• Aucun résultat trouvé

"Τhe Wire-frames". Η Βαλτιμόρη σε στιγμιότυπα

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Partager ""Τhe Wire-frames". Η Βαλτιμόρη σε στιγμιότυπα"

Copied!
7
0
0

Texte intégral

(1)
(2)

"Τhe Wire‐frames" 

Η Βαλτιμόρη σε στιγμιότυπα 

Δάφνη ΜΠΑΝΤΟΥΝΑ1, Ναταλία ΠΑΥΛΙΔΗ2  1. Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθή‐ να, Ελλάδα, dafni.bantouna@gmail.com   2. Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθή‐ να, Ελλάδα, natpavlidi@gmail.com  

Abstract.  Snapshots  of  Baltimore,  through  the  lens  of  a  cinematic  camera  and behind the TV screen, carefully selected and scrutinized, are used, along  with conventional means of scientific research, as a tool in the study and the  understanding  of  the  function  of  a  great  western  city,  by  reproducing  its  urban space, by simulating its ambiances. The city of Baltimore has not been  chosen at random. While it has been one of the most ambitious examples in  urban regeneration policies, it is still today a city in crisis, economic, political,  social  and  urban  crisis.  Besides,  the  city  itself  is  the  protagonist  of  the  American  TV  series  “The  Wire”,  depicting  the  whole  range  of  the  recent  history of the city, revealing the alterations which have taken place and have  formed the current city icon.   Keywords: urban crisis, urban regeneration, Baltimore, the Wire  Είναι τα στιγμιότυπα μιας ζωής, μιας ιστορίας, μιας κρίσης, μιας πόλης σε κρίση. Τα  στιγμιότυπα  του  παρόντος,  που  υπαινίσσονται  το  παρελθόν,  τη  γέννηση  και  την  εξέλιξη, τις εποχές τις δόξας αλλά κι αυτές της οδύνης, των αδιεξόδων αλλά και της  ελπίδας,  της  επιμονής  και  των  αγώνων,  της  ανασύνταξης  και  της  διαρκούς  επαναδιατύπωσης  του  αιτήματος  για  αξιοπρέπεια.  Είναι  επιλεγμένα  στιγμιότυπα  που  αντλήθηκαν  από  την  τηλεοπτική  σειρά  The  Wire,  μια  αστυνομική  σειρά  που  εκτυλίσσεται  και  έχει  κινηματογραφηθεί  εξολοκλήρου  στη  Βαλτιμόρη.  Είναι  στιγμιότυπα  της  Βαλτιμόρης,  που  απεικονίζουν  τον  ζωτικό  χώρο  του  αστικού  πληθυσμού  και  τον  τρόπο  με  τον  οποίο  αυτός  ορίζει  τις  ζωές  και  τις  σχέσεις  των  ανθρώπων.  Πίσω  από  την  οθόνη  της  τηλεόρασης,  κατασκευάζονται  οι  τοποθεσίες  της  πόλης  στον  τηλεοπτικό  χώρο,  που  λειτουργούν  ως  ετεροτοπίες  όπως  εκείνες  που  περιγράφει  ο  Φουκώ,  όπου  όλες  οι  άλλες  πραγματικές  τοποθεσίες  στις  οποίες  αναφέρονται,  ταυτόχρονα  να  εκπροσωπούνται,  να  επαληθεύονται  ή  να  αμφισβη‐ τούνται και να ανατρέπονται.  Η φασματική πόλη της κινηματογραφικής αφήγησης, μας ξεναγεί στην πραγματική,  όπου  προσπαθούμε  να  καταλάβουμε  μέσα  από  την  πολεοδομική  θεωρία  και  την  επιστημονική  έρευνα,  μέσα  από  ιστορικά  γεγονότα,  πολιτικές  αποφάσεις  και  στρατηγικές.  Τη  διαβάζουμε  ταυτόχρονα  μέσα  από  τις  αλλεπάλληλες  εικόνες  της,  αναζητώντας  όλα  εκείνα  τα  στοιχεία  που  συνθέτουν  την  ατμόσφαιρά  της  και 

(3)

συγκροτούν  τις  πολλαπλές  εκφάνσεις  της.  Αυτές  προσπαθούμε  να  χαρτογραφή‐ σουμε και να κατανοήσουμε, να νιώσουμε και να οικειοποιηθούμε την ώρα που η  κρίση που διανύει η πόλη φαίνεται να μας αφορά όλο και περισσότερο, όλο και με  πιο  επείγοντα  τρόπο,  την  ώρα  που  οι  αστικές  πολιτικές  που  κυκλοφορούν  στον  πλανήτη  επιλέγονται  χωρίς  τη  συμμετοχή  των  ανθρώπων,  εφαρμόζονται  ερήμην  τους και, κάποιες φορές, εις βάρος τους. Στη διπλή αυτή αφήγηση περιπλανώμαστε  στην  πόλη  ακολουθώντας  τον  τηλεοπτικό  φακό  και  στρέφουμε  το  βλέμμα  στις  διάφορες  πτυχές  της  ζωής,  στις  ποικίλες  αναδιπλώσεις  των  στρωμάτων  της  ατμόσφαιρας της πόλης. 

Το παραλιακό μέτωπο 

Eικόνες 1,2,3. ΗΒΟ, The Wire, 2ος κύκλος: επεισόδιο 1, 2ος κύκλος:  επεισόδιο 3, 5ος κύκλος: επεισόδιο 10  Ο φακός της σειράς μας τοποθετεί στο αναγεννημένο εσωτερικό λιμάνι. Στην οθόνη  ανοίγεται  η  θέα  του  παραλιακού  μετώπου.  Δίπλα  στη  θάλασσα  εκτείνεται  η  εσπλανάδα,  ανάμεσα  σε  προβλήτες  και  μαρίνες  με  σκάφη  αναψυχής.  Το  νερό  αντανακλά τους φωτεινούς όγκους των κτιρίων που συνθέτουν την κορυφογραμμή  του ιστορικού κέντρου της πόλης. Πρόκειται για ένα φόντο θολό όπου με δυσκολία  διακρίνονται  τα  διάσημα  οικοδομήματα.  Το  βλέμμα  ανιχνεύει  κυρίως  την  όμορφη  ατμόσφαιρα που δημιουργούν τα φώτα που τρεμοπαίζουν.  Το τοπίο αλλάζει όσο απομακρυνόμαστε από το εσωτερικό λιμάνι, κατά μήκος της  ακτογραμμής.  Εικόνες  ρυμουλκών  πλοίων,  εικόνες  γερανών,  εικόνες  μεγάλων  σκουριασμένων  μεταλλικών  κατασκευών  διαδέχονται  φάρους,  αδρανή  ναυπηγεία  και μεγάλα, γερασμένα, μπετονένια κελύφη. Η παράκτια ζώνη που αποκαλύπτεται  έχει  βιομηχανική  ταυτότητα,  φθαρμένη  και  φθίνουσα.  Στο  μακρινό  παρασκήνιο  αχνοφαίνεται  ακόμη  το  ίχνος  των  ουρανοξυστών.  Τα  ασθενή  απομεινάρια  μιας  εποχής  αφθονίας  και  παραγωγικού  πυρετού  παρουσιάζονται  σε  έντονη  αντιπαρά‐ θεση με το είδωλο μιας νέας ισχύος, λάμψης και πολυτέλειας.   Δίπλα  στο  ανενεργό  κέλυφος  της  παλιάς  σιταποθήκης,  έχει  στηθεί  μια  εξέδρα.  Ο  δήμαρχος  της  σειράς  εγκαινιάζει  ένα  ακόμη  έργο  ανάπλασης  στο  παραλιακό  μέτωπο  της  Βαλτιμόρης.  Λιμενεργάτες  που  παρακολουθούν  την  εκδήλωση  αποδοκιμάζουν  τις  επιλογές  του  δημάρχου,  καθώς  διαβλέπουν  την  περεταίρω  υποβάθμιση  του  λιμανιού  και  την  μετατροπή  του  σε  χώρο  περιπάτου  και  διασκέδασης για τουρίστες και επισκέπτες.   Η αποβιομηχάνιση και η αστική αναγέννηση  Τα  έργα  επανασχεδιασμού  και  αναζωογόνησης  του  παραθαλάσσιου  μετώπου  της  πόλης, απέκτησαν παγκόσμια φήμη και ανακήρυξαν την περίπτωση της Βαλτιμόρης 

(4)

σε  πρότυπο  πολιτικών  αναγέννησης.  Οι  στρατηγικές  της  μελετήθηκαν  και  εφαρμόστηκαν  σε  άλλες  περιπτώσεις  πόλεων  ανά  τον  κόσμο.  Η  ιστορία  των  αναπλάσεων,  που  συνεχίζεται  ως  σήμερα,  ξεκινά  κάπου  στη  δεκαετία  του  '60,  με  την παρουσίαση ενός ολοκληρωμένου masterplan της περιοχής, που προέβλεπε τη  δημιουργία μιας σειράς δημοσίων χώρων στο μέτωπο της θάλασσας, ενωμένων με  μία ενιαία ζώνη περιπάτου.   Κατά  τη  δεκαετία  του  '70  ξεκίνησε  η  προώθηση  της  ιδέας  του  λιμανιού  ως  τόπου  διασκέδασης. Οργανώθηκαν εορταστικές εκδηλώσεις και φεστιβάλ (όπως τα Sunny  Sundays και το Baltimore City Fair), ενώ το σύνολο των αναπλάσεων στράφηκε στην  προσέλκυση  επισκεπτών,  τη  μετατροπή  δηλαδή  του  πρώην  εγκαταλειμμένου  λιμανιού  σε  τουριστικό  θέρετρο.  Χρόνο  με  τον  χρόνο,  ανεγέρθηκε  πλήθος  αξιοθέατων,  ξενοδοχείων,  συνεδριακών  κέντρων  και  εμπορικών  πολυκαταστημά‐ των.  Η  επισκεψιμότητα  του  λιμανιού  εκτινάχτηκε  στα  ύψη,  θέτοντας  σε  κίνηση  ολοένα νέα σχέδια και έργα για να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες σε υποδομές  και  παροχή  υπηρεσιών.  Τα  έργα  αυτά  μετέτρεψαν  την  βιομηχανική  πόλη  της  Βαλτιμόρης σε τουριστική Μέκκα (Harvey, 1991: 131). Πρόκειται ουσιαστικά για την  προσπάθεια  της  διοίκησης  να  αναβιώσει  την  οικονομία  της  πόλης  και  να  αντιμετωπίσει την αστική κρίση που αυτή διένυε.  Η Βαλτιμόρη ως γνήσια βιομηχανική πόλη, από τη δεκαετία του '50 και μετά υπέστη  σημαντικές  αλλαγές  στην  κοινωνική  και  οικονομική  δομή  της.  Την  περίοδο  της  μεγάλης οικονομικής άνθισης από την πολεμική βιομηχανία που τροφοδότησε τον  Β'  Παγκόσμιο  Πόλεμο,  ακολούθησε  ένα  σύντομο  διάστημα  ευημερίας.  Η  δεκαετία  όμως του 1960 επέφερε ανακατατάξεις και μεταβολές. Αναπτύχθηκαν τεχνολογίες  αυτοματοποίησης  της  παραγωγής  και  πραγματοποιήθηκε  η  μετεγκατάστασή  της  στην περιφέρεια της πόλης ή ακόμα σε χώρες της Ασίας που προσέφεραν άφθονα  και φθηνά εργατικά χέρια. Η εποχή αυτή ουσιαστικά σήμανε την αρχή του τέλους  για το βιομηχανικό μοντέλο που γέννησε και ανέδειξε την πόλη.   Η  οικονομία  της  Βαλτιμόρης  σταδιακά  εγκατέλειψε  το  δευτερογενή  τομέα  και  στράφηκε  στον  τριτογενή.  Η  επώδυνη  διαδικασία  της  αποβιομηχάνισης  οδήγησε  στην απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας. Η μείωση των θέσεων απασχόλησης, σε  συνδυασμό  με  την  απουσία  επαρκούς  σχεδιασμού  και  μέριμνας  από  μέρους  της  πολιτείας  για  την  εξασφάλιση  ικανοποιητικών  εναλλακτικών  λύσεων,  εκτίναξε  τα  ποσοστά  ανεργίας  στο  κέντρο  της  Βαλτιμόρης,  και  οδήγησε  ένα  μεγάλο  ποσοστό  του πληθυσμού της σε οικονομικό αδιέξοδο.  Τα βιομηχανικά κελύφη του παραλιακού μετώπου αντικαταστάθηκαν από πελώρια  χαλύβδινα οικοδομήματα με αστραφτερές γυάλινες όψεις, που στέγασαν γραφεία  και διοικητικές υπηρεσίες. Κι οι νέες κατασκευές ακολουθήθηκαν από στρατηγικές  αστικής  αναγέννησης  του  εσωτερικού  λιμανιού,  που  έστρεψαν  εκ  νέου  την  οικονομία στον τεταρτογενή τομέα και στην παραγωγή θεάματος.  Η  προσπάθεια  αναγέννησης  λοιπόν  της  Βαλτιμόρης,  έγινε  με  τη  μορφή  μιας  «Carnival City». Τα αναπτυξιακά έργα στην ευρύτερη περιοχή του λιμανιού έδωσαν  στην  Βαλτιμόρη  τους  χαρακτηρισμούς  «Renaisssance  City»  και  «Charm  City».  Πολεοδόμοι,  δήμαρχοι  και  δημοτικά  συμβούλια  ήταν  πεπεισμένοι  πως  τα  έργα  αυτά θα συμπαρέσυραν στην ανάπτυξη και την υπόλοιπη πόλη, δίνοντας νέα πνοή  στις  γειτονιές  που  βρίσκονταν  σε  κρίσιμη  κατάσταση.  Η  αναγέννηση  όμως  δε  φαίνεται  να  άγγιξε  την  πόλη  στο  σύνολό  της,  η  μεταμόρφωση  της  Βαλτιμόρης  περιορίστηκε  μόνο  στο  παραλιακό  μέτωπο  χωρίς  να  επεκταθεί  στις  γειτονικές  περιοχές.  Οι  θέσεις  εργασίας  που  δημιουργήθηκαν  ήταν  επί  το  πλείστον  χαμηλά 

(5)

αμειβόμενες και εποχιακές. Προβληματική  ήταν ακόμη η βιωσιμότητα της «Πόλης  του  Θεάματος».  Απαιτούσε  τον  συνεχή  επαναπροσδιορισμό  της  με  νέα  έργα,  καταναλώνοντας  έτσι  τα  όποια  κέρδη  αποκομίζονταν  από  την  πληθώρα  των  επισκεπτών, ένας φαύλος κύκλος στον οποίο ο David Harvey (2000: 54) αναφέρεται  με την έκφραση «feeding the downtown monster».    

Το κέντρο της πόλης 

  Eικόνες 4,5,6. ΗΒΟ, The Wire, 1ος κύκλος: επεισόδιο 6, 1ος κύκλος:  επεισόδιο 4, 3ος κύκλος: επεισόδιο 3  Γύρω από το εσωτερικό λιμάνι και πολύ κοντά σε αυτό, το κέντρο της Βαλτιμόρης  βυθίζεται στην παρακμή, και λίγο πιο μακριά, τα προάστια της πόλης συνεχίζουν να  εξαπλώνονται  και  να  πληθαίνουν.  O  Marc  Levine  (2000:  σελ.124),  εντοπίζει  το  διαχωρισμό  της  Βαλτιμόρης  στις  τρεις  αυτές  επιμέρους  πόλεις:  το  ανανεωμένο  λιμάνι  (Ιnner  Harbor),  τα  προάστια,  και  τις  γειτονιές  του  κέντρου  που  πλήττονται  από  τη  φτώχεια,  τον  κοινωνικό  αποκλεισμό,  την  εγκληματικότητα,  τα  ναρκωτικά.  Εκεί  είναι  που  εσκεμμένα  στρέφει  το  βλέμμα  η  τηλεοπτική  σειρά  The  Wire,  και  επικεντρώνεται στη ζωή στο γκέτο και τις βαθιά ριζωμένες ανισότητες.  Η οθόνη εστιάζει σε έναν στύλο με ηλεκτροφόρα καλώδια και ξεκινά να ακολουθεί  ένα από αυτά που υπεξαιρεί τις παροχές του δημόσιου δικτύου, ώσπου καταλήγει  σε ένα σπασμένο παράθυρο και τρυπώνει στο εσωτερικό του δωματίου πίσω του.  Πρόκειται  για  ένα  άδειο  και  ερειπωμένο  σπίτι,  ένα  από  τα  πολυάριθμα  που  εμφανίζονται στον αστικό ιστό της Βαλτιμόρης.  Εγκαταλειμμένα  σπίτια  εμφανίζονται  πολλές  φορές  στα  πλάνα  της  σειράς.  Άδεια  σπίτια,  το  ένα  μετά  το  άλλο,  σε  παράθεση,  με  τελαρωμένα  ή  παραβιασμένα  τα  ανοίγματά τους, σε ομοιόμορφες σειρές ολόκληρων εγκαταλειμμένων τετραγώνων,  ολόκληρων εγκαταλειμμένων γειτονιών, είναι ίσως μία από τις πιο χαρακτηριστικές  εικόνες της πόλης, στη θέα της οποίας μάς υποβάλλει επανειλημμένα η τηλεοπτική  αφήγηση. Είναι το βασικό σκηνικό της καθημερινότητας της ζωής στο περιθώριο, τα  άδεια σπίτια, τα στενά σοκάκια και οι αφιλόξενοι, επικίνδυνοι δρόμοι, ανάμεσα σε  ψηλούς  πύργους  κοινωνικής  κατοικίας,  θυλάκων  συγκέντρωσης  φτώχειας  και  στη  σκιά  των  αρχιτεκτονικών  μεγαλουργημάτων  που  βρίσκονται  τόσο  κοντά  και  ταυτόχρονα τόσο απόμακρα.  H αστική κρίση και η ζωή στο περιθώριο  Η  εικόνα  που  εμφανίζει  το  αστικό  κέντρο  της  Βαλτιμόρης  σήμερα  είναι  κατά  ένα  μεγάλο  μέρος  αποτέλεσμα  μιας  μακράς  διαδικασίας  αποαστικοποίησης  που  ξεκίνησε ήδη το 1920. Στο διάστημα αυτό, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση εκμεταλλεύ‐ τηκε  την  αποκεντρωτική  αυτή  τάση  προκειμένου  πολλές  φορές,  να  αποφύγει 

(6)

τεχνητά  τον  κίνδυνο  οικονομικής  ύφεσης,  επιλέγοντας  συνειδητά  να  εφαρμόσει  στρατηγικές  που  προώθησαν  την  επένδυση  στο  δομημένο  περιβάλλον,  με  τη  θεσμοθέτηση  μιας  σειράς  οικονομικών  μεταρρυθμίσεων,  όπως  η  ευνοϊκή  φορολόγηση στη βιομηχανία, η χορήγηση δημόσιων κονδυλίων για την κατασκευή  αυτοκινητοδρόμων,  αλλά  και  για  την  κατασκευή  των  υποδομών  που  ήταν  απαραίτητες  για  την  ανάπτυξη  των  προαστίων.  Τα  ισχυρά  ρεύματα  της  προαστιο‐ ποίησης  παρέσυραν  πρώτα  τους  εύπορους  λευκούς  κατοίκους  της  πόλης  (φαινόμενο  white  flight)  που  ακολουθήθηκαν  από  τους  μεσαίας  τάξης  μαύρους  (black flight), γεγονός που είχε σημαντικό δημογραφικό αντίκτυπο. Η κατακόρυφη  πτώση  του  πληθυσμού  στο  κέντρο  της  πόλης  πυροδότησε  μια  διαδικασία  υποβάθμισης.  Στις  κεντρικές  περιοχές  παρέμειναν  τα  ασθενέστερα  τμήματα  της  εργατικής  τάξης  να  μάχονται  με  τα  διαρκώς  διογκούμενα  ποσοστά  της  ανεργίας,  ενώ  το  κτιριακό  απόθεμα  και  οι  υποδομές  οδηγούνταν  σε  παρακμή,  λόγω  της  απουσίας επενδυτικού ενδιαφέροντος για τις παλιές συνοικίες του κέντρου.  Σε ένα από τα συγκροτήματα χαμηλής δόμησης της δυτικής συνοικίας του κέντρου,  στέκει ένας πορτοκαλί καναπές, μόνος, στο κέντρο του ακάλυπτου χώρου. Είναι το  μοναδικό  έπιπλο,  σαν  ένα  σαλόνι  μεταφερμένο  στο  ύπαιθρο,  σε  ένα  ψυχρό  και  ανοίκειο  τοπίο,  σαν  να  προσπαθεί  να  εξισορροπήσει  την  αφιλόξενη  αίσθηση  του  χώρου,  σαν  να  προσπαθεί  να  αποκαταστήσει  την  απουσία  της  οικειότητας  στην  ατμόσφαιρα.  Υπαινίσσεται  τη  μεταφορά  της  ζωής  από  το  περιβάλλον  του  σπιτιού  στους  δρόμους  της  πόλης.  Υπονοεί  πως  αυτοί  οι  δρόμοι  είναι  το  σπίτι  των  ανθρώπων.  Γύρω  από  τον  ακάλυπτο  αναπτύσσονται  παρατιθέμενες,  η  καθεμία  στην  επόμενη,  οι  εργατικές  κατοικίες  του  συγκροτήματος,  που  τον  περικλείουν  προστατευτικά  αλλά  και  αποκλειστικά.  Οι κατοικίες  είναι  ολιγοώροφες,  και  η  πανομοιότυπη  εμφάνισή  τους  απλή,  μιμούμενη  το  παραδοσιακό  στυλ  των  σειρών  ομοιόμορφων  σπιτιών της Βαλτιμόρης με τις τούβλινες προσόψεις (Baltimore Rowhouses), σε μία  όμως επαναλαμβανόμενη, μουντή και φθαρμένη εκδοχή. Κάποιες από αυτές είναι  ακατοίκητες.  Στις  προσόψεις  κρέμονται  μπουγάδες,  και  μερικές  φορές,  κάποιος  κάθεται  δίπλα  στην  εξώπορτα.  Σε  άλλες  μένουν  κάποιοι  νομοταγείς,  και  μάλλον  απόμακροι  κάτοικοι,  που  δεν  εμφανίζονται  συχνά,  ούτε  χρησιμοποιούν  τον  ακάλυπτο,  παρά  μόνο  παρακολουθούν  από  τα  παράθυρά  τους,  σαν  σε  κινηματο‐ γραφικό εκράν τα όσα διαδραματίζονται στην κεντρική σκηνή, που  δεν είναι άλλη  από  τον  δημόσιο  χώρο.  Κάποιες  φορές  περνούν  παιδιά  τρέχοντας  και  παίζοντας,  αυτοί  όμως  που  «ζωογονούν»  το  χώρο  είναι  οι  διακινητές  και  οι  αγοραστές  των  ναρκωτικών,  οι  έμποροι  και  οι  χρήστες.  Τη  συμμορία  επανδρώνουν  τα  παιδιά  της  γειτονιάς,  που  επιβλέπονται  και  εποπτεύονται  από  τους  υπεύθυνους  του  συγκεκριμένου  πόστου  από  το  σημείο  του  καναπέ.  Όλοι  τους  παρακολουθούνται  από  μάτια  στα  παράθυρα  των  σπιτιών  και  από  κάπου  πιο  μακριά,  αστυνομικοί  καταγράφουν  τη  σκηνή  τραβώντας  φωτογραφίες  και  συλλέγοντας  αποδεικτικά  στοιχεία.  Το  σκηνικό  τονίζει  το  αίσθημα  της  έκθεσης  που  υποβάλλει  η  παρουσία  στον  δημόσιο  χώρο,  χώρο  επιτήρησης  και  ελέγχου,  που  ωστόσο  δε  λειτουργεί  με  τον «μαλακό» τρόπο που περιγράφει η Jane Jacobs (1961: 35), καθώς τα βλέμματα  που είναι στραμμένα πάνω του δεν επιδιώκουν να συναντηθούν, δεν επιζητούν την  επαφή  και  την  κοινωνικοποίηση,  αλλά  κοιτάζουν  από  απόσταση  και  ασφάλεια,  χωρίς να επιθυμούν να συμμετάσχουν και να εμπλακούν στη δράση.  Ο πορτοκαλί καναπές του ακαλύπτου τελικά αντικαθίσταται από έναν μαύρο, όπως  αντικαθίστανται  και  τα  παιδιά  της  συμμορίας.  Κάποια  προάγονται,  ενώ  άλλα 

(7)

μετακινούνται  και  άλλα  πέφτουν  θύματα  της  αγριότητας  του  «παιχνιδιού».  Ενώ  ο  χρόνος  περνά,  πολλά  συμβαίνουν  και  πολλά  μεσολαβούν,  αλλάζουν  τα  πρόσωπα  και  τα  ονόματα,  το  τοπίο  όμως  μένει  αναλλοίωτο  και  οι  καταστάσεις  ίδιες.  Στην  επαναλαμβανόμενη  και  άκαμπτη  φύση  του  αστικού  αυτού  περιβάλλοντος  οι  άνθρωποι  είναι  στοιχεία  αναλώσιμα,  εξαρτήματα  του  αστικού  μηχανισμού,  η  ελαττωματική λειτουργία του οποίου συνεχίζεται απαράλλαχτη, ανεξάρτητα από τις  όποιες προσπάθειες γίνονται για να επισκευαστεί.  Οι  χαρακτήρες  και  η  αφήγηση  της  σειράς  μας  αποκαλύπτουν  τις  κοινωνικές  φιγούρες και κοινωνικές δομές της Βαλτιμόρης. Μας βοηθούν να κατανοήσουμε τη  μεγάλη πρωταγωνίστρια της σειράς, την πόλη της Βαλτιμόρης, και να συλλάβουμε  τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί, αλλά και τις συνθήκες που παράγουν το χώρο  και  την  ατμόσφαιρά  της.  Δεν  πρόκειται  όμως  για  την  ατμόσφαιρα  που  παράγει  η  υψηλή, επώνυμη αρχιτεκτονική των ουρανοξυστών, η αρχιτεκτονική του θεάματος  και  των  δημόσιων  κτιρίων,  των  ευχάριστων  περιπάτων  δίπλα  στη  θάλασσα,  ανάμεσα  σε  μαρίνες  και  χώρους  αναψυχής  που  βιάστηκαν  να  ξαναγράψουν  την  ιστορία αυτής της πόλης. Στην αφήγηση που παρακολουθούμε, η ατμόσφαιρα της  πόλης είναι και ό,τι την περιβάλλει, ή δεν θα φωτιστεί ποτέ από τη λάμψη της. Ό, τι  αντικατοπτρίζεται  σε  όλες  αυτές  τις  αδιαφανείς  γυάλινες  επιφάνειες,  ή  ό,τι  κρύβεται πίσω τους. Είναι το αδιέξοδο, η σήψη, η αίσθηση της ματαίωσης, όλα όσα  φέρνουν  στην  επιφάνεια  τις  αστοχίες  της  πόλης,  αλλά  ταυτόχρονα  αναδεικνύουν  και το δυναμικό της, την ανίκητη προσπάθειά της να αλλάξει μαζί και πέρα από το  σχεδιασμό. 

Βιβλιογραφία 

Jacobs J. (1961), The Death and Life of Great American Cities, Νέα Υόρκη, New York,  Random House 

Levin  M.  (2000),  Third‐World  City  in  the  First  World:  Social  Exclusion,  Racial  Inequality, and Sustainable Development in Baltimore, Maryland, in Polese M. and R.  Stren  (eds),  The  social  Sustainability  of  Cities:  Diversity  and  the  Management  of 

Change, Toronto, University of Toronto Press, pp. 123‐156 

Harvey D. (1991), A view from Federal Hill, in Fee E., L. Shopes, L. Zeidman (eds) The 

Baltimore Book: New Views of a Local History, Philadelphia, Temple University Press, 

pp. 128‐157 

Harvey  D.  (2000),  Τhe  Megacities  Lecture  4:  Possible  urban  worlds,  Amersfoort,  Twynstra Gudde Management Consultants, pp. 53‐124 

Simon D. (2002‐2008), The Wire, Blown Deadline Productions, Home Box Office  

Authors 

Dafni  Bantouna  is  student  at  the  School  of  Architecture  of  the  National  Technical  University of Athens. 

Natalia  Pavlidi  is  student  at  the  School  of  Architecture  of  the  National  Technical  University of Athens. 

Références

Documents relatifs

[r]

Και θα είχε επίσης ενδιαφέρον να δούμε και την συγκριτική διάσταση στο θέμα αυτό: πως αποτυπώνουν τα τραγούδια σε άλλες χώρες την αξία της εκπαίδευσης,

Οι εγγεγραμμένοι στα μαθήματα αυτά φοιτητές προέρχονται, σε μεγάλο βαθμό, από την ειδικότητα της Κλασικής Φιλολογίας και έχουν ως στόχο την μελέτη

Η διδασκαλία και οι εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα του τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Lund γίνονται στην ελληνική, τη σουηδική ή την αγγλική

Η συρρίκνωση, για παράδειγµα, σε µηδενικά επίπεδα των ποσοστών διορισµού των δασκάλων και σε περίπου µηδενικά εκείνων των εκπαιδευτικών της Μέσης

µία επιλογή από πτυχιακές εργασίες; Πόσες από τις γραµµατείες στα πανεπιστήµια έχουν καταρτίσει ένα αντιπροσωπευτικό σώµα διορθωµένων γραπτών προς

Σε µια χώρα όπου το 60% του µαθητικού της πληθυσµού συγκεντρώνεται στην Ατττική, τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα, η περιφερειακή ανάπτυξη που προωθείται µέσω

Υπό αυτή τη συνθήκη είναι σηµαντικό να µην περιοριστούµε σε µια οικονοµική θεώρηση της µελέτης των αλλαγών του χώρου της Ανώτατης Εκπαίδευσης, καθώς η σύλληψη και