INSTITUT DBELEVAGE ET DE
MEDECINE VETERINAIRE DES PAYS TROPICAUX 10, rue Pierre Curie 94700 MAISONS-ALFORT INSTITUT NATIONAL DE LA RECHERCHE AGRONOMIQUE DU NIGER NIAMEY (Niger)
L E X I Q U E
B E
N O M S
V E R N A C U L A I R E S
B E P L A N T E S B U
N I G E R(2e édition provisoire)
B. PEYP! DE FABREGUES
TQME I
N O M S S C I E N T I F I Q U E S
-
N O M S V E R N A C U L A I R E SETU3E BOTAEIC.UE N O 3 B I S
DIALECTES
En République du Niger, le dialecte le plus répandu est le hausa (prononcer : haoussa). A l'instar des autres dialectes du pays, bien que très homogène, le hausa présente de nombreuses altérations qui n'ont pas facilité lQétahlissement de ce premier lexique. Ces altérations peuvent être essentiellement dues, soit à l'utilisation de termes ou de consonnances provenant de la langue primitive de la région (ex. le béri- béri dans l'Est, le zarma dans l'Ouest du Niger, etc...), soit à des accents régionaux parfois extrêmement différenciés. Ainsi, par ex. le son '*si*' se dit, selon les lieux ; si, zi, tsi, tchi, shi, ki, etc...
Par suite, les noms contenus dans ce lexique sont "bruts':. C'est- à-dire que, dans l'ignorance des dialectes transcrits, on les a écrits en se basant sur la transcription phonétique des mots entendus, avec les sons usuels ea français. Cela explique que certains mots, en particulier à signification pittoresque, entrant dans les périphrases décrivant, ou nommant, certaines espèces végétales, ne soient pas toujours écrits avec la même orthographe. Il est donc certain qu'un grand nombre de dénominations erronées ou mal écrites subsistent dans ce premier lexique. Ce ne sera qu' avec la collaboration des nigériens qui s'y intéressent qu'il sera possible après de nombreuses corrections (qu'il est hautement souhaitable qu'ils apportent) de rédiger une version plus correcte et complète.
Outre les difficultés de transcription des mots, les dénominations erronées peuvent être dues, soit à une erreur, toujours possible, de déter- mination de la plante, soit, bien plus souvent, à une erreur volontaire ou non de la part des informateurs. Il faut, en effet, souligner que, dans certains groupes, très rares sont ceux qui identifient réellement beaucoup de plantes. Ceci est vrai davantage encore pour les espèces her- bacées que pour les arbres, qui sont, eux, plus aisément identifiables - - avec précision.
Parmi les plus importantes sources d'erreurs qui apparaissent à la lecture du lexique, on peut répertorier les suivantes :
-
uue espèce peut avoir le même nom, plus ou moins déformé, dans deux ou plusieurs langues.Cela résulte de l'adoption d'un mot d'origine étrangère par l'une ou l'autre langue, et le plus souvent mêae à l'insu de l'utilisateur, d'où une difficulté supplémentaire pour l'enquêteur. Ce type de confusion inter-dialecte peut être très commun, en particulier dans les régions
frontalières entre deux ethnies où les apports de deux ou plusieurs langues sont confondus. (Ce cas est très commun entre hausa et béribéri, entre tamacheq et arabe, etc...).
-
deux ou plusieurs espèces peuvent avoir, dans la même langue, le même nom. Il s'agit, le plus souvent, d'une confusion pure et simple des espèces.Il serait en effet, invraisemblable de croire que la population ait défini chaque espèce avec les mêmes critères que les systématiciens spécialistes. Elles ont, simplement des morphologies très voisines qui les font confondre à première vue.
-
un même mot peut désigner deux-ou plusieurs-espèces distinctes dans deux-
ou plusieurs-
langues, sans qu'il y ait pour autant erreur. En général, dans ce cas, l'enquêteur n'a pas eu la possibilité de transcrire des différences phonétiques minimes qui pouvaient exister.-
en Tamacheq, une complication très fréquente vient des changements de genre et de nombre faits par lqinformateur.Ainsi, le féminin est souvent marqué par le préfixe "Tu ou "~a", de sorte que la place alphabétique sera très différente entre masculin et féminin. Il en est de même entre singuliers et pluriels, qui sont souvent considérablement différents.
-
la même difficulté se produit en arabe, entre genres et nombres ainsi que du fait de la présence ou l'absence de l'article "lF' (el, il? al) accolé devant le mot.TRANSCRIPTION
La transcription des vocables des diverses langues usitées au Niger à l'aide des sons habituels du français est toujours extrêmement embar- rassante. Deux options contraditoires se présentent. Ce sont o
-
-
soit utiliser les sigles (nombreux quand il s'agit de plusieurs langues) forgés par les linguistes pour les besoins de l'une ou l'autredes conventions phonétiques admises, afin de rester le plus près possible des sons réels. Cette formule présente le grand inconvénient dgêtre d'un emploi compliqué, de nécessiter des explications détaillées en préface, et dPuti- liser des caractères typographiques nouveaux, absents du clavier universel. La méthode est, en outre, bien hasardeuse car il faut un grand entraîne- ment pour entendre et transcrire correctement une multitude de sons nou- veaux pour l'oreille de l'enquêteur.
-
soit escamoter les différences phonétiques mineures, et de toute façon très délicates à saisir, pour s'attacher à transcrire le plus de choses possibles à l'aide des sons couramment utilisés dans une langue bien connue des utilisateurs éventuels, ici le français. Cette formulepermet, en outre, d'utiliser les machines à clavier universel, et en limitant au maximum les conventions phonétiques indispensables, facilite la lecture du lexique. c'est cette dernière option qui a été retenue ici.
PRINCIPES ET TRANSCRIPTION
Il est fréquent qu'une plante soit nonunée de plusieurs façons dans la même langue. On a alors mis en premier le terme qui semblait revenir le plus souvent.
Phonétique
-
Dans la mesure du possible, et sauf pour les diphton- gues en tamacheq, une lettre représente un son. Ceci a conduit à éliminer en particulier, les lettres qui peuvent faire double emploi (par ex. : c-
k-
q, ou j-
g etc...). Par contre, les sons très appuyés ou doM1és seront représentés par la lettre correspondante doublée.En résumé, l'alphabet est le suivant :
-
Voyelles :a, e, é, è, i, O, y, se prononcent comme en français
us se prononce ou (fu se lira : fou)
W, se prononce 1 1 ~ ~ 1 7
-
long comme en anglais.-
DiphtonguesEn m q , la "voyelle centraleqf caractéristique de cette langue, a un son qui varie légèrement entre les "a", "e", et "O". Ce son est tou-
jours très fermé, de sorte qu'on l'a transcrit, selon le cas, par "aeqP, uoev
,
11 eut9 ou même lqoeue'. L'équivalent français n'existe pas.Ces mêmes diphtongues sont utilisées, au besoin, en
-
arabe.-
Consommesb se prononce b d " 89
Pl
d
f " f, mais plus aspiré qu'en français k3 SP t1 gus c'est-à-dire toujours dur, ex. h O' 19 h, aspiré très violement (presque f)
j " 9 9 j
,
comme dans "joieY'k qf OF k, ex. kilo, et remplace les sons durs de "c",
et "q" 1 3 3 11 1 m m n
''
11 n P 11 O ? 11 Pr " tou j ours roulé
S
"
19 SS, toujours sifflant t 0 s t v"
'1 v z 19-
Consonnes groupéessh se prononce ch, doux
-
ex. chemin ch"
IV tchS ex. Tchad'
après les lettres b, d, k, et t, les rendent P'plosives" en tamacheq :rh se prononce "rhaine' guttural arabe
01 11
g!! comme la "jota'v espagnole
Noter enfin le caractère provisoire (et de première approximation de cette liste). Le but est de mettre à la disposition des nigériens, qui pourraient être intéressés par une connaissance détaillée de la vegé- tation de leur pays, un premier outil, leur permettant de connaître le nom scientifique de quelques espèces.
L'usage de ce lexique ne dispense pas, bien au contraire, de 1 'emploi d'une flore, mais il en permet une approche plus aisée. D'autre part, il appartient aux nigériens de faire les nombreuses corrections qui sYimposents la langue étant sans secrets pour eux, de les noter et de nous faire
rééditer, ainsi, un document définitif qui ne peut être correctement rédigé sans leur concours.
ABUTIEON FRUTICOSIJM Guill. et Perr. hausa peul tamacheq béribéri suhu lieul, kotokola aeferoek
,
afaeraffar bulubulu, mândebul MalvaceaeABUTILON PANNOSUhf (Fors t
.
.c'.
) Schiechtend Malvaceaepeul niar-niarko
ACACIA ALBIDA Del. Mimosaceae
hausa zarma peul tamacheq arabe béribéri toubou gao gau, kokoyé tchayki? chaski atoeuss, att érnil, atasa karaw
tari, tehli, teleli
&CACIA ATAXACANTHA DC. Mimosaceae hausa sark'ak'ga, gumi
zarma kuubu
peul moraré, ngoradié, korobi béribéri dag. sherwun
ACACIA EHRENBERGI ANA Hayne hausa peul tamacheq béribéri arabe tamat bakanshili, shilluky tamat karamnga
tanate (pl.) tamaya (sing.)
ACACIA LAETA R.Br. ex Benth. Mimosaceae hausa zarma peul tamacheq akkora, akuara danga dibbehy, patukki
taezeyt, tazoet, haza, tazzeyt ACACIA MACROSTACHYA Reichenb. ex Benth.
zarma peul
gumbi, kubibi tchidi, onraré
ACACIA NILOTICA (L.) idilld. ex Del. var. adansonii Mimosaceae (Guill. et Perr.) (3. Kuntze
hausa zarma peul
bagaruwa
bân, baani, jitti gawari, gaudi, gabdi
tamacheq a r a b e b é r i b é r i t i g g a e r t , tuggoeur ( l e f r u i t : agga) amuur ( p l . ) amôra ( s i n g . ) kangar toubou gorh a r a b e choua garadaya, s u n t a 9
-
ACACIA N I L O T I C A ( L . ) W i l l d . e x . Del. v a r . n i l o t i o M i m o s a c e a e hausa marj e e10
-
ACACIA POLYACANTHA W i l l d . s p p . CPhlPVLACANTIiA(Hoscht. ex A. Rich3 Brenan Mimosaceae hausa k a r t j i , k a r k i zarma dan p e u l p a t t e r l a h y , gorky a r a b e choua a l g e t t e r 11
-
ACACIA RADDIANA S a v i hausa z a r n a p e u l t amacheq a r a b e b é r i b é r i toubou a r a b e choua Mimosaceae k a n d i l i , t a m a t c h i bisaw, b i l s a s h i l l u k i , t a n a k i h a f a g c g , tcifagak ( f r u i t = d l a g a ) >l t a h a s h a t a l h â , t a h l , t a l i h e , t a l h a y a ( s i n g . ) k a n d i l t e f i c h a d a r a - s e y a l12
-
ACACIA SENEGAL ( L . ) W i l l d . Himosaceae hausa zarma p e u l t amac heq a r a b e b é r i b é r i toubou a r a b e choua d'
akwar a danga d i b b h i , d i b s h i , p a t i k i , p a t u k k i t a a z z e t , t a z z ô ê ï t , t a l l , ewarwar warwara, awarware k o l o l , k â l o l tuwey, t u g e h i s h i b r e t,
k é t é r a i , k i t r e13
-
ACACIA SEYAL D e l . Mimosaceaehausa e r e h i
,
f ara-,' k q a y a zarma saagey, s a k i r e y p e u l b u l b i t amacheq t u r r e u f t , h u r f é , o r o f f , o r f f a n b é r i b é r i k a r amnga t oubou f r i a r a b e choua t h a l h a ï e 1 4-
ACACIA SIEBERANA DC. hausa f a r a bagaruwa zarma j i t t i nya, mané p e u l a l l u k ibéribéri k a t a l o g u
15
-
ACANTHOSPERMüM HISPIDW DC. Compositaehausa kashin yawoo
16
-
ACHYRANTHES ASPEW L. Amaranthaceaehausa zarma peul t amacheq béribéri arabe
mashin kPadangaré, kaïma kPadangaré, kibyia k'adangaré
danfan yaaj i
koebbe d j aulé, m'bagga
maazargaz, ennshaenoen-n9âkoeur, azbarn- koeloek (~ir) enshaenen-tâshilt
gébiklaw buluséigé
17
-
ADANSONIA DIGITATA L. Bonbacaceaenom connnun baobab
hausa kuka
zarma koo nya (le fruit : koo izé)
peul bokki
t amac heq taedrumpt, tadghmt béribéri bulu kuwa
arabe choua hamar
18
-
AERVA JAVANICA (Burm.f.) Juss. ex Schult. Amaranthaceae hausa zarma peul t amacheq arabe ber ibéritarin gida, kafi rimi fegi mani
gauni j i, dodoria
toemaekirjijit, anukirjiz, amayo, taenaekaer- zist teoemmuya, rbôb, tûm-iya
mgaji-buldu, kaeska-argumm, arganmii 19
-
AESCHYNOMENE AFRASPERA J. ~eonard Papilionaceaepeul gamu 20
-
AESCHYNOMENE INDICA L. et genre Aeschynomene hausa z arma peul tamacheq béribéri arabe2 1
-
ALSIZZIA CZIEVALIERI BarnsPapilionaceae zamaiéké, kaura dosari, kalaaru &='U takaurat chatchaka, télumm tahaïlami te Mimosaceae hausa kasari zarma nkolo
peul dgari ahy, nzari ehy arabe choua ared, doerut
22
-
ALBUCA NIGRITANA (Bak.) Troupin Li1 iaceae tamacheq tamazaellit, taemaezillit23
-
ALTERNATJTIIEPA MODIFLOW- R. Br. Amaranthaceae hausa tamacheq arabe menken duku tabelkadet, tabalkadaet taytakûre24
-
ALYSICARPUS OVALIFOLIUS (Schum. et Thonn.) J. Leonardet ALYSICARPUS spp. Papilionaceae hausa zarma peul tamacheq béribéri gadagi gadagil, gadigy
adaeg, tefarkant, adaag dawum tilô, ngaday
25
-
AMARANTHUS GRAECIZANS L. Amaranthaceae hausa zarma peul t anlôcheq béribéri arabe likir, lênjê, lândji hubey, f'hubehy gaeea, lejeytoejalanghitet ou tazalan gateyit (azawak) araesad ( ~ l r ) (taejalanghattet)
lagrer riglane
26
-
AMARANTHUS SPIMOSUS L. Amaranthaceae rukubuu échappaata 27-
AMARANTHUS VIRIDIS L. éamacheq ataghanéagh-
-
28-
AMBROSIA MARITIPlk L. béribéri ntérépeul pampatey, gufu gafaé 30
-
ANDROPOGOM GAYANUS KunthAmaranthaceae
Compositae
Vi taceae
Gramineae
hausa gamba
zarma subu nya, lali
peul ranièré, radyaré, dakhié
é amac heq ahamdoroem, teebeened, aj eghar
-
(~ir) béribéri djâbâr, gambatoubou yawur
3 1
-
ATJDROPDG3N PSEUDAPEICUS S t apf h a u s ap e u l
jaiz bako
sehukô, s e l s e l n é
32
-
ATDROPOGON TECTORüM Schum. e t Thonn.p e u l k ë l k ë l d é non? commun a n i s t amacheq . t s a k a t
,
i s a g g a n 34-
ANNONA SENEGALENSIS P e r s . h a u s a gwanda z arma mufa p e u l n dukuhy b é r i b é r i t i s a a r a b e choua m m b o r o 35-
ANOGEISSUS LEIOCARPUS (DC.) G u i l l . e t P e r r . G r amineae G r amine ae Annonaceae Combretaceae h a u s a z arma p e u l t amacheq a r a b e maréké gongs k o d i o l i akôku, i k a k a n-
akaekku, i k k a k a n akuku, t a k u k u t e36
-
ANTHEPHORA NIGRITANA S t a p f e t Hubbard Gramineaeh a u s a d y r i
z arma d y r i
p e u l d i r i o l
t amacheq s a n g i t i a , z a n g i t i y a
37
-
ANTICHARIS LINEP-RIS (Benth.) Hoscht. ex A s c h e r s . S c r o p h u l a r i a c e a ep e u l g a ' u r i e l
t amacheq t i d i m i n i , t ê d ê n i m i , tadan-imi
38
-
APTOSIMüM PUMILiJM ( H o s c h t . ) Benth. S c r o p h u l a r i a c e a et amacheq a ' u g e r i s s , a g e s t e n , k a t a g o ê t s 39
-
ARACHIS HYPOGAEA L. P a p i 1 i o n a c e a e f r a n ç n i s h a u s a z arma p e u l t amacheq b é r i b é r i a r a c h i d e , c a c a h u è t e g u d j ya dams i k o l h i g o r j i a , mermaso, marmaso k ô l j i40
-
ARGEMONE MEXICANB L. Papaveraceae hausa kakorivn kwarko41
-
ARISTIDA ACUTIFLOM Trin. et P-upr. t amacheqbéribéri dagara
ematale, assoerdin
,
taerhemût idébon42
-
ARISTIDA ADSCEMSIONIS L. Gramineae hausa zarma peul t amacheq béribéri wutsiyaqr kurege subu galigali seko agaemmûd, alaemos kalabon, kalau, budu43
-
ARISTIDA FUNICULATA Trin. et Rupr. Gramineae hausa zarma peul tamacheq arabe béribériso ka tur'lbi, butaqn kurege, fariPn tchawa zangûa
wudhuwo, 1akelwa.do
taelummus, taznei, chinini, alaemos bu kraïba, tazima
kalawu, sowulgumm
44
-
ARISTIDA HORDEACEA Kunth Gramineae hausazarma peul t amacheq béribéri
milmilo, lillimo, fariqn hatji, kalafl~u subu kurégé
s ewuko
tazmei, alaemos ngibi bulduyé 45
-
ARISTIDA LONGIFLORA Schum. et Thonn. ( 1 )hau s a zarma peul t amac heq béribéri Gramineae yant a bata
surungéji, bataré, buwirdPy, siri nyéré aggoer, azoer, alaenta, assoré
anasuwa
46
-
ARISTIDA MUTABILIS Trin. et Rupr. Gramineae hausa farivn tchawa, kalafhuzarma subu kuwaré
peul karagého, séko
,
rané-ranéhotamacheq kotokolé, tazmei, anadzarné, telawlawt
arabe alamuza
béribéri kalawu, kalawa arabe choua gèch abiat
47
-
hKISTIDA FALLIDA Steud. ( 1 ) G r amine a e fiausa z arma p e u l t amaclzeq 3 S r i b é r i toubou kasawura kasawura s u r u n g é j i,
t c h i b b yaggur
,
ewukeraz, enegarwagh, t aezeyzey-
,
azwoezâg
,
waaj a gf u r y é manr go
ARISTIDA PAPFOSA T r i n . e t Rupr. G r anii n e a e
devenu : STIPAGROSTIS UNIPLUP-IIS ( L i a h t
.
) De TJintert amacheq t a e r h a e m u t ,
-
a w k a r a s , ÔkarasARISTIDA PLUMOSA L. G r amine a e
devenu : STIPBGR9STIS PLUMOSA (L.) l u n r o e x Anders.
t amacheq t a e r h a e m u t
toubou maly-
a r a b e choua n s i
ARISTIDA PUNGENS Desf. Gramineae
devenu : STIPAGROSTIS PUNGENS ( D e s f . ) De W i n t e r
t amacheq
b é r i b é r i toubou a r a b e
ARISTIDA STIPOIDES Lam. h a u s a z arma p e u l t amacheq b é r i b é r i t oub ou t i l u l t
,
t u l u l , t e l a n t mayugu mayugu d r i n n G r ami ne a e katsemu f o n o s u n f e y , f u l a m s u g u k e v e l , g u d g e d v y , k o r l e d o , shohon waynabé a g i l é mumu, a g g u r mumu suwu n a l l i sugunu l y ARISTOLOCBIA BRâCTE9LATA Lam.h a u s a
t amacheq
j i b d a l k' a s a
a g e l j i m , a j a l g h i m
h r i s t o l o c h i a t e a e
ARNEBIA HISPIDISSIMA (Lehm.) DC. B o r a g i n a c e a e
h a u s a j i n a - j i ~ a
b é r i b é r i j éna j é n a
ASPARAGUS FLAGELLARIS (Kunth) Bak. L i l i a c e a e
h a u s a f a t i m a , s a r k a
ASTIiENATHERW F9RSIiALII (Vahl) Nevski G r amine a e
t amacheq
t o u b o u
a l a m f a z o , t e t e m t ( ~ ï r )
,
aelambazoad awu
56
-
AZADIRACHTA INDICA A. Juss. Meliaceae français hausa zarma nim dogoDn yaro turi forta57
-
BALANITES AEGYPTIACA (L.) Del. Zygophyllaceae haus a zarma peul t amac heq arabe béribéri toubou arabe choua adua, aduwa garbeytanni, manrotoki, adwahi aboragh, taborak,
taeshita, tishtaya biito, bêdda
alo, olo hadj i-lidj a
58
-
BARLERIA HOCHSTETTERI Nees ex DC. Acanthaceaepeul gadagiri
béribéri fararna, fushima, morla
59
-
BCiUHINIA RUFESCENS Lam. ~aesalpiniaceae haus a zarma peul t amacheq arabe béribéri toubou arabe chouadirga, j irga, shishi namary, namâli namaré
taedaeyni, addaeny, tadenay
ndern
-
adrine (pl .) adirnaya (sing.) shishi, sisiyayanP ga
zigaya, kulekule
60
-
BERGIA SUFFRUTICOSA (Del.) Fenzl. Elatinaceaepeul yllawad y
61
-
BIDENS PILOSA L. Compositaehausa t amacheq béribéri
rayé dogo
toedanfose nawarkoed, kadakra kaska kulu
62
-
BLEPHARIS LINARIIFOLIA Pers. Acanthaceae hausa may kaba, fasa kaba, takatoyi, fursa fagé zarma karambay, sikangani, bérkntpeul girgall, girglél
t amacheq taekinit, tikinit, oekoeney,
arabe aflis, askanit
arabe choua broell
63
-
BLAINVILLEA GAYAEJA Cass,arabe ambella glâk
64
-
BLUPlEA AURITA (L.f.) DC. et genre BlumeaConpo s i tae
Compositae
hausa shilman doguwa
65
-
BOERHAVIA SPP. (groupe B. COCCINEA-
B. VISCOSA) ~yctaginaceae hausa zarma peul t amacheq arabe toubou babba'n djibidy dosari, kyan batalorangadu, gawury bugali
taemasalt, abdehehud, atghaemboerh,
-
namadshak, tamasael, oebelbel,oemoenntroeuk, namatrhakh, adbeydab, dheydebe, arké
66
-
BOERHAVIA ERECTA L. Nyctaginaceaearabe tamasalite
67
-
BOMBAX COSTATUM Pellgr. et Vuillet Bombacaceae hausa Z a m a peul kuria, gurj ia f orogo kuruhy68
-
BORASSUS AETHIOPU!I Mart.
Palmae hausazarma peul t amacheq
kâba ginia
,
j ij inia bê (le fruit = sabb izS)dubbhy (grand), bagardhéhy (petit) zigine
69
-
BORRERIA CHAETOCEPHALA (DC.) Hepper Rub iaceae hausazarna peul t amac heq
gugul ia
thiakey gombo, feigi ban kiné bur t i
tam~erkoess, tanakirzist
70
-
BORRERIA RADIATA DC. Rubiaceaehausa zarma peul t amacheq béribéri
baki'n suda, burzu
feigi zubu, feigi buzubu dubburi, bonkodial, méthiélo tarédda, taradda
f ysu
71
-
BORRERU SCABRA (Schum. et Thonn.) K. Schum. Rubiaceae hausapeul
balbala f ayraré
72
-
BORRERIA STACHYDEA (DC.) Hutch. e t Dalz. Rubiaceae hausazarma peul tamacheq
may g u d a i g i , alkama'r tururwa, t u b a n v i n dawa t h i a k e y gombo
f a y r a r é
tamarkoess, t a m a k i r z i s t
7 3
-
BOSCIA ANGUSTIFOLIA A. Rich.hausa z arma
a g a h i n i hasu
74
-
BOSCItl S-ALICIFOLIA Oliv. hausa zarma peul tamacheq b é r i b é r i zur é s h i n k i l i g a tire; ,, t i e n t i r g a y e k i t s a e g o e s s d j u r é75
-
BOSCIA SEmGALENSIS (Pers.) Lam. e x P o i r .Capparidaceae Capparidaceae Capparidaceae hausa z arma peul t amacheq a r a b e b é r i b é r i toubou a r a b e choua anza, d ï l o ( l e f r u i t ) o r h a g i g i l é , n v g i g i l i , bulduhi t a e d a e n t , t e d e n t , taddant a ï z n a y a , a ï z o e n , tundub b u l l u koru, nodu h e m e t , moheb, makhei
76
-
BOSWELLIA ODORATA Hutch. e t DkLZIELII Hutch. Burseraceae hausapeul
hano
andakehi g o r k i , andakehi d e b i
77
-
Genre BRACHIARIA SPP. sauf B. MUTICA (Forske)Stalf Gramineae c ' e s t - à - d i r e , l e s B r a c h i a r i a psammophiles s a h é l i e n s hausa z arma peul tamacheq b é r i b é r i a r a b eg a r a j i , e t p a r f o i s : gnero sunsaye, Sung suns g a r z a
g a r z a h i , s a b é r i i s h i b a e n , i s h i b a n ngarwo, ngono, garabo akasuf e
78
-
BRACHIARIA DISTICHOPHYLLA ( T r i n . ) Stapf G r m i n e a e hausa z arma peul tamacheq g a r a j i, g a r i i g a r z a , k i r o k e n , g o r o v n f i r a w burudé, g a j i,
balehy79
-
B M C H I A R I A LATA (Schum.) Hubb. Gramineae hausa garza, d u l d q h a 9 dhihôtamacheq i s h i b a e n , t a g a b o e r t , t a g a b a r t
80
-
BRACHIARIA MUTICA (Forsk.) Stapf Gramineae hausa zarma peul shémé burgu t a l ü l , t a l u d81
-
BRACHIARIA RAMOSA (L.) Stapf Gramineae hausa g a r a j izarma g a r z a
peul pagguré, garzahy
t amacheq i s h i b a e n , i s h i b a n a r a b e choua k r e b
82
-
BRACHIARIA XANTHOLEUCA (Hack. e x Schinz.) Stapf Gramineae hausa zarma p e u l t amac heq g a r a j i g a r z a g a r z a h i akosof, i s h i b a n , a k a s o f , i s h i b a n83
-
BULBOSTYLIS BARBATA ( ~ o t t b . ) c e B . C l . Cyperaceae hausa zarma p e u l tamacheq d a k i é s a kuru kosu gohé, gohal, b a h é l l tamatan-kola, f i l i g e t-
confondu zvec l e s a u t r e s cyperaceae ou Gramineae t r è s p e t i t e s e t annuelles (Cyperus a m a b i l i s , ~ r i p o ~ o n minimus, e t c .. .
)84
-
WABA FARINOSA Forsk. Capparidaceaehausa zarma p e u l t anacheq a r a b e b é r i b é r i a r a b e choua toubou bagey ugar, bagey bagahy
,
balamj iabagoew, abogu, abagaw
zrumrn, aezruutm, a t i l a e - l h a f b a tchumma, marga, g u r s i n é zéraye, s i r e i h
harkané l i f i
85
-
CADABA GLfWDULOSA Forsk. Capparidaceae zarma p e u l t amacheq toubou t o d i f a r s a , t a r k u s a hasu, wadagoré t e f s, t a h a l i s t,
t a e y i s , t e y s t doburu86
-
CALOTI<QPIS PROCERA (Ait.
) A i t.
f , Asclepiadaceae hausa zarma peul t amacheq arabe b é r i b é r i arabe choua toubou tumfafia sageye, t u r y i a banbamby,
b amambé t o e r z â , turzoeé, t i r z â , t a r z a t u r z a , t u r d j a , koruba kayaw barambarh,
r h a l g a , ochar sanu, l i y ? n i87
-
CAPPARIS CQRYMBOSA Lam. Capparidaceae hausa zarna peul b é r i b é r i bagaye kubi nya n q g u n i , gunba, nsgumi b a l e v i bïdo, d s a s i , d j a d j i88
-
WPARIS DECIDUA (Forsk.) Edgew. Capparidaceae peultamacheq b é r i b é r i toubou
n 9 g u n i danévi
ajaêlayam, aûjungun, ajangham tchiarbunn
marya, kusom
89
-
CAPPARIS TOMENTOSA Lam. Capparidaceae hausa peul b é r i b é r i 90-
CAPSICUM sp. j any baybay,
ho j ér i n'gumi d a l é v i ganga, z a j inom comnun piment
hausa barkhannu, tonka
zarma tonko
tamacheq j ikanba, kimba
91
-
'CAFtALLüMA DALZIELII N.E.Br.Solanaceae
Asclepiadaceae
hausa hudda sardzé
9 2
-
CARALLUT3A DECAISNEANA (Lem. ) N.
E.
B r . Asclepiadaceae hausa hudda s a r d z ézarma b r i n g a t e l l i
93
-
CARALLUMA RETROSPICIENS (Ehrenb.) N.E.Br. Asclepiadaceae hausa tanacheq b é r i b é r i mmul j a ekwuan, t a ï b u r u , a t a ï b r u , atayburu m a d l iy a94
-
CARDIOSPERMüM HALICACABUM L. béribéri shinkawuy 95-
CASSIA ABSUS L.Sap indaceae
Caesalpiniaceae hausa hidally
,
fhidelly96
-
CASSIA ITALICA (Mill.) Lam, ex F.W. Andr. Caesalpiniaceae-
hausa Z a m a peu 1 tamacheq béribéri arabe hillesko, fhillasko agargarsanjéréhy
,
balbalehy,
tchen yéré oegerger, agargar, nananasf hurasko afalaj ite.
97
-
CASSIA MIMOSOIDES L. ~aesalpiniaceaehausa zarma peul tamacheq
bagarwas r k g asa
ganda bani, bahalambundi, dosali
gawurel layédi, gawari lesdi, takudiabiel, bagarwel
tiggarna 'madal, taggar tn-amadal
98
-
CASSIA NIGRICANS Vahl ~aesalpiniaceaehausa zarma peul tanacheq gewaya tsamia nyaPngal hubu niangari bubu
zohégar, toelloent, tellant
99
-
CASSIA OCCIDENTALIS L. ~aesalpiniaceaehausa zarma peul t amacheq béribéri kinkiliba, raydoré sanga-sangas chinchiliba sanga, sanga, kashiu-kashiuki leydoré
rayray, kori kaynuwa
100
-
CASSIA SENNA L e Caesalpiniaceaehausa t amacheq
illesko
agargar, aegirgir (le fruit = amaraeshoen) 101
-
CASSIA SIEBERANA DC. Caesalpiniaceae\
hausa malga, thidiaye
zarma sisan, sinesan
peul gana fhadahi, sisangahi, molgahi arabe choua sireih
102
-
CASSTA SINGUENJA Del. C a e s a l p i n i a c e a e hausap e u l b é r i b é r i
103
-
CASSU TORA. .auct. non 1,.= C . 03TUSIFOLIA L. rumf u yagéhy rumnbü C a e s a l p i n i a c e a e hausa t a f z s a z a m a u l a , k a r h m , l a l a h a p e u l u l o , ubulo tamacheq abaezzey, a g a s a y e , e g a s s a y b é r i b é r i f v h u d a l l i 9 ta m f s a , t a b a s s a a r a b e choua kawal a r a b e a h \ - ~ a t e - t r a b é
104
-
CEIBA PENTANIRA (L.) G a e r t g . Bombacaceae hau s a zarma p e u l 105-
CELOSIB ARGENTEA L. haus a z arma p e u l t amacheq rymy b a n t a n pokkhy Amaranthaceae kan s o f u a a r k u s u bon kavé h o a r é nayédio almunagzoey, t a z b s e t e n e j e m e r (.Aïr), t a s b a t n-ejemar 106-
CELOSIA TRIGYNA L. A n a r a n t h a c e a e hausa z anna p e u l t amacheqt s a r k y a ' z ' g u l u , roma f a d a , koyémy'n kadangare n a f h a n a f h a
kôda
a z l a n g a t o e ï t t a j a n l a n g h a t a y t e
107
-
CELTIS IMTESRIFOLIA Lam. Ulnaceae hzusa z arma p e u l d u k k i , zuwuo, zu si%, s é é f o y ( l a f e u i l l e ) , séé-nya ( l ' a r b r e ) n'
gannky108
-
CENCHRUS BIFLORUS Roxb. Gramineae nom commun hausa zarma p e u l tamacheq b é r i b é r i a r a b e a r a b e choua toubou 109-
CENCHRUS CILIARIS L. cram cram k'
arangya d â n i kébbé, 5obbéré, hébbo wadjâk, w u a j j a g , w a j j a g n g i b b i , g ô b i é n e t i , gasba h e n s a e l i k nogu Gramineae tamacheq h a b i n i , t a b a h o t110
-
CENCHRUS PRIEUR11 (Kunth) Maire G r amineae hausa zarma peul tamacheq b é r i b é r i toubouk arangya KÛra, k arangya hanfoka d â n i
kgbbé buru
osadjâk, tawaj j a g , waj j a g , tawajaq n g i b b i bulduyé d i g e r : l e s g r a i n e s
,
mali a l y i a 1 1 1-
CENTAUREA PERROTTETPI DC. e t C. SENEGALENSIS DC. cokpo s i ta e hausa zarma peul t amacheq arabe d a y i , dahy, da; y8 k a r g i g i s 1 golobi -awshoe nan, awshanan zdeg-el-zmêl
112
-
CERATOTHECA SESAMOIDES Endl. Pedaliaceae hausa zarma peul t amacheq b é r i b é r i yôdôzulumbu, ganda foy, f o y o t o l o y l e y d i , k a r k a s i , gandâho d j il l i m b u
kaskachi
113
-
CEROPEGIA ARISTOLOCHIOIDES Decne. Asclepiadaceae hausa zarma peul tamacheq waski loggo, b é l é l é , kubudighi dagga f i l o r é agga114
-
CHASCANUM MARRUBIIFOLIüM Fenzl. ex Walp. Verbenaceae hausapeul tamacheq
lusuruwa
ezoênfarghasoen,
-
erhoef-
neshku, eghaf n-
aehkuI I 5
-
CHENOPODIüM MURALE L. Chenopodiaceae hausa t amacheq toubou mainjé nanâf â munii l 6
-
CHLORIS PILOSA Schum. e t Thonn. G r amineae haus s azarma
darambua, kwaï engermaka
katarkutey a s a d i o r a
117
-
CHLORIS PRIEUR11 Kunth Gramineae hausa .zarma t amacheq arabe
butavn kurégé, garago fulan kosey
ikardanfallagh,
-
ikardan n-allagh karidinalak118
-
CHLORIS VIRGATA Sw. Gr amineaehausa tamacheq béribéri
butaqn kurégé, garago
toesbat najemâr, azghal
-
,
tasbat n-ejemar, asghalgabarédilabé
119
-
CHROZOPHORA BROCCHHANA Vis.et C. SENEGALENSIS (Lam.) A.Juss. ex Spreng. Euphorbiaceae hausa zarma peul tamacheq b6ribéri arabe damaz~i doréy, andoro
dusur, duru dzéno, luzurwa
taduguPndugut, afoeleondshen, afaelanjid filingid, afaragh
-
,
tama (~ïr)kalan katti af arake
120
-
CHROZOPHORA PLICATA (Vahl) A. Juss. ex Spreng. Euphorbiaceae hausatamacheq béribéri
kébulu
toeghatimt, akarasha, taghatemt kéwuTu
1 2 1
-
CHRY SOPOGOI\J AUCHERI (Boi ss.
) Stapf Gramineae hausatamacheq taezmé, anasa, termay, anmasa
122
-
CIENFUEGOSIA DIGITATA Cav. Malvaceaehausa rogo makiaya
123
-
CISSAMPELOS MUCRONATA Guill. et Perri Menispermaceae hausabéribéri baru j é
124
-
CISSUS QUADRANGULARIÇ L. Vi taceae hausatamacheq
akawadaye
A
ezaem farysan, azayzay
125
-
CISTANCHE PHELYPAEA (L.) C O U ~ , Orobanchaceae hausa326
-
CITRULLUS COLOCYN'THIS (L.) Schrad. Cucurbitaceae nom comsun hausa peul t amacheq arabe b é r i b é r i arabe choua touboupasteque sauvage amère kafurdo d é n é - b d y t a g s l l a t , esap ( l e f r u i t : olegan) t â e g ê l l ê t t a f tuzéna, hadjia-lmura, t a g a l l a t n gaa hamdal abor
127
-
CITRULLUS LANATUS (Thunb.) y a t s m a r a e t yakai Curcubitaceae nom commun hausa z arma peul tamacheq a r a b e b é r i b é r i arabe chouapastèque sauvage douce
kaney déné, niangel é l a e g a s s , alakad, issabene, i l l e k z a n , t ê l a g o e s a e l l a k a d , t a e l l a g a s t h â d j i a
-
lihluwa kzbaraq a b i t e r h , d e l l a ' hE8- CLEOME AFRICANA Botsch. Capparidaceae t amacheq taedak, taadak, addag
129
-
CLEOME MONOPHYLLA L. Capparidaceae b é r i b é r i kund j aena130
-
CLEOME PARADOXA R.Br. e x DC. Cappar idaceae t amacheq arhwardin-
e d j a n , a f a l a o , teyninidyan131
-
CLEOME SCAPOSA DC. Capparidaceaetamacheq ézéfargasan, azren, hoyad, aehooyad
132
-
CLEOME TENELLA L. f . Capparidaceae hausaa r a b e
r y n i ' n samari t a b a r a k a t e
133
-
CLEOME VISCOSA L. Capparidaceaehausa z arma peul tamacheq bé-- ' b0 e r i gashya mahalba j é r i l a n p t i l é g é l l é l y a d a g a l l nagasaye, n-aegasay nome k i n i
134
-
COCCINIA GRANDIS (L.) Voigt Cucurbitaceae peultamacheq béribéri
habyran
igharagenPgh
-
,
shighidad naegur tukko135
-
COCCULUS PENDULUS (J.R. et G.Forst.) Diels Menispermaceae hausatamacheq béribéri toubou
k
'
abdodoaemul, emil, amataltal, anataeltal kawudo
archi
136
-
COCHLOSPERMUM PLADJCHON11 Hook. f. Cochlosgermaceae haus a zarma peul rawaya, balangandé bagarbey, samaraye yarudi137
-
COCHLOSPERMUM TINCTORIUM A. Rich.138
-
COLA LAURIFOLIA Mast.lawaga, rawaya bagarbey
Cochfospermaceae
Starculiaceae
zarma farka hanga
139
-
COLDENIA PROCUMBENS L e Boraginaceae béribéri koelan katti140
-
COMBRETUM ACULEATUM Vent. Combretaceae hausa zarma peul tamacheq bubukia, kulokulo buburébulapâl, launy, yahon niandy buka-buki, akam jaro
141
-
COMBRETUM GLUTINOSUM Perr. ex DC. Combretaceae hausa katakara, taramnyazarma kokorbéy, deli-nya peul buski, dohki, oki, loki tamacheq akalafa, aekaelafae
arabe tikfit
béribéri kedagar arabe choua hébil
142
-
COMBRGTUM MICRANTHUM G. Don hausa zarma peul tamacheq arabe béribéri géza, giézakubu, kubu-nya, tingilé gumumi, kugumi, talli dagaera, géza
daf O
géza
143
-
COMBRETüM NIGRICANS Lepr. ex G u i l l . e t P e r r . Combre taceae hausa t s i r i r y , k i r i r i , r c h i l i l i , dagéra zarma d é l i , déli-nya peul b u i k i t amacheq dagara 144-
COMMELIMA BENGHALENSIS L. hausa t amac heq a r a b e b a l a s a a t a r h a s s , a d a r a s s b i n i n i145
-
COMMELINA FORSKALAEI Vahl e t espèces a f f i n e s Commelinaceae Corne1 inaceae hausa z â m a peul t amac heq b é r i b é r i a r a b e b a l a s a , gogamasi, kununguru b a l a s a b a l a s a , v a l v a l d é , laelaedwa aboelencés, t a b a l k o d a t , t a b a l k a d a e t kurunguno amisaïkale, lmuhur146
-
COMMICARPUS AFRICANUS ( ~ o ü r . ) Dandy ~ y c t a g i n a c e a e t amacheq maeddaek, Ô e n g e r t e l l a147
-
COMMIPHORA AFRICANA (A. Rich.) Engl. Burseraceae hausa zarma peul t amacheq arabe b é r i b é r i toubou a r a b e choua d â s h i , i s k i t c h ikorombé, nâmaly, bâdady bâdadhy addroess, a d a r a s , a d a r a s adoersa, a d r e u s s kâbbi
,
kâhy d i g i g a f a l , d i g y i a148
-
COMKIPHORA QUADRICINCTA Schweinf. e x Engl. Burseraceae peul b é r i b é r i t amacheq bâdadhy kâbbi k â b i z o r i149
-
CONYZA AEGYPTIACA (L.) Aiton Compositae b é r i b é r i broembroemni150
-
CORALLOCARPUS EPIGAEUS (Rottb.) C e B . C l . ~ u c u r b i t a c e a e t amacheq shegheïdad-
n s uggur,
s h i g h i d a d n-aeggur151
-
CORCHORUS DEPRESSUS (L.) Christensen T i l i a c e a e tamacheq amadghos,-
aedloef, amadghos ri-adlaef152
-
CORCHORUS FASCICUIARIS Lam. T i 1 iaceae t amacheq ann y d a e l l , enalay niddal155
-
CORCHORUS OLITORIUS L. T i l i a c e a e hausa Zama peul taicacheq l a l ô , faku faku fakuhô, l a l omalohyie, afakaw, e d i g i , kabewa ( ~ ï r ) malokhiya, afakaw, i d i g i , 154
-
CORCHORUS TRIDENS L. e t C. TRILOCULARIS L. hausa Zama peul tamacheq b é r i b é r i arabe155
-
CORDIA SINENSIS Lam. hausa z arma peul t amacheq arabe b é r i b é r i toubou T i l i a c e a emalohyia, turgunuwa, lahô faku, faku-foy
fakuhô, l a l ô
maloyia, afakaw, amriss (azamak), edegi gwanzeïna
agûrane
Boraginaceae
156
-
CORNULACA EJONACANTHA Del.tadana, t i d a n i
f i f r i g i , barmandagaye dornohi
taedaenent, aedénen, t a d a n i n t a k j u l , akzûl, tadana, tadanaya kawura, kabula, tadana
kohul t amacheq toubou arabe t a z a r a , t â z e r a , t a z a a r a s r i , hâd hâd
157
-
CRATEVA RELIGIOSA auct. non F o r s t . f . =C
.
, ADA?lS?YII J?C.
hausa gud é
zarma l é l é o t amacheq angedudu b é r i b é r i goyrundo
158
-
CRINUM ORNATUM (Ait.) Bury hausa z arma a i b a s a n q k u r a mô nya Chenopodiaceae Capparidaceae Amaryllidaceae159
-
CROTALARIA ARENARIA Benth. Papilionaceae hausazarma peul
t amac heq
tontorwa, kilsa'n rago tontorwa, f6gi mani urduhi
t ahanna
160
-
CROTALARIA ATPORUBENS Hochst. ex Benth. Papilionaceae hausazarma peul
t amacheq
hainhi 'n rago
,
gédal 'waky,
s ar agomey fégi mani
gawal, gawil puré, kini adâg, adag
161
-
CROTALARIA MACROCALYX Benth. Papilionaceae hausazarma peul tamacheq
dungu musa, saragomey, kitchévn rago fégi mani
gawal adâg adag 162
-
CROTALARIA PALLIDA Ait. etC. iZETUSA L. Papilionaceae
hausa zarma peul tamacheq
baka bia râna weïné gana pot al birana
163
-
CROTALARIA PODOCARPA DC. Papilionaceae hausaZ a m a peul
t amacheq béribéri
gôda sarki, kay-kay kôma kan machék
'
ya 'yomo vano gôddaro f akkô
kwaldjy-kwaldjy, kôjï-kôj;
164
-
CROTALARIA SAHARAE Coss. Papilionaceaet amacheq afarfar, afaerrafaer arabe el-füla, fÜl el-lbâl
165
-
CROTALARIA SENEGALENSIS (Pers.) Bacle ex DC. Papilionaceae hausabéribéri
gudjyaPr awaki kôl j inmi
166
-
CROTON ZAMBESICUS MÜ11. Arg. koribatondi bonhawéy
167
-
CTENILX ELEGANS Kunëh Gramineae haiisa z arma peul tamacheq shinaka bata kwarébuhirdi, baëaré, niniét, nié1
alakaka, ikardanqallagh
-
,
alakadad, 168-
CTENOLEPIS CEUSIFORMIS (Stocks) Hook. Cucurbitaceaet amacheq sâf ai.
arabe glafa
169
-
CUCUMIS MELO L. Cucurbitaceaehausa zarma peul t amacheq béribéri
gwanda 1 béf i
,
kontall,
gurj i muna, tchankaney,
diridénébmdi
oemaman, drik, emaman, imamanan tukko, nsdanko, kuntall
170
-
CUCUMIS METULIFERUS E. Mey. ex Naud. Cucurbitaceaehausa goloPn zâki
tamacheq oemaman anag eshan, imamanan n-ayis
171
-
CUCUMIS PROPHETARljM L. Cucurbitaceae hausa Z a m a peul tamacheq béribéri arabegunas i. zâki
,
n7yamania, chuchudu tchian kaneykaji kulkui., dôney-kiwé, jiamanihél
A
emamanan, adanan-natchoemar, manamat tchutchuddu
tagasrârit
172
-
CUCURBITA sp. Cucurbitaceaenom commun : courge
hausa kankana
zarma lap t anda tamacheq kabewa
173
-
CYMBOPOGON GIWTEUS Chiov. hausa z arma peul t amacheq Gramineae sabré goso faryégadj iali, wadj ialo
abanazar, ahanibaerum, abanozar, ahanbarom
1 74
-
CYMBOPOWN SCHOENANTHUS (L.
) Spreng.
subsp. proximus (Bocsht. ex A , Rich.) Maire et Weiller. Gramineae
hausa nôb i
z arma babamba, goso
,
karsân peul lubbo, hurdudun borét amacheq toeboerimt, têbêremt, taeboaremt béribéri sughu, nuymuy, muny
175
-
CYNANCHUM HASTIFOLIUM N.E,Br. Asclepiadaceaehausa hârda
176
-
C Y N O N DACTYLON (L.) Pers. Gramineae hausa peul t amacheq bêribéri tsirkya'r zomo lallamé kéinaaef ir (Azawak)
,
aessen, aessembé (~ïr) kirkishi177
-
CYPERUS ALOPECUROIDES Rottb. et espèces affines hausa zarma peul béribéri j iji, mogarahantin kiria, dugu uhguldi
jiji 178
-
CYPERUS AMABILIS Vahlet espèces affines = petites, annuelles...
Cyperaceae Cyperaceae hausa zarma peul tamacheq béribéri jiji, gémégn kusu duguhi goal, gohél tamatane-kola, taeghijit jiji
179
-
CYPERUS ARTICLJLATUS L. Cyperaceaehausa zarma
j iré
karra, gumâ
180
-
CYF'ERUS BULBOSUS Vahl Cyperaceae hausazarma tamacheq arabe
j iré
,
hayadugu nya, hantin kiria taga ujé, tarhodda,
-
taghoda t akuda181
-
CYPERUS CONGL-TUS Rottb. Cyperaceae hausa zarma peul t amacheq arabe tabou béribéri182
-
CYPERUS DIVES Del.gémé9n déri
fondey kabé, thien kabé
datchyél-dadé, dumbori, hurdumbori, rubbor tAdrkak, agiféinikli, akhafeish-ku,
amarakad-talégi
-
ajif n-ashku, amaragad aloeb, ilôgaungunrtchoy, agutchey boeroemmo
183
-
CYPERUS ESCULENTUS L. Cyperaceae nom commun "souchet "haus a haya
zarma hant i
184
-
CYPERUS ROTUNDUS L. Cyperaceaeet tes espèces affines (très nombreuses) hausa Z a m a peul t amacheq béribéri arabe a... gira-giri
,
J i J igira-giri, dugd-bi, hantin kiria goyé wédu, goal, gohél
a ~ o e j i
,
ar j i,
oegigi,
agha j i nému, jijiitara
1 85
-
DACTYLOCTENIUM AEGYPTIUM (L. ) Nilld.
Gramineae hausa zanna peul tamac heq arabe béribérigudagudé, kutuku, kurtu, dangél kutakuté, katikuti, korangaji
m'bururu, fhutuku, gudégudéré
,
burugil taemakirjzist, addad, terfilant, tiginit, oezbârenkuleen, taemakaerzist, adag, tikinit kraPlakrabasha, gudégudé
186
-
DALECHAMPIA SCANDENS L. Euphorbiaceae béribéri kalimbô187
-
DANIELLIA OLIVER1 (Rolfe) Hutch. et Dalz. ~aesalpiniaceaehausa madj ié
zarma f armé
peul kaha, karlahi, tiènè arabe choua same'in
1 88
-
DATUPA INNOXIA Mil 1.et DATüM STRAMONIUM L. hausa
z arma tamacheq béribéri
gyia, korako, pranaurya sôbi-l0bi
kândâkâ sutéra
189
-
DELONIX REGIA (Boj.
ex Iiook.
) Raf.
nom commun flamboyant 190-
DETARIUM MICROCARPUM Guill. et Perr.Solanaceae
Caesalpiniaceae
Caes alpiniaceaê
hausa talira
zarma f antu
peul kukéhy
,
balohi arabe choua abu leilé191
-
DICHROSTACIlYS CINEREA (L.) Wight et Arn. Mimosaceae hausa zarma peul tamacheq béribéri dqundqu bisawburéli, burli, patrulaki agar j uba, agarof
dhund hu
192
-
DICOMA TOMENTOSA Cass. Compositaehausa dahi
t amacheq amaerintazori, tamaernYafer
193
-
DIGITARIA EXILIS (Kippist) Stapf Gr amine ae nom commun f onio (cultivé)hausa f onio
zarma f onio
peul fonio, entaya
194
-
DIGITARIA GAYANA (Kunth) Stapf ex A. Chev. Gramineae hausazarma peul t amacheq béribéri
kala'n kofoa, lillimo, dgaram buwa kan faléy, gaj i
gaddyi, gagi, mqbwa télégit, yel, wan tinigit kanar
1 95
-
DIGITARIA HORIZONTALIS Willd.
et espèces affines Gramineae hausa zarma peul t amacheq béribéribawj a kalaq n kaf oa, markya, arthyia kan faléy, tyurké
ardyia, gaddyi
,
ardgyiaréishibaen, echkaru-walia, ishiban kanar
196
-
DIGITARIA NUDA Schum. et espèces affines hausa zarma peul béribéri arthyia, acha thyurkégaddyi, foku, la110 kir-kanarié
197
-
DIHETEROPOGON HAGERUPII Hitchc. hausa zarma peul t amacheq Gramineae Gr amine ae shamréy, lallâ haramdam, bôlinka garlabal,
seméy ararhas-rarhas,-
-
araerichrich198
-
DIOSPYROS MESPILIFORMIS Hochst. e x A. DC. Ebenaceae hausa kany i azarma tokoey nya, duw6 peul pupuy, n e l b i tamacheq adotan b é r i b é r i hurgumn touboü burkum d j iokan arabe choua 199
-
DIPCADI spp. L i l i a c e a e hausa b é r i b é r i arabe a l b a s a q n d a j i kulokulo taïlume200
-
DIPLACHNE FUSCA (L.) P. de Beauv. Gramineae hausa zarma peul kowang g a m a k a hamsiPngéy9 d u l y i a r a , hé-aoéy bu-f i r d . i201
-
ECHINOCHLOA COLONA (L.) Link. Gramineae hausa zarma peul tamacheq a r a b e k a t a b a r y a , sabbné bangu subu hudom diam t a g a b a l e t,
akechof ( ~ i r ) t e g a b a r t i l - a z r a202
-
ECHINOCHLOA PYRAMIDALIS (Lam.) Hitchc. e t Chase Gramineae hausa zarma peul b é r i b é r i gudum,
bundammi g a r s a maddi, burgu gundum, burgu ngarami2C3
-
ECEilKOCHLOA STAGNINA (Retz.) P. d e Beauv. Gramineaee t espèces hydrophytes a f f i n e s hausa zarma p e u l tamacheq burgu burgu burgu abbahi burgu, beargu
204
-
ECLIPTA PROSTEUTA ( L . ) , L . ' Comgositaehausa dahy
205
-
ELEUSINE INDICA (L.) Gaertn. Gramineae hausa h a k P o r i n k a r é , t u j y , n a j i mzarma b a r i kangéy peul t a b a b é , d i l i a r é tamacheq agha
-
j i,
aghae j i206
-
(ELEÙSINE VERTICILLATA R O X ~ . ) = ACRACHNERADEXOSA (Ileyne ex R. et S. ) Ohwi
.
Gramineae hausa na j imt amacheq sabagha
-
207
-
ELYTROPHORUS SPICATZTS (Willd.) A. Cazus Gramineae t amacheq wuré dalam208
-
ENDOSTEMON TERETICAULIS (Poir.) Ashby Larniaceaehausa kimba
béribéri kâlibua, kaïnoma
209
-
ENNEAPOGON sp. Gr amineaehausa tamacheq
kokinshi
taebza-tagemer, tâzbat n'jâmar, tasbat n-aejemar 210
-
ENTADA AFRICANA Guill. et Perr. Mimosaceaehausa tawatsa
zarma bâ tala
peul tufel lelehy, uhel ruruhy t amacheq b a t h
211
-
ENTEROPOGON RUPESTRIS (J.A. Schmidt) A. Chev. Gramineaepeul niéré-dhu
béribéri gubuwar am
2 1 2
-
ET&-GROSTIS ATROVIRENS (~esf.
) Trin. ex Steud.
Gramineae et espèces affines (principalement : vivaces debas-fonds). hausa zarma peul t amac heq béribéri sorkwa-soro hab r i gy butanyé, sarahol-fadama
taeshit, aejir, telolot, intaya, aj iaji kanda, kanar, alwa
213
-
ERAGROSTIS PILOSA (Lam.) P. de Beauv. Gramineae hausa z arma peul t amacheq béribéri fululu gangani subu gaf al-diawulé taeshit, tajjit kandz214
-
ERAGROSTIS TENELLA (L.) P. de Eeauv. Gramineae hausa z arma peul tamacheq arabe tad j ik talka kambé l anlamkotashibanqtaegagad, tegabart tan shiban awa j é
215
-
ERAGROSTIS TREMnA Hochst. ex Steud. hausa kornay a, bur burwazarma kullum, kulmü
peul saraho, wuluho, bululé
tamacheq taeshit, taelulu, tamayét, taegebert, tegabart, t aelaewlaewt
béribéri balata, kanda arabe choua busabah
216
-
EREMOBIüM AEGYPTIACUFI (Spreng.) Hochr. Brassicaceae t amacheq êlleg217
-
ERIGERBIi sp. Coniipositaet amac heq boenanshizer
218
-
ERIOCHLOA NUBICA (Steud.) Hack. et Stapf ex Thell. Gramineaezarma kormoto
219
-
EUPHORBIA AEGYPTIACA Boiss.E. CONVOLVULOIDES Hochst. ex Benth. Euphorbiaceae et espèces affines, principalement annuelles
ou herbacées 2 latex laiteux très abondant haüsa zarma peul t auac heq arabe béribéri nonoqn kurtchia
kolmey wa ; kolmey hayni émendé, tchap
taelakh, tfayts, alghavalghom,
- -
taedael-akh, aej alghaemmuldbayna kaska k
'
yamba220
-
EUPHORBIA BALSAMIFERA Ait. Eughorbiaceae hau sa zarma tamacheq béribéri aguwa barré theghal,
taghaelt ma'
a3a221
-
EUPHORBIA HIRTA L. Euphorbiaceaet amac heq iloesantass, talagh,
-
ilaes aen tast 222-
EUPHORBIA LATERIFLORA Schum. etThonn. Euphorbiaceaehausa ydé sarasa
223
-
EUPHORBIA SUDANICB A. Chev. Euphorbiaceae hausazarma
kursunguwa waa nya
224
-
EVOLWLUS ALSINOIDES (L.) L. Convolvulaceae hzusa zarma peul tamacheq b é r i b é r i kahiboka, k a f i boka, m a t a k i P n k u r t c h i a sudaf i t i , abadchyma lemrehi, lemlehy t a b a r h a u t , tabaehawt tahyi5-malam225
-
FAGONIA BRUGUIERI DC. Zygophyllaceaetamacheq t â d a e n v i m i , taeshenant, elbaruk t oubou gurugunva
226
-
FARSETIA FAMOSISSI~A Hochst. ex Boiçs. Cruciferae(= Brassicaceae) t amac heq arabe b é r i b é r i i l e g , taechilenzenkad, elmarûjet, i s a r r a n , i s s a r a n a k c h i t kaska kandina
227
-
FICUS DEKDEKENA (Miq .) Miq. Ploraceae hausa s k i r i a228
-
FICUS GNAPHALOCARPA (Miq.) Steud. ex A. Rich. Moraceae= F. SYCOMORUS L.
hausa bawri, t i é d y a , dubalé z arma ga?gaï jejGy, d g i é r y peul obbi, j i v i , d u m i t amacheq o r i , o r é , bawré, boré arabe choua d j imeïz
229
-
FICUS IXGENS (Miq.) Miq. hausazarma tamacheq
230
-
FICUS PLATYPHYLLA Del. hausa zarma peul Moraceae b i n g i durmi riya a t a f i Moraceae g r n i Y kobb6, géygéy dundéhi231
-
FICUS SALICIFOLIA Vahl Moraceaet amacheq a t o f i ( ~ ? r )
232
-
FIMBRISTYLIS spp. (espèces de p e t i t e t a i l l e ) Cyperaceae hausa zarma peul tamacheq b é r i b é r i gémé'
n kusu thyan kabé b a r h é l a t c h i f i n i k l i , a j i f n-aekli j i j i, tombur'
buzramm233 ,- FORSKAHLEA TENACISSIMA L. Urt icaceae
t amacheq ef akaw
,
madak'
j emaren234
-
GARDENIA ERUBESCENS Stapf et Hutch. Zubiaceae hausazarma
gaudé gaudey
235
-
GEIGERIA ALATI? (DC.) Oiiv. et EIiern Compositae hausat amacheq arabe
ta1éka"n zono
atatoess, atsoess, atsaes d endhânn 236
-
GISEKIA P W A C I O I D E S L.
Molluginaceae hausa peul t amac heq béribéri arabegadoPn mashijy, baki9n tawri takka chijla
timoerkest, ammsirar, amoeruru kargimo
amisraré
237
-
GLIMUS LOTOIDES L. Molluginaceaezarma dayé dara
peul nabanebawa
tanacheq tabehawt
,
t abaehawt arabe choua omilibaen238
-
GLORIOSA SUPERBA L.hausa gudumo biri
239
-
GLOSSONEW BOVEANUM (Decne.) Decne. et G. NUBICUM Decne. Liliaceae Asclepiadaceae hausa zarma peul t amâcheq béribéri arabetarivn gida, karingisa ganda ba howru
tchobbel wueynabé
acheko (le fruit : t 'érudmin)
,
ashakaw tuhu siniachako
240
-
GNAPHALIUY LUTEO-ALBUM L. Compositae tamacheq akranjett, afaelanjid241
-
GOSSYPIUM ANOMaLüM Wawra Malvaceae hausatamacheq bérib&r i
guywar rakumi
ebduga noesof, taebdôk, tabdoq n-aesuf kandri bultô
242
-
GOSSYPIUM IERBACEUM L. Malvaceaenom commun co t o n
haus a abôn
t amacheq âebdêga, aebdege
243
-
GRANGEA ~~L~DERLISPATNJA (L. ) P o i r . haus a b é r i b é r i kada kude 244-
GREWIA BICOLOX J u s s . h a u s a z arma p e u l t m a c h e q b é r i b é r i 245-
GREWIA FLAVESCENS J u s s . h a u s a Z a m a p e u l tamacheq b é r i b é r i a r a b e d a r g a z a s a a r i k é l l i l u w a f o e r , dnrgaza t c h i m t c h i n y kamanmua s a a l i k é l l i t e r k o e t,
t a r a k a t , b'idu l i g i l a y a y a 2 4 6-
GREWIA TENAX ( F o r s k . ) F i o r i Composi t a e T i l i a c e a e T i l i a c e a e T i l i a c e a e haus a z arma p e u l t .amacheq b é r i b é r i a r a b e k arianmua s a a l i k é l l i t e r k o e t , t a r a k a t b'idu l i g i l a y a y a247
-
GREVIA VILLOSA Willd. T i l i a c e a eh a u s a
z arma
t amacheq
b é r i b é r i
gwaragumi, gursuumy, gurumeuchy grisummi
agiersêmmi, a e g a e r s i m i gursummi, chinchimé
2 4 8
-
GUIERA SENEGALENSIS J.F. Gmel Combretaceaeh a u s a s h a b a r a z arma s a b a r a . .p.eu1 ..., n t gé lokhy
,
gé l o k h i t amacheq t u w i l a , s u b a r a , t a e w i l a b é r i b é r i k a s a s i a r a b e choua a b e s h 2 4 9-
GYMNEMA SYLVESTRE ( R e t z . ) S c h u l t e s A s c l e p i a d a c e a e h a u s a t amacheq t a n t h y a t a e m o e r z ô r t 2 5 0-
GYNATJDROPSIS GYNLUJDWL (L. ) B r i q . = CLEOm GYNANDW L. h a u s a zarma peu 1 t amacheq b é r i b é r i a r a b e g a s a y a hubey, fonbey f u b e y a e g a s a y , aegasay-nagala icanachi e g é s ' e y C a p p a r i d a c e a e251
-
HELIOTROPIV! 5BCCIFERiJM a u c t . non Porsk. e t e s p è c e s a f f i n e s ( c ' e s t - à - d i r e à f e u i l l e s oblorigues) = H. RI\I.lOSISSZ?TDR (Lelm.) PC. Boraginaceae hausa p e u l t amacheq b é r i b é r i z r a b e r y ~ i'
n barewa n i a n i are>.y t a n n a , t abvahut, t ahenawt kada kudo t a h n i a , i r h b a l i y a-
252
-
HELIOTROPIUY INDICV-I L. Boraginaceaehausa f h a t a s k a
2 5 3
-
HELIOTROPIUM .3VL1LIF0LIVI For sk.
Boraginaceaehausa a r a b e
o l a n k a r i a t a k a t e n i t e
254
-
IIELI9TROPIuF.4 STR1GOSV.I :Ji 1 l d.
e t H. RARIFLORUM Stocks i n Iiook.
Boraginaceae zarma t amacheq b é r i b e r i a r a b e an kusu bon k o a r é a s h e l s h i , tamadi, t i f s e r s h i t - n o e z d a n kada kudo tabizwagi t e , i r h a r c h a
-
2 5 5
-
EETERAPJTHEM CALLIF3LIA Rchb. e x Kunth P o n t e d e r f a c e a ea r a b e t i k i n d i n e
256 - - HETER9P9GCiN CONTORTUS (L.) P. de B. e x Roem. e t S c h u l t . Gramineae
hausa zarma p e u l uraba b a t a - k i r e y
,
zongwa séoko, mano-selseldé257,
-
HIBISCUS ASPER Hook. f.e t H. DIVERSIPOLIUS Jacq. Eialvaceae h a u s a zarma p e u l t ama cheq yakwa'r d a j i , s a r a k a ganji-gisirna, g i s i m a sandi p o l l S , p o l o l , a r a k a gazey t a f o , gazay t a e f u k
258 a-. BISISCUS ESCULEXTUS L. i4alvaceae
nom commun gombo
h a u s a kub
'
éwaz arma l a a
b é r i b é r i guwal t o
259
-
HIEISCTJS llICRANTHUS L. f.
Malvaceaet amacheq
b é r i b é r i
t e r a k a t , e j i r i m a w a l e n ( ~ ï r ) , t a r a k a t a j i r
aenmagliad t i t t i g a
260
-
HIBISCUS OBTUSILOBUS Garcke Malvaceae t amacheq arnshoekîn, agodlin (Aïr),
ameshikan 261-
HIBISCUS SABDARIFFA L. Malvaceaenom conmn oseille de guinée hausa yakwa
-
surézarma gisima
262
-
HYGROPHILA SENEGALENSIS (Nees) T. Anders. Acanthaceae hausa zazavn giéwa263
-
HYPhRfWENIk DISSOLUTA (Nees ex Steud.) Hubb. Gramineae=; HYPERTHELIA DISSOLUTA (Nees ex Steud) Clayton
hausa k'yara, tsara
zarma j ir5ij6, girojê, korkondi peul sombré, tchiobbé, selseldé tamacheq talogit, aelogi
béribéri kutumbalé
264
-
HYPARRHENIA SUBPLUMOSA Stapf Gramineae hausa , z arma peul korkond i korkond i f éhindé265
-
H Y P W N E THEBAICA (L. ) Mart.
Palrnae hausa z arma peul tamacheq toubou arabegôriba (grand) kâaba (petit) kongwu (kongwu izé : le fruit) gélléhy (grand), ballahy (petit)
taggeyt (le fruit o ikokan), tagayit, ikokkan soobo
dun;
266
-
HYPOESTES VERTICILLARIS (L.f.) Soland. ex Roem. et Schultes Acanthaceae tamacheq tindOergan e j ji
267
-
HYPTIS SPICIGERA Lam. Lmiaceaezarma dayé doya, kwarô
268
-
IMPERATA CYLINDRICA (L.) P. de B. Gr amineae hau s a tof a269
-
INDIGOFERA ARGENTEA Burm. f.
Papilionaceae tamacheqarabe
isoersoem, awudeni, isaersam afalanj iat
270
-
INDIGOFERA ASPERA Perr. ex DC. Papilionaceae hausa bagacléOn ornazarma dilana mley
peul dilanila-rédgé
t macheq intashit, tajj it
. ' .
27 1
-
INDIGOFERA ASTRAGALIIJA DC. Papilionaceaehausa zarma peul tamacheq béribéri
akqorisn dôki, gaykaew bari hinye, subji kuku
irirna djogohi, irima tchogaha toedâk
,
echaenaeys,
ishenan n-ayis dala dunowa272
-
INDIGOFERA COERULEA Roxb, Papilionaceae hausa tamacheq béribéri bâba awudeni bâba273
-
INDIGOFERA COLUTEA (Burm.f.) Merrill peularabe
mar akway l imdesna
274
-
INDIGOFERA DIPHPLLA Vent. Papil ionaceae hausa.
kasa kayfi, gado'n matchi j yzarma ganda gabi
peul gâshingôl, légahi, biréboli, wulérehi tamac heq tagilit
arabe charabite-lihirûfe
275
-
INDIGOFERA DISJUNCTA Gillett Papilionaceae tamacheq toedâk, asarnadghâgh- -
(~ïr)276
-
INDIGOFERA HIRSUTA L. Fapilionaceaehausa zarma peul tamacheq ak'orivn doki bar i hinyé irima tchogaha
échaenaeys
,
imamanan n-ayis277
-
INDIGOFERA MICROCARPA Des.
Papilionaceae béribéri marunguwa278
-
INDIGOFERA -1IFOLIA (L.) Livera ex Alston ~apilionaceae zarmat amac heq
danga wayia agôruf, agarof
279
-
INDIGOFERA PULCHRA Willd. Papilionaceae béribéri al inj oro280
-
INDIGOFERA SECUXDIFLORA Poir. Papilionaceae hausa z a m z peul t anacheq béribéri toubou bâbaPn giéwachébéri zin, kébéri fin nyanyan-réhi
tiddinimi, adarélal, tidaen imi ka j oerr: doemiye
guroguro 281
-
INDIGOFERA S E N E G U S L S Lam.et 1. HOCHSTETTERI Bak. Papilionaceae tamacheq
arabe
amshoekin, adaeg, taellozant, toêdak aemashekaen
tiginglite
282
-
INDIGOFERA STROBILIFERA (Hochst.) Hochst. ex Bak. Papilionaceaezôrma yambururu
283
-
INDIGOFERA ïî3fCTORIA L. Papilionaceaehausa bâba
zarma zîni
t amacheq laema, afaïsawa:
béribéri bâba
arabe nîla
284
-
IPGMOEA ACANTHOCARPA (Choisy) Asch. et Schw. Convolvulaceae et 1. VERTICILISiTA Forsk. hausa zarma peul tamacheq mitchikin mitchikin layé amaechaeken285 -ïPOMOEA AITONII Lindl. Convolvulaceae
hausa dambu'n tsôfy, abdugafr barewa
z arma dâra-dâra
peul pammpalé
tamacheq iluf ag, sôpal
286
-
IPOMOEA AQUATICA Forsk. Convolvulaceae hausa zarma peul t amacheq béribéri darawey, dawrey banku-dukuboloki, delbul, botéré logologo, alamos-nama laboeram
287
-
IPOPlOEA ASARIFOLIA (Desr.) Roem. et Schult. Convolvulaceae hausa zarma peul t amacheq béribéri duman kada talhanwalwaldé, wadabu, talha-naho tanana, tênêlê, tanalla ngâlo karoeyimoye
288
-
IPOMOEA BATATAS (L. ) Lam. Convolvulaceae hausa dankaly (la patate o waski)zarma kobto (la racine = la patate : kudaku)
peul dagaf ibré
béribéri dangary nom comun patate douce
tamacheq agea
289
-
IPOMEOA COPTICA (L.) Roth. ex Roem. et Schult. Convolvulaceae z arma t amacheq béribéri gamgan thyéwla soef oel konmenn zâra290
-
IPOMOEA COSCINOSPERMA Hochst. ex Choisy in DC. Convolvulaceae hausa walki "n damôzarma kôro t6m, kononi kuru
peul pagurri
t amacheq talagh
-
291-
IPOMOEA HETEROTRICHA F. Didr.hausa zarma tamalkutey thiénn-tanda 292
-
IPQMOEA INVOLUCRATA P. de B. zarma peul f ugutu lay laydu293
-
IPOMOEA KOTSCHYANA Hochst.
ex Choisy in DC. hausa zarma peul tamacheq béribéri 294-
IPOMOEA PES-TIGRIDIS L. t akalmi'
n kwado korboto t â m lay 1 aydy tarasoy, taerasweyt tattâr Convolvulaceae Convolvulaceae Convolvulaceae Convolvulaceae295
-
IPOMQEA VAGANS Bak. et espèces affines Convolvulaceae haus azarma peul taraiacheq
pizu, yelyadi, walkiqn d a m kôro tâmu, komoni kuru laylaydy, pagurri
auishoekin, talagh,
-
aemeshekaen296
-
2ACQUEMOBTIC.- TTAEJIFOLIA (L .) Griseb. Convolvulaceae hausazarma peul t amacheq béribéri
kunkum bara, tanal kuthey kurkutu
,
hurkutulardé-bâli, raldéré-bâli abalkâd, tabalkadat bade buné
297
-
KHAYA SENEGALENSIS (Desr.) Juss. hausa zarma peul mad7 âtchi f arey kaîl,
kahi298
-
KIGELIA AFRICANA (Lam.) Benth.Meliaceae Bignoniaceae hausa peul béribéri taramyia j irlahi bulungu 299
-
KOHAUT3.A spp. Rubiaceaehausa riniqn samari
300
-
LACTUCli TARAXACIFOLIA (Willd.) Amin. Schum. exHornemann Compositae
= LAUNAE A TARAXAC IFOL IA (Yi 1 1 d
.
) Amin t amacheq eremi, emaeg301
-
LAGENARIA SICERARIA (Molina) Standl. Cucurbitaceae nom commun calebassehausa du&, (le fruit sec : kqwalyia) zarma tanda nya (le fruit s gasu)
peul t andaru
tamacheq kabewa
arabe kabuyia, gaerha
302
-
LANNEA FRUTICOSA (Hochst. ex A. Rich.) Engl. Anacardiaceaehausa f âru
béribéri f âru
303
-
LANNEA HUMZLIS (Oliv.) Engl. Anacardiaceae304
--
LANNEA MfCWCARPA Engl. et K. Krause Anacardiaceae hau s a zarma peul t amacheq malga tanarza f aruhi ayardahi305
-
LASIURUS HIRSUTUS (Forsk.) Boiss. Gramineae tamacheq aaaesa, oerhafnechku (~ïr), Gerf-
izarabe gerf is
306
-
LATIPES SENEGALENSIS Kunth Gramineae = LEPTOTHRIUM SENEGALENSE (Kunth) Claytont amacheq mât-itattin
307
-
LAVANDULh CORQNOPIFOLIk Pair.= L.STRICTA Del. Lamiaceae t amacheq alannadghagh- -
(A&)308
-
LAWSONIA INERMIS L. Lythraceaenom commun hénné
hausa lallé
zarma alhina, buburé
peul buburB
t amacheq enella, aenella
arabe henna
béribéri nallé
309
-
LEONOTIS AFRICANA (Beauv,) Briq. Lamiacsae haus atamacheq
ka 'n barawo
imuchmuchenen-makheluk
310
-
LEPTADENIA ARBOREA (Forsk.) Schweinf. Asclepiadaceae Z a m a peul tamacheq béribéri dûlé duléhi araenkoed, anoezan tûru,
kawdo3!1
-
LEPTADENIA HASTATA (Pers.) Decne Asclepiadaceae hausa zarma peul tamacheq béribéri yadya hanam, dûlé zobbo-toroho, yadyahultatoellâ, télékumbd, anoezan, tillikant ngoera
,
d j iara312
-
LEPTADENIA PYROTECHNICA (Forsk.) Decne Asclepiadaceaehausa kalumbo
peu.1 suwalehul
tanacheq hanaeg, eneg, ânah, anna béribéri kar inbo
arabe assabey
arabe choua maragh-ritam, rafenesku-rvkin
toubou koezzëum
313
-
LEPTOCHLOA CAERULESCENS Steud. Gr anineae tam. cheq burgu, êçêm, baergu3 14
-
LEUCAS MARTINICENSIS (Jacq.
) ~'it. f.
Lamiaceae hausazarma peul t m a c heq
sarakwa r çabro
,
ka 11 barawosorbo annzuré, dan folotongo oré-gudio, lulu-heyné
echikuellen
315
-
LIMEUM INDICUM Stocks ex T. Anders. Aizoaceae tamacheq ezé-infargasum, timoerkest316
-
LIMEiJbI PTEROCARPUM (Gay) Hiemerl Aizoaceae hausazârma peul t amac heq béribéri
garkuwav r kusu, gatari 'n kusu danfan ya j i
thyen koréa, faennangaye taelaf ast
gawo buyé
317
-
LIIEUM VISCOSUM (Gay) Fenzl. Aizoaceaehausa kabu
zarma kaw déné, fata-ewusé peul f édegom, lorangadu
tamacheq taemaesalt
,
t'
fayta, amaraise arabe amisoerar, tidihinimebéribéri kumbu-rafagé
318
-
LOUDETIA HORDEIFORMIS (Stapf) Hubb. Gr amineae hausazarma peul tamacheq
tchitchyia
fulafula, fono dibba
kokorga-lani, butal-idjiré taelaewlaew
319
-
LOUDETIA TOGOENSIS (Pilg.) Hubb. Gramineae hausazarma peul tamacheq
nilmiloBn dutshi
f8no sunfey, binya nabidji kokorga-bundi