Maria van Bourgondië
Het bewind, de figuur en de nagedachtenis van een Europese prinses
Internationaal Colloquium (Brussel–Brugge, 5–7 maart 2015)
Call for Papers
Portrait de Marie de Bourgogne (Pays-Bas du Sud, ca 1532–1540), huile sur bois, Château de Gaasbeek (Belgique)
Maria van Bourgondië (1457–1482), dochter van Karel de Stoute en erfgename van diens landen, heeft tot op heden weinig aandacht gekregen van specialisten van de vijftiende eeuw. Ondanks een tentoonstelling in Beaune van november 2000 tot februari 2001 (Bruges à Beaune. Marie, l’héritage de Bourgogne) en verschillende biografieën, van ongelijke kwaliteit, blijft haar korte – maar voor de Europese geschiedenis niettemin bepalende – bewind overschaduwd door dat van haar vader Karel de Stoute, haar echtgenoot Maximiliaan van Oostenrijk, haar zoon Filips de Schone en haar kleinzoon Karel V. Dit gebrek aan interesse staat ook in scherp contrast met de bijzondere wetenschappelijke aandacht van de laatste jaren voor vrouwen aan het Bourgondische hof, in het bijzonder Maria’s schoonmoeder Margaretha van York en haar dochter Margaretha van Oostenrijk.
Bij nader toezien blijkt Maria van Bourgondië een belangrijke plaats te hebben ingenomen in alle aspecten van haar tijd. Op politiek gebied zijn het Groot Privilege en de crisis waaruit deze tekst is ontstaan grondig bestudeerd. De precieze rol van de hertogin en haar entourage – in het bijzonder via de opvoeding die de prinses hiervan ontving – in dit kluwen van gebeurtenissen is echter nog steeds onduidelijk. Meer algemeen verdienen ook de (geheime) politieke onderhandelingen en de militaire campagnes waardoor haar bewind bepaald is, en in het bijzonder de rol hierin van de prinses zelf, meer aandacht. Het onderzoek naar haar functie als patrones van de kunsten staat nog in de kinderschoenen. Het Getijdenboek van Maria van Bourgondië mag dan goed bekend zijn, een groot aantal literaire, historiografische en iconografische werken dat verband houdt met haar bewind vormt nog steeds een onontgonnen onderzoeksterrein. Het lijkt ons, ten slotte, eveneens cruciaal om aandacht te schenken aan het beeld van Maria in de historiografie en in het collectieve geheugen van haar eigen tijd tot vandaag, om tot een begrip te komen van de plaats die ze (al dan niet meer) inneemt in de collectieve verbeelding.
Dit internationale colloquium wil onderzoekers van de vijftiende eeuw en van Maria van Bourgondië uit alle disciplines samenbrengen : literatuur, codicologie, politieke, sociale, culturele en economische geschiedenis, kunstgeschiedenis en gender. De bedoeling is om de figuur en het bewind van Maria van Bourgondië en haar plaats binnen de Bourgondische en Europese cultuur te herevalueren.
Het colloquium zal plaatsvinden in Brussel en Brugge, van 5 tot 7 maart 2015. Papers (van maximum 25 minuten, in het Frans of het Engels) kunnen onder andere de volgende thema’s behandelen :
- De politieke, diplomatieke en militaire aspecten van het bewind van Maria van Bourgondië en haar rol in elk van deze domeinen ;
- Haar rol als patrones van de kunsten (literatuur, historiografie en beeldende kunsten) ; - Haar relatie tot de steden en hun cultuur ;
- Haar entourage en opvoeding ;
- Haar impact op het collectieve geheugen.
Voorstellen voor papers (van ongeveer 15 regels) dienen voor 15 mei 2014 naar het volgende adres te worden gestuurd : jonathan.dumont@ulg.ac.be
Michael Depreter (FNRS-ULB) Jonathan Dumont (FNRS-ULg) Elizabeth L’Estrange (UBirmingham) Samuel Mareel (FWO-UGent)
Organiserend Comite Wetenschappelijk Comite Michael Depreter (FNRS-ULB)
Michel de Waha (ULB)
Jonathan Dumont (FNRS-ULg) Elizabeth L’Estrange (UBirmingham) Alain Marchandisse (FNRS-ULg) Samuel Mareel (FWO-UGent) Jürgen Pieters (UGent)
Adrian Armstrong (Queen Mary, University of London)
Jean-Marie Cauchies (USL) Michael Depreter (ULB) Michel de Waha (ULB) Jonathan Dumont (ULg) Anne-Marie Legaré (ULille3)
Elizabeth L’Estrange (UBirmingham) Alain Marchandisse (ULg)
Samuel Mareel (UGent) Jürgen Pieters (UGent) Kathleen Wilson-Chevalier (American University of Paris) Jan Dumolyn (UGent)