HAL Id: tel-01446754
https://tel.archives-ouvertes.fr/tel-01446754
Submitted on 26 Jan 2017
HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of sci-entific research documents, whether they are pub-lished or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or from public or private research centers.
L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est destinée au dépôt et à la diffusion de documents scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, émanant des établissements d’enseignement et de recherche français ou étrangers, des laboratoires publics ou privés.
Déterminants du risque hémorragique et thrombotique
des anticoagulants oraux et études de bon usage
Johana Bene
To cite this version:
Johana Bene. Déterminants du risque hémorragique et thrombotique des anticoagulants oraux et études de bon usage. Médecine humaine et pathologie. Université du Droit et de la Santé - Lille II, 2016. Français. �NNT : 2016LIL2S012�. �tel-01446754�
UNIVERSITE DE LILLE II
Faculté de médecine
Année 2016 N° __________
THESE
POUR L’OBTENTION DU GRADE DE
D
OCTEURde l’U
NIVERSITEde L
ILLEII
Discipline : Pharmacologie
Présentée par
Johana Béné
_________________________
Déterminants du risque hémorragique et thrombotique
des anticoagulants oraux et études de bon usage.
_________________________
Directeur de Thèse : Sophie Gautier Soutenue le 21 septembre 2016
JURY
Maryse Lapeyre Mestre Président
Céline Verstuyft Rapporteur
Antoine Pariente Rapporteur
Sophie Susen Examinateur
Vincent Berezowski Examinateur
!""#"$% & % ' ( ) & ' * + , - - . / ) + 0 1 ) ' + + 2 % - 0 3 & +) , 0 ) 4 * 5 0 6 7 - -8 . )
% - 9 2 4 .% :; 7 / ))$) < % =>>? 2# /42 * ) , 3 % - @ / A .) - % 5 .% =% % % 3 % % -,B!C - & % % B% / 4 -, % 3 % 2 4% ) 9 D . 3 ; % 3 / $ / % % . 3 / ) 5 % - -8 / 4 ) % / / 3 A / - 3 : % & 0 / - 4 ))) 8 . 4 E 8 % 2 : & -- / 8 4 F ) % / / E - / = G3 C / - 4 - 4) & ) , *% ' % & 7 % & H % % % ) 5 : - / 4 I ) , 3 % C H : 3 % / 3 ) & % % ) ' = / % :
, 3 % % D + ) 4 / ) & ) & / 0 % 4) 3 ) , % % % 1 % 4 - & C & - 2 C
Introduction ... 1
Les antivitamines K, pionniers dans l’anticoagulation par voie
orale ... 4
! " #
Les anticoagulants oraux directs, révolution de l’anticoagulation
orale ... 14
" $ $% " & ! " " $ $% " &# ! " ! # $ % ! $ ! & $ '$ " $ $% " ()Iatrogénie liée aux anticoagulants oraux ... 26
'$ ! '$ (#
'$ ! '$ )(
$ ** )+
Critères de choix des anticoagulants oraux ... 38
** " " "$ ),
' (" ) " " * & ' (" ) " " *+, &-/ " +( 0 $ '$ $ +( 0 +) 0 ! " 1 " + 0 $ +# 0 $ " $ $% +2
Présentation du travail ... 61
Travaux de recherche ... 63
$ * " $ '$ / ! '$ ! '$ 3 / " $ $% #) (" . $ % / % * 0. " % $* % 1* 0 * $ " ! 2 "" 3 #-$ $ " $ $% " 4( " " " ! 4 % % 5 "$ 6% " -4 % % 5 "$ ((Article n°1 ... 142
Article n°2 ... 159
Article n°3 ... 168
Article n°4 ... 179
Discussion ... 198
Conclusion ... 205
Références bibliographiques ... 206
Annexes ... 227
% & ((2 % ( ((, % ) ()56 78
* $
!!! !"# "$ % & '! ( %)* +,( ! -,. /(, 0 & 1 # * & 2 3 & 4 3 ,5. 6 7 ,5. & 668 & & & 3 3,5. "!"
8 & & & 39 & "!"
8 & & & 3 "!
, ,5. "!4
, ,5. & && ,( & "!$
Figure 15. Inconvénients des AOD par rapport aux AVK pour les médecins généralistes. "!'
: & & ,5. "!
* & & & & +,5. ; -<= ""4
* & & & & +,5 . ; = "#!
89
$%
. / & , "" : & ,5. 2 7 $ & ,( ,)( 4! & 1 1 4 > & ,( 4 ? $' >* , >* $: & & & +,( '6
( %)* +,( ! -,. /(, 0 & 1 # : & & 1 & 1 $ @ + 9 3 ,( A,%8
* & 2 & &
+
* & 2 3 & #
& & & & ,( !" !"' 6
& & & !"' 3 6
. & + 6'
B 2 ,5. & 6
& & + ""#
89
> + & ""6
& & & " "
% " #
& & 3 "#
. & & & "##
> & "#$
0 :; * 7 2 * 7 * 2 * " *89 2 * 8 " 9 *+, 2 * " + ! , * 40 2 * 5 4 0 % *9,40 2 * , "" *9 : 2 * " 9 " : * 0 2 * " 0 " * 2 * 00 2 0 0 %" ! 0; 2 0 5 < ; 0;< 2 0 ; % " < 0"0 2 0" " 0 08* 179 2 0 8 " "=* " 7 "" 9 " 0: 2 0 : " " 0> 2 0/ ,,? 2 , , ( ? " @ 4AB 2 4 "" A " B ( 4 * 2 * 4 % 4 2 4 " " 49 2 4 " 9/ '* 2 ' "" * " '*8 2 ' "" * " 8 " "
0 :; ',* 2 ' , * ;*9 2 ; * 9 ; 0 2 ; 0 C , 2 ( / 8: 2 " 8 " D : 94 2 " 9 4! 74 2 " 7 4 " 8*0+ 2 8 ! * 0 " + ! 8 ;99 2 8 " ( ; " 9 E 9 4 2 $4 %" 1 % 2 "/ % 1 A: 2 " A : 9 2 " 9/ @ $ ( 7A 2 @ 7 " A 7; 2 @ 7 " ; F* > 2 F " /1* G ( > 90* 2 9/ 0 * 9 : 2 9 " : 98 :* 2 9/ @ 8 " $ ( : "$* " 70* 2 7 % 0 % " * 7F 2 7 % F E 7 2 7 ( <A, 2 <" @ A , " +:0 2 % ! : 0 %" !
; : 8< :;
$"
%" ! . " H* I " " " $ " ! % " " J ( . " (" . % ( ( ) . " % % "$ " " % " % " " . " ( % $ %" 5 . %" % " $ " " $ " " % % " % $ * 1 "5 " "" . . % $ . 5 "$ $ " % "@ $ % " $ 1% % " " % % " 5 H . I $ - " "$ " % " "$ $ "" " %" % % %% ! * 0 "" " " . %% " " % @ K 8 ! * " + ! L K 8*0+ L %% " K * " + ! , L HK *+, LI "" % " ' 2 " ! " H ! M. B " I. " ! HN " M. B / I "$ % ! H4" M. B "1 / 9 I " " " " % % /" ! % % @ % % @ " H 7;. 7AI ( $ " . " " * . % " % @ $ "" ( $; : 8< :; " H* I " % " / H49I " ! H* 0I D " % / ( "" " " " H'*8 I % % " . "$ % " " ( . % % " " "$ " . " % *+, % $ % * *+, (( % " " ! % ( " % % / % " . 5 " % H " % % " " % " ( G " " I 0 % " % "$ %% "$ (( (( " 9 "$ " " "" " % " H " I % . ( " % % ( " . " % " . . % " " *+, % % "$ %" % $ % G "$ *+, " '* % K ! " L. K " 8*0+ 2 " O L. K " ( " " * L. K < " = ! P % L K , '" "$ % % L H Q#I $ " . R " . ( 5 "" % " ( " < " ! " " "" % "" % % % % .
; : 8< :; " % ! % 5 " " " ( S 0 " $ . % @ " " " * . " *+,. " @ 5 " % . " ( 5 % % % " % % . 5 % " ! "" " " " !. % " " ( 5 " $ @ " " "
; 0 ; &
=
/
"
$
* @ " " % 4 ' . . "" % % * . % %" T " % % " ( ) H-. I " $ % $ % . U $* / % " % #. "" 5 .- "" G 5 .& "" H I 8 . " " @ "$*89 $ " &. ' . % $ " * % . T 5 .#T ( " . 5 "$ *+, " "$ ( "" " H'*I H I $* . %" " " !. "$C 2 ' . 3. T $* . .3T . #.-T # # . #.3T %" - H I * ". 3. 5 T " % % " % " % % $* H % " " V ( I. % * " .3 "" ! 4 1< H I $ " * " " 2 " " % " : "$* " F; 0 ; 3 * " '* % T 5 T H I % % " 5 " "" " % % " "$ "$ " " . % " "" " 4 ' . $ " (" % " G * 4 . "" - T % % $* H I V ( "$ " % " P . % " "$ " "$ " H . T # . &T I % ""@" " V ( H . T # . &T I H I 9 " " "$4 "" A " B ( H4ABI. "" S #@ ( " "$* " " ". " " " " % . "" % ( " ! % " ! % " 5 %" # G . " "/ (( " % G H-I 2 - " G #3 %" " %" !% ! * H% @ T $ ! % * I W - "$C / " $* # .3 W - 3 .#T W
; 0 ; - " (" . % - .&T ( . " " " " %" " W - " % %" 6 " W - " % " " "" ! " 4 3. " , 0 " ; E , % " % " " . " ". " % " " . H &I 0 " " % ! 8 " / " "" "$* 4 , / " " / % % " 7 % / % H 1 /"1 .&1 % I % % U % /"/" H% /"" I. % % /" H I. % / @ H I H( I / % " " (" " H @ I " %% % "$ " H ! @ I %% G " % . X SE SG H 3I (( " 5 " . " % ! P
; 0 ;
#
( " " / " @ (( 0 %% " "
% " "
Figure 1. Structure chimique des différentes formes de vitamine K.(14)
% % " % " " 5 " / @ % . . " " " " 9 ( . " ( % " Y1 !/" . " % " " % 0 Y1 !/" 2 - ( % 1 " 2 ( H% I. H% I. N H( 1 % " BI. N H( 9 I W - ( " 2 % 0 % 9 H " I
; 0 ;
-Tableau 1. Demi-vie des facteurs de la coagulation vitamine K dépendants.
6 " $ " $ 1 >! $ ? 6 " $ " $ . . N. ' 1 % " B & N. ' 9 & 6 " $ " $ 0 9 " !/" /% Z:101H0++;I [ ( ! 0 \ " ( " . % " = " % % " % "" " 0 !/" = (( % = !/ @ . !/ H ; I H( I !/ !/" % % !/ 1 8*, ;1 1 . %% " % . 5 " % " ( % "
Figure 2. Cycle de la vitamine K. (14)
; 2
; 0 ; " * "$ % !/ %P " " H( I ( " " % " / % " ( ( . K 1Y1 !/" L. %% " * H: % 1 , ( , I * . % " " ". ! 4 1< " " & H &I F " %" 6 . " . ( $*" 0 $ " " ". U 9 ( " . " " " " 5 "$ ( @(" ! " " " " " " H"$ $ %% "" $ "" " "$ " " I "" 1 % ! 4 . " " " " . &1 / !/1 . . $1 /" . % ! " % " E "$ J H I F " %" . &3. " E $ 5 "$ ( " " " 4 &-. " / " V ( H / ( 5 % K C , * L (( ! I. " " $ % D (( " 4 &-. " V ( " " ( " D "$; $ % 0 % . " % % $ % 5 " %% "
; 0 ; "$ ". " % @ @ " V ( D "$; 0 " %" (( " ". "" 1 ( " 3& $ " V ( ( % " $ #&. " 9 (" " Y1 !/" ( " " % H #I * G ' . ! ( "" $* " 2 2 " " % " (" H M I W 2 " V ( H0 M 3 I "$ " H M 9 M & I ! " " '$ * " % . % % " ( ! ! % %" % H] 3TI "$ " ( % % " % @ " % % " . ! !%" " * (( " % % % " / H0> I &3 0 H G I " 0> * . 0-. 0 -. 0 . *& H I % P ( " ( H -I 0 % " " %
; 0 ; % " (" 0 @ % . " % " " " . $ "" ( P " H Q I 0 " %" 2 $ % $ H %" " I " $ (( % " % "/ % @ / H Q &I 1 $ " " " " 2 " "$ ". " " V ( " (" H " I 4 . " (" 5 "$ " %" ( " " " 1 %" " . " !% 5 % "$ " % ( "" $* 5 1 " H 3I $ " * % " " G % @ "$ P " "
Tableau 2. Anti vitamines K commercialisés en France.
" 1 >! $ ? $ / " >@ $ ? . > -@? " > ? " < ; " "
* " 9 M -1 1& 1 & &
M 31 1& 1 8 " '" M & J ( 0 M 31&3 &13 1 3 3 0 M 31&3 &13 1 3 *% @ " . " * " % " " * & " * /% % " 5 # % @ " % @ % " $ % $ " ( " G5
; 0 ; / % ( "$ ! " 1 " %" H( . I. " ! " 1 " %" " H( I * . "$ " $ % * %" G $ '$ " % " $ " "$ (( * % % P (( " 2 "$ 8: " 8 " D : 0 $ !% % F E H7FI % " " H % % " ( 9 I (. " %" . " % " " H 8: ^ H7F % S 7F I9I 7F !%" ( % H( . . NI 0 $ !% " " " % "" "" " ! % 4 % * . "$ 8: $ G " ( " 5 . , " G . 8: " " .3 < 8: ( 5 ("@ " (( " $ 8: % 5 ! @ $ " , . " % ( "" " " / % @ " " 5 @ @ / " . "$ 8: " %" " H &.3IH I * . " ( 8: 6" ( $ " " " " % % !
; 0 ; " % " " 4 . " 6" $ (( % @ " @ % $* H = 151 " @ G ( % " "" I 6" $ (( ( " % 8:. % %% "$ (( " . " " . ! G % @ " % 6" 6" " P (( 5 ! ( % G $5 " "$ 8: % % % ( G $5 "" ! " < 6" $ 8: P (( G % @ % " . . %% $ . ( $ % " % " 4 . " %% ( % " " "$ " D G % * % '*. % "$ % % " D % "$ 8: 0 9* 177_:_ % " ( " " ! % * % *+, H #I 0 . % " % . % @ 2 ( . C ( 5 . ! H ! % 2 /% "" . @ . (( . $ " " H* 0I. % " % " . % " I. H % I. % ! . H ! % I * . " % ( " 5 % P % * . " $ *+, % ( D " % 4 ' . % P " " "$ $ " ". " % @ ! * H -I
; <: 78 ; : 89 < &
"
$
$%
" =
$
/
"
$
, % . % @ " ! * . % " ! "" " $ " 2 2 " " . " " % K 1 L. " "" % % " ! " H ! MI W 2 " ( N . " " % K 1! L. % "" % " ! HN " MI. "$ % ! H4" MI "$ ! " $ $% " 0 % . ' . " " ! $ $ ! @ H( I 4 . ( " 08* 179 H0 8 " "=* " 7 "" 9 " I % ) $ " !. . T " % % " % " " * % . " *+, " @ % " (( # "" ( G " @ H,,?I "" . ` 5 "$ " " * "$ " " % " $ " *+, % . T 5 . T; <: 78 ; : 89 <
3
Figure 3. Evolution de la consommation des anticoagulants oraux en France entre 2000 et 2013. (10)
* *+,. 5 % "$4AB. " ! $ " ! " G $ H . T % " . T % " ! I % "$ " ! % "" " H . &T . TI H I $ " $ " " . 5 . T " "" ! G $ % " . #T $ % ! 5 "5 @ ( " . " 1 $ / " "$ '* ( H I "" % %" " . G . % "$ " ( " 08* 179. " % % /% $ " " " 2 (" H . TI.
! H . TI. V ( H .-TI. H . TI. " H . TI
% ! H . TI H I % % " " ! % " "
"$ " " % % * % %" C
! % *+, H%a . I % % G - %"
; <: 78 ; : 89 < ! " " $ $% " % ! " H ! MI. " " " . " % " " B " . " ( ) - " % @ " ! D " % / ( $ % % 7A 7; H " " 5 #3 5 I 4 ` . " ) * " % * 0 49 D " % % '*8 5 %" ( H " " 5 3 I " " ! M 5 3 % " G "" " ( " $ " " % % ( H7 I " % " H4 I. ! 3 *% @ " . " ! " % %"@ " " ( " %" " % 1 . ! " . % % (. % / "/ "/ % . " % % " " H " I % " " $ .3T % @ " *% @ " D " . " % ( " % % % " %" . ! " .3 5 % @ " % ( " " ! % %" H &1 3TI " % " 5 # "
; <: 78 ; : 89 < # 1 " / & 5 # D " " H I 0 1 % " ! " " 9 " ( % % " % ( H-3TI 9 1 % " $ " " ( " $ " % .# ( %" " D " " (( " H " " . 0"0 a 3 S S .# bI @ H0"0 a S S .# bI. 1 ! ( %" " . D " " ! " 1 $ (( " @ ! " % "" % $ ((" ! "/ % 1 H 1 %I. " $ % $ (" % " $ % " % " 0> &3 = ! (( " D/ 0> &3 , " 5 / @ % " % ! HN " MI. " % " " B / M. ( N . . % ( 5 . " % @ " ! D " % " ( $ " % " H 7; 7AI * ! 3 . " N " M % " . " % * 0 49 D " % '*8 "
; <: 78 ; : 89 < -7 " % @ " ( 7 $4 5 7 c D "$ " 4 . " ' , * H',*I. ! 4 1 < . ( " $ ! $ " " % H ( / H , I. @ " . * 0I % @ / H90*I D " " 5 H " I 5 %" 0 " " "$ *7 *9 *09. ! " = % %%" %% % " " % = % (( 5 " !% " ',* H I * " % " . " 0 5 H0; I "=* 4 % H4 *I 5 " ( " 5 "= ! = ! H I ! ( % G % $ * R " % % 5 " % " .3 ! SG % " " ! " H- 5 TI H " I " % ! " 5 & % @ " % % *% @ % " ! . 1 " / # 5 ! ( " ! % %" H 5 3TI % " 5 "$ " " 3 " 9 "$ " " ! . " S %
; <: 78 ; : 89 < " H " ( I. " " % " "$ % ( " " ! " " ( . "" % " * % % " $ D " % $ (( " " @ H0"0 2 3 5 - S S .# bI H0"0 2 5 & S S .# bI 4 $ (( " @ H0"0 2 3 5 S S .# bI " ! P " % 4 ( . 0"0 a 3 S S .# b. " ! $ % " ! $ (( " 0> &3 *&. ? $ % / % " % $ ((" ! 1 % ! ( % " % % " % " %" . " G ( $ % " " % " ! % " % "" (( " 5 " % / % < ( N . "$ % ! . " % " " B "1 / 9 . % @ * % % " % " " " % @ % .3 " ( " "$ " '* % !
; <: 78 ; : 89 < .3 3 " " % @ " ( 7 $4 D "$ " ! .3 3 % " " "= % ! = 3 T % "" G =5 H " I * d 3 . "= % ! % " " % " = % ! % " ! " H0 !I 5 & % @ " % % " ! % %" "$ % ! = -# T " = " = " "= % ! 2 3 T " D "= ( " . " G " " "" = " " "= % ! % % # T " " . " " % " " " 1 $ " "$ % ! = = % ! " % " 0> *&S3 H G I " 0> * . 0-. 0 . 0 ? H I % % % " " % "= % ! . " ( " = % ! " % % 1 % " % HB0: I 0 D " = (( " " @ H0"0 2 3 5 -S S .# bI. H0"0 2 5 & S S .# bI @ H0"0 2 3 5 S S .# bI. " %" "= % ! % . && T. % %% ! / " "
; <: 78 ; : 89 < " 4 $ (( " @ " % " "$ % ! P / % & $ ! . ( N . "$ " ( "" *+, " %% % " " , 9 E/ * "" " ' . " % " ? % . 4 . : / 1< . *"" . 9 ! / B " % " ! M H . &I $ ! " % * 0 49 D " % '* 5 " % % G . " " % 7 4 " "$ % G 5 " % " " % % G H 3I $ ! . %" ! " 5 H " I 9 % " " $ T " / # " . " " ! % %" $ 33 T 5 "$ $ " G ( % " %" "$ ! ( " % " % / "/ H% " !/" I. G !/ % " 0> *&S3 5 T " % @ " ( " % % " % T "$ !% 5 " " " @ "$ !% ! " ( 5 3 T $ ! " 1 % 0 D " " . " " " He I " S W " " " % 3 T " " " H " S I 4 3
; <: 78 ; : 89 < T " " % " . " " "$ ! " S " $ " 4 ( " 1 "$ % ! % 5 & < % % " H % G " % I $ (( " @ . % ( 5 E . % " 1 % " " % . " . "$ / / " E D " . "" "$ : < " '$ H Q& I % % % ! " . " ( " ( N #3 3 .3 3 .3 3 $ - $ , "! / 1 ( SG 1 ( SG ( SG ( SG T T 5 3 T T ** 8 \ T 8 \ 1 T " '$ 1 1& 1& 1 A / 1 # 31 -1 3 1 $% '$ 3T ] T -#T & 13 T - T T 3T 31 T 0 '$ * 2 4" 2 1 % 0> *& 1 % 1 % 2 "/ % . 0> 2 / &3
; <: 78 ; : 89 < $ '$ " $ $% " 4 % . " *+, % " " $ 2 " 7F "" ( ) " " %" " ! @ ( " "$ % ! "$ H& Q&3I D % "$ 8: $ %%" % ! *+, % % " H70*I % " ( ) ! 0 ! "" ! . % % "$ % ! ( H& I " "$ "" 70* " "$*+, " (( %" % " " %" ( * ". " 7F " 70* % % 5 " "" " *+, $ % "$*+, " ( " % " @ % % . % "$ $P %" . % " ! " " " ( " 5 " . @ " . ( ( " " % P " % " % % *+, H& I % % P " " ( "$ " A C 5 " . % " % $ ! " " % H&#I 0 $ % " ! 1N $ 1N % " % ! % " < N S " " @ " 1 "5 " "
; <: 78 ; : 89 < & % % $ " H&#I 4 % . H G ( % 5 I. " %" $ 1 1N % " % ! *+,. 5 "$ " " !% % " S H " &I 0 " %" . % " $ % " ( ( " " " . " % % G H% " I. "$ " @ % " ( " % . " % " ( " 0 E ( A " * . "$; " M 7 . B % M , 7 H ;/% B I 40*17M D , 9 M " %% " % % " % 1 51 " $ " $ % " " %" " " % %" " 0 " % " " " $ "/ " " "$ 1N " " H97*M 1 1N . , 9 W B % M , ' N . ;/% B . ; 1N M /. 7 1N M 7 " I H&-I 0 % % % " " " " A ; HA % $ P ; % I % % . $ % % . "
; <: 78 ; : 89 <
3
" " " 7F 70* % " " !
H& I < 7F " 5 70* " % " "
! @ ( " Ha S I
Tableau 4.Concentrations plasmatiques des AOD administrés aux doses maximales journalières.
H& .& .3 I
< % > - ? < > - ?
(1 ! $ &( ! $ ( ! $
, H 3 ! SGI #3 H #1 #3I H 1 & I
: ! H SGI H 13 3I H 1 I *% ! H3 ! SGI # H3#1 I 0 ! 2 ! " . 0 2 "" ( % " " %" $ *+, % H % % " % ( %" 5 " % I % " 0 % " " D ( " H3 I
:7 ; ; <: 78 ; : 89
$%
"
$
$%
7 " (( " $ " " ! " 5 % % . % " % "" 0$ $ "" " % " " % " " *+, % % " @ "$ " " % $ " ! " $ " ` " $ @ H% $ (( I '$ ! '$ 4 #. % @ " % " : 8 " 0 : ! " H0: I % "$ " @ ! " H3 I 0 " . % . " . " G "" % ( $ % % " % % " 0 ; % " A " < . ! % " % " % (( " ! . T < ! @ P " - % " : 0: "" % ( % " " 6% ! % " H3 I 0 & G " " % % " % " % % " % (( " ! % " " 5 (( " ! % . T % " $ " " * % @ H TI. % # % ":7 ; ; <: 78 ; : 89 # % , " . "$ 484 9 H4 8 " " 4 @ " " ! I &. ( $ @ " " ! %" " . " " " * H3&I 0$ 5 " " " "$ " $ % 4 ( . "$ 4 : H4(( " 2 : I. % % # % " : 0: . % % " " % " " 5 (( " ! H33I " ( ! - " * 0 5 "$ %" ( ! $ $ % " % (( " H . T % " % (( " #I + % % " " %" " % " " " " " " " %" ` " % " " % " % @ $ % " % @ ! ' . " @ : / 1< " % @ " % (( " ! ! 4 1< H3 Q3-I $ "" G * 5 #T. "" ( " 5 T H3 I * . 5 % $ " $ 8: % 5 & 5 , " " '*. " H " I $ ( % 8: % 5 & H I 0 "
:7 ; ; <: 78 ; : 89 -C . " ! $ " % .3T % % 1 % 8: ( 5 &. 5 .#T % 8: % & 3. $ ( H . I , " " % " " % @ " " " %" %" ( % 8: % 5 & % %" ( % 8: % 5 3 H Q 3I 0 $ % "$ 8: 1 "5 P 5 3 T : %% " " % * ( G . "" " " "$ 8: , % $ G "$* ( "$ 8: * . $ " "$ 8: 8: " 5 .3 H( P I H I2 2 8: a & 2 " $ % % . % $ W 2 & f 8: a 2 = % . % W 2 f 8: a 2 P "$* . 5 % " Hg 5 % " " ( % I W 2 8: d 2 P "$* . 3 % " Hg % " " ( " I 4 % * 8: " d H( P .31 .3 1&.3I 2 2 8: a 2 % % . % W
:7 ; ; <: 78 ; : 89 2 f 8: a 2 = % % " % = " % 5 % " Hg 5 % " " ( % I W 2 8: d 2 % " " . % " . F " " . "$ 8: P 6" " " 9 "$ " "$ 8: % " P % . / " " % " "" " "= 8: " "" "" " " " 4 = . "$ G ( 8: ( 5 .3 *% @ P * . " = %" ! % H00 I. %% " 9B H% . % . 9 . BI 5 " H I % " " . " "= 8: % H I < 8: 6" P (( " "$ 00 9 "$ 8: % 1 .3. %" 00 . % 5 " " "= 8: < 8: P " 5 - %" . % " G % " % = % P (( " *% @ % ( . " % P " "= (( * 9 " % * P % . % % % % P ! " !. % " " " " " '*. %% " " %
:7 ; ; <: 78 ; : 89 "$* 8 " 9 H*89 I. 5 " " $ ( % H #I 0 " %" " . " ( " " " *+, % %% 5 " V ( . % ! ( *+, ( *+, " C 8 $ " $/ % $ % *+, " (" "$ " 0 % " " % " % " "" H -. I < % % ( ) 5 % $ (( " " 1 / " B 8 " " " 5 & % " " " @ *+, * H# I 9 " # . " " (( " ! % " % * *+, < % %" " P % $ 5 "$ " ( " B 8 " " ( . - @ H* ^ 3 *+,^ I H# I 0 "/ %" ( . !. "" D. 1 % " . " . % " " *+, * %" $ C " * 4 $ *+, . "$ " H " % I. ( " " $ % ( % $ H# I 9 " " " " "$ .
:7 ; ; <: 78 ; : 89 " " "$*+, H# I $ a S % @ 7F 70* % " " ! H "$ % ( . 7F " 5 70* " % " 5 *+, a S I $ . " " % P * "" . " *+, " " G " "$ !% D " " 4 . " % P " "$ (( @ @ H# I % " ! 00 % ( ( H 313 < SE I ( H ' . ' MI 5 " % " 5 3 < SE % " P " % 5 G % " H# I 0 " " % 5 " % % " @ . % " D " G C H#&I 4 ( . " ! M H D I ! " P " . % " . % @ $ . 5 " 3 H ! .3 5 3 $ "" % ( I H#3I " % $ " " D " % % " ! " '* % % 2 % " %" " ;*91B 4, H% % 2 "$ /% "" . " ( " . " ( % . $* 0. $ . 8: " " . C d 3 . " $ (" h . $ % $ " "I. " ;4 +:: ;*A49 H % " . $ " ". %" . C d#3 . % . . ;7* 6" . . . * 0I. " *7: * H $* 0.
:7 ; ; <: 78 ; : 89 C . . " @ . $ . /% "" I H# I 0 G $ " " " D % % V ( H##.#-I % 5 %" % : % ( ) . / 3 && % '*. 5 "$ " ;*91B 4, % %% ! ! %" $ " % % ( " H# I %% ". ;*91B 4, % " 5 % ( $ " H I 0 " " ; * 9 H;*9I. " ;4 +:: ;*A49 % % P % ( D " % @ C . " 1 % H I '$ ! '$ 0 " . " P "$ ! % * ( " . " (( " 2 "$ $ * 0 % $ % @ " " " % &T % " 5 T * H .- I 0 D " % '* " " % . 3T % 5 .& T * % % " 5 ( " H- I , " " % " " . " % " * . - T " " " /% $ @ H- I " " % $ " . " @ % . /% " . % 5 (( % . % % " " %" %
:7 ; ; <: 78 ; : 89 % G $ ! @ %% % @ "$ P " 9 " . 5 T % % " " % $ @ " . % " % " % H- .-&I < % " 3 "$ " $ @ " . . & % @ "$ P $ " " % . T. 3. T. #.&T . T H-3I 0 " " % " ! " !. " % G "" % % # H - 5 I % " (( " %" ( %% "@ " $ K (( L @ " . " 5 T % " . % " ! H" " $ %% @ % @ "$ $ % % " I H- I 4 & % " " "$*89 ! ! % 1 % " " "" " 08* 179 "$*89 0 ! % " * *+, "" H-#.--I 4"" " 5 % 9/ @ 8 " $ ( : "$* " H98 :* I $ % " " 9/ @ $ ( H 9 I $ " % " 08* 179 H8*0+:*1B:I % G ( % % " $ " " $ G " ! " ! " ! " $* H% i h( i
:7 ; ; <: 78 ; : 89 & " I "" "$ H--I $ # 3- % % $ ! @ D " % % *+, * " % G " % % (( " " % . " * . " % 5 ( " $*+, %" C H] - I " " %" 5 H "I ! " 5 ( $ " % "$*89 H8*0+:*1 V I . 5 "" . % G ( % . "" "$ "$ " . " $ G " % " H% $ * 5 *+,I ! * H-#I 0 / " & - % % % $ $ G D " % % $ * *+, H " $ " I % %% 5 "" * 0 % %" . " (( % % . $ 5 D % ( $ % " " " " '* % P " % " 0;* ,9 1 *9 % " 0;*,9 H- . I 0 ( " % * 0 % . ! % . % % (( . /% "" . d#3 . @ $* 0 $ H* 7I H ! % I %" . " 0;* ,9 1 *9 " 5 % "
:7 ; ; <: 78 ; : 89 3 " . C % 3 #& " ( . ! % 5 "$C d#3 9 " " . " 0;*,9 / %" $ " " $* 0 D " % / '* " " H " . *I " %" "" %" %"@ $* 0 D % . % " ( " . %% " " " 0;* ,9 1 *9 H " . *I 0 ! % $ " % * 0 D G '* 2 " " 0;* ,9 1 *9 D . " " " 5 H % * 0 "$ . TI. " " " % " 5 ! H . T % * 0. ( !% 5 5 3. TIH I 4 " $ % . 5 " P ( ( % % " % . 5 " " " H I $ ** % ( " " " " % ! " @ " 5 " (( . $ (( . % " " G $ " * % U " % ( " $ (( " " (( % " . " (" . ! % ( ) . ( % " $ "" H I 4 G &. " 0: /
:7 ; ; <: 78 ; : 89 % 5 "$ 0 7 " " " P "$ (( " * H I " . . . $ 1 "" " " % (" / . " / G5 " % . ! % / 5 "$ " " " 4 (( . " (" 5 " $ " @ % % " 1 "" 1 "" H &Q I * " $ G $ 5 /% % " / % 6 / H,:499 / I. % " ! c " . ! @ " H #Q I 0 (( " 1 "" "" " % H %% % " I. % "" " % P 5 "$ "" . % " " . ( , " (( " . % % . ! % "" " HV ( "I $ % "" ! " $ " 0 % %% " " V ( "$* ( . ( "$ G " ! " " / " 1 $ " %" " %" " H 3 5 &3 I % "" " "$ " " (( " @ % % % " " " H @ I H I 0 @ "" " "$* . ! 1 "" %" 6 D G G
:7 ; ; <: 78 ; : 89 # % ( " $ (( " . *+,. 5 " "$ G " % " " " " . $ " % 1N . " " " ! " . " ' G "" 3. % " % ! H I $ % ! *+, $ % 5 P " ( P " H . &I < " " % "$ "/ " % " "$+ 9 H+ " " 9 I " 5 ( " % " . 5 % . % G " % " % . H 3I % " @ " ! "$ % ! " ! " , % % " 5 " % ! " H . #I 0 % % 1 % 5 " " ,$ % . ! % % "$ " "$ *:1 H * : % I % A %" 5 " H #I < % "$ % 5 "$ ( "$ "$ " " " " *+, H -I , " % " (( " % ! " . % % "" . " / . ! %" " % P ( ( H I
< <B: 9
-<
"! %
"
$
$%
** " " "$ , ( " (( ! 5 G . " * % "$ % % " " % %" " H I 2 2 D " % % " / % " H'*. (" . / " I. 2 " " % " . 2 " " % $ % @ " " . 2 , %" " "$ % W 2 " " " " % 7 4 . " "$ % A" " . ! * % " $ % " " $ % " H 3I %% ( S ( " * " '* " 4 . " * %" " ( $* 0 "$ 3T H3 T % % -T % I " " " "$ 3T H I * % % (( " (( " % ! % . % " 5 "" %" H I< <B: 9 " / % ! *+, ( " * (( % . " " . 5 " V ( H" ( " * I ! % 8 % 1 " % " *+, ! * %" % " @ 5 " V ( % % ! " "$ ! * 5 " % * 0 49 D " G % '*8 % " " 3 " 2 2 " 5 ( " H ! SGI ( 5 " V ( . " $ " % 5 ( H 3 ! SGI " $* 0 $49 H . TS . T. %a . I H I $ G ( ( " V ( H .# T . T W %a . 3I $ C " %" ( " V ( H5 ! SG 2 . T .#&T W %a . 5 3 ! SG 2 . T .#&T W %a . I 4 ( " $ % ( V ( H .3 T . TI W 2 " ! ( 5 " V ( " $* 0 $49 H . T .&T W %a . I H I ! $ G " " ! % 0 % " . " $ C %" ( " ! V ( H .3T .#T W %a . 3I " " $ % ! H . T . T W %a . I W 2 "$ % ! % 5 " V ( E $* 0 $49 H . #T . T W %a . 3I H &I ! $ G H . T
< <B: 9 & . T W %a . I " ! " H .3 . & W %a . 3I ( % ! V ( W 2 ( . "$ ! 5 ( " H SGI ( H SGI ( 5 " V ( " $* 0 $49 H 3I ! $ G H5 ( " . T .& T W %a . 5 ( .#3T .& T W %a . I " ! " %" ( " ! V ( " ! % G $ ! ( H .3 T . T W %^ . I
Tableau 5. Caractéristiques des essais cliniques des différents anticoagulants oraux directs dans la
prévention des AVC et des ES en cas de FANV.
% % % ; / :41 > H I :+0 47 *' H I *: 97+7 4 H &I 48A*A41 *' 7 &-H 3I "! : + 8 ( : , " 8 ( : , " 8 ( : , " 8 ( ; " $ - & & - 3 $ > ? . .- .-> ? # .3e-.# H /e,9I # H 31#-I H F 1 F I # H 1# I H F 1 F I # H &1#-I H F 1 F I 7 "$ >C? . . &.# . " <B ( . . .3 .
.-< <B: 9
&
0 ( & % 1 "/
(( " H:41 >. :+0 47 *'. *: 97+7 4. 48A*A4 *'1
7 &-I % & & % *+, # % % V (
H I 0 1 "/ " *+, @ ( " $* 0 $49 T % 5 " V ( H:: .- W 0 3T .# 1 . W &a . I % * 0 *+, " " " H . W .-31 . 3W &^ . I. " $ C H .&- W . 1 .3 W &a . I % 1 ! H . 3 W . 1 .33 W &^ . &I , " " " " . " *+, " %" % % . 5 "$ * . % $ " % " " " % % ! " " " (( % ( H % % " % V ( I " . $4 ( " " H #Q I *+, " 5 ( % ( H I 4 ( . "$ " *+, " % 90* ! " %" $ *7 *9 *09 17 3 " ! 5 " .3 !SG 3 !SG %" H &I 4"" " . " " " .
< <B: 9 & $ ( * 0 ( G $ % ! " 5 " % " 3 ! SG "$ * :* 941 "$ P % $ @ G . $ C . "$ ( $ @ H 3I
Tableau 6. Caractéristiques des essais cliniques des différents anticoagulants oraux directs dans la
prévention et le traitement des maladies veineuses thromboemboliques.
% % % ; / :410+ 4: H I 4 8974 81, 7 H IS 4 8974 81 4 H I * '> H -I ;+ <9* H #I "! : , " " 8 1 ( : + 8 1 ( : , " " 8 1 ( : , " " 8 1 ( 74 7 S 4 74 74 ; " $ 3 - && S &-3 3 - & . > ? 33 3-S 3 3# 3 $ $ > ? S S S S 3 ! SG 3 ! SG H GI % SG ! SG H#GI % 3 ! SG / ; " T 3-T T T &T j 74 2 " "
< <B: 9 & ! " " '$ - ! " . 6 " $ * $ D 0 < ( " % P 5 "$ " $ % * 2 $ (( " @ H0"0 a S S .# bI. " % * "" H I 4 $ % " % " * P % "" 8: H I * 1 "5 #3 . " ! " G C H I % "" . % P $ " . " % " $* %" ( " D " G C D " G G H #I. " " ! * "$C " % % " ( " % " "$C " " " H -I ! " ! #! ! ,$ "" " % " ( . " (" " % " % " $ U (
< <B: 9 && "$ (( "$ " . ( " " H I $ #% !% % "/ % % " P ( " $ % * , " . 0> 0 . "$ D/ % " " ( " " " ( . 5 " " " % "" ! " H . I @ % % % @ (( & "" " 5 "$ $ $ / . " 0> 0 j 0> 0 j / " % 5 T 3T % %% 0> 0 j "$ 5 T H I < % "/ % % P 5 "$ $ " $ (( * " @ % " % " " " 5 " % !/ 0 " % " @ +:0 H % ! %" ! I. % 5 "$ $ " " % ! * H I , ! % "/ % " ( % ( "$ (( 5 " @ 4 ;N H % "$ % !/ / " 1 % " 1 " % !/ I 0> &' H5 "$ "$k1 / !/" " I H &I * "$ " " "$ (( " (" (( % % "/ % " % +:0 " 0> 0 . 0> &' . "$4 ;N H 3I
< <B: 9 &3 % % % "/ % "$ $ * D % % & % " % H Q -I < K " L " H ( I 5 " V ( % " . " @ " $ "$ " 48A*A4 *'17 &- % "$ ! 5 " V ( " '*. P ! % "$ $ *+, H I & ! % % " " * % " " H " #I H & I "$ . "$ P $ ( "$ . " $ (( 6" "$ 8: 5 G % @ ( , /% % / " " * " 5 2 "" " " " " " . " % /"" . " " . " !. " ! B ! "" . " % . " % . " . " " ( " ( . " H & I " " " " . " " " . " . " " . " " " "$ (( * " % " " " " G . " . " H & . & I
< <B: 9 & ! " ! #! ! ,$ "" " % " ( . " (" " % " % " $ U ( "$ (( "$ " . ( " " H I
< <B: 9
&#
Tableau 7. Médicaments pouvant interagir avec les AVK.
$ / ** " $ H & I $ / ** " $ " " 1 '$ * % 5 ( H 1 (" 1%/ " <A,I * 89 %/ D " D " /" D "" % " " * % H %/ " <A, <A,I * 89 H ( %/ D " I '" 1 " 8 % 9 "( ! D " " " " $ / *"" % ". " *"% % " * . * @ * H ( " . ( % D . ( . ( ! . " / . / " . (" " . " . "( . ( % I 0 H]- SG I * ( D " 2 S(" S S D " , D " , "( /"% " ; % ;/% " % H ( I + " " ! (/"" " % ( : % " 7 ! (@ 7 " 7 " * " H% " V ( "$ "I * " D/ * % * ! H ( D. . % I *% % B 0 " / A ( " 9 "( " 3 " *" " H ! % I , ( % ! 7 "/ * %" * % 5 <A,j <A, 2 " @ "
< <B: 9 &-6 " $ * $ D : * "$ $ % *+,. " ( " % / P " 4 (( . % . " % -3T " ( " H -I $ !% % .# % D " % % (( " @ :*,*N*M 1 $ (( " @ . % G % " $ (( " H -I % $ (( " % ! ( %" 2 .&. .3 . % $ (( " " @ . @ . "$ " " ! T ( H I % " 5 % $ (( " @ H I "$ % ! . " %" % . &&T % D % $ (( " " @ . @ H #I 0 % 3T " $ % ! " % " % " "$ % ! " 5 % $ (( " @ ( " % " % " <, 1 " /" ( % " 1 G . "$ (( % $ (( % !% % % " P
< <B: 9 & 1 D " G % (( % ! "$ % ! . " % " ( 0> &3 . " 1 D " % % % 5 " % 5 H & I $C "$ !% & 5 T % %% ! G G . " % " P % D " G #3 %" H -I % C % ! % ! % %" $ 5 3 T % %% ! G G 9 % % " $ " ! ( "$C % . % P D " % % % ! % $ ( H #I $ '! ( )% ! "" " " $ T 5 T D " % " % ( 5 E * % $ % " " ! 5 "$ % ! R " % " P " % % ( 5 E $ " % $ ( H #I
< <B: 9 3 $ #% !% * P " * . "$ (( % " *+, % P % " 2 % . " *+, "$ (( $ % $ ((" !. " 1 %. % " @ *B0B H*7 1 . ( ""/ B. I. % % % "/ % 5 "$ % " $ (( " " " . % " 1N . % " 0> *&. % " " % " ( ( $ " 0> *3 H % ( % "$ % ! I. "" " % P 5 "$ $ (( H &&I ,$ @ 5 "$ " ( *+, % " !%" " $ (( "" " 049 H !/" I % " . " 0> ? % " 1N . " 9< 7 * 9< 7 4 % "$ % ! H #. . &3. & I 4 ( . "$ /% @ $ " @ " ( " " . " " . % " P & ! % ' % ! ! P " *+, % $ " * . % P % % " % % " " ! " % $ ((" ! 1 %. 5 % " 1 %. " " " % . " . "$ D " . " E D " . " " H 1 I. "$ . " . " % " H% $ %"
< <B: 9 3 % % " I. " " H 5 % % I. " " " H & I " D/ " ( % % ! "" *+, $ " ! " % 0> *& " ( % . " % / h . " D % . " % ". " "" % . % U %" ! . % "" H & I , " P @ . "$ ! ! % D/ " "" . % P 5 "$ $ " " "$ % ! " P $ " ! H & I " " @ 5 " " !. "$ *+, 5 "$ /" " /" 1 ! 1 (" . " %/ $ " @ 1 ! H<A,I. "" ! " %/ <A,. ! $<A,. 5 % % ! <A, H & I * " 1 (" h . " *+, "" 1 " % /" D " " ! %" 5 % % 4"" "@ ( $ % $ %" " " h . " % % " " .
< <B: 9 3 " " ( " . "$ % " " ! 1 / " *" " * " $ %" 6 " H &- # % " V ( I. " *+, 5 "$ " $ % %" 7 ! "" $ 5 % "$ ! 5 5 & % "$ % ! H &#I 0 % " % % % $ $ (( % " % 1 ! " " (( 2 "" " V ( $ $ " "" *+, % % & "" " " " H &#I * . " $ " * % *+,. "$*+, P % @ P "$* . " "$ 8: % " " H " "$*+, %" I H I * "$ . " *+, % * . "$* G % *+, P " " % 8: " H ! % ! I % @ G $* H ! " I 0 $ '$ $ 0 % . " " % % * ( $ C "$ 8: ( $ " " $ " . " *+, " /% 0 % % " " . " $ % % % " %
< <B: 9 3 0 G ( % " " (( 5 H &-I 2 1 " "" % %% ! * . 1 % " "$ (( " " " . 1 ( P % " . 1 % $ . 1 1 % % % "$ (( " 5 "$ P . 1 " @ " % G " % " 0 * ( " 9B % *+, % %" %" ! 2 (( . " ! " ( $ % " 5 "$ 6% " % ( H* % % 3I " " ! M H D I. ( ' $ % " " % ( % " "" " 0 % " (( ( %" % " " (( " " " % " 1 H&3 I H & Q 3 I * "$ . " ! "$ % ! % % $ % ( 5 % " 0 % $ "$ ! "( H ( N ( I. % @ (( " 1N , !
< <B: 9 3& % % " " " ( "$ (( " " . @ " D " . " "$ % ! H*884N*1*I ! H*884N*1:I H 3 . 3 I $ (( "$ ! $ % " . 1 $ . % P % " " "$ % %" < % " " % % % ( % @ " " . % " G $5 5 % @ " ( " % ( < @ "" H*884N*1&I " ( "$ ! @ " D % % % 1! 4 ( . "$ % D H 4: ##. 0 % MI % % / @ . % " " % " " $ " *+,. " % % " " . " ( % ! H 3 . 3&I " % ( "$ (( " " . " 1 "5 & . 5 "$ ! . (( % " 0 ! " 1 " ,$ % . " % "$ *+, ( . % % 5 " % " 9 "$ %" "$ % * 0 49 D " % '*. ! ! !. " % ! $ G " % *+, ( % % ! $ G " % (" H " -I H 33Q 3 I % ! *+, ( % / " 2 " .# ( %" 9 $ 0 . " ' " ( % ! H I P ((
< <B: 9 33 % " * " " % - ( %" B " % ! ( ) $ "/ ` % % " " % % % " 5 %" @ " . "" 1 % % % " " $ " % ( " ` % < " " % ( " ! "/ ` S (( *+, 4 % H I * ". D % / % " 0 % " *+, ! * . " " *+, ! %% %" ` " *+, * H % % " % ! " ` . " ` / $ 8: " -. I " " " ` % F " /1* G ( > HF* >I H I % % " " "/ " *+, % " G %% ` S (( % " H ( 5 % F* >I ( "$ % $ % ! " 5 ( % " "" % %% ! *+,
< <B: 9
3
Tableau 8. Coût des traitements anticoagulants oraux en France.
H 3 I % H 3-I % H 3#I E * H 3 I 6 $ H 33I " " - % % % % , 3 3 3 0 ` H % I H I #&. & . # .3 3. - .# 0 ` G " H I .&# .&# . 3 . . : %% % ! " S % ! (" . . 3. . & 0% 2 % 0 $ 0 " 7 % % " ! M " N " M % "$4" M ( " % " " " "$ % * 0 49 D " G % '*8 H . . I 0 " 7 % " " 5 "$ $* " 9 " : % %% ! * H*9 : I % % " P " 9 " : H9 :I % 4 G 3. " *+, " " '* % " ;*9. " " 9 : 5 ( H9 : I 9 : % % " ! H -I $*9 : G % "$ % ! H*9 : I % %% ! * . " " " ! / " *9 : ;*9 %% " " " %"
< <B: 9
3#
*+, . ( $ 8: " " 1
$ " ! * ! M / !
5 T % " "
Tableau 9. SMR et ASMR des anticoagulants oraux.
"$ " " $ $ " " $ 0 M H &. 3I % 8* '" M H I % 8* 9 M H #I % 8* 1 M H -I % 8* " $ $% " F ! M H Q # I ! H I N " M H # Q #&I % 1 ! H I " '* " % " 7 S 4 1 H I % % 7; 7A 4" M H #3. # I % 1 H I " '* % % 7; 7A 1 ! H I " % " 7 S4 8* 2 %%" " . '* 2 ( "" " . 7 2 % ( . 4 2 " % " . 7; 2 % @ " . 7A 2 % @ " j0 % 2 V ( ! % . " "$ 0 $ " $ $% @ " " ! . % " . " % . 1 . @ % % " 0 ( G $ (
< <B: 9 3-"" " "$ " . % %" %" ! 5 % % 0 " %% " "$*89 K " % % ! " %% U %" %" "" * "$ "" " . " % L H ##I * % " ( % " % " (" . "$ " 5 & . " % " V ( H I " % "$ " 5 H " I 0 " %% (" ! " % % % " % " . " 6" "$ 8:. " $ @ , %" % % " " ( " "" " " * "$ . "" % % " $ % % " *+,. !1"5 % ( " " H ! " I % " H ! % ! I " % % % %" H " ! % I 0 "$ 5 %" % . *+, H ( I % $ " . % % " $ . $ @ (( % " (( % % " "$ " ( % * "$ * " " "" " " ( " "" % & % "
< <B: 9 3 * % " " % % " (( " 5 "/ " ! " "$ 8: % H 5 % " @ % " . "@ % " @ $ I. " " P ! " *+, " %" ( " %" ( H . % " . % "$ % $ % I 9 "$ % % % & % "$*89 . " % % " % % " 5 % % ( "$ % *+,. "$ ! $ %" H( &I H #-I 9 "$ %" ( . " $ % . %" "$ % " % " @ . " ( " % . % . % " 0 " . % % . " %" ! % % *+, 4 %" . " @ (( % *+,. " " (( $ P " "
< <B: 9
; :; 8 0
$
0 " % G ( ( " ! " " ! ' "$ *+,. $ %" % " @ ! H ( I " " 5 " % " " $ ! % % " . " $ % " % @ % " % "$ ( 5 "$ " " ! % % " % * 0 H . * 7I H " "" B +97:+ 4I 0 "/ "$ /% "" . "$C "$ /% " " " % % ! @ ! % " %" $ * D " G '* "" . "$ !% ! * " "$* 0 $ (" ) % "$ " % H " . . % " (I 5 4 % ""@" . $ $ 0 ; % " % % H0 % " B I H . &. I % "$ " % % " !. $ "$ % " " *+, $ %" % ( " ( 5 " $ @ D % % " ! 0 "$ % *+, " ( ) . " % " (; :; 8 0 . " /% $ @ * . % ' . " ! @ % " $ ! % % % . " % % ( $ " . ( % " " *+, 0 " 2 " % @ " % @ " % 8 1 10 " % %" G ( U " $ ( " *+,. "" " " % % " " "" " H " " % I " %" *+, 151 * " % " 0 " ( " ( ! *+,. % P ( % " ( " $ %" < % % % ( "" 1N . P $ " ( " " . "$ . % % % ! " " " " % " ;*9 ! % " *+,. " 5 % % % $ (( H C 5 " % % % " ( " "" (( I 5 "$ 6% " H0 ; % " < H0;<I "" I 0 " " (( % % $*+, % " ! ( ) . % % "" S 6% " 4 . " % % $*+, . "" "$ . % $ $ "" 1 ( ! "$*89 . ! 1
0 89 <B <B
$%
"! "!
$ * " $ '$ / ! '$ ! '$ 3 / " $ $% * $ " = $ /$ " ! . $ 0<= / 0 1 0< * ! " ' + ' % ( " % "$ % % " % * 0 " . " '*. G 6" G " @ " . G ( . . "$ " $ " ! H &#I '* " % % " " / 5 @ " $* 0 1 " H # I 0 D % '*. " % "$ " 5 "$ $ . 5 / ( " " . 5 $ /% " " " / . % P 5 "$ $ " H " %" I 0 % . 5 "$ " % $ / " % . . l . " @ " $* 0 D " G '* 5 ( %" ( " % % " " H - I '* % " 3T * 0. "" G $5 3T D " %" # H - . - I0 89 <B <B & B "$ (( * " % * 0 D " G '* % " " . " $ 5 G % %"@ 6" !%" " $* 0 " % % " ! " " @ . 5 "$ % $ % * H" *+, $ % " " " "$ I % % " % * 0 0 " $ " % G B +97:+ 4 H ; % " : 0" &. % % " : B I "$ G ( " @ % % % / % * 0. "$ (" % " HC . ( " . ! % / % " " . % "" . % 5 "$ mI. % " H ) % " % % " " 5 I " H / E % 1 (" . % $ . ( "$ mI " " " " " . " " " (( ( G ( % . ( " !% ! * . " % ( " % / % * 0. " " * 0 " " 5 , % ' 0 "/ 5 % $ 3 " ! P % . % "
0 89 <B <B 3 ( " % " @ % % % " H " % I % " H . " % " % %" " I 0 % % " " " % . % " @ 0 /% $ %" " !% . % ( " % . " ( ( . 5 "$ " " " " % " 1 " H - I 0 " B +97:+ 4 " ( " %"@ . " % % $ " " 6" "$* "$ %% "$* 0 H (( OI G ( ) % % G 3 " 7 " G " &- % @ " " * 0 " " B H , / I 0;< "" " " " " /% $* 0. * 0 . * 7 % % ! " . #@ G @ " "" @ % % % @ % " " % " % @ " % " "" " "$ " " " $ P "
0 89 <B <B " !%" . 5 2 " % % HC . I. "$ !% ! H* . %" I. " "$ H* 0 . * 7I . " ! % " " . "$ " % 5 % 1* 0 " " . " "$* 0 H 8 ;99 2 8 " ( ; " 9 E 9 I. " % H : E I. "$ ( % H 94 2 " 9 4! I 0;* ,9 1 *9 " " % % % '* 0 %" " 2 (( . /% "" . C d #3 C 3 #& . @ . $* 0 $* 7. % " " ( H # I ;*91B 4, " " " %" 6 2 % % ( " H % % % I. "$ /% "" . (( " . (( % . $* 0. . 8: " " . C % " 5 3 . " % $ 1 (" h $ % " $ " " H -&I * "" $ % % % % ! ( " H /% "" . $* 0. . C % " 5 3 . % $ 1 (" h $ % $ " "I
0 89 <B <B # % @ % " " % % " ( " % $* " % ( 5 " " . " " " % " (( ( " % " % % " % J " ! 1 J / " " " % C χ " ' " % % " " % $ '* D ! / % * 0 . ( $ " % % " $ "/ 4 ( " G % " " * 0 ( % " ( ! % % " . " H" &a . I (( " " " @" " + : H %% . +:I % " "" ( 5 3T H 0 3TI - ! ! * "$ " . " % % " % &## % % % " % % " "" " "
" &## % . # H#-TI % * 0 . - H &TI
0 89 <B <B -0 % "$ $ @ % % . "" , " % % " $ . & H#TI % ( $ % * " " * 0 2 - H- TI % (" H -TI % V ( H " I 0 % % % 5 " % " $ !% * ' % " % " (" H I " 8: % . H F 1 F 2 . 1 .&I H " . ( 3I % % " " " " 8: " "$ @ 2 T % / % * 0 * 7 % 8: ( 5 . " $ " 3 T 5 % 8: % 5 " % * 0 % " % ! !% ! * % %" ( " . %" C . %" /% . %" $ '* % ( " % % * H " I $C "$ /% "" ( $* 0 D " % % '* W " $ "" % % " 0;*,9 0;* ,9 1 *9 . ! % ! % C #3 %" . " " @ % % " % H . # I < % " ! ( " %" ( % % " "$ $ % * 0 " * 0. " % !% ! * % (
0 89 <B <B
$ " % 5 "$ . % %"
$ C . &
Tableau 10.: & & & +,(
0 > G 22? % $% :$ ; > G) ? > G )? < " '$ ! '$ * . . H F 1 F I # H3-1# I # H#&1- I H3#1#-I H5=5+
* . d#3 H a#3I. HTI # H I & H# I & H& I H5=5+
9 ! ( . HTI H& I # H3 I & H& I .
< $ / . HTI * 0 # H#-I H I & H# I H5=5+ * - H &I # H I H &I . * 0 H-I H #I H#I H5=5+ + # H 3I H I # H I H5=5+ + " H I H I 3 H I H5=5+ 7 "/ 3 H -I H &I H I . &
8 ;99 H&- I. a H d I & H3 I 3 H&&I - H3 I .&
% $% " . HTI '" - H- I J ( H -I * %" H 3I & H I 3 H #I H5=5+ 6 " $ '$ . HTI ;/% "" - H I - H- I # H I H5=5+ , @ H I H I - H -I . ;/% " " H& I H I H&3I . ' "" " - H #I H# I 3# H I H5=5+
7 S 4 & H#I & H I H#I .
* 0 & H I H -I & H I .#3
* 0 H I H I .
7 && H I 3 H 3I H I H5=5+
*" " # H 3I H I # H I .
-$ 3 ) = S8 HTI
" S& H#I S & H I -S& H#I . #
8 ;99. a H d I S 3 H- I S 3 H--I -S H- I .&3
: E . a H d I S& H# I S - H3#I #3S #- H# I .
-94. a & H d &I &3S H &I &S H I & S - H I .3 * 02 " ". 8 ;99 2 8 " ( ; " 9 E 9 . 7 2
0 89 <B <B
#
Tableau 11. Valeurs des INR en fonction de la nature de l'AVC.
>C? ;G )( 0< "! '$ -G(# 0< ! '$ G#
; = > I&1 I)? . H . 1 .&I .- H . 1 . I .- H . 1&. I
; H( H3 I H I
(J ; J) H -I H &I H3 I
)H ; J H I H #I
; K H I H&I H I
8: 2 " " D . * 0 2 " "
Figure 5. Valeurs des INR en fonction de la nature de l'AVC.
* ". - % '*. % 5 #T % !. H -TI % * ". & H3 TI % %" " H % % . # % %/ . I. H&TI % H* % ! " I D H -TI , % % . " H F 1 F I % 0;* ,9 1 *9 & H 1 I H " . * 0 S* 7 * 0 8:]& & a 8:f& # f 8:f & 3 8:a T T T T & T 3 T T # T - T T T
0 89 <B <B # ( I < % H TI 0;* ,9 1 *9 . H TI % 0;* ,9 1 *9 . #& H- TI % d * . . #& % . . '* ` P % * " " * 0. " 3 H &TI $ ! ( H . -3I " & % % * " . # H3 TI % %" 4 . +" (( " " % " 1 % % " ! H - I " " " @ % % % ( " %" " 2 " ( % ! $* 0 $* 7 %% " ( 5 T $ !% ! " ! " @ " " " 0;*,9 ! "" G $5 # T 8 $ % % % % "/ " " % G ( 1 ! * 5 "$ $ % " " 1% % H - I 8 % % % ;*91B 4, % 2 % " G " % * H ^& I. H 3TI % " H;*91B 4,d I % G ( $ " H (( % P 1 . " / " " ! % ( " I < " " % % " 0;* ,9 1 *9 " %" " % % *+,. G ( D % % ;*91B 4, " H -#I 0 % " " " 5 ! HC . /% "" . $* 0I , . "
0 89 <B <B # % '* % * % 0;* ,9 1 *9 % % %" + " " % 5 ! % % " " %" ( " % @ * H @ $ % % I H I % % " % " % ' 5 "$ . . " ( D " % % " " G H --I G ( % % " % % "" 1 H G ( I. $ . %" . " "$ @ H --I + % G $ " '* % " $ 3T * 0 "" G $5 3T D " % # %" H - . - I * 0 D " % '* " %" @ ! / $ " ! " %" " . ( %" @ . G ( " H - I V ( " $* 0 -T D " % '* H I , % % " G '*. # H- TI % * 0 . D * . D H &TI * 7. ! * . H3TI C H " C D " G % * I * 0 ! " = " D " % % * H " I
0 89 <B <B # Tableau 12. -, . /(, 0 & 1 0 . HTI > G,)? % $% :$ ; > G(#? > G+2? H I H I H I . - H I H&I # H I .& d #& H- I 3 H I & H- I .
Figure 6. Scores CHA2DS2-VASc chez les patients en fibrillation atriale.
0 %" % " % '* / % * 0 . !1 % " P " "$ "/ (( "$ " " % % " 2 " % % * %" C . %" /% . % %" /% " " ! % * % % * %" ( ! % * . G ( " * ( " G / % * 0 % * H ^ I. " $ % % " $ (( "/ D % 1"5 * + * 8 0;* ,9 1 *9 d -0;* ,9 1 *9 ^ & 0;* ,9 1 *9 ^ T T T T & T 3 T T # T - T T T
0 89 <B <B #& 8 % "$ !% ! * ( % "$ " H I % ( " $ " % 5 " . % % 1* 0. % . % (( ( " % !% ! * "$ @ " % H " I " % " % @ " % '* / % * 0 H " I 0 ( 5 " % $ " 5 "$ " % 1* 0 < : 0 : * 0 " &- % '* / % * 0 "$ !% ! * "$* 0 5 "$ 5 " "$* 0. 5 "$ " " " "$* 0 H I , " % " : ? % ' E E % % V ( . "$ "$ " " "$ @ H* 0 $ " I 5 "" " % % 1* 0 H I 9 " " . "$ ( 5 " % $* "/ % $ !%" % % 1 % "$ % " . G ` ! ( " (( ( . "/ " " ! $ 8:
0 89 <B <B #3 : & & 1 & 1 0 > G#2? % $% :$ ; > G&#? > G+&? < " '$ ! '$ * H I. H F 1 F I #- H# 1-&I - H#31-#I # H# 1- I 5=5)
* . d#3 H a#3I. HTI H3-I H- I H3 I 5=5)
9 ! ( . HTI & H &I H I H 3I .-#
< " '$ / 0< + H I H&I . + " 3# H-3I H- I && H- I . 7 "/ # H& I H I H3 I H5=5+ 8 ;99 H&- I. a H d I H I 3 H I H I . $ " . HTI * %" & H I H I H# I H5=5+ * % H# I H I H3 I 7 %/ H &I H I 6 " $ '$ . HTI ;/% "" 3 H#3I 3 H &I 3 H I 5=5 , @ H I - H3 I H &I . ;/% " " 3 H3 I H#3I H&3I 5=5 ' "" " - H #I H I 3 H I .3 7 S 4 H I H I & H-I . * 0 H &I H I H 3I .#& * 0
7 3 H#I H I & H-I .
*" " # H I H I # H I .
-$ 3 ) = S8 HTI
" 3S H-I S 3 H I 3S&3 H I .
8 ;99. a H d I S& H# I S H##I S H# I .#
: E " . a H d I S33 H33I S 3 H& I &S& H I .
94. a & H d &I S H 3I S H I S H I .
* 02 " ". 8 ;99 2 8 " ( ; " 9 E 9 . 7 2 % ( . 4 2 " % " . 94 2 " !
0 89 <B <B # "" . $ "/ D " % !% ! * $ " % " 5 % %% 5 ! !% ! * $ / % ( "/ H ( I " . " % @ 1 . % @ G " "$* 0. " "/ (( D " % % * $ % 5 " (( % 1* 0 H I ! "# $ % # $ * 0 H * 0 I . . ( 5 8:] H I "/ " H " &I 9 " $ " "$ (( % " * . " ( 5 "$ @ " " " 1 ! . " " ( " , % 3 # H C % I 5 3&-. % $ $ @ H &I $ $ % "" " " " "$ , " P @ . 9 % $ $ C 5 % $ "/ % ! - % H *: 0. ^ 3# W 0;9. ^3---I / ( 3 @ H 3I * "$ " 874:97:+ 4. % * 0. * 0 . 5 . ( " " ( " $ C H+:. . 3 W 0 3T. . #1 . I H I
0 89 <B <B ## Tableau 14. @ + 9 3 ,( A,%8 0 . HTI ; $ / . $ . $ B " L 0< "! '$ -G# G(, : >4+C < ? : >4+C < ?
* H I. d#3 H a#3I H3 I H#3I . H . 31 . I . & 1 1
' "" " & H #I H# I . H . -1 .#I .3& 1 1 ;/% "" & H #I & H- I . H . 31 .3I . - 1 1 * * 0S* 7 H #I H I . H . 1 #I .#
7 H3 I H#I H .31 I 5=5( & H .31 - I 5=5(
8:. f H ] I H3 I 3 H I . & H . 1 .3I 5=5& . H . 1 .&I 5=5&
* 0 2 " ". * 7 2 . 8: 2 " " D 0 % @ " %" 6 $ % " % * " "$ " $ * 0 . $ % "$ (( % " " "$* " ( % " % % 5 % * 0 " "$ " . ! ' / • $ " " = $ 3 0 * 1 $ % > " M&? B ?. A 9. /E * . , 1 "" 8. 0 0. , %" ,. / ,. B : (" ( % 1 E * !% % " E • < $ " ** "! $ " : = @ (5& B ?. A 9. : '. / ,. 0 0. B :. 0 ? 0 ( % !% " 1 " E % "1
0 89 <B <B #-$ " /$ " $ " $ $% N $ $ + * ! " ' + ' * "$ *+, " "$ '* H* I. " . " "$ " " . "$ K L % " * . " % " *+, 0$ ! %" "" $ ! % % " ! $ $ 6% " % % H0 ; % " B I " " (. "$ % $ ( 5 " @ 0 ; % " B . " % 1 Q0 " . B . " " " %" . " &@ " ; % " B % " $ (( / & % 0 " % H 5 I " " ! " . % *+, " ' . % % "$ % 474 % Q % 7; 7A $ % (( "" * "$ " . 5 . " G % % 5 " % * 0 49 D " G '*8 P " " & . " %
0 89 <B <B # 0 % % "$ " " % % *+, ( % % % % . "$ " % ( " % ( " . " $ ( % "" ( 5 " $ " * H "$ % . " *+,I , ' % 5 % " . % % "" % ! $ $ % " $ 2 K % $ L % $ ( /% $ @ " !. " $ " " "$ (( , %" "" % "$ P $ " % 5 " % " %" " . % %" " " " $ % $ ( " @ " %" ! % " " % % " ! , ". "/ % (( " (( % "$ H " " . " % I. 1 . 5 " ( $ @ * . " " % @ % " " ( " % 5 % ( H% "$ @ ! 5 "$ % " . ! " I. " ! % % . % " @ ( . ( !
0 89 <B <B -P % % "" " % " $ ( % " % 5 H I "$ !% 0 % " $ " % . 5 ( 4"" % " $ %" ( $ @ 5 " ( & # $ " " $ $ "" . . 0 ; % " B % 5 5 . G 5 & G 5 % " " % " $ 0 ; % " B % " ! "" "$ " % . " % ( C 5 P " $ $ 8: (( % " " $ " "$ % ! " % & . " % ( C 5 " %% " " " $ 5 ( @ $ " % . "$ ( @ C 5 " % % " " . " " H* *+,. % ! " " " % % " " I