﺎﺑ مﺪﻘﺗأو
ﺮــﻛﺬﻟﺎﺑ ﺺﺧأو ،ةﺪﻋﺎﺴﻤﻟا ﺪﻳ ﻲﻟ اﻮﻣﺪﻗ
ةرﻮﺘﻛﺪﻟا ﺔﻓﺮﺸﻤﻟا ةذﺎﺘﺳﻷا
"
ﺔﻤﻴﻌﻧ يوﺎﻴﺤﻳ
"،
ﺎﻬﺗﺎﻬﻴﺟﻮﺗ ﻰﻠﻋ
ﺮﻜﺷأو ،ﺚﺤﺒﻟا ةﺮﺘﻓ لﻮﻃ ﻲﻠﻋ ﺎﻫﺮﺒﺻ ﻰﻠﻋو ،ةﺪﻳﺪﺴﻟاو ﺔﻤﻴﻘﻟا
ﺎﻬﻗﻼﺧأ ﺔﺒﻴﻃو ﺎﻬﻌﺿاﻮﺗ ﻞﺒﻧ ﺎﻬﻟ
.
ﺔﺸﻗﺎﻨﻤﻟا ﺔﻨﺠﻟ ءﺎﻀﻋأ ﻰﻟإ ﺺﻟﺎﺨﻟا ﺮﻜﺸﻟﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗأ نأ ﻲﻨﺗﻮﻔﻳ ﻻ ﺎﻤﻛ
ﻢﻬﺗﺎﻬﻴﺟﻮﺘﺑ فﺮﺸﺗأو ،ﺚﺤﺒﻟا اﺬﻫ ءاﺮﺛإو ﺔﺸﻗﺎﻨﻣ ﻢﻬﻟﻮﺒﻗ ﻰﻠﻋ
ﺎﻬﺑ ﻞﻤﻋأو ﺎﻬﻨﻣ ﺪﻴﻔﺘﺳﺄﺳ ﻲﺘﻟا ةﺪﻳﺪﺴﻟا
.
ﻞﻳﺰﺠﻟا ﺮﻜﺸﻟﺎﺑ مﺪﻘﺗأو
ﻰﻟإ
ﻦﻴﻋ ﺖﻨﻤﺳﻹا ﺔﻛﺮﺷ لﺎﻤﻋو تارﺎﻃإ
ﺔﺗﻮﺘﻟا
-ﺔﻨﺗﺎﺑ
-ﺪﻴﻌﺑ ﻦﻣ وأ ﺐﻳﺮﻗ ﻦﻣ ﻲﻧﺪﻋﺎﺳ ﻦﻣ ﻞﻛو ،
.
، / 01ا 234 456 او 789-ا ':; < -ا => ?أ ا 2+ +A ; ا /BC D8 E ا تاء G6 ا ت *+,-ا HI إ 5J* ، تار و فر 9 M N6 BC - ا8O& P4 +و ت ى4 * M R78C نأ HTUV M ءادA ﻩX BCو YZ+,-ا . ف H\ N5 و ] ا ^> ا D8 E ا تاء G6 ا 2* 8_أ ':; ف89 ا '(إ G -ا ﻩد 9`Ua ) >C ،تاء G6 ا تاء G6 ا c22%C ،تاء G6 ا 2B5C (
نزا4 -ا ءادA fa تار4O5 M YZ+,-ا ءادA ':;
،
!" /B -او ) :
،ءhB9 ا ر4O5 ، 2 iا ا ت 2 B9 ا ر4O5 ،!( -ا ر4O5-ا ،4B5 او c 9 ا ر4O5 و j2 ا ر4O5-ا ( ، فا k ل4?4 ا 3أ M و ^> ا lG?4 ا mn5-ا ما +ا cC ':; د B ;p a Bq ،!:2 > ا ب4 +A د B ; cC ; ': تار sإ ':; N9tز4C cC ي] او ،ت & 2 ا RBv1 ةادUq ن 2E + q8V C4 ا ن ; =5B+x - 5C a - ^2z ؛ ^> ا | i 2*J 2} zإ pد وذ 8_أ د43و '(إ YZ+,-ا ءادA ':; ﻩد 9`أ Ba D8 E ا تاء G6 ا . ا ت ا : ،تاء G6 ا 2B5C ،تاء G6 ا >C ، YZ+,-ا ءادA ، D8 E ا تاء G6 ا 2* نزا4 -ا ءادA fa ،تاء G6 ا c22%C . Abstract:
Under the various changes taking place in the economic environment and the transition of institutions to a knowledge-based economy and modern technology, human competencies have become the bases of the institutions because of their knowledge, skills and behaviors that increase the level of institutional performance and excellence.
The objective of this research is to identify the impact of human competencies management in its various dimensions, (competency identification, competency development, competency assessment) on organizational performance from the perspective of The balanced scorecard, (Financial perspective, Customer perspective, Internal Process perspective, Learning and growth perspective, and the environmental perspective).
In order to achieve the objectives of the research, we adopted a descriptive approach Depending on the method of analysis, using the questionnaire as a data collection tool, which was distributed on the frames of the Cement Company Ain Touta-Batna-; The research concluded that there is a significant statistical impact on the management of the human competencies with its different dimensions and their organizational performance.
Keywords: Human competencies Management, Organizational Performance,
Competency Determination, Competency Development, Competency Assessment, The balanced scorecard.
Le changement de l'environnement économique et la transition vers une économie basée sur les connaissances et les nouvelles technologies, imposent aux entreprises de s’appuyer sur les capacités humaines qui sont devenues leurs bases, en raison de leurs savoirs, leurs savoir-faire et leurs savoir-être flexibles, qui améliorent le niveau de performance des entreprises.
L'objectif de cet recherche est d'identifier l'impact de la gestion des compétences humaines, dans ses différentes dimensions (identification des compétences, développement des compétences et l’évaluation des compétences) sur la performance organisationnelle, en utilisant Le tableau de bord prospectif (perspectives financières, perspective des processus internes, perspective client, perspective de croissance et d’apprentissage ainsi que perspective environnemental).
Pour aboutir a l'objectif, nous avons adopté une démarche descriptive En fonction de la méthode d'analyse, en utilisant le questionnaire comme outil de collecte de données ; Le questionnaire a été distribué aux cadres de la Société de Cimenterie de Ain Touta-Batna- ; le recherche a montré qu'il existe un effet statistiquement significatif de la gestion des compétences humaines dans ses différentes dimensions sur la performance organisationnelle.
Mots clés: Gestion des compétences humaines, performance organisationnelle,
identification des compétences, développement des compétences, évaluation des compétences, Le tableau de bord prospectif.
ت
ا س
ت ا ا ءا إ ! "#و %& ا تا ' ا س I ل &) س II -III لوا *+ا س VI-IV , - ا س VII . ". أ ع لو) 2 ا : 34 ا تاء % ا 56 78 ي :; ا ر => 18 # 19 B C ا لو) : 34 ا تاء % ا . 20 لوA • f-ا : H€ f C8-ا ت 0•f -او ةء G6 ا D89 20 l„ / ا • f-ا : H…2B أو D8 E ا تاء G6 ا D89 24 ^ / ا • f-ا : D8 E ا تاء G6 ا د 9`أو |} i 30 R`ا8 ا • f-ا : D8 E ا تاء G6 ا عا4&أ 34 FG H ا B C ا : 34 ا تاء % ا56 78 :; ا Iر " ا 43 لوA • f-ا : تاء G6 ا 2* D89 D8 E ا 7ا أو } i ، 43 l„ / ا • f-ا : تاء G6 ا 2* ت ‰ر % و ت D4 * D8 E ا 47 ^ / ا • f-ا : تاء G6 او } 4 ي8 % ا 2*J ا 50 B H ا B C ا : 56 7L 2 ا . 34 ا تاء % ا 58 لوA • f-ا : تاء G6 ا >C D8 E ا 58 l„ / ا • f-ا : تاء G6 ا 2B5C D8 E ا 62 ^ / ا • f-ا : تاء G6 ا c22%C D8 E ا 66 NOا ا B C ا : 34 ا تاء % ا ;# P Qأ 71 لوA • f-ا : ةرادإ 789 تاء G6 ا 71 l„ / ا • f-ا : تاء G6 ا MD4•C 72 ^ / ا • f-ا : تاء G6 اX G>C 79 R`ا8 ا • f-ا : تاء G6 a B9 ا ق878D4fCو ن 6B ا 81 لو) 2 ا S-T 85
FG H ا 2 ا : UVWQX ا ءاد)و 34 ا تاء % ا 56 7L 86 # 87 لو) B C ا : UVWQX ا ءاد[ F ار => 88 • f-ا لوA : YZ+,-ا ءادA م4 G 88 l„ / ا • f-ا : YZ+,-ا ءادA !" ة8_,-ا ا49 ا 93 ^ / ا • f-ا :
YZ+,-ا ءادA عا4&أ 99 R`ا8 ا • f-ا : X B -ا ءاد’ i 96 FG H ا B C ا : ةرادإ س ]و ءاد) 106 لوA • f-ا : ةرادإ م4 G س 2 و ءادA 106 l„ / ا • f-ا : ءادA س 2 تا8V, 112 ^ / ا • f-ا : ءادA س 2 BO&أ 115 B H ا B C ا : نزا ا ءاد) ] `a b ءاد) c " d ةادe 119 لوA • f-ا : نزا4 -ا ءادA fa 2 119 l„ / ا • f-ا : نزا4 -ا ءادA fa د 9`أ 123 • f-ا ^ / ا : 2”2Cا •+x fD8–1ا ما +او نزا4 -ا ءادA fa8D4fC 130 R`ا8 ا • f-ا : نزا4 -ا ءادA fa ت 49 و تاX B 134 NOا ا B C ا : ]-f 34 ا تاء % ا56 7L a UVWQX ا ءادg 136 لوA • f-ا : ءادAو D8 E ا تاء G6 ا ن a h9 ا 92 s 136 l„ / ا • f-ا : h; D8 E ا تاء G6 ا >C a YZ+,-ا ءادk 139 ^ / ا • f-ا : h; D8 E ا تاء G6 ا 2B5C a YZ+,-ا ءادk 143 R`ا8 ا • f-ا : h; D8 E ا تاء G6 ا c22%C a YZ+,-ا ءادk 145 FG H ا 2 ا S-T 147 B H ا 2 ا : Qارد ءادأ hif 34 ا تاء % ا 56 7L jأ k; Q> b & # ا ن6f - ;# a 148 # 149 لو) B C ا : c! "# # ا ن6f k; Q> b & -;# a 150 لوA • f-ا : 8}ا—v1ا !" =5B+x ع f% i 150 l„ / ا • f-ا : C4 ا ن ; =5B+x q8V M; ة] & - 5C a 154 ^ / ا • f-ا : H˜اء Gq 2* و q8 ا ءادأ تا8V, ™9` 161 FG H ا B C ا : lmno ار => B C 171 لوA • f-ا : 2vn5 ^> ا ﻩدو zو 171 l„ / ا • f-ا : *-ا 2} zx •2 +Aو ت & 2 ا RB3 تاودأورد 172 ^ / ا • f-ا : ر iا ةادأ ق ? ^> ا H˜ _و 175
B H ا B C ا : pq r567 #و 2 # B C ا 181 لوA • f-ا : 2 >C *GCو 52; دا87k 9 ا |} –1ا ^> ا 181 l„ / ا • f-ا : D8 E ا تاء G6 ا 2* ر4> تار ; *GCو 2 >C 184 ^ / ا • f-ا : YZ+,-ا ءادA ر4> تار ; *GCو 2 >C 191 NOا ا B C ا : ت s ر C Tا B C ا tuq rو 198 لوA • f-ا : '(وA 2* }8 ا 2š8G ا ر iا 198 l„ / ا • f-ا : 2& / ا 2* }8 ا 2š8G ا ر iا 203 ^ / ا • f-ا : ر iا 2š8G ا / / ا 2* }8 ا 207 B H ا 2 ا S-T 211 # T 212 Nvا ا q ] 218 , - ا 236
تا
' ا س
BSC Balanced Scorecard
EFQM European Foundation for Quality Management
GE General Electric
GPEC Gestion Prévisionnelle des Emplois et des Compétences
ISO International Organisation for Standardisation
MBNQA Malcolm Baldrige National Quality Award
MEDEF Mouvement des Entreprises de France
PMQ Questionnaire Management System
ل &) س
c]ر 2 3 ا 2 3 ا نا ;f ا 1 ا جذ4B& ^> س 2 ةء G6 ا Dر 9 د 9 27 3 ةء G6 ا د 9`أ 33 4 د8G ا تاء G6 ا 38 5 ا4; 26 ر4fCو تاء G6 ا 2; Bv1ا 40 6 • ا l%7A يد4B9 او 2*J تاء G6 ا 44 7 تاء G6 ا ر4> —q8BC f „أ 2* درا4-ا D8 E ا 45 8 تاء G6 ا 2* م8 47 9 تاء G6 ا 2B5C تا4fi 65 10 YZ69 ا ع438 ا % z 70 11 l„ *„x ك4 * ا % z 80 12 *+,-ا ءادk G -ا رد -ا 98 13 !• B 3 ءادAو يد ءادA ن a ط Cر *+,B 99 14 X B -ا ءاد’ lŸروA جذ4B5 ا 102 15 X B -ا ءاد’ l•D8 A جذ4B5 ا 104 16 ءادA ةرادإ * + 108 17 ءادA س 2 zا8 111 18 ءادA م8 م O& 117 19 ير4V4-ا ءادA م O& 119 20 B2% ا * + 125 21 نزا4 -ا ءادA fa د 9`أ 127 22 نزا4 -ا ءادA fa ر4fC 131 23 2”2Cا •+x fD8–1ا 133 24 lG2 4 ا ءادA 2 ; 7 جذ4B& 137 25 ةء G6a B9 ا 138 26 ر _آ 2* تاء G6 ا !" 2”2Cا •+x ¡ i B2% ا . 141 27 q8 ¢2O5 ا •2 ا 158 28 q8 a ج &x zا8 16029 c22%C fa D8 E ا تاء G6 ا 170 30 Rtز4C دا87أ 52; ^> ا •*z £¤v1ا 182 31 52; دا87أ Rtز4C ^> ا M* ا •*z 182 32 52; دا87أ Rtز4C ^> ا ¢ 9 ا ,-ا •*z 183 33 52; دا87أ Rtز4C ^> ا ة ¥–1ا •*z 184
لوا *+ا س
c]ر لو *+ا لو *+ا نا ;f ا 1 تاء G6 ا ت G2¤ C 36 2 2B2O5 ا تاء G6 ا |} i 42 3 تاء G6 ا 2* و } 4 ا 2* ن a &ر % 51 4 c2 9 او •Dر ا ن a ق8G ا 78 5 ءاد’ 2 -ا تا8V,-ا c أ 114 6 لhi 8}ا—v1ا !" =5B+x ; 5 !¦Dر ا ر4f ا ة •G ا 1962 § '(إ 1983 151 7 ي8}ا—v1ا ق8 ا %f5- NC % و =5B+x RB”- &4•-ا ت P8 ا 153 8 ة •G ا لhi q8 ا ج &إ ر4fC 2006 - 2016 162 9 q8 ا تا 9- 23 &x f ا 163 10 و ت 92 ر4fC ءhB; q8 ا 164 11 q8 a ل B;A c ر ر4fC 165 12 lG2 4 ا —q8-ا •*z q8 ا دا87أ Rtز4C 166 13 M* ا ت 7 •*z q8 ا دا87أ Rtز4C 166 14 2 A •*z q8 ا دا87أ Rtز4C 167 15 5+ •Dر ا 2 •Cو ن • Rtز4C 2016 169 16 Y¨ B–1ا ت862 س 2% •*z a ” + 3رد 176 17 ت862 س 2%- 2 9 او 2& ا دو 01ا Y¨ B–1ا 176 18 R تار 9 ا ط Cرا تh 9 9 ا لوA ) تاء G6 ا >C ( 177 19 R تار 9 ا ط Cرا تh 9 9 ا l„ / ا ) تاء G6 ا 2B5C ( 177 20 R تار 9 ا ط Cرا تh 9 9 ا ^ / ا ) تاء G6 ا c22%C ( 178 21 ر4>-ا R تار 9 ا ط Cرا تh 9 l„ / ا ) YZ+,-ا ءادA ( 179 22 س 2% ا تار ; • N ?و ن 2E + ت _ 9 ر iا ©} & 180 23 ر iا Rtز4 ا !ª2 f ا ) ر iا فو8” 4 4P – ف4& B+ ( 180 24 52; دا87أ Rtز4C ^> ا 2G2 4 او 2 –¬ ا |} –1ا •*z 181 25 ل4z 529 ا دا87أ ت ”Cp Dر 29-ا ت 7ا8>& و 2a *01ا ت f+4 -ا 9` تاء G6 ا >C 185 26 ل4z 529 ا دا87أ ت ”Cp Dر 29-ا ت 7ا8>& و 2a *01ا ت f+4 -ا 9` 187
تاء G6 ا 2B5C 27 ل4z 529 ا دا87أ ت ”Cp Dر 29-ا ت 7ا8>& و 2a *01ا ت f+4 -ا 9` تاء G6 ا c22%C 189 28 D8 E ا تاء G6 ا 2*J lG?4 ا 2 > ا ©} & 190 29 ل4z 529 ا دا87أ ت ”Cp Dر 29-ا ت 7ا8>& و 2a *01ا ت f+4 -ا 9` !( -ا •& v1ا 191 30 ل4z 529 ا دا87أ ت ”Cp Dر 29-ا ت 7ا8>& و 2a *01ا ت f+4 -ا 9` •& 3 2 iا ا ت 2 B9 ا 192 31 ل4z 529 ا دا87أ ت ”Cp Dر 29-ا ت 7ا8>& و 2a *01ا ت f+4 -ا 9` ءhB9 ا •& 3 194 32 529 ا دا87أ ت ”Cp Dر 29-ا ت 7ا8>& و 2a *01ا ت f+4 -ا ل4z 9` •& 3 4B5 او c 9 ا 195 33 ل4z 529 ا دا87أ ت ”Cp Dر 29-ا ت 7ا8>& و 2a *01ا ت f+4 -ا 9` •& v1ا j2 ا 196 34 lG?4 ا 2 > ا ©} & YZ+,-ا ءاد’ 197 35 ر ip جذ4B5 ا B}h ى M qU را >&h M ا 2 >C ©} & 2* }8 ا 2š8G ا '(وA 199 36 ©} & 2 >C را >& د 9 -ا k 8_ % *-ا تا -ا ':; YZ+,-ا ءادA C4 ا ن ; =5B+x q8 ` -5C a 199 37 ©} & 2 >C را >& -2*E ا ر ip 2š8G ا '(وA 2;8G ا 200 38 ©} & 2 >C را >& -2*E ا ر ip 2š8G ا 2& / ا 2;8G ا 201 39 ©} & 2 >C را >& -2*E ا ر ip 2š8G ا / / ا 2;8G ا 202 40 ر iا ©} & T تاء G6 ا 2* ى4 * ل4z تا -ا ن a قو8G £¤v1ا - ى—9 D8 E ا 204 41 ل4z ن _4> -ا تار4 C !" قو8G ار ip يد zA M ا 2 >C ©} & M* ا - ى—9 D8 E ا تاء G6 ا 2* ى4 * 204 42 ل4z ن _4> -ا تار4 C !" قو8G ار ip يد zA M ا 2 >C ©} & ¢ 9 ا ,-ا - ى—9 D8 E ا تاء G6 ا 2* ى4 * 205 43 ل4z ن _4> -ا تار4 C !" قو8G ار ip يد zA M ا 2 >C ©} & ة ¥–1ا - ى—9 D8 E ا تاء G6 ا 2* ى4 * 206 44 ر iا ©} & T YZ+,-ا ءادA ى4 * ل4z تا -ا ن a قو8G £¤v1ا - ى—9 207 45 ل4z ن _4> -ا تار4 C !" قو8G ار ip يد zA M ا 2 >C ©} & 208
M* ا - ى—9 YZ+,-ا ءادA ى4 * 46 تار4 C !" قو8G ار ip يد zA M ا 2 >C ©} & ل4z ن _4> -ا ¢ 9 ا ,-ا - ى—9 YZ+,-ا ءادA ى4 * 209 47 ل4z ن _4> -ا تار4 C !" قو8G ار ip يد zA M ا 2 >C ©} & ة ¥–1ا - ى—9 YZ+,-ا ءادA ى4 * 210
, - ا س
c]ر ,w ا نا ;f ,w ا ا 1 جذ4B& c26> ا ن 2E + ةر B +ا 237 2 c26> ا 9` ن 2E + ةر B +ا جذ4B& 241 3 ن 2E +h ن B6>-ا ة]C +A B} 245 4 D8 E ا درا4-ا ة8}اد !" ن *-ا 0• £ }ر R a %-ا جذ4B& q8 a 246 5 M* ا ت 7 •*z q8 ا دا87أ Rtز4C 248 6 دا87أ Rtز4C 2 A •*z q8 ا 250 7 q8 a تاء G6 ا c22%C M; جذ4B& 251 8 5+ •Dر ا 2&اX 2016 252 9 ة •G q8 ا M} ‰زو ت 92 2006 - 2016 253 10 !ª2 f ا Rtز4 ا ر iا ©} & 254 11 B2 خ ‰4&و8q G أ 9 254 12 ن a8_A س 2% 74&أ ر iا ©} &% *-ا تا -او R` ا -ا
255
ا ت م ا ة ا خ !و # ! $%ا & $ ت '& ة()*+ + قا -ت . ' او / &ا(0 1 234&و تار 6 7 عا 1و 9 : ا ، < ا $ =>? @Aو و
* BCا % : ا DEF <G # او H ا DEF IJK ا د M A7 DNإ P '&
،
QH ةد RCا S 3و
، 3 ا @ * ا T () U او ير / ا لد K X YروHZ [K\أ
ن _ =! ت ا `X a! DEF !اb
cF S'K او تا()U ا ﻩeT f! ` : ا DEF T F Ig ا تاءاH%1 c! X % ea & نأ = Ri
j) ا 2 #'&و او ء #KX Xk lm : يe ا f/n ب X
-.
ف A او lrار 6 او lr Fا s lr / ! ةد / ةj) ا ت ا t Bu ا ت ا نإ
فر j) & Ig ا YH>v ا تاء .: ا $ M& ت X ح / ا نأ x3 Aو ، ا $%و
ن) ا KA c! T X#& y M Ig او ا ل /! ت _ X و تار =!و ، اe= و Dz ا ت DNإ د Fا 2 K{&و ت آ () ة % مء4 & f! تا()U ا د M A7 ت KX{ !و د M Aا H ا م #&و س أ DEF YH>v ا lrاء .+ $A .&و l~اد• ء #&ر7 v Tر K F . K .X6 X ر M!و X! F دH/! يH>v ا در ا (€ ت ا @n _ نأ H• & @'K\أ =A .& و =3 / 3 ا H ا ﻩر K F $ إ ، و يH>v ا در X ةH• ا ت()U 3و • ()K+ م T ‚ / &ا(0 ا ا ƒ e„أو ، =' & Ig ا YH>v ا تاء .:X =+4 !ا T ت ا ن) ا [K\أو ،ق . او j) ا S 3
،ت X / &ا(0 ا =% & @{Fأ Ig او تاء .: ا DEF …K ا †ر # ا تH=‡
DEFو c د ا `X a! ==%ا & Ig ا ت ' او تP ' ا f! & <lˆ &و lrاء .+ ()
ت Y ا `X a!
.
#
I‰Š ا ءاد- ‹J ! ا()U ،يH>v ا در X ةH• ا ()U ا اeT y3 \
و HY {& <& $ #&و $ # تاود-و تاH ا c! ا ، . ا تاود- 3•+ نزا ا ءاد- A { تH=• ءاد- نزا ا 2#'& Tر K F ءاد- < #&و س A =!ا a ا < Ig ا ل4„ c! DEF Tد Fا `A Ig او ، ! ()•و ! تاH ! lŽ ءادأ ا DEF ر '! Tو ي F A ر '! او <X ا و يe ا 2X أ تار = داH -<= ر !و . S 3 U> ا [K\أ • > ا ت X * BCا ،م ا T l•: ` + ب {# ا تاء .: ا YH>v ا Ig ا =' & j) او ء #&ر7 ، l~ادأ c!و <• = 4U ا 2 #'& = ا Tأ ن Zو TراH ا ‘ ذو Tj) &و =%اردs c Z ={{„ / &ا(0 1 ؛ ذإ تاء .: ا @'K\أ P * & دH. ا #+
، #X{! * & ” ا IJTe ا فر ا c! تار # او تا(€•Cاو Ig ا =:X داH -وأ Ig ا T K –+ا ء •أ <lr Q >… <lˆ واb! ، ا Ig او ﻩeT ة()„-DEF =. ‡ & l~ادأ B—M! yM . نأ x3 !و ا lˆ و '! c! <•H ا DEF YHGاbRCا ت ‚˜ لاb& P ، l~ادأ c! ن) ' X ، * BCا ل F- تا()U ا `X a / 7 DEF lrر A ` Z c! Ig او =!ا A ةد RCا / او 2 #'&و 2K ا ! „ ن †b ا f رو %رد ،$GPو يe (€%أ T S'KX cF K ا !ز4 ا ةد F™ نزا ا ، Tءادأ S 3 =X / ةرد A DEF ` : ا ء #K او او 2 #'&و j) ا ل4„ c! ، IJK& تاء .: ا م =.! ة 3ا _ c! <Tأ تاد '! ءاد-P c! DEF ا lˆ & = #& ، و ‘ ذ KA فا(0F7 lš ، يأ ا DEF T() ا() ن k P lrر A DEF ` ‡ & = ر ! ! 6 ا =XY '&و DNإ ت # K{& ى ! c! f H& ءاد-ﻩj) &و . & ا ن)F @ 1 +H و -&
-ة()K+ Tأ N & نأ P YHGاbRCا ت ا c! T()U+
H•أ c! = ، T() c 3و YH>v ا lrاء .: DEF l~ادأ .
ا
:
2K ! A4{nا S'K ا X6>! د ' & لؤ – ا I‰Š GH ا N ا : ! أ تاء ا ا !" ءاد$ %&'()*ا + , -./(0 ن " 234 ا -.2 6 -؟ c!و اeT لؤ – ا I‰Š GH ا غ Mn X -FH. ا ا : - ! ى ! () تاء .: ا YH>v ا +H>ƒ @ 7 ن)F & ا -& -؟ - ! ى ! ءاد-+H>ƒ @ 1 ن)F & ا -& -؟ -! H•أ () تاء .: ا YH>v ا ﻩد ƒ• .X a ا DEF ءاد-I‰Š ا +H>ƒ @ 1 ن)F & ا - & -؟ -ءاد- DEF YH>v ا تاء .: ا '& H•أ !I‰Š ا & ا ن)F @ 1 +H>ƒ -& -؟ -ءاد- DEF YH>v ا تاء .: ا & H•أ !
I‰Š ا ƒ & ا ن)F @ 1 +H> -& -؟ -ءاد- DEF YH>v ا تاء .: ا < #& H•أ !
I‰Š ا & ا ن)F @ 1 +H>ƒ -& -؟ -YH>v ا تاء .: ا () ى ! ل 3 ن)• 'K ا تار M G M3إ Pد تاذ قوH % & T & ا ن)F @ 1 +H>ƒ - & -تا()U X ىb ؟ . ‡ او M•¡ ا -+H>ƒ I‰Š ا ءاد- ى ! ل 3 ن)• 'K ا تار M G M3إ Pد تاذ قوH % & T & ا ن)F @ 1 - & -؟ . ‡ او M•¡ ا تا()U X ىb
ت 8 9
ا
:
%¢ DEF لؤ – ا I‰Š GH ا X -و FH. ا 3وH{ ا ح(0#n ت ZH. ا ا : 8 ا :; ا <و$ : ->3? أ وذ Aد ; BCإ E تاء ا ا ﻩد G,H6 4I*ا !" ءاد$ %&'()*ا + , -./(J ن " 234 ا – .2 6 – . جر &و c Z ﻩeT ZH. ا GH ا ت ZH. ا FH. ا ا : 1 . % H•أ وذ Pد G M3إ ' تاء .: ا YH>v ا DEF ءاد-I‰Š ا +H>ƒ @ 7 ن)F & ا -& ؛ 2 . % H•أ وذ Pد G M3إ تاء .: ا YH>v ا DEF ءاد-I‰Š ا +H>ƒ @ 7 ن)F & ا -& - ؛ 3 . % H•أ وذ Pد G M3إ < # تاء .: ا YH>v ا DEF ءاد-I‰Š ا +H>ƒ @ 7 ن)F & ا -& - ؛ M N ا :; ا 8 ا : -تاء ا ى34 ل3C ن 3 *ا تار3B4 ; BCإ Aد تاذ قو 9 >32 A 234 ا ن " -./(0 + , ا -.2 6 -S3 او BTU ا تا V4/ ىWG . ا FH. ا ت ZH. ا <k&و : 1 . P قوH % & تاذ G M3إ Pد تاء .: ا () ى ! ل 3 ن)• 'K ا تار M YH>v ا & ا ن)F @ 1 +H>ƒ -& - ىb …RCا()U . 2 . P قوH % & G M3إ Pد تاذ تاء .: ا () ى ! ل 3 ن)• 'K ا تار M YH>v ا & ا ن)F @ 1 +H>ƒ -& - ىb c ا()U . 3 . P & قوH % G M3إ Pد تاذ تاء .: ا () ى ! ل 3 ن)• 'K ا تار M YH>v ا & ا ن)F @ 1 +H>ƒ -& - ىb I§X ا T ا()U . 4 . P قوH % & G M3إ Pد تاذ تاء .: ا () ى ! ل 3 ن)• 'K ا تار M YH>v ا & ا ن)F @ 1 +H>ƒ -& - ىb ة(€•Cا()U .N ا :; ا 8 ا N : -%&'()*ا ءاد$ ى34 ل3C ن 3 *ا تار3B4 ; BCإ Aد تاذ قو 9 >32 A 234 ا ن " -./(0 + , -.2 6 -S3 او BTU ا تا V4/ ىWG . ا FH. ا ت ZH. ا <k&و : 1 . P G M3إ Pد تاذ قوH % & +H>ƒ I‰Š ا ءاد- ى ! ل 3 ن)• 'K ا تار M & ا ن)F @ 1 -& -…RCا()U ىb . 2 . P قوH % & G M3إ Pد تاذ ى ! ل 3 ن)• 'K ا تار M I‰Š ا ءاد-+H>ƒ & ا ن)F @ 1 -& - ىb c ا()U . 3 . P قوH % & G M3إ Pد تاذ ى ! ل 3 ن)• 'K ا تار M I‰Š ا ءاد-+H>ƒ & ا ن)F @ 1 -& - ىb I§X ا T ا()U . 4 . P قوH % & G M3إ Pد تاذ ى ! ل 3 ن)• 'K ا تار M I‰Š ا ءاد-+H>ƒ & ا ن)F @ 1 -& - ىb ة(€•Cا()U .
/Xأ
ا
:
y –: ع Z ا $ Tأ $n _ ©C ? 3أ <Tأ <•n () – ا •ا 3 تاذ XM ا () – درا ا YH>v ا Pأ tو () تاء .: ا ﻩH•أو DEF ءاد-I‰Š ا c! `X a! د ƒ-، c! ل4„ < #& ر Qإ E F ª†H ن) د ƒأ () تاء .: ا YH>v ا ءاد-و I‰Š ا c! $Knا % ا ()•و ا 2 و ر • ! A { ءاد-،نزا ا S 3 تاء .: ا YH>v ا 3أ <Tأ bG _H ا -Ig ا – lŽ إ ا س 6 ˜P l~ادأ DEF ءاد-E: ا X اH•n $:X & $ M&و ﻩeT تاء .: ا ، ا ! داز c! Tأ j)+(0 ا lŽXF nر #! ل \• ا ا ، % : او ت ‡ H ا P ‚˜ c! H# ،ت ! X ا † \ =X U> =X X'&و ` ‡ &و ت : ا •« ا XG او l•! yv ƒ FH ()U K ا ا N †و تداز % BCا DNإ تاء .+ c '& ما a ا ت % : ا * BCا ل \ X DNإ ت Y ! F c! ءاد-.فا Xأ
ا
:
* & S'K ا اeT فا Tأ E : زاH إ A4F () تاء .: ا YH>v ا `X a ﻩد ƒأ ءاد¬ ؛I‰Š ا ارد fAاو () تاء .: ا YH>v ا & ا ن)F @ 1 +H>ƒ -& - ؛ فH ا DEF ى ! ءاد-+H>ƒ @ 1 ن)F & ا -& -؛ [ Z & H•أ () تاء .: ا YH>v ا DEF ءاد-I‰Š ا +H>ƒ @ 1 ن)F & ا -& -؛ < #& - ƒ ت 3ا(0A7 يea تاراH# ا +H @ 1 ن)F & ا -& -ﺺa () lrاء .+ YH>v ا l~ادأ ! „ yM †و ، .
ب (أ
ر 4[ا
ع383*ا
:
د ب K أ ر „ا اeT ع Z ا ض •Cاو $ DNإ ! E : T-Ig ا lm –: ع Z ! () تاء .: ا YH>v ا HMF H ا H• در X يH>v ا DEF $nأ سأر ل ا ‚# #BCا X ! y% ? ؛ﻩ() (€ ? ع Z ! ءاد-I‰Š ا c! f Zا ا = ا ر K F نأ ءاد-T X ا Ig ا F ا 2 #'& = ا Tأ ؛ / &ا(0 1 و '! زاH إ رو ا يe ا $K X () تاء .: ا `X a ﻩد ƒأ DEF ءاد-I‰Š ا S 3 < < لو & c eT c ()U ا c! KA Tر Qإ ؛ N > ا '& ت ا د M A7 YHGاbRCا رو ل . ا يe ا $K X& تاء .: ا YH>v ا ن) '& l~ادأ و X F ا .M ؛ ! F د و ب K أ ر „ا +H @ 1 -ن) ƒ & ا -Tر K F 3أ ت F {# ا ! = ا د M A7 IJQ ا و X F ا X! > ا ،cQ X اH•n Tرو يد M A7 * ا {U ضH ا ، E' ا + l°أ c! ت F {# ا Ig ا <T 2X„ y\ ! U y … ،ة()K+ ر K F †و K ا Ig ا ª>…& lš ، Ig او j) & ل 3 د %و ن) ! صا „ A اوH• DEF lˆn 6! ، A ا ! y% lŽXF م T7 (²+أ تاء .: <THY {&و ةH ! تار { ={ '! 2 #'&و ت K•ر l~4 F .ت (ار ا
6
ا
:
قH{ ا < DNإ ت ار ا Ig ا @ و & تاء .: ا ت ار او Ig ا @ و & ءاد-. Aوأ : ت (ار ا %] ا - و .2 تاء ا 1 . ارد ) 2011 Didier Retour, Cathy Krohmer, ( ، نا ƒ 1 :La compétence collective, Maillon clé de la gestion des compétences.
@ T ﻩeT ار ا DNإ زاH إ م =.! ة(€•Cاو تاء .: ا F RCا ا ﻩeT <& S 3 ، ةر 1 ار ا DNإ نأ ك T µرأ H\ F أ د % تاء .+ F % و t : د %و ت %H! ، +(0>! ةH+اذ ، F % U ، +(0>! ماj0 ا I¶! ،
DEF nا ا ار ا @YH%أ Aو
ا ”G ا DNإ \ ا = 4„ c! <& ، ˜H { او ة()UM ا ت ا c! F /! : - نأ #YHQ () – ا () و درا ا YH>v ا \ M„ y X& ارود ا()K+ 2X„ cY 6&و تاء .: ا F RCا و THY {& ؛ - ‘X & تاء .: ا F RCا ةر A ة()K+ DEF 3 _ > ا Ig ا ض(0 ا ؛ ”G ا Ig ا =##'& تاء .: ا F RCا k أ c! تاء .: ا دH. ا ، ذ ‘ l°أ DEF ن) '& ءاد-· RCا 2YH.X و N < #& k أ ءادأ X . 2 . ارد ) ` . aر ، 2012 ( ، نا ƒ 2 : ا تاء ا /Xأ ا ةد3ghا i j2 kl ()*ا kl . * & 6 إ DEF %1 ل4„ c! ار ا @ Tو : kl ا تاء ا رود 3X ؟ ?د B4mJ ()*ا kl ا ةد3ghا م oM p G 2 در م T7 fAاو DEF فH ا DNإ !و ! F د M A7 ا تاء .: او يH>v ا ى ! زاH إ اe+و \ M„ كاHQ n µر- Y =RCا ت YH ا X! > ا ةد RCا ةرادإ 2 K{& YH>v ا تاء .: ا T ! Tأ c! YH>v ا تاء .: ا م =.! د Fا نأ Tد .! ”G n DNإ ار ا @X\ &و ، ار ا '! X ا Y ا تاء .: ا DEF \ „ .M j)+(0 ا ل4„ M•¡ ا ت .M او تاe ا كاردإ X* Tءادأ ةj) ! YH>ƒ درا ! ب –+P قH{ ا k أ c! (€ ? ،داH - ` ‡ &و ر „ا f او او
1Didier Retour, Cathy Krohmer, La compétence collective maillon clé de la gestion des compétences,Facef
pesquisa, Facef pesouisa numéro, Especial, Université Nantes, 2011.
2 ، YH\ ! ر ()* 6 ا ةد3ghا ةرادإ i j2 kl ا تاء ا /Xأ : د3G %&q C كا s M3( () C (ارد ;اWghا ،() – ا م XFو د M A7 م X ا X_ ، XAرو ،ح †H! ي \ A ! % ،S3 K ا X/! ، ،H>F يد BCا د ا 2012 .
در م T7و ةد RCا ل /! YHGاbRCا ت X ةو # ا كاHQ n ! (€ و ، lr _ X و يH>v ا . 3 . ارد ) ،uv3V wx 2013 ( ، نا ƒ 1 : ت ()/ y /4*ا %&'9 .4 ا ءاد$و تاء ا ;اWghا kl j(34*او ة VB ا . ءاد- 2 #'& يH:. ا ل ا سأرو تاء .: ا () c! _ رود زاH إ DNإ ار ا @ Tو قH{ ا ل4„ c! ،HGاbRCا { او ة()UM ا ت j) ا DNإ د ƒ-YH• ا #X ا ت \ Ma () ت ا { ا ،ة()UM او + قH{ ا <& DNإ -ت †ر # او YH• ا ءاد¬ I‰Š ا j) ا ، ا أ DEF فH او H• X' ا 1 ¹ &ا(0 سأH ل ا يH:. ا و تاء .: ا DEF ةj) ا
Ig او ، { او ة()UM ا ت ا c! F DEF nا ا ار ا @#KQ Aو ، ا
<& \ ا = 4„ c! أ DNإ $n % ث4• جذ n * 3 و Gر /& c! تاء .: ا ار M! أ ةj) X ا * & : () ،فر ا () ،تاء .: ا و () ةد RCا ، + ن)K& ار ا ل4„ c! nا ا c! _ نأ yYر ا cY 6 او ب X أ(€ ? ل () – تاء .: ا 'n 2 #'& j) ا I‰Š ا ءاد¬ و $ '& . 4 . ارد ) kl .a لا3M ، 2015 ( ، نا ƒ 2 : ()* 6 ي ا ءاد$ ن 2 kl تار }*ا رود " .B ا : p6 ~ لا •> ع 9 p6ا3 ا " .` () C (ارد - ة , -. DNإ ار ا ﻩeT @ T H ! يH>v ا ءاد- ن) '& تار = ا () $K X يe ا رو ا ا 6 ا F \ – ةH: ƒ – H! `X a! DNإ قH{ ا ل4„ c! تار = ا () 3ا ار ا '! X* او : ) تار = ا < #& ،تار = ا HY {& ،تار = ا '& ( ءاد- ن) '& Tرودو ﻩد ƒأ `X a يH>v ا ) حوH ا ،j).' ا ،ز /n1 ةد RCاو A ا ، ا ةH * او KZا ا ا 2YH ( Aو ، @X\ & ار ا DNإ F /! c! ”G ا $nأو ار ا ت ZH yX•أ + & % رود ي ! () – S 3 ، ار ا '! يH>v ا ءاد- ن) '& تار = ا H ()U ! () $ v ˜ ! تار = ا 80.70 % c! تا()U ا X\ BCا ى ! ءاد-c! F /! حا(0Aا <& + ؛يH>v ا ل4„ c! ت \ ا ةروHZ = Tأ ار ا ﻩeT م T7 (²+أ تار = او DEF T() fÀH و 1 ،‚˜ U ! ‹J! y /4*ا %&'9 .4 ا ءاد$و تاء ا ، XAرو ! % ،ﻩار +د 3وHQأ ، 2012 - 2013 . 2 ، لا n ي ا ءاد$ ن 2 kl تار }*ا رود : p6 ~ لا •> ع 9 p6ا3 ا " .` () C (ارد – ة , -،ﻩار +د 3وHQأ ، ،ةH: ƒ ! % 2014 - 2015 .
ة()&و ن k THY {& YراH ا ن) '& يH>v ا يe ا T 7 A4{n =%ا ت KX{ ! ا Ig ا =ZH.& ا . 5 . ارد ) /B ا " ة /( ، 2015 ( ، نا ƒ 1 : سأر kl ر /NE(J رود 3j2و ي ا ل *ا ت /o.* 6y /4*ا ءاد$ i 2 kl تاء ا : 234 ا ن " -./(0 + a C (ارد -.2 6 -.
HY {&و يH>v ا ل ا سأر ر *– 7 c! _ $K X يe ا رو ا H ! DNإ ار ا ﻩeT @ T
S 3 ، & ا ن)F @ 1 +H>ƒ 3 ارد ل4„ c! ت X j) ا 2 #'& تاء .: ا
ت آ `X a! اe+و Aو يH>v ا ل ا سأر c! _ Tأ زاH إ DEF ار ا تb+ر
HY {&
: ا
ءاد- 2 #'& Tرودو ا قH HY {&و j).' ا ،< X ا ،yYر ا ، H ا ةرادإ c! تاء .
c! \ ا <&و ، ار ا '! تاء .: ا جذ n حا(0Aا ل4„ c! ، j) ا
#'& YH>v ا تاء .: ا HY {& X س BCا رو ا DNإ YH• ا ار ا ل4„
، j) ا ءاد- 2
c! j) او Yر ' ا تاء .: ا ل4„ c! j) ا T ن) Gر cYHM F رو ا اeT HM' S 3
$nأو ار ا ت ZH yX•أ + & ”G n DNإ # K{ ا ار ا @X\ &و ، ا A f ر ل4„
.: ا HY {&و يH>v ا ل ا سأر ر *– 7 c! 6 H•أو A4F % j) ا ءاد- 2 #'& تاء & ا ن)F @ 1 +H>ƒ -& -ةر 1 ر /& ت ZH. ا ﻩeT yX•أ 2#'& <•رو ، أ ة F % & $n P $ XFو ، ار ا '! $ XF G ا س Aو يH>v ا ل ا سأر ر *– 4 ت † \ ا H K#!و X! #! 2 K{&و IJK& X يH>v ا ل ا سأH X . ا T $ ر *– 7و . 6 . ارد ) 2017
Mohammad Faraz Naim, Usha Lenka, ( ، نا ƒ 2 :
Linking knowledge sharing, competency development, and affective commitment: Evidence from Indian Gen Y employees.
DNإ ار ا @ Tو RC ! كر > ن) A4 ا ،تاء .: ا &و ،فر ا ماj0 7و ‚.Q ا c! _ م =.! DNإ = 4„ c! قH{ ا <& ، ، l• A4 او تاء .: ا &و H ا كر > DEF ار ا @YH%أ S 3 18 $nأ DNإ ار ا @X\ &و ، = ت /!(€ ا ل /! X! F +H 1 ة() KF ، M ا رود ر /NE(J kl سأر ل *ا ي ا 3j2و تاء ا kl i 2 ءاد$ y /4*ا ت /o.* 6 : (ارد C + a -./(0 ن " 234 ا - .2 6 -، 3وHQأ ،ﻩار +د ! % ،ةH: ƒ 2014 -2015 . 2
Mohammad Faraz Naim, Usha Lenka, Linking knowledge sharing, competency development, and affective
commitment: Evidence from Indian Gen Y employees, Journal of Knowledge Management, Vol 21, N 4,
6>? كر > ا HRi فر ا H ا ةرادإ Yواb كر > X F > و فر ا H ا لد K ةادأ K 2X„و ، Z وأ 'YH\ @n _ ءا تاء .+ ن).‡ ا نأ DNإ ار ا @X\ & + ، .‡ ! ا ار ا '! ت _H> ا k أ <X صH DEF ل MB— ن Àو v ˜ ة(€•Cا I§ F <T ت ر ا <lˆ ! ،ةH ا ا K•H او = ا <lr 3 HY { X! _ :X! ض(0.&و ار ا ”G n @.>+ + < #& نأ كر > و HY {& DEF ‚µ / إ ()••& $ H ا
‚.‡ ! ن) تاء .: ا ل4„ c! داH - تاء .+ & ‚.Q ا ماj0 7 Tأ DEF ار ا ت +أ + ، +H> ا ةد Yز ‚. ‡ ا ZH ا ، ‘ ذ DEF ةو4Fو fka& نأ ن 6 T- c ،ت /!(€ ا ق ‚. تاء .: ا X X! > ا F %7و = او M•¡ ا تاء .: ا & ‘ ذ ، ‘ ذ f%HYو لو- م # ا : ! ا K{ ا DNإ
ا yX{ اeTو ،ت ! X ا % :& F M
F /! f ،ن).‡ ا c! او F %7و = او M•¡ ا تاء .: ا ”! & Ig ا تاء .: او . M : ت (ار ا %] ا - و .2 ءاد$ 1 . ارد ) ن / ( سر ا ، 2010 ( ، نا ƒ 1 : رود ةرادإ 9 G*ا kl ‚9ر ةء + ءادأ ت /o.*ا : (ارد Mا !" ت ~ a ت " .B ا 3 4 ا ` Thا i 6 . @ T ﻩeT ار ا DNإ زاH إ رود ةرادإ H ا ن) '& ى ! ءاد-،ﻩbYb و c! ل4„ ارد nا ! @#KQ DEF H>F ت _H * 3 @Â>˜أ # و ن n # f R¡ ر *– 7 1991 ، @X\ &و ار ا X ا DNإ د %و A4F ط K&را Y A و تاذ Pد G M3إ ن) ي()U ! ةرادإ H ا ءاد-و ؛ ذإ نأ يأ ن) '& 2 K{& ل \أ ةرادإ H ا l~د K!و P نأ : / إ DEF f ر ةء .+ ؛ءاد-c!و =% ىH„أ @… ار ا DEF د %و A4F ن) _ HM F c! H\ F ةرادإ H ا ن)†و _ ر '! c! رو '! ءاد-. 1 ،سر . ا ن X ت /o.*ا ءادأ ةء + ‚9ر kl 9 G*ا ةرادإ رود : ،i 6 ` Thا 3 4 ا ت " .B ا ت ~ a !" Mا (ارد X/! 2>!د ! % م X X د M A7 n n # او ، X/ ا 26 ، د ا ،‚˜ * ا 2010 .
2 . ارد ) " pƒ ا „B4G „ C ا " /…hا ، †49 ‡/C ا ‡ …hا ر3B. ، 2014 ( ، نا ƒ 1 : m j6 ءاد$ نزا34*ا Xرودو kl „ 3 2 ءاد$ قو .B 6 u 3 ا ت a G/ . lš م T7 f اودو نزا ا ءاد- A { . X و KQ DEF فH ا DNإ ار ا ﻩeT @ T
RÆ ا تا {•Cا حH DNإ قH{ ا <& S 3 ،ت X ‚! # ا قو M ءاد- <Y #& Tرودو
- DEF ء k ا ª X و ،ءاد- <Y #& X F نزا ا ءاد- A { ب X أ 2 K{
* BCا y
<Y #&
ءاد-<Y #& · %7 ءاد- ƒ ما a ا XF H•أ س Aو ،
ءاد-‚! # ا قو M X ت = Tأ ”G n ة F DNإ ار ا @X\ &و ، : A { ما a ا F ? ءاد-Tد ƒ• نزا ا •Cا ) - ، او <X ا ،ء4 ا ، X„ا ا ت X ا ، N ا ءاد · %7 ( <Y #& X F ح /n ءاد-ت X ‚! # ا قو M ا =! # Ig ا ت ! •Cا ءادأ ى ! ، N و ! 6 ! ر Qإ 2 و Zs نزا ا ءاد- A { HY {& Tأ ت X ‚! # ا قو M ل ا كر ،H ! c '& ƒ ءاد-A {K ا ! „ K+ · %7 . 3 . ارد ) ر3 ‰ ا قاز ا " ( > ، 2014 ( نا ƒ ، 2 : /Xأ ما I4(ا Š (أ / " N? C kl p 2 ‹: ا ﻩ أو !" ن 2 ةء + ءاد$ kl ت ~ ا : (ارد ‚mاو . " ‡ ت ~ ا Mدر$ . DNإ ار ا @ T ر K „ا A4 ا ن) ما a ا y أ XF * 3 X'& • ا X„ا ا %ر •Cاو ءاد-و BÇ DNإ \ ا <& S 3 ،I‰Š ا ZH. ا ن _ X ا { {a ا ' BÈ ا ج '& DNإ f /& ت n ت ! X !و # Aد ' BÇو قH{ XF \ر cF fAاو F ت _H> ا قH{ y أو c! F /! DNإ \ ا <& + ، .X a! * & ت % … 7 E : • نإ XF ª {a ا Tر {&و ªK&H& دو ' ة()K+ ةر # ةرادإ ت _H> ا DEF ما a ا وأ قHQ y أ XF * 3 f /& X'&و زH و ت n ت ! X !و  K ا %ر •Cا X„ا ا ‘ e+و • X . • c! يروHk ا ا ة()K: ا y • X'& F ، +H> ا نأ وأ م a ةراد1 ﻩe= X ا ت _H> ا قHQ K ! RÉ…!و f! fAاو F د / ! ()U !و راH . 1 " pƒ ا „B4G „ C ا " /…hا ، †49 ‡/C ا ‡ …hا ر3B. ، m j6 ءاد$ نزا34*ا Xرودو kl „ 3 2 ءاد$ قو .B 6 u 3 ا ،ت a G/ ، . X ﻩار +د 3وHQأ ،ناد ا ، X ا ت ار ا X_ % : او م X X ناد ا ! % 2014 . 2 ،H % ر … ا قازH ا KF / " Š (أ ما I4(ا /Xأ ت ~ ا kl ءاد$ ةء + ن 2 !" ﻩ أو ‹: ا p 2 kl N? C : ‚mاو (ارد Mدر$ ت ~ ا ‡ . " X/ ا ،ةHMK ا ! % X/! ، 7 د ا ، 13 ، 2014 .
• نإ F ار ا tو ت _H ة Gار ة()K+و د M A7 ‚˜در-% & lŽ X F { {a& K ! <•ر - ƒ ﺺAا ا تP 6 1و ﻩeT X ا c! ،yn % c!و yn % H„آ م a y أ X'& وH ! X#&و زH ت { ! K ا %ر •Cا . • yX{ H!-c! تارادإ ﻩeT ت _H> ا F ار ا f & lr _ر ! lm أ وأ lrاH !و س A ،ءاد-‘ e+و د Fا (²+أ تاH ءاد-()• N ا . • نإ ةروHZ yX{ & ª >…&وHY {& X F <Y #& ءاد-! > ا ﻩeT ةروHk ت _H> ا د %و أ HQ Aاو تاء .+و <T YH>ƒ ح /n ت _H> ا c! ل4„ ت X F f /& ª†رو ت { ! F ﻩeT ت _H> ا KQو / &ا(0 1 lrار „ ة # ا . 4 . ارد ) 2014 Ondrej Zizlavsky, ( ، نا ƒ 1 :
The Balanced Scorecard: Innovative Performance Measurement and Management Control System.
ءادأ س # نزا ا ءاد- A { 2 K{& n 6!إ ى ! زاH إ DNإ ار ا ﻩeT @ T
نزا ا ءاد- A { ج n DNإ ار ا ﻩeT قH{ ا <& S 3 ، { او ة()UM ا ت ا
c! F /! DEF @YH%أ Ig او ار ا @X\ & Aو ، ا ر 6 7 ن)†و $ A4 او
ا
ءاد- A { Tأ DNإ ،H: K ا ءاد- س # ‘ >– ا Yر = % { او ة()UM ا ت
%ر •Cاو X„ا ا !ا ا ن)†و ا ()•و ا # ا ن) ª†H& / &ا(0 إ ةاد•+ نزا ا
DEF Y ا تاH او %- XY Q / &ا(0 1 فا T- ن) اe+و ،ءاد¬
@ & + ، ()M# ا ى ا ءاد- A { ر • ! c! ءادÊ ر 6 7 A4 ƒ (²+أ م T7 ةروHZ DNإ ار ا ﻩeT ةر 1 c: = 4„ c! Ig ا ةاد- ر 6 7 lŽ ? Ig او ل F- تا()U ا ‡ \ „ ،نزا ا نs ‘ e و ،ت X ا اb ا 2 #'& ()•و ! تاH ! KA c! $ #& y/ ءاد-ر 6 7 X F 3اH! f % ! ، و () ا & ح(0#Y ر 6 7 ءادأ < #& ن) '& %أ c! ما a ا f! ، ! # ا Z YH ا جذ او y -S 3 د #.! ©Æ ا اeT و ار ا '! ت ا لاb& P ءادأ س A ة()K+ ة / ك T ر 6 7 . 1
Ondrej Zizlavsky, The Balanced Scorecard: Innovative Performance Measurement and Management
5 .
ارد
Öznur Gökkaya, Gönül Kaya Özbağ, 2015)
( ،
نا ƒ
1
:
Linking Core Competence, Innovation and Firm Performance
@ T
c! ، ا ءادأو ر 6 7و - تاء .: ا ن) A4 ا ن v& DNإ ار ا ﻩeT
< ا ءاد• ر 6 7 A4F <• ،ر 6 P lˆA4Fو - تاء .: ا م =.! DNإ قH{ ا ل4„
6 &و ر 6 4 <=! د ' + - تاء .: ا نأ ض(0. يe او ار ا جذ n حا(0Aا
ث4• c! ن د ƒأ ) ء4 ا Aو ا ،دH. ا ( ا ءادأ <• c!و ر 6 7 DEF ‚µ / 1 TH•أ اردو . نأ S 3 ،ر 6 7و - تاء .: ا ن) ‚µ / إ H•أ د %و DNإ ار ا @X\ & Aو ، X ر 6 7 N †و ة RCا ت / ا HY {& DNإ يد & - تاء .: ا ”G n تH=‡أو ار ا DEF @YH%أ Ig ا nا ا 250 ”! nH ما a @RC Fو Yر /& +H AMOS و a † ما X6 = ا تPد ا ء .:X •4* ا د ƒ- f % نأ تا -X* او Aو ا ،دH. ا ؛ء4 ا ر 6 7 () .& ة()K+ Tأ تاذ ؛ <l•: ، ا DEF cYرد A نوH ا • ‚6 ‘ e و ل4„ c! ر 6 7 bYb و '! ةرادإ د ƒأ c! ƒ _ تاء .: ا -+ ؛ ار ا @X\ & DNإ DEF ة()K+ ر •آ $ ر 6 7 نأ ، ا ءادأ ةد Yز نأ S 3 د =% ا ت X Fو ت / ! HY {& ة % ا ءادأ ن) '& DNإ يد ، ا ار ا '! ت _H> ا يH ! نأ DNإ \ ا <& + - تاء .: ا م =. BÏاو ارد DEF c! P N †و vYH/ ا ث 'K ا c! Yb! ةد Yb · ا cYH X - تاء .: ا ل 3 يد ! lrرادإو ƒ T '&و DNإ H• يe او ر 6 7 ا ءادأ DEF ﻩرو . 1
Öznur Gökkaya, Gönül Kaya Özbağ, linking core competence: Innovation and firm performance, Journal of business research, Turk, 2015.
6 . ارد ) ،ن • 36 لد " 2015 ( ، نا ƒ 1 : ()*ا ءادأ ن 4 ا درا3*ا p XH2 ?د B4mJ : p6 ~ لا •> ع 9 p6ا3 ا " .` () C (ارد - ة , ار ا ﻩeT @ T DNإ فH ا DEF H•أ T•& درا ا YH>v ا ن) '& ءادأ ، ا اeTو c! ن)X„ ! ن)* 3 Tو ن): ا يراد1 و ةرادإ ، H ا و قH{ ا DNإ ءادأ ا c! تار • ! A { ءاد-،نزا ا X* او ر • ! ا و ،<X ا و ر • ! ت X ا ، X„ا ا و ،ء4 ا و ر • ا N ا .
= Tأ ار ا ت ZH yX•أ + & فا T- c! X % DNإ ار ا ﻩeT ل4„ c! \ ا <&و
: - أ ن ى ! كاردإ تار Qإ Nو !و ا د ƒÊ T• ا ن _ %ر ! ، { + نأ ى ! <=+اردإ ءادÊ ا ء % k أ { ! . - ك T H•أ وذ Pد G M3إ T• درا ا YH>v ا ن) '& ءادأ ا . + @MX„ ار ا DNإ < #& - ƒ ت \ ا * & : ا DEF <= كاردإو . X ن)! k!و ن): ا ،يراد1 ة FاH!و ﻩد ƒأ j).' _ c! ل4„ ةد Fإ H• ا تاb.' ا د ا Y او اe+و X F yYر ا ‹‰Ð f! ت % 37 ، vYر ا DNإ yn % م T7 ،ل M&P -Y . †و {X ا و +ر > ا ذ a&ا ،راH# ا قH.†و ا و #* ن) داH -b:&H + م #& $ XF . X ن): ا يراد1 ، او DEF 2 K{& ت ر ! ت X Fو ةرادإ H ا () &و خ ! I§ • & <G4! ، و ت • & nH! ‹‰Ð & f! ت ا ة RCا درا X YH>v ا . 1 ،ن /! لد F درا3*ا p XH2 ()*ا ءادأ ن 4 ا ?د B4mJ : p6 ~ لا •> ع 9 p6ا3 ا " .` () C (ارد – ة , -، ،ة , G > ،ﻩار34+د Cو sأ 2014 - 2015 .
7 . ارد ) ،يA3 . أ ،kl ~ ن3/ 2015 ( ، نا ƒ 1 : ( (أ ت + kl p 4 ا ما I4(ا ى34 ? 4 u ‰B4 ا p 4 او ‡(ر Mأ „ , M G4(A 6 ءاد$ !" ﻩ أو 9 G*ا ةرادإ نزا34*ا ءاد$ m jŽو : ة G( ?A36 ت ()*ا ‡ . G Mا (ارد . ل4„ c! I‰Š ا ءاد-و H ا ةرادإ ى ! ن) A4 ا زاH إ DNإ ار ا ﻩeT @ T
H ا ةرادإ H•أ DEF فH او I‰Š ا ءاد- < #& =!ا a او نزا ا ءاد- A { DNإ قH{ ا
FP ءاد- د ƒأ د F HM3و ،نزا ا ءاد- A { ر • ! c! ءاد- DEF
X' ا #& DEF د
K& ار ا '! ت ا ` …M& <& S 3 ،‚. …M ا X' ا ما a ا <• - ت K+H!
، ا ءادأ ى c ر nأ <X فHQ c! ح(0# ا ` …M ا اeT # {! و '!و l~ادأ ى = Tأ ت \ او ”G ا c! F /! DNإ ار ا @X\ &و : -ا نأ م F f! ª# ‚6 4: ا ر • ا c! ءادÊ ‹J @ ازP ار ا '! ت ؛ةH ا H X RCا ل4U 7 -م F N †و ، ا ءاد- ن) ' f ا ا I‰Š GH ا كH' ا Tر K F ا ب • ؛ج n1 ن) '& l°• c! Ig ا * BCا ©Ñ م T7 -Tأ ء {Fإ أ < F 3 ةروHZ Tر K F ةراد1 فHQ c! H ا ةرادإ 2 K{ (€+
H ا <Tراودأ DEF cYرد Aو ن)XT ! ن).‡ ! ن) و ب {# او ،ل F-. c! ل4„ < #& ضاH او `X a! ت ار ا # ا تاذ XM ا ع Z S'K ا ، •3P نأ yX•أ ﻩeT ار ا ع Z ! @ و & F RCا تاء .:X قH{ _ .X a! ynا %و اوز c! تاء .: ا
${†ر <&و ار ا تا()U ! c! 3او ()U ! @ و & ت ار ا yX•أ نأ + ،تاء .: ا () تP /!و
ن) ª†H ا @ و 3 Ig ا ت ار ا نأ x34n + ،() U ا ةرادإو H ا ةرادs+ ىH„أ تا()U DEF تb+ر c ()U ا j) او ر 6 7و ةد RC _ تاء .: ${†ر <&و ءاد- ynا % c! 3او yn % ،يH>v ا و اeTو ! j) S'K ا اeT cF ت ار ا # ا S 3 لو ' c! 4„ $ ª†ر () تاء .: ا YH>v ا ءادÊ I‰Š ا c! ر • ! ! . 1 ، _ ن ! ،يP ! !أ ‹J! ﻩ أو 9 G*ا ةرادإ ى34 ? 4 u ‰B4 ا p 4 او ( (أ ت + kl p 4 ا ما I4(ا ءاد$ !" X/! ، ،S3 K ا ا د 15 ، 2015 .
`X a YH>v ا تاء .: ا () ª†ر و '!و # ا ت ار ا ءاH•™ S'K ا اeT ء % # د ƒأ ﻩ ر • ! c! I‰Š ا ءادÊ ا ت ! „ K+ IÒ K ا K ا Zإ <& S 3 ،نزا ا ءاد- A { A {K ا .
جذ3/M
ا
:
ضHU ل : ا ت KX{ ! S'K ا ﻩر Qإ E ا و ء Z X6>! S'K ا $ ا Tأو اe+و # ا ت ار ا ، ر K „او A4 ا ن) تا()U ا yX{& H!-fZو جذ n ÓÏ دو 3 KQو ‘X& تا()U ا ت A4 او ، l• يe او 2X{ c! ةH: H•-يe ا $K X () تاء .: ا YH>v ا `X a ﻩد ƒأ ) '& ،تاء .: ا & ،تاء .: ا < #&و تاء .: ا ( Ig او ت(€ Fا تا()U ! X# ! DEF ءاد-I‰Š ا +H>ƒ @ 7 ن)F & ا - & - ، Tو ()U ا fƒ ا . 6> او Nا ا ن)K جذ n S'K ا . „mر p a ) 1 :( جذ3/M ا ر B*ا : c! دا Fإ *3 K ا p 4 *ا V4*ا ا V4*ا ‚, 4 ا تاء ا %&'()*ا ءاد$ ? 2 تاء ا „ 2 تاء ا /.2 تاء ا k< *ا ŠM ghا [ا ا ت /G ا ŠM > ء•/G ا ŠM > 3/. او „ G4 ا ŠM > %‘ ا ŠM ghا S3 او BTU ا تا V4*ا ’‰ghا ‡ ا u/ G ا pX)*ا ة “Thا”•.
ا
:
<& $X X'&و S'K ا ت Ô 3 DEF ف A ا %أ c! ما a ا ©Æ ا ‚.\ ا DEF د FP ب X -#X ا ت ! X ا f RC ، E X' ا S'K ، و ت n K ا X'& X ةد '! ”G n DNإ ل \ .
ا p X
:
c k ،ل M •4• DNإ $ #& < ف $ X6>! RC !و S'K ا فا Tأ 2 #'& Uƒ
لو- M. ا ر s0 ي o. ا ا تاء ا E () T ! DNإ $ 4„ c! قH{ ا < S 3 ، تاء .: ا () ت †ر #! ، YH>v ا تاء .: ا YH>v ا <• ، YH>v ا تاء .: ا () 3اH! <Tأو ، -YH>v ا تاء .: ا ة ا y . ‚˜ * ا M. ا c k Yو %&'()*ا ءاد$و ا تاء ا <TÊ قH{ ا ل4„ c! ، I‰Š ا ءاد- < T .! ، و ،$&رادإ
ةاد•+ نزا ا ءاد- A { DEF ”YH ا < ،$ #&و $ A قHQ
ا <• c!و ،ءاد- نزا ا :
I‰Š ا ءادÊ YH>v ا تاء .: ا() A4F DEF فH
. DNإ S * ا M. ا ﺺ Ma& < Yو + a ءادأ !" ا تاء ا أ (ارد 234 ا ن " -./(0 -.2 6 -،
& ا ن)F @ 1 +H cF ةeKn < #& < S 3
-& -، S'KX ¹l• ا ر Q¢ قH{ او X'& <• ، $& ZH ر K „ا < ،S'K ا ”G n () .&و ()„- و ،
#X ا ت 3ا(0A7 < #& اe+و lŽ إ \ ا <& Ig ا ”G ا `X a! زاH إ = 4„ c! < & „ اelš
ا S'K .
!"
تاء ا ا ا ةرادإ ل "#$ %&'( )*+, ا درا& ا ةرادإو ، /01 2 34 ، 05* ا ةر& ا 678 1أ :; ا تا <= ا :; او >ﺴ ارود ، )*+, ا درا& ا ةرادإ رو @ ر&A4 م&C ت Dر " و ةء ا ؛ ذإ تدأ ل G Hا IJإ ت ﺴDK ا م&C 2% L M" ا IJإ م&C د* ا NO 'P او 2Qا& ا *5&4 R 5 ،2% L ا ﻩT M=+ IU#و ى& ﺴ ا ، W04ا XDY G5 RQ&4 < ا IJإ /Z[ ا # درا& ا تاء او :; ا \<" ا ]GZ4 ، ﺴDK"3 "^ ىدأ _ ذ IJإ ةرو*` :a[4 م&C < ﺴ ،تاء ا MQأ b ا c Ad ا ت Q 1e ﺴDK ا ، )*+, ا تاء ا ^و 6f ﺴg^ا 6hا (و 6hار C ةد DYو . ف 6fو k00 4 ،l[G ﺴ ى*(أ kO m& 67n06hو C O mو o دا*5$ 4 Z IU# ﺴDK ا ت د " #ا تاء او kO m&3 ي*q G4 <0ﺴ r H*@ ر " gDY # sHو M0 4 " ﺴ ا RHtu ،*" ﺴ Mv+w R03# x5 Z او ي*+, ا در& ا نأ "^ [A ا تاء 3 5* ا " نأ يدK4 IJإ 6z (ا ، "q :; ا 20 D$ 3"Q د " #ا IJإ ت ﺴDK @ ىدأ " تاء ا 0"L4 C l( M" ا ل s ت {&3ﺴ او تار C او فر ا 6|و}d ةد )زو . و _ T ف 6•
IU# ف* ا اT^و ، <0ﺴ تe s و تاء ا م&C زا*@إ IJإ M' ا اT
0"L زl ا 20 D$ 0 ا /1 [ ا لl( ، 67 . لو #$%&ا : ( ) ا تاء ا . +, - ا #$%&ا : ا .ر /&ا ا تاء ا . #$%&ا # - ا : تاء ا 0 1ا ) ا . #$%&ا 23ا ا : ا تاء ا ! " 4 5أ .
لو #$%&ا
:
( )
ا تاء
ا
"3{ ما d Dا M%أ د& • " ةء ^ " LD م d Dا /01 ،ƒ L ا 3# IJإ 1920 ن< ˆ )&‰*4 ؛ "Hإو Š&‹ا 0[ ا ل s ا Œ•A' ا اT ما d Dا *'ZLq ر&A4 ŽG و " ا ى k3 d م&3 ا و k3 d ت )& ﺴ ا 0"3 ا _ ذو ت )& ﺴ ا qد* ا ) 3# ،ƒ L ا 0 &H&‹ر$ ∗ ، 3# 0@ X ا ( IJإ ت )& ﺴ ا 0# "b ا ) 3# ،ع " QY 3# ƒ H o" s ا ( ، IJإ ت )& ﺴ ا 04 ﺴDK ا ) ،ق&G ا د ' “Y ،Ž”}b ا م&3# <0ﺴg ا ( ، ن {و M{ 3# R R4*xH % P ا م&C ةء ا . و G 4 جاردإ م&C " ةء ا " ت 0@دأ ةراد– <0ﺴg او *(اوأ ت L—H " ا ن*G ا :˜™ ا ؛ و اT ر&Cx ا تtq م ا M@ >H { ك L ت G تا C" و >3CD ،ﻩر&Cm 35 اT *' Gq م&C ا ء [ ا IU# *'L ا ي*+, ا 'GHو _ T@ تاء ^ دا*5$ ، M@ IU# ى& ﺴ ا U ا ﺴDK"3 ) ةء ا 0Q H– › .( لو 478&ا : 9: 8%" &ا ت ;<8 &او ةء ا > ?0 ب&+• م&C ةء ا < ا ض&"= ا ،فl (Yو * $ يT ا ىدأ IJإ د :; ا k)ر ا و L4 ،R اT و 2ﺴ1 ق 0ﺴ ا يT ا M" ﺴ• R05 ،
IU# ف* ا 23A ا اT لl( لو ZH ف&Dو
6f A[4* ا ت •A' او ةء 3 0 ا k3 d . -ž 4 ŽŸ ةء ا Q ا ل G)و ، )&=3 ا : " نإ M%أ "3{ ةء ^ ،ء ^Y و ت 0@دأ ى*(أ sH ب @ ) t ^ ( ،K او & <xL ا ةء ار ' او 1 ". -ةرا b ا a "@ c0D& ا M6¡ ا س& “ ةء ا م&C درو "^ 03 $و 2 . -"3{ 0,LQ$ =3 @ sHو " competence " :a ةر C ا ،ةر G او وأ 01l' او ، 0H v – *xL ‰و ، 03 $و IJإ M ا " compète " ﻩ sH و Z :a • ب ﺴg^ا £ w ء 0u$ ﺴ5 L @ 3 . sL5 ؛rO L او فا $ 2ﺴ1 k3 d4 ﺴDK ا ةء ا نأ "^ : ∗ )@A@Bر : o5* ا MQأ اT و ، 6|&3" ﺴ• qT ا دا*5¥ [D L M" ا ^ أو C او ت Q& L ا ت [3A M Q IJإ ف 6• ŽG0[A4 3# ¦
ن ﺴŸ– ]ﺴŸ ى& ﺴ
-د* ا ى [0^ X او 0Q& &v0ﺴ او 0Q& &)} ا تار G ا 0[A M" ا فو*m k00 @ _ ذو ، آ . 1 ن& )ز 0" ا [# ل "^ CDر E ا ، : ،G"ار )و GHذ !A IJو$ [A ا ، ،*' ،ة* G ا ،2 ا # 2003 ص ، ص 49 - 50 . 2 نو*(آو ƒ¬ردإ M0CD ، 9J&ا ، ط 11 ، ،ن L[ ، 3 ارادو باد®راد 1990 ص ، 226 . 3 http//:elbassair.net/downloads/tarbawaiyate/G9/09.pdf 2015 /03/15 :o“& ا ةر )ز ±)ر 4
• :a 0Q H– ى& ﺴ IU# ةء ا : را G تl( ا ‰&3A ا ج H² ت Q*d ، L0 /01 "3{ >H { ﺴDK ا ž^أ ،ةء ^ >3“ "0“ ‰&3A ا تl( ا ج H² ت Q*d L0 و J @ ن³5 أ ت H&v ةء ا [ﺴ´ @ < ت ﺴDK ا ﺴs q 0Q Hإ M ا 1 . • :a :µ0xL ا ى& ﺴ ا IU# ةء ا : 5& t ا <‹و ة q b ا ت 0 `& ا CQا& IU# ةر G ا
C Ž¶ sq– k0 او 2 . • ى& ﺴ IU# ةء ا :a ي*+, ا در& ا :
IJإ وأ ،RQو ﺴ1أ IU# "C ءادأ IU# ةر G ا
M" ا نا 0 ‰&3A ا تار C او تl K او فر ا Z ا
3
.
@ e _ ذ M[“ و ،M' Mv+w ي*+, ا ى& ﺴ ا IU# ةء ا م&C لو L4 —Dو
o M(ا 4و R@ +g4 :; ا ت •A' ا k3 d IJإ ةر u– ةء ا م&C ي*+, ا ى& ﺴ ا IU# . K ?&ا " savoir " : 5* ا ž^أ " أ o0`ا& ا L “و ةرK‰و *` ا \<^ X ا د&Cb < ا ·* ا ن<3 ا وأ ل s ةرادإ ل "#$ / 1 ، Q& &L او ت ‹ در& ƒ Hأ درا& ا :; ا C 3 "4 ت ﺴDK ا وأ ج H– G4 ، 6h ( و >5*# 5* ا 6|t@ سأر ل ي* 5 س Dأو ة\< ا ﺴ5 L ا 4 . 6|أ IU# 5* ا ف* و " : ، ـ 5 ت ﺴDK ا M Q v ا *8$ تاذ 0,[ﺴ او ت “l ا C5 { ، 3 ا ، C ا ،ء 0u¥ ^K او Œ¹ا& ا C ا ¦و ، )راد– جذ "L @ K[´ او ت 03" ا ء L‰و M
ت &3 كاردإ وأ ص ' (ا ،د& وأ د 0 #ا ،ةر C ، 03"# ة ( ،MG ا R[#& ﺴ• وأ Rـ^ر q 3v+ M1 IU# ][A4 ـ"xL 5 ". 1 ، 0 ﺴ ا Œ % ت A L) ما NE5O Pد ERS ةء ا H EA 5T!7 1 E&ا :
،U/?&ا V8/ ا 5T& WXY R جذ@!A ء [ م&3 ا 3s
، <0ﺴg ا م&3#و qد ' “Y k0AD Q ، <0ﺴg ا م&3#و )ر s او qد ' “Y م&3 ا 03{
1 ، د ا 12 ، 2012 ص ، 124 . 2 ،ز @د&@ 0 ز ،ير [Q º&u ة \ ا ت 5T!7 K E ا ةر / ا ] ]?0 ، ^ ا R ? ا _ "ا `5إ لbc V) 85@E&او Jو ا »G 3 ا ل&1 owا* ا : ، 0‰* ا لو ا ت “و*Z ا ع A“ جر ( 0# L' ا ت ﺴDK"3 0ﺴ5 L ا ت 0s04ا XDYو ﺴ5 L ا )ر s او qد ' “Y م&3 ا 03{ *Oا}b ا Q ، <0ﺴg ا م&3#و 3 Ž &q ، 8 و 9 "5&H 2010 ، ص 12 . 3 ،N 1&@ )* ا [# ا درا@&ا ! E de "ا `5S V @ E ا
،*Oا}b ا ، 0 b ا ت #&[A ا نا&qد ، 2010 ص ، 54 . 4 ، ﺴ1 )*^ 0Hد ل !^ ت 7!^ 5 ( ةد ^إ df K ?&ا ةرادإ ت 7!^ رود : #$[ dgb8E5ا ءارh i^ V) ن 7) ? ا df k ا ) ? ا ت ^ 7 i 8/ ا ، b ا qد ' “Y م&3 3 دا =w 03{ 3s ، ،قا* ا د ا 43 ، 2015 ص ، 415 . 5 ،ن<ﺴ1 0x ا [# lD ،يوl0[ ا ن<ﺴ1 ﺴ1 U 7?E ا df K ?&ا ةرادإ ط ، 1 ، ، )ر L D– ،*+´ او # [A ا 0H ء 5& اراد 2007 ص ، ص 34 35 .
3)&¾ 0L ز تا X5 دا ا IU# ث Z4و ن&v 4 03 v4 0"^ا*4 03"# # ةر [# 5* او
MQأ ما d DYو ]0[A 3 1 À['4 Ž{ ، 0,ﺴŸ 6|أ يأ ، L0 فو*mو تl + b ة P او 3 ا ،ت &3 ا M{ ^ا*4و ج} s0gH # ةر [# 1 . M{ لو L4 “و اT "
Nonaka & Takochie
"
∗
M u ر&xL 5* ا م&C
ةد&Q& ا تار C ا IJإ <+ و 0L"` 5* ،فر ا ن<#&H ن<@ M# ا )واز لl( MG#
0^اردإ وأ 0L5 L 5* ا ن&v4 “و ، )*(› C3)&Z4 وأ C3GH 2 ' ا :; او د*5 M{ 2 و
"q و ، 6Á3# ءl0gDY o0A ﺴŸ eو ت "3v@ 6¡# <[ ا 03" ^ ـC"C5 MCﺴ ا ƒ— و
3 @ ]3 4 Z)*% 5* و ؛ 05* او ، ـ03G ا ت 03" ا لl( 6Á3# ة*A0ﺴ ا
ت &
")و ، C ا d Dاو 6Á إ ل&%& ا o0"b ا # A D ‰و k0uرÂ @ ـH}d او ةد&Q& ا )* x ا ،تاء G3 او تا*"4K او تاو L ا لl( C"D G4 ... Ã إ 2 .
IJإ IJو$ <+ /01 ، 0L"ˆ ا 5* او ، Z)*' ا 5* ا ن<@ ــ“* ا C ا ن&vq “و
"q ةد Z و ¹او ر v5أ 0D 1 0L"ˆ ا 5* ا "L—@ ،o0"b ا C M )و \< *4و C3GH 2 = ‰و ءا P ا ن&ـ' d ا C 3 "q qد*5 ˆqأ ¦و ، ـ0x 6¡# <[ ا 2 ' ا 0LG4و 0L5و ة\< ا 2ﺴ ﺴDK ا 6Á3# Ä5 Z4 :; ا ت v3 " ا ˆqأ ¦و )*(› C 'qإ 2 'q ـ0ﺴ5 L ا 3 . &ا ةر " savoir- faire " :
م C ا ز sHe 5 ةر&'@ R 5* ما d Dا IU# NPÅ ا 03@ “ ¦و
ءk^ Mv+w ، 2)ر @ MG'4و 3 ا وأ 5* @ &"Lq دا Dا ¦و ، <8t ا م d ﺴ و ن< ف ]0GZ4 وأ )*(® ك&3D 4 :Æ5 ، ةر G ا IU# ءاد$ 3 او 0b ا >“و )*H ةر C او ط +Ÿ 3 q ﻩ*)&A4 لl( Dر " ط +Ÿ R"# 4 qT= ا M{و ، Qا* ا ةر C تار C ا 1 ،ƒ¬رد <+w ن ")ر H ،ة ‹ر&@ 20A ا ن<ﺴ1 ا درا@&ا ءادأ lm^ K ?&ا كر 0 oأ
،ل "#$ ةرادإ 0Hدر$ 3s ا ، 0"L 3 0‰* ا "xL ا ،ندر$ ، 0‰* ا لو ا Q ، )راد– 3s ا 11 د ا ، 4 ، 2015 ص ، 845 . ∗ Nonaka : و /1 [ ا " Nonaka " م # 1935 ، ن @ 0 ا R & ¾ ش # /01 0H ا 0 ا ب* ا ن @إ ، م # 1958 IU# M'1 Q 0D 0ﺴ ا م&3 ا س&)ر& v[ ا " ا 0Dاو " ن @ 0 ا ، ة Z ا ت qe& ا IJإ MG Hا 8 ، ةرادإ ﻩار& ^ او < ﺴQ ا IU# M'1 /01 م # ل "#$ 1972 ، Q " 0Hر& 0 { " ، ر& ^ ا ح X“ا " Nonaka " ة # ' ا 5* ا ت 03"# IU# " ت "xL ا 5* ا <ﺴ )*xH Z)*' ا 5* او 0L"ˆ ا 5* ا ن<@ Ž¶ sqY M# ا . 2 0 ا*@إ ،يو v3 ا ف&3P ا K ?&ا ةرادإ : U ( &او ت 5ر !&ا ط ، 1 ، ،ندر$ ،o¬ز& او*+´3 قار& ا ﺴDK 2007 ص ، ص 38 -40 . 3 ،ƒ¬رد <+w ن ")ر H ،ة ‹ر&@ 20A ا ن<ﺴ1 2H ) ﻩ kذ r%5 ، ص 845 .
ن&v 4 تار C 0#*5 *=%أ 6¡ ، ر&'G او يأ تار C ا 0#* ا *8Kq IU# ةد&Q ءاد$ U ا 1 ، IJإ ةر C ا k0´'4 ")و : 03" ا ةر C ا : )&L ةر C ¦و 0 0m& ا ل "#$ ز sHا تار G@ ]3 4و دا*5Â @ A[4*
cAd دا #إ IU# M ا ةر “ M )و q 03 5 Dر " 23A 4 :; ا يأ ، 0,ﺴŸ ةر&'Z ا
0Hا\<"3 2 . 05* ا ةر C ا : ل "#$ز sHا ءا&D م d ﺴ نأ " ا :; ا )* ا ت 03" ا # ةر [# ¦ ا ، { A0ﺴ, ا ﻩT و ،Ž”ا*G DY ج ´ DY M ا 0G ž^$ ت 03" ا وأ ، q Z او Hر G 03ˆ ا ž^أ 03G ا تار G ا IU# " :; ا ت ¾ +´3 [ﺴ´ @ ^أ Mv+w ‰&3A ةر C ا 3 . ل '4Y ةر C : ،ص ( Ž 0mو ف*m RQ& ا وأ ف*' ا 5* زl ا تار G ا IJإ <+ ¦و ﺴDK ا دا*5أ k3 d ن<@ ءا&D ل ا نو ا ]3( IU# ةر G ا ) U(ا ا ل '4Y ( o وأ ، Šر P ا CA0Z ) Šر P ا ل '4Y ( 4 . ك@7 ا " Savoir- être " : RHأ IU# ك&3ﺴ ا ف* • ع&"s ف*' ا دودرو ،ل 5$ ق*¾ ف*' ا ق*¾و ةرد [ ا ى د* ا ك L و ف* • ك&3ﺴ @ ، J ا يT او • # ك&3ﺴ ا يT ا ﻩد Z4 ﺴDK ا ﻩ و [D L ءاد G)*A @ M" ا :; ا يدK4 IJإ ]0GZ4 <‹ ، C5ا أ RHأ e "q *'1 ك&3ﺴ ا ت 5*'4 دا*5$ ،cG5 ى q M@ _ ذ IJإ ت {&3ﺴ ا 0# "b ا :; ا *Cx4 IU# ى& ﺴ ت #&"s ق*5و M" ا ، ك&3ﺴ5 ت #&"s"^ دا*5$ M"# )}q # ع&"s 6h {&3D ، qد* ا و 8 ز 4 0" أ Dارد ت {&3ﺴ ا _ ذو ، 0# "b ا 2,ﺴw نأ ك&3D د* ا L# ن&vq # "Q M" ا k3 dq # ك&3D ƒ H د* ا جر ( # "b ا ﻩT 5 ؛ ت {&3D _3"q يT ا د* ا نأ "^ إ R0Dوؤ* و RO Dؤر o 0b ا M%ا& @ R À"ﺴ 0@ sq R[ﺴ 4 03# 4 ت “l# Hو* ا o o¬*ﺴ ا 3“t او ا ةرد [ { 0#ا @إ ت {&3D ب ﺴg^ا "q " M" ا q b او تار&A ا k3 d 6 . 1 ب Cu "Z داز*Cu ،ى@ tA K $) ]k ) df @[ ` ا سرا &ا ي P & @[ ` او راد ةد / ا تار ) ى@E ) 2K ي @8" v) A [ oأ ،
، )&‰*4 ت Dارد 3s ،قا* ا ، ا د ا *‰& ^أ 2009 ص ، 14 .
2 Guy Le botref, Op.Cit, P 56
.
3 Bierendouck, lou – van, Tous compétents: Le management des compétences dans l'entreprise, De Boeck
Université, Paris, 2006, P 7.
4 Bierendouck, lou – van, ibid, P 7.
5 0D "Z د Q ،ب* ا ك@7 ا +! E ا ، [A ،ƒ¬&ﺴ ا ،ي*+ ا ،*' 2005 ص ، 30 .
ر / ا ة " Pouvoir " : ﻩT Z q يT ا د* 3 ة Lgﺴ ا م C ا T0 L 03" ا 0H v – ¦ ﻩ <‹ ž^أ تار G ا 1 ، و ¦ M{ M sq د* ا ارد “ IU# M 5 ء:˜Ê l K و م 0G3 R@ وأ ر Cmإ ك&3D وأ #&"s ت {&3D 2D Lg4 o ، 0 `و :Æ5 <‹ A[4* ن< ˆ"@ ،ن< M"# M@ "q نأ ز 4 3 d ل "#أ 2 . دا ?E5S " prêt :" :a • ى 03@ “ د* ا 3 3 وأ ى R4ر “ IU# ب ﺴg^ا ك&3D وأ ةر C L0 اذإ تt06h R فو*x ا [D L ا دا De 5 "ˆ q ةر G ا 3 IU# تار C #&L ك&3Dو د 3 ، دا DYو ءادt^ "q { IU# RD Dأ K[´ ا ةر G @ &C5 ،M[G ﺴ ا ح sH M{ ،ط +Ÿ ءا&D ]3 _ ذ و} "C"@ وأ ك&3D G وأ 3 وأ ن*"4 IU# LC ، RH³5 23A q د* ا Z ا \< Z او تار G ا Ol ا 4 . ةء ا " compétence " : ¦ ةر G ا IU# د sqإ c"H ن< وأ G)*¾ L0 ما d De فر ا NO 'P او تار C او 0'PÅ ا تاودأو ،M" ا MQأ ز sHإ م C ا A+Ÿ$و M1و M{ + ا 3 d ا 5 . ت •A' ا k3 d لl( ةر u–ر s4 ةء @ G3 ا IJإ فر ا r)} ةء ا نأ
دا DYو ةر G ا*5&4 ةرو*` IJإ 5 `إ ت {&3ﺴ او تار C او . +, - ا 478&ا : و ا تاء ا > ?0 9w !(أ Oوأ : ا تاء ا > ?0 :; ا *xL ا ت CQو 2ﺴ1 )*+, ا تاء ا k)* k3 dq ن< 1 [ ا ءارآ 2ﺴ1و _ ذ > و L4 ةد qاوز تاء ا م&C ا& و L4 qT ا ، أ زا*@إ ")و k)ر ا "05 )*+, ا تاء 3 Uq : ف* • " Pitter Gottschalk " تاء ا 6|t@ " : :; ا تار G ا ،تار C ا ،فر ا #&"s NPË تو 4 :; او ،د* ا 6f o " q ةء ا ء}Q 5* ا نأ IU#}^رو ،*(Â " 6 .
1 Valérie Marbach, Ibid, P22.
2http://www.elbassair.com ±)ر 4 o“& ا ةر )ز : 13 / 02 / 2015 . 3https://hrdiscussion.com o“& ا ةر )ز ±)ر 4 : 16 / 02 / 2015 . 4 ، #&L' "1أ Wx )yE ا vE !7 K E ا ] ]?E c !k ا درا@&ا ! "
ل&1 ow ﺴ ا Jو ا »G 3 ا "` 3(ا ، : 0´0 t ا # L' ا -*)&A ا ق 5آو o“ا& ا -،
، <0ﺴg ا م&3#و )ر s او qد ' “Y م&3 ا 03{ ،k3+ ا Q Ž &q 3 و 4 "ﺴ•د 2012 ص ، 6 .
5Jean Marie Peretti, Dictionnaire des ressources humaines, 2ème Ed, Vuibert Ed, Paris, 2001, P 60.
