Innakilla
yàn urgà^
yili s-tarwa ;isqqù usugg
uâsy irwel fëllatsen ;ailligfellas yyin yàn ûrbza n-isugguâssen, yagul-ds-tmazirt, askuigal ismmuten
s-lâi;imnaggârd-yân sg-wadgarën-ënnes,isqsa-tf-warrau-ns, inna-yas: «suînddèmh>
inna :yuf ad-ëddug a-n-ggtreg ifef-inu g-lebhar. Iddu ar-tama lebhàr, i^zuar ihf-ënnes ider-n, alligyuneftallin, yafën ihj-ènnes afëlla n-yàn udràr, inna ; hatta hnut ur-yi-tri. Tiliyât-ss%ert g-ifyf n-udràr-àd, illem
yàn
i%iker} isker gis tagëlult, igli s-ss\ert'àd,yâss ifyfn-i\iker g-yàn isitt, isëksem tagëlult g-umëgerd-ënnes} i\du i-ifef-ënnes yâk a-immët, ar-Ûënnuss%ert-ïllig aillig t-tselkem i-wakàl, yèks tagëlult sg-umgêrd-ënnes. Iddu s-imdint,
yaûwi-dyât-tgel%imt9 inna ad-sukfig ss^ert-àd, sfersih-t
aùwig
ikssùden-ënms %en%eg-inmas
a ksëmeg dâr warrau-inu* Ar-iqqà\ f-i^gûran-ënnes> yunt f-imi n-yân ugdur n-wanàs, idkur s-uureg,yàsi-t imnaggàr-iyân bàbn-wayis, inna-yas: « ëkf-yiadsug! » inna-yas: « ur-d-aman ayàd! » inna-yas : « igur-ginaman,
isersti iëddut iskin-ènneknag
bbig ihf-ënnek! » inna-yas : « ëkf-yis gis gir imik mas-ksemeg dàr warrau-inu !» Ur-irïy isers-as-t, yàsi-t bob n-wayis, yâfyân wanu
mnidas, iggue%, ifelayis-ënnes d-ugdur f-imi n-wanu, iggu% aisu. lask-èdnrgà\-ël\igmi
t-iks, isgnugifellasyân
uzj'tig-îvanu, ineb-t gis, yâsi agdur-èllig; dereni fellas- tillas, y&ûwi-t s-kra n-isëmdâl, imdel-i g-yàlqbor, inna ar-axka, askeg-d at-aûwig i-warrau-inu- Inès g-tmdini; Iqbr-âd iga wi-n-yûwis n-yât-timssàrt, gyed g-twargit, innas
i-immas
: « ask-ëd àsi sg-ufëlla-nu yât lamànt bat i%pzifelli! a tnëker %ik> iëddii dàr Iqober n-yûwis, tqim ar-fellas-talla ; yâsk-ed bàb n-ugdupsbah, yâf-t-id iqimf-lqeber-ëllig g-t-imdël, ar-iss-ilqqel atnëker, ur-tri, iddu dàrs inna-yas : cemahn-yagen
aillig a-tallat?» tënna-yas :ce a-sidi, arbtatas n-usûgguas ayad s-immutyûtui, ibeddafelli id-ad, inna-yi: ceask-ed attaûwit yàt-lamànt ! » inna-yas : ce a-lâtif hatta
wida immutin
ar-sawaln! » Aillig t-ÎTja ur-tri atënëker, ildi-dyât td%ërwât, ynt ingr-walln-ënnes,isfersi Hjf-ënnes, yâsi agdur, iddu dàr warrau-nnes. (Ntifa.}Par le même.
LXIV
Il attendait la fortune en dormant.
Nnân-ak, nnàn-ak
ur-ag-ig rëbbi d-âyt-ënnàn-ak nia nëlla g-âyt-ënnan-ak,yân
urgà^alli nkern iguameksaar-as-iiedâlabi-rëbbllarziq, inna-yas: ce mafo! nkina-rëbbt i^-d-ëlehlaad-y-iga rëbbï g-ssazad-ino! »Ar yân
wàss inekr iks, tiliyàt-tgolittgdid agyiiksa, tiligisyât
hadama
n-sidi rëbbï ; lâhaleq-ëlli ifth-a^-d u^j'u-lli, yâsi ar-st-isaqul umèksa llï> inna-yas ; «suf nkin hamur
yi-isker rëbbï, ërre^q-no, iga-yi-t g-lefyla !»Inker yâsk-ed s-fgëmmi-llig g-iksa, inna-yas : cehan ulli-nnun, nkin hayyi ddig
s-l%a-maz
agis-geneg ! » Ilin dàrs sbsa n-iferhan ttmtut-ënnes, yâsk-ed umëksa-llig igen g-l^amas, inna-yas : c<billah! ailli tuaganeg g-l^amat garigaud
nek isker rëbbï lar%iq g-imi-no ! » yâsï igen g-l\amat.Sha
yàt-tmiîlt tskerhmaruf,
tawi-t-id s-imi l^amaz, ilin iisen wëdden g-imil^ama^, tsers-asen tmtût-ëllig aillig n-tazam; inker inna-yas ; « saqlai afyorbis yak tir-gis-illi kra!» inkryân
ufruh, isaqel afyorbis, ur-gis-ifi walu, yagul dag inna-yas : « usât !han zualu
yân
! » yagul lefqib inna-yas : cegrât-a^d ï-yàn hatin igen g-lmeqsurt ! » inkr ufrufe-ëllï, iksem-d yàf-d argâi-ëlli igen, inna-yas : «nëkermag
tstat ! » inker inna-yas : ce nkin ur-nnig ad-nëkreg smek-iy-iga rëbbi ërrey-no g-imi-no ! » yagulufralo-ëllïj inna-yasen ; ce hai ur-iri ainëker, inna-yak smk-as-iga rëbbï rre^q-ennes
CONTES
BERBERESDU MAROC
g-imi-ns ! » nëkern askun-d warrau-llig ënnes, nnan-as: « a-baba! nker
mag
iëksat;mah
allig ur-yâd-da tëksat? » inkr inna-yas : « rikin ur-nnig yàt ad-ëksag! » yask-ëd diss walligmi
iksa inna-yas: « nker tand atëksat! » intqed inna-yas : « nkintir-yad-rig ad-ëksag ! » intqed wallig, inna-yas : « mak-ifyssan ? i^-d-agrus3 i^-d-matsa? » intqed umëksa-llig, inna-yas: « ur-iy-ilpssan lualu;nkin riggir ad-genegg-l\amaz-ad
gang
id-iga rëbbi rri\q-no g-imi-no! » yagul urgà^-ëllig isker amëksa.Igen tirga^-èllï, task-èd tmtùt-ënnes, tënna-yas : «tnami tfelt iferhan-nek?
ma
iran ar-gifsen-yaîgel? » yàsl, inna-yas: « \ayà a^elf-iferban-nnun! » lënna-yas tmtût-ëllig : cehatwalu
mad-ërhaneg! hatwalu
mad-ë^enxig! nker, ia^àlf-iferhan-nek! » inëker igen. Ar-nd-zv-arkans, askun-d dârs iferhan ar-allan, nnan-as : « ma-iran [ad-ag-iselsa ? ma-iran ad-ag-ifk ma-nsia1» inna-yas: «%aydàt ! hatimmàîun
ar-gifun-ta%{âl;nkin hat rig'ad-geneg gdi garig id-iùvï rbbl rre^q-no g-imi-no! » Inker ihloq rèbbï yân urgà\g-lehla n-lkifar, ivnu gis iigëmmi-ns, yask-ëd dârsyân
unëvgï, inna-yas : « sir, ur-tènnit a-dàri-ienst ! » ineker idzaw-as urgâ\-ëllig^ inna-yas : « a-ire%q rèbbï aida-nek i-lmeh^en ! » Inëker, issudu, iddu wallig. inna lâhaleq-ëliig :a ad-auvig ayàd-no »yng
kullu d-ëlûvi^, ièammer Ihuabï, isstidud-ugaras, inna-yas :« ma-iranlhi%( -?hayï s-ëddig! » Inëkeryug-asen IJouabi-llig,
hammer-tn
s-ëluvi%iguasent usent g-imaun. tnëker tmtût-ëllig d-sbza n-iferhan, tsudu,imun
didâsenar-yalëfyla, iënna-yas ;« a-rëbbï!fkât-i mas-Haiaqag! » yàsî urgà^ëlli, in afellas-iks sster, inna-yas ; « ig-trit ad-am-ëfkeg mas-haiaqt?» îënnas : «
walu
mad-ak-ëfkig/»
yàst, inna-yas :« nkin hat rbat sshur ayadd qig i-tmgari-no ! ëfk-t ad-qog. » tnëker tmtùt-ëllig thas-sem, tënna-yas : «
mudag
s-talàl-ând ! » nkëren,imun
aidas iënna-yas i-iferfyan :« gauràtgarig d-àguleg! » Igiurn iferban-ëllig, allig d-agulnyàsî ifk-asenyâi-tfybit Imàl, yàsî igaur tàsi-tettmtùt-ëllig nt'âtd-iferfyan, îagul-d s-tma%iri-ënnes tàf-ëdargà^
ëllig-ënnes, isuligen g-l^amài, taviIhibit-ellig, terre^-t g-ënnig ibj n-urg'à\ëllig-ënnes, tënna-yas : « iuwa, nëker, han rëbbi ifka-yak erre^q-ënnek! » yâst, ineker issudn-d s-igëmmi-ns
Igaur ; inna-yas : «rig ad-àsigkra Ibaraka asiaûtvig i-lqayd! » iàsi, tënnas tmtut-ënnes : «
nhu
I nhabra nufa rre^qt-ëfinag!» yàst, inna-yas urga^-ëllig : « malpsayn ad-as-tavig! » inker isga gyul ; issudu, yasïmnâs
l-lhibii-ëlli, isers-ia mnâs, yusi-ta, yavi-t i-lqayd, isstidu d-ugaras allig n-irah Iqàyd, yàst, inna-yas: «Saurai giji Iqayd i-ime^tenin! » inker sauren, nnan-as : « sëksmât-t-id !» sëksemen-d, habr-as \uvi\-ëllig, yàsî Iqayd, isenker-d iisetnhln-nes, inna-yas ; « skaràmtagrum
lljarsar-t-ëteam-maremt
s-luvi^! » nkërent tisemhin-ëllig shamunt afarno za^en-d agrum, ssudunt, nnant-as i-sidis : « hayagrum
da-t-nskar! » yàst ar-asen-d-yakkamnyul
ar-t-gis-tgantg-wammas
n-tafanin-ngrum
; alligmmmërent
yât-hain g-uswari s~wadag -Ma
mnyul, asint
yân
ur-t-gis-gint allig as-zammëren aswari, inna-yas; « hawad
aur-as-gis-tifkt i-hta ud-yàn ! ha hain-àdsrab-t-in i-warrau-nek! »yasï issudu d-ugaras yog f-ërrây lahloq-ëllig yàst ar-as-ydkka walligg-illamnyul
i^g-as i-walligg-ur-illïaud
imya ; yâsi issudu d-ugaras,
wan
imënaggar ifk-asyàt iafani, ini-yas : « atèmdit.sg ëlbaraka Iqayd. » yâsïwan mi
si-ifka ibbi-ia yaf-ën gismnyul
ar-dars-itta^âl, inna-yas : «fk-ï iayyâd ! y> ifk-as-t allïg ihimmel aswarï-llig ibqa gisyàt iafant israh-t-n i-warrau-ns, inna-yas ; « rig addàrag Iqayd! » isaid-d tmtût-ënnes iennas ; « ohoImr-ar-tudgitannëst-ëlligs-tallat n-ërbih! » yâsï mnâs-èllïyug-iy-ugyul-nes, ar-allan iferban-èllig-ënnes, nnan-às : «nûfa rre~qt-ënnag tsfest-ag! » yâsï issudu yawi-yas i-wayyadIqayd, allign-irahilft-as i-lqayd ur-as-d-ifki luàlu;
y
agul-d ar-allanifer ban-nes,yaguls-l^ama= Uig sg-d-inker, igaurgis allig illa unzar igulagifs, immet ;giurn warrau-ns allig tn-inga gir lâ%, tëmmet tmtût-ënnes,mmeiu
warran-ns,fnun
adk!{Imeghran?)
Conté en i9i6parM. B. Sàïd,Ifeiladen,Imeghran.
LXV
Lqist n-ëitâleb d-usiyyàd d-uljuwwân.
lnnas la llan s-krâdrënsen;
ddun
gerrut-tendint al-dis-lgeddmen;afyuwiuàn la-ikkal ittaser, asiyy&d la-ikkal itsiyyâd al-asen-d-ite^burmay
teiten, ttâleb la-ikkal iltqra innasen akun-aûwiqer l\ennt_ (aûwib ger).Yun
ûwass yufau^uwwan
yut-terbat iya-tt rëbbi ttamlalt, yaser-it, yawi-it ger taddari-ënnay-illan al-gifs-û%jin s-krâdhd yun
innas : « nek a-gra-tt-yaiutll; qqenn ddazwei askka s-ayëllid.Gyid ikker
ubuwwân, y
ils ihidar iddu s-ayëllid innayas : « nekaggan
zaxrain !askka
dad-mdtan
girsyun
h'âd fy-ynt-terbat, in-asen aljuwiuân a-ga-tt-yaiuell, mes ur-asen-tennit ak-neqq ! »Askka mdtan-d
girs; innasen uyèllid : « d-afyuwwim a-ga-ti-yawell ! » yawel-it, inùlyun
ûwassineg uçiyyadahuwwân
yazuel terbat, izjaz ttâlebIRelevé parM. B.IkKlef, A. Sadden.
LXVI
Sages recommandations d'un père à sonfils.
Ku
ira-immëtbabas, yussayus, inna-yas : « anr-tiahelt tamgarl iggan tadëgâliaur-tsefyt ayis iggan aharrân, aur-îegt Iqayd d-iimëddakul-nëk!
Immet
babas, iqim aryan wayyur nag
sin, inna : « wallah ard-iyxreg awal-àd iy-inna baba is issaha ! Itahel tadëgâlt, isga yis aharrân, yâsi i^imer d-ugdnr n-wudi, iddu yaùwi~in i-lqayd afada iga mëddakûl-nes ; ikk-ed aryan mnau
ussan, yâsi i^imer d-ugdur n-wudi, yaûwi-in i-lqayd.CoulesberbèresduMaroc, I. 4
CONTES
BERBERESDU MAROC
Iqirn, ar
yàn
yid, yaùwi-dy'àn izimer, ikerf-t dàr idarn n-zoayis-nës, idel-t s-uhëd-ditn,yugH
tamgart-nës aillig tukui sg-its? inna-yas : « ara-d a^nadi-nu, han y'àn umfjarilla dàridarn n-wayis! » tëkf-as-da^nadi,ieammer-tyut iss amfyar, inna-yas :« mamk-as-nskar? » iënna-yas :« ëg-tg-ssendùq !» inker> ismun-t-id g-iihëddun, nîàt iigal is d-amjpar ig-t g-ssendùq. Izri id-annag, yid yâdnin ildi-d tagurit ar-issAkàt tamgart-nes, ar-tsguyu, ar-ttini : «a^elàd a-mëddën !
idgam
inga yan, ira ula nki aiyineg! »ddun
mëdden ar-ta^àln dàr Iqayd, slëkemn-as awal dami
sellan;yà\tn Iqayd ime^ënin at-atu^en.Aidâg
isèlla i-imefy^ënin is-d-us'kan -at-am%en, igtr iarikt i-wayis-nes, inifellas afada irwel da-ithm⣠ayis aya^el s-mnid, ar-ithirri s-ëllora aillig t-in-èlkemen, am\tn-t sg-nfella n-iuayis, aûwin-i-id i-lqayd. Allig-t-in sèlkemen, inna-yas Iqayd : «%7jiyât s-ëlhabs, aur-yi\aruqëmmn-tm
wins! » aidag isèlla i-lqayd innamkannag
ar-itssa, inna-yas Iqayd': « maljwann
iùwïn s-ëlhabs da-ilssa! ràràt-î-id ad-i%arg mat-isëisan ! »Ràren-i-id ar-mnid-as, inna-yas : « mak-iseisan? » inna-yas : « ëkf-iyi