• Aucun résultat trouvé

استخدام مواقع التواصل الاجتماعي وأثره على التحصيل الدراسي لدى تلاميذ المرحلة الثانوية بولاية تيارت

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Partager "استخدام مواقع التواصل الاجتماعي وأثره على التحصيل الدراسي لدى تلاميذ المرحلة الثانوية بولاية تيارت"

Copied!
184
0
0

Texte intégral

(1)

همجلا

ةيبعشلا ةيطارقميدلا ةيرئازجلا ةيرو

يملعلا ثحبلاو يلاعلا ميلعتلا ةرازو

سيداب نب ديمحلا دبع ةعماج

-مناغتسم

ةيعامتجلاا مولعلا ةيلك

لاصتلااو ملاعلإا مولع مسق

مولع يف رتساملا ةداهش لينل ةمدقم ةركذم

لاصتلااو ملاعلاا

لئاسو صصخت

عمتجملاو ملاعلإا

ىدل يساردلا ليصحتلا ىلع هرثأو يعامتجلاا لصاوتلا عقاوم مادختسا

ةيوناثلا ةلحرملا ذيملات

ترايت ةيلاوب

-اجذومن كوبسيافلا

بلاطلا دادعإ نم

ةروتكدلا فارشإ تحت

فسوي حيبد

إ

ةزياف دعس

ينوهرز

ةشقانملا ةنجل

ميهاربإ بيطلا روتكدلا

اسيئر

ةروتكدلا

امأ شريح

ل

اوضعو ةشقانم

ةيعماجلا ةنسلا

2013

/

4102

(2)

ةساردلا صخلم

ر دددد ار دددد ا سار دددد ا ورفدددد يسارفددددلصتواراددددوى ةروتدددد ةرحاددددىرفددددلت ىرمإرفددددلىا اساردلادددده ادددد اح س بو ر ر ى ر دددد ىل ر هيرثأةرورك بس فسا ر وصتح ل ور ل سارور لىا اسارمه ر ت بش ا ر يدسا ر ر دنه ققيح د رمهىااا دلىار دى ر دسذرو ر دىرك ر هىا رفنو رىل ررفلىا درل خ 80 ر رف ثرفيراو لة ريتغاىراحمأ تمرا وررت وةرف ب د د ا ر حادصإرىدل ر ررمدهأ ر هورثحبساررت ونقة رمإرة لى ارموسقةرتمردوصرة لى ا 3 ر و مح ر ه ر: ر لمحا لولأا ر رتاد أو نم ط ر سارفلصتواراوى ةرحاسرك بس فسارمااا لىا ف ي ر ىأ، ي ديسار دلمحا ر رلو دن ل مااا دلىار دلاود ر فسار د ورفدئفسارهاه بدس ك راددر دصرفي، ثدس يسار دلمحا ر رور د وارمااا دلىار د ر دلىا اسار ودصح سارىدل رهتدثأ ، اد و دل ة فلىا اسا مإ ف مج ى جئ نسا ههمأ :ر ماا ددس رأ ر دد ىرفددنو سارداتددلارراددص ر ددىرتدديك " رك بددس فسا " رفبددس رمددئادر ددشب 52.15 % رر ر ىاا ددس ور ددهولر دد تح رفبدس 52.15 % ر رادنى أ ر ددوى رتاتدىرفدث ثرمار ةتدىر دىرر دكارفد ابر حفدصةرلادد ىرلدلب ورتا ندلىرفدث ثر دىرتديك رفبددسنب 55 % ر ر ااددقىرت ددسساردادد ر ددشةرورفددنو سارداتددلارر دد مجر ددى 51.5 % ر ا ددلىارل ددخر ددى ىاا ر رف ددلىر ددى ر دىرتديكارمارت سساردا رفير فةتةرفلط سارفير لسرمااا لى ارفبس رنارادورفلىا اسارم أرفير وى ر لىرما ر وى رت لىرف ب ا 53.35 % ،رو رفدشد اسار شة أ ر دىر دكر أدةورل اد ار دىرفدنو سارداتدلار دار د ف رفدىاخر دك رفير دصسارفك شىورت قول سا فدبةتوا ر يسا فدو ،ر رو رف اادصساورفدباتقسارفد ر دشة أ رورمده أ رل اد ار دو خ ر دو ىرتديك ث حبوار ب ر ى ر رفيت وارح سوارثم فدلىا اسارل دىمر دو ىر ول رو ، بة ت دب إ داتدلأ فدنو سا ر نأ مهبدلغأ ىاا دس لااب دا رص اشارىل رفت سا رر رها بورر لوار ىرصلا سار ول وراوقي سارثم، ر ىر ا سا ا لأاور هلأا لر . ددد ار ددد ا سار ددد ىرن ىاا دددس رفدددنو سارداتدددلأ " ك بدددس فسا ر" فبدددسنبرمهدددلىو درن ددد ات ر و 37.35 % ر ر دددب قى 23.35 % ر رادددور دد وارمااا ددلىار ددب رمددئادر ددشبرمهددلىو درن دد ات ر اددلس 53.5 % ر ر ددسصر دد وصار ددنه ات ت دد ولأاورفوتددظسا ر ارنأر ددن ارادددرورفددص وا ددشبر دد وارمااا ددلى رداتددللأر ددلىا اسارم ددد ارح ددسىرىددل رتددثأريرددوبكر رفبسنبرفنو سا 57.35 % ر وارنإلرااهرمغ ر س، رفبدسنبرمد رفدوبن ارفد لسارفدل قيساورح دسوار دىر دلتسارفيرمه لى 09 % ر رو،فنو لسر ددل سارر دد مار دى ب رطتددفوارمااا ددلى ارر بددس ارىدقلةر ددس رل ددصرةتددلىلأار ددب ر ددىرت ددظص ىر ث ددحبو ر وصح سا رفبسنبرمئادر شبر لىا اسا 59 % رر

تااااملكلا

ةااالادلا

ر

: ر ددد ار ددد ا سار ددد ا ى ، ار ودددصح سا دددلىا اس ك بدددس فسار ى، ر فددد يسارفدددلصتوارادددوى ة ،ر مااا لى ا ر ر بش او .. رر

(3)

Abstract

The study aimed to find the extent to which high school students to social networking sites , specifically the Facebook and its impact on academic achievement and scientific and they earn from their use and through study on a sample of 80 pupils in Ahmad Medagri high school at Tiaret have been relying on one the most important research techniques which form saluting form has been divided into 3 axes :

The first axe habits and patterns of use of Facebook among high school students , while the second axe handled motivated to use this class site Facebook , while we find the third axe addressed the use of the site and its impact on academic achievement ,The study found a range of results , including:

More than half of the sample use " Facebook " permanently ratio of 51.25 % occupies them and used the proportion of 46.25 % for more than three years and an average browse more than twice to three times a day by 45 % of the total members of the sample and make up the number of hours the amount of 42.5 % through the use of one to two hours a day in the days of the study and we found that the percentage of use of the site in the holiday rise in the number of hours to more than four hours a day, 53.75 % , and constitute the Chat largest service interacts with the sample with friends and come all of the comments and share photos in the second place , and form a relationship of kinship and friendship the most important and more standard for the selection of friends by the respondents , then the standard Classmates , the Answers shows that most of them use it motivated to meet new people , then culture, followed by getting rid of the boredom and after communicating with friends and family.

The simple use the social networking site " Facebook " and don’t reviewing their lessons by 38.75 % compared to 13.75 % for those who are reviewing their lessons permanently we found 47.5 % rivise it sometimes depending on the circumstances and the times available and we also find that the use of the site impact on the level of academic achievement for members the sample rate of 58.75 % ,

Keywords : social networking sites , academic achievement , site facebook

(4)

ةمدقم

رررر ر ددكردددسىرفلى ددشررفددو رة ددثر ددو وارنتددقساراهددش رت ددما رم ددهفىرموتددبر بددسبردثاددصريددسارتا ددط لسراتددظ رن ددس نارة ددوصرفيرادد ا رفير ددي ة ددونقةورل ددصة اورم دد نار ددو س ن فر رددد تر ا لسرفددجو ر واودد ر اددصرياددسا ر ددب رحتددخأرفدده ر ددىرتاادد وارورفدده ر ددىرت ددومج ساورت ددونق سا ر ر ددىرر ددبروددو ةر ددوررةيرددبكرفددوهمأرفددونق سارهاددهر ددس ةو رصئ ددص ار ددىر ددهيرغور دده نثرفير ددهل تحرياددسار ددى ل وارل دد سارف ددلىرور ددش ارفددوو ،فول فةورف تددلى ر ددىر ددهرو ددلق ر ااددصإرفيرمه ددلى رفيرفو نددصسارة دديسار دد فبردثاددصريددسارتايردد ساركددلةراددنىرىددنىرددد وريأر ددىرتدديكأرفددو رف ر ددىرنتددقسا ر ددو وار دددب ددم رل دددمارفيرفدد خر دددسر ددوى ر ددىاقةر دددىرىددل رد ددد بريرددي بر هددلىأرن دددس نارة ددوصر ددد ر ل ساور ل سا ورت ى ل وارلواا سرفى ار ئ لى سار ىر نهأرىل ر نل، ر بخلأا ووا وار ىر هيرغو .ر ررررر ددو وارنتددقسار ددىرت نو ددس ساراددق راددص نىرفيرفددي افيارفددو س ن سارتا ددط ساردثاددصأ ر فددوقوقصرة ددث ر ردل ددش ددد ا رت دددى ل واورل دددصة ارورم ددد نارت دددونقة ر ر ددد رفي ل دددصة ا ر ف بدددشرتتدددش ارثدددوص ر رل ددد أرفدددل كرفيردددد تر نا ر دد وا رة ى دددبرةمو دددج سا اسارفددولات ااردوادددفيارك رورفدددوسو رفيرت ونهادددسا رو ودددو وردددد ،ر رفدددوىاتروار ددد ساراادددهرلاوددد أردددطب و ر ددلىا سار هئ ددنفب رفير ودد ر ددنل ر ددم " رفددو كرفدد ت " ر ددنهأر دد ك،رن دده لك ىرل ددش ىر ددبرل دد رياددسارذلطددصوار ددسص رق تطسارتاهى داتللأس ر د للأاورلا اارلد دبةورف د ساورب ق لس رو، إ ر دىرف بدشسارهاد رذفدص ىر دكرد ف دلى ر ئ دلى سا هولرفص وارةدا وا ر اقل ر ىدنىردد وريأر دىررتدلىأروررفس هدلىرورفد وتىرتديكأر دهوسإرل د سارورفدى ل وار د إرذبد أ ر ت ااورداتللأار بر ا سارقوقح سرفلولىور نلأردحب أو .ر

(5)

رررر ر ددنفبرو ا ددفيار ددكرتتددسكرددد تر ارفددونقة رت ددى ل لسر ددئ ارقلادد سا ددطةرو ر اريددساربا ددسارت ددونقة ر ددىردددلق اا لولأار و ر ي ديسار دواارمإ ر 1.9 رر web ر ررفدو وتر س ار د ا وارورثدحبسارت دكتمحر دش اورموتدبرىدل را دلىر دىر دهو رر نها سأرور شأرىل ر ىرد ن ل ا فثد لمحارت بشورفوصاشسارت واو رت دسلىاو برفد ارورفد ج سار د ا واور، ثوص ر ث ادفيارم د نار دشورن نىرتيرغ رر ور لخ فده ر دىر هوىاا دسىور ا حد أر دبر د ا سار دىر د رددق ر حتخأرفه ر ىرمهسف أر ىاا سوار بو رر. ر ررررر رداتدللأار دهوسار دهار د ر ويىر ريسارفوة ى ل وارة يسارها رفجو دكتسارفدبكا ىرادص ر رو ا دهىرت دطة مر س دصة ا رفو دد تسارل ددمارفي ر رو اادد با لر دددو رةادد ا ر دد ا ىرتتددهورت نو ددس ساراددص نىر ددى ر دد ار دد ا سار دد ا بم ر ر نددصة رىدل ر دبترةرور ادفيا أ رمهتديكأرور ىاا دسوار دىردادد ر دك ر ل ددصة ارورم د نارت دونقةر دىرر دنساراادد ر ىااا دلىا ر ر ىرم هار محردحوأر م مهلب ر ر ى أ نإرلا دلىرر د مارت دئلرورداتدللأار دبر ا سار وهسةر رر رفدلت ىروذررا دك جمأبر سارل صرا ر روأرفقب لى .ر ررررر ر ا سار ا ىر ة ا ر دد تر نارف بدشرىدل را دش ارتديكلأار ده رر د ر دهووترصئ دصخر دىر د ل تر دو ر دب ر فددو وتر سنار دد ا وا ،ر ر جددشر ددم داو ر سارل دد أرفددل كر ددىرددد تر نا ددهول رادد او وارل ددب نارىددل ر دد ر رياددسارددد سارفي فددو وتر سنار د ا وارىدل رل ددب نار دولر د اتة ر حتد ريري س ددلرحتدخ ا ر دهول ر ر دبرم ددح س اور ى دن لسرفد هىرفلوددلىو رورداتددل ا ت ما ،ر ىرحؤتساورموه فوار تقةو ر فتطسا ر ساورر دطناورتخاا فدفل اوارب دشسارت دل قثرىدل رفتد ر، ر رفل دوإ ه واس ر ور فسا ر رفلولى كروو وا رفيرف رل صةا فوى وسارة وفيا .ر ررررر رتددسكرت بددشسارهادد ر جددس و ه ر ارأاددبو فددى ل وار دد ص ر ر ددى ل ددخ را ددص ة رف ر ر اددوفسار ط ددقىرلد ددبةر ددهنىرم بددسا وارفك شىور صساو ف فسارت ثد لمحارلات إورت فل رو ر برتش بوار ف ساور ا سا ر دقل وا ر، ور رتأادبر دنهر دى رتدهظة رت ة رهاهر خاد بشسا رت ورا لأر تح ر فدفل مخرحؤ ر د وصأرفدب ق ى رر ر دغور دغ ردادودةرت بدشسارهادهرددل دد أريرددغ،ر ىاا ددسوارفددوص ر ددىرم ددف ةررو ر ر ددهول رةتطوددسساراادد ر ددصسار ددى ررر رىددل رو ددهوسإرل دد سارفددب تسا رر رفي فنو ىردواص .ر رررررر رتدددشر دددوجمر دددبرة دددقبر هدددسف رددددوتلرةاددد ااارفوس دددصة ارةته دددظسارهاددده رت بدددشسارهادددهرمدددهأر دددىور ددد مارذئا د ىرادرفو ا " ك بدس فسا ر" ر د سارتا د ر دوجمرفير ىااا دلىارفدو وتر س ار د ا وار دكأربرتد رىدل ر دبتر ريادسا ر دددنبراددد ر ريادددسارم دددط ارفددد اابرفير ددد وارمدددغ وريردددبكر دددشبر ددد وار دددهولرتدددش ارلوادددسار دددىر دددهير كرتدددئاواارو ل ددصص اريرددشةورتا نددلى رفنددلىراددص نىر ددىر دد أرت 1921 رر ماا ددسىر دد ىرفدد ب أرلددلب 1 رر رب بددشسار ددهولر ددش 1 ،نيي لام ةعبرا نم رثكأب رئازجلا يف كوبسيافلا رخ برر ترلى ارتم 17 / 95 / 1925 ر رةا ت ر ىر ى رموتشسا ر باتسار ى ر http://www.echoroukonline.com/ara/articles/149810.html

(6)

ر بدس ر دىرن ل دش رثدوصر ى داارمودل سار دب ر دىرادوى ةراددرت دئفسارهادهر دبر دىورفدئوار دىرن دلىر ىرتيكأ 20 ر ساراادده،تئاواارفير دد وار ىاا ددسىر ددىرفددئوار ددى ارل ددنف ددواترل ر مددهل ر دد ن ر ددول ر ىددل رل ددصحلس ر ص ورت دد ر ت بشا ر فلى اوار ىر وت ارا برف خرفوى وسارة وفيارفقشىورفلىا اسارل ن رمهوسنة ر رمهندىريردي لسراذ دىرذبد أرا و ىدل رتثادةر دمرن وص ار س غرفير ولساراص نىرا برمارا ترا ريساورت سسر سراي وارمااا لى ارفجو ر رهدودتدى ه د ورمودظنةرماد ر بدسبر دلىا اسارهم دإرو ىر دبرم و ادسارفد ات رو ر مااا دلىا ر رمااا دلىاردد ورنأراددرثدوصر د وا رن را ر مررف اتوارد ور ىرتيكأر وا ر س يرثأة ر فولىا اسارفوص نسار ىراو ل سارىل . برفى ددلى وارفددلىا اسارهاددهرفيرى ددس ر دد و ر" ر ددلىا اسار وددصح سارىددل ر ددهتثأرور دد ار دد ا سار دد ا ىرمااا ددلىا رفددلصتواراددوى ةرحاددس فدد يسا دد ذ نمرك بددس فسا -ر ددنا رادد ور ددهن رب ددقنساراددشكرما ر رثددغرفددطخر ددورر ددو وا دددل ر دددىردن دددنة ر: ر رفدددو ااووارفدددلىا السر دددقوبطةرر دددطاروررل دددصلرفدددث ثر دددىريتدددظ ر دددطارور دددجهنىر دددطارورفدددىاقى رفت خو .ر رلو دن دط ا ر د اتحر دجهنوا ارا فوس دش ر رفدلىا اسارفدوهمأرىدل رةد د م ل دوإ فر ما فدوجهنوا وا د ب ف في هاده فدلىا اسا دى ثوص جهنوا تاودأو جم ت وبسا ثحبسارفنو و وت رو فقب سسارت لىا اسا ه ش نىو . ر رفيرل ددد و ددددط ا ر رفددددث ثريتددددظنسا ل ددددصل ر ر دددده ددددصفسا ر لأا رفدددد تظ ر ددددهورثددددحبلسرفدددد تظنسارفددددوفل ار ددددولرم دددد رياددددسارلو ا ورت ىااا ددلى ر ورت بددش ا را نددوت لى رفي ددلطوا ر لأا رو ل ورفدد تظنسارم ددهفى ر رفي ددلطوا ر ي دديسا رفددوة سارفددوفل ا رفيرل دد و ددلطوا ر تدد ن رثددس يسا ر هددووتلورفدد تظنسا رر ر دد و ددلطوا ر ر ددباتسا رفااددهأ ر رفدد تظنسا ر ى دد ار ددلطوارل دد و وس ر فو ارت بشسار غرفيرت بش ارورت ىااا لى ارف تظ رقوبطة . ي يسار صفسارفير نوت ةو ر ررما راد ت ةرلولأار دلطوارفير نىاد راد ور د ار د ا سار د ا ىرثحبىر وأر يحبى ررنا دن رددتحرن دكرادقلرثدس يسار دلطوارفيورت بدشسارهادهرةأدش ر دولر د د وأرادقلري ديساري يسار لطوار ىأ، ا وارهاه ارت بددددشسارت ددددقوبطةر ددددباتسار ددددلطوارفيرادددددرور دددد ار دددد ا سار دددد ا ىرتاودددوم ر ددددلطوارايرددددخأروررفددددو ر دىرك بدس فسار د ىر دنسو نةرادقلري يساررثحبوارفير ىأ،فو ارت بشسارت ىااا لىارماتبارل خر ىر ى ا ثدس يسار دلطوارفيرل د وري ديسار لطوارفير وارهأش ورخ ةورلو ار لطوارفير لسرا ت ةريماقةرل خ ر رت دوسآ درور وارل ن أر بر ا سا وارت قوبطةرمهأريرخلأار لطوارفيرا . ىأ صفسا ثس يسا ن تط ل ول رةا رل خر ىر لىا اسار وصح سارفوه و س طى ر ر دلىا اسار ودصح سارا ت ةر هر وأ ور ا أر هو ثو ر ر دلىا اسار ودصح سارفاادهأر ر باتسار لطوارادر صرفيراواارمل سارطوتشرثس يسار لطوارفي

(7)

رفيرةتثادوار دىا لسريردخ ار دلطواريردخأورمل دسارفدول رفيرمه دسةريدسارفدولق سارت دول سار ى د ارثدحبوارفير نىا و لىا اسار وصح سا ررر. دشأو فدلىا السر دقوبط سار د اا ىدل دصل او ادص دنسو نة دول دولتح يردسفةو ت دب إ ث دحبوا ل دص و دمح ة لى يسا دن نة تاد ط نمأو مااا دلىا د ى " ك بدس فسا "، لاوادسا ت د فياو يدسا د ة ر لا و مااا دلىا ااه ، وا ر لىا اسار وصح سارىل رهتثأورك بس فسارمارفل وا بسارفت خرثمرفلىا اسارجئ نبرفلىا اسار نونهأرو ثح .

ةساردلل يجهنملا راطلاا

(8)

ر

.1

ةيلاكشلإا

رررر ددطةرو ددةأراددقس ر ددد تر ا ر ر ددىر ددةمتلأر ددىرو ر دد فبربا ددسارت ددونقة دد ق ا ر رقددوقتحري دديسار ددواارمإرلولأار ددواار ددى رت دى ل وارل دمجرفيرة ث رحتدخأرفلودلىورفد أر دىرتديكأرددل رذإ رفد ا رتا دطةورتايردو ةر اادصإرىدل , ر دكرددسى رفد بتةرورف د دص ارورفودسف رورفدو اررفولى ولىرد كرلا لىرم وصر ا ر كردس طرورفو س نارة وفيار ص نى ر د دووار ددىر دهيرغورفدو ارورفوحد رو ر ددن رفوتد ىرن د ىر دىر دد رفدفل مخرةاد ا رتاودوىرف ددوأر دنهأرمإرفل دوإ ر طةرل خر ىر ب ر ى ر دىر دهيرغورفدووت وارت د وبسارفدو رىدل رةد د مرفدى ل وار د إرورل دنبورورفدول ف سارفدىاخرت صئ ص ا ر. ر ررررر رتا دددددط سارهاددددده رتل ددددد ور اودلأاورموه دددددفوار دددددىريردددددي سارتيردددددغ قدددددوبط ب ر اددددد ا ر رط دددددلىوأر دددددبر ادددددفيار ندددددص هاددددصق ر ددددىور ددددول رل ددددب نارةتدددديكوراددددوي سارور ددددوهتساره ددددش ار ددددورفير ىاا ددددسوا ر ر دددد ا سارت بددددشر ددددهر ددددنه ر وارتدديكأرمتددهرىددل ر ددبترةرنأروددو ورددد ورفيرد ط ددلىاريددسار دد ا ر ىااا ددلىارفددو وتر س ار دد ا ل ددنىرنودر ددى ر ر شةردحب أرثوصرداتللأار ب ر ى ر دىورف د ىورت د ورتا دخورب دهر دىر دشو ريادسار د ا سار بر يجوى رر ددقوقتحرفيرن لىأدد ور دد وا ت ر دد ةر ددنهأر دد ك رفددوى وسارداتددللأارة ددوصرط ددنمأريرددو ةرىددل رر فددو ارم دد رو ر رمتددطرو فل سأوارف اولق سارمهل فة .ر

(9)

ررررر رداتدددللأارة دددوصرفيررم ددد راددد بر دددى رةاددد او ىرفدددوهمأبرفدددو ارت بدددشسارمااا دددلىارىدددظيح ر دددب تذ ح دددلىا ر رىدددل م ها ر د لأاور دن لأارادل مخر دىر دنسار دىر يردي سا ر ر، بدسسار د ت و ر ل دخر دىر دارمهى د هارفي ر رنوتد رمدنهأ ط دوورة دوفيار ك دشىر دىربوتد اوردد سارفون سرأجلىر هول ر رقدقتحر دنهأرىدل رةد د مر د ارر اتدفسار بدسب ر قوقفيار سارفير شو ر ىر رال تخررفو ارورفوسف رت بشارم ر. رر ررررر ن رج ر ىورت ى ل وار و س ن ةرتص رفير ن لأو دىر ه ر د ا سار د ا ىر دهور د فبرتايرد ة ر رفد خر د ا يادس ر ن ددقهاتوا ر رة دوصرتاترددلرمدهأر دديتريدسا ن ددس نا ر رفددئلراددرفدد يسارفدلصتوارةترددلر دهرورفددلى سصرفدلصتىر ددىر دهنىاو س رفددلصتوارهاددهراددوى ة ر رمددهر ددولرا ددنصرتدديكلأار دد ةريددسارورحتددخأرفددئلريأر ددىرتدديكأر دد ا وارهاددهررن ىاا ددس راددقل راددوى سار ددب ر دىر ددفي ىرا ددب إرةيردخلأارفدد واارفيرتاهدش ر اددسار دد ر ادبر ددواترلار دد رور د مجرمدد ردددص ةأريدسا ر ددددولرن دددشو رلد ددددب سرا ددددنىر دددشةر ددددنه كرر، فاتدددطأ ر رورت دددى ل وارلد ددددبةورث اددددفيا رف ددددش كاورت ددددش نوارن ددددن صا ر هن رث احلسرةا ا ر ووا ى رةا ااارت اصسار و شةرو ر وأ ر ل وصإ ر ر هنىرفيماقسا فى إو ر فدو ارت د ر ر دى ر ندددددددددددددددددداا تددددددددددددددددددخلأا ر. رررررررررررررررررررررر ر رررررر مهل فد ر براايربكرا او رد ريسارفو ارت بشسار ىرك بس فسارا ُ ر ر د ا وارهادهرتديكأرر د رثدوص ر ىااا لىا اه دش رنأرنودرم د رتديمر ل ر رر د وارااد رمهىااا دلىاراد اوة يادسا ر رفد اس برمهى د هارىدل رم دوسارذ ح دلىا مولأا رر ددهى همورفددلىا اسار ك ددشىر دد رد دد ب ارور ددولترلسر ددنفوار اددصوار دد أرىددل ر ددوسإرنوتددظن رمددهل ر رمه ددطرلدد تفةو اتدددفسارل دددىورفددة ب وا رر ر ددد ار اتدددفسارلا دددلىرما ددد أريادددسا وأ ر فط ددد سا .ر رر ر ددد أر ددد ك ر ر دددنمرورم ودددصاشرفيرتدددثا ر للىرورمهير فة ر دهيرغرورطتدفىر دشبر ىاا س ر السرفبسنس برف خررمه لىا درح سىرورمهل ا ةرف سورم وك رفدد ر ددهر ددنهر ددن ه ر ددىرتدديكأر دد سرت ودد ص ار ددى هادده ر ر دد ر ددنلراددوى سارحاددسرر ددلىا اسار وددصح س بر دد ا وا دلى ارور هىااا دلىارادن رمهودل ر د ا وارهادهريرثأدة دنهأرورفد خرمهودل ي دطنة ىدل يردي سا دى ر رت وبلدسسا ر دهول رادوى سارن ىدنرفجو ورفدلىا اسارب دسصرىدل رفدلى اواراد برمهيرد فةرورم د وأرمدظ ىر دشةر دنهلأ ر رفد اتوا رقددل ر ددىر ددكر ددىربوتدد ارور وتددالسرةيردديكرت ىاددخرمدد رتأددوهراددقلر ددهن رن دديحب رت بددشار ددىر ددىاقةر ددوراتددظ رن ددىمريأرفير ددو روأر وددسصرنودرفددلىا اس ب ن دد ىرو ر رنإددلرر دد س برو راادده ر" ك بددس فسار ددواا ر" ردد را يدادد ر رااددده رماررمااا لى ا مإ و فنخا مهلوصتح رر ل سا رفيرل ر ك رفلىا د أ سنب ك ر رفندلى 1929 ر رددنوبرادقل جئ د ر فلىا اسا نإ ر % 79 ر ى لطسا ب رف ادسا مه دلشم فدلىا اسا ا دلتر ا نأدب منه دىدإ ىدل د ى " فسا ك بدس " ر تدثأ اوبلدلى ىدل مهلوصتح لىا اسا 1 ر د وارااهرنارىل ر نلرااه، دلق دى مهل دفة د ا دى مهتدلىأ ،مهئ اد أو ر يداد و 1 ر لى ف واتطسا و ل وو ن وللى ،خونفسا تنرتنلاا مادختسا هتقلاعو ليصحتلاب يميداكلأا فيكتلاو يعاامتجلاا اائتكلااو فدلمج، فد ى اا فوى دلىنا ت لىا الس ف بترسا ،فوسفنساو الما تش سا ، دا سا ،ت ن ر،لولأا 2012 ص 103 .

(10)

مإ فو ارفسو سا ر فيارااهران ر هيرثأةرا ر ورو رر دبرا رمداريداد مإ ر دخاترساور دلى سا ر رهادهرا دصةر دىرو ه فىرىل ر د ريرغر ارن فىر و رنودرل حنسرتط ار رمدر ىراب ر نةاى ةر بر ه ش ارورةته ظسا . رررر روتدددطر دددنن يمرت دددوط وارهادددهر ددد سر دددقلوو ر ددد سارل دددشنا " رورتدددثأر دددهر دددى مااا دددلىارت دددلى ا ر ادددوى سا رو ر ددد ا لوصتحرىل ر ار ا سا مه ر سار ل سا ؟ر لىا ا ر فوس شنارل خر ى ر فوس سارت ؤ س ساروتط ره أ ر: ر 2 . ر وراوى سارمااا لىارط نمأرورتاد ر هر ى ر فسار ار ا سا ؟ك بس ر 1 . ى لاودر ه مااا لىا ر اوى سا و ك بس فسا ؟ ر 3 . ؟ ار ا سار ا ور ىااا لىارل خر ىراو ل سارحاسرفققلمحارت بش ار هر ى 5 . ررىل ر ا وارهاهرتثاةر ه ح سى ر ؟ لىا اسار وصح سا ر 5 . را سةر ه ر ى فسا ك بس رر ؟ر لىا اسار وصح سار ستحرىل 2 . ر؟ف بشسارها رطتفوارمااا لى سر ر هر لىا اسار وصح سارا ورةته ور ه

تايضرف

ةساردلا

2 . ال تخ متط مااا لىا ى ا سا ا " ك بس فلس " حاس سا راوى ى ر ماا سى مإ تدخآ د بة ير و ناا ر ر سسارو . 1 . سارأجل مإراوى ى " ك بس فسا " وسإ اتفسارورفولى اوارت ط نسار بسب ا فط ساو . 3 . رك بس فسارمااا لىا رف اتوارد ورفيرف خراو ل لسرد سارمظ ىر ش ر. 5 . ك بس فسا ر او ل لسرفوبن ارت لسارفو نةرفيرمه س .ر 5 . اوى لسر لىا اسار وصح سارىل ر بللىرتثا رك بس فلسرطتفوارمااا لى ا .

.2

ةيمهأ

ثحبلا

:

بنة فوهمأ ثحبسا ى :ر  فوهمأ وصح سا لىا اسا فبسنس ب فبلطس فلصتوا ،ف يسا هل فلصتوا يسا تقة لبق سى .ر  فدو ة ادوى سا دى لس دى هاده ،فل دشوا د ديجإو ئاادب ادفتخ دى ده ثآ ر ىدل ودصح سا ر دلىا اسا س طلس .  ف سا ىل م ب ا اا ط قنساو ف هوا في ا ى ا سا ، ا ه و ر س ب وصح لىا اسا حاس فئل اوى ة فلصتوا ف يسا .ر

(11)

 ورثدحبسار دىرادب ركسادسرفد س برفل دشىرم دوسارذبد أر دلىا اسار ودصح سارا دورن دكرثدحبسارفدوهمأر أدة يماق سرفلىا اسا ر ل لص .  اد ا دسة هاده فدلىا اسا ىدل ح دسىر دستحو ر رفير ىاد ارلادلأا ،ري ديسارمودل سا دى ل دخ م د ة ر اوى سا ر ر و اسا يسا ا م فة خاد ر ،رفلى اوا ر ر نل يرل دة رةاد ا رمتدط مودوق لس ر دلىا اساو رمهن رائ سسار ةوتساورد اارتسكورور ةاى ةورذ لىلأار بر ا لسرتس رقلخو . ر

.3

ابسأ

عوضوملا رايتخا

.1.3 ابسلأا ةيتاذلا  فسو مح فت سا ىل فوهمأ ا ى ت بشسا فو ا في ة وص اوى سا . ر  فبغتسا في فلت ى حاى يرثأة مااا لىا ا ى ا سا ا ىل لىا اسار وصح سا اوى لس .  فبغتسا في فت سا ىل بلى و د ت بشسا فو ا في فس لىا دا يربك اا اوى سار ى .  ك بدس فسارةته ددور دش ريددظص ىورفدد بترسارت دسلىاوارحاددصارفيرة ادارن د كر ددل رفد وبط ر راددوى سار ددب أرفلت ورني لد ر واراا رمهه ةرب بلى . 2.3 . ابسلأا ةيعوضوملا  د ر دو ى فدلىا اسا ي دوص ث ادصو مإ د فدل ت دلىا اسا فدوبت سا دى فد تئاوااو د صخ يدسا اة يرثأة ا ى ت بشسا فو ا ر اوى سارفئلرىل .  دش ا مااا دلىا د ا ى ت بدشسا فدو ا دشب يردبك دب ادل مخ ت دئفسا في تدئاواا ودلى د ى ك بس فسا ". ر

.4

ةساردلا فادهأ

رررررر رفدلىو اوارةته دظسارل دصرو د سار د و ر ىرفاهرمإرل سارمإرفو ااوىرفلىا دروأر ل رثغر كرفاه رجئ دد رمإر ددص ر ددصرر ددهن رأددشنةريددسارت ؤ ددس ساورفددىاقوارفوس ددشنار دد رفددب نارور ددهلولتحور هيرددسفةرل ددخر ددى رفلىا اسارهاهرل خر ىر ورر رل لصروترقةورفنو ى ى س ر رفااهلأارمإ فوس سا ر: ر  رمااا لىارتثأرىل رفت سا ار ا سار ا ى ر ر لىا اسار وصح سارىل ف يسارفلصتوارب طس .  فدسو مح ادش سا د حادى دش ا ةته دو ادوى ةرمااا دلىا فدلصتوا فد يسا ر د ار د ا سار د ا و ك بس لرف خو .

(12)

 فدسو مح ادش سا د فد سا دب ل دلى ر د ا ىرمااا دلىا د ار د ا سا ودصح ساو ، دلىا اسا د س بو ر ا اتح ى اذإ د ك هاه ةته ظسا ى ت ببسى ا و وصح سا حاس فبلطسا .  ر اش سا موتفسا ب كاسا ناو في ك بس لرمااا لىا ررررر.  حتخلأار ئ لى س برف قىرفوس صة ارفلولى سارهاهرف ىرا اتح رر،رفولىا اساراو ل سارة وصرفي  نار راش سا ت بشسارها رففل اوارتايرثأ سارورت لى اوى سارىل .  ل ددلفيار دوورفدسو محور ددس طسار ودصتحرا ددورمإرفد داوارفدوقوقفيارب بددلىلأارىدل رف د سا ر ددورفدوب يجنا قطنواور ق سا .

.5

ميهافملا ديدحت

ري ددطن يأ ر رر ددو ىر ددبةرورم ددةرت حلطددصواورموه ددفوار ددىرفدد مجرىددل ر دد ل سارثددحبسارل ددمجرفيرفددلىا دروأرثددغ ورفدلىا اسا ر اد ااتدىأر هاد اتح ا وتدو دو دس دى فدوهمأ فد ىو ةودو ى في ل دنب ثدحبسا هاد اتحو ،فد اب دهل فدب يبم دلىلأا ياد سا يردس دقلو ،ثدحبسا د ل ل مدسة ا ااده اد اح سا فد اس ب ت د ثدص بسا دى لاتد إ ديغ ىدل دلىأ د ل ر ،مولدلى دم هدس كا دإ ي د وا ر وص طد اور د س د للأاو يدسا د دهن ثدص بسا .ر رهادهرتدصصر د يمرو ل ر ولرموه فوا ر: ر .1.5 مادختسلاا

ر

ر لت " ك دا ك سرا س وتلرا ا "ر" Yves-François Le Coadic ر" رط دش رمإرل ح ر ارط ش ر أب ر اتدد سار ددنفبر دد مارفيريد دد ر ر دد يمردتددفسارتاد دد ورت ددلى مرفيرجىاددن ور تدد ىرل ددلى ارذبددص ر دد نوحلر، مااا لى ار رث افيارائنوص " 1 ر رجإ ااايئا : ذاايملاتلا مادختااسا وااه انتااسارد يااف مهلامعتااسا و رااثكلأ وااهو ةرهااش يعااامتجلاا لااصاوتلا عااقاوم كوبسيافلا . .2.5 عابشلإا 1 ر ،يم غ برفحو ل ريثأتلا مادختسلاا ةيرظنو عابشلإاو ر ر باتسارىل رو ى ر http://audience-studies.over-blog.com /

(13)

ل و إ فبغ وأ لب فاه وأ مفخ لاد ني ور، ر بشنا في ف تظ ولح سا دسفنسا مدفخ دوبن سا صلا دساو دى تة سا . مكاترس ل وبن ساو اس ر لى سصإ لأ ب لا و م هاا مإ سا س ايح ةتى حتخأ فس ص ر بشإ ك ا هول مفخ وبن لس أك ر ةاس .1 ر ر دسصو ر رر بدشنارورمااا دلى ارفد تظ نإدل رر رمااا دلى رفدو اورفودسف رتاتثادبمر لادىرمنهأدبرن فد رداتدللأا ف خرجئ رىل رل صفيارفو برم نار ئ لىو ر ر هول رقلط " ت بش ا ." ايئارجإ : تاعابشلاا فادهلاا و ا يتل ذيملاتلا ديري لوصولا اهيلإ اهقيقحتو عقوملا للاخ نم . .3.5 عفاودلا يرش ذلطصى لاواسا مإ ف مج فوتظسا فولخا اسا فو او يسا ك تتح دتفسا ى أ ةد إ نما سا ر ياسا ، خا لاواس ل ااا يرشة مإ ف و ل لس مإ فاه اهور، ى ا فا ا ا ن ل و إ ر ت ص فدولخاد وأ ت دبغ ،فدو خ ىادن و ن د فاد ا دو خ ، يأ دطبةتى فدئوبس ب فدو ا ى دس ول دفيا وأ ث بسا ، فو لا اس ل نذإ ه ة ب ت فيا فولخا اسا وأ فو ا ف ن لس يسا ك تتح ك لسسا ه ةو قوقتح فاه وأ وتغ ى ظل تحو، ىل لىا ر ات ر ص ققيح كسذ فا ا ر رل خر ى ائ و سا فوس سا :ر ر -ك تتح و وشنة ك ل سسا ا ب نأ ن في فلصتى ى ق لى ا ات وأ ة ا روا ن بيسنسا . دو ة ك لدسسا د فده و فدنو ى نود ،حتدخأ لاوادس ل اادا د وا فد و خا يأ دنهأ ا دسة دتدفسا ىدل دو خا ئ دلى سا ر د قد تط دوو ىدل ل دصةا دى مد ب ديوا رتاير فد هوا فب بدسى كسادب ك لدلى مااد إ و د قد تط د د بإ ن س نا ر ا ا ى دا ،هل قب فببسى كساب ك للى م جصإ . -فظل لمحا ىل فىاا لىا ك لسسا ى قب ن س نا لاى وأ ى دوقب ف فيا ف حلُى ر 2 ر ايئارجإ : كوبسيبافلل ذيملاتلا مادختسا ءارو ةنماكلا ابسلأا انتسارد يف اهب دصقن . .4.5 تاداعلا 1 ا مح يرنى ب جص ر مجعملا يملاعلإا تصى، : اد تجفسا ر م ساورتشنلس ،ر 2004 ر، ص 35 .ر 2 رر احمأ موان رو ر شبط ،يرالب نيوكت نيسردملا ءانثأ ةمدخلا نيب نيوكتلا تايرورض ةيعفادلاو سيردتلل ر فلمج م ل سا فو س نا و ،فو ا دا سا لى سا ،ر س د 2012 ص ، 49

(14)

ر رفد ئادرفادلىا رفدس صرةد د ساور،ل د لأار فندبرم دوقلسرمدئادر دس رداا دلىار دنهأرىدل رةد سار فنسارل ل رفت رةد د روأر د وصر دفو ةر د فساركدسذرن دكرلا دلىر د فسار اتد ةرفيرايردبكرااده رتل دةر،فبدس ىرف دتلر هور،فس هسبرير ة فوسف روأرفوكتص 1 ر ر اايئارجا : داصقن تادااعب مادختاسا تاكباشلا ةايعامتجلاا ىدام مااظتنا ياف ذايملاتلا اهحفاصت نام للااخ ىوتسم مجحو ،لوخدلا تقولا صصخملا ،كلذل تارتفلاو ةينمزلا نكاملأاو ةلضفملا .6.5 رثلأا ر تثلأا ر ر ه فى سا تثأو ل شسا ر يأ فوقب ،ل شسا جمو ر ثآ 2 .ر ايئارجإ دصقن انتسارد يف ةايباجيا جئااتن نوكت دقو ذيملاتلا لبق نم عقوملا مادختسا اهفلخي يتلا جئاتنلا وأ ىلع ةيبلس يساردلا مهليصحت . .7.5 يساردلا ليصحتلا رد محرا محر لت أبرفلوفيا ر" ريسارت ه ه اورتا هواورف وارفى ظنى هبس ر ردا لسر ل ةرل خر س طسا فولىا اسا ر رفير دس طسار دهول ر دصيحريدسارفودلىا اساردا دوار دو ار ئ دهنسارلاد و بر ن ر ور لىا اسار صفسار ااىرىل لىا اسار صفسارف نه 3 ر ر هر براصق ر ك ر" رة ادقسارح دسىر دبرادصق ر د كر،فدنو ىرفودلىا درةد دىرفيرادو ل سار دهول ر دصيحريدسارو دجنسارفد د دهأرقدوقتحورفو ول سارم هوارلادأرىل ر دلىأرىدل ر دلىا اسار ودصح سارح دسىر ادق راد ركسادكر،فودلىا اساردا دوارفاا م سارتخآرفولىا اساردا وار وجمرفير ص درفبس روأرفول ساراو ل سارت د ." 4 ر ايئارجإ : ةايوناثلا ةالحرملا ذايملات ااهاقلتي ياتلا تامولعملاو فراعملا ةعومجم اهنأ فرعت ريدام دامحأ يساردلا لصفلا ةليط داواملا فالتخم ياف ذايملتلا ىوتاسم دداحي لداعمب ااهنع رابعي تااناحتماب بواتي ذالاو ملل ةيساردلا و يساردلا مس 4102 / 4102 . .8.5 يعامتجلاا لصاوتلا تاكبش 1 ر رخ برر ترلى ارتمر،ةد سا 20 / 95 / 1925 ر رر باتسار ى -http://educpsycho.blogspot.com/2012/04/blog post_7526.html 2 و أ موهاتبإ رأو ،نوتخ مجعملا طيسولا ، اد ف وا ، ،ةته قسا 2031 ص، 5 3 رفلوفيارد محرا مح ،ا مادختسلاا رث يلزنملا يساردلا ليصحتلا يف تنرتنلال ر هيمدختسمل ر، ردا سارفوبترلسرفوبت سارفلما 1 ،ر رالما 19 ر، س د ، 1999 . ص 255 4 ر وسد يساسلأا ميلعتلا يف نيبوهوملا نع فشكلا بيلاسأ ر. ف ظنوا ر ،ر ة،م ل ساورفل قيساورفوبترلسرفوبت سا 2002 ر رصر، 25

(15)

راد بورن دسوسار دىر دكر دهلت " Boyd ر" ر, Ellison ر ر" ر دنهأر دل ر" رذ دسةردد تر نارل دخر دىر دش ةر د ا ى روأرداتدللأارتدظ رفه ور ريرب ساورر لجسوارف ئ قبرل صة سرف تفسارفص ةإوررفى سارم وصر رفلمحرريماق برداتللأس رل صة ارفول رل خر ىرت ما ،ر تخار ىر ىر ا سارف وبطرال تخ " 1 . ر ايئارجإ لاو لصاوتلل عقاوم يه ةائف اهمدختاسي يتلاو تنرتنلاا ةكبش ىلع ةحاتم فراعت ونااثلا ذايملات ةراثكب اهيلا لوصولل نوعسي فادها قيقحتل .

.9.5

ةيوناثلا ةلحرملا ذيملات

يااهو ةاايوناثلا ةاالحرملا يااف نوااسردي نيذاالا ةاابلطلا مااه رااخآ مياالعتلا ناام ةاايميلعت ةاالحرم يااساسلأا دااصقنو ااانه ةيوناث ذيملات ريدم دمحأ -ترايتب .

.6

جهنم

ةساردلا

موهفم جهنملا : ر رررررر فيرجهنواو نيد رفد لسا قد تطسا ، و ر جهندوا ،ذدوا سا ر جدنهو ،قد تطسا د بم د بأ دجنهور، حدووأو د بم لدلى و و ب ف ب لىاو . ر 2 ررررر ل ر كرمو فيارتكاسارفيرجهنوارذلطصىرتكذرا رو ر م ةرللها { ر ر هنىورف تشرم نىر نل ر س } 3 ر رررررر ة ر د ل سارثحبسارت وبدأرفيرجهنوارت ف ت ةردا دب خ يص دبسارتدظ رت ده ورف ر رت دف ت سارتديكأر دبر دىو أبر لت ريوابر حمتساراب رادر وس شمور ص وو " ق تطسا تص لأا مللىلأاو ر ل لس مإ فا ا د شنوا " ر 4 ر . ررررررر أبرفت ر ك " ف مج تالات نا فونهاسا يسا هلي ثص بسا ىاقى س لفو فلت وا يسا بقولى ، هول ى أ سا مإ فقوقص ةد وا يسا هلاه س ." ر 5 ر رر ر صرفي أرتنخرو فساراب رحت " رمود ل رنأرىل رثص بسار ةريسارفق تطسار ه ر دبةإب ر ررفدى ساراد ا قسار دىرفد مج رمإرل ددد سار وبدددلىرفيرثدددص بسار دددارادددشترس ور،ر ددد ل سارثدددحبسارفير اراد دددصقىر ارايردددلىر دددق ساريردددلىرىدددل ر وددد ريدددسا ثحبسارفل شورف ئ وارل لفيا " ر 1 1 -5

, history and scholar ship, Definition

Social network sites;

Danah m. Boyd, Nicole B.Ellison,

Journal of computer mediated communication, ر p 229 2 با ظنى ل جم اسا ،ي ص لأا ناسل رعلا ، ااسا ف تصوا اوسأ لس ،فجمترساو ةته قسا 2 ، ص 383 . 3 ر رتقسا آ ،يمت سارن ماعنلأا ةروس ف اار، رر: 253 .ر 4 اب حمتسا ،يواب جهانم ثحبلا يملعلا فس كور، ر رت بطوا ،د سا ر ف بطسا ثس يسا 1977 ص .7 ر 5 ا مح ط ،يواب جهنملا يف ملع ةسايسلا ، وا ى اا ث افيا ف ان لىنا 2000 ص .115 ر

(16)

رررررر فددلىا اسارهاددهرفيرى ددس ر ددن أر ددبمرورفددلىا اسارر دد ورثددحبسارفيرةداددلمحارفوس ددشاسر ددقلوررجهنددوار ددو خارم دد ر رمإ رادددوى ةرط دددلىوأرفير دددلىا اسار ودددصح سارىدددل ر دددهتثأورفدددو ارت بدددشسارمااا دددلىارفدددلت ى رفدددلصتوا رنإدددلررفددد يسا ر دور ادنةرفدلىا اسا اس رت دلىا ا ر ر د خر دىرم د ريدساورفوحدسوارفوفد سا "ر وتدش ذودو ةو اد ا وارور اادصلأا ففل اوا ة وا ةته و وأ ف مج تها و ف هى فسو محو ولتح ا سا ياسا ر واة ول كلة ر اصقبر ااصلأا ل د سا مإ ر ت ن دلىا فدوقطنى ،ةادوفى مهدسة في دص ت دشوا وأ فدسامإ ت د وا وأ و د سا يادسا ادن م ب ر تها ظسا 2 .ر رررررر دبرفاه دس ريادسار فد سارجهندوار دهر ن دلىا درفيرماا دسوارجهندواو دجم قئ دقفيا ت دى ل واو دهلولتحو هيردسفةو ل د لس مإ ت د و ة فدس بقى دى ل دخ اد اتح صئ دصخ د د بأو ر ت د سا ،ر ده هريدسا فادا ل سا مإ ا و ل ى ى ر . ر 3 رر رررررر و تدص ق جهندوا فد سا ىدل فتد سا ىدل د ى ةته دظسا اد اتحو ب بدلىأ ، دهد و دنمإو دش ر اد و تها ظسا ف و ىر و و ى ل خ يسارت وبسا صح هول مااا لى ب تاودأ ت ونقةو ثحبسا ور ل سا هلولتح ر هلى و و هيرسفةو ساو مإ ا و قو د ةته ظلس هجئ و .ر ررررر ر دقو در فد ور هف برم ق ور ا سارفير هر كرةته ظساروأر ا سارفلىا درىل ر ف سارب للىلأارا ر, ر د و رروأر وفوكرايرب ةر هن و ك .ر رررررر فد يسارادوى ةرحادسرك بدس فسار د ىرمااا دلىارفدلىا در دهر فد سارجهند لسر د و خارفير بدسسارد و ر رو رهتدثأ رادص ر ن دلىا ابرفد ر د ريدسارتايرد وار دىراد ا ساراد وررمإرمتدط سارل دخر ىر لىا اساور ل سارمهلوصتحرىل رفير دددي ةرور دددهن ر بدددلساورو ددد سارفدددسامإرور ددهلولتح رفدددو ىإورمااا دددلى ار دددلاودورفدددلىو اوارفدددنو لسرفدددى سارت دددسسا رمه لىا درىل رتثاريلأر هثااصإ .ر

.7

تانايبلا عمج تاودأ

1 رو فساراب تنخ ، رر ملاعلا يف يملعلا ثحبلا ةمزأ يبرعلا ،ر رة ادناراه ى و تسار،فى سا 2079 ر رص 22 . 2 ىفطصى اوحم ئ طسا ر رو يرخ د وى بأ كب ،ر انم جه ثحبلا ياملعلا و اقيبطت ااهت ياف ملااعلإا و موالعلا ةياسايسلا ر اد، ف ان دلىنار،ل دل سا ، 2007 ر ، ص 95 .ر 3 ا مح ل ،ا مح ملع عامتجلاا جهنملاو يملعلا ، اد ف وا فو ى اا ،ف ان لىنا 1986 ، ص 117 .

(17)

رررر رت دددى ل وار دددىر ددد ىرمدددكر دددجمرحادددبمر ددد ل سارثدددحبسارو ددددر بةتددد ددد ا نرم دددواس ر ورثدددحبسا ر ر ىةأددد ر رااددده إ ر راوو ب رف مج ر ى ت ونق سا يسا ا ر هول فيرثص بسا ل صفيا ىل ر ت ى ل وا فىم سا م دن ثحبسا . رثددوصر ددلىا درر ددو ىرل ددنثأرثددص بريأر ددارتدديمريددسارفوددلى لىلأار ددصاتوار ددىرت ددى ل وارورت دد وبسار ددجمرفددلصتىر دد ة تجصر يت ف واوسا في فدول ثدحبسا ت دى ل وارورت د وبسار د ار ئ دلىوورتاودأدبرف دلى ار دىرادبر راادس،ر د ل سا ر ريدددسارتاودلأدددسرر دددس لأار دددو خ ارىدددل ريردددبكرادددصرمإراددد ةرل دددصة ار ددد ل رثدددغريأرو ددددرنأر ددد كرناادددووارفي فدلىا اسارفاادهأرمادتخريسارت وط وارورت وبسارىل رل صحلسرثص بسارت و ىإرورر و وارف وبطورىش ة رر 1 في ر ونقةرىل ر ا ارفلىا اسارهاه فر فوس سارثحبسا ر: رر ر ن وب لى ا رر ر .1.ةرامتااسلاا ر ددىر ددىاقةر ددور ددههمأرورحتددخلأارتاودلأ ددبرفدد قىررا وددشر دد ل سارثددحبسارتاودأرتدديكأر ددىر دد ة ر و فة فقو د ر فلىو اوارةته ظسارل ص . ررو ة رفت ة لى ا ر نهأرىل ر فلولىو فونل ماا سة ا ت وط ى وأ ر قئ قص وأ ت وب ى دا د ى دى داتدللأا ، دادصب فسأدسى دى ئ دسوا وأ ر دو ى دى ر ت دو وا ادصقب فتد سا ىدل ده او د لأو ل اده داتدللأا دهن وأ مهئا آ هول ر وأ مهف ا ى ر هنى ثم لتح هاه ت وط وا وأ قئ قفيا وأ ت وبسا ا ب هفوندصة دس وس ثدص بلس هيردسفة ر 2 ر رتاتدقلور و دمحورةاد رفيور دلى نىرب لدلىأبرفدبةتىر ااروأرفب وارفلئلىلأار ىرف مجر ن ة

ر

حتديج ر رور ده م ة رم د ر د كرثدحبسارواتغأر سصرثص بسار هدايحرفق تطبر هن رفب ناورداتللأار ىرفليمرفنو ر ب ر ىر ه ئب ةر لط ر دد ل سارثددحبسارل دمجرفير ددصصا وار دد لمحار دىردادد رىددل ر هدوت رتدد ن سر دد و نةرور ه اد رحاددىر ددىرقدقح لس رر و اوارر و وا .ر رادوو ةرىدل رفلىا اسارهاهرفير ن تص فدونقة رر ة دلى ا ر دنهلأ ر ةادلأا ر رت دى ل وارفد وبطرورقدلا ةريدساورجهند لسرفبدلى نوا رور دهول رل د ساراد ت ريدسا دنهلأ دلى نة فاده فدلىا اسا رم دقوارفي لولأا و ر ودو ةر دو دب دى صئ دصخ هدسة ر دنول ص خار ث حبوارىل و د سا اهااو و ث حتخأرفه ر ىو

ر

رد د ار د وراادسورفى ادنس برودو رثدحبسار د مج رىددل هادده ر ر ددلى ن ةريددسارفددونق سا فددنو سارفدد وبطرو ر رىددل رد دد ارل ددخر ددىرفددلىو اوا فلئددلىأ ر دده ئب ةر وهددس سرفطوددسب ر رو فب نا ر ور هول ر هلولتحورت وبسارل تفةرفول ر وهس س

ر

ة لىارمو صةرتمو ر رثحبسا ر سارموسق سارقلو ر: ر

ر

تامسلا لا ةماع روحملا لولاا ر: تاد ط نمأو مااا لىا " ك بس فسا " من و،اوى ساران 90 ر فلئلىأ . روحملا يناثلا ر: لاواسا ت فياو يسا ة لا و مااا لىا اوى سا س ك بس فل ر من و 93 فلئلىأ . 1 ودر كمرا مح ،ر يملعلا ثحبلا سسأ ر،ةته قسارف وار ادر، 2071 ر رص 13 .

ر

2

ر

ر ا ام

ر

ث فيا ، ءانب ءاتفتسلاا سايقو تاهاجتلاا ، اد ن نفسا ر ةا . 2001 ص 25 .

ر

ر

(18)

روحملا ثلاثلا ر: فسا بس رمن ور لىا اسار وصح ساورك 22 رر االى .ر ر

ةيعلاطتسلاا ةساردلا

:

رفو ط دلىارفلىا ابر ن رنااو لسرفولى لىلأارفلىا اسار ب ىدل فدنو فدلث م فدنو س ثدحبسا دفيا في صئ دص ا فدلصتواو فدد ت سا ىددل ح ددسى فدد ث " دد درادد مح ر" رىددل رف ددش لى ارل ددمجر نددصصخرثددوص ىاا ددسىراددوى سا ر ر دد ى رك بددددس فسا ور ريددددسارت ددددقوبط سار ددددىرن ل ددددف ر اددددسا ر اددددساور ددددهحو م ددددبغ رر بددددشنر ددددهول رن ددددلبق رو ر كددددسذرتددددثأ ر رددلب أراد ور دلىا اسار ودصح س برمااا دلى ا فدنو فدبتج سا فو ط دلى ا دشب دط ىدل فك دشوا في هاده فدلىا اسا ر ثوص دت فلىا د ثص بسا فو ط لى ا في تهش 19 أ تل 1925 ر ر م ةرتمرا و ر راد تسركدسذورمهودل رفدوسولأارة لى ا رب و لىارحاى اوى سا ر هلسلسةرورفلئلىلأار و محرورمهوش ترورفلئلىلأس .ر

ةنيع

ةبرجتلا

ةيعلاطتسلاا

:

تم قوبطة ةادأ رىل رثحبسا فنو فو ط لىا ر هىا 25 او لة ى سناا 07 إ رو 93 ر كذ ى اوى ة فنسسا ر فيس يسا ي ث .ر

فادهأ

ةيعلاطتسلاا ةساردلا

:

رر يمرت هذه ةساردلا ىلإ : 2 . لات إ نقة ةادلأ رثحبسا فىاا سوا في فلىا اسا فولى لىلأا , , اكأ لس ى حاى ه ئ ى واتغلأ ثحبسا س فيا رريأرفو اكأ سا ى حاى ف ئ ى رة لى ا داتللأ فنو ثحبسا فيا . 1 . اد اتح ت دشوا ت ب دصساو يدسا اد أدشنة دص قدوبطة ةادلأا ىدل داتدلأ ر فدنو سا فو ط دلى ا دىو ثم هاخأ في ب ا ان لات إ ثحبسا لى لىلأا و وت ب تح هنوس ر ه غ و رةد إروأ ر وأ هيرو ة .ر 3 . رمهفةرحاىرفلت ى رفلىو اوارفنو سا ر رثحبسارر و و . 5 . رةت لر ة فنو ساورثحبسار مجر رفقبسى ر تاوطخ ءارجإ ةبرجتلا ةيعلاطتسلاا : ارقدلورفدلىا اسارددت تا دط دسص دوةترسا نيىودسا د سا ر ر دن رثدوص وأ دصة ب ر هدلىأ رىدل رورفد يسارة ادإدبرل رخ د برةت اوارةاوسسا 20 / 95 / 1925 ر ل دصحلس ىدل صوختدة لات إدب فدلىا اسا فدو ااووا دبم ن دن ة دى فدلىا اسا فو ط دلى ا ر رورفدوئ هنسارفدو ااووارفدلىا اسارو اد دادص ر ط دقنسا فدوس سا في ده رل دصة اراا متدط سارل دخر دى فاد ا

(19)

ل سا ى رثحبسا يأ ر و ى ثحبسا فااهأو فلىا اسا ر رمإرفل دون ب فدئفسا فدون وا ثدحبس ب ر رفدلىا اس برم دوقسارفدوفوكو ريماقةريأ ص سا ولأا ل ص فوفوك لات إ ثحبسا .

.8

عمتجم

ةنيعو

ةساردلا

ر ييم مج ثحبسا رقدوبط سرورفدلىو اوارةته دظسارل دصرفدى هرت ى ل ىر ىر ىاق ر وراتظ رفويحبسارفلىا اسارم و ر لىأ ر د ةر د ماراادهراد اتحور ه حد ر دىرادكأ لسرفدول رثدحبسارت ودوتل دى مدهأ تا دط ا فدوجهنوا في رت دلىا اسا ورفو س نا فو ا ر 1 ىرو بلط ة ر ه ى ف د رفو ااصىرو ثوص را هول لات إ ثحبسا . ر ر برد صقواو " ه ما كلأا وأ ر مج تادتفوا يسا فاه س ثص بسا ه دلىا د قدوقح س فدلىا اسارجئ د ر دييمرو ااه ما سا وأ ر ما كلأا ج لس فاه سوا ياسا فاه ثص بسا ، لىا د م و مو ة جئ فلىا اسا ىل ك ةادتفى ر 2 " ر .1.8 عمتجم ثحبلا ر دي في ن دلىا د هاده ده ر ادوى ة ر رفد برفد يسارفدلصتوا -ت ددوة -ر ر دد ورمهىااا دلىاراد او سراتدظ ر د إور دكذ م ى هار ط رورم بغ ر بش رياساورك بس فسا .ر

.2.8

ةساردلا ةنيع

لات إ فلىا اسا ىل ر ل لأارفلىا اسار مج ل كأب وح سىر ق ر رنإر مر وس ،ر ر س برو إل ا في لاتد إر ديى هاده ت دلىا اسا ىدل دو خا و ر د مجر ديترت دن ثدحبسا ت ودي ، حوحد ن ا دو خ د ل سا قو ادسا فدنو لس يداد لإ ل د سا لإ جئ د فدلث ى ر دى جئ د فدلىا د دك تادتدفى ما د لد لأا ، ر دى يداد لإ يرل دة دد سا ااو ،اه او د ص في ،ت قفنسا ف تسساو في سا مإ جئ نسا فويحبسا وا فب لط 3 " ر نهأبرثحبسارفنو براصق " كسذ لواا ى ما يدسا يتديج ده و خا قدلو اد ا متدطو ،فدو ل ثدوغ ديت د ما ويت حوح

ر

في

ا

صئ ص

ت سساو

يسا

ا

ى

خ

ر

ااه

ما

ر 4 ." ر اتدظ فب دصس م دوقسا فدلىا اب فلى دش دو ا تادتدفى د مج ،ثدحبسا دن دو خ ب ب لدلىأ ،فدنو سا ن دلىا درنلأو رىل رتص قة ر ىرفنو ىاا سى ى " ك بس فسا ر" راا اتحو ادوى سارادن نود مهيردغ ر ر د مارت دئلر دى حتدخلأا اقل تم و خا فنو سا ف ادصقسا وأ فد ا سا و ر ده ر" فدو تحرفدق تطبر د ادتفىر دو خ برثدص بسار دهولرم دق ريدسا ر رل دمجر 1 ا مح قوفش ر، ر اوطخلا ت نملا ه ةيج دادعلإ ثوحبلا ةيعامتجلاا ار، و ى اا ،رف ان لىنارث افيا 2000 ص . 112 2 ا مح اب راو فيا ، ثحبلا يملعلا يف تاساردلا ةيملاعلإا ، ر سا رةته قسا ، ط 2 ، ر 2000 ، ص 239 . 3 ير مح ا سص : غ م نا ؛ تاسارد يف جهانم ثحبلا يملعلا ، ةته قسار، سا ط 2 ص 291 ر. ر 4 اب اوما ، فطس ملع عامتجلاا راد فراعملا ةته قسار، ط 3 ر، 1976 د ص 353 .

(20)

برفلاصلسر هول ر رم ق ر ه وصاش ل ن ب تادتدفوا فدلي وا تديكأ دى دهيرغ دو ثدحب دن دى ت دى ل ى ،ت د وبو ااهو كا دن قبدسوا د لت ىو ر س برور حوحد ر وديتر دليتريدسارهتد ن ورثدحبسار د مرةادواا د اديج فب د في حلى ر دتفى ةا فق تطب ةتش بى ر" ر 1 ول و اقلل ترخا فنو ر ر ى رف ث يتغادىرادحما ر ت دوةرفد ب ررو ن د ة دى 100 ةدتفى رو رفو ل سار شسارىل رن م فوبدلأاو ر ا ورفونق ساو دت فول م ة ة لى ا في ر ر دىرةاد وارةتردفسا 20 ر د تلأ مإ 27 ر د تلأ 1925 رر اتدظ و ماد س ر تردلىا مد ب تا دلى ا ل د سإو حتدخأ ادقلل ن دك داد سا ئ دهنسا تا لى س 80 ة لىا . ر ر د كو فنو فلىا اسا ف م ى سص يير ى ناا سساو ر لىا اسارح سوارو ا ك : ر 1 رر احمأ ب ، للىتى انم ھ ب ثحبلا يملعلا يف مولع ملاعلإا لاصتلااو نا در، ت بطوا تئاواار،فو ى اا ، 2007 ، ص 207 . تاير وا ر ت ئفسا ر ات سا ر ر ف ئوارفبسنسا ر ناا ر تكذ ر 48 ر 60 ر ىي ا ر 32 ر 40 ر ر ما ر 80 ر 299 ر سسا ر 22 فنلى ر 27 ر 33.75 ر 23 فنلى ر 15 ر 18.75 ر 27 ر م ل ل ر 38 ر 47.50 ر ر ما ر 80 ر 299 ر لىا اسارح سوا ر ي ثرمو ا ر 25 ر 31.25 ر ي ثرفو يسا ر 31 38.75 ر ي ثرفيس يسا ر 24 30 ر ر ما ر 80 299 ر

(21)

ذو ر لوااا ه د أ صئ دصخ فدنو سا دىرفدلىو اوا ل دخ صدحل ت د وب يرد ى نداا ةته دظسا ر لوادا ب رو ذدن ر س خر ى نأ 57 ةدتفى ر تكذر ن ر ى فبسنب 29 % رر ول للب دا ر نا 31 ةدتفى فبسنب ر .40% ر رو ب ى ل خ هاه ت وبسا نأ ل ب إ كاسا ىل مااا دلىا د ى ر د ا سا د ا " ك بدس ل " تديكأ دى ل دب إ د نا دهو فدجو هادكاة ت وئ دصصإ د ى رر socialbackers.com ر يدسا ت دشأ مإ د أ دى فد ااب م 2012 للب دا ىاا سى " ك بس فسا " في ر تئاواا كاسا 68 % في ص للب دا نا رر 32 ر % ر، ر دىأ دى ثدوص ت دئفسا فد ت سا ادقل دد ك فدئل ادسا لدلب مه د أ 27 فندلى دل تيكأ ىااا دلىا ر ر د و ك بدس فسا " فبدسنب ر % ر 53.5 ر دهول داتدلأ فدنو سا ر ن د لب ر ادسا 22 فندلى دليم فبدس % رر 33.35 ر ثمر رفدئل 23 ررفندلى فبدسنب رررر % ر 27.35 ر رررررررفبددددسنبر دددد لسرمااا ددددلىارتدددديك ارمددددهرفددددو يسارفنددددسساراددددوى ةر ادددد لر ددددلىا اسارح ددددسوارص ددددصبخو، % رر 37.35 رر ررفبسنبرمولأاررفنسساراوى سارفئ ر هول و % رر 32.15 رر رفبدس ردد لبرفدوئ هنسارفندسسارادوى ةر دصرفي رمهىااا لىا % رر 39 . ر ر

.9

دلا

تاسار

ةقباسلا

.1.9 ةساردلا ريغتمب اهتقلاعو تنرتنلااب ةقلعتملا تاساردلا 1.1.9 ةيبنجلاا تاساردلا ةسارد توكس نكو نيردأو ( 1999 رىدل رفدلىا اسارهادهرتادكأ دد تر اريرثأدة ىدل ودصح سا يمد دكلأا حادس فد مج دى فدبلطسا و ى داا ىدل و م ده ها د فودلىا اسارةد دوا ىدل و تا دخ مل دسا فده نسا دى كدسذ ،مااا دلى ا اد و دد ة فدنو فدلىا اسا دى ( 31 ) دى ر فدبلط ،ير دس وا د دس فدنو سا مإ فد مج فطب دو ددقبط مهودل ئ دلىو مل دسا ،فد اولق سا حتدخأو ر فدوب ته ثدوص ماا دلىا دى دهداتلأ مل دسا دى ل دخ دد تر ا ). ن دكو دى جئ د كدلة فدلىا اسا : ماد ر د د و موتدل وئ دصصإرفدساد في ودصح سا يمد دكلأا دب د ما فطب دنسا ،فدوب تج ساو د نوب ر دد ك موتدفسا فحدواو دب

(22)

د ما د ول صدة ت ده ها فدبلطسا د ةد دوا فودلىا اسا مل دسارتا دخو فده نسا د مااا دلىا ،دد تر ا كدلةو موتفسا د ك لح صس فبلطسا اسا اوا ا ىل ر د تر ا في فول مل سا . ر 1 ر يباك ةسارد نيرخآو لوح تنرتنلاا يساردلا ليصحتلا فعضو دلاه فلىا د " بي ك نوتخآو ر ( 2001" Kubey et al ر مإ صحل ف سا ب مااا دلىا ر دد تر نا و دفنخاو لادلأا يمد كلأا ب طس ف ى اا ، دحووأو جئ نسا نأ و فنخا ح سى ر لادلأا يمد كلأا ب طس ؛ف ى اا ت مإ طاتلنا في مااا لىا د تر نا ثوص نإ مااا لى ا ر يحوترسا هولترساو د تر اس ةتي ب م لادلأا يمد كلأا ، نأو ةادص سا فودسفنسا تهدسساو دد س ر تخأد ى ب دو ساو د دنفيا في دصفسا وأ فد قسا فودلىا اسا ده جئ د مااا لى س طتفوا ر د تر اس .2 ر 2.1.9 تاساردلا ةيبرعلا ر ةليحلا ةسارد 4111 ر سا رفندلىرفدلوفيار دهات أريدسارفدلىا ا 1999 ر نا دن رددتحرتل د رورند لأارفي فدلىا د ل دص تدثأ مااا دلى ا ودنوا دد تر اس في ودصح سا يمد دكلأا و وىاا دس ىدل ر ر دىرفد ىرفدنو ( 36 ) دبس ط دى فدبلط ادصسا تدش سا لى لىلأا م ن لى ا في اادوا فدوى فيا فد او دم مده ن كتردشى في ف بدش دد تر نا رفد ىرفدنو رمإرفل دوإ ر دى ( 80 ) دبس ط دم نود دةت ه دقى دد تر نا في : رت دظل مح ن د برتد و و ر ،ادب ا اد و ت دشأ جئ د كدلة فلىا اسا مإ د و موتدل تاذ فدس د فوئ دصصإ في ت اد ى فدبلطسا حود ة فدق تطس مودظنة مااا دلى ا ودنوا دد تر اس لح دصسو فدبلطسا ادسا فتدش ل دباا ىدل مهئ دنبأ في مودظنة ت دلى مااا دلىا دد تر نا فد قى فدبلطس ب ادسا ن ىاا س د تر نا نود فاتشإ نودو ا اتح في ت لى مااا لى ا .ر ةاسارد . فياان ملااس ةانوارطلا و ءاايمل ناميلاس مادختاسا لواح يانفلا تانرتنلاا هاتقلاعو لياصحتلاب يميداكلأا فيكتلاو يعامتجلاا ائتكلااو تاراهمو لاصتلاا ىدل ةبلط ( ةعماج ميصقلا : فاد فدلىا اسا مإ دصقة تدثأ مااا دلىا دد تر ا ىدل ودصح سا يمد دكلأا ر دلىا اسارو ادو ساو د ا ب دئ ك و تا دهىو ل دصة ا حادس فدبلط رثدوصرمودصقسارفد ى ن د ة د ما ئ دصصنا دى دوجم ب دطسا 1 رر لى ف واتطسا و ل وو ن وللى ،خونفسا هتقلاعو تنرتنلاا مادختسا ليصحتلاب يميداكلأا فيكتلاو يعاامتجلاا اائتكلااو فدلمج، فد ى اا فوى دلىنا ت لىا الس ف بترسا ،فوسفنساو الما تش سا ، دا سا ،ت ن ر،لولأا 2012 ص 103 . ر 2 ر توا،جونفسارل وورورف واتطسار لى سف ص، 102

Références

Documents relatifs

Fact 1 The generalized wage bargaining model in which the strike decision is given ex- ogenously and the union is committed to strike in every disagreement period does not coincide

Top: How Zn-MT could impact aggregation of Aβ under oxidative stress conditions: ROS induces the release of Zn(II) ions that could bind to Aβ and modulate its

under perturbations for population dynamics and resilience in social species. The species

In the present study, we characterized membrane interaction of off-pathway oligomers from recombinant prion protein generated along the amyloid aggregation and

Notre approche, appelée AGGC (Analyse des Groupes de Gènes Co-exprimés), est inspirée de l’axe a priori : les GFR sont d'abord formés à partir de la GO est une fonction

Là aussi pour éviter les contraintes de la syntaxe, bornons-nous à la même catégorie : celle des substantifs lemmatisés, qui sont relativement indépendants dans la

We showed so far that the soil complexes of the DV loess sequence recorded the main climate events of MIS 5 and 4, in agreement with Greenland ice cores and other climate records of

Each AMBER measurement consists of three visibilities, one closure phase, three wavelength-differential phases, and one flux measurement, each of them spectrally dispersed on about