LEXICON
(saec. V ex. - saec. XI in.)
CONDITUM A FRANCISCO ARNALDI
MODERANTE
PASCHALI SMIRAGLIA
CURA ET STUDIO
ANTONII DE PRISCO
MICHAELIS DI MARCO
HUIC FASCICULO CONFICIENDO PRAEFUIT
IOHANNES POLARA
ADDENDA - SERIES ALTERA
FASCICULUS V
gabalus — hyvemus
lemmi gabalus - gyrus e, per i lemmi ha - hyvernus, da Michele Di Marco, che
ha anche curato la selezione dei materiali utili dallo schedario del Lexicon.
Roma, settembre 2007
gabalus - -bu- inf. — Nom sing, -um inf. — Gl. Philox. 159, 2, 12 -bulum : p à a a v o ç. gabesco - v. A2 gavesco. gabulum - v. A 2 gabalus. gala - v. A2 gaza. galbeum - v. A 2 galbeus.
galbeus - ca- inf. — Nom. sing, -um inf., nom. pi. calbae inf. — Gl. Philox. 207, 1, 19
calbae : KÓapia : Pa u l. diac. Fest. 41, 2 ca-os armillas dicebant, quibus triumphantes uteban- tur, et quibus ob virtutem milites donabantur :
85, 12-urn ornamenti genus,
galbianum - v. Lx galbanum.
galbus - -lucis inf., -Ivu- Gl. Philox. 159, 2, 6. — Galbina ales, galgulus (cf. Thes.) : Gl. Philox. 159, 2, 5 -lucis: %Xxopocn;pou6iov .
galear - galerum : P a u l. d iac. Fest. 85, 28
-ia a galearum similitudine dicta,
galesco - v. A2 gavesco.
G aleticus - v. Lx Galaticus.
G alienus - v .L x Galenus.
gaiina - v. Lx gallina.
gallicinium - Gl. Plac. 29, 2, 6 -urn dictum est propter gallos lucis praenuntios.
gallodrom i - mangones discurrentes et fraude decipientes (cf. adn. ad loc.) vel potius mercatores per vel usque in Galliam currentes (cf.
Thes.) : Anast. Vita loh. El. 511, 1, 51 quidam malignus et impostor ... e r a t... de his qui dicun- tur -i (gr. Ttov ïey o p ev œ v yaXXoôpôpœv).
1 gallos - Gl. Philox. 159, 2, 15 -us:
ciTTsXeßog.
2 gallos - Pa u l. diac. Fest. 84, 25 -i, qui vocantur Matris Magnae comités, dicti sunt a ilumine ... Gallo ; quia qui ex eo biberint, in hoc furere incipiant, ut se privent virilitatis parte.
3G allus - Pa u l. diac. Fest. 359, 4 retiario pugnanti adversus murmillonem cantatur ‘non te peto, piscem peto, quid me fugis, -e ? ’, quia murmilionicum genus armaturae Gallicum est ipsique murmillones ante -i appellabantur, in quorum galeis piséis effigies inerat.
galucis, galvus - v. A2 galbus.
gam dictus - v. Lx et A 1 iamdictus.
gam m a - acc. sing, -a inf. — Apud agri mensores, de agro qui formam litterae Y habet : M on. Neap. A r c h . I 2, a. 966, 155, 21 ex alio latere parte horientis memorata via puplica et terra bestra qui est intus ipsa -a sicuti inter se termines discemitur: II, a. 982, 29, 15 abere
debeatis ipsum anditum vestrum ad ibsum tricli- neum vestrum et at ipsa -a vestra.
ganeum - Paul. diac. Fest. 85, 17 -um anti qui locum abditum ac velut sub terra dixerunt.
ganio - v. A2 gannio.
gannator - Gl. Philox. 159, 2, 26 -r:
%lEuaoynS H W
-gannio - -ani- inf. — De voce libidinosa- rum (cf. THES.): Gl. Philox. 159, 2, 19 -anit: Xayveúei (luv. 6, 64): 159, 2, 27 -it: gkuÇçl
gannitio - Pa u l. diac. Fest. 88, 4 -o canum querula murmurado.
ganno - Gl. Philox. 159, 2, 25 -at: KXeuâÇei.
gardinalis - v. A2 cardinalis.
garethinx - -riti - Concord. 250, 38.
gargaridio - v. Lx et A2 gargarizo.
gargarizo - -ridi- An. exdiv. 149, 5.
garismatium - gr. yapiopàxiov, officina ubi garum conficitur vel taberna ubi venum datur : Cass. Hist. 378, 32 haec loca et -a plura nutriunt et piscium ubertate gloriantur.
garitinx - v. A2 garethinx.
garrió - Paul, diac. Spec. 627, 24 transea- mus bine ad quartam ... coniugationem: formis haec ex quinqué prima est, quae ut -o -ivi in per fecto duplex est. — Transi. : Greg. M. Cant. 493 D 5 dum reprobi quique in amore mundi -unt et laetantur, mens electa in coelesti desiderio atte- ritur.
garritus - clamor avium : Paul. diac.
Fest. 2, 7 augur ... ab avium -u, unde et augu- rium.
garrulitas - murmur : Pa u l. diac. Hist. Lang. 51, 10 in qua (scil. Evodia insula), sicut ab illius incolis adseveratur, vergentium in ean- dem Caribdin aquarum -s auditur.
garruliter - cum garrulitate : Rath. Opuse. 537 B 11 hoc licet, ut est utique garrulus, -r ac mendacissime dicat.
g a m s - v. Lx garum.
garyophyllon - cariophalum, caroeophilum
inf. — Gl. Plac. 1 6 ,2 ,2 caroeophilum sic scri- bimus, quod vulgo ‘cariophalum’ dicunt.
gastaldale - ca- inf. — Tributum gastaldis debitum: Mon. Neap. Arch. I 2, a. 979, 275, 19 concedimus ... omnes terras ... cum omnes censum vel dationes seu angarias vel servitium et portaticum vel pensiones et caballuna sibe qualiscumque serbitium in partibus nostre reipu- plice vel ca-e facere.
gastaldius - ca-de- inf., -dus inf. — Prae- fectus urbium, villarum ac praediorum : Ra th.
Prael. 163 C 10 procurator, exactor, quod -dus usitato multis ... dicitur eloquio, sive thelonea- rius, vel cuiuslibet alterius publicae functionis minister es ? ; ead. signif., in form. : Mo n. Neap. Arch. I 1, a. 946, 163, 15 a nullo ex nostris iudicibus idest comitibus ca-deis vel a quibus- cumque agentibus... habeat aliquando prefatam sanctam sedem requisitione aut molestatione : II, a. 997, 169, 6 concessimus ... ad habendum et possidendum et faciendum exinde omnia que ad partem predict! monasteri! placuerit, absque contrarietate comitis ca-dei iudicis vel sculdahis aut cuiusque persone hominis contradictione vel inquietudine.
gastaldus - v. Lx et A2 gastaldius.
gau ? - Gl. Philox. 159, 2, 4 -u (?) : Çi<t>oç.
gaudenter - cum gaudio, feliciten Ps. Greg.
In I Reg. 63 D 7 venientem in carne mundi Redemptorem -r excepit : Conc. Tic. 149, 20 nos unanimiter vos ... defensorem omnium nostrum eligimus, cui et -r toto cordis affectu subdi gaudemus.
gaudeo - imp. praes. -ite Cap. Fu ld. 437, 3. — Frui, uti: Rath. Prael. 162 A 14 omnibus licebit quaelibet impune agere : furtum aeque laudabitur ut datum, vitia cum virtutibus pari corona -ebunt. — Apud Christ., sensu spirit., seq. in et abl. : Rath. Prael. 210 C 4 senex es ? -e in Domino qui ad hoc usque ductus ; de caelesti beatitudine : Petr. subd. Agripp. 114, 23 qui
(seil. Deus) eos fecit viriliter pugnare et vincere
et in regno suo secum sine fine -ere : Petr. su bd.
lui. 880, 38 in caelesti regno cum ilio (scil. Deo) perenniter -eamus : Anast. Theod. Stud. 736 A 1 -eas, qui ad coelos commeasti, et medius in choro divinae aciei tuae refulges in gloriae inac- cessibilis splendore, in exsultationis insatiabili iucunditate.
gaudia - v. A2 guadia.
gaudium - aetemum, sempitemum -um,
apud Christ., de caelesti beatitudine : Sacr. Ge l.
45, 17 precamur, omnipotens Deus, ut ... ad aetema -a consequenda et spes nobis suppetat et facultas: 153, 8 Domine, quaesumus u t ... quod fecisti ex nihilo ... Christo tuo coniungas in -o sempiterno. — Per -a, cum gaudio : Resurr. 9 5, 267 psallentes Domino celebrant per -a grates.
gaulus - grull- Gl. Philox. 163, 1, 13. —
Gr. yauXoç : Gl. Philox. 159, 2, 22 -i : elôo<ç>
ttXoìou: Pa u l. diac. Fest. 85, 11 -us genus navigli paene rotundum.
gaum a - v. A2 groma.
gausape - -sarus inf. — Gl. Philox. 159, 2, 23 -arus: èvôpopiç
gausarus - v. A2 gausape.
gavesco - -be- Gl. Philox. 159, 2, 9, -le-
'mï. — Gl. Philox. 159, 2 ,1 3 -leseo: %aipm, yf|6opai.
gaza - -ala inf. — Gl. Philox. 159, 2, 7 -ala: %pf|paxa I le p a iò i òkxXéktg): Gl. Plac.
2 3 ,2 ,5 -ae dicuntur divitiae lingua Persarum a Gaza, oppido Graecorum, in quo ohm Persarum rex divitias congesserat universas.
gazophylacium - transi. : Serm. Rofil. 381 A 8 Pontifex Rofillus ... infirmis solatium, pau- peribus -um, viduis subsidium, orphanis praesi dium.
gehaenna - v. A2 gehenna.
gehenna - -hae- Pa u l. diac. Exp. 55, 1, 31.
gehennalis - infemalis: Io h. xii 1038 A 3 per illius (scil. martyris) interventionem prome- rebimus evadere -e supplicium,
geiuno - v. A2 ieiuno.
geiunium - v. A2 ieiunium.
geloria - v. A2 gloria.
gelidus - glidi- inf. — Gl. Philox. 161, 1, 33 glidium: Ttayoôeç (-œô-).
gem a - v. A2 gemma.
gem ellus - acc. pi. -us Lex Rom. Raet. 436, 3.
gem enus - v. A2 geminus.
gem initas - Gl. Philox. 160, 2, 14 -s: yvqCTiôxriç, à ô s ^ ô x q ç .
gem ino - repetere : Sacr. Gel. 26, 19 adesto nobis omnipotens Deus ... beatq Agnes natalicia -antes ; vere enim huius honorandus est dies, quq ... terrena generatione processit.
gem inus - ce - R om ae in sc r . I, 72, 1, 29,
-me - M a r t. H ier. 9, 2, 27.
gem itus - cella -uum, de carcere : Cass.
Var. 354, 13 cella -uum, tristitiae domus, apud superos Plutonis hospitium, locus perpetua nocte caecatus. — In imag. : Sacr. Gel. 250, 1 Domine, ... parturi in corde meo inenarrabi- les -us, qui aures tuas possint pulsare : Mir. Anast. 234, 24 anima vero Christiana ... intra conscientiam cordis sui et intra speluncam pec toris sui collocai sibi dignum consistorium ; facit sibi chartam conscientiam, stilum -um et lacri mas atramentum.
gem m a - geme Mo n. Neap. Arch. I 2, a. 957, 56, 20. — Abl. pi. -as Brev. Hieros. 110, 43. — Transi., de virtutibus : Verc. inscr. 6731,
22 -isque nitentes ... (sórores) potientur honore :
Gum p. Vene. 215, 12 his ergo virtutum fulgenti- bus -is beatissimi iuvenis decorata conversado ; de Christo : Romaeinscr. II, 4114, 2 rex -a pro- pheta ... omnia Christus; de Romano Pontífice: II, p. 216, 83 ecclesiae specimen, clarissima -a bonorum.
gem m atus - -ur pro -um inf. — Gl. Philox.
160, 1 ,6-ur: \|/t|<}>cotóv.
genarius - v. Lx et A l ianuarius.
genealogia - -ni- inf. — Gl. Ber. 358, 5 filum ... aliquando ponitur ... pro -nialogia.
gener - gen. sing, -o Mo n. Neap. Arch. 1 1,
a. 934, 77, 19.
generabilis - generalis ? : Chron. Alt. 16, 26 per ... Romanum -e concilium secundum canonicorum ordinem ... electus et ordinatus Helias Gradensis patriarcha.
generalis - Gl. Philox. 160, 1, 28 -e: yevucóv. — De Ecclesia universali : Serg. i34 C 14 erit enim ... edam cunctis libi creditis pro- futurum quidquid Ecclesiae -i claruerit per eius
(scil. Bedae) praestantiam impertitum.
generalitas - sensu conce, omnes cives:
Cass. Var. 30, 5 quid enim gratius quam videre crescere publicum decus, ubi omnium utilitas in -e concluditur?; -j vestra, vos omnes: Io h. viii
325, 35 -em vestram ... hortamur ac obtestamur ut ... Ludovicum gloriosum regem vestrum ... voce libera moneatis. — In form, salut., nota locut. redund. universa populi -s: Cod. Car.
509, 7 Domno excellentissimo atque praecel- lentissimo ... Pippino, regi Francorum, et patri cio Romanorum omnis senatus atque universa populi -s.
generaliter - in form. : St eph. iv977 A 3
oliveta cum vineis, appendicibus suis et colonis, atque familiis ad eos -r in integrum pertinentibus ... in perpetuum concedimus detinendum.
gen erad o - Gl. Philox. 160, 1, 21 -es: y ev sai. — Genus, origo: Cass. Var. 232, 7 aliquid forsitan et amplius mereor sinceritatis, cuius (scil. Athalarici regis) nec aetas videtur esse suspecta, nec -o iam probatur extranea.
gen erativos - gr. yevqTiKÔç, ad generandum idoneus: Dion. Gr. Nyss. hom. 383 B 1 cum itaque et hi dicant ignem aliorum elementorum esse -um, et iste similiter aerem, ille vero aquam ; abs., subst. : Boeth. Top. Arist. 947 B 9 nam si corruptivum dissolutivum, et corrompi dis solvi, et si -um est effectivum (ei t ò yevr|TiKÒv 7TOir|TiKÓv), et generari fieri, et generado factio, similiter et in potentiis et usibus.
generator - transi., de rebus : Cass. Var. 11, 12 acervus ille Neptunius (scil. conchylia), -r florentis semper purpurae, ... imbrem aulicum flammeo liquore laxaverat.
genero - ind. pf. 3a pers. sing, -abit Lex
Rom. Raet. 323, 3. — Pa u l. diac. Fest. 85, 15 Gneus ... praenomen a ... -ando e t ... ex Graeco yíyvsaGai apparet. — Sensu spirit., regenerare, de baptismo: Romae inscr. II, 4128, 3 hue undis -ate veni, quo sanctus ... Spiritus ... te ... vocat.
genetrix (-ni-) - nom. sing, -ni-ce Mon. Neap. Arch. I l , a. 942,128,6, gen. -ni-ci I I , a. 938,107, 3, -ce 12, a. 948, 3, 5, acc. -ni-ce I I , a. 934, 77, 11. — Dei -x, de Maria Christi matre :
Sacr. Gel. 168, 19 sancta Dei -ni-x mortem subiit temporalem : Anast. Vita loh. El. 511, 1, 15 vis dimittam tibi istas (scil. libras), an Domi nara meam Dei -em curatorem et provisorem ? ;
beata -x, ead. signif. : Sacr. Gel. 9, 1 quatenus beatae -ni-is integritati probata dilecti discipuli
(i.e. sancti Iohannis) virginitas deserviret. — In
imag., de Ecclesia: Nie. i 273, 7 ad earn (scil. ecclesiam sanctam) omnes, velut ad pium caris- simae -ni-is gremium, confugere digna devo- cione procurant, qui se in aliquo flagitii scelere iacere cognoscunt.
gengib[i]a - v. A2 gingiva.
genialis - G l. P h ilo x . 225, 2, 18 lectus -is:
kXív t| aupjcoaíou. — P a u l. diac. Fest. 84, 16 -es deos dixerunt aquam, terram, ignem, aerem : ea enim sunt semina rerum ... -es autem dicti a gerendo, quia plurimum posse putabantur, quos postea gerulos appellarunt. — G l. P h ilo x . 160, 1, 34 -ia: xa xu%<a>m.
genealogia - v. A2 genealogia.
geniatus - hilaris : Cass. Var. 38, 33 regalem quin etiam mensam conviva -us omavit, ibi se nobis studens iungere, ubi nos certum est posse gaudere ; omatus : 194, 9 -us indutus, vestís gratiosa, quam filio suo Priapo Venus dicitur texuisse; honoratus : 176, 22 officium (praefecti
praetorii) plane -um, efficax, instructum et tota
animi firmitate praevalidum.
genicalis - v. A2 genitalis.
genicium - v. A2 gynaecium.
genicon - Gl. Philox. 160, 1, 23 -n:
ysviKÓv.
geniculo - -nucí- inf. — Gl. Philox. 160, 2, 6 -nuclat : yovaxiÇei.
geniculum - -nu- Gl. Philox. 160, 2,1 : inf. — Gradus cognationis : Lex Rom. Raet. 334,
in tercio et usque in quarto -nu-o se parentes in coniugio iuncxerint.
genita - subst., filia : Anast. Vita Bas. 303 C 9 mox protulit puerum qui quaerebatur, simul et propriam -am.
genitalis - -nica- inf. — Gl. Philox. 160, 1, 31 -nicalia : pf|xpa èv tcòß tcovFecopyiKcov (2, 324). — Naturalis : Cass. Var. 212, 7 marmorum iuncturas venas dicas esse -es.
genitibus - v. A2 genitivus.
genitivas - -ibus Pa u l. diac. Exp. 58, 1, 7. genitor (ie-) - ce- Vols, inscr. 2836, 2. — Nom. sing, -ore Mo n. Neap. Arch. I l , a. 937, 95, 7, gen. -ori I I , a . 934, 76, 21, abl. -ori I 1, a. 935, 83, 1 et ie-ores I 2, a. 953, 35, 24. — Apud Christ., supremus -r, omnipotens -r rerum, de Deo: Rav. inscr. 258, 10 hominem produxit ... supremi -is amor: 259, 9 ammalia ... quae munda creavit omnipotens -r rerum.
genitrix - v. L x,A Ì et A2 genetrix.
genitus - subst., filius, de Christo : Vita
Le uc. 670, 8, 27 cuncti pariter immensas grates almifico Patri, eiusque dilectissimo -o, sancto- que Flamini reddiderunt.
genius - virtus : Cass. Var. 14, 19 non habet distributions -um, cui auctoritatem libera conscientia non ministrai ; honos : 116,29 nihil de -o vestro {scil. senatorum) subtrahitur, quando venientium novitas honorabiliter invitatur ; auc- toritas : 306, 24 non decet senatum corrigi, qui debet alios paterna exhortatione moderari. Nam ex quibus habebunt -um mores, si parentes públicos minores contigerit invenid ?
gennarius - v. Lx et Al ianuarius. gens - gen. sing, -es Lex Rom. Raet. 337, 1, abl. -ns in f. es vel -ns, homines : Anast. Vita
Ioh. El. 508, 2, 9 videntes enim multi indesinen- tem eius et inscmtabilem circa -es compassio- nem, movebantur multoties ad vendenda multa de substantiis suis: Mon. Neap. Arch. IV, a.
1017, 112, 27 si enim quaecumque -ns qualibet rixa cum nostro principatu vel cum iamdicto nostro subiecto comitatu comsino habuerit. et pars predict! monasteri! potuerit se cum -ns ipsa pacificare potestates habeant.
genta - Gl. Philox. 160,1,16 -a: yapßpog. gentilis - adi., ad barbaros pertinens : Cass.
Var. 42, 11 discat sub vobis Burgundia res sub- tilissimas inspicere et antiquorum inventa lau dare: per vos propositum -e deponit et ... facta sapientium concupisciti subst., barbari : Cass.
Var. 7 2 ,3 3 citharoedum ... sapientia vestra eli- gat praesenti tempore meliorem, facturus aliquid
Orphei, cum dulcí sono -ium fera corda dormie n ti 241, 30 patriciorum genius per nos constat erectus, quando nemo -ium (= Gothorum) in vobis (= Romanis) putavit abiectum, quod in me respicit honoratum : Lex Rom. Raet. 430, 22 -es, qui Latinum non intellegunt nec Latinum non fabellant, tarnen sensum habent ad intel- legendum, testamentum facere possunt.
gentilitas - metonym., barbari: Cass. Var. 73, 15 cede itaque suaviter genio nostro, quod sibi -s communi remitiere consuevit exemplo : 88, 21 -s ... vivit ad libitum.
genu - ie- Ioh. A r c h ic . 197, 1, 21 : P a u l, d iac. Exp. 87, 1, 18.
genuale - Gl. Philox. 160, 2, 5 -e: y ovaxôôsapoç.
genuarius - Gl. Philox. 160, 2, 4 -us: yOV07T8Tf|Ç.
genuclo - v. A2 geniculo.
genuculum - v. A2 geniculum.
genuflexio - nota locut. mittere -em, genu- flectere : A n a st. Vita Bas. 310 D 57 (Basilius) dicit ei : Mittamus -em, et iacentibus super pavi- mentum, posuit manum super sanctum Ephraem magnus sacerdos.
genurius - v. Lx et Al ianuarius.
genus - -neralispro -neris Cap. F u ld . 443, 10. — Abl. sing, -s Ioh. A r c h ic . 205, 32. — Cum adi. masc. coniung. : M ir. A n a s t. 240, 32 o magnus -us admirationis. — P a u l. d iac.
Fest. 88, 2 -us dictum putatur a terrae Graeco vocabulo, quam yfjv dicunt. — De humano -e :
R esu rr. 61, 76 Eva persuasa male patefecit limina leto / et sibi cum -e creavit fuñera toto. — In log., argumentum a -e: Cass. Inst. 165, 6 a -e argumentum est, quando a re generali ad speciem aliquam descendit. — Modus, mos:
R a th . Prael. 301 C 16 dumque superferri fra- tribus ambimus, superbiendo, lugendo -e [adn. ad loc.: id est modo quodam lacrymis digno], cui praeferri debuimus supponimur mundo. — Species, exemplum: Cass. Var. 43, 33 virtutis -us est, propriam substantiam non amare, ubi tantum opinionis acquiritur, quantum facultati- bus abrogatur.
geom etricalis - ad geometriam pertinens:
Gum p. Vene. 213, 15 per formulas -es.
geom etricus - subst., geometres : Cass. Var. 40, 12 translationibus enim tuis ... Nicomachus arithmeticus, -us Euclides audiuntur Ausoni!.
geom etrizo - ital. geometrizzare : Cass.
Inst. 150, 7 nunc ad Geometriam veniamus, quae est descriptio contemplativa formarum,
documentum etiam visibile philosophorum ; quod ut praeconiis efferant, Iovem suum in ope- ribus propriis -are testantur : 150, 10 - a t si fas est dicere, sancta Trinitas, quando creaturis suis, quas hodieque fecit existere, diversas species formulasque concedit ; quando cursus stellarum potentia veneranda distribuii, et statutis lineis facit currere quae moventur certaque sede quae sunt fixa constituit.
gergo ? - fort, perper. pro gestum : Gl. Phi-
lox. 160, 1, 7 -o (?): öioiKrjOevTa.
germ ana - acc. sing, -a Quaest. m on. 590, 38: Mo n. Neap. Arch. I l , a. 934, 77, 4, nom. pl. -es IV, a. 1016, 99, 6, dat. -as I 1, a. 927, 41, 17, abl. pl. -as I 1, a. 937, 102, 2.
germanum - frumenti species : Mo n. Neap. Arch. IV, a. 1012,58, 13 de quo ibidem hober- noticum seminaberitis bos et heredes vestris mihi meisque posteris exinde dare debeatis modias tres pro ilium triticum duas vero modias de -um et unum de hordeum : Mo n. Neap. Arch. IV, a. 1028, 213,20 terraticum dare et atducere debea- mus per festivitate sancte Marie de augusto mense idest triticum modias viginti quinqué et mileum modias duodecim et -um modios unde- cim insimul bonum siccum.
germ an as - nom. sing, -o Mo n. Neap. Arch. I 1, a. 943, 144, 24, gen. -o I 1, a. 920, 27, 5, nom. pi. -is I 1, a. 941, 127, 5, acc. -is 1 1, a. 934, 7 5,5. — Pa u l. diac. Fest. 84, 9 germen est, quod ex arborum surculis nascitur ; unde et -i, quasi eadem stirpe geniti. — Exadelfus -us, patruelis : Mo n. Neap. Arch. I 2, a. 949, 8, 11 quantum et quomodo tetigit nominato genitori meo a quidem domino Madelfreda langubardo exadelfo -o suo thio meo per chartula notifia in tumbo scripta. — Nota locut. parens -us : Rath.
Prael. 241 C 12 de te aut pater aut quilibet parens loquitur -us : Ex nobis exierunt, sed non erant ex nobis.
germen - in imag. : Cass. Var. 47, 29 rediit per te Transalpinae familiae consulatus et aren- tes laurus viridi -e renovasti: Vita Valent. Ge n. 544, 1, 31 in sulcis agrestium hominum, [id est in eorum] cordibus, divini verbi semina serebat; eradicans omnia nequitiae -a, suadens ut Christo munda praepararent corda.
germinabilis - qui germinare potest : Dion.
Gr. Nyss. horn. 356 D 2 herbarum siquidem natura incrementis est tantum et nutrimentis accommoda, congruum praebens his qui ex ea paventur augmentum, quae et -is dicitur.
germ inalis - ad germen pertinens : Dion. Gr. Nyss. horn. 357 A 9 post exanimem materiam primum velut crepidinem quandam hanc -em substantiam legislator expressit.
germ ino - dep. more : Pa u l. diac. Exp. 127, 2, 20 mos est illius terrae et romanae et aliarum provinciarum mittere legumina in aquam, et cum -ata fuerint, tunc manducan.
gero - abs., sensu refi.: Cass. Var. 21, 30 hunc ergo, patres conscript!,... favor vester exci- piat. Debetis enim bene -entibus, ut eos laudis vestrae comitetur assensus : los. Fl. Apion. 117, 2 huic quisque non oboedit supplicio subiace- bit tamquam qui in ipso deo impie -sserit. — Facere : los. Fl. Apion. 85, 19 alios ad mala -enda compellens. — Efficere : Cass. Var. 3, 14 mox ut coepero ... festinatione nimia -itur, ne cautius coepta peragantur. — Pugnare, sensu mor.: Vita Apian. 325, 1, 30 tamdiu contra invisibilem hostem infatigabiliter -ssit, donee ad victoriae palmam gloriosus triumphator perveni rci. — Suimet curarti -ere, rebus suis consulere :
Rath. Prael. 171 B 11 ill! maluerit etiam cum vitae innumeris periculis succurrere ... quam suimet curam -ere et sibi necessaria ... captare. — Part. pf. neutr. pi. -a, subst., monumenta scripta, instrumenta : Cass. Var. 216, 3 -a quin etiam totius actus te subscribente complentur et consensus tuus quaeritur, postquam voluntas iudicis explicatur.
gerolus - v. Al etA 2 gerulus.
gerontas - gr. yépovxaç : Quaest. mon. 592, 49 si vero homo est ea aetate, quae decrepita vel veterana dicitur et facit inválidos, non -as sed presbyteros appellant, ut plus quam senes esse insinuentur, quos profectiores vocant.
gerra - v. A2 gerro.
gerrae - Paul. diac. Fest. 83, 11 -ae: crates vimineae. Athenienses, cum Syracusas obside- rent et crebro -as poscerent, irridentes Siculi -as clamitabant. Unde factum est, ut -ae pro nugis et contemptu dicantur.
gerres - Gl. Philox. 160, 2, 19 -s : pqviôsç (paiv-).
gerro - -a inf. — Gl. Philox. 160, 2, 18 -a: oüôcqnvôç. V. etA2 2 gestio.
gerulus - -ro- Ep. La n g. 713, 34. — Gl. Philox. 160,2,21 -i : < x £ ip ia x a i> , Ttpaxxfjpeg.
— Pa u l. diac. Fest. 84, 20 geniales deos dixe- runt aquam, terram, ignem, aerem ... Geniales autem dicti a gerendo, quia plurimum posse putabantur, quos postea -os appellarunt. — Subst., de tabellario : Cass. Var. 79, 19 aliqua
vero a praesentium -is litterarum sermone vobis commisimus intimanda : 313, 25 significamus ... ad papam urbis Romae nos litteras destinasse, ut praesentium -o litterarum sine aliqua dilatione respondeat.
gesta - gi- Lex Rom. Raet. 353, 7. — Nom. pl. -a Lex Rom. Raet. 362, 16, -as 329, 21. —
Tabulae, acta publica: Lex Rom. Raet. 362, 16
-a, hoc est omnis carta, sic firma esse potest, si cum aliis testes III curiales eo {a. I. eas) firma- verint : Mo n. Neap. Arch. I 2, a. 951, 25, 15
integra quarta mea qui mihi pertinuit de memo rato quidem domino Marino viro meo secundum legem eo quod Johannes quidem germano suo disposuit per -am ut tantum memorata socera mea domna et domina vite sue esset et post eius transitimi rediret a memorato quidem domino Marino viro meo.
gestabilis - qui portati potest : Cass. Var. 169, 17 alter se -i muro cannarum contra sae- vissimum animai, ericii exemplo, receptatus includit.
gestans - transi. : Rath. Prael. 190 A 8 vir es a virtute ... denominatum -ans vocabulum.
1 gestio - seq. acc., celebrare, referre : Lib. Sacr. 115, 2, 16 qui (scil. beatus Baptista) ... adhuc clausus utero, adventum salutis humanae prophetica exultatione -ivit. — Conati: Rath.
Prael. 218 C 12 refertissimos aestus tentantes, flatibus nos committentes adversis, ipsum obi- cem opponimus Christum, tricipiti voluminum lintre eosdem -entes sulcare.
2 gestio - Gl. Philox. 160,2,37 -o (gerro ?) : KttKÖßlOq.
gesto - Gl. Philox. 160, 2, 32 -at: rcpá^ev (-ei); 160, 2, 32 -atur: yupvàÇsxai.
gestos - Gl. Philox. 160, 2, 29 -u<s>: XeipoOeaia.
gianuarius - v. Al ianuarius.
gibberosus - gibv- Gl. Philox. 161, 1, 4,
givv- inf. — Gl. Philox. 161, 1, 2 givve-us: KUpTÔÇ, ôÎKupxoç.
gibverosus - v. A2 gibberosus.
gigans - v. Lx et A2 gigas.
gigas - -ans Lib. Sacr. 177, 1, 48. — De Christo : Romaeinscr. II, 4114,2 iudex porta -s r e x ... omnia Christus,
gilbus - v. A2 gilvus.
gileria - v. A2 gizeria.
gilvus - -lb- inf. — Gl. Philox. 161, 1, 5
-lbus : [yiXpoç] aTtoôiaïoç (Verg. G. 3, 83 ?).
gingila - v. A2 gingiva.
gingiva - gengibfi]- inf., -ila Gl. Philox.
161, 1, 8. — Gl. Philox. 160, 1, 17 gengib[i]ae:
OUÀXX ÒÒÓVTGOV.
gin griator? - v. A2 gizeriator.
gingriba - v. A2 gingrina.
gingrina - -iba inf. — Gl. Philox. 161, 1, 11 -iba: slôoç <|>covtîça a k n iy y o ç : Pa u l. diac.
Fest. 84,12 gingrire anserum vocis proprium est. Unde genus quoddam tibiarum exiguarum -ae.
gingrio - Gl. Philox. 161, 1 ,6 -unt: Xti^eg EKßotoaiv : Pa u l. diac. Fest. 84, 12 -ire anse rum vocis proprium est.
gingrum - Gl. Philox. 161, 1, 10 -um: 4>œvfi xrjvôç. ginnasium - v. A l gymnasium. ginsiva - v. Lx gingiva. giróvagas - v. A2 gyrovagus. giras - v. A2 gyrus. gista - v. A2 gesta. gius - v. A l ius. givverosus - v. A2 gibberosus.
gizeria - gilè- inf. — Gl. Philox. 16 1 ,1 ,1 2 gile-iis gallinarum : tgdv aicpcov tcov òpvlOcov :
Pa u l. diac. Fest. 84, 15 -a ex multis obsoniis decerpta.
gizeriator ? - perper. pro gingriator ? (cf. THES. s. v. gingriator): Pa u l. diac. Fest. 84,
14 t - r t tibicen.
glacia - v. Lx et A2 glacies.
glacies - -ia inf. — Gl. Philox. 161, 1, 19 -es et -ia : xptxrcaXX,oç (xp-), %ó%vq. — Hiems :
Resurr. 51, 23 quid facial laetis ut vitis aestuet u v is ,... arbor ut in -e nigris pubescat olivis.
gladiator - -tus inf. — Gl. Philox. 161, 1, 20 -tus : povopâxoç.
gladiatus - v. A2 gladiator.
gladiosus - P h ilo x . 161, 1, 27 -us:
^4>npnç-gladius - acc. sing, -o Mo n. Neap. Arch. IV, a. 1022, 168, 6. — In imag. : Sacr. Gel. 196, 3 beatus evangelista tuus Lucas, assumpto ... -o spiritus, quod est verbum tuum, fortiter oppu- gnantibus passionibus vitiorum reluctatus est:
Anast. Ep. Theod. Papae 582, 16 quae (scil. schismata) spirituali iam et bis acuto sententiae -o sunt recisa.
glaeva - v. A2 gleba.
glam a - Pa u l. diac. Fest. 85, 26 gramiae oculorum sunt vitia, quas alii -as vocant.
glandaticum - tributum pro facúltate porcos glande pascendi (cf. D uc. s. v. glandacium):
Io h. vin 1021 A 5 simulque cum -is, herbaticis, vel qualibet alia datione, quae ... nostrae sanctae
Romanae Ecclesiae soliti sunt persolvere : Mon. Neap. Arch. IV, a. 1017, 122, 6 nullus morta- lis homo ausus sit quacumque in ipsis facere molestationem set neque erbaticum neque -um ñeque nulla ratione ... exinde tollantur.
gianduia - glandium, in med. : Pa u l. diac.
Hist. Lang. 74, 6 maxima pestilentia exorta est. Post annum vero expletum, coeperunt nasci in inguinibus hominum, vel in aliis deligatioribus locis, -ae in modum nucis seu dactuli, quas mox subsequebatur febrium intolerabilis aestus, ita ut in triduo homo extingueretur.
glans - gra- inf. — In med. : An. ex div.
147, 22 balamorum (= balanorum) gra-es virides stringunt. Cocte minus. Indigestionem faciunt. Fluxum omnem constringunt.
glaris ? - Gl. Philox. 161, 1, 30 -s (?): puOoXôyoç.
glaucus - Gl. Plac. 23, 1, 14 in equis aut hominibus ‘-i oculi’ pro ‘splendidi’ ponuntur.
gleba - c - inf., -aev- Gl. Philox. 161, 1, 27. — Cadaver : Pass. Urbi. 1 4 ,2 ,7 levaverunt inde cum magno honore -as almas, et adduxe- runt eas in domum M arm eniae,... in qua sepul- crum ... miro iussit modo poni: Vita Valen t. Ge n. 545, 1, 17 Episcopus cum sacro ordine Clericorum ... exinde -am Saneti auferens, cum omni reverenda iuxta altare maius posuit. — In form, donationis: Cartm. 602, 1, 2 carta in terra posila, et super calamario, cultello, festuca nodata, watone, c-a, ramo arboris, donatio Saliha ita fit.
glidium - v. A2 gelidus.
glim erit ? - v. A2 glomero.
glis - -jt inf. — Gl. Philox. 161, 1, 31 -x:
ÏTTTtOUpOÇ.
gliscerae - Pa u l. diac. Fest. 85, 26 gliscere crescere est. -ae, mensae gliscentes, id est cre- scentes, per instructionem epularum scilicet.
glittus - Pa u l. diac. Fest. 87, 19 -is, subac- tis, levibus, teneris.
glix - v. A2 glis.
globum - Gl. Plac. 23, 1, 24 globus dici- tur genere masculino lunaris, ut Vergilius (A. 6. 725) ‘lucentemque globum lunae’ ; -um autem [et glombum] et glomera neutro genere pensa mu Herum.
globus - Gl. Philox. 161, 1, 35 -us: KXœapa, aucrrpo<|)f|.
glocido - Pa u l. diac. Fest. 87, 17 gluttire et -are gallinarum proprium est, cum ovis incu- biturae sunt.
gloditatus - v. A2 glucidatus.
glom a - G l. Philox. 161, 1, 34 -a: pa<f>iç.
glom ero - gli-rit pro g lo-atl inf. — G l. Phi
lox. 161,1,31 gli-rit: TtpoaTÍOqaiv.— Transi. : Ps. Greg. In I Reg. 204 A 7 dum electae mentis scientia in experientiam supemae delectationis erigitur,... spiritalium sibi claritates -antur.
glom us - in imag., dormire ut -us, de iis qui quasi ad instar glomeris contraed dormiunt :
Anast. Vita loh. El. 505, 2, 6 quanti sunt modo, qui psiathum habentes subtus dimidium, et supra dimidium, et non possunt extendere pedes suos, sed dormiunt ut -us trementes ?
gloria - gel- Mediol. inscr. 6244,4. ae
pro -am inf. — Béatitude : Pa u l. diac. Exp. 56, 1, 32 propter metum gehaennae vel -ae vite aeteme. — Honor : Transl. Reg. 225, 1, 23 cum iam Dominus ... eundem (scil. Regulum) in -a amplius, quam in terris, vellet exaltare, fe c it... sanctum corpus a loco, in quo iacebat, in alium, ubi magis frequentaretur et honoraretur, transferri. — Hon. tit. ducis: Ep. Lang. 696, 13 multorum relatione cognovimus quod vestra -a in diversis causis iusticiam teneat.
gloriabilis - Gl. Philox. 161, 2, 3 -is: KauxripaTÎaç.
gloriado - -o fidelium, epith. Dei: Sacr. Gel. 122, 23 Deus -o fidelium et vita iustorum ... in universis gentibus miseriordiç tuç munus operare tribuendo beatitudinem.
glorifico - sensu Christ. : Anast. Theod. Stud. 736 A 4 illinc nos, benignissime (scil. Bar- tholomaee), intuearis ; illinc benedicas te beati ficantes; illinc -es (= facias ut gloriara conse- quantur) te glorificantes.
glorior - seq. in cum abl. : Pass. Terent. 115, 1,1 6 confundantur omnes, qui adorant sculpti- lia, et qui -antur in simulacris suis. — Florere, transl. : Cass. Var. 16,5 tanta quin etiam patri monii sui ubertate -atus est, ut inter reliqua bona equinis gregibus principes vincerei et donando saepius invidiam non haberet.
gloriosos - -ius pro -us inf. — Seq. de cum abl. : Lib. Sacr. 8 5 ,1 ,1 9 Deus apud quem nemo per se est innocens, nemo de suis meritis -ius. — De sanctis: Sacr. Gel. 18, 12 beatus Fçlix donis tuis extitit -us: Petr. subd. Iul. 876, 10 beatae et -ae Martyris Iulianes sacratissimum corpus in ... Cumanae Sedis ecclesia requie- scit: Petr. subd. Agripp. 322, 17 tantum puto esse culpe, sanctorum beneficia reticere, quan tum premii est eorum -as narrare potentias ; de divinis mysteriis : Petr. subd. Iul. 889, 21 quod autem -ius est atque infallibile, una sola extitit
Virgo et mater, quae talem edidit filium, qui antequam nasceretur, caelum et terram ex nihilo condidit — Hon. tit. : Mon. Neap. Arch. l i , a. 703-748, 3, 8 iu ro ... per Deum omnipotentem et ... salutem -issimi domini nostri Ihusulfi summi ducis : I 2, a. 951, 21, 6 cum consensu et volún tate ... Theodore -e ducisse coniugi meae ... tradidi vobis ... integrum unum modium meum de terra: IV, a. 1010, 41, 2 bicesimo nono anno principatus domini Paldolfi -i principis Bene- benti.
glos - Gl. Philox. 161,2,3 -s : fi touàvôpôç àôetaj)f|, yâtaoç rcapà IIXedtco (IIXaÙTœ) :
Pa u l. diac. Fest. 87, 6 -s, viri soror, a Graeco yaXôcoç.
glosa - v. A2 glossa.
glossa - -osaeinf. — Nota locut. -ae per
elementum, -ae litterarum ordine digestae : G l.
P h ilo x . 291, 2, 14 expliciunt -osae per elemen tum.
glubo - Paul. diac. Fest. 87, 21 pecus -i dicitur, cuius pellis detrahitur.
glucidatus - glodita- inf. — G l. P h ilo x .
161, 2, 9 gloditatus: qôùq. V. et A2 clucidatus. gluma - G l. P h ilo x . 161, 2, 6 -a: Xércupov
KpiOqç : P a u l. diac. Fest. 87, 20 -a hordei tuni- cula, dictum quod glubatur id granum. V. et A2
clunar.
gluten - de actu conglutinandi, in imag. :
Petr. Pis. Gramm. 160, 15 (littera appellatur) parvula vero, cum syllabarum -e paulatim gradi- tur et puerula, cum pedum mensuris crescit.
glutinum - transi. : Ps. Greg. In I Reg. 444 B 15 -um quippe illecebrosorum motuum, immunda cogitado est : quia qui libenter immunda videt, statim camem ad amata concu- piscendo violenter movet.
glutio (-tt-) - ind. praes. 3a pers. sing, -iat A n. e x Div. 146, 26. — G l. P h ilo x . 161, 2, 11 -ttit: êvKà[p]7TT8i (èy-). — P a u l. diac. Fest. 87, 17 -ttire et glocidare gallinarum proprium est, cum ovis incubiturae sunt.
gluttifer - delicatus: Pau lin. Hymn. 135, 3, 13 a paradysi lçtabundis gaudiis / nos traxit olim ciborum cupiditas, portas polorum dulcedo -a / clauserat.
gluttio - v. A2 glutio.
glutto - Paul. diac. Fest. 99, 21 ingluvies a gula dicta. Hinc et ingluviosus et -o.
gluttus - G l. P h ilo x . 161, 2, 12 -us:
Ppôr/oç
guare - Gl. Philox. 162, 1, 23 -e: àpxaicoç
êvTpsxœç.
gnarigo - Pa u l. diac. Fest. 85, 1 -avit apud Livium significai narravit.
gnario - Gl. Philox. 162, 1, 28 -itur : yvropiÇeTat : Pa u l. diac. Fest. 85, 1 -ivisse nar rasse.
gnarro - Gl. Philox. 161,2, 15 -at: narrat, ôtriysixat.
gnaruro - Gl. Philox. 162, 1, 22 -at: yvœpiÇsi.
gnato - Gl. Philox. 162, 1, 25 -are: TtaiSoTroifjaai.
gnatus - \ . L x natus.
gnephosus - -etons- inf. — Gl. Philox.
162, 1, 26 -etonsum : à p a ip ô v (-paup-),
œkot<8>ivôv : Pa u l. diac. Fest. 84, 24 -um obscurum, videlicet ex Graeco, quod est Kvé<t>aç. V. et A2 cnephosus.
gnetonsus - v. A2 gnephosus.
gneus - Pa u l. diac. Fest. 8 5 ,1 5 -us et cor poris insigne et praenomen a generando dicta esse ... apparet.
gnitor - v. A2 nitor.
gnixus - v. A2 nixus.
gnoro - v. A2 ignoro.
gnosticus - Cass. Hist. 458, 64 propositio n s ad contemplationem pertinentes, quas -a problimata, id est cognitionales propositiones denominavit (Evagrius).
gnotus - Gl. Philox. 162, 1, 20 -u<m> : yvœmv, ôiàyvcoaiv: Pa u l. diac. Fest. 85, 22 -u cognitu.
goadium - v. A l gaudium.
goberno - v. A2 guberno.
goreo - v. A2 corgo.
gorgi - v. A2 corgi.
goruthum - corytus : Gl. Philox. 163, 2, 19 -um: PeXo6tîkt|.
grabatus - -bb- Rath. Opuse. 575 B l l .
grabbatus - v. A2 grabatus.
grabis - v. A l et A2 gravis.
gracia - v. Lx, A l et A2 gratia.
graculus - -aul- Gl. Philox. 162, 2, 32.
gradae - acc. et abl. pl. -e inf. — Scalae:
Mon. Neap. Arch. I 2, a. 957, 61, 31 si vos ... -as facere volueritis licentiam abeatis a parte de memoratum bicum publicum : 1 2, a. 970, 200, 9 tradidi ... inferiora nostra una cum integra regia n o stra ... una cum integre -e nostre favrite : 1 2, a. 982, 29, 9 inter ipse -e communes et inter ibsum ballatorium commune.
gradalis - -e, subst., responsorium : Sacr. Greg. 1 ,1 2 postmodum dicitur Oratio, deinde sequitur Apostolum. Item -e seu Alleluia.
gradibus - v. A2 gradivus.
gradior - in imag. : Cass. Var. 71, 16 natura- lis autem rhythmus ... per accentus viam musicis pedibus composita voce -atur.
gradivus - -ib- inf. — Gl. Philox. 162, 1, 10 -ibus: tcxktikôç "A pqç: Pa u l. diac.
Fest. 86, 15 -us Mars appellatus est a gradiendo in bella ultro citroque ; sive a vibratione hastae, quod Graeci dicunt K paôaiveiv; vel, ut alii dicunt, quia gramine sit ortus, quod interpretan- tur, quia corona gramínea in re militari maximae est honorationis.
gradus - -at- Ioh. Archic. 196, 2, 7. —
Abi. sing, -o inf. — De suo -u, ultro, sua sponte :
Lex Rom. Raet. 444, 7 si pagare volunt de suo -u, potestatem habeant. — Transi. : Pa u l. diac.
Exp. 55, 2, 9 primus humilitatis -us ... -us intel- legitur ascensio vel salitio : Ps. Greg. In I Reg. 22 B 7 et quia omnipotens Deus per Scripturas agnoscitur, quid est eadem sacra Scriptum, nisi -us quidam, qui conscenditur ut illa sublimitas contingatur ? — Ambo, pulpitum : Ioh. Archic.
197, 2, 18 accipiens lector codicem ascendit ad legendum in -o. — De aedificiis (horréis ?), unde pañis gradilis distribuitur (cf. Thes.) : Cass. Var. 71 ,1 6 praesentes direximus portitores, ut sive in -u sive in aliis locis frumentorum condita potue- rint invenire, tantum sibi unusquisque dominus ... retineat, quantum se expendere posse cogno- scit.
graece - gre- An. exdiv. 134, 36: Pa u l,
diac. Exp. 12, 1, 18: Gl. Ber. 356, 5.
graecisco - Gl. Philox. 162, 1, 12 -at:
8ÀXr|viÇsi.
graecizo - Graecis verbis uti : Rath. Opuse. 524 B l l Chronographiam, -ando vanus, cum non sit saltern Latinus, huiusmodi sui temporis vocat scripturam, quae utique contemporalium sibi contineat vitam.
graecus (gre-) - -issimus los. Fl. Apion. 40, 1. — Nota locut. -a sacra : Pa u l. diac. Fest. 86, 7 -a sacra : festa Cereris ex Graecia translata, quae ob inventionem Proserpinae matronae cole-b a n t. urn, subst., -us sermo : Gl. Ber. 392, 2 technam : fraudem ; gre-um est; vini genus, ital.
greco : Mon. Neap. Arch. IV, a. 1017, 120, 16 vinum vero quantum omni annuo ibidem Deus dederis (= d ed erit)... inter nobis dividere debea- mus ... preter quantum gre-um ibidem per annuo Deus dederis super vos vobis illut tollere et habere debeatis.
graffi um - v. A2 graphium.
grafio - -avi- inf. — Comes : Paul. diac.
Hist. Lang. 156,18 Alahis ... cum comite Baioa- riorum, quern illi -vionem dicunt, ... conflixit, eumque mirifice superávit.
grallator - gru- inf. — Gl. Philox. 163, 1, 3 gru-es : jravncà <j)opoüVT8ç: Paul. diac.
Fest. 86, 23 -es appellabantur pantomimi, qui, ut in saltatione imitarentur Aegipanas, adiectis perticis furculas habentibus atque in his super sta te s , ob simulationem crurum eius gene ris, gradiebantur, utique propter difficultatem consistendi. Plautus (Poen. 530): “Vinceretis cursu cervas et -em gradu. ”
gram atica (-mm-) - acc. sing, gramm-um
Pa u l. diac. Exp. 5 1 ,2 ,3 8 .
gram ia - Gl. Philox. 162, 1, 16 -m<i>a: >vf|pq : Pa u l. diac. Fest. 85, 26 -ae oculorum sunt vitia, quas ahi glamas vocant.
gram m atica - v. A2 gramatica.
granarium - -nia- Mon. Neap. Arch. II, a. 982, 19, 11.
grandaevus - -de- Lib. Sacr. 20, 2, 30,
-dellus inf. — Gl. Philox. 162, 1, 34 -dellus :
yéptoV, 7CO>uU8Tf|Ç.
grandellus - v. A2 grandaevus.
grandevas - v. A2 grandaevus.
grandilocus - v. A2 grandiloquus.
grandiloquus - -ocus Romae inscr. VII, 19056, 4.
grandis - acc. sing. fern, -e Lex Rom. Raet. 437, 8, comp. abl. sing, -iori Dion. Gr. Nyss. horn. 358 C 12.
grandisonas - altisonus : Cass. Var. 137, 13 tantis ... molibus natura rixante montis illius
(scil. Vesuvii) hiatus immurmurat, ut excitatus
quidam spiritus -o fremitu vicina terrificet.
granditer - vehementer : Pa u l. diac. Exp. 80, 1, 20 hoc sciendum est: quod monachus nullatenus debet ... -r ridere ... quia forte est frater in contemplatione et impeditur pro hoc.
granditas - de corpore : Cass. Var. 104, 32 Alamannorum boves, qui videntur pretiosiores propter corporis -em.
graniariam - v. A2 granarium.
grans - v. A2 glans.
graphiam - -affi- Pa u l. diac. Exp. 116, 1, 43.
grappas - Gl. Philox. 162, 2, 5 -us:
gkeMuÔç.
gras? - Gl. Philox. 162, 1, 33 -s (eras?):
%0ov (%6éç?).
grassa - gressus ? (cf. Thes.) : Gl. Philox. 162, 2, 15 -a: ßdSiapa, ßfjpa.
grassator - transi., de diabolo : V ita Apian. 326, 2, 27 sanctus ait secum : ... corruet attritus coluber, -or iniquus, cuius ... rumpo caput, veteris pro fraude reatus.
grasses - v. A2 crates.
grassor - c- Ioh. viii 90, 23 : Ioh. xii 1015 A i l .
1 grassus - v. A2 crassus.
2 grassus - v. A2 grossus.
grate - -o inf. — G l. P h ilo x . 162, 2, 31 -o : lôécoç (f|ô-).
gratia (-c-) - abl. -e C hron. A lt . 8, 26. — Favor, auctoritas: L ex Rom. R a e t. 308, 19 iudices provinciarum hoc scire debent, ut de omnes homines causas talem curam habere debeant, ut nullum hominem per suam poten- ciam vel pro -cia de suo seniore pauperes oppremere non présumant. — Partium Studium, ital. parzialità : los. F l. Apion. 13, 18 si quid gestorum per ignorantiam aut per -am commutavi.
— Ubertas : Cass. Var. 58, 7 aquarum vasta pro- funditas terrenam -am in nullos usus profuturos absorbuerat. — Gloria : Anast. Theod. Stud. 730 C 4 non ... maiorem -am consecutum invi deo. — Hon. tit., de rege Burgundionum : Cass.
Var. 42, 10 dignum est ut bonis nostris vestra -a perfruatur, quae nobis etiam affinitate coniungi- tur. — De Dei donis : Anast. Vita Bas. 300 D 11 post aliquod vero tempus postulavit a Deo quo concederei sibi -am sapientiae et intellec t s : Anast. Vita loh. El. 503, 1, 60 Domine, ... non permisisti servo tuo pecuniis vendere -am tuam.— In form. : Serg. i35 A 1 Sergius -a Dei
pontifex Romanus Heroni Lingonum praesuli salutem et apostolicam benedictionem : Be n. Mir. Cyr. 336, 50, 19 tandem divina -a ipsum inspirante, ... transitorias huius mundi divitias dereliquit. — -as referre, gratias persolvere :
Chron. Alt. 6, 25 totis omnibus illis domino Iesu Christo -as erant referentes : Anast. Vita loh. El. 503, 1, 60 ille Beatus, cadens in terram, gratias egit omnipotenti Deo, dicens : -as refero tibi, Domine. — Nota locutt., alterna -a, gr. Tcpôç àXXr\Xo\)<;: Ios. Fl. Apion. 5 7, 4 quia ... mentitur aperta ratione, monstrabo illud primum distinguens, quod postea alterna -a referendum est ; ad -am, ad gratificandum : Anast. Vita Ioh. El. 503, 1, 60 et quoniam non fabula, neque ad -am est, quod dictum constat, testimonium nobis perhibeat piane, quod mox in pretiosa eius dor m itone gestum est prodigium ; dare -am alicui
ut, ei concedere ut: Anast. Vita Bas. 309 B 14 qui (sc//. Deus) potestatem talem habet, ut ... darei -am servis suis, ut post discessum eorum sanent omnem languorem.
g r a tifia is - Gl. Plac. 23, 1, 30 -um: gra- tum ; -us est enim gratis faciens.
gratiosus - Gl. Plac. 2 3 ,1 ,3 1 -us : qui non iuste (= iniuste) unicuique quod meretur tribuit.
grato - v. A2 grate.
gratuite - gratuito, gratis : Cass. Var. 18, 25 olioso enim -e praestatur aliquid munificentia principali; consuetudo autem quodam debito redditur fideliter obsequenti.
gratu itas - apud Christ., quod Dei gratia conceditur. : Vita Valen t. Ge n. 545, 2, 41 cum olim Deus ... ipsos (seil, sanctos) ... -o muñere sibi filios tacere decrevisset : Rath. Prael. 262 C 1 si singulärem deitatem, eius regnatum et potentiam ... ita pie venerando intellegeret, ut -ae miserationi ... impie invidendo contraire timeret.
gratulabunde - grate : Steph. v809 B 15 suscepit -e ... episcopatum.
gratu lanter - libenter: Io h. viii28, 5 omnia ... quae vos ... nobis intimare maturaveritis, -r agere ingenti cum gaudio festinabimus.
gratulatio - laetitia: Cass. Var. 310,21 col loquia oris vestri, muneribus omnibus celsiora, reverentissima -e promerui.
gratulor - ind. praes. 3a pers. sing, -ator inf. — Gl. Philox. 162, 2, 34 -ator : cjuvf|Ô£Tai, cnw xaipei (cruy-). — Laetari, seq. infin. : Cass.
Var. 99, 17 vobis itaque hostili ferocitate vastatis ... relaxatam agnoscite tributariam funtionem, quia non -amur exigere, quod tristis noscitur solutor offerre. — Gratias agere, seq. acc. :
Pa u l. diac. Exp. 165, 1, 25 Deo gratias respon deat, idest -etur et benedica! Deum.
1 gratus - c- To l. inscr. 684, 17. 2 gratus - v. A2 gradus.
graulus - v. A2 graculus.
gravam entum - gravamen : Gl. Philox.
161, 2, 23 -um: ßaprp
gravanter - aegre: Cass. Var. 13, 16 nul- lus -r obtulit quod sub aequitate persolvit, quia quidquid ex ordine tribuitur, dispendium non putatur : 117,2 nullum decet nostras -r suscipere iussiones, quae magis utilitates noscuntur extol- lere devotorum.
gravedo - -vi- inf. — Gl. Philox. 163, 1, 4 -vido: Kaxâppouç. — Impedimentum : Ps. Ambr. Gerv. 743 C 6 nullam quidem -em patiens, loqui cum eis non poteram.
gravidal ? - Lib. Sack. 165, 2, 19 item ad infantem -1. baptizandum.
gravido - v. Lx et A 2 gravedo.
g rávidos - transi. : Cass. Var. 71, 22 ut in organis toni, ita in humana voce varias animi affectiones -a metra pepererunt.
gravio - v. A 2 grafio.
gravis - -abis Mo n. Neap. Arch. II, a. 982, 32, 4. — Nom. sing. mase, -es Lex Rom. Raet. 383, 5, ace. sing. mase, -e Epor. inscr.
6808, 6, fern, -e Lex Rom. Raet. 431, 26: al., comp. acc. fern. sing, -e Lex Rom. Raet. 451, 16. — Transi., intolerandus, molestus : Cass.
Inst. 4, 4 hue accedit quod magistrum -em pate- ris, si frequenter interroges ; item, sensu spirit. :
Pa u l. diac. Exp. 24, 2, 1 bene peccatores per plumbum intellegi vult, quia peccatores -es sunt malitia, molles sunt in patientia. — Apud Christ., de peccatis maxima poena dignis:
Greg. M. Cant. 505 D 3 electi ergo quique ... rigore conversations appetitum camis assidue frangunt, ne hostis ... mollem aditum inveniat, et per voluptatis mollitiem eo facilius ... ad -iora peccata perducat ; perfectus, sensu spirit, et, e contra, malus : Pa u l. diac. Exp. 24, 2, 16 gra vitas ... et in bono et in malo ponitur. In bono ut est illud: in populo -i laudabo te ... id est in populo perfecto. In malo, ut est illud : vae genti peccatrici, populo -i iniquitate. e, adv., vehe
menter : Pa u l. diac. Hymn. 118,8, 32 cedit fre- mens leo -e.
gravitas - Pa u l. diac. Exp. 24, 2, 14 -s ... et in bono et in malo ponitur. In bono ut est illud : in populo gravi laudabo te ... In malo, ut est illud: vae genti peccatrici, populo gravi iniquitate.
gravo - impers., -at, piget: Cass. Var. 103,
19 quid est enim gratius quam humanis rebus cautelara semper adhibere, quae aut fit neces saria, aut non -at esse superfluam ? — Nocere :
Cass. Var. 16, 26 voluntas recta in gravibus passionibus non est, sed potius illud appetitur quod a salutis iudice -are posse sentitur. — Nota locut. carne -ari : Petr. su bd. lui. 881,57 nemo ... miretur, quare Virgo Domini daemonem pos set ligare, cum sit ille spiritus, ilia autem came -ata.
grece - v. A l etA 2 graece.
grecus - v. A l etA 2 graecus.
gredinunda - Gl. Philox. 163, 1, 9 -a: paôiÇouaa.
grem ium - transi., sedile, tribunal (cf. THES,
s. v., 2324,45) : Cass. Var. 14, 17 quis ... vereatur scelus, cuius in suggestu -i complicem videt ? ;
de conventi! in penetralibus habito (cf. Thes. s.
v., 2323, 55) : 82, 9 delectat peregrini germinis viros -o libertatis inserere, ut variis frondescat senatus aula virtutibus. — F. tutela, thesaurus (cf. Thes. s. v., 2324, 66): Romae inscr. IX, 24357, 3 Calledrome ...-um totius bonitatis, autrix castissimi pudoris.
grepta - v. Al cripta.
gressibilis - qui gradi potest : Boeth. Top. Arist. 747 C 15 omne animal aut -e aut aqua- ticum ... et hominem esse totum animal -le:
Gump. Vene. 223, 21 vir quidam pedum incessu ab ipsa iam infantia carens et, viciata natura, non -is sed reptilis per terram se contrahendo ince dono
gressus - ambulandi facultas : Ps. Ambr.
Gerv. 746 B 10 quae (scil. simulacra immunda et vana) oculos habent sine lumine, ... manus sine tactu, pedes sine -u : Bert. Barth. Lip. 40 D 8 vide eum (scil. Bartholomaeum) ... febres expellentem, claudis -urn, surdisque auditum praebentem. — Sensu fig.: Cass. Var. 108, 7 agrimensori vero finium lis orta committitur ... Indicia siquidem rerum inter silvas asperas et dumeta perquirit, non ambulai iure communi, ... -ibus suis concertantium iura discemit. V. et A2
grassa.
grex - de monachorum congregatione :
Pau l. diac. Exp. 27,1, 14 ut enim abba -em sibi commissum in corporalibus rebus antecedit ita et in spiritalibus rebus debet antecedere : Paul,
diac. Hist. Lang. 6 6, 1 gens eadem reparat omnia septa -is.
gricenea - Pa u l. diac. Fest. 88, 8 -a funis crassus.
grim inus - v. A2 grumus.
gripta - v. A2 cripta.
griptula - v. A2 criptula.
grom a - gau- inf., gru - inf. — Gl. Philox.
159,2,28 gau-a : opona (ôloTiipa ?) tsk to v ik t) ; 163, 1, 18 gru-a: yvcopcov; 163, 1, 23 gru-a: ßaaiXiKT) yvcopri (?); Pa u l. diac. Fest. 86, 1 -a appellatur genus machinulae cuiusdam, quo regiones agri cuiusque cognosci possunt, quod genus Graeci yvœpcova dicunt.
grom aticus - -a disciplina, quae agrorum mensuram docet: Cass. Var. 107, 15 hoc enim per geométricas formas et -am disciplinara ita diligenter agnoscitur.
grossus - gra- inf. — Gl. Philox. 162,2, 19 gra-us : oXuvOoç.
grullator - v. A2 grallator.
grum a - v. A2 groma.
grum m usa ? - -u inf. — Mon. Neap. Arch.
I 2, a. 962, 97, 11 commutabimus et tradidimus vobis domino Sergio ... integra una terra nostra que nominatur binea qui fuit de illa -a posita in cambranem territorio plagíense: IV. a. 1012, 54, 9 visus itaque fuid ego ... vendere tibi ... inte gra una tertia mea ex integrum unum cuniolum qui nominatur billa noba de illu -u positura vero in loco qui vocatur super sanctum Andream at sextum.
grum o - Gl. Philox. 163, 1, 17 -at: psTpoï, èÇ ujoî; 163, 1, 22 -ari: K aiaaip sij/ai, ô<i>op<0>œTai (-aai). V. et Al gromo.
grum us - grimini inf. — Gl. Philox. 163, 1,11 grimini: oí ôiopiÇovTî|ç (-sç) toùçopouç XiOoi.
g ru n d a - Gl. Philox. 163,1, 24 -a: axéyr| Kai toimèp TÔv n[X]\)Xe(bva eÇexov. — Ital.
gronda: Mo n. Neap. Arch. I 2, a. 974, 233, 16 -a tectui que . . . fecerimus ... et haberemus a foris eodem parietem.
grundio - v. A2 grunnio.
grunnio - -ndit inf. — Gl. Philox. 163,1,1 -unt : pucTGCoaiv (ypùÇouaiv) : 163,1,20 ; -ndit : ypuMiÇEi : Paul. diac. Fest. 86, 12 dicuntur ... sues -ire. — Transi., contumeliose, de haereti- cis: Pa u lin. Hymn. 150, 22, 87 Arium spemo, latrantem Sabellium, / adsensi numquam -enti Simoni fauce susurra.
gruo - Gl. Philox. 163, 1, 16 -unt: yEpaviÇoumv. — Pa u l. diac. Fest. 86, 12 -ere dicuntur grues ... unde tractum est congruere, hoc est convenire, quia id genus volucrum minime solivagum est.
grups - v. A l gryps.
grux - v. A2 crux.
gryps - grup- inf. — Gl. Philox. 163, 1, 19
grupes : ypÔTtEç.
grypta - v. Lx et A2 cripta.
guadia - gaud- inf. — Vadimonium, pignus : Mo n. Neap. Arch. IV, a. 1019, 129, 14 per ipsa gaudia obligaverunt se et suos heredes ... defen- sare nobis.
gualdum ? - abl. sing, -u inf. — Nemus : M on. Neap. A rch . IV, a. 110, 41, 7 declaro me abere decem petias de terris ... in ipsu -u patrien- sis.
gu b em aculu m - pastorale -um, throni Apos tolici -a, de episcoporum potestate : Ep. La n g.
713, 7 a priscis temporibus sub uno pastorali -o fuit grex adscita: Anast. Vita Bas. 295 A 18 Gregorius Nazianzenus episcopus, qui throni
Apostolici -a per duodecim moderatus est annos. — Administrado, auxilium : Vita Apia n. 323, 1, 22 confessor ... noluit terram illam ... suo fru strali patrocinio, et suo destituere -o.
gubernator - transi., de Deo: Sacr. Ge l.
51, 17 adesto, Domine, famulis tuis ... qui te auctore et -e gloriantur : Ra th. Prael. 286 C 1 aliquod pertulit periculum, ex quo -or cunctipo- tens omnium carabum liberei nostrum.
g u b em a trix - transi., de Trinitate : Rath.
Prael. 247 A 6 confiteor me credere ... consub- stantialem aetemaliter Trinitatis unitatem, unita- tis T rinitatem ,... creatricem et -em universorum, quae sunt sive in coelo sive in terra.
g u b em o - go- Sacr. Gel. 65, 6: Lex Rom. Raet. 423, 15: al. — Ind. praes. pass. 3a pers. sing, -ator Gl. Plac. 29, 2, 35, ger. acc. -ando
Mo n. Neap. Arch. II, a. 983, 37, 31. — Seq. dat.: Pa u l. diac. Hist. Lang. 165, 20 Foroiu- liano autem ducatui post haec Ado ... per annum et menses septem -avit. — Nota locutt. Deo
-ante: Vita Apia n. 322, 2, 28 Appianus Dei fidelissimus miles ... ad sedes aethereas, Deo -ante, securus ascendit ; Domino -ante, in imag. :
Pass. Th eon. 347 F 1 tunc beatus Theonestus ... cum navícula, Domino -ante, ad ripam alteram fluminis inlaesus pervenit.
gubitalis - v. A2 cubitalis.
guila - v. A2 gula.
gula - guil- inf. — Gl. Plac. 25, 2, 21 ingluvies : guila vel voracitas.
gulator - Gl. Philox. 163, 2, 11 -es: A.áyvoi, páK iai, icaxa<|>ayàôeç.
gulliocae - -lluca inf. — Gl. Philox. 163, 1, 27 -lluca : x ap o io x o p ia (?). — Pa u l. diac.
Fest. 87, 27 -ae: nucum iuglandium summa et viridia putamina.
gulluca - v. A2 gulliocae.
gulositas - voracitas, nimius delicatioris cibi appetitus : Ps. Greg. In I Reg. 315 D 11 plerique resistere gulae incipiunt, sed dum fatigari absti- nentiae labore inchoant, ad usum se consuetae -is inclinant.
gum i - v. A2 gummi.
gum m i - -umi An. exdiv. 148, 17.
g u ndola - pensionis species (cf. D uc. s. v.
gundula, gonela 1): Chron. Alt. 16, 8 quod parati et recepta sive -is et angaridiis dominus dux faciebat.
g orges - abl. sing, -go Lex Rom. Ra et. 372, 4. — Transi., de baptismal! fonte : Romae inscr. II, 4112, 1 sumite perpetuara sancto de -e vitam: Lib. Sacr. 67, 2, 10 quicquid noxium de
praevaricatione contractum est, huius -is puntate deponant. — In imag. : Petr. Pis. Gramm. 159, 11 qui cupit, ecce bibat nostro de -e lymphas / vescaturque cibis me tribuente libri.
gurgulio - cum gurgustium confund. : Gl. Philox. 163, 2, 5 -gulio : obcr¡ p à [p a ]n o v ßpa%6. — Pa u l, diac. Fest. 99, 22 ingluvies a gula dicta. Hinc e t ... gutturosus et -o.
gurgus - v. A2 gurges.
gurgustium - -ulio inf. — Gl. Philox. 163, 2, 5 -gulio: oberip<x[pa]Tiov ßpa%6: Pa u l,
diac. Fest. 88, 6 -um genus habitations angu stimi, a gurgulione dictum.
g urgustiolum - Gl. Plac. 23, 1, 26 -urn: antrum secrete angustum.
g ustarium - Gl. Philox. 163, 2, 13 -urn:
ßoöKKicqui.
gustatiti - in imag. : Cass. Var. 5, 11 aliter ... multa lectione satiatis, aliter mediocri -e suspen- sis, aliter a litterarum sapore ieiunis, persuasio ns causa loquendum est.
g ustator - Gl. Philox. 163, 2, 8 -r: 7TpCÛT0y8ÙCTXr|Ç.
gu sto - manducare, seq. ex et abl. : los. Fl.
Apion. 9 3 ,1 0 occidere ... hominem et eius cor pus sacrificare secundum suas sollemnitates et -are ex eius visceribus. — Transi., sensu spirit. : Ps. Greg. Exp. 500 D 7 an im a... quo frequentius palato intimo quam dulcís sit Dominus -avit, eo constantius sponsi rectitudinem tenet et distorta fastidii : 614 C 10 -avimus bonum Dei verbum virtutesque saeculi superventuri.
gu tta - in med., -a cadiva, comitialis mor bus, epilepsia: Ra th. Prael. 168 C 10 cuiusdam divitis filius -a, quam cadivam dicunt, labora ba!: 169 B 2 libera Deus istum hominem ... a -a cadiva.
gutteria - morbus gutturis (cf. D uc. 2 gutte- ria) : Ra th. Opuse. 351 B 7 orla est quaedam in eius collo saeva nimis infirmitas, quae -a dicitur sermone Gallico.
g a tto - stillare : Cass. Var. 42, 8 aliud (seil. horologium), ubi solis meatus sine sole cogno- scitur, et aquis -antibus horarum spatia terminan- tur.
gu ttu r - Pa u l. diac. Fest. 99, 22 ingluvies a gula dicta. Hinc e t ... -r.
gutturorus - v. A2 gutturosus.
gutturosus - -orus inf. — Paul. diac.
Fest. 99,22 ingluvies a gula dicta. Hinc e t ... -us. — Gl. Philox. 163, 2, 8 -orus: tatipapyoç.
guttus - -utum inf. — Gl. Philox. 163,1,31 -utum: X,£KÚ0iov (Xr¡-) loußEvaXico (3, 263): 283, 1, 22 trulleum et -utum et ... : %Apvißov, Çeaxôv.
gutum ium - Gl. Philox. 163, 2, 2 -um: stôoç œkeüoüç oaip aK iv o u : Paul. diac.
Fest. 87, 28 -um vas, ex quo aqua in manus datur, ab eo, quod propter oris angustias gutta- tim fluat.
gutus - v. A2 guttus.
guvitus - v. Lx cubitus.
gym nasium - transi. : Cass. Inst. 60, 13 ille
(scil. Hieronymus) enim scripsit ad divinae legis
novum lectorem, qui tantum erat litteris saecula- ribus eruditus, ... quoniam ilio tempore milites Christi in -o legis divinae salutari adhuc sudore laboraban! ; de honorum cursu : Cass. Var. 14,21 Cassiodorus ... his itaque sub praecedenti rege -is exercitatus emeritis laudibus ad palatia nostra pervenit.
gynaecium - genie - Pa u l. diac. Hist. Lang. 75, 14.
gypsoplastes - gr. yvvj/OTtXàaTqç, qui vasa et statuas ex gypso facit: Ios. Fl. Apion. 131,2 pictores et -ae ... apud Graecos multam habuere potestatem, ut unusquisque formam quam vel ie! ... exponeret, alter quidem ex luto quod vel ici fingens, alius vero pingens: Cass. Var. 205, 1 quidquid enim aut instructor parietum, aut sculptor marmorum, aut aeris fusor, aut came- rarum rotator, aut -es, aut musivarius ignorât, te prudenter interrogai.
gyrovagus - gi- inf. — De monachis, in malam partem: Pa u l. diac. Exp. 22, 1, 46 -i dicuntur, eo quod in girum vadunt, idest per diversas provincias: 25, 2, 38 peiores sunt gi-i sarabaitis, eo quod... sarabaite sibi celias aedifi- cant et manent in eis, -i non aedificant celias, sed discurrunt per diversa loca.
gyrus (gi-) - nota loculi., in gi-um vadere, vagati, de monachis, in malam partem: Paul,
diac. Exp. 22, 1, 46 gyrovagi dicuntur, eo quod in gi-um vadunt, idest per diversas provincias ;
per gi-o in gi-o, ital. intorno intorno, tutt’in torno: Mon. Neap. Arch. IV, a. 1016, 91, 28 per gi-o in gi-o ipsa clausuria claudere debea- mus.