ارد
ارد
!ا ت #$%!ا &'( لو+,-!ار أ ت -0# 1ا
ا
ا
ا
جذ
ما
)
1986
-2016
(
ذ
O
:
ن? @ ي $ B
ر P !ا
:
C D EF
Q
R
1
ة C -!ا R
Tا U V : ﻩر ا د د ا ارود لو ا !"# $ % ؛ د ' ا () * +,- ./ا تا,1 "# 23415 ا در /ا '6 7 '+ ,"8 9 : ة <: =و> ﻩر "6أ ض A-=ا 2014 ت,Fو ي,H* م +أ J.A= و, ا =اK</ا LM 5Nا + ت #O ا ﻩP JFا + < Q + " ا ت OA' ا RN S+و . س O ت #O* 5Nأ ر "6أ + " ا ت OA' ا LM لو ا = " 6 R* ،WXYZا [ \]* جذ '
5)5O*و (F #) =زا ا a" ا b4O يP او
#.#.8 = " 6c d ذو ،!)5O ا ى,/ا f + ' د '+ز 1986 -2016 ت 0W!ا !ا !ا : ، + " ا ت OA' ا ،لو ا5"6 جذ = WXYZا [ \]* . Abstract :
Nowadays, Petroleum plays a crucial economic role on the national economy as a main supplier of the proceeds that are used to fund the economic development. However, few years ago particularly after the mid-2014, the problem of lower prices makes the state facing a big challenges to adapt with these fluctuations which affect (negatively) the budget then public expenditures.
In order to measure the impact of oil price fluctuations on public expenditure, the error correction model, which measures the long-term equilibrium relationship and the near-term dynamic report, has been used using a time series 1986-2016
Keywords: Oil Price, public expenditure , Error
correction models. # ت,Jk تا '. ا : lA' ا ر "6أ ا < Q "Fا5* ة < S+ m)ر,* noA-=ا p q ؛ 105.87 رcود '6 2014 S+ ( ا Ltإ 41 رcود ( + v# م 2016
wx+ ة, , ب 6z ا5{= !)5O ا ( O ./ا ﻩر "6أ ع A*را م, $ * Ltإ ءا vYZ ىدأ + ؛
: د )ز ،lA' ا ضو5"+ ة ن € , ض A-= اP نأ cإ ؛R " ا ت د (q يP ا ش f= و د ‚5 ا ، 6 . او )5f." ا ت ا5 ا ، , #O ا <ƒ ت و5H/ا , ,F S+ ' ا p"8 t „و ةد /ا ﻩP S+ Qaw…6 X ا $%5 $†‡+ . ، / " ا ق . ا ت و5H/ا ر "6أ ض A-=ا نإ †Zا ر ؛51ا‰†Zا wŠ% ةر, /ا لو, ا تا,1 $Fا5* S+ ‹' !*5* +و ـ ر, ا‰†• n#†Ž p q )51ا‰†Zا + " ا ')‰Y• 23415 ا ل /ا • و ا 2485.8 + ر # '6 ر ' د 2016 ، \Zا + €\Z ىدأ + ' ا ‘ A-* n#’ * A“O* 6 6 ج w…=ا Ltإ '. /ا ن = LMm* + اP و !1ا5o ا ةد )زو + " ا ت OA 2016 ن = عو5“+و /ا 2017 $” ا اP †Z "/ d ذو ، . . ا ح5X= ﻩ5Qذ – 6 + aX=ا — ا t ا ل : X 1ا ة+,$!ا لYZ ا ا !ا ت #$%!ا &'( لو+,-!ا ر أ ت -0# 1986 -2016 ؟ . و * جر,'* 23415 ا لا—. ا nH ا 5A ا #˜6 : • ؟ة A ا ﻩP لa: †š '/ا ) ' ا ›+ا v ا 7# -+ • +و ، م " ا ق A=œ • "ž اذ + • + ى,+ + + " ا ت OA' ا . ؟ F و د ' ا • + • + " ا ت OA' او لو ار "6أ ت #O* ن< a" ا /ا () X ا ى, ؟ أ -ت ] $!ا : 6ار, ا S+ ع ” /ا اP ا ت ”5A ا ƒ ' ؛ J%ا, أ – OH* ت #X / m 6او ؛ : • ؛ت و5H/ا ع X S+ m* ' ا تا,1 " ا ةد )ز !Ÿ.8 ة, "/ا ›+ا v ا لa: S+ + " ا ت OA' ا 51ا‰†Zا n"6و • 5N—* ت و5H/ار "6أ ت #O* ا ا <NW* m LM () X ا ى,/ا + " ا ت OA' ا . M + [ ” * يرو5o ا S+ ن ‚ ﻩa أ تcؤ .¡ ا S F¢ : ^وأ : ق $ ` 1 . #$%!ا QC a • OA' ا : " F q ع kœ + ')‰: X6ا $%, ي,O= # + + ) 1 ( ." و o أ • ": وأ J%5 + " ا X#. ا م O* ¦ ا /ا d#* w§أ
+ "A'+ – OH* , ي '"+ ¨Y© J A=ª م O ,O= +
" ) 2 ( .
¨1 : ثaN تاذ OA' ا نأ ›'¡.ž ن<A)5" ا لa: S+ ) ن ‚رأ ( M + ‰F = : -؛ي,O= # + S ةر OA' ا -؛ي '"+ ¨Y© ر, + + " ا OA' ا
2 -ت #$%!ا عا أ : R.O* ¬+ " ا $8 X ا س 6أ LM R .O ا 5k— ¬A f= Sf ،P- /ا ر "/ا !.H عا =أ ة, Ltإ + " ا ت OA' ا ) ت OA'# و, ا R .O* ( ع ” /ا $+ R†-® ﻩر . • +? HI!ا ت #$ : ؛م " ا ع XO ا +,- ./ا )5“Ÿ ا درا /ا X¯ JF + ت OA= • • d?eG !ا ت #$ : + + • د ا '* – OH )ر ’¡6 $°ر “/ا () ‹F * . 3 !ا #$%!ا 1ا M % J Y•* Sf ) 3 ( : -؛ F =² X ا ةد )ز -ص YZا ع XO ا S+ ج =² 59 ' ل O =ا Ltإ ؛م " ا -؛ ا (:, ا $°ز * ةد إ -؛ X ا .ž ‘ A-* -/ا 6 . ا (1 6و S+ # 6و Mf ا كaw…6 RfH # . ) 4 ( 4 -gh^ G و !ا Cر iI K j ا+k!ا ة F5/ا فا, –OH* R + €\Zا ›+ا v او تار ’¡6 7# -+ ن % ءاد . ا )5“" ا 9 : 51ا‰†Zا تد 6 ¦ ا '+ فو5{# ا5{= ع F 6ا , q ا RJ ا ن ‚ t ، د او Fا ن< + ة A ا ن % ‹'+و ؛ 2¶ . ا را5O 6 و S+ 1986 -2000 ت OA= J##- * R ة A ا ل \Zا Q د ' # JF + Y· + 2001 -2016 †Zا تا,1 ع A*را !Ÿ.8 ة < Q + تار ’¡6ا n%5 ¦ ا lA' ا5"6 ع A*را S m* ' ا و ا . 4 -1 . ` j يد B JK ش m ) 2001 -2004 :( P'+ )ر ’¡6 ›+ا v ا () < Q t + فaƒ ¨ -* R* ,O 2001 ƒ Ltإ 2019 p q '6 2001 يد ش "ž² ›+ =5 د ا R* ) 525 ر ' د ر #+ ( ) 5 ( درا /ا ل ¯kأ ، )را †Zا ت \]/ا ء “žإ و + " ا –%ا5 # ¨ : 1 /ا ) ا ت € k دو,. ا ز m=ا ،ب5“# \Z ا ﻩ /او <JX ... ¸Zا ( ت 5X ا , "¹و ، ) "°5. ا ق5X او ' و 1cو ( ،ºžا /او تار X/ا ء “žإ ، qaA ا R دو . ر BTا : ،»Z 9 ¼ 9 " Tا +?n %!ا G ا+, إو @dp q!ا C r%!ا ن? s #!ا ج Kو !ا Cر iI K j ا+k!ا +?1 نزا " ، م # و د م #" ا #m+ د," ا ، < .¡ ا 13 '6 7 X6 ، 2013 ص ، 14 . 4 -2 . %!ا w(د j ) 2005 -2009 :( ﻩر, t + # ' ا R د ›+ =5 LM د /ا n * ة A ا ﻩP لa: 4202.7 R* p q؛ر ' د ر #+ M + –%و J -* : ر BTا : ،[ #% ( Ÿ= " # ارد ة+,$!ا ا ا #- Tا يد B JK ش m` H! 2000 -2010 " د," ا ، )رادإ د ا ث H أ #m+ ، 12 ة5f.8 ، 2012 ، ص 254 . ' ا تc,"+ $%رو )5“Ÿ ا درا /ا5) X* ، + " ا ت +,YZا $ 6 *و p ,H* ، “4"/ا ى .+ ن<.H* Ltإ ›+ = v ا اP ف,w½ . ) 6 ( 4 -3 . k!ا لوO Exy ا j + ) 2010 -2014 :( %aƒ + €\Zا n : تc m/ا 7# -+ = تc,"+ – OH* ¯¾و O . ا ›+ا v# ادا, +ا ﻩر, + 20412 M + –%و ‹ -* R* ,O ور ' در #+ :
ارد ر BTا : ،»Z 9 ¼ 9 " " !ا ن? s #!ا ج Kو !ا Cر iI K j ا+k!ا +?1 نزا Tا +?n %!ا G ا+, إو @dp q!ا C r% " م # و د م #" ا #m+ ، د," ا ، < .¡ ا 13 '6 7 X6 ، 2013 ص ، 17 . ا ط O' ا ‰F = فا, S+ m+ صa- 6ا Sf A 6 ةر ‚P/ا ›+ا v# '¡6ارد لa: S+ : تc,"+ ‘ A-* ،!#X ا ( "A* ، X ا „ر H+ (‚ “/او5OA ا ، F #H/ا ' او ) J†Zا ت =زا ا – OH* . 5 -ة+,$!ا لYZ q ا ت #$%!ا ر ارد 1986 - 2016 9 : 6ور,/ا ة A ا و + لaO 6 P'+ + " ا ت OA' ا ت -+ ا < Q ار X* 51ا‰†Zا ت,Jk ,O ) 1986 -2016 ( n#† ُŽ p q ؛ P + ت ) .+ ة A ا P 1986 -1997 ، '6 P'+ ‹=ا cإ 1998 ƒ Ltإ 2012 , اK + ل," n"A*را م noA-=ا RN 2013 ؛ دو " ،م " ا اP ,"8 ع A*ر ت,Jk p q 51ا‰†Zا '6 P'+ 2000
YÁ ا $°ر “/ا ء “žإ لa: S+ ¬+ " ا ق A=² ةد )ز n#m* + q H
'* $°ر “+ قa إو K<Jm ا =اK</ -/ا لا + ع A*را d PQو ، 6 YZا ›+ا v او يد ش "ž² 9 : ) . »· tا /ا (€“ او d ذ : zW{!ا ) 4 :( | ا ا !ا ت #$%!ا ر 1986 @ n &}إ 2016 ) ة ~ !ا : ر %@د ن 0 ( ر BTا : S+ ت = LM د c ن<’q ا دا, إ S+ و ، /ا ةراز 11 / 07 / 2017 ، www.dgpp-mf.gov.dz/index.php/retrospective 1 : لو+,-!ا ل ~ ت ( 1 . !و+,-!ا J !ا ) 7 ( م لو ا 7“¡Qا ) 1865 ( cإ X# ر, Q ‹+ا,- 6ا أ, R و ، A دa % 5% d ذو ،S)5“" ا ن5O ا S+ ¬ž ’ ا $¾5 ا لa: ة,H /ا ت c ا ة, ز ر "6W ‹'+ ة < Q ت Q f)5+ R أ S+ لو ا [ 9أ 5A\Zا +,- ./ا ت 'O ا ر X* $+و ،l6و ق5“ او S ةر و ،c " 6ا ÕQأو X ا رد + : ل " k $°56 7 ’Q د 6ا (1 6 ي5 ' J أ ) o" ا ت Q5/ا S+ l #: S+ ن € ـ م ا لو ا R .°و ،ن<Fور, J او ن „5f ا 8 3 % R " ا lA'# نا‰: vQا l6و ق5“ ا OX'+ v "¹ ذإ ؛ × " ا X ا كaw…6ا S+ . 2 . لو+,-0! T !ا ق H!ا ض5" ا Ltإ ق5X ®6 ) تادا,+² ( lA' ا LM !#X او . 1.2 -ا إ لو+,-!ا تاد ) ض !ا ( ) 8 ( : / " ا XA' ا تادا,+إ t Fإ ,Jk ) Ø X ا ز ¯ ا (1ا 6 و م YZا lA' ا ( م لa: 2015 A*را H' Ù \•+ 1.8 ( +5 ن #+ / .® يأ ،م ا 2 % ( ؛ 2Ú /ا م " =ر O+ 94.9 tا /ا (€“ ا ‹\· Q ،م ا ( +5 ن #+ :
zW{!ا ) 5 :( ،ز €!ا z ا و م ا •$%!ا | w! !ا تادا إ 2011 -2015 ) ب م / م @ ( :LM 5% + ،32ص ،2015 '6 ،n) € ا ،"42 ي '. ا م " ا ن<+ 5)5O*"،(ƒ اوا)لو # ةر, /ا „5" ا لو, ار X أ {'+:ر BTاwww.oapecorg.org lA' ا تادا,+إ t Fإ S+ d„وأ {'+ q ¨- % +أ S+ 7 A (€“8 noA-=ا ,O% / " ا 40.2 % م 2014 tا q Ltإ 40 % م 2015 ) 9 ( . 2.2 -لو+,-!ا &'( ŒT !ا •0 !ا ) 10 ( : م ,Jk 2013 !#X او ت و5H/ا كaw…6ا LM 5Nا + ؛ × " ا يد ' ا — ارا5 6ا لو, د . ا ن , ا ى .+ ع A*را ‹ Ÿ6 اP و ، wŠ# d ذ !Ÿ.¹و ، A“O* ت 6 6 ع *إ Ltإ wÛ ىدأ + ؛ن = ا +زأ 9 : ورو OX'+ R " ا X ا ى .+ ع A*را . م +أ 2014 ل," $A*را ,O% 0.96 ( +5 ن #+ / م ) 11 ( ل," يأ ، 1.06 % ؛– . ا م " =ر O+ أ ، × " ا يد ' ا — * را5 6 ة5NW + م + 2015 را,O lA' ا LM × " ا !#X ا $A*را ,O% 1.5 ل," „و + ( +5 ن #+ # = 1.7 % ‹ ,"+ ا = n#†Ž ¦ ا ' ا لو, ا m+ S+ lA' ا LM !#X ا ' ا ة <*و ع A*را Ltإ d ذ د "°و ، 0.9 % م 2015 ) 12 ( tا /ا (€“ ا »· + Q ؛ : zW{!ا ) 6 :( لو+,-!ا &'( •0 !او يد B JK %!ا ر 2011 -2015 ر BTا : لو # ةر, /ا „5" ا لو, ار X أ {'+ ) ƒ اوا ( ، " ي '. ا م " ا ن<+ 5)5O* 42 " '6 ،n) € ا ، 2015 ص ، 37 LM 5% + ، : www.oapecorg.org 3 . لو+,-0! T !ا ق H!ا ة 1ŽTا فا •O ) 13 ( ا ق 6 v "¹ ق . ا اP fH /ا فا5 S+ ( # د, د F ح „ر و تار ’¡6 p q S+ / " ا قا 6 vQا S+ لو R و : f#w…./ا لو, او ،ةر, /ا لو, ا ،لو # / " ا ت ‚5“ ا . 1.3 -لو+,-0! T !ا ت ‘ {!ا : a / ت ‚5k $ 6 ق . ا ﻩP LM 5X .¹ " ا تا : $ . " ' ا 5) X* w… ./ ا5{= ؛ 5)5f*و (O' ا ،ج =² ، ! O' ا ،ف “f 6 ¨ -* p q ؛ و ا Zا •و م Y : • qC أ ت ‘ ’ : wx+ 5QP= : 2¶5F = ()وأ در,= 6 ) q ن .Qا ( =ر A ‚ ()وأ در,= 6 ، ) نو5A k ( ( „ + ¬ž ‚ 6 ، ) q ( „ + ( ، س .f*و 7#F ) 6 .f* .( • 0 وأ @d?0G ا ت ‘ ’ : wx+ 5QP=و : = X v ا ,' J ا (kو = X v ا لو ا . ر f ا $ . ا != F Ltإ )
The Seven Majors ( ‰Q5+ '*و #H/ا J ا 6أر € qا Ltإ ف,wá ى5:أ # إ ت ‚5k ت5JÙ ﻩa أ ةر ‚P/ا / " ا ق . ا . 2.3 -ƒ“وأ r% ) OPEC ( ) 14 ( : "ž #€ " d„وا )" Organization of the Petroleum Exporting Countries ( ؛لو # ةر, /ا لو, ا {'+ ا5" ا 9 " ا ,O ُ ع Fا n.6W* p q -دا,¯8 -v Ÿ6 5Jk 1960 كاP=ا lA'# m '/ا 6 6 b YZا لو, ا S+ ةرد ، )ا و n) € ا ،قا5" ا ،نا5 ا ، د ". è% a)وK ( ت ‚5k JFا +و J\Z + \Z ، + ' ا لو,# ( f* S ةر {'/ا ﻩP nH 9ا d P„و ، ي H* nH 9ا م ا +أ ،لو ا ر "6ا LM ة5X .# d PQو ، ى vf ا lA' ا 12 • ى5:ا لود " 6 م {= ود : ،تار + ،51ا‰†Zا ،5X ، <m = ، Ÿ c ¯žا .4=و,=ا و .
ارد نا {'/ا ر 6د S+ = ’ ا ةد /ا !.q wé “žا S+ 2¶ 6 ف,J ا ) 15 ( : wá 6 6 ء o نا,# ا ن< – .® ا – OH* 5 ’¡6ا S/ 7 '+ ,1 ن ”و J\Z + LM {% H/ا اPQو ،‹'+ m '/ا f او ،لو ا ر "6ا RfH ا (Fا S+ , q *و ، و ا '9 ‹ ا +ا لو ا . لو # × " ا نو‰-/ا LM wá5X 6 لa: S+ R " ا {'/ا ﻩP = €+ LM ء o ا ¬O# tا /ا (€“ او : zW{!ا ) 7 :( لو+,-0! ŒT !ا نو Tا | ƒ“وأ B~ 2016 www.opec.org ;11/07/2017, OPEC : Source /ا LM S wá d„وأ {'+ لود نأ (€“ ا S+ êqa= ـ J qا ر,O p q ؛لو # × " ا نو‰-1216.78 + يأ ،( +5 ر #+ ‹ Ÿ.ž 81.5 % ـ ر,O J qا ن % ى5: لو, ا ë +أ ،لو # × " ا ¬ q t Fإ S+ 275.38 .® ( +5 ر #+ 18.5 % Sf Q ؛ qا 7 = LM اذ H .¹ a)وKè%و د ". ا ¦ ود نأ {qa+ d„وأ ء o لو, ا ¬ .
z d ذ ،لو ا ر "6أ را5O 6 S+ ìžد ,\Zا – OH* $X .¹ R J.46W* P'+ {'/ا ﻩP LM êqa/ا ء 2í ا نأ cإ
w§ wx+ ة <’Q تار c n .O=ا <ƒو يد ن<O)5% Ltإ ،يد ) 16 ( : - ”C $!ا لوO : % ’Q تاذ نا,# ا S+ ن € ؛دو,H+ ¬XA= نو‰-+و "A*5+ = €6 - ”C $!ا Œm i!ا : < Q ¬ q ‹=ا,# K< * # # = €6 % ’Qو lA' ا S+ . 3.3 -T !ا J !ا r% : م nî“žأ 1974 ن< + ة A ا ل "% (€“8 لو ا ق 6 LM d„و لود ة5X . ("% د5Q ) 1970 -1974 ( ، S+ ن € *و 21 f#w….+ ود لو # ؛ Ltإ ف,wá p q ) 17 ( : -؛لو ا LM !#X ا ‘ A-* و H+و X ا كaw…6ا , k5* -؛لو # # , رد + د m إ و H+ -لو ار "6أ RfH # ء o لو,# lA' ا S+ ï *ا 6 نو‰-/ا ةد )ز . 4 . •$%!ار أ @ • م d„وأ {'+ b46W* ( 1960 ا ت ‚5k n= ‚
د و O%أ ‹#‚ R " ا XA' ا ' ا LM 5X .¹ / " ا lA'
) 18 ( ،
S+ ‰A يP ا 7 AYZا ¬¾5" ا lA' ا 5"6 l6 + 9 : $A*5* lA' ا ر "6أ تأ, d„وأ ر JÙ $+ نأ cإ 1.21 م ( + v# رcود 1970 Ltإ 2.90 م رcود 1973 ‚5k $+ m '/ا لو, ا ت ”و A/ m ¡= lA' ا ت ) 19 ( .
/ " ا ق . ا ( O’ ا lA' =ر O+ ' N LMƒأ 7 AYZا lA' ا ,m= p q ،ﻩر, +و ‹ ' O%و lA' ا ر "6أ , ,H* R )و
م : < :ا p q ؛R " ا ى .+ LM ﻩر "6أ , ,H ى5:أ < "+ ك ' نأ Q ،ار % ¯'6و ،كر ) = ،ن,' ‹ ا 6أ vQا ,F *و ،لو # n=5 6 /ا س .f* lA= v "°و ، J A= <".¡ "F5+ ¬¾د م : v " % ¬¾5" ا › #YZا OX'+ +أ ، / "F5+ ن € ة,H /ا f# /ا l f)5+ ة,H /ا ت c ا d PQ "F5+ ار "+ . 1.4 -ƒ“وأ ت Z 0 )
OPEC Basket Price ( ) 20 ( : + : عا =أ 7 ® {'/ا ﻩP n+ ف5"¹ ة,qاو #6 J"”و لa: S+ lA' ا ت ة <: ﻩP Ro* p q ،d„وأ #.8 11 •و م YZا lA' ا S+ = : ة5 ا ،( O’ ا ¬žا5 ² ، 234=و,= س ' + م : ،ي51ا‰†Zا ير \ð م : H ا م : ،ي <m ' ا 7 AYZا ¬ž ا م : ، ñ # ا ر,. ا م : ، ¦) € ا 5 , ا م : ، ëا5" ا 7 AYZا 7 AYZا ¬¾5" ا م YZا ،ي5XO ا ي5
فا 2¶ ¬¾ م :و ¬¹ار +² ن )5+ م : ،يد ". ا 17 M)وKèA ا . 2.4 -ار !ا ة+,D لYZ ي ا ا لو+,-!ا م Z ر أ ر ) 1986 -2014 :( لa: بP P K< * ي51ا‰†Zا lA' ا 5"6 نأ ل O ا Sf + '6 ‹ ìžدأ (†Ž p q ؛ 6ور,/ا ة A ا 13.072 '6 ( + v# رcود 1998 '6 n= €% ‹ LM أ +أ ، 2011 ـ 112.897 ( + v# رcود d ذ »· t ا (€“ او ،,qا ا .
zW{!ا ) 8 :( ار !ا ة+,D لYZ ي ا ا لو+,-!ار أ ر ) 1986 -2016 ( ر BTا : ’q ا دا, إ S+ d اوا $ + ت = د c ن< o ا l #.¡ Sf تا % NaN Ltإ ي51ا‰†Zا lA' ا5"6 ر X* (qا5+ R .O* R* ÕQأ ء
: • &}وO ة+,$!ا ) 1986 -1990 :( ن = S6 لa: S+ ت و5H/ا ع X Ÿ'F تار ’¡6 م +أ ل m/ا [ % ة A ا ﻩP K<+ + 86 / 14 =z J#O=و J a¯ 6او ت و5H/ا S pH او ! O' ا ل W –#" /ا !4 ) 21 ( ف5 S+ × " ا lA' ا 5"6 LM ”و5A/ا د O ا d PQو ، €)5+أ ) 22 ( ، +أ ن< + حوا5* ,O% ة A ا ﻩP لa: ي51ا‰†Zا lA' ا 5"6 ¨- % 14.633 و 24.421 ‹ ìžدأ # p q ؛( + v# رcود '6 ة A ا لa: 1998 . • i!ا ة+,$!ا ) 1991 -1998 :( ا lA' ا 5"6 ف5 › #YZا ب5q !Ÿ.8 6 .H+ A*را × " ) n) €# قا5" ا و‰ƒ ( لa: $Fا5* RN ، ن< ®. ا 1993 / 1994 ة A ا و ، JFر : مأ d„و (:اد اءا 6 د 6 ! P ا S+ F =² تار,O ا ةد )‰ m ¡= 1995 / 1996 ,O% lA' ا LM × " ا !#X ا ع A*را !Ÿ.8 A A '.H* ف5 23 '6 +أ ، 1998 ؛ ) 6 /ا +زz ا5NW + ‹ ìžدأ (†Ž ,O% ـ lA'# × " ا ج =² S+ d„وأ q ةد )ز Ltإ % ”œ 10 % '6 *5Q F A*c m ¡= 1997 ) 24 ( . ير \ð 5"6 ن % 51ا‰†• .®
1ا‰†Zا نأ ر „و d„وأ ت + : #.8 ‹ *را !Ÿ.8 L¼'/ا bA= ف5 ,O% ,=a
R JXA= 5"6 تاد )‰ ا ﻩP ن % {'/ا ا o 5 ءاد . ا )5“" ا تد 6 ¦ ا '+ و 6 . او د و F فو5{# m ¡= د ' ا p"8 LM ا‰AH+ Sf . • i! i!ا ة+,$!ا ) 1999 -2016 :( 6 ƒ Ltإ ا5 .+ ا, ا‰* ,=a ير \ð 5"6 ف5 ة A ا ﻩP ' 2008 v Ÿ6 ثا,qz m ¡= ، 2001 قا5"# ¬€)5+ و‰¯ او ) '6 2003 ( Ltإ n#9و p q ؛d„و {'+ لود S+ ةر5O/ا ج =² ت o A- ا #.#6 d PQو 4.2 ( +5 ن #+ '6 +أ ، + 2009 Ltإ 5". ا ‘A-=ا ,O% 62.163 / " ا +ز ر Nò $Fار اP و ( + v# رcود ) 2008 ( 5"6 ف5 '. ا ﻩP ,"8 ، م تر, ؛‹ •2ó أ Ltإ ( Ù \•+ k " =ا lA' ا 2011 ـ 112.897 Ÿ # ا ةر ’# d ذ ز "°و ،( + v# رcود ) 2011 ( ت " او ، ور ا م +أرcو, ا $Fا5* d PQو ،lA' ا LM × " ا !#X او ،يد ' ا تc,"/ m . '6 و 2014 ( ى5:أ ة5+ $Fا5* 99.615 '6 f)5+ ة,H /ا ت c ا ي5Y] ا ز ¯ او lA' ا ف “¡Qc m ¡= ( + v# رcود 2014 JF S+ اP + ( +5 ن #+ n % f XA' ا تادا,+² ةد )ز Ltإ ىدأ + ؛ ) 25 ( 6 6 تار v+ ك ' ن €* , ى5:أ JF S+و ، ! * ى5:أ )ر 6و نا5 إ $+ د ". ا +زأ ، =ا5Qو +زz ‚ »Z /ا = : . i! 1 -ك+,{Tا z W !ا 1 -ك+,{Tا z W !ا QC a ‹=W ك “/ا (+ € ا ف5"ô " : ن< 4'+ز ن< #.#6 ن< !q * ، ) ÕQأ وأ ( #O ا ء ¯ œ ا,qإ ت #O ا يد—* p H ، ت
ذإ ة5O .+ <ƒ ن €* , '+‰ ا (6a. ا ت = نأ "ô اP (" و ،S+‰ ا v N wŠ ن< .® ا ("m* O)5X ى5: #.#. ا
+ ا m Q ة5O .+ ن €* wxf و ،ة,q LM (‚ تP:أ . O — ® ا ة, A+ v "¹ تا <¯ /ا m+ ن< (F #) a" ا ﻩP (’+و <¯ /ا R #O ./ا تا <¯ /ا S+ m+ c, $8 ا ". ) 26 ( ا !#X )و ن< 4'+‰ ا ن< #.#. ا ن ل O ، ëا ا ن €* ناو Ltو *5 ا S+ #+ € + wx+ (‚ ن €* نأ ك “+ (+ €* wx S v"¹ ¦ او wx a" ا5 ,O* S+ F ' ا 5A9 *5 ا S+ #+ € + wx X: a ) 27 ( . 2 -ك+,{Tا z W !ا تار - Zا ن< #.#6 ن< (+ € ار :c J+ا,- 6ا Sf S)ر :ا ك ' ، M + wx+ ض5"ž : 2 -1 . zG ار - Zا - G ا n ) Engle- Granger ( :c O)5 5m=ا5ƒو (m=ا S+ (‚ ح ا ا تا XYZا ع *ª (+ € ا Fرد bA= J S <¯ + ن< ك “/ا (+ € ا a ر ) 28 ( :
ارد 1 -ك “/ا (+ € # ا #9 ¯ ا5 ,O م O= ) (F #) a ( ؛ ……..(1). p q : ؛$8 ا <¯ /ا ؛(O ./ا <¯ /ا ¬öا “" ا WXYZا ,q . ëا ا LM ( H= +,- ./ا ¯ # O%و : 2 -#.#6 )را5O 6ا ى,+ر : م O= ا ¯ ا5 ,O : „ .H/ا O ا =ر O+ R =ا لوا,F S ” wŠ# ل \Zا Sf ¦ ا F5\Zا O (m -S ” wŠ# ل \Zا Sf ¦ ا وأ 5m=ا5ƒ 1 q² ›+ا v ا ‘"8 ›1 = ، (’+ Eviews . n= ‚ اذª% م," ا ”5% ‘%5= '=ª% ، F5\Zا O ا S+ ( أ „ .H/ا ة5O .+ #.#. ا ن €* t „و ن< #.#. ا ت = 7 *و ) ، ( A1از ن € c ن< #.#. ا S+ ر,O/ا را,H= نª% t „و ك “/ا (+ € ا 9 - \Zا ﻩP . +أ A1از را,H= ن € t „و ك “/ا (+ € ا 9 - $ * c ر (H+ تا <¯ + ن % bf" ا ث,q اذإ . ) 29 ( (m=ا ر :ا نإ -5 O 5m=ا5ƒ LM lO% O)5 LM , "ô يP او ك “/ا (+ € # د ÕQأ 5:أ ر :ا ك ' \Zا ﻩP ¬A% ،S <¯ + S+ ÕQأ ك ' n= ‚ اذإ +أ ،S <¯ + ر ¦ ا •×{" ا ت = €+ Johansen and Juseluis
ك “/ا (+ € ا ‹m + 5 ,O* 6 O ا ق5X ا (o%أ S+ ,"¹و . ) 30 ( 2 -2 . Hm X Rر - Zا | Johansen-Test (m=ا ر :ا LM ر : اP ق A – q d PQو ،R†ùZا ة <¯9 ت ' " ا $+ !6 '¡ ‹=z ا5{= ،– . ا ك “/ا (+ € # 5m=ا5ƒ (+ € ا –OH يأ ،ا,)5% ك “+ (+ €* ك ' ن ‚ اذإ + S 7“f ر : اP نأ d ذ S+ R و ،S <¯ + S+ ÕQأ د Fو q ك “/ا ؛ك “/ا (+ € ا )5{= أ ‹ اP و ، #O ./ا تا <¯ /ا LM $8 ا <¯ /ا را,H=ا ) 31 ( ى,/ا a" ا 6ار, ر : اP م,- .ô p q H= ‹m + جذ = 5 ,O* LM ر : اP , "ô p q ، Fر, ا bA= S+و #+ € /ا تا <¯ /ا S+ m/ () X ا ¬¹اP ا را, VAR . اP , "°و ن< O)5 LM ر : : أ -1O ر - Zا Test de la trace 1 q² ب .H م O= ، *اP ا R O ا ﻩP S+ aX=ا 32 : p q : k : ؛تا <¯ /ا د, n : ؛تا, “/ا د, : R ر *اP ا O ا % A # M ؛ : % A /ا *ر . $°ز * , "8 ,q Ltإ ‹ “ô qا = = 1 q² ﻩP $ ¡* wÛ م ة ‚ H+ # "8 = " 6c cو,m+ Johansen and Juseluis
، ر :ا ن € Johansen t ا (€“ ا LM : - % A /ا *ر 5A ا يو .¹ (r = 0) يأ r = 0 : H0 ”5A ا ,” r > 0 : H1 'o%ر اذإ H0 tا /ا ر : Ltإ 5 = ) 1 q² n= ‚ اذإ ـ F5\Zا O ا S+ + * vQا
Johansen and Juseluis ‘%5= '=ª% H0 . -% A /ا *ر 5A ا يو .¹ (r =1) يأ r =1 : H0 ”5A ا ,” r > 1 : H1 'o%ر اذإ H0 tا /ا ر : Ltإ 5 = ) 1 q² n= ‚ اذإ ـ F5\Zا O ا S+ + * vQا
Johansen and Juseluis ‘%5= '=ª%
H0 .
- % A /ا *ر 5A ا يو .¹ (r = 2) يأ r = 2 : H0 ”5A ا ,” r > 2 : H1 'o%ر اذإ H0 tا /ا ر : Ltإ 5 = ) 1 q² n= ‚ اذإ ـ F5\Zا O ا S+ + * vQا
Johansen and Juseluis ‘%5= '=ª% H0 . اPf و . - 'o%ر اذإ H0 ”5A ا ,"8 = v :او ف X/ا w§ r = k-1 : H0 ”5A ا ,” r = k : H1 ‘%5 ' و H0 • % A /ا *ر ن % ، r = k • تا <¯ /ا نأ ر ك “+ (+ €* a ,F c \Zا ﻩP و I(0) . 33 ب - § r !ا ا¨!ا #!ار - Zا ا a" ا –%و ‹ 41 qإ !.H* : د Fو LM ¨'* ¦ ا م," ا ”5% ر :ا ى5m)و + S+ د Fو LM ¨'* ¦ ا # , ا ”5A ا ( O+ ك “/ا (+ € ا ت Jm S+ ك “/ا (+ € ا ت Jm + ، = €+² .® „ .H/ا O ا تداز اذª% LR ن<"+ ) '"+ ى . F5\Zا O ا S ؛ ”5% ‘%5= '=ª% ك “/ا (+ € # ‹m + يأ د Fو م, Ltإ <“¹ ¦ ا م," ا ، و م," ا ”5% ‘%ر $ X .ž c '=ª% ( ا n= ‚ اذإ 0 H #1 O ا ,qاو ‹m + د F ك “/ا (+ € # ( LM . ) 34 ( 3 -ا جذ
Error Correction Model 3 -1 ا جذ QC a ECM ن< 4'+‰ ا ن< #.#. ا n= ‚ اذإ ،ن< 'Q 6 <ƒ A * wxf و 1a+ ÕQ جذ ' ا ن % m Q ك “/ا (+ € ا 9 - ن
(F #) a" ا S+ (‚ ر WXYZا [ \]* جذ = P:W)و ،WXYZا [ \]* جذ = wx a" ا 5 ,O
) LM wéا q d ذو '+ز ة m% تاذ تا <¯ + Lagged Variable ( (F ة < a" او ) ردª d ذو '+‰ ا (6a. ا قو5% JFا .( ) 35 ( ك “/ا (+ € # Q “/ا a" ا !\Ž 2¶ 6 (€“/ا S f ) ك “/ا م " ا ﻩ m* ( ط *ر S pH ا ى5:أ JF S+و JF S+
SQ . ا جذ ' ا ن< $ m J% ،WXYZا [ \]* جذ = ف, و S <¯ /ا ن< ¬O O\Zا
' او ¬€ + ' , ا جذ ) ¬‚5\Zا ( Sf ، : I(0) I(0) I(0) (+ "/ا نأ Q ،ى,/ا ة < ت #O ا ›+د WXYZا [ \]* جذ = [ .ô ،ى,/ا #) a" ا Ltإ % ”إ ® يP ا 6 ن € نأ بP†Zا ة (’ ) ع F5 ا ( ى,/ا () نزا ا H= . ) 36 ( 3 -2 . ا جذ @ # WXYZا [ \]* جذ = 5 ,O* نذإ Sf ،ة5O .+ ëا ا n= ‚ اذإ .
ك “/ا (+ € ا A9 ( H*و ن<*5O .+ <ƒ ن #.#. ا ن €* +,'
= S+ aX=ا a" ا5 ,O* S+ , a% جذ ECM . ن #.#. ا Sf و يأ Ltو Fر, ا S+ ن< #+ € + :
$o= ، ëا ا )را5O 6ا Ltإ <“¹ ى,/ا #) a" ا5 ,O* : جذ = ر,O= ECM ا تا XYZا ع *ª : - &}وO ة ا :
O)5X ى,/ا #) a" ا5 ,O* OLS : - i!ا ة ا : ى,/ا ة < a" ا5 ,O* ) ¬€ + ' , ا جذ ' ا ( O)5X OLS :
ارد (+ "/ا ن € نأ !m FP = ‘%5= d PQ Sf R ذإ ، 6و ) '"+ ECM . + ى,/ا #) a" ا Ltإ يد— يP ا WXYZا [ \]* مK<= € ى,/ا () ف,J ا S ," Ÿ)و bQ "/ا ﻩ m* ! P . )ر "/ا ء X: و جذ ' ا تa+ "/ „ر O + ارا,O+ ن< #q5+ LM 'O ا ¬X"¹
f 6aQ O)5X 5.A* تa+ " # . جذ = نأ o أ ل O ا Sf ECM “+ يأ ح5X c O)5 Ltإ lO% ج H)و ص : (€ OLS . ) 37 ( ªار : !ا ت #$%!ا &'( •$%!ا ت -0# 1« #!ا ار !ا 1 - ار !ا تا+?€ QC !ا : z# H ZOو ¬ª X ~ا |@+?€ R @ . م " ا ق A=² : $8 * <¯ + ) M:اد ( ‰+5 ‹ ‰+5= ) Depr ( A'* ¦ ا ت OA' ا ع m+ و ، و, ا JO ، وأ و تادا5 إ +إ ر, + ¦ او ’ ار "6z R O+ و ، و <ƒ ) ي51ا‰F ر ' د ن #/ ة,q ا .( ,=a ير \ð م : ( +5 5"6 : (O .+ <¯ + ) ر : ( ‰+5 ‹ ‰+5= ) Oilp ( †Zا فو5{ او و ا ق . ا ى O O%و د,H* ، 6 6 رcو, R O+ و . 1 -2 . !د Tا n ضا %ا R* نأ t ا H' ا LM (O ./او $8 ا <¯ /ا ن< X: a ك ' : Deprt = a0 + a1 Oilpt + Ut……….………....(1) × )ر ƒ # ا جذ ' ا LM , "'6 6ار, ا ﻩP ''f ، و ،5 ,O ا ›1 = ن<.H*و S <¯ # س O ا ة,qو , q d ذو ل :دª d ذ S <¯ /ا LM R )ر ƒ # ا ؛ t ‚ a" ا [ % : LDeprt = a0 + a1 LOilpt + Ut……….………....(2) p q : Ut : ؛WXYZا ,q (’ a0 / a1 : ؛جذ ' ا ت #"+ (’ * t : S+‰ ا S v"ô . د "/ا ﻩP و ة <: )و =و5/ا S v"¹ ؛ 6ار, ا ﻩP wŠ# د R q #.#6 ن € * p LOilpt و LDeprt S+ 31 ة, + ة, “+ S+ 1986 -2016 . 3 - Cرا # K ارد : v -= d ذ ,"8 ، <¯ + (€ '+‰ ا (6a. ا LM R )ر ƒ # ا ل :دª م O'6 .ž m + 6ور,/ا تا <¯ /ا ("†Z (6a. ا )را5O 6ا ما,- 6 71ا‰ ا را,H= يد A ! #% ر :ا نو < ) Phillips-Perron ( ,"ô يP او S 7“f# تار : (o%أ ن< S+ ؛ة,q ارPF p q ن< 4”5% LM م O : ] D م !ا : ة,q ارPF LM ي H* #.#. ا ) ة5O .+ <ƒ ( ؛ ] $!ا 0@ -!ا : ة,q ارPF LM ي H* c #.#. ا ) ة5O .+ .( ›1 = tا /ا لو,†Zا نv ل q R Ltإ اد '¡6ار : اP ) Prob .( لو R ) 1 :( نو+? • 0D ل ة ~ !ار¨Rر - Zا LOilp LDepr Type de model ى ./ا 0.7938 0.5785 0.7880 0.3972 0.9073 0.9937 n ’ او م " ا ﻩ m* c, جذ = ] 3 [ n ’ ا ,\Zا c, جذ = ] 2 [ نو, جذ = n Nو م ﻩ m*ا ] 1 [ Test PP (€ ل q R جذ = لو ق5A ا 0.0045 0.0008 0.0000 0.0029 0.0004 0.0001 n ’ او م " ا ﻩ m* c, جذ = ] 3 [ n ’ ا ,\Zا c, جذ = ] 2 [ n Nو م ﻩ m*ا نو, جذ = ] 1 [ Test PP (€ ل q R جذ = ر BTا : إ S+ ’q ا دا, ن< ›+ =5 ل " 6 Eviews Y-® ا " 9 " . ى ./ا ,' S)5O .+ <ƒ S <¯ /ا نأ ' »Á ) Level ( S+ vQا Na’ ا جذ '# F5\Zا R O ا نc 1 % و 5% و 10 % ,' نا5O .+ wxf ؛ Na’ ا جذ '# .® لو ق5A ا ) w§و, وأ ،ﻩ m*او $ O جذ = ،$ O جذ = (
( , ا ض5A ا ( O=و م," ا ض5A ا ‘%5= t ، . 4 - zG ا #C • -جذ @ # ! G ا n ECM 6ار, ا جذ = تا <¯ / '+‰ ا (6a. ا نأ S+ ,QW ا ,"8 ) LOilp و LDepr ( Fر, ا bA= S+ #+ € + ) Ltو قو5A ا ,' ة5O .+ ( ‰+5=و ـ J I(1) Fإ Ltإ d ذ , .ô + ؛ = ’ ا #q5/ا Ltإ رو5 # ëا ا #.#6 )را5O 6ا ر :ا ءا5 ، !.qو ،WXYZا [ \]* جذ = 5 ,O* •و
يأ ة5O .+ ëا ا #.#6 ن €* نأ !m 6ار, ا تا <¯ + ن< ك “+ (+ €* د Fو (Fا S+ 6 O ا )5{' ا : ما,- 6 اP و (m=ار :ا -5m=ا5ƒ . اP ءا5Fœ t ‚ ن< 46 6أ ن<* X: ع *ª م O= ر : : 4 -1 . ة ا &}وO : ن< () X ا ى,/ا a" ا 5 ,O* (’ *و LOilp و LDepr LM ل \Zا R* ؛ى5¯ ا ت "¾5/ا O)5 LM د c ، ا ›1 ' ا :
Ldepr = 11.312 + 0.842 x Loilp + Uhate (42.67) * (11.42)
° (0.00) ) 0.00 (
R2= 0.818 N=31 Prob-F=0.00 DW=0.727
p H (*) : n=د ¡6 R S v"¹ ) t ( و ، „ .H/ا ) ° ( ل q S v"¹ (Prob) . + –%و ن< q = S+ جذ ' ا 6ارد R 46 M : B~` ار !ا : a= نأ êq : -ل qا نc ي '"+ n ’ ا WXYZا ‹ ) 0.00 % ( ، t „و ‘%5= 5A ا يو .¹ n ’ ا نW #1 O ا م," ا ”5% ؛ -cد وذ t „و ي '"+ ,=a ير \ð5"6 (+ "+ 1 qإ ,' 5 % . -(€Q جذ '# 1 q² ) '"/ا ر :ا ءا5Fإ ,' ) 5“4% ر :ا ( O ا نأ ,m= ‘%ر ل qا يأ ، "A*5+ 5“4A „ .H/ا 5A9 جذ ' ا ) Prob(F-stat)=0.00 ( ؛ #‚ ل O+ جذ ' ا نأ ل O= t „و ، -a ك ' ‹=أ êq-a= د5 5.A/ا <¯ /او + " ا ت OA' ا l„5* ) ,=a ير \ð م : 5"6 ( Ltإ (9و , ,H ا (+ "+ نأ p q ؛ 0.818 ¯ /ا نأ LM ل, اP و ، < 5.A/ا ـ RfH 81.8 % LM ث,H* ¦ ا تا <¯ ا S+ + " ا ت OA' ا +أ ، 18.2 % O /ا ؛جذ ' ا Fر,+ <ƒ ى5:أ (+ا 5.A* @د B JK ار !ا :
-(O ./ا <¯ / l *5/ا (+ "/ا ةر kإ نأ êqa= LOilp نأ ﻩ '"+ اP و F + : (‚ ن< د5 a ك ' S+ ت OA' ا + " ا LDepr و ,=a ير \ð م : LOilp ,=a م : 5"6 داز #‚ p q ، ـ 1 % + " ا ت OA' ا تداز ـ 0.842 % $+ – X اP و د )5{' ا ر Ø°ر د ا ا د نأ LM , "ô تادا5 ² بر O* .® و ا 98 % #€ ا تا,1 " ا S+ . 4 -2 . i!ا ة ا : zRO 0C • JY !ا µا Cرا # ار - Zا . نو <„و bŸ # % ر :ا LM د c d ذو PP ر : اP ›1 = »· tا /ا لو,†Zاو . wJر لو R ) 2 :( µا -!ا Cرا # ار - Zا ] $!ا : 0H0H!ا ) UHATE ( ة ~ !ار¨R &'( ي • . #!ا !و ا %5 ) ل ~K (Prob) “ H•Tا #!ا ( ) ت 0 Tا جذ %!ا - 0.09 1.72 م " ا ﻩ m* Q5+ 03جذ %!ا - 0.20 -1.29 n ’ ا -3.56 0.02 -2.33 ة,q ارPF - 0.62 0.48 n ’ ا 02جذ %!ا -2.96 0.08 -1.78 ة,q ارPF -1.95 0.04 -1.97 ة,q ارPF 01جذ %!ا ر BTا : ت F5-+ LM د c ن<’q ا دا, إ S+ Eviews9 .
)5A ا ”5A ا ( O= '=أ لو,†Zا اP لa: S+ êqa=
H0 S+ vQا wx+ (€ WXYZا ل qا نz ¬ž ’ او p ’ ا ن<Fذ ' ا S+ (‚ 5 % LM ي H* c ëا ا #.#6 نأ يأ n ’ ا ,\Zا LM cو م " ا ﻩ m* ) c ( t „و ، 5 = Ltا êqa=و لو جذ ' ا نأ ‹ % : „ .H/ا O ا O#X/ا ة,q ا رPF (+ "/ O c ة,qاو '+ز ة A ةWX /ا ëا ا (+ "+ t و,†Zا S+ ( ا ,qا ا يو .ô ) φ ≠ 1 ( ، نأ êqa= Q (Prob = 0.04 < 0.05) ‹'+و ‘%5= ا م," ا ض5A H0 % t „و ،ة,q ا رPF LM ي H* c ëا ا #.#6 نأ يأ ، ى ./ا ة5O .+ . /ا #) =زا * a ك ' نأ ل O ا Sf اP LM و ،ى ./ا ,' ة5O .+ ëا ا #.#6 نأ ن< ى, ر "6أ و ,=a ير \ð + " ا ت OA' ا 6ار, ا ة % لa: 51ا‰†Zا .
ارد 5 - ا جذ @ # ECM * #) a" ا د Fو =د O + " ا ت OA' او لو ا ر "6ا ن< ى,/ا ما,- 6 d ذو ، < O ا ى,/ا wx a" ا 6ارد Ltإ WXYZا [ \]* جذ = ECM ) a" ا سر,* WXYZا [ \]* جذ = د "+ (F ة < ( R p q ، O . ا ة A ا ëا ا ب .q ,"8 M + $ ¡= WXYZا [ \]* جذ = ›1 = 5 ,O و ،ة,qاو ة A ºX + (O .+ <¯ Q ى,/ا #) a" ا ëا ا #.#6 ل :دإ : 5 -1 . &}وO ة ا : S+ (‚ ن< ى,/ا #) a" ا 5 ,O* LOilp و LDepr د c ى5¯ ا ت "¾5/ا O)5 LM . Y•+ ›1 ' او ا د "/ا : 5 -2 . i!ا ة ا : ا د "/ا \· + 5 ,O ا ›1 =و ،ى5¯ ا ت "¾5/ا O)5 LM د c ى,/ا ة < a" ا5 ,O* : د "/ا ﻩP êqa/ا S+ WXYZا [ \]* (+ "+ نأ ) uhate(-1) ( ! 6 د Fو "ô اP و ،ي '"+و ك ' نأ يأ ،WXYZا [ \]* جذ = 6ار, ا (H+ ن< #.#. ا ن< S+ا‰* a LDepr و LOilp و () X ا ى,/ا < O ا ى,/ا wx a ,F * . WXYZا [ \]* ,q (+ "+ <“ô ) -0.281 ( Ltإ نأ ت OA' ا + " ا * $F5 .® ة % (‚ =زا ا w… H= 28.1 % q = S+و ، ى5:أ ق5¯ .¹ ¬žزا ا J"”و Ltإ $F5* ¬€ + " ا ت OA' ا ن % 3.55 '6 . º! i!ا ع #!ا : جذ @ # ! |Hm X R #C • ECM ء X ² ت Fرد د, , ,H م O= (+ € # S.ž F ر :ا 6ارد ( P !6 '/ا جذ ' Var(P) جذ = ر -= p q Var(P) يP ا ›+ =5„و ؛ء X ² ت Fرد ر :ا < "+ S+ Sf + د, vQا –OH Eviews9 R* ¦ ا O ا LM m= $” d ذو ¬€ * + *أ (€“8 ر -ر :ا ) 5¯9ار ( Rwx S+ ر "+ (‚ !.q ) AIK SC, HQ, ر "+و LR ... ¸Zا ( او ؛ ¬¹z ‚ n= ‚ ›1 ' : wJر لو ا ) 3 ( : ء ` Rردر Zا+?@ ر BTا : ن<’q ا دا, إ S+ ›+ =5 ت F5-+ LM د c Eviews9 . ›+ =5 تcو H+ ة,"8 م O ا ,"8 Eviews9 =,Fو ء X ² Fرد ر :c LM’/ا ء X ² Fرد نأ LM < "/ا R{"+ ,Qأ p q ،ة,qاو • : P = 1 5N ر :ا m ¡= t ا لو,†Zا »· d P 6ار, ا جذ = ةد F $+ O.¡+ w§z •×{" ا *اP ا O ا ر :او ؛ a د Fور :c ,=a ير \ð م : ر "6أ ن< () X ا (F ) LOilp ( + " ا ت OA' او ) LDepr .(
LDepr
=
11.
312+ 0.
842 LIDE+
UHATELDepr
= 0.
117 LOilp- 0.
281 uhate (-1)(
0.
199) (
0.006)
R²
= 0.
124DW= 1.517
wJر لو ا ) 4 :( ك+,{Tا z W 0! |Hm X Rر - Zا j •×{" ا *اP ا O ار :ا ( 5N ر :ا ) ( ض5A ا Prob %5 F5\Zا R O ا R O ا „ .H/ا Prob %5 F5\Zا R O ا R O ا „ .H/ا 0.18 14.264 10.405 0.21 15.494 10.949 0= r:H0 H1 : r > 0 0.46 3.841 0.544 0.46 3.841 0.544 1= r :H0 H1 : r > 1 ر BTا : ن<’q ا دا, إ S+ ›+ =5 ت F5-+ LM د c Eviews9 . S+ (€ـ 9 YZا 1 q² R O ا نأ ›1 ' ا <“¹ و ,' J F5\Zا R O ا S+ ( ا ) '"+ ى .+ 5 % يأ ، : =10.49<15.94 و =10.40 <14.26 wÛ ص YZا ل q نأ Qو ) (Prob > 0.05 #1 O ا )5A ا ”5A ا ( O= نذإ ، ن< ك “+ (+ €* a د Fو م, "ô اP و ،5A ا يو .¹ % A /ا *ر ن ,=a ير \ð م : ر "6أ + " ا ت OA' ا 51ا‰†Zا 6ار, ا ة % لa: . نأ ,m= – 6 + لa: S+ O)5 zG ا -G ا n ر :ا نأ cإ ؛ك “+ (+ €* د Fو LM ت,Qأ |Hm X R ﻩP د Fو م, LM ,Qأ wx a" ا ) د Fو c WXYZا [ \]* جذ ' ( ، و نا ك “/ا (+ € # S.ž F ر :ا v "¹ ا S+ د ÕQأ ‹m1 = (m=ا ر : – 5m=ا5ƒ ن< (+ €* a ,F * c ‹=أ ل O= t „و + " ا ت OA' ا ,=a ير \ð م : ر "6أ 6ار, ا ة % لa: 51ا‰†Zا () X ا ى,/ا . ا : 51ا‰†Zا + " ا ت OA' ا LM لو ا5"6 ت #O* 5Nا 6ار, م O ا ’H ا ر ا ﻩP لa: S+ ' و q ة, /ا ة A ا لa: 1986 Ltإ 2016 ، d ذو ع *ª O)5 #’ + 2¶ O ا د †š'+ ،WXYZا [ \]* جذ = + ' ن< * 6ار, ا S+و M : -ة A ا ﻩP n%5 ةد )ز ة v "+ + " ا ت OA' ا '6 S+ ءا, ا 9 : 2000 ؛ ¯8 د ' ا – OH* F و ؛ -؛ت و5H/ا تا,1 LM , "ô Ø°ر د ا ي51ا‰†Zا د ر "6أ LM ة5k + O)5X 5N—* ,=a ير \ð م : ق A=² ¬+ " ا R .¹ ر ؛ و ا †Zا p q اP $A*را #‚ ـ 5". ا 1 % ع A*را Ltإ ىدأ ت OA' ا + " ا ـ 0.842 % ؛ -!.q ك “+ (+ €* ,F c WXYZا [ \]* جذ = ء ' Sf c t „و ، 6ار, ا ي <¯ + ن< S.ž F O)5 . ¬Rا Tاو ¼ ا e!ا : 1 -،ر A ا ìAX + " ةراد` ! Tا !ا " او5“®# + 6أراد ، ، ندر ، $°ز 2008 ، ص 50 . 2 -،يز5H+ س , H+ " !ا ! Tا ت @د B Jا " 51ا‰†Zا ، "+ †Zا ت X/ا نا د ، ، 2003 ص ، 65 . 3 -،دا5+ ×#q , H+ " !و !ا ! " ص ،5 + ،b k ن< "+ F ، 27 -29 . 4 - ،دا ب ذ , qا ¼ % " !ا ! Tا ت @د B Jا " ، ط 1 نا ”5 اراد ، ،ندر ،$°ز او5“®# 2013 ، ص 99 . 5 -، \Z ش " ة+,$0! ا ا ”- Tا يد B JK ش m` w(د j +k! @د B Jا ارد 2001 -2004 " 51ا‰†Zا "+ F ، <.4F + ، ) 3 ( '6 2010 / 2011 ص ، 32 . 6 -، +c ن q و .4=أ ¬ž ’ " !ا &'( !ا تار iI K 1« J ارد ا ا يد B JK % " )ر ’¡6 ›+ا v ار Nأ R O* ل q ìO #+ ، ة A ا لa: يد ' او ر ’¡6 و ( ¯“¡ ا LM wá 6 €"žاو + " ا 2001 -2014 7 X6 ، 11 / 12 سر + 2013 ص ، 9 7 -،¬AX M " “ !ا لو !ا % !او J !ا " " X ا، 2 „5" ا {'/ا تار “®+ ، ' # )راد² ،5 + ، 2010 ز ص، . 8 -لو # ةر, /ا „5" ا -لو, ار X أ {'+ ) d اوا ( ، " ي %H!ا م !ا ن? O C # 40 " '6 ،n) € ا ، 2013 ص ، 32 / 33 LM 5% + ، : www.oapecorg.org 9 - {'+ لو # ةر, /ا „5" ا لو, ار X أ ) d اوا ( ، " ي %H!ا م !ا ن? O C # 42 " '6 ،n) € ا ، 2015 ص ، 33 .
10 -لو # ةر, /ا „5" ا -لو, ار X أ {'+ ) d اوا ( ، " ي %H!ا م !ا ن? O C # 40 " ، ﻩ5Qذ – 6 $F5+ ص ، 35 / 36 . 11
OPEC;10/07/2017, Monthly Oil Report ,p34, www.opec.org.
12 - {'+ لو # ةر, /ا „5" ا لو, ار X أ ) d اوا ( ، " C # ي %H!ا م !ا ن? O 42 " ص ،ﻩ5Qذ – 6 $F5+ ، 37 . 13 -¬AX M $F5+ ، ﻩ5Qذ – 6 ، ص 70 / 71 . 14 -10/07/2017 ; httpwww.mofa.gov.iqdocumentfiles130171512919651172.pdf 15
ارد 16 -،¬A6 ا A #: 76 " •$%!او 1ار !ا º0i ½ 0 ا نو !ا ¾0G ى #!او À%RO " ، ط 1 ن ' ، : ، „5" ا ة,q ا ت 6ارد‰Q5+ 2011 ، ص 148 . 17 -¬AX M ، $F5+ ،ﻩ5Qذ – 6 ص 81 / 80 . 18 -،يوا5 ا –#X+ – YZا , " • ز €!او •$%!ا -" ط، 1 ، ،يروز ا ندر ، 2011 ، ص 227 . 19 - ،¬A6 ا A #: 76 ﻩ5Qذ – 6 $F5+ ، ص 148 . 20 -ا5 ا –#X+ – YZا , يو ،ﻩ5Qذ – 6 $F5+ ، ص 228 . 21 - د," ا ، 65 ا ة,)5†Zا 35 )ر ةرد ا ، 27 / 08 / 1987 R ر ن = O ا ، 86 / 14 )ر خر—/ا ، : 19 / 08 / 1986 . 22 - ،ن o+ر , H+ " C $B!ا اd?Tا &}إ R او درا Tا % !و •$%!ار أ ت -0# " .6—+، senyar capital ، 2012 ص ، 03 . 23 - ا نا # ﷲ !.q ن<.qو <o: , ن ، " قا !ا ر^و !ا ف - و •$%!ار أ ن? JY !ا z 0• و س J " ، د م #" ا #m+ ,#m/ا ، )راد²و 20 د," ا ، 79 ، 2014 ص ، 277 . 24 - ص ،ﻩ5Qذ – 6 $F5+،ن o+ر , H+ 03 . 25 - d او 5)5O* " ي %H!ا م !ا ن? O C # 40 " $F5+ ، ص ،ﻩ5Qذ – 6 46 . - ، X رد O ا , , H+رد O ا , " ا ” - !او C r%!ا ن? Exy #!ا د B J^ " ط 3 ، )ر,'f6² ، "+ †Zار, ا ، 2009 ، ص 670 . 26 27 -،¬ž ' $ . ا , , H+ " ما º@ ~ zZ @د B JK ت JY 0! ŒÂ B~`و Exy #!ا z 0• !ا SPSS " 6² "+ †Zا را, ا ، )ر,'f 2009 ، ص 677 . -ص ،ﻩ5Qذ – 6 $F5+ ، X رد O ا , , H+رد O ا , 672 . 28 29 -،ﻩ5Qذ – 6 $F5+ ،¬ž ' $ . ا , , H+ ص .678 30 - ،ة,)5% يزا‰ " FP = ت ( D Tا ناd? &'( Rر ا @ Tا 1« @د B Jا J ارد ، C ا ا Rر ا @ Tا ) 1970 -2006 "( ، 51ا‰†Zا "+ F ، < .¡ ا م # و )ر m ا م # و د م #" ا #‚ ، د م #" ا ﻩار Qد qو5 أ 3 ،51ا‰†Zا ، 2012 -2013 : HA9 نود . 31 -، k , H+ ،¬+a6 , qا " YZ ي ا ا د B JK ر iI Kور ZدK ن? ك+,{Tا z W !او À-H!ا JY !ار - Zا ة+,$!ا ل ) 1970 -2011 ( " ، 51ا‰†Zا ، # رو "+ F ،pq ا #m+ ، د," ا 13 ، 2013 : ص 126 . 32
Régis Bourbonnais, "Econométrie Cours et exercices corrigés", 9m édition, Duno, France, 2015, P311. 33
Régis Bourbonnais, "Exercices Pédagogiques avec corrigés et rappels synthétiques de cour", 2eédition, ouverture Economica, Paris, 2012 P210. : 34 -، ير †Zا S.q , : م .žأ -،7 X# ا , ن "'Q " ”ـ - !ا ¬ـ ك+,ـ{Tا z W !ارا • ا @ # ” ا • ر # ارد " د,ـ" ا ، 2 ر ـ = ـ"+ F ـ#m+ ، ، )راد²و د م #"# 2008 ص ، 115 . 35 - ﻩ5Qذ – 6 $F5+ ،¬ž ' $ . ا , , H+ ، ص 682 . 36 - ، k , H+ " ت # - و تا ] • Exy #!ا د B JK ق • " ، ط 1 ،5“®# ,+ qراد ، ندر ، 2011 ص ، 291 . 37
