Latinitatis italicae medii aevi lexicon. Addenda-Series altera. Fasc. 4: epolonus- fyrma

(1)

LEXICON

(saec. V ex. - saec. XI in.)

CONDITUM A FRANCISCO ARNALDI

MODERANTE

PAS CHALI SMIRAGLIA

CURA ET STUDIO

ANTONII DE PRISCO

MICHAELIS DI MARCO

HUIC FASCICULO CONFICIENDO PRAEFUIT

IOHANNES POLARA

ADDENDA - SERIES ALTERA

FASCICULUS IV

epolonus — fyrma

(2)

lemmi epolonus - exxeo e, per i lemmi fabatrum - fyrma, da Michele Di Marco,

che ha anche curato la selezione dei materiali utili dallo schedario del Lexicon.

Alle opere già elencate all’inizio dei fase. I e III della serie si sono aggiunte le

otto opere che qui di seguito si indicano insieme con le rispettive sigle :

Co d. Am b r.

Codex Ambrosianus (saec. VII-Vili). Ed. G. Morin,

Un système inédit de lectures liturgiques en usage

aux VIIe-VIIIe siècles dans une église inconnue de la

Haute-Italie, Rev. bén., 20 (1903), 375-388.

Co d. Fo r.

Codex Foroiuliensis (saec. VI-VII). Ed. D. De Bruyne,

Les notes liturgiques du Codex Forojuliensis, Rev. bén.,

30(1913), 208-218.

Di p t. Lu c.

Diptycha Lucensia. Ed.

P.

Guidi, La liste inédite des

diptyques de la liturgie de Lucques à l’époque lombarde,

Rev. bén., 24 (1907), 119-123.

Ion.

Ar c h ic.

Iohannes archicantor S. Petri, Ordo Romanus (a. 680).

Ed. C. Silva-Tarouca, Atti della Pontificia Accademia

Romana di Archeologia, Serie III, Memorie I, I. Roma,

1923, 159-219.

Ka l.

M.

Ca s.

Kalendaria Montis Casini (saec. VIII-IX). Ed. G. Morin,

Rev. bén., 25, 1908, 486-497.

Pa u l. Di a c.

Exp.

Paulus diaconus (saec. Vili), Expositio in regulam Saneti

Benedicti. Ed. Bibliotheca Casinensis, IV. Montecassino,

1880.

Pa s s. Fe l. Tu b z. s e c.

Passio Felicis Tubzacensis (ante saec. IX). Ed. An. Boll.,

XXXIX, 1921, 252-259; 271-276.

Pe t r. s u b d.

Canion. Petrus subdiac. Neapolitanus (saec.

X ) ,

Passio

S .

Canionis

ep. et mart. (Ms. Vili, B. 9. Bibl. nation. Neapolit., ff.

193-99v). Ed. An. Boll.,

X X X ,

1911, 172.

Roma, settembre 2006

(3)

epolonus - v. A2 epulo.

epoto - part. pf. sensu act.?: P a u l. diac. Fest. 69, 26 exbures exinteratas, sive exburae, quae exbiberunt, quasi -otae.

eppheta - v. A2 effeta.

eptacordon - v. A2 heptachordus.

epulae - ae- Lib. S a c r. 34, 2, 44. — Apud Christ., transi., sensu spirit. : Pass. Reg. 230, 1, 57 ad ilium (seil. Dominum) ire paratus sum, qui servis suis aetemas -as praeparare dignatur. Toti- lam certe cum suis pastionibus respuo: Pass. G aud. Nov. 420, 15, 20 studebat beatissimus vir divinis -is omnium reficere corda, agendo ne praetermitterent mandata; -ae aeternae salutis, de eucharistia: Lib. S a c r. 20, 1, 7 sempiterne Deus, ... da quaesumus plebi tuae ut ... puris mentibus ad -as aeternae salutis accedat.

epularis - subst.: P a u l. diac. Fest. 72, 13 -es appellabantur, qui in quibusdam ludis nocte epulabantur.

epulo - epo- inf. — Acc. pl. epolonos inf. — P a u l. diac. Fest. 6 8, 26 epolonos dicebant antiqui, quos nunc -es dicimus. Datum est autem his nomen, quod epulas indicendi Iovi ceteris- que dis potestatem haberent.

epulor - vesci, sensu transi. : Cass. Var. 71, 13 Musaeum ... Maronis praepotens lingua con célébrât, dicens ... summo premio perfrui, cui disciplinae huius (scil. Musicae) contigerit sua- vitatibus -ari.

epulosus - de convivio, epulis abundans: Cass. Var. 273, 1 adde quod tam amoena est suscepta piscatio, ut ante -um convivium intuentium pascat aspectum.

epyphania - v. A l et A2 epiphania. equa - ae- C o n c o rd . 269, 14. equalitas - v. A l et A2 aequalitas. equaliter - v. A l et A2 aequaliter. eque - v. A2 aeque.

equester - Gl. P h ilo x . 182,2,5 -r : ìtutikòv xáypa.

equidem - P e tr . Pis. Gramm. 169, 6 exple- tivae coniunctiones undecim sunt: quidem -m saltim videlicet quamquam quamvis quoque autem porro licet tarnen.

equinnam ? - G l. P la c . 2 1 ,2 ,2 8 -am (?): multitudo collecta et in unum congregata.

e q u in a - -rr- P a u l. diac. Fest. 71,15: 117, 26.

equirine - P a u l. diac. Fest. 71, 17 -e iusiu- randum per Quirinum.

e q u irria - v. A2 equina.

equisio - Gl. P h ilo x . 182, 1, 19 -o: ITUTOKÔpOÇ.

equitalitas - v. A2 aequitalitas.

equito - P a u l. diac. Fest. 71,19 -are antiqui dicebant equum publicum merere.

equivocus - v. Lx et A2 aequivocus. equuleus - ae- Lis. S acr. 119, 1, 2. 1 equus - v. Lx et A2 aequus.

2 equus - ae- G l. P h ilo x . 224, 1, 25. — In imag., -us Creatoris, de viro sancto : Ps. G reg. Exp. 491 A 7 omnis vero qui in humilitate, in castitate, in doctrina, in caritate fervei, iam -us effectus est Creatoris nostri, iam in curru Dei positus est, iam sessorem Deum habet.

erado - privare: Cass. Var. 103, 23 est enim in mediis campis tumulus saxeus in rotunditate consurgens, qui proceris lateribus, siluis -asus, totus mons quasi una turris efficitur. — In imag., sensu transi. . : R a th . Prael. 259 A 11 ferrum eius mentis ad subtilitatem perveniat acumi- nis, alienae -asum lima pravitatis, quo et ipse resecare in aliis male pullulantia vitia valeat cordis.

erariu s - v. Al et A2 aerarius. erbaticum - v. A2 herbaticum. erbum - v. A2 ervum.

ercisco - P a u l. diac. Fest. 72, 21 erctum a coercendo dictum. Unde et -endae et -i.

erctum - P a u l. diac. Fest. 72, 21 -um a coercendo dictum. Unde et erciscendae et erci- sci.

créditas - v. A l et A2 hereditas. erem etum - v. A1 aeramentum.

erem ita - he- G e l. Decr. 17,39 : K al. Ambr. e c c l. 1027, 11 : P a u l. diac. Hist. Lang. 93, 8.

erem iticus - he- P a u l. diac. Hist. Lang. 170, 11.

erem us - he- Cass. Inst. 74, 21 : Lib. S acr. 165, 2, 7 : C hron. A lt. 14, 31.

ereptio - demptio (cf. Thes.): Cass. Var. 106, 21 nec illud putetur irritum quod metarum circuitus ovorum -ibus exprimatur. — Liberado, redemptio, sensu Christ. : Lib. S acr. 70, 2, 48 praesta quaesumus omnipotens Deus, ut ... -is nostrae suscipere laetitiam mereamur.

eres - v. A l et A2 heres. ereticus - v. A l et A2 hereticus.

erga - per, circa: P a u l. diac. Hist. Lang. 5 2,15 consilium dedisse ut Winnilorum mulie- res solutos crines -a faciem ad barbae similitudinem componerent ; ad, seq. abl. : Mon. Neap. A rch . 12, a. 951, 23, 7 manifestum fació meip- sum ... abere una terra -a materno. — Cum cum

(4)

redund. : Mon. Neap. Arch. IV, a. 1022,161,13 -a nobiscum habendo suprascriptum abbatem.

eri - v. A2 heri.

ericius - ir- G l. P h ilo x . 205, 1,10. erigo - transi., extollere : Cass. Inst. 63, 23

gratissima ... cognitio, quae et sensum nostrum ad superna -it; provehere: Cass. Var. 177, 10 nemo amplius videtur -i quam cui potuit Roma committi; sollicitare: Vita loh. El. 498, 2, 58 quia sapientes ... erant, sapienter ... materiam depinxerunt: quod maxime et peramplius -xit nos ad praesentem sollicitudinem ; brachium

-ere, transi., exsurgere, cooriri : R a th . Prael.

71 A 7 contra tarn duram infortuni! calamita- tem brachium -ere nitens. — Alci -i, ei obstare : R a th . Prael. 157 C 1 ut his eruditi... monstrent, quantum diabolo -cti, Deo vero sint subiecti: 302 A 10 virili omnimodis deposita constantia, muliebri assumpta ignavia, Deo -cti, mundo su b ie cti. eta, n. pl., subst., editiora loca:

Cass. Var. 259, 26 plana rident pascuis fecundis, -eta vindemiis.

eripio - vi capere, transi. : Chron. Alt. 22, 7 episcopus ... a demonio -ptus est et cepit vexari.

eritudo - Paul. diac. Fest. 73, 7 -o servi tude.

erogatarius - testamenti executor : Conc. Tic. 155, 9 quotiens divinum iudicium aliquem ecclesiae praesulem e seculo vocaverit, nullus ... facultates eius invadat, ..., sed -is, et elee- mosynariis ecclesiasticis, cum ipsius ecclesiae constitute oeconomo, liberum sit ... deputata successori futuro reservare.

erogado - in imag., de Vesuvii eruptione : Cass. Var. 137, 27 (Vesuvius) longe lateque pul- veres rorat, vicinis autem quasdam moles eruc- tuat et tot saeculis mens habetur, qui -ibus tantis expenditur.

erogator - testamenti exsecutor: Cartm. 598, 2, 37 Martinus presbiter te instituit suum -em ad venundandum ipsam peciam de terra,

erogo - he- Chron. Alt. 23, 29. ero r - v. A2 error.

errab u n d o s - transi., -us a vero, de falsa opinione: Gump. Vene. 218,8 paulatimque suo- rum vana sectantium consilia viriliter abiciens, eorumque -am a vero ignorantiam non modicum abhominatus.

erratilis - erraticus : Cass. Var. 26, 12 aves ipsae per aera vagantes proprios nidos amant; -es ferae ad cubilia dumosa festinant.

e rra d o - Paul, diac. Fest. 23, 4 alucinado -o.

e rra to r - Pa ul. diac. Fest. 467, 7 spatiato- rem pro -em Cato (40, 3) posuit.

e rra ta s , -us - peccatum : Rath. Prael. 214 C 15 (Deus) vult ut longos -us longa maceratione castigos.

erro - in imag. : Cass. Var. 16, 19 unus enim inter procellas humanas portus instructus est, quem si homines fervida volúntate praetereunt, in undosis iurgiis semper -abunt. ans, subst.,

peccator : Pass. Martinae 16,41, 13 cognosce Deum, qui ... convertit -antes, e t ... pro ... con versione tuae feritatis mitiorem naturam leonis ostendit.

erró n eas - transi., sensu mor. : Cass. Hist. 215, 10 Constantius ... sacratissimum Athana- sium ... velut -urn iussit interim! ; de deis, fal- sus: Petr. subd. Iul. 887, 33 errore illecti ... plures -os colentes deos, ad ilium qui verus est Deus pervenire nequivimus.

e rro r - ero- i n f . r profanus, gentilis,

de paganorum religione: Lib. Sacr. 176, 2, 3 aeteme Deus, ... beatum Martinum in partes occiduas direxisti, qui profani ero-is destruat tempia: Anast. Vita Bas. 295 A 5 Basilius solus ... gentilem -em ... dirupit ; de haeresi : Cass. Inst. 23, 14 quem tarnen adhuc Novatianae pravitatis -e detentum, ... rectae fidei credimus illu m inatane complendum : Dion. Cyr. syn. 235, 19 (labes Nestoriana) -e tranquillitatem catholi- cae ecclesiae ... turbare contendit.

e racin ae ? - v. A2 erudnae.

e ru ctad o - -ctua- inf. — De Christi prola- tione spirituali (cf. Thes.) : Cass. Hist. 69, 21 alii (seil, haeretici) quidem dicunt Filium -ctua- tionem, ahi vero propositionem, alii coingeni- tum.

eructo - -ctu- Cass. Hist. 49, 74: P a u l, diac. Hist. Lang. 168, 9. — Intrans., in imag. : Lib. S a c r. 114, 1, 2 (Iulianus) flammeis ardori- bus -anti inmergitur cupae.

e ru ctu atio - v. A2 eructatio. eru ctu o - v. A2 eructo.

eru d itio - -es, de saecularibus litteris : A n a st. Vita Bas. 296 A 5 (Basilius) moratus autem in -ibus quindecim annos ... quadam nocte vigilante ilio divinus quidam splendor infit ut transcurreret nostrae religionis scripturam.

e ru d ito r - de Deo: Lib. Sacr. 16, 1, 10 ministrantium tibi Deus -r et rector, qui Eccle siae tuae primordia beati laevitae Stephani mynisterio ... decorasti.

(5)

eru d itas - transi., sensu mor. : Ps. G reg . In I Reg. 36 A 5 quid est aliud cor sanctae Ecclesiae nisi ea, quae intra se est, devota et -a beatitudo fidelium? — Usu peritus : Dion. Gr. Nyss. hom. 382 C 13 natura nostra, quae semper immota est, quadam regressione boni deinceps iter excurrit, memoria malorum quibus affecta est, ne rursus ad similia recedat -a.

e ru d n ae ? - fort, perper. pro epiSsç, i. rixae (cf. D uc.) : G l. P h ilo x . 182,1,31 -ae (-ucin- ?) : ’'Im ôoç.

1 erugo - P a u l. diac. Fest. 73, 8 -ere semel factum significai, quod eructare saepius.

2 erugo - v. Lx, A l et A2 aerugo. e ru m n a - v. A l etA 2 aerumna.

erum nosus, erum pnosus - v. A2

aerumno-sus.

erum po - seq. in cum abl. inf. — De abstr. : Cass. Var. 6 8, 35 haec perennitas aquarum intelligendi praestat indicium per Ígneas terrae venas occultis meatibus influentem imitus in auras -ere excocti fontis inriguam puritatem ; seq. in cum abl. : P a u l. diac. Hist. Lang. 93, 3 dolor in voce -upit. — Tramitem -ere, transcenderé : P a u l, diac. Hist. Lang. 97, 3 Amo ... resistentibus nivibus, praedam ex magna parte relinquens, vix cum suis Alpinum tramitem -ere potuit.

ervum - erb- An. ex div. 136, 3. — G l. Phi lo x . 144, 1, 29 -um: eiôoç ctítou.

esca - transi., de materia quae ignem alit: En n. Hymn. 6 6, 23 ministri, dum cuperent nimis fomacis -ae tradere martyram, Lux lune O ly m p i... opus removit saeva volentium ; sensu spirit. : S a c r. G e l. 43, 9 qui (seil. Deus) das escam omni carni, nos quidem non solum cama- libus, sed etiam spiritalibus -is reficiens : R a th . Prael. 324 B 11 -ae autem animarum oratio, psalmodia, ieiunia, elemosinae et continuae sunt lectiones ; -a virtutis, de Christo : Lib. S acr. 33, 2, 21 ipse (seil. Christus) est enim pañis verus et vivus, ... -a virtutis.

escolo - v. A2 excolo.

esculentus - -um, subst., cibus : Steph. v 792 C 1 a Santabareno venefico magica pocula et -a fuerant parata, ese - v. Lx sum. esegrego - v. A2 exegrego. eseptuo - v. Lx exceptuó. esesto - v. A l exsto. esharchus - v. Lx exharchus. esigo - v. A l exigo.

esophorium - gr. èacocpópiov, intenda, ves tís interior : A n a st. Vita loh. El. 506, 2, 7

(telo-nearius) exspoliavit se -um suum ... rogavitque eum ut hoc ipse vestiretur.

espatium - v. A2 spatium. espes - v. A2 exspes.

espondeo - spendere : Cartm. 595, 2, 8

toile: “esponde te”, et mitte: “obliga te” ; seq. acc. et ut cum coni., obligare : 59,1, 12 Petre, promitte et -e te et tuos heredes nominative de una petia de terra ... ut componatis duplam que- rimoniam.

essç - v. Lx sum.

essegrego - v. A2 exegrego. essen - v. Lx sum.

essentia - in re theol. : Cass. Hist. 97, 14 ex altera substantia vel -a dicentes esse aut creatum aut convertibilem Filium Dei, hos tales anathe- matizat catholica et apostolica ecclesia : Anast. Apocr. Ep. 6 6 6 B 3 tres volúntales ... totidem ... etiam naturas, id est -as habentem eum (scil. Christum) inducunt. — Existentia: Dion. Gr. Nyss. horn. 374 D 5 ipse denique ex nihilo ad existentiam transitus, motus quidam erat atque conversio, cum non existens ad -am divino consilio transmutatur.

esseo - v. A2 exeo. essere - v. A2 sum. estabilis - v. Lx stabilis. ester - v. A2 exter.

estim ado, estim ado -v . Al et A2

aestima-tio.

estim ato - v. A l et A2 aestimato. estim ator - v. A l et A2 aestimator. estivus - v. A2 aestivus.

esto - v. Al exsto. estuo - v. Lx et A2 aestuo. estus - v. A 1 et A2 aestus. esuria - v. Al esuries.

esuries - transi., sensu spirit. : Ps. Greg. Exp. 567 D 5 primus homo ... sicut nullam in anima poterai sentire -em, ita etiam omnem quae ex came nascitur, ignorabat passionem.

esurio - transi., sensu spirit. : Sacr. Gel. 44,

8 verbum enim tuum ... panis est angelorum ... et ut eum indesinenter -amus, hortaris.

1 et - aet Mediol. inscr. 6209b, e An. ex div. 148, 1 : Mon. Neap. Arch. I I , a, 820, 6, 13: Quaest. mon. 591, 34, ei Clus. inscr. 2553, 3, eth Mon. Neap. Arch. I 2, a. 957, 52, 12, het Mon. Neap. Arch. I 2, a. 970, 180, 4: IV, a. 1017, 115, 34, it Clus. inscr. 2546, 5,

ex Chron. duc. a. 814, 570, 18. — Cum aliis coniunct. abund. vel redund. : Paul. diac. Hist. Lang. 48, 13 Heroli atque Turcilingi, necnon

(6)

etiam et aliae feroces et barbarne nationes e Germ aniaprodierunt: Ioh. viii 12, 17 utpote ... metropolitanatus iura tenenti, proprio rectori et vestroque antistiti convenit: R a th . Prael. 228 b

6 ille fastus, illa altitudo, illa superbia ... accli- nique et humiles mente despectum, iniuriatum, vilipensum, ... adorabunt: P e tr. subd. Chron. 165, 7 Constantinus ... etiam et in urbe Neapoli basilicam fecit.

2 et - v. A2 ex. etas - v. A2 1 aetas.

etenim - P e tr. Pis. Gramm. 169, 12 ratio nales coniunctiones XVII sunt: ita itaque enim -m ...

eth - v. A2 et.

eth er - v. Al et A2 aether. ethimologia - v. A2 etimologia. etia - v. A2 etiam.

etiam - ae- G l. B er. 369, 17, An. ex div. 134, 18, he- Mon. Neap. A rch . IV, a. 1003, 18, 25, etti- M ed io l. in scr. 6205, 5, -a Mon. Neap. A rch . II, a. 997, 157, 19. — Cum et redund. : Cass. Inst. 17, 15 unde -m et sanctum Augu- stinum disertissimum comperimus edidisse ser- monem : P a u l. diac. Fest. 19,13 qua ex causa -m et artes sunt appellatae : Ioh. viii 271, 15 -m et a proprio ministerio suspensus maneat : P e tr . subd. Chron. 165, 7 Constantinus ... -m et in urbe Neapoli basilicam fecit. — P e tr . Pis. Gramm. 169, 7 causales coniunctiones XXXVI sunt: si etsi -m etiamsi acsi ta m si. . . m cum,

etiamsi : Cass. Var. 6 8, 3 quae (scil. fomaces) ... iucundam perspicuitatem aspectibus humanis aperiunt, ut quivis hominum illam gratiam desi- deret contingere, -m cum non ignoret ardere.

etiamsi - P e tr. Pis. Gramm. 169, 8 causales coniunctiones XXXVI sunt: si etsi etiam -i acsi ta m si...

etm inens - v. A2 eminens. etquis - v. A2 ecquis. etseo - v. A2 exeo.

etsi - P e tr . Pis. Gramm. 169, 7 causales coniunctiones XXXVI sunt: si -i etiam etiamsi acsi tamsi ... — Si: R a th . Prael. 180 C 5 «Pater», inquis, «meus reliquit mihi». Patri quis ? ... avo quis ? ... proavo quis ? ... illis quis ? «Quid me fatigas rogando», inquis ; «Adam, -i non alius».

ette - P e tr . Pis. Gramm. 168, 10 (adverbia) demostrandi, ut: en ... atte -e fane ecce ecca.

ettiam - v. A2 etiam.

etvangnelista - v. Lx evangelista.

etym ologia - ethi- Paul. diac. Fest. 1, 15: Gl. Ber. 361, 14.

euangelium - v. A l et A2 evangelium. eubangelista - v. A2 evangelista.

eudiaeon - gr. evÔiaïov : Paul. diac. Fest. 69, 1 -n lineum filum, quod medici extremo in clysterio relinquunt, per quod icXucqiôç emitti- tur.

euge - subst. : R a th . Prael. 250 A 1 cunc- tivalens solus potest vae in -e convertere : 289 B 6 si autem, ut levius graviora silens dicam, te praesentari contingat solum, ubi -e tuum ?

euguangelista - v. A2 evangelista. eunichus, eunochus - v. A2 eunuchus. eunuchus - -nie- M a r t. H ier. 6 3 ,2 ,1 , -noc- 6 3 ,3 ,2 , -cus 63, 1 ,4 , ignuc- Rav. in sc r. 310,

2.

eunucus - v. A2 eunuchus.

euphim ia - Chron. Alt. 13, 26 Helias patriarcha ... novam sancte Euphemie ecclesiam iuxta nominis proprietatem fabricare precepit - nam quod Grece ‘-a’, hoc Latine ‘bona forma’ sonat - .

eusebis - gr. euaeßiiq: Cass. Hist. 282, 19 “Pater asebis, filius -is”. Ista duo Graeca verba diversos habent apud Graecos intellectus: asebis enim dicitur et impius et sine cultu, -is dicitur pius et bene colens.

evacuator - destructor, transi. : Cass. Var. 105, 21 spectaculum (curruum) expellens gra- vissimos mores, invitans laevissimas contentio n s , -r honestatis, fons irriguus iurgiorum.

evacuo - eba- Mon. Neap. Arch. I 2, a. 9 5 2 ,3 3 ,8 . — Dep. more, -ari in nihilum, cemi desinere, elabi: Vita Aspr. 176, 18-19 morbe pestifer, effuge, evanesce, et -are in nihilum, illius {seil. Christi) nomini dans honorem. — Nota locut. -are pecuniam pro (laguenam)

-are pecunia: Anast. Vita loh. El. 502, 2, 45 et bullam dissolventibus et -antibus coram omni bus pecuniam, agnouit et reliquas lagunculas ... similiter plenas esse. — Liberare : Sacr. Gel. 15 3 ,2 propriis ergo nos Domine quaesumus -a malis tuisque reple per omnia bonis.

evado - relinquere, transi. : Sacr. Greg. 62, 31 fac omnipotens Deus, ut qui paschalibus remediis innovati similitudinem terreni parentis -simus, ad formarti caelestis transferamur aucto ris.

evangelice - iuxta evangelia : Anast. Theod. Stud. 732 D 8 si operarius -e nominatus est, con- sequenter et agriculturam spiritualem perfecit : Anast. Vita Bas. 304 B 11 proiciens se puella

(7)

ad pedes eius, -e rogabat eum, dicens: Discipule Christi Dei nostri, si quid potes, adiuva nos.

evangelicus - doctor -us, de Marco evange lista : P a u lin . Hymn. 143, 2, 8 Marcus beatus, doctor -us, factus lucerna, more tanti luminis ardens fugavit siculi caliginem . um, subst.,

evangelicum dictum: Vita Apian. 325, 1, 63 retinebat itaque illud -um: Qui odit animam suam in hoc mundo, in vitam aetemam custodii earn (loan. 12, 15).

evangelista - aeua- Cap. Neap. 431, 171,

euba- Mon. Neap. Arch. I 2, a. 957, 54, 19,

eugua- Mon. Neap. Arch. II, a. 988, 81,12. evangelium - eua- inf., evva- Mon. Neap. Arch. I I , a. 703-748, 3, 8, ewa- Quaest. mon. 592, 2, -un Rav. inscr. 256, 2, va- Mon. Neap. Arch. IV, a. 1022, 167, 11. — In liturg., lectura ex evangelio : Ben. Mir. Cyr. 337, 53, 21 can tato eua-o.

evangeliun - v. A2 evangelium.

evangelizo - -nzelizancium Lib. Sacr. 178, 1, 24, -izzare Cap. Virceb. 299, 14.

evangelizzo - v. A2 evangelizo. evanzelizo - v. A2 evangelizo. evectio - -est- Gl. Philox. 182, 2, 19. evelo - eventilare : Paul. diac. Fest. 6 8, 3 -atum eventilatum, unde velabra, quibus Au menta ventilantur.

evenio - av- Quaest. mon. 593, 38, evie- inf. — Advenire: Quaest. mon. 593, 7 post -vienit senectus quae incipit ad completos LVIII annis.

everrae - exv-riae inf. — Paul. diac. Fest.

6 8, 11 exv-riae sunt purgatio quaedam domus, ex qua mortuus ad sepulturam ferendus est, quae fit per everriatorem certo genere scoparum adhi- bito, ab extra verrendo dictarum.

ev erriato r - Paul. diac. Fest. 6 8, 8 -r vocatur, qui iure accepta hereditate iusta facere defuncto debet ; ... id nomen ductum a ver rendo.

eversio - ablatio : Cass. Var. 6 6, 13 ab impe- ritis enim harum rerum statuae facilis -o non fuisset, nisi earn temptasset movere loco magi- stra praesumptio.

everto - ind. praes. 3a pers. sing, -et An. ex div. 138, 13.

evestio - v. A2 evectio.

evidens - ebi- Gl. Philox. 178, 1, 20. evidenter - ebi- Gl. Philox. 178, 1, 14. evienio - v. A2 evenio.

evigilo - in imag., sensu spirit: Steph. v 819 D 17 Hispania omnis, ... fidei lumine illustrata,

ac si de mortis perpetuae somno excitata, in aetemae vitae -avit splendorem.

evocatio - promotio : Cass. Var. 220, 17 ne honor -is, qui pro vestra gloria constat inventus, ad iniuriam convertatur.

evocatorius - nom. fern, -a, subst., diploma principis quo quis ad aulam invitatur : Cass. Var.

2 2 0, 1 formula -ae, quam princeps motu suo dirigit : 2 2 0, 11 formula -ae, quae petenti conce- ditur.

evoco - fort, perper. eno- Gl. Philox. 179, 2, 8. — Alci rei -are, ad earn destinare: Cass. Var. 50, 8 illustris magnitudo tua ... cognoscat legationem nos ad Orientem deliberasse trans mitiere, cui te idoneum iudicantes iussis prae- sentibus -amus. — Expetere : Ios. Fl. Apion. 6 6, 15 tunc dicit -asse eos Hierosolymitarum auxi- lium. — In med.: An. exdiv. 142, 8 alium ... feminarum secundas -at potum ex vino.

evolo - properare : En n. Hymn. 19, 69 dispersa mors quos afficit, ad vota mortis -ant.

evum - v. A2 aevum.

evvangelium - v. A l et A2 evangelium. ewangelium - v. A2 evangelium.

1 ex, e - et Chron. duc. 565, 5 : Gl. Plac. 21, 2, 26. — Seq. acc.: Concord. 278, 29 e contrarium : Lex Rom. Raet. 402, 11 diaconus vero qui ex curiales parentes natus est: Petr.

subd. Chron. 176, 17 papa Horsmida misit ex constitutum synodum in Graecias : Mon. Neap. Arch. I l , a. 943, 143, 8 de quibus nihil mihi ex ipsas sex uncias meas ... remansit. — Pro, gen. : los. Fl. Apion. 84, 22 et ex his, quae iam egerat vel acturus erat, paenitentiam egit: Mon. Neap. Arch. I l , a. 946, 155, 13 ipsa (scil. terra) habet de alio latere parte septemtrionis terra ex ipsis hominibus: IV, a. 1017, 106, 21 coheret terra ... ex alio capite in pedem ex ipsa terra vestra ; abl. instr. : Anast. Theod. Stud. 731 C 3 solus enim senarius numerus a prima monade perfectus partibus suis ... tertiam vero partem suam perfi- ciens ex duobus : Steph. v 813 D 13 quas (scil. res) ... in iure ipsius monasteri! divina pietas voluerit augere ex donis et oblationibus : Mon. Neap. Arch. II, a. 989, 90, 13 concessio ... manu propria scripsimus ... et ex anulo nostro subter iussimus sigillar!. — De modo: Greg. M. Cant. 480 B 2 flagrantia virtutum tuarum omnem speciem virtutum sapientium mundi superai, quia videlicet fictas imagines eorum ex veritate transcendit : Rath. Prael. 201 D 3 Uni génitas, qui non ex peccato ut tu, sed ex Spirita sancto conceptas, de Virgine natus est: Bonizo

(8)

664, 40 Romanis legibus rei habentur ac nota- biles, qui ... non iudicant ex equitate, set pro pria volúntate. — De causa: Cap. Virceb. 303, 16 Ihs fatigatus ex itinere: A n ast. Vita loh. El. 500, 2, 29 si autem ex incredulitate aut modica fide illud timetis. — Pro, a : A n ast. Apocr. Ep. 661 C 11 ex diabolica operatione motus : A n a st. Hyp. 682 D 9 n is i... ex huiuscemodi crudelitate ipsorum ... hos conservasse! ; ad : Mon. Neap. A rch . I l , a. 946,161,11 concessimus in eadem sancta sedes omnes servos ex ipso episcopio pertinentes ; de : los. E l. Apion. 12, 20 ex omni bello ... veram descriptionem feci : A n ast. Vita loh. El. 498,1,45 non enim verbum e verbo, sed sensum e sensu excerpsi: Serm. R o fil. 381 E

11 contigit ... ut quod ex invisibili dracone ... Rofillus praedixit hoc cunctis cementibus mani feste exhibuit: Mon. Neap. A rch. IV, a. 1017, 111, 3 ex ipsis (scil. populis) secundum Dei mandatum magis curam et vigilantiam habere debeamus ; quod attinet a d : A n ast. Theod. Stud. 731 C 10 ita ut hinc possimus argumentan eum (scil. Bartholomaeum) ad Petrum habere comparationem, dum ex prima quidem hexade principium reputatur in Petro, ex secunda vero summitas est eorum, qui post ipsum dinumeran- tur. — Nota locutt., ex quo, quia: A n ast. Vita loh. El. 506, 2, 24 dicit ei: Ecce ego ilio (scil. esophorio) vestior, ex quo dedisti mihi hoc ; ex

me (nobis), meo (nostro) tantum ingenio atque

consilio : R a th . Prael. 211 D 2 non enim hic ali- quid violenter ex me proferre aut fingere volo, ne non certus disputator, sed ineptus a te iudicer fabulator : 301 C 4 quae cum ita se haberi intitu- babiliter ipsa duce ratione etiam ex nobis ipsis possimus colligere ; ex se, sua sponte : A n a st. Theod. Stud. 736 B 3 beate Bartholomaee, ... defende ... eum qui te, licet breviter, ex se lau dare praesumit in Christo Iesu ; ex nostra parte, a nobis: Step h . v 797 B 3 quidquid autem idem venerabilis episcopus Teutboldus vobis ex nostra parte retulerit, credile ; ex uno latere ...e x

alio (latere), hinc ... hinc: R a th . Prael. 219 H

3 ex uno latere superni spectatoris, ex alio sali huius immodice ferventis veremur procellam ;

e diverso, diverse, aliter: A n ast. Theod. Stud.

731 D 6 Petrus deorsum capite crucifigitur, sed e diverso Bartholomaeus poenas pro Christo sustinens, postquam vivens exeoriatus est, capite plectitur ; ex superabundanti, valde abundanter : S teph. v 790 D 18 deinde vero suam iniquita- tem ex superabundanti confirmare volens, ad ... pontificem Nicolaum misit episcopos cum

litteris imperatoris ; ex antiquitus, ab antiquis temporibus : Mon. Neap. Arch. II, a. 997, 168, 5 pars pubblici ex antiquitus iam per sexaginta annos ... te n u it... has ... ecclesias.

2 ex - v. Lx et A2 et. exaccio - v. A2 exactio.

exactio - -acci- Lex Rom. R a e t. 359, 4. —

-o binorum et temorum, tributi species: Cass.

Var. 84, 3 comperimus pridem tibi secundum morem veterem -em binorum et temorum fuisse delegatam.

exactor - dat. pi. -es Lex Rom. R a e t. 383, 13.

exacuo - ind. praes. 3a pers. sing, -ui G l. P h ilo x . 183, 1, 3.

exadelfa - patruelis : M on. Neap. A rc h . 1 1, a. 941, 89, 18 portione tua de terra ... habente hab uno capite terra Anne seu Blactu honesta femina -e germane tue: I 2, a. 959, 74, 15 terra ... fuit de portione domine Mariae -a mea.

exaequatio - exe- G l. P h ilo x . 1 8 3 ,1 ,1 . exaggeratio - ex ha- G l. B er. 365, 4. — In imag., f. multiplicado caelestis mercedis (cf. THES.): Cass. Var. 63, 23 pro expensis paupe- rum, quae sub lucri -e funduntur.

exaggero - gravare, opprimere : Cass. Var. 3, 15 alter nos frequentia invidiosae interpellatio- nis -at, alter miseriarum mole castigat.

exagom um - ad -urn, de agro sexángulo (cf. adn. ad loc.) : M on. Neap. A rc h . 1 1, a. 941,123, 1 atfirmastis ... quod in ipsa terra intus nomina- tas coherentias ad -um modios viginti publicam potestatem nullam dominationem habuit.

exalo - v. A 1 et A2 exhalo. ex altad o - v. A2 exaltado.

exaltado - exul- M a r t. H ier. 120, 3, 34. — Gen. sing, -adone in f . o (sanctae) Cru cis, dies festus apud Christ. : S a c r. G reg. 92,14

XIIII die mensis septembris -o Crucis : C h ro n . A lt. 23, 14 in vigilia -cione sancte Crucis. — In Missa, -o vivifica corporis Domini, elevado Eucharistiae : A n a st. Vita Bas. 306 C 12 pre sbyter astitit ad sanctam missam, et tempore -is vivificae corporis Domini nostri Jesu Christi vidit sanctus Dei ... sanctum Spiritum descen- dentem in specie ignis, circumdantem presbyte- rum.

exalto - -albitur pro -altabitur, perper., fort, vit. typoth. Cap. V irceb. 302, 31. — In Missa,

-are panem, Eucharistiam elevare : A n a st.

Vita Bas. 301 A 15 post finem orationum -avit panem, prolixe orans et dicens: Domine ... veni ad sanctificandum nos.

(9)

exam en - tremendum, supremum, extremum

-n, apud Christ., de ultimo iudicio: Ps. Greg. Exp. 552 D 3 in ilio autem tremendo -e iniquus omnis in furore arguitur; quia poenam intermi- nabilem venia nulla comitatur: Rath. Prael. 148 A 6 obtestor te ... per viventem in saecula et eius tremendum -n: 187 C 16 satage ... Deo in humilitate servire, ut cum ovibus in dextera in ilio supremo -e poni ... merearis : Serm. Rofil. 381 A 8 certe, fratres, in extremo -e omnia pen- debunt in staterà iustitiae.

exam eter - v. A l et A2 hexameter. ex am in ad o - v. A l examinado.

exam inatio - seq. de et abl. : Cass. Hist. 80, 29 sacerdotes ... Arium in medium deducebant subtilemque -em de eius propositionibus agita- bant.

exam inator - qui pondérât, de praefecto annonae : Cass. Var. 181, 9 in fraudolentos distringe, pañis pondera aequus -r intende: solli- citius auro pensetur, unde a quiritibus vivitur.

exanim is - -e, subst. : Dion. Gr. Nyss. horn. 397 B 10 insensibile ... et -e quadam ratione vicina sunt.

exarchus - -cus inf. — Gr. sÇapxoç, ital.

esarca: Pe l. ii 105, 15 per labores ... excel- lentissimi domni Zmaragdi -i et cartulari! sacri palati! ... quietem donare dignatus est (D eus): Ep. Lang. 694, 9 Honorius papa Hysatio patri cio et -co Italiae. V. et Lx exharchus.

exarcus - v. A2 exarchus.

exardesco - transi., seq. infin. : Pass. Diod. 446, 2, 6 6 fossores magis ac magis labori ope- ram dare -ebant.

exaticum - exsca- inf. — Acc. pi. -as inf. — Tributum : Mon. Neap. Arch. I 2, a. 975, 239, 31 numquam presummamus ... qualibet anga rias aut exsca-as vel herbaticas ... querere.

exburae - Paul. diac. Fest. 69, 26 exbures exinteratas, sive -ae, quae exbiberunt, quasi epotae.

exbures - Pa ul. diac. Fest. 69, 26 -es exin teratas, sive exburae, quae exbiberunt, quasi epotae.

excaeco - -ce- Concord. 254, 39.

excalefado - ind. praes. 3a pers. pi. -it An.

ex Div. 149, 13.

excanto - cantare, de missa sollemni : Rath. Prael. 295 B 15 missa ... excursa potius quam -ata vel (quod est gravius) aliquotiens penitus neglecta.

exceco - v. A l et A2 excaeco.

excedo - in animo -ere pro ex animo -ere : Rath. Prael. 268 C 12 in animo -it dictum: «Quos Deus coniunxit, homo non separet» ? — Peccare : Cass. Var. 4, 22 mores pravos regis auctoritate recorrigis, -entis audaciam frangís, timorem legibus reddis : Rath. Prael. 192 A 8-9 ne ... quislibet ... impatiens libidinis ... contra naturam quovis modo cogatur -ere.

excellens - -issimus, hon. tit. Langobardo- rum principum : Mon. Neap. Arch. II, a. 986, 58, 3 principatus domini Landenolfi -issimi principis ; de martyribus : Transe. Cyr. 336,49, 12 ad laudem et gloriam -issimi martyris Christi, beati Cyriaci.

excellentia - principalis -a, hon. tit. Lan- gobardorum principum: Mon. Neap. Arch. II, a. 997, 168,3 principalis -a petitioni dilecti sui petenti dementer favet.

excelleratus - v. A2 sceleratus.

excelsus - -um, subst. ; nota locut. in -um

ascendere, sensu spirit. : Ps. Greg. In I Reg. 266 A 8 in -um quidem ascendere, est cor ad altiora intelligenda praeparare.

exceptio - acceptio : Dion. Gr. Nyss. hom. 404 A 13 (cor) non ad resumptionem Spiritus excitans, sed ad -em c ib i... impellens. — Munus exceptons : Cass. Var. 116,20 nunc ad colloquia dignus, nunc ad -es aptissimus, frequenter etiam in honorem legationis electus. — Sensu leg., privilegium: Cass. Var. 63,18 non praeiudicat iuri publico personalis -o.

excepsi ? - fort, perper. pro excep(to) s i : Mon. Neap. Arch. 1 2, a. 977,251,10 postquam diviserimus ipsa sorte nostra qui nos tetigeris vos illos et heredes vestris lavorare debeatis in parte ut feceris totus ipse locus -i illos perclara facta veritate paruerit ut illos lavorare non potueritis licentiam habeatis illos mihi meisque heredibus illos abrenuntiare.

excepto - v. L x ,A \ et A2 excipio.

exceptorius - -ae, subst. : Gl. Plac. 27, 1, 18 lacus : -ae in qua<s> aqua decurrit.

excercitalis - v. A2 exercitalis.

excessus - peccatum, sensu Christ.: Ps. Greg. Exp. 563 A 7 electi etenim Dei orantes ut ad Deum perveniant, infirmitatis suae incessan- ter -us déplorant.

excldo - transi., in simil., ad vitae exitum adducere : Rath. Prael. 213 B 15 si incorrectas -eris, statim in ignem mitteris ... Omnis arbor, quae non facit fructum bonum, excidetur et in ignem mittetur.

(10)

excipio - -ta pro -to Mon. Neap. A rc h . IV,

a. 1016, 85, 3. — Ind. praes. 3a pers. sing, -et Romae in sc r. I, 1678, 4. — Accipere, transi. : G el. 6 6, 11 ut santifícalos nos possit dies sanc tus venturus -ere. — Liberare, per privilegium eximere : Cass. Var. 63,24 qui proemptoris func tus officio, -tus negotiationis oneribus, debeat implere quod suscipit. — Subire : Pass. C onc. 9, 79 vel sacrifica Iovi, aut capitalem sententiam -es. — Parere : Lex Rom. R a et. 427, 9 ipsa mulier quinqué obsetrices secum habeat, dum ipsum infantem -epit, qui pro ea testimonium dent, ut ipse infans adulter non sit nec adposi- tius. — In form., -to, seq. acc. : C oncord. 239, 32 si quis in çcclesia scandalum penetraverit {al.

lee. perpetraverit), 40 solidos ipsius venerabi-

lis loci sit culpabilis, -to plagas aut feritas cui fecerit : M on. Neap. A rch. II, a. 996, 145, 23 et 27 -to quantum nunc exinde detinet quidem Stephano ... et -to inclitum fundiciolum qui est iuxta fundum heredum domini Stephani.

excipuum - Paul. diac. Fest. 70, 5 -urn, quod excipiatur, ut praecipuum, quod ante capi tur.

excito - ind. praes. 3a pers. sing, -ta Gl. Ph i- Lox. 183,1, 33. — Suscitare, eiere : V ita Exup. 1149,1,24 in dignitate mea contendo, ut tu vivas in annis multis, et Deum colas meo more, et -es mihi prolem de uxore, quam ego dabo tibi.

exclamative - exclamationis more : Gl. Ber. 363, 8 infandum : -e.

excludo - educere : Resurr. 6 8, 105 ali- quid rerum Dominum non posse videtur? Si potuit tenebris claram -ere lucem. — In med., expeliere : An. exdiv. 148, 4 (nux sicca) trita cum coreo suo umbelico posila lumbricos -it. — Edere, emitiere : Resurr. 100, 305 tunc avi- dus rápidos -it tartarus ignis atque procellosas ructuabunt aequora flammas.

excoctus - fervens : Cass. Var. 6 8, 35 haec perennitas aquarum intelligendi praestat indi cium per igneas terrae venas occultis meatibus influentem imitus in auras erumpere -i fontis inriguam puritatem.

exeogitatio - cogitado : Cass. Var. 23, 4 munitio ... efficitur praevalida, si diutina fuerit -e roborata. Omnia subita probantur incauta.

excolo - esc- Mon. Neap. Arch. I 2, a. 973, 221, 23 : IV, a. 1017, 106, 27, exsc-1, 2, a. 968, 164, 24.

excom m unicatus - abs., subst. more : Rath. Prael. 563 A 6 cum -is nolite communicare.

excom m unico - -omu- Mon. Neap. Arch. I 2, a. 969, 176, 3 . ari, ab officio sospendi (cf.

adn. ad loc.) : Ordo Rom. 126,16 non licet alte ram mutare in loco lectoris, vel cantoris. Quod si factum fuerit, archiparaphonista a pontífice -abitur.

excom unico - v. A2 excommunico. exconsul - acc. sing, -e (an perper. pro ex -e ?) inf. — Qui consulatum gessit, consularis : Paul. diac. Hist. Lang. 62, 21 Mauros quoque ... per Iohannem -e mirabili virtute protrivit

excotio - v. Lx et A2 excutio.

excream entum - Gl. Plac. 20, 2, 8-13 -um vero quod expuimus vel excreamus habetur; item sementum virile unde animalium et hominum corpora concipiuntur; hinc creatores paren tes dicuntur.

1 excrem entum - nom. pi. -ia inf. — G l. Philox. 183,1, 39 -ia: ¿K ßpdapaxa.

2 excrem entum - Gl. Plac. 20, 2, 4-8 -urn : quod in aliqua re super excrescit, ut puta in arbo- ribus ea quae putantur -a dicuntur, ut vitibus; et in corpore si quid excreverit, -um dici potest.

excresco - in math., de summa quae ex mul- tiplicatione effecta est: Bo eth. Inst. ar. 1080 C 9 si V quattuor multiplicent, XX numeras -et. — Numero augeri : Greg. M. Cant. 499 B 1 per universum mundum exempla bonorum operum -erunt.

excubiae - militia: Cass. Var. 180,12 alienis -is praeponitur, qui alibi militasse declarator,

excubio - v. A2 excubo.

excubo - -biat Gl. Philox. 183, 1, 41,

-uvians Romae inscr. II, 4160, 10. — In re militari, -ans, subst., impiger, assiduus: Cass. Var. 347, 1 sicut enim aequum est desidiosis laborantium praemia denegare, ita convenit -antibus remunerationis optata concedere.

excudo - Paul. diac. Fest. 69, 20 -ere, pro- cudere et incudis ipsa a caedendo dicta sunt.

excurro - de publicis officialibus, se conferre : Cass. Var. 379, 22 experientiam tuam ... ad Histriam provinciam iubemus -ere, ut in tot solidos vini, olei vel tritici species de tributario solido debeas procurare ; -ens, subst., profugus: Cass. Var. 372, 10 (regio) tantis commeantium fatigatur adventibus, tanta -entium laceratione deteritur. — Transire: Cass. Var. 85, 2 optamus cunctum diem plenum beneficiis nostris -ere. — De missa, cursim celebrare : Rath. Prael. 295 B 15 missa ... -sa potius quam excantata vel (quod est gravius) aliquotiens penitus neglecta.

(11)

excursus - cursus : Cass. Var. 376, 5 quate- nus (pons) transitum praebeat intremulum, ... et de suo situ celerem nobis praestet -um ; de cursu publico: 30, 13 maior adhibenda cautela est, ut qui (scil. equi) ad continuos -us consti tué sunt turpi macie non tabescant. — Transi., de tempore : Sacr. Gel. 57, 20 in huius quoque seculi transeuntis -u, victum nobis spiritalem ne deficiamus inpende: Lib. Sacr. 140, 1, 51 qui in modico vitae praesentis -u fidelis apparuit : Vita

Valent. Gen. 5 4 4 ,1 ,4 8 totusque vitae eius -us, cum Principe mundi fuit conflictus.

excuso - -andum pro ad -andum Lex Rom. Raet. 417, 7.

excussio - transi. : Gump. Vene. 217, 23 veri- tatem ... ad certam rei -em explanare aggredior.

excutio - -cot- inf., exsco- Mon. Neap. Arch. II, a. 990, 105, 10. — Coni. ppf. -usis-

set Concord. 249, 4. — Nota constr. : Lex

Rom. Raet. 417, 11 nec libertus de patronum suum, nec servus dominum suum se -ere potest. — Caedere: Concord. 248, 50 si secundum digitum -erit, componat sol. 3. — Amovere: Mon. Neap. Arch. II, a. 996, 153, 8 si illargias

(fort. err. lee. pro illas regias) de ilium cellareum

meum -cotere voluerimus in fore cum facie de ilium ballatorium ... licentiam abeamus absque lesione de ipsum ballatorium

excuvio - v. A2 excubo.

exdutae - Paul. diac. Fest. 46, 16 -ae exu viae.

exe - v. Lx sum.

execatio - v. A2 exsecatio. execucio - v. A2 exsecutio. execuor - v. A2 exsequor.

exegrego - ese- Mon. Neap. Arch. I I , a. 926, 39, 10, esse- I 2, a. 965, 140, 1, exs- inf. — Ind. pf. I a pers. pi. -abimus inf., 2a pers. pi.

-astis inf. — Finire, definire: Neap. Arch. I 1, a. 937, 94, 4 castanietum cum nominata terra ... qualiter per ipsos termines et per signâtes illos -astis ... in vestra vestrisque heredibus sint protestate: II, a. 996, 143, 18 clusuria mea de memorata terra ... sicuti per memórales cohe- renties exse-abimus ... a me tibi sit venumda- tum : II, a. 1015, 76, 24 dicevat pars nostra ... de memoratis terris qualiter superius illos per ipsas fines et per ipsos termines -avimus.

exem plabilis - exemplo aptus: Cass. Inst.

1 0 0, 8 -e est quod alicuius exempli compara- tione eventum simile comminatur.

exem plar - exinp- inf. — Gen. sing, -r Quaest. mon. 592, 29, nom. pi. exinp-rias Lex

Rom. Raet. 435, 2.

exem plarius - ace. pi. fern, -e Mon. Neap. Arch. 1 1, a. 930,52, 8, 1 1, a. 935, 81,1.

exemplum - exsen- Romae inscr. VIII, 23029, 3 . --- o alcis, secundum eius -urn: Rath. Prael. 302 A 14 zelo charitatis pro domo Israel -o Heliae zelantes. — Nota locut. in -um

trahere : Rath. Prael. 197 D l l Petrus apostolus Saram in -um trahit, cum te, quid facere deberes, monere voluisset.

exenedochium - v .L x xenodochium. exenedochus - v .L x xenodochus.

exenium - exse- inf. — Xenium: Petr,

subd. Agripp. 114, 15 vasa ... obtulerunt, ea videlicet pactione ut certo tempore cetera eis exse-a dirigèrent.

exenodochium - v. Lx et A2 xenodochium. exenodochus - v. Lx et A2 xenodochus. exeo - etsiit Neap, in scr. 1540, 3, exs-

Cap. inscr. 4539, 7 : inf. — Ind. praes. 3a pers. sing, -et Mon. Neap. A rch . I 2, a. 970, 200, 8,

-iet II, a. 982, 29, 10, pf. 3a pers. sing, essibe

Romae in scr. I, 2990, 2, -i Cap. A qu il. 7, 3,

-ibit Romae inscr. IV, 12672, 1, -sit V, 14926,

1, exxibit I, 1667, 4, coni, praes. 3a pers. sing.

-iat Lex Rom. R aet. 359, 20, I a pers. pi. -iamus

Mon. Neap. A rch. IV, a. 1020, 136, 9, inf. pf.

-isse Cap. Virceb. 301,20, ger. gen. -iendi Mon.

Neap. A rch. II, a. 9 82,12,18. — Seq. in et abl. : Lex Rom. R a et. 396, 20 si Humen de alveo suo -ierit in alia parte. — Officio abscedere : Cass. Var. 345, 13 totam sequentium seriem ad pro- vectum trahit, dum prius militiam perfunctus -ierit. — Nasci : Enn. Hymn. 27, 68 die, mater et virgo, precor, quisquamne claudit -iens, artantur exta fetibus? — Existere : Mon. Neap. A rch . I 2, a. 961, 95, 31 si quavis temporera homos -ierit q u i ... hec omnia subtrahere voluerit de sub potestatem de memóralas congregatio n s . — Transi., evadere, pervenire : R a th . Prael. 184 C 12 potest autem fieri ut labor hic noster in cuiuslibet -eat manus, qui eius dictorum expers sii penitus; emanare : A n a st. Theod. Stud. 731 A 5 cuius (scil. Apostoli) enim sonus in omnem terram -ivit. — Trans., transí., transgredí : Cass. Var. 366, 16 donatur sine dispendio, ceditur sine imminutione et nomen habet munificentiae quod iura domini nescit -ire ; de aetate, exigere : P a u l. diac. Fest. 25, 23 ad -itam aetatem : ad ultimara aetatem.

(12)

exequor - v. Al et A2 exsequor.

exerceo - exequi : Sacr. G el. 50, 3 D e u s,... concede ut corda nostra ... pietatis tuç valeant -ere mandata.

exerchitalis - v. A2 exercitalis. exercio - v. A l exsercio.

exercipes - G l. P h ilo x . 183, 1, 18 -s: la x ô ô p ô p o ç : 183, 2, 19 -s: ôpopeôç.

exercitalis - ex ce- C oncord. 281, 37, -chi- M on. Neap. A rch. 1 2, a. 958, 66, 32.

exercitativus - ad exercitationem pertinens : Boeth. Top. Arist. 917 C 10 secundum facul- tatem -am.

exercitatus - motus : Cass. Var. 258, 28 gratiam unda non habet nisi quae iugiter influii ... Ilia enim quae pulchre rivis -a ridet, quam defor- mis est in lacunis.

exercitium - officium: Cass. Var. 184, 17 habeant -a praemia sua. — Apud Christ., sensu spirit. : S acr. G el. 41,25 concede nobis, omnipotens Deus, ut per annua quadragesimalis -a sacramenti ... ad intelligendum Christi proficia- mus arcanum ; de bonis operibus : A n ast. Vita loh. El. 498, 2, 63 huius (scil. S. Ioannis) prima in Patriarchatu -a: Ioh. XII 1016 D 1 inter cae tera sanctae conversations -a comperimus quod monasterium in tuo episcopio ... pro amore Dei construxisse.

exercitualis - ad exercitum pertinens, de reb. : Cass. Var. 100, 6 ex Italia destinavimus -es expensas, ut ad defensionem vestram direc tus exercitus nostris humanitatibus aleretur ; de homin. : Cass. Var. 329, 35 respicite ... patri- cium Liberium praefectum etiam Galliarum, -em virum.

exere - v. A2 sum.

exereacio, exeredacio - v. A2 exheredatio. exeredo - v. Al et A2 exheredo.

exfalia - gr. ò a ^ à ^ e ia , securitas (cf. Lx s. v.

securìtas): M on. Neap. A rch. I 2, a. 952, 3 1 ,7

ec chartula donationis -a ydiosceri ut super legi- tur sit firma: I 2, a. 959, 69, 30 hoc memorati sumus ut chartula -a quam inter nobis fecimus ut continet sit inter nobis nostrisque heredibus firma et stabilis.

exfilo - exserere : P a u l. diac. Fest. 73, 17 effafilatum, exertum, quod scilicet omnes exerto brachio sint -ati, id est extra vestimentum filo contextura. — Alqd fili forma emitiere (cf. THES.): Cass. ps. 285 A 2 aranea ... per loca altiora telas quasdam tenuissimas viscerum digestione contexit, sicut et a quibusdam vermi- bus sericum dicitur -ari.

exfino - ind. praes. 3a pers. sing, -ad Mon. Neap. Arch. I 2, a. 960, 90, 22. — Terminare : Mon. Neap. Arch. I I , a. 936, 8 6, 8 a meridiana parte coheret (domus) superiora tua siculi inter se clusuria de tabulis -at: I 2, a. 966, 148, 10 tertio termine similiter marmoreum qui est fictus et -at inter memorata terra et memoratum gual- dum.

exfir - Paul. diac. Fest. 69, 29 -r purgamen- tum, unde adhuc manet suffitio.

exfundatus - e xf- Mon. Neap. Arch. I I , a. 937, 96, 11. — De agro, cuius possessio ab alqo dimissa est: Mon. Neap. Arch. I 2, a. 951, 21, 16 terra ... qui pertinet nobis de alium fundum nostrum -urn qui fuit de Romanum ; de eo qui fundi possessionem dimisit: II, a. 989, 91, 31 Alperto -o ospite n o stro . um, subst., fundus

sine colono: I 2, a. 963, 105, 15 quantum mihi exinde pertinet de -um ... a me tivi sit venun- datum.

exfutus - v. A2 ejfundo.

exgens - Pa ul. diac. Fest. 6 8, 5 egens velut -s, cui ne gens quidem sit reliqua.

exgregius - Paul. diac. Fest. 70, 25 -ae, egregiae, id est e grege lectae.

exhaeredito - v. A2 exheredito. exhaggeratio - v. A2 exaggeratio.

exhalitatio - vaporis emissio: Cass. Var. 316,28 utere igitur aquis illis, primum ... diluto- riis, deinde thermarum -ibus siccativis.

exhalitio - exhalado : Dion. Gr. Nyss. horn. 405 B 2 (calor et umor) cerebrum nutriunt ... per vapores, ex quo ... ad id quod est purius -o tenuata perunget membra.

exhalo - exa- Lib. Sacr. 65, 2, 56: Paul,

diac. Hist. Lang. 105,7: Pass. Max. Cum. sec. 322, 10, 22.

exhausto - Pa ul. diac. Fest. 72, 8 -ant, effe- runt.

exheredatio - exereaci- Lex Rom. Raet. 406, 16, exe-ci- 410,10.

exhereditatio - exheredatio : Concord. 253, 10 cap. Rothari de -e filiorum.

exheredito - -hae- inf. — Exheredare: B o e th . Top. Arist. 929 B 13 pravos exhae-an- dos dixit esse: Concord. 252, 11 illos -are minime debeant.

exheredo - exe- Lex Rom. Raet. 431, 28. exhibeo - exi- Lib. Sacr. 5 ,1 ,5 6 : Lex Rom. Raet. 403, 18: Paul. diac. Hist. Lang. 79, 21,

exiv- Mon. Neap. Arch. I I , a. 927, 42, 1 : IV, a. 1020, 143, 16: inf. — Sensu fig., seq. ad cum acc. : Cass. Var. 36, 17 Philagrius ... studiorum

(13)

causa fratris filios ad Romanam -uit civitatem. — Praestare, cum facere redund. : M on. Neap. A rc h . I l , a. 927, 41, 22 in eadem ecclesia die noctuque officium sacerdotalem facere et -xivere promitto. — Nota locut. gratias -ere : V ita Aspr. 177, 31 coniuges vero ipsi gratias Deo et meritis Praesulis -entes... basilicam ad honorem sancti Aspren decentissime construunt.

e x h ib id o - v. Lx exhibitio.

exhibido - exi- inf. — Nota locut. -is mira-

culum : Lib. S acr. 54, 1, 19 o quale exi-is mira-

culum, ut caelorum conditor fiere ante servi tumulum dignaretur. — Tutela, curatio (cf. THES.) : Cass. Var. 67, 4 illustris magnificentia tua praesenti auctoritate cognoscat Spoletinis civibus ad -em thermarum supra consuetudinem aliam millenam esse deputandam. — Celebra do: R a th . Prael. 229 C 3 quid prodesset ... benedictio, et diversarum rerum consecrado, vel ullius divini cultus -o ?

exhilaro - transi., sensu spirit. : Ps. Greg. In I Reg. 55 A 2 divina tarnen dem entia electas mentes aliquando ... suae dulcedinis infusione -at. V. et Lx exilaro.

exhonorantia - dedecus : A n a st. Vita Ioh. El. 507, 1, 33 tunc poenitentiam omnes agebant ... quia in tali -a humiliassent eum et maxime hi qui vocabant eum Amentem.

exhorcista - v. A2 exorcista.

ex h o rtan d u m - exhortado : R a th . Prael. 302 A 15 in doctrina docentes, -o mutuo nos exhortantes, ... non solum aliquem non timere- mus, sed edam ab omnibus timeremur.

ex h o rtad o - exo- Lib. S a c r. 26, 1, 33. e x h o rto r - exo- Lib. S a c r. 9, 1, 8: 21, 2, 27. exhylaro - \ . L x exilaro. exibeo - v. Lx et A2 exhibeo. exibitio - v. Lx et A2 exhibitio. exicium - v. A2 exitium.

exigo - exs- C lu s. in sc r. 2543, 6. — Ind. praes. 3a pers. pl. -ent Lex Rom. R a e t. 389, 1, part, praes. gen. pl. -um Cass. Var. 132, 6. — Constr. pers. : Cass. Var. 290, 11 -aris a benigno principe quod se tibi noverai minime commi- sisse: R a th . Prael. 173 B 12 si digne eamdem mercedem non elaboraveris, in supplicio com- ponere -eris.

exiguitas - hum. tit. : P a u l. diac. Fest. 1,21 -is meae munusculum si sagax et subtilissimum vestrum ingenium non usque quaque reppule- rit: A n a st. Vita loh. El. 505, 1, 54 rogo hono- randum caput tuum, ut nullatenus hoc imputes

minimo nomini -is meae: Rath. Prael. 212 B

2 ille, qui desuper magister est omnium, conval- lem -is meae per ipsos, qui iam satis super hoc tractaverunt, montes dignatur irrorare.

exiguus - humilis : A n ast. Theod. Stud. 731 B 11 non plane nobis is qui laudatur -us appa- rebit ; in form., hum. tit. : C onc. Tic. 149, 38 Gerardus -us in exigua Laudensi ecclesia episcopus : A n ast. Vita loh. El. 499, 2, 29 Johannes humilis et -us servus servorum Domini nostri Iesu Christi : Steph. v 808 A 8 -us servorum Christi servus, Egilmarus Osnaburgensis episcopus. — Subst., pauper : Verc. inscr. 6728, 11 (episcopus) pollens et -is dapes porregere multas.

exilica - Paul. diac. Fest. 71, 6 -a causa, quae adversus exulem agitur.

exilio - abire, de abstr. : Cass. Var. 70, 12 operosa delectado haec cum ... processerà, reli quie cogitationes -unt. — Post se -ire, resilire : Paul. diac. Hist. Lang. 178, 10 Rothari cum se detectum cognovisset, statim post se -iens spa- tham evaginavit, ut regem percuteret.

exilis - Paul. diac. Fest. 71, 4 -es et ilia a tenuitate inarum, quas Graeci in chartis ita appellant, videntur esse dieta.

exilium (exs-) - nota constr. in -um esse, -o

esse pro in -o esse : Kal. Bon. 341, 16 fuitque (Anselmus) in -um: Petr. subd. Chron. 165, 3 Silvester -o fuit in monte Serapi. — In imag. : Vita Valent. Gen. 545, 2, 33 de sede florígera in huius vitae -um mirabiliter propulsos (scil. sanctos patronos),

exim - v. A2 exinde.

eximios - Paul. diac. Fest. 72, 3 -um dici coeptum, quod in sacrificiis optimum pecus e grege eximebatur, vel, quod primum erat natum. — Seq. inter: Cass. Var. 15, 7 inter viros fortes -ii, quando et valitudine membrorum et corporis procediate floruerunt.

eximo - ind. pf. -imerunt inf. — Se -ere, se periculo subtrahere : Paul. diac. Hist. Lang. 185, 11 Ratchis cum suo germano et aliquibus vins ... se suosque ... -imerunt. — Nota constr.

vitam -imi, mori: Paul. diac. Hist. Lang. 185, 2 Gregorius dum aput Beneventum annis septem ducatum gessisset, vitam -ptus est.

exim peratrix - quae fuit imperatrix : Ioh. vin 77, 19 dilectç ac spiritali filiae Angelbergae -i Deo dicatae.

eximplex - acc. sing, neutr. -e inf. — De mensura qua tributum aliquod debetur : Mon. Neap. Arch. I 2, a. 977, 250, 31 et quantum

(14)

compleverimus memorati tres annis da inde in supra ubi obumbraverit ipse pastinus memorata terra tunc nobis exinde dare debeatis terraticum -e de quo seminaveritis.

exinanitio - gr. kévûxtiç, evacuado, mystice de Christo : Anast. Apocr. Ep. 6 6 6 D 5 vera- citer factum homo absque peccato Dei Verbum ... nullam omnino propter -em vicissitudinem pertulit : 672 A 9 alii quidam ... irretiti sunt pra- vitate ... divinitatem vero compassibilem carni propter -em ... dogmatizantes.

exinanitus - acc. pi. masc. -us inf. — G l. Philox. 183, 2,27 -us : KsvcoGévxaç.

exinde, exim - Gl. Philox. 184, 1, 2 -im: eùGétoç. — Pro gen. partit. : Mon. Neap. Arch. II, a. 991, 110, 3 atsignabimus nos tivi ... tura- bulu de ramme una cum duas crucis una -e fer rea et alia erea. — Posthac : Cartm. 595, 2 ,1 3 mitte poenam stipulacionis nomine ... quam inferatis ad illam partem contra quam -e litem intulleritis.

exindem - v. Lx exinde.

exinfulo - Paul. diac. Fest. 71, 25 -abat exer[c]ebat : Ínfulas enim sacerdotum filamenta vocabant.

exinplar - v. A2 exemplar.

existo - ind. praes. 3a pers. sing, -et Mon. Neap. Arch. I 1, a. 703-748, 3, 20. — Esse, seq. dat. possess. : Pass. Martinae 11, 3, 3 -ebant vero ei servi et ancillae plures, erat enim ... dives nimis; in re leg., de possessionibus: Steph. IV 977 B 3 hos vero omnes praedictos fundos vel uncias -entes ex corpore patrimonii nostri Sabinensis. — Fieri, mutari: Lib. Sacr. 109,1,3 flammivoma plumbei unda perfusus, ita caelitus ... defensus, ut frigidior aqua subito ex fonte levata saevus ardor -eret. entia, subst.,

gr. o v ia : Cass. Inst. 122, 24 etenim cum quid sit Deus nullo modo comprehendere valeamus, sublatio omnium -entium, quae Graeci onta appellant, cognitionem Dei nobis circumcisa et ablata notarum rerum cognitione supponet : Anast. Vita Bas. 295, 28 Basilius ... Ecclesiae doctor ... naturam -entium enucleatius explana- vit.

exitiabilis - ext- Gl. Plac. 22, 1,17. exitium - -ici- Ep. Lang. 704, 22, -turn 703, 20. — Paul. diac. Fest. 71,7 -um antiqui pone- bant pro exitu ; nunc -urn pessimum exitum dicimus. — Sensu spirit. : Cass. Inst. 65,15 Deus ... si vero malis iugiter minaretur -urn, desperado salutis praecipitaret ad vitia.

exitum - v. A2 exitium.

exitus - mors, nota locutt. : Anast. Vita loh. El. 508, 1,49 multoties vero assidebat et his, qui morituri, vexationem in -u animae patiebantur : Pass. Vict. Ass. 670, 2, 14 unus eorum percus- sit eum valde cum pugno in facie, sed usque ad finem sui -us, aperire ipsum pugnum minime valuit: Vita Valent. Gen. 545, 2, 14 confessa e s t ... se ohm in suo vultu sic fuisse tumidam et fuscam factam, ut pene ad mortis devenire -um crederetur. — Expensa : Anast. Vita loh. El. 509, 1, 54 agnovit ... quia propter -um triginta librarum, infirmatus est ille invitus eleemosyna-to r. us de sepultura, de corporum Sanctorum

translatione : Vita Exup. 1150, 2, 6 virtutem quam fecit post -um de sepultura,

exiveo - v. A2 exhibeo.

exm em bro - mutilare: Rath. Prael. 243 B 7 omnes maiores civitatis aut -are aut captivos ducere.

exnonexistentialis - in theol., de haereticis, qui consubstantialitatem (cf. A2 s.v.) negant : Cass. Hist. 283, 42 eiusque sequaces propterea “dissimiles” et “-es” sunt dicti ab his, qui Antio chia consubstantialitati consentiebant.

exobruo - eruere : Cass. Hist. 261, 34 populi prohibebant dicentes non oportere principis ossa migrari, ne quasi -i (àvopÓTTsaOai) viderentur.

exoccupatus - liber : Rath. Prael. 147 A 3 ex omnibus sollicitudinibus saeculi presentís exutus, ... curis penitus -us.

exodiosus - Gl. Philox. 184, 1, 21 -a: p ep iarip év r|.

exomis - gr. èÇropiç : P a u l. diac. Fest. 7 1,3

-ides sunt comici vestitus exertis humeris.

exorcidio - v. A2 exorcizo.

exorcista - aesso- Rom ae in sc r. I, 3130,

1, ex ho- A e c l. in sc r. 1 3 8 1, 3, ex so- M ed io l. in sc r. 6252, 3 : C lu s. in sc r. 2595, 3.

exorcita - v. Lx exorcista.

exorcizo - -idiare inf. — Res ad usum eccle-

siae consecrare, benedicere (cf. Thes.) : S acr. G reg . 125, 10 benedicis aqua his verbis : -o te creatura aquae in nomine Patris ... : ut fias aqua -diata ad effugandam omnem potestatem ini mici : Lib. S a c r. 42, 2, 23 Benedictio cineris et cilicii : -o te cinis in nomine D e i ...

exorior - fut. -retur Gl. Philox. 184, 1,23. exorm iston - cum adi. fern, coniung. inf. — Gr. èÇoppiGTÔv: Cass. Var. 362, 20 destine! carpam Danuvius, a Rheno veniat anchorago, -on Sicula quibuslibet laboribus offeratur : 371, 25 -on ... inter pisces regium genus, compar murenis corpore, sed colore distans, naribus

(15)

setosis, colostrea delicatitudine praeditum, oleoso ac suavi liquore coagulatum, appetibilis grataque pinguedo.

exorno - ind. pf. -abit Romae inscr. II, 4106, 3.

exoro - depon, more: Rom ae in sc r. X,

27053 tanta prece ab olim -atus sum unum ex utero eius (scil. coniugis) similemque tenere mihi.

exors - v. A 2 ex sors.

exortatio - v. A l et A2 exhortatio. ex o rto r - v. A l et A2 exhortor.

exortus - de homin., ortus, nativitas: Sacr. G e l. 142,3 cuius (scil. Iohannis Baptistae) geni tor ... angelo promittenti non credens obmutuit, magnifici prçconis -u ... loquens factus est. — A b -u, f. a parvula aetate : Rom ae in sc r. II, 4160, 7 hic vir ab -u Retri est nutritus ovili.

exoticus - subst. : Cass. Var. 289, 14 cedant vobis hanc felicitatem divina perpetuara, ut licet gratiam praestetis -is, prole vestra vivacius gau- deatis.

expando - manus -sa, transi., de alcis lar gitale in aliis adiuvandis : Anast. Vita loh. El. 502, 2, 3 intuens Niceta Patricius huius viri vir- tutibus pieni magnanimitatem, et sine parcitate manum -sam.

expapillatus - P a u l. diac. Fest. 69, 25 -o brachio, exerto; quod cum fit, papilla nudatur.

expars - v. A2 expers. expat<i>o - v. A2 exspatior.

expatro - G l. P h ilo x . 184, 1, 25 -avit: ètceteXectev.

expediens - G l. P h ilo x . 184, 1, 26 -d<i>ens : XucrvcEriç.

expeditas, a, um - celer : Lib. S a c r. 159, 1, 9 Nabor et Felix ... buie terrae se exules tra- diderunt, non ut cruento Caesaris subiacerent imperio sed ut aulam regis aetherii pergerent -i facilius. — Transi., sensu spirit. : Lib. Sacr. 159, 1 ,9 praesta quaesumus Domine animabus famulorum tuorum ... misericordiam sempiter- nam, ut mortalitatis nexibus -as, lux eas aetema possideat.

expeditas, -as - exercitus, gr. crcpcmá : Cass. Hist. 500, 11 Valens ... Traianum cum -u ad barbaros destinavit.

expello - alqm ab ecclesia expeliere, eum excommunicare : Cass. Hist. 53, 42 generali decreto ab ecclesia adorante Christi divinitatem eos -pulimus. — Expungere, abolere : P e tr. Pis. Gramm. 165, 30 pronomen ... apud anti- quissimos ‘m et’ fuit, sed posteri grammatici

... -pulerunt ‘met’ et posuerunt ‘ego’ Graecum pronomen.

expendibilis - legitimi ponderis : Mon. Neap. Arch. II, a. 992, 117, 26 dare ... debea- mus ... auri tare unum bonum -e. V. et Lx expen-

divilis.

expendium - exsp- M on. Neap. A rch. 12, a. 978,262,31. — Cum adì. mase, coniung. : Mon. Neap. A rch . I I , a. 927, 42, 9 favrire promitto at omnem meum -um. — Expensa : Lex Rom. R aet. 361,2 quando aliqua publica gaudia nun- ciantur ... nec dona nec nulla -a exsequantur: Mon. Neap. A rch. I 2, a. 949, 6, 25 potestatem haveamus ibidem fabrire ad omni nostro -o.

expendo - ind. pf. I a pers. pl. -nsimus Mon. Neap. Arch. II, a. 994, 135, 12, coni. ppf. 3a pers. sing, -didisset Lex Rom. Raet. 420, 6. — Exhaurire: Cass. Var. 340, 16 in dies sin- gulos substantia viva deficit et velut rimosum dolium paulatim defluens, donee evacuetur, -itur. — Distribuere: Cass. Hist. 85, 71 quibus videlicet omnibus imperator diebus cottidianis cibaria largissimo ordinarat -i.

experectus - v. A2 experrectus.

expergefacio - Paul. diac. Fest. 235, 20 pergere dicebant -are.

experienter - perite : Boeth. Top. Arist. 932 A 13 si quod iuste est, scienter et -r est, quod iniuste est, ignoranter et inesperienter est.

experientia - hon. tit. : Ioh. viii 47, 28 -ç vestrç notum esse volumus Adelardum ... com- munione privatum: 181, 31 -a tuç prudenti^ litteris pontificio nostro delatis satis ubertim conperta.

experim entum - usus, experientia: Rath. Prael. 273 B 2 lucrum autem sine damno alterius fieri non posse et vêtus proverbium et quotidia- num approbat -urn.

experitus - Paul. diac. Fest. 70, 12 -os imperitos.

experrectus - -ere- Cod. Car. 650, 32. expers - -pars inf., -petides inf. — Gl. Phi

lox. 184,2,41 -pars : apoipoç ; 184,1,40 -peti des: ignari (Hor. C. 4, 14, 7). — Paul. diac. Fest. 69, 19 expreta antiqui dicebant, quasi -ia habita.

expersequor - persequi (cf. adn. ad loc.): los. Fl. Apion. 77, 19 -entibus repugnaban!.

expertas - peritus, seq. circa: los. Fl. Apion. 41, 16 Ezechias ... circa causas sicut nullus alter -us.

(16)

expetitus, us - expetitio: Ioh. viii 118, 17 interdicimus, u t ... episcopum neque iussu regis neque -u plebis consecrare prçsumas.

expeto - impetrare, obtinere : Rath. Prael. 209 C 8 gaudeas, si saltern inter illos annumera- ris, qui donativum pro ipso -unt tyrocinio.

expiatio - purificado, sensu Christ. : Sacr. Gel. 172, 17 huius participado sancta mysterii

(scil. Eucharistiae) et pariter nobis -em tribuat

et munimen.

expio - purificare, sensu Christ. : Sacr. Ge l. 51,11 accepta tibi (scil. Deo) s in t... nostri dona ieiuni, quç et -ando nos tuç gratis dignos offici ant et ad sempiterna promissa perducant : Lis. Sacr. 7 3 ,1 ,7 ecclesia tua, D om ine,... ab omni bus vitiis -ata, percipiat sempitemae redemptio n s augmentum.

explanado - nota locut. typica -o, sensu Christ. : Ps. G reg. In I Reg. 77 A 2 sed haec iam typica -e protulimus, restât ut sequenti volumine moraliter exprimamus.

explano - manifestare, agnoscere : Cass. Var. 183, 15 avarus obuncis unguibus -atur.

expleno - v. A2 expleo.

expleo - part. pf. -ect- Chron. Alt. 5 ,2 7 . — Ind. praes. -enunt Paul. diac. Fest. 70, 3. — Seq. de cum abl. : Cass. Inst. 57, 3 cum te de memoratis rebus, diligens lector, -everis,... lege librum de Viris illustribus. — Transi., remune rare: Cass. Var. 168, 18 quo muñere venator -endus est, qui ut spectantibus placeat, suis mor- tibus elaborai?

explesse - v. A2 expresse.

explicabilis - sensu act., qui alqd explicat, perficit (cf. THES.) : Cass. Var. 148, 23 novit inuncta sibi compiere prudentia e t ... delegata -i procurare consilio: 351, 10 actus ipsorum (scil. praetorianorum) gloria est, opinio temporum, virtus -is iussionum.

explico - ind. praes. 3a pers. pi. -iunt inf. — In comput., facere : Dion. Pasch 506 D 4 XIII vero puncti III horas -ant. — Dividere : Dion. Gr. Nyss. horn. 345 C 6 librum ... triginta et uno ... capitibus -atum. — Finem habere : Conc. Rom. 826, 566, 29 -iunt capitula, incipiunt cánones.

explodo - abolere : Cass. Var. 334, 8 ideo tot angusta cogitationis intravimus, ut populus ille antiquis delectationibus assuetus beatissimis regnantium temporibus -sis necessitatibus per- fruatur ; delere, sensu spirit. : Lib. Sacr. 7 , 1 ,4 nos eius (scil. Ambrosii) precibus, -sis piaculis, efficias sanctiores.

exploro - Pa ul. diac. Fest. 69, 21 -are anti guos pro exclamare usos, sed postea prospicere et certum cognoscere coepit significare. Itaque speculator ab exploratore hoc distat, quod spe culator hostilia silentio perspicit, explorator pacata clamore cognoscit.

expoliado - v. A2 exspoliatio.

expoliatorium - apodyterium : Mon. Neap. Arch. II, a. 983, 42, 1 licentiam habeatis iuxta eodem balneum facere et habere -urn.

expolio - v. A2 exspolio.

expolitus - nitidus : Cass. Var. 143,4 spathas nobis ... vestra fratemitas destinavit; ... splen dei illic claritas -a, ut intuentium facies fideli puritate restituant.

expompo - insolenter efferre : Cass. Hist. 39, 159 plurimi nunc homines elati per gloriam semel ipsos -ant.

expono - coni. ppf. -iscet inf., part, praes.

-ins Verc. inscr. 6723, 6, part. pf. -post- inf. — Gl. Ber. 394, 1 ‘-postum’ pathos est pro ‘-tum’. — Ponere, facere : Chron. Alt. 11,16 ut excelsa et maximam turrem -iscet et labora- scet. — F. praecipere, seq. ut cum coni. : Ios. Fl. Apion. 59, 1 principem ... elegerunt ex sacer- dotibus Heliopolitanis, qui eis -suit ut neque deos adorarent neque ab Aegyptiacae festivitatis animalibus abstinerent. — In imag., promere : Resurr. 5 3 ,3 4 talia compositis deducam car mina musis, salubremque nobis -am fontibus u n d a m . i, sensu med., discedere: Chron. Alt. 5 ,3 1 aves et volucres, que per muris et turns civitatum totis per circuitum habitantium erat, longe a civitate -ebantur. — Nota locutt.,

-ta fronte, palam et libere : Ps. Greg. In I Reg. 36 A 5 qui nimirum ratione convincendi essent, nisi signum calumniae -ta fronte praetenderent.

expontanitas - libera voluntas: Lex Rom. Raet. 443, 17 per experimentum didicimus, parentum stulticia ante maturitatis suae tempore suasionibus atque terroribus coniungere, non illorum (scil. filiorum) consentiente -em.

exporgo - v. A2 exporrigo.

exporrigo - -org- inf. — Paul. diac. Fest. 70, 16 -orgere porro agere, -ere.

expositio - acc. sing, -e inf. — Positio: Chron. Alt. 14 ,1 9 edifficavit iuxta -e loci et constituit ecclesia. — Apud Christ., -o symboli, confessio fidei certis verbis concepta (cf. Thes.): Rath. Opuse. 563 B 12 vos ammonere curamus ut unusquisque vestrum ... -em sym boli... iuxta traditionem orthodoxorum penes se scriptam habeat et earn pleniter intelligat; nota locut.