• Aucun résultat trouvé

Maurilio Pérez González – Estrella Pérez Rodríguez (éd.), Influencias léxicas de otras lenguas en el latín medieval / Influences lexicales d’autres langues sur le latin médiéval / Lexical Influences of Other Languages on Medieval Latin, León - Valladolid,

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Partager "Maurilio Pérez González – Estrella Pérez Rodríguez (éd.), Influencias léxicas de otras lenguas en el latín medieval / Influences lexicales d’autres langues sur le latin médiéval / Lexical Influences of Other Languages on Medieval Latin, León - Valladolid,"

Copied!
9
0
0

Texte intégral

(1)

sich den Graeca Glossierungen als Verständnishilfen beigegeben, die allerdings auch Zeugnis von Mißverständnissen oder zumindest von Bedeutungsverschiebungen sind. Eine gewisse Kreativität der Autoren zeigt sich sowohl bei Neubildungen, sei es bei hybriden Wortbildungen oder Ableitungen, als auch in semantischen Belangen. Hierbei lassen sich auch Bedeutungsverschiebungen, bis zu Verwechslungen feststellen. Paul Tombeur : « Vt ita dicam et similia. Vulgarismes et néologismes » (p. 345-365).

Paul Tombeur dokumentiert anhand von Brepolis Latin, dem Portal der lateinischen Onlineprojekte des Brepols Verlages und seiner Partner, wie digital vernetzte Daten-banken als Ressource für Recherchen zu lateinischen Neologismen im Mittelalter zu nutzen sind. Als ausführliches Beispiel untersucht er das Erstauftreten des Wortes wallon und anderer Bezeichnungen der belgischen Sprache im Mittelalter.

Helena Leithe-Jasper Mittellateinisches Wörterbuch Bayerische Akademie der Wissenschaften h.leithejasper@mlw.badw.de Maurilio Pérez González – Estrella Pérez Rodríguez (éd.), Influencias léxicas de

otras lenguas en el latín medieval / Influences lexicales d’autres langues sur le latin médiéval / Lexical Influences of Other Languages on Medieval Latin, León - Valla-dolid, 2011, 365 p.

INDEX DES MOTS ET DES EXPRESSIONS ÉTUDIÉS Ab auis et atauis : 269  Ablatum : 285  Abscussa : 281  Abscussio : 281  Abscutere : 280-281, 285  Absola : 281-282  Abtestari : 281  Acetre : 146  Acherdus : 71  Acronychos : 72  Acrozymus : 334-335  Açuchacus : 124, 128-129, 133  Acula : 283-284  Acutibilis : 351  Ad iugulum uenire : 293  Ad mentem uenire : 292  Ad notitiam deducere : 295  Adhereditare : 284  Adhereditatio : 284  Adil(e) : 192  Adnarratio : 71  Aduitalis : 275, 284  Aegidia : 336  Aestheteria : 71  Afroniosus : 74  Agalma : 332, 334  Agere habere : 291  Agonotheta (-nit-) : 334  Ahanagium : 303, 305  Ahanare : 303, 305  Ainis : 70  Alalagma : 332  Albicerdo : 283  Albicerdonissa : 283  Alboroz : 158  Alcaçer/alcazar : 138, 264-266  Alcaide : 138, 141, 143-144 

(2)

Alcharia/alqueria : 123-125, 129-130, 132-133  Aldea : 124, 129, 132-133, 252, 259-262, 265-266  Aleue : 158  Aleuoso : 159  Alfadia : 145  Alfanec : 57  Alfetena : 101, 105-107  Alfoz : 158, 252-258, 265-266  Alguazil : 141-142  Alimma : 332 

Aliquid est alicui menti : 295  Allophylus : 333, 334  Almiphonus : 337  Almofalla : 145  Almunia : 141-143, 262-266  Aloc(h)os : 335  Alogia : 331  Alterutrare : 351  Altithronus : 337  Alumnulus : 351  Amarugma : 330, 341  Ambitus : 285-286  Anaglypharius : 338  Anax : 71  Anax : 332  Anni discretionis : 275  Anomia : 335  Antecoambire : 75  Antepraedicamentum : 351  Antequadragesimalis : 351  Antescribere : 351  Antigraphus : 341  Anubda : 100  Aoristus : 71  Apelioticus : 71  Apofereta : 338  Apophoreta : 338  Aporiari/-re : 333  Apud nos : 352  Arc(h)isterium : 76, 338-339  Arch(i)ierarchus : 339  Archiaduersarius : 76  Archiclocus : 74  Archileuita : 76  Archiloga : 328, 340  Archipontifex : 76  Archipr(a)esul : 76  Archisigillarius : 76  Architrenius : 328  Architriclinus : 333  Archon : 330  Aretalogus : 341-342  Arhipolites : 339  Armelinus,-ina : 58-59  Armenum : 335  Arretoma/rodoma/rothoma : 147  Arreum : 69  Artificma : 328 

Ascendere super debitum : 273  Asogia : 331  Aspirator : 351  Assenus : 70  Astrolapsus : 342  Athlum : 335  Atiba : 101-104  Auctoralis : 351  Aueseto : 192-193  Aurigraphus : 351  Austurino : 59  Azeyfa : 139-141  Ba(h)en : 333  Bactroperita/us : 75  Bagus : 186-187  Baraganna : 193  Barathrum : 321  Barbara lingua : 352  Barraca : 111, 118, 121-122, 132-133  Barrium : 124, 127-128, 133  Barzia : 187  Basilionis : 74  Basilissa : 332  Basilitius : 338  Bassta : 278  Bauzador : 159  Becer : 61  Beczka : 278  Bene : 290  Beneficia : 238  Berregano : 60-61  Biblos/-us : 332 

(3)

Bimada : 187-188  Blancula : 284  Blemmi : 74  Bogs : 62  Boistellata : 304-305  Bolengarius : 303, 306  Botaria : 348  Boterius : 348  Botira : 348  Brachen : 75  Brachylexium : 340  Brachylogus : 328  Bracolo : 194  Brauium : 333  Brauium : 334  Brephotrophita : 340  Breuilogus : 337  Bricius : 68  Broca : 62-63  Buffa : 302, 306  Burgward(i)um : 246  Buscus : 302, 306  C(h)oraula : 331  Cacaformis : 338  Cacamonstrum : 338  Cacascopus : 340  Calcariales : 284  Calceia : 302, 306  Callare : 87, 90  Callis : 124, 128, 133  Calumma : 332  Camba : 302, 306-307  Cambagium : 302, 307  Cambarius/canbarius : 307  Cambiatio : 301, 307  Campa : 194  Campana : 271  Campus caballarum : 288  Caput : 287  Carozal : 194-195  Carraria : 124, 128, 133  Carratura : 307  Carrucata : 307  Casa : 118, 120-121, 132  Castellum : 124, 126, 131, 133, 266  Castrum : 124-126, 129-131, 133  Catacominatio : 76 Categorare : 341 Categorizare : 339, 341  Catholicanus : 338  Cationtis : 71  Cauada : 195  Cauen(e) : 195-197  Cauere : 41-44  Caulista : 284  Cautela : 41, 44-46  Cautio : 41, 46-48  Cecaumine : 336  Celeuma : 334, 338  Celeumare : 338  Centilogium : 337  Ceola : 69  Cephal : 332, 334  Ceruisia martialis : 288  Chaire : 334  Chara : 335  Charaxare : 334, 338  Charybdis : 335  Chere : 330  Cheuauqua : 302, 308  Chira : 334, 336, 338  Chirrare : 338  Choritu : 338  Cieuo : 197  Circuitio : 285-286  Circuitus : 285-286  Cithara : 158  Ciuitas : 124-127, 133  Cleptes : 338  Cleptim : 338  Cleptor : 338  Cliothedrum : 342  Cochleator : 282  cocitra/colcitra : 301, 308  Coenos : 332  Coggo : 247  Coieta : 197  Colideus : 68  Collegiarcha : 338 

Commedere panem alicuius : 275  Compater : 288 

(4)

Confundere : 272  Constagium : 363-364  Constamentum : 363  Constantia : 363  Constare : 364  Constitura : 362-364  Constoria : 363  Copisteria : 180  Copmannus : 245  Corbum : 69  Corcula : 331  Corcula : 341  Coretis, coretibus : 69  Corratiocinatio : 72  Corredoria : 188  Corrogata : 302  Corueia/coreweia/corouueia : 302, 304, 308  Cosmoy : 330  Cosmyerarcha : 328, 340  Costura : 363-364  Cottarius : 308  Creager : 72  Creagra : 72, 334  Credda : 246-247  Crematio : 248  Crida : 247  Cucurum : 245  Curiata : 301, 309  Curtillus/m : 309  Curucis : 69  Custamentum (cons-) : 363  Custus/costus (-um) : 363  Cycellus : 247  Dagla : 244  Dare se noscere : 291  Datiue : 71-72  Dchorzo : 278  De antiqua notitia : 292  Decametrum : 328  Decostamentum : 363  Decursatiuus : 71  Decutere : 285  Delentiales : 284  Delentionales : 284  Demas : 334  Deprauare : 272  Deprimere : 285  Derogare : 272  Di(s)wadiare : 168  Didrachma (-gma) : 333  Dimidius : 285  Diplois : 334  Dissologia : 330  Doctilogus : 337  Doliator : 282  Dolopathos : 338  Doma : 333  Domuncula : 118-120, 132  Domus : 117-119, 121, 130, 132  Doxa : 321  Drimus : 74  Dulos/-us : 332 

Eandem chordam trahere : 295  Ecce : 229  Echae : 74  Edenis : 70  Elegizare : 339  Emblema : 342  Emenda : 309  Empruno : 197-198  Ennea : 334  Entheticus : 340  Eosus : 74  Epacyzantes : 75  Epistasis : 335  Epitoma : 332, 335-336  Equaritius : 288  Ergla : 75  Ergon : 332  Erkerus : 247  Eruedo : 198  Eschartare : 309 

Esse una manus cum aliquo : 294  Estraierum : 310  Et : 220-221  Etiam : 221  Eucharis : 333  Eumandrita : 340  Ex(h)omicare : 75  Expapa : 351  Exprobrare : 271-272 

(5)

Faida : 245  Fara : 245  Faramannus : 245  Fazquia : 145-146  Ferquidus : 245  Fieno : 85, 89  Filtortus : 246  Firdencella : 245  Fiuraerius : 246  Flotta : 240  Fludermagister : 246  Fociles : 198-199  Foderagium : 302  Foetorista : 282-283  Fogna : 91  Foragium : 303  Foresti : 248  Forniforus : 337  Forragium : 302, 310  Forrago : 303, 310  Forstmagister : 246  Franciloquus : 356  Frangere : 247-248  Franius : 246  Frater : 270-271  Fretengagium : 303, 310-311  Friskinga : 303  Fuderna : 68  Fueia : 304, 311  Fumales : 285  Fumalia : 283  Furnagium : 303, 311  Furnalia : 301, 311  Gaitagium : 312  Galeator : 282  Gallicanus : 356  Gallice : 356  Gallicus : 356, 360  Ganza : 199  Garandia : 168, 312  Garandire : 312  Garantire : 168  Garantisia : 168  Garantizare : 168, 303, 312  Garantor : 168  Garentela : 169  Gaschera : 313  Gaschier : 304  Gasta : 313  Gaurizare : 339  Gaustarius : 304, 313  Gergenna : 69  Germanice : 352  Gibra : 70  Gigas : 333, 334  Gigra : 70  Glassanus : 68  Gnosticus : 75  Gnotosolidos/-lytos : 337  Goela : 70  Gomor : 70  Guadagnare : 167  Guadagnum : 167  Guarantare : 168  Guarens : 168-169  Guberneta : 74-75  Guerpire/werpire : 302, 313  Guerra/werra : 89, 163, 165, 172-174  Guerrare/werrare : 165  Guerrarius/guerrerius : 165  Guerregiare : 165-167  Guerriare : 165  Guerrifer : 165  Guerrificare : 165  Guerrinus/werrinus : 165  Guerrire/werrire : 165  Gulositas : 300  Gutreria : 356  Habere : 291-292  Habere pro malo : 289  Habere sedes : 294  Habitacio : 111-113, 124, 132-133  (H)agios/-us : 334  Hanotus : 304, 313-314  Haya : 314  Hebdoma : 74  (H)edificium : 116-117, 132  Heparia : 284  Heuwa : 304, 314  Hierarchia : 332  Hieromysta : 334  Hieros : 334 

(6)

Hierurgia : 332  Hippus : 75 

Hodie octo dies : 293  Hodos : 334  Horama/-oma : 333  Horologium : 342  Horoscopium : 342  Hortulanus : 286-287  Hortus : 286  Hostagium : 303  Hrnczierzo : 278  Humiliatio : 288  Humulales : 283  Hymniboare : 339  Hymnifluus : 337  Hymnista : 339  Hymnizare : 339  Hyperlyricus : 340  Hypognosticon : 340  Hypopheticus : 332  Iactis : 337  Iactus : 274  Iasconius : 300  Iconisma : 332  Idalma/ind- : 338-339  Ieron : 330  Immobilis : 116, 132  In collum mentiri : 294  In inanitem redigere : 294  In uerbo capere : 294  Inbelga : 188  Inclamosus : 364  I(n)dalma : 332  Infirmitas : 270  Installare : 300  Intendere : 286  Interfugium : 300  Intrare in pondus : 272  Inwadiare : 168  Iornale : 314  Iornelius : 314  Ircharius : 283  Is,ea,id : 216  Ita : 215, 220  Itam : 220  Iugatura : 202-203  Ius munire : 288  Iuxta obequitationem : 273  Kossierzo : 278  Kozelo : 282  Lamista : 346  Lauoria : 188  Lectus : 177  Lingua nostra : 352  Logotheta : 333  Lomba : 189  Lombana/o : 189  Lombello/a : 190  Lombo : 189  Lorifex : 282  Lubricamentum : 347  Lycisca : 336  Machia : 340  Mamposturia : 202  Mandadoria : 188  Mansione : 288 

Manus leuare/mouere in aliquem : 295  Mare : 288  Martialis : 288  Masopustales : 283  Medius secundus : 285  Megalos : 336  Mekotes : 331  Melodigma : 339  Mencaldata : 314-315  Mensator : 282  Mercari in aliqua re : 289  Mesleia : 302, 315  Metkales : 146  Metsecundus : 285  Mettercius : 285  Mezquita : 158  Micrologus : 328  Mictos : 332  Mimilogus : 337  Mittere ad tenendum : 273  Moechia : 333  Monologion : 329, 340  Mostalia : 199-200  Muria : 190  Myctiron : 330  Nabl(i)um : 334 

(7)

Nereus : 343  Nisi : 229  Nomia : 340 

Non habere rationem : 292  Nonastitutio : 270  Nonparitio : 270  Notitiam habere : 292  Nulliunde : 281 

Nullus mouebit uobis crinem : 293  Nux uacua : 288  Obryzum : 333  Oculus : 288  Oestrus/-um : 343  Olus/holus : 349  Onocentarurus : 333  Onoma : 332, 334  Opse : 334  Orgia : 326  Ortus : 266  Os aperire/concludere : 294  Oseringus : 247  Ouallones : 361  Oxa : 200  Palinodian : 330  Panaretos : 333  Pancrisis : 328  Panormia : 338  Papa : 351  Papalis : 351  Papatus : 351  Parma : 336  Paropsis/-apsis : 334  Pasturagium : 315  Pati : 286-287  Patuum : 122  Pazones : 200-201  Pectinifex : 282  Pellis alba : 288  Per collum mentiri : 294  Per gulam mentiri : 294  Peribolus : 333  Periparacliton : 340  Peripsema : 333  Perizoma : 333  Phagoloedorus : 333  Phasma : 342  Philargyria : 333  Pichria : 330  Pileator : 282  Pinax : 342  Plano/-um : 190-191  Plantado : 202  Plantare : 191-192  Plantatio : 202  Planus : 21-32  Plasmula : 338  Plastes : 338  Plastor : 338  Pluma inferior : 288  Pneuma : 321  Poderes : 333  Policus : 342  Poliger : 337  Politicus : 342  Polose : 333  Pompaticus : 338  Porisma : 342  Porsonium : 315  Possessio : 115-117, 132  Post tergum/scapulas : 273  Postura : 202  Praeauus : 269  Pregancias : 201  Prestare : 364  Prester : 336  Prestis (prę-) : 336  Propriae mentis esse : 295  Proselytus : 333-334  Proslogion : 328-329, 340  Prototestis : 337  Psaltes : 331  Pseudopapa : 351  Pyramoides : 333  Quadridiomaticum : 338  Qualiter : 206, 218  Que : 218-219, 228-232  Quia : 218  Quod dicitur/uocatur : 352  Quod dicunt/uocant : 352  Quod : 218-219, 228-229  Quomodo : 205-232  Rafallus : 122-124, 132-133 

(8)

Rauallus : 127-128, 133  Reallus : 110, 122-124, 130, 132-133  Recare : 85  Rehabere : 365  Rehauton : 304  Reintroducere : 365  Reintroire : 365  Reiudicare : 365  Reluar : 201  Repercutere pignus : 274  Rewadiare : 168  Rhamnus : 333  Rhema : 334  Rinos : 330  Roagium : 302, 315-316  Rocador : 103  Rocum/rogum : 102-104  Romanus : 358  Romphaea : 321  Rotagium : 302  Rotaticus : 302  Sagittatum : 274  Sardon : 202  Satrapa : 335  Scabinus : 302, 316  Scamma : 334  Sciola : 338  Sela : 178  Si : 274-275 

Sic (si, sit, as(s)i) : 215-216, 220, 222-223  Sic dictus/nuncupatus : 275 

Sicut : 214  Sicut... ita : 270  Similiter : 216 

Siue (sibe, sibi, siui) : 221  Soma : 334  Sophialis : 338  Sophisma : 341  Sophista : 341  Soter : 334  Stalagium : 303, 316  Stallum : 300  Statica : 110-113, 118, 120-121, 132  Stauros : 334  Subses : 286  Substitutio : 180 Suburbium : 253 Sumptio : 363  Suscipere occasionem : 295  Symmysta : 334  Syncellita : 338  Syrma : 335  Talis : 216  Tam : 220-221 

Tangere aliquem uerbo : 295  Teche : 330  Telos : 334  Territorium : 266  Tesseriskedecas : 334  Tetralogus : 328  Tetrarcha : 333  Teutiscus : 352  Teutonicalis : 360  Teutonice : 352  Teyoten : 330  Thanatos : 331 Thanatus : 340-341  Theodicia : 328  Theologia : 330  Theoria : 341  Theos : 341  Theosebeya : 328  Theosis : 341  Theotocos : 341  Thetis : 336, 343  Theutonicus : 352, 358  Thocos : 341  Threnora : 336  Thurificma : 328, 338  Thyinum : 333  Thymiama : 334  Treugua : 89  Trialogus : 338  Tritor : 301, 316  Turris : 124, 129-131, 133, 265-266  Tympanistria : 333-334  Vadimonium : 171  Vas : 171  Vastare : 170-171  Vastus : 170-171 

Velle comedere lupos : 294  Venire ad manus alienas : 292 

(9)

Venire alicui ad manum : 292  Via missalis : 272 

Via : 124, 128, 133  Vicus : 124, 127-128, 133 

Villa : 124-127, 130, 133, 259-260, 266  Vocare sub coronam : 179 

Vranicus : 321  Vranos : 334  Vsa : 200 

Vsque ad unum filum : 293  Vt : 228-229 

Vulgari lingua : 352  Vulgariter : 352  Vulgo : 352 

Vulgus cornua extollit : 293 

Wachié/wachiez/waskie/waschie : 304, 316  Wacta : 166-167, 170, 172  Wadiare : 168  Wadiarius : 168  Wadiatio : 168  Wadiator : 168  Wadium : 166, 168, 171-173  Waisdum : 171  Walonice/Guallonice : 352, 354  Walonicus : 354-355, 358, 361-362  Wambasium/ wambitium/gambasium : 171  Waneria : 167  Wannagium : 167  Wantus/wanto : 171-172  Warda/wardia : 172  Wardōn : 163  Waso/guaso : 171-172  Wastellus/gastellus : 171  Wer(e)geldum : 169-170, 172  Werpire : 172-173  Widerdonum : 169, 172  Wolda : 171  Wuidare : 316-317  Yrini : 334  Yuerna : 302, 317  Zabazogado : 100 

Estrella Pérez Rodríguez LELMACEL, Universidad de Valladolid estrella@fyl.uva.es

Maurilio Pérez (dir.), Lexicon Latinitatis Medii Aevi Regni Legionis (s. VIII-1230) imperfectum, Turnhout, Brepols, 2010 (Corpus Christianorum. Continuatio Mediaeualis), LXXVII-805 p.

La publication d’un nouvel instrument de travail, dans le cadre du réseau des diction-naires du latin médiéval européen, est une très bonne nouvelle, et nous ne pouvons que nous réjouir de la parution du Lexicon Latinitatis Medii Aevi Regni Legionis (désormais LELMAL), produit d’un travail collectif lancé en 1995 (introduction, p. v et vi).

Une longue et riche introduction en trois langues (d’abord en espagnol, p. v à xlii, puis en anglais, p. xliii à lix, et en français, p. lx à lxxvii) narre l’histoire de l’entre-prise et en explique les présupposés. Un certain nombre de détails de cette histoire et de la façon de procéder nous semblent mériter une attention particulière.

Dans un premier temps, il peut être utile d’une part d’expliciter en quoi et pourquoi ce Lexicon est intitulé imperfectum et, en conséquence, ce qu’on peut y chercher ou non, et d’autre part de préciser ce qu’implique le sous-titre en espagnol du LELMAL (« Léxico latinorromance del reino de León »). Le LELMAL est une étape préliminaire sur la voie d’un projet de plus grande ampleur, destiné à englober également la Castille, le Lexicon Latinitatis Medii Aevi Castellae et Legionis (ou LELMACEL) ; plutôt que d’attendre

Références

Documents relatifs

Elle publie différentes types d’articles dont des data papers (rubrique Data in Brief) décrivant des données génétiques avec un lien vers l’entrepôt où sont déposées

Statistique Canada, Enquête sur la santé dans les collectivités canadiennes (ESCC), 2008. Données diffusées en juin 2009. Groupe de travail provincial sur la problématique du

Les conditions d’utilisation ou d’applications du théorème d’équipartition de l’énergie et la définition légale de la température doivent être

Effect of the pH value of the reaction on the activity of lipases from dried crude latex: Besides proximate analysis, lipase activity in both Euphorbia unispina and Ficus

On rappelle que dans un circuit série, les dipôles forment une seule boucle. Réalisons un circuit série comportant une pile plate, un moteur et un interrupteur. Fermons

Centrale nucléaire Eau prélevée [Litres/kWh] Eau évaporée [Litres/kWh] Circuit ouvert 160 0 Circuit fermé 6 2. Les besoins quantitatifs en eau : des ordres

Les cuves à chromatographie étant déjà prêtes (éluant = dichlorométhane), rappeler sur votre feuille (à la question correspondante : la 4) les étapes

Cet écart de pression, ∆pr, est la pression partielle du gaz formé dans l'enceinte close au cours de la transformation chimique (elle est égale à la pression absolue diminuée de la